Przebieg wykładu z osobowości 21. grudzień
2006
PRZEBIEG WYKA

DU
Alfred Adler
Luty 1980-maj1938
trudne dzieciństwo
studia medyczne 1895
Został okulistą, bo było to jego indywidualne dążenie do przezwyciężenia.
1920  kierownik uniwersyteckiej kliniki psychiatrycznej w Wiedniu, zakłada sieć poradni
wychowawczo-klinicznych dla dizeci
1934  emigracja do USA
filozofia: Nietzsche  wola mocy, Vaihinger  fikcjonalizm, marksizm, Lebensfilosofie
teoria ewolucji: Darwin, Lemarck
genetyka: prawa Mendla
Monizm materialistyczny
 życie jest ruchem materii
 człowiek jedną z form materialnego życia we Wszechświecie
ewolucjonizm
finalizm:
 życie to ruch celowy, zmierzający do czegoś
 celowość przeciwstawiona przyczynowości
Cel jest indywidualny i dlatego ludzie są niepowtarzalny. Indywidualność nazywa Adler stylem
życia.
Ludzie są niepowtarzalni  charakter, styl życia, kształtowany przez:
 konstytucję fizyczną osoby
 jej doświadczenie: codziennie doświadczane środowisko fizyczne, duchowe, a także
doświadczenia wyjątkowe, niepowszednie
epistemologia: mniemania
Podlegamy wpływowi nie faktów, lecz naszego sądu o nich...
Minderwertigkeitsgefuhl  poczucie niepełnowartościowości (słabszy niż wymaga tego sytuacja)
dążenie do przezwyciężenia/kompensacja (
poczucie wspólnoty/uczucie społeczne.
Życie to czynne przystosowanie, przezwyciężanie oporu, jaki stawia środowisko w procesie
rozwoju organizmu
Przezwyciężamy:
 własne ograniczenia
 warunki ekonomiczne i społeczne
 trudności życiowe
Strona 1 z 4
Przebieg wykładu z osobowości 21. grudzień
2006
 subiektywnie spostrzegane ograniczenia
Świat jest naszą konstrukcją.
Dążenie do przezwyciężenia  nie jest popędem, przynajmniej nie u człowieka
nie zmierza do stanu równowagi, do redukcji napięcia
angażuje świadomość i wolę
Świadomość braków jest warunkiem rozwoju/ dążenia do doskonałości
Poczucie niepełnowartościowości
Bierze się z doświadczenia rozdz
więku między zamiarem a wykonaniem, pragnieniem a realizacją.
Jest właściwe ludzkiej naturze, jest prawem ogólnym
Na stopień p.n. Wpływa:
 upośledzenie lub słabość fizyczna
 wychowanie
 kolejność urodzenia
 szkoła, system kształcenia
 płeć
 warunki społecznei ekonomiczne
Adler: być człowiekiem to mieć poczucie własnej mniejszej wartości.
Męski protest  protest kobiet przeciwko ich rolą i ograniczeniom związanym z ich płcią.
Pozorna uległość poddania się roli.
Wymyślanie sobie sposobów manipulacji przez kobiety.
 Człowiek nie zawsze zwycięża, ale zawsze przezwycięża
Poczucie wspólnoty
Cel życia:
 poczucie wspólnoty
 inteligencja prywatna
dążenie do wspólnoty jest ogólnym prawem życia.
U człowieka istnieje bardzo silny pęd do wspólnoty, który ukierunkowuje dążenie do
przezwyciężenia tak, aby korzyść była wspólna
wspólnota > społeczeństwo, środowisko społeczne.
Wspólnota to więcej niż społeczeństwo  obejmuje to przeszłe i przyszłe pokolenia, ludzkość w
ogóle.
 Podstawowy dynamizm psychiki ludzkiej to konflikt dwóch tendencji: poczucia
niepełnowartościowości i dążenia do przezwyciężenia, konflikt łagodzony przez poczucie
wspólnoty.
Postulaty pedagogiczne:
Wychowanie dostosowane do :
praw życia
Strona 2 z 4
Przebieg wykładu z osobowości 21. grudzień
2006
indywidualnego stylu życia
bez autorytetów  dziecko potrzebuje współczłowieka
poznanie stulu życia ucznia  wnioskowanie z zachowania + przez analogię do własnych stanów
psychicznych.
Przyzwolenie na swobodną ekspresję
Wychowanie to:
usunięcie odchyleń, jakim uległ stul życia jednostki
wytyczenie linii postępowania, zgodnej z celem życia
wzbudzanie odwagi  max.wsparcia i max.wymagań
Krytyka koncepcji Adlera (psychologii indywidualnej)
słaba metodologicznie: mało usystematyzowana, słabo zdefiniowane pojęcia
czy to psychologia, czy system pedagogiczny?
Bardzo inspirująca: propozycja podejścia idiogragicznego, holistycznego; wiara w twórcze
możliwości człowieka, optymizm.
Adler stworzył podwaliny pod personologię, psychologię humanistyczną i egzystencjalną, a nawet
Gestalt.
Neopsychoanaliza
Kontynuacja klasycznego freudyzmu (przynajmniej w deklaracjach)
przedstawiciele:
E.H. Erikson
E.Fromm
K.Horney
H.S. Sullivan
M.Klein
Wspóln dla koncepcji neopsychoanalitycznych
Pochwała Freuda, ostrożna krytyka freudyzmu, określenie jesto stanu w kategoriach kryzysu
aprobata podstaw psychoanalizy
dynamiczne ujęcie życia psychicznego
przekonanie o doniosłej roli doświadczeń wczesnodziecięcych
uwaga: hipoteza nieświadomego życia psychicznego nie jest tu konieczna!
Kryzys psychoanalizy:
Odpowiedzialni są psychoanalitycy: lojalni, płytcy, biurokraci psychoanalizy (Fromm),
zanik ducha rewolucyjnego, zaprzedanie się prawom rynku.
Konieczność reformy: zawęzić zakres twierdzeń Freuda, rozszerzyć zakres psychoanalizy.
E.Fromm:
Psychoanaliza była pierwtnie teorią rewolucyjną, wyzwalającą, radykalną właśnie. Z wolna traciła
jednak ten charakter, popadła...
Postulaty:
Psychoanaliza powinna z psychopatologii przekształcić się w psychologię ogólną.
Strona 3 z 4
Przebieg wykładu z osobowości 21. grudzień
2006
Teoria represjonowanej seksualności w teorię represjonowanej psychiki, zniewolenia umysłu
Cel: wyzwolenie seksualne -> w cel: wyzwolenie człowieka przez rozszerzenie świadomości
Należy się zająć bardziej ego niż id i superego; podkreślić wolność i twórczy rozwój człowieka
należy zrezygnować z wizji psychiki jako układu izolowanego
wprowadzić interakcje społeczne
Gdzie jest osobowość?
Metawzór  najszerszy poziom opisu i wyjaśniania  najbardziej ogólny wzór na zachowanie -
 klimat całości funkcjonowania człowieka
trzeba go tu szukać w wątkach społecznych, kulturowych, interpersonalnych.
Wyznaczają nowe ujęcia genezy, struktury, dynamiki, rozwoju osobowości.
Strona 4 z 4