wprowadzenie
2 paz
dziernika 2008
11:30
Geneza zróżnicowania wyznaniowego Polski
Wyznania religijne na świecie (2006)
CHRZEÅšCIJAOSTWO - PODZIAA

OGÓLNIE
Chrześcijaostwo 2 400 000 000 katolicy 1 115 000 000
Islam 1 300 000 000 zielonoświątkowcy 300 000 000
Hinduizm 920 000 000 15% prawosławni 200 000 000
buddyzm 380 000 000 8% baptyści 110 000 000
judaizm 18 000 000 anglikanie 77 000 000
Baha'i 5 000 000 0,08% luteranie 69 000 000
kalwini 48 000 000
metodyści 35 000 000
adwentyści 20 000 000
mormoni 20 000 000
Åšwiadkowie Jehowy 16 000 000
Wyznania religijne w Polsce (2006) Wyznania religijne w Polsce (20-lecie międzywojenne)
katolicy 38 600 000 katolicy 70%
Prawosławni 506 000 prawosławni 3 800 000
Świadkowie Jehowy 127 000 Żydzi 3 474 000
Kościół Ewangelicko - Augsburski 76 000 ewangelicy 840 000
Grekokatolicy 53 000 staroobrzędowcy 800 000 (dziś 1 500)
mariawici 23 000
zielonoświątkowcy 21 000
Kościół Polskokatolicki 19 000
adwentyści 7 500
baptyści 6 500
Bezwyznaniowi - 9%
HISTORIA
1947
- akcja "Wisła" - uderzyła w Kościół greckokatolicki (Kościół Katolicki Obrządku Bizantyjsko - Ukraioskiego)
- Zaprzestanie (do 1956 r.) rejestracji nowych związków wyznaniowych
- UB prześladowało związki wyznaniowe, zwłaszcza związane z Zachodem (np. proces 5 000 Świadków Jehowy o szpiegostwo na rzecz USA, również Polski
Narodowy Kościół Katolicki - też miał centralę w USA)
- Komuniści chcieli wpływad na obsadę stanowisk kościelnych "postępowymi" duchownymi
- Powstanie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego - postulowane przez komunistów, aby móc się chwalid, że ilośd grup wyznaniowych się zmniejsza
1956
- "odwilż"
- Wypuszczono kardynała Wyszyoskiego
- Ponownie zezwolono na rejestracjÄ™ nowych grup religijnych
1957
- Już 30 zarejestrowanych związków wyznaniowych
Po 1975
- Pojawiają się bardziej egzotyczne grupy, jak buddyści, Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kriszny - ISCON (1977)
1988
- Rozpad Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego
- Adwentyści Dnia 7 podzielili się - "Adwentyści Dnia 7" i "Adwentyści Dnia 7- Poruszenie Reformacyjne"
- Powstanie kościołów lokalnych - np. Kościół Chrześcijaoski w Radomiu, Toruniu itp.
1989
- 17 maja - "Ustawy majowe" - ustalajÄ…ce wiele kwestii religijnych
Ë% "Ustawa o wolnoÅ›ci sumienia i wyznania"
Ë% "O stosunku paostwa do KoÅ›cioÅ‚a Katolickiego i o ubezpieczeniach duchownych"
Ë% DoszÅ‚o do równouprawnienia wszystkich wspólnot religijnych bez wzglÄ™du na ich status prawny
Ë% Ustalono zasady tworzenia nowych grup religijnych - wtedy minimum wiernych potrzebnych do stworzenia grupy byÅ‚o 15 (dziÅ› 100), bu rejestracja
była możliwa konieczne jest złożenie statutu
Do 1993 rejestrowano wszystkie wspólnoty, nie było żadnej decyzji odmownej
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 1
była możliwa konieczne jest złożenie statutu
żð Do 1993 rejestrowano wszystkie wspólnoty, nie byÅ‚o żadnej decyzji odmownej
żð W latach 93-98 byÅ‚o już 40 odmów, a także wykreÅ›lenia
żð Do 2000 wykreÅ›lono 10 wspólnot
Ë% 15 koÅ›ciołów (tzw. tradycyjnych) jest "równiejszych" - dziaÅ‚ajÄ… one na podstawie odrÄ™bnych ustaw
żð KoÅ›ciół Ewangelicko-Augsburski
żð KoÅ›ciół Ewangelicko-Reformowany
żð ZwiÄ…zek Grup Wyznaniowych Å»ydowskich
Ë% PowstaÅ‚ Fundusz KoÅ›cielny, który dofinansowuje dziaÅ‚alnoÅ›d charytatywnÄ… i szkolnictwo koÅ›cielne (90% - dla KoÅ›cioÅ‚a Katolickiego, 10% - dla
innych)
1990
- Zaczęły pojawiad się bardziej egzotyczne grupy - islam szyicki, heretyckie ruchy islamskie, bahaici, Kościół Zjednoczeniowy, kulty UFO
1999
- W tym roku było już 155 związków wyznaniowych (dziś jest ok. 160)
HEREZJE W POLSCE
- 1261 - biczownicy, joachimizm
- 1315 - waldensi w Świdnicy i Wrocławiu (ludnośd niemiecka)
Lucyferianie - również w Świdnicy - kilkanaście osób, zostali spaleni na stosie
- 1392 - waldensi i lucyferianie w Szczecinie, na Pomorzu Zachodnim
JUDAIZM W POLSCE
- XI w. - zaczęli do Polski przybywad Żydzi - głównie z Rusi, z południa. W większym stopniu zaczęli się pojawiad po krucjatach, bo w ich trakcie
prześladowano również Żydów
- 1147-1449 - wtedy "pierwszy konkretny napływ"
- 1348-1350 - Epidemia Czarnej Śmierci - nowy napływ Żydów, ponowne pojawienie się biczowników
- Żydzi napływali też wraz z osadnictwem niemieckim
XV w. - w Polsce ok. 25 000-30 000 Żydów
XVII w. - nawet 500 000
Przed rozbiorami - 80 000
- Byli to głównie Żydzi aszkenazyjscy, mówiący w języku jidysz
- Na początku przyjęto ich bardzo dobrze, dostawali przywileje:
Ë% 1264 - BolesÅ‚aw Pobożny, Statut Kaliski - w zamian za daninÄ™ dla ksiÄ™cia otrzymali wolnoÅ›d handlu i lichwy, a także wolnoÅ›d osobistÄ… i przywileje
sÄ…dowe
Ë% Na tym wzorowaÅ‚ siÄ™ Kazimierz Wielki, w Statutach WiÅ›lickich powtarzajÄ…c te same przywileje
- Nie wolno im było nabywad ziemi, więc osiedlali się w miastach i zajmowali handlem
- Jagiellonowie próbowali ograniczad im prawo do pożyczania na procent
- Mieli prawo do własnego samorządu
Ë% kahau - gmina żydowska - zajmuje siÄ™ kwestiami edukacji, kultu itp.
Ë% Waat - sejm - wÅ‚adza centralna, kwestie podatkowe itp. (czterech ziem - maÅ‚opolski, wielkopolski, Litwy - powoÅ‚any przez Batorego)
- 1261 - na synodzie we Wrocławiu starano się wprowadzid decyzje podjęte na Soborze Lateraoskim IV
Ë% Zmuszono Å»ydów do mieszkania w getcie
Ë% Zakaz małżeostw żydowsko-chrzeÅ›cijaoskich
Ë% Nakaz noszenia wyróżniajÄ…cych strojów
Ë% MożliwoÅ›d posiadania tylko jednej synagogi w mieÅ›cie
- 1407 - Kraków - pogrom Żydów przez plebs, spowodował ich przeniesienie na Kazimierz
- XVII w. - poprzez walki z protestancką Szwecją i prawosławną Rosją kreuje się stereotyp "Polaka-katolika"
Ë% Zmniejszenie siÄ™ tolerancji
Ë% Upadek gospodarczy
Ë% Å»ydzi zaczÄ™li siÄ™ przemieszczad na Wschód
- 1648 r. - powstanie Chmielnickiego - pogromy Żydów
Żydzi zaczęli odchodzid od ortodoksji
Frankizm
- 1755 - Jakub Frank (reinkarnacja Sabbataja Cwi)
Chasydyzm
- Blisko było im do katolicyzmu, częśd więc przyjęła chrzest
- XVII w. (1700-1760)
- Frank najpierw nawrócił się na islam, potem na katolicyzm a ostatecznie na prawosławie
- W Międzyborzu na Podolu
- Jego zwolennicy albo przeszli na katolicyzm albo uciekli na Morawy i osiedlili si Ä™ w okolicach
- Izrael Baal Szem-Tow (Beszt)
Frankfurtu nad Menem
- Fascynacja kabałą
- Większa waga dobrych uczynków niż Prawa
- Pośrednictwo rabina jest niepotrzebne
- Cadycy - Prawi (osoby obdarzone charyzmÄ…)
- Ekstatyczne modlitwy
- Chwalenie Boga - nie przez ascezÄ™, ale przez radosne
korzystanie z życia
- Chasydyzm dziś odradza się w Polsce - ale pomału, ponieważ jest tu mało Żydów
- Przed II Wojną Światową stopniowo narastały nastroje antyżydowskie - ataki m.in. bojówek endeckich
- Piłsudski próbował ich bronid, ale po jego śmierci narastało to jeszcze bardziej - powstały "getta
Å‚awkowe", zakaz uboju koszernego
- Większośd z tych, którzy przeżyli II Wojnę Światową, wyjechała do Izraela
- W 1968 r. - pod wpływem komunistycznej nagonki wyjechało kolejne 20 000
KARAIMIZM
- VIII w. - Bliski Wschód (Mezopotamia)
- Głównym organizatorem (chod nie założycielem) był Anan, syn Dawida z Basry (ur. Ok. 754-755)
- Dąży do powrotu do czystej nauki Mojżesza (Tory, Dziesięciu Przykazao), nie uznaje Talmudu
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 2
- Uważa Jezusa i Mahometa za proroków
- Centrum - do X w. w Bagdadzie, potem na Krymie
- 1397 r. - Książę Witold pojechał na Krym, przywiózł stamtąd jeoców karaimskich i tatarskich
Ë% OsiedliÅ‚ ich na wschodzie - byli tam nazywani "Å»ydami trockimi" lub "Å»ydami halickimi"
- Dziś jest to 120-osobowa wspólnota (Karaimski Związek Religijny w RP)
- Działają na podstawie odrębnej ustawy
PRAWOSA
AWIE
- Pierwszy raz prawosławni pojawili się w Polsce po walkach o Grody Czerwieoskie
- 1344-66 - po przyłączeniu Rusi Halickiej (Czerwonej), Kazimierz odnowił metropolię prawosławną w Haliczu
- 1385 - polsko-litewska Unia w Krewie - pojawiło się więcej prawosławnych, podlegających biskupstwu w Kijowie (potem drugie w Haliczu)
- Jagiellonowie forsowali unię z katolicyzmem - szlachta prawosławna miała mniejsze prawa
- Przez chwilę funkcjonowała unia ogólna (tzw. Unia Florencka - 1439 r.) - spotkała się z dezaprobatą prawosławnych duchownych (zwłaszcza Konstantynopola)
- Po upadku Konstantynopola i popadnięciu w niełaskę propagatorów unii cerkiew moskiewska w 1448 r. ogłosiła autokefalię
UNICI
- Oficjalna nazwa: Kościół Katolicki obrządku bizantyjsko-ukraioskiego
- UniÄ™ popierali Zygmunt III Waza i Piotr Skarga
- Unia Brzeska - 1596 (od niej nazwa)
Ë% MiaÅ‚a doprowadzid do uznania zwierzchnictwa papieża przez wszystkich prawosÅ‚awnych w Polsce
Ë% Nie wyszÅ‚o - niewielu prawosÅ‚awnych przyjęło uniÄ™, ponieważ nieÅ‚adnie ich tam potraktowano (jak heretyków)
Ë% Przywódca - metropolita kijowski - rezydowaÅ‚ w Wilnie
Ë% Zdelegalizowano hierarchiÄ™ prawosÅ‚awnÄ…
- 1607-1609 - przywrócenie praw prawosławnym (ale pełnię praw przyznano im dopiero za Władysława IV)
- 1626 - pierwszy synod Katolickiego Kościoła Ruskiego
- 1680 - zakaz kontaktowania się unitów i prawosławnych z patriarchatem w Konstantynopolu - zależnośd od Moskwy
- Potem - liczba unitów zaczęła się zwiększad - do unii przystępowały kolejne diecezje, również na Zakarpaciu - powstała odrębna od ukraioskiej Rusioska
Cerkiew Grekokatolicka
Ë% XVIII w. - już 4,5 mln wiernych, 10 000 parafii
- Za Marii Teresy (1794) wydano traktat o równouprawnieniu - wtedy też powstała nazwa grekokatolicy
- W okresie zaborów - w zaborze rosyjskim doszło do likwidacji Unii - założono ich "powrót" do cerkwi prawosławnej - synod w Połocku (1839)
- W dwudziestoleciu międzywojennym podjęto próbę autokefalii - zatwierdził ją patriarcha Konstantynopola, ale patriarcha Moskwy już nie
STAROWIERCY
- 1652 - patriarcha Nikon zreformował liturgię - nastąpił podział w na podstawie relacji do tych reform
- Starowiercy to ci, którzy nie chcieli ich zaakceptowad - byli prześladowani jako heretycy
- Spodziewali się rychłego kooca świata, podpalali się w cerkwiach
- Emigrowali na granice Cesarstwa - na Mazury - nie mieli biskupów, także nie miał kto wyświęcad kapłanów. Podział na popowców (kapłanów wyświęcają im
suspendowani lub emerytowani biskupi prawosławni) i bezpopowców (ci w Polsce, na Mazurach. Funkcje religijne pełnią u nich "n astawnicy")
NEOUNICI
- Kościół Katolicki Obrzędu Bizantyjsko-Słowiaoskiego
- 1924 r. - Henryk Przez
dziecki wysłany przez papieża Piusa XI sprowadził do Polski zakon jezuitów obrządku wschodniego
- Dążono do przekonania do powrotu na łono KK tych unitów, którzy wcześniej zostali zmuszeni przez carat do przejścia na prawosł awie
- Liturgię mają prawosławną, ale uznają zwierzchnictwo papieża
- Przed wojną było ich 20 000, teraz 300 - w parafii w Kostomłotach
ORMIANIE
- Pojawili się w Polsce w tym samym czasie, co prawosławni
- Uciekinierzy z Krymu i Kaukazu, osiedlali siÄ™ tu na poczÄ…tki XIV w.
- Głównym centrum był Lwów (8% mieszkaoców), zajmowali się głównie handlem
- Uznali zwierzchnictwo papieża - tylko obrządek ormiaoski - Kościół Katolicki obrządku ormiaoskiego
- W 2006 powstał Apostolski Kościół Ormiaoski (monofizycki) w A
odzi
ISLAM
- Pierwszy raz - po wyprawie Witolda na Krym w 1397 r.
- Przyjeżdżali tu jako najemni żołnierze, ale szybko się asymilowali
- Witold przywiózł ze sobą jeoców (Tatarów Krymskich) i zostawił ich na Litwie - tam zostali przy islamie. Osiedlali się w pobliżu Wilna, Mioska, Kowna i Grodna,
co ułatwiało mobilizację wojskową
- W XVI w. byli tolerowani
- W XVII w. w Rzeczpospolitej było 30 meczetów (z czego 26 na Litwie)
- 1672 r. - bunt Lipków - Tatarów (z powodu zaległego żołdu). By ich uspokoid, nadano im ziemie na Podlasiu
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 3
Spór o Radio Maryja
7 paz
dziernika 2008
23:48
ZARZUTY
- Angażowanie się w politykę, preferowanie jednej opcji i narzucanie jej słuchaczom
- Wykorzystywanie charyzmy o. Rydzyka do manipulowania opiniami słuchaczy
- Przekraczanie granicy rozgłośnia - słuchacze, tworzenie zamkniętej grupy - "Rodziny Radia Maryja"
- Przekraczanie religijnych celów, zmiana postaw zwolenników w życiu społecznym
- Upowszechnianie kontrowersyjnych, agresywnych treści światopoglądowych:
Ë% NiechÄ™tny stosunek do demokracji - zarzucanie totalitaryzmu, bezbożnoÅ›ci
Ë% Uprzedzenia do ludzi ujmowanych stereotypowo jako obcy
Ë% SprzecznoÅ›d z posoborowym nauczaniem KoÅ›cioÅ‚a
Ë% Przekonanie o posiadaniu jedynej prawdy (inni sÄ… "chorzy i nienormalni")
- Zwolennicy angażują się w wydarzenia skutkujące destabilizacją w Polsce, kwestionują kierunek zmian zapoczątkowanych w roku 1989
Ë% Krzyże na oÅ›wiÄ™cimskim żwirowisku
Ë% Sprzeciw wobec wstÄ…pienia Polski do UE
Ë% "bliżej nieokreÅ›lone sÅ‚owianofilstwo"
- Antysemityzm
- Relacje polsko-żydowskie, homoseksualizm, feminizm, liberalizm, masoneria, Unia Europejska - zagrożeniami dla stereotypowo ujmowanego narodu polskiego
- Brak akceptacji dla Soboru Watykaoskiego II, akceptacji przez Kościół demokracji liberalnej i rozdzielenia sfer świeckiej i religijnej, ekumenizmu, próbując j ednak
pogodzid to z autorytetem Kościoła i JPII
- Jednocześnie "kochają" papieża i kompletnie ignorują jego krytykę
Wg ks. Tischnera:
- Radio Maryja to "religia schorowanej wyobraz
ni"
- Prezentuje naiwny, sarmacki integryzm
- Wiąże się z romantyczną wizją mesjanistyczną, mocno wiążącą katolicyzm z polskością
- Religia zbudowana na wywołanym klęską, z
le przeżytym cierpieniu
- "w duszpasterstwie uprawianym przez schorowanÄ… wyobraz
nię najważniejsze staje się bycie razem i wzajemne podtrzymywanie się w oporze przeciwko
zewnętrznemu światu"
- Integryzm abp Lefebvre'a padający na podatny grunt mentalności homo sovieticus - "uniwersalna podejrzliwośd"
- "religia RM" powinna byd przezwyciężona, gdyż nie tylko wypacza samą religię, ale też utrudnia wykorzystanie szans, jakie przyniosła ze sobą demokracja
- Religia zmienia się tu w religijnośd, czyli coś w centrum uwagi nie mającego Nadprzyrodzonego
OBRONA
- Niedostateczna wiedza na temat ustaleo soborowych, za mało dyskusji na ten temat - gdy na Zachodzie o tym dyskutowano - u nas była walka z komunizmem
- Większa oferta RM, słuchacze mogą się skupid tylko na tym
- Środowisko "Tygodnika Powszechnego" - główny krytyk RM - jest równie radykalne, tylko że w kierunku liberalnym - niezrozumienie między intelektualnym
"Tygodnikiem Powszechnym" a ludowym "Radiem Maryja" jest przyczyną całego konfliktu
- RM ma odwagę podnosid kwestie niepoprawne politycznie, spychane z debaty publicznej przez "Gazetę Wyborczą" jak lustracja i dekomunizacj a, a publicyści
"Radia Maryja", które ma charakter narodowy i katolicki, nie są wcale tak radykalni jak im się zarzuca
- Skupia wokół siebie tradycyjnie zorientowanych katolików, którzy w innych mediach nie znajdują odpowiadających im treści, czują się raczej pod obstrzałem
liberalnych mediów, zwłaszcza "Gazety Wyborczej"
- Piotr Wierzbicki - "To Adam Michnik swoimi atakami na Kościół wykreował o. Rydzyka"
- Akceptowanie i promowanie wolności wypowiedzi tylko wtedy, gdy dotyczy liberalnych mediów, nie dawanie takiego prawa RM
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 4
Katolicyzm w Polsce
9 paz
dziernika 2008
01:10
KATOLICYZM W POLSCE
- Ok. 88-90% Polaków deklaruje się jako katolicy - ok. 39 000 000 osób
- Poza samymi strukturami kapłaoskimi są też inne instytucje:
Ë% 1522 braci zakonnych
Ë% Szpitale
Ë% Poradnie rodzinne
Ë% OÅ›rodki pomocy
Ë% SzkoÅ‚y i uczelnie
- Katolicyzm jest w Polsce od czasów Mieszka I - 966 chrzest Polski
- Pierwszy biskup (misyjny) - Jordan
- W 1000 r. - dzięki arcybiskupstwu w Gniez
nie - niezależnośd, powstają diecezje krakowska, wrocławska i kołobrzeska
- Za Mieszka II - reakcja pogaoska - 1137 r., stłumiona w latach 30' XI w.
- Początkowo, wszystkie diecezje były podporządkowane metropolii gniez
nieoskiej, potem powstała także metropolia w Haliczu (1414 przeniesiona do Lwowa),
1818 - metropolia w Warszawie
- Za czasów II RP - w Polsce był katolicyzm w 4 obrządkach: łacioskim, bizantyjsko-ukraioskim (grekokatolickim), ormiaoskim, bizantyjsko-słowiaoskim
- W czasie II Wojny Åšwiatowej
Ë% duchowni katoliccy byli przeÅ›ladowani przez wÅ‚adze niemieckie (np. Kolbe w OÅ›wiÄ™cimiu)
Ë% Opuszczenie kraju przez prymasa Hlonda - uciekÅ‚ do Rzymu, Francji - tam zostaÅ‚ zÅ‚apany i internowany
Ë% Na terenie Generalnego Gubernatorstwa rzÄ…dziÅ‚ metropolita krakowski Adam StanisÅ‚aw Sapieha
- Po II Wojnie Åšwiatowej
Ë% PrzeÅ›ladowanie przez komunistów, odrzucenie konkordatu przez zmianÄ™ granic diecezji
Ë% Likwidacja wydawnictw katolickich, Caritas, upaostwowienie majÄ…tku koÅ›cielnego, nie udaÅ‚o siÄ™ przejÄ…d KUL, chod byÅ‚y próby
Ë% ZBoWiD (organizacja kombatancka pod kontrol Ä… PZPR) - ruch "Księży Patriotów" - Komisja Księży przy ZBoWiD
Ë% PAX - wydawnictwo majÄ…ce zjednoczyd katolików w PRL
żð od 1947
żð zależny od wÅ‚adz komunistycznych
żð BolesÅ‚aw Piasecki zaÅ‚ożyciel - należaÅ‚ do "Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga"
żð wydawali "Tygodnik Powszechny" po tym, jak poprzednia redakcja odmówiÅ‚a wydrukowania nekrologu Stalina
żð Po 1956 r. - bardziej kompromisowe stanowisko
Ë% Po Å›mierci Hlonda - Stefan Wyszyoski - 3 lata internowany
- Po 1956 r.
Ë% "odwilż", poprawa sytuacji KoÅ›cioÅ‚a
Ë% Departament IV przy SB - sÅ‚użyÅ‚ inwigilacji KoÅ›cioÅ‚a
Ë% PAX w 1968 r. zaczÄ…Å‚ prowadzid antysemickÄ… nagonkÄ™ prowadzÄ…cÄ… do emigracji Å»ydów z Polski, potem zmieniÅ‚ nazwÄ™ na Civitas Christiana
KONKORDATY
- Luty 1925 - bardzo korzystny dla Kościoła, szerokie uprawnienia, całkowita swoboda, nie było klauzuli, że nie może byd w sprzeczności z paostwem, obowiązek
nauczania religii w szkołach
- Lipiec 1993
Ë% Nuncjusz Józef Kowalczyk
Ë% Skubiszewski
Ë% Od tego czasu - Å›luby konkordatowe
- Na czele Kościoła - "niezniszczalny" prymas Glemp
żð Ur. 1929 w InowrocÅ‚awiu
żð StudiowaÅ‚ filozofiÄ™ i teologiÄ™ e Gniez
nie i Poznaniu
żð W latach 60' i 70' byÅ‚ sekretarzem Wyszyoskiego
żð Od 1981 - zostaÅ‚ prymasem
żð Od 2005 - przeszedÅ‚ na emeryturÄ™, ale potem przedÅ‚użenie sÅ‚użby
- W 2006 - metropolitą został Wielgus, potem zrezygnował, Glemp zaczął pełnid funkcję "administratora apostolskiego"
- Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie to był pomysł Glempa
- Konferencja Episkopatu Polski
Ë% Zrzesza biskupów, koordynuje ich prace
Ë% Spotyka siÄ™ Å›rednio raz do roku
Ë% Tylko ordynariusze diecezji majÄ… prawo gÅ‚osu
Ë% Może wydawad wiążące dekrety (przy 2/3 gÅ‚osów i aprobacie Stolicy Apostolskiej)
Ë% SÄ… tu też biskupi innych obrzÄ…dków
Ë% Na czele - abp Józef Michalik - metropolita przemyski
- Kardynał Stanisław Dziwisz - ur. koło Rabki, skooczył seminarium w Krakowie, był sekretarzem papieża, jego prawą ręką.
Ë% W czerwcu 2005 - zostaÅ‚ metropolitÄ… krakowskim (po Macharskim)
Ë% Gazety zarzucaÅ‚y mu nieinformowanie papieża o skandalach w koÅ›ciele - zwÅ‚aszcza tych seksualnych
Ë% W 2005 r. ostro krytykowaÅ‚ Radio Maryja, postulowaÅ‚ zmianÄ™ zarzÄ…du
Ë% LubiÄ… go luteranie, bo ich odwiedziÅ‚ - opcja ekumeniczna
- Nuncjusz apostolski - abp Józef Kowalczyk
Ë% Pierwszym byÅ‚ A. Rati - póz
niejszy Pius XI
- Są też biskupi polowi - Stefan Płoski - generał dywizji, oficer, adiunkt w katedrze Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Warmiosko-Mazurskiego
- Głódz
- był członkiem Stowarzyszenia na rzecz Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja - jest im przychylny, podobnie jego następca
UCZELNIE KATOLICKIE
- KUL
Ë% Z inicjatywy Idziego Radziszewskiego, fundusze Polonii w Petersburgu
Ë% Przychylna opinia Rzymu
Ë% PowoÅ‚any w lipcu 1918 r. w Lublinie - poczÄ…tkowo w budynkach seminarium
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 5
Ë% Z czasem zdobyÅ‚ prawo do dotacji paostwowych
Ë% Reaktywowany po II Wojnie Åšwiatowej - wykÅ‚adowcy w Wilna i Lwowa
Ë% ByÅ‚ przeÅ›ladowany i inwigilowany przez SB
- PAT
Ë% PowstaÅ‚ z WydziaÅ‚u Teologicznego UJ
Ë% ZaÅ‚ożony na UJ w 1397 - dziÄ™ki Jadwidze
Ë% 1954 - usuniÄ™cie wydziaÅ‚u z UJ
Ë% Stolica Apostolska uznaÅ‚a, że trwa nadal - stÄ…d nazwa "Papieski"
Ë% ZostaÅ‚ erygowany przez JPII w 1992
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego
Ë% 1954 - usuniÄ™cie z UW WydziaÅ‚u Teologicznego
Ë% Po 1981 - akceptacja jako Akademia Teologii Katolickiej i Chrze Å›cijaoska Akademia Teologiczna
Ë% W 1999 - Uniwersytet
- Ignatianum
Ë% WydziaÅ‚ Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego w Krakowie
Ë% PoczÄ…tkowo ksztaÅ‚ciÅ‚ jezuitów
Ë% 1999 - zmiana nazwy na WyższÄ… SzkoÅ‚Ä™ Filozoficzno-PedagogicznÄ… "Ignatianum"
Ë%
SANKTUARIA
- Jasna Góra
Ë% Obraz z Bełża (Matka Boska CzÄ™stochowska)
Ë% Klasztor - XIV w. - paulini (zaÅ‚. Euzebiusz z Ostrzychomia) z WÄ™gier
Ë% Nazwa na pamiÄ…tkÄ™ ich klasztoru Å›w. Wawrzyoca na Jasnej Górze w Budzie
Ë% Obraz - wg legendy malowany przez Å›w. A
ukasza EwangelistÄ™
Ë% Gotycka bazylika, budowa trwaÅ‚a aż do XVII w. - dużo pielgrzymek
Ë% Przy zakooczeniu budowy dodano też fortyfikacje - przed Potopem
Ë% 1655 r. - Kordecki - Obrona przed Szwedami
- Kalwaria Zebrzydowska
Ë% ZaÅ‚ożona przez marszaÅ‚ka Zebrzydowskiego w XVII w.
Ë% ZajmujÄ… siÄ™ niÄ… bernardyni
- A
agiewniki - Sanktuarium Miłosierdzia Bożego
Ë% To tam byÅ‚a Faustyna Kowalska (1905-1938)
żð Beatyfikacja 1992
żð Kanonizacja 2000
Ë% Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej MiÅ‚osierdzia
Ë% Obraz Jezusa MiÅ‚osiernego
Ë% Wzniesienie bazyliki 1999-2002
- Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie
Ë% UchwaÅ‚a - Sejm 4-letni - wotum dziÄ™kczynne za KonstytucjÄ™ 3 Maja
Ë% MiaÅ‚a byd ponadwyznaniowa
Ë% PomysÅ‚ odżyÅ‚ w okresie miÄ™dzywojennym, przygotowano plac pod budowÄ™
Ë% Potem pomysÅ‚ zaczÄ…Å‚ lansowad prymas Glemp w 1999 r.
Ë% Jest tam krypta dla zasÅ‚użonych, kopia grobu JP II
Ë% Koszt budowy - 100-120 mln zÅ‚
RADIO MARYJA
- Założone w Toruniu w 1991 r. przez Tadeusza Rydzyka ("jednoosobowy organ zarządzający i kontrolny")
- W grudniu 1991 r. - początek nadawania, najpierw była to stacja lokalna, potem przejęli inne 117 koncesji lokalnych
- Teraz - ogólnopolska, ma koncesję do 2018 roku (płaci tylko 80% opłaty koncesyjnej jako nadawca społeczny)
- Bp Kowalczyk - krytyka zaangażowania RM w politykę
- 2006 r. - powstała Rada Programowa do nadzoru nad Radiem Maryja - 4 osoby z Episkopatu, 4 z RM
- Program:
Ë% Modlitwy
Ë% Msze
Ë% Informacje
Ë% Rozmowy Niedokooczone
- Stanowisko - narodowo-demokratyczne
- RM słucha ok. 4% Polaków - większośd po 60 roku życia
- Od lipca 1993 organizowane są pielgrzymki Rodziny Radia Maryja do Częstochowy
- W 1999 - powstanie "SOS dla Radia Maryja" - kiedy groziło wygaśnięcie koncesji
- Finansowanie - składki słuchaczy, specjalne zbiórki
- W 1983 we Włoszech (Como) powstało Radio Maria - dziś jest to federacja rozgłośni katolickich - nie ma z "naszym" nic wspólnego
- Inne organizacje kierowane przez o. Rydzyka:
Ë% Fundacja Lux Veritatis
żð ZaÅ‚ożona we WrocÅ‚awiu
żð Rydzyk - prezes
żð To na niÄ… jest koncesja na TV Trwam
Ą% Też utrzymuje się z datków widzów
Ä„% SÄ… tam przedstawiane modlitwy, msze, teledyski religijne
Ä„% Publicystyka - "Polski Punkt Widzenia"
Ą% Prawdopodobnie założona ze składek słuchaczy RM na Stocznię Gdaoską
żð Wyższa SzkoÅ‚a Kultury SpoÅ‚ecznej i Medialnej w Toruniu
Ą% Zajęcia rozpoczęły się w roku 2001/2002
Ą% Miała dawad licencjat z "Polityki społecznej i kultury medialnej"
Ą% Od 2005 r. - również studia magisterskie, miasteczko akademickie
Ë% Fundacja "Nasza PrzyszÅ‚oÅ›d" - od 1995 r. W Szczecinku
Ë% "Nasz Dziennik" - od 1997 r.
- Tadeusz Rydzyk
Ë% Ur. 1945 w Olkuszu
Ë% UkooczyÅ‚ seminarium w Tuchowie, teologiÄ™ w Warszawie
Ë% W 1986 r. wyjechaÅ‚ do Niemiec
Ë% W 2007r. Centrum im. Szymona Wiesenthala zwróci Å‚o siÄ™ do papieża o odwoÅ‚anie Rydzyka ze stanowiska
Ë% "biskupi polowi stojÄ… murem za Radiem Maryja"
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 6
żð Media o. Rydzyka otrzymaÅ‚y medal "Militio pro Christo"
Ë% Obie strony konfliktu twierdzÄ…, że majÄ… poparcie papieża, jednak na pielgrzymce w 1997, gdy byÅ‚ w Toruniu, papież nie odwiedziÅ‚ RM
Ë% Glemp, GocÅ‚owski - wyrażali obawy o RM
- 1996 - Michalkiewicz - "Przedsiębiorstwo Holocaust"
- 2004 - afera Maybacha
INNE WAŻNE OSOBY I ORGANIZACJE
- Jankowski - kapelan Solidarności
Ë% Po 1989 zaczÄ…Å‚ byd postrzegany jako postad kontrowersyjna
Ë% W 2004 - podejrzany o molestowanie seksualne ministrantów, zostaÅ‚ odwoÅ‚any z funkcji przez GocÅ‚owskiego
- Stowarzyszenie im. Piotra Skargi - ściśle związane z Młodzieżą Wszechpolską
- Åšrodowisko Tygodnika Powszechnego
Ë% ZaÅ‚ożone w 1945 - za czasów Sapiehy
Ë% Redaktor naczelny - ks. Adam Boniecki
Ë% Publikowali tam - Karol WojtyÅ‚a, Józef Tischner, Bartoszewski, KoÅ‚akowski, Lem, Herbert
Ë% ZwiÄ…zane z nim byÅ‚o KoÅ‚o Poselskie "Znak" (Marowiecki, Kisielewski), KOR
Ë% Od lat 90' prawica krytykowaÅ‚a wg nich zbyt liberalnÄ… liniÄ™ pisma, Jerzy Robert Nowak mówi o nim "ObÅ‚udnik Powszechny"
Ë% WartoÅ›ci jakie promowali - otwartoÅ›d na dialog, ekumenizm
- Tischner - linia dialogu
- Międzynarodowe Centrum Medytacji Chrześcijaoskiej - benedyktyni z Lubinia koło Bereza - 1988
Ë% W Krakowie w jezuickim Centrum Kultury i Dialogu jest Krakowskie Centrum Medytacji Chrze Å›cijaoskiej
OBJAWIENIA W OA
AWIE
- Ogrodnik Domaoski
- Matka Boska wzywała do odnowy świata i Kościoła
- Nie było akceptacji Kościoła, dlatego ostatecznie upadło
- Domaoski zmarł w 2002
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 7
Tradycjonalizm katolicki
16 lutego 2009
13:36
BRACTWO KAPA
AOSKIE ÅšW. PIUSA X
- Odwołują się do nauczania abp Marcela Lefebvre'a
Ë% PochodziÅ‚ on z religijnej francuskiej rodziny (z 8 dzieci 5 oddaÅ‚o siÄ™ sÅ‚użbie bożej)
Ë% ZrobiÅ‚ doktorat z filozofii
Ë% Wraz z bratem podjÄ…Å‚ siÄ™ pracy misjonarskiej w Gabonie
Ë% W 1947 r. zostaÅ‚ biskupem, w 1955 - arcybiskupem Dakaru - najwyższym w Afryce Zachodniej
Ë% OtrzymywaÅ‚ liczne pochwaÅ‚y za swojÄ… pracÄ™, wszystko byÅ‚o dobrze do Vaticanum II
Ë% Vaticanum II (1962-65) - rozpoczÄ™te za Jana XXIII, potem PaweÅ‚ Vi - miaÅ‚o odnowid KoÅ›ciół, doprowadzid do pojednania, dialogu
Ë% Tradycjonalistów raziÅ‚y te zmiany:
żð Dawnych heretyków teraz zaczÄ™to nazywad "bradmi odÅ‚Ä…czonymi"
żð Reforma liturgii - zastÄ…piono mszÄ™ trydenckÄ… nowÄ…, w jÄ™zyku narodowym ("protestantyzacja mszy")
Ë% Lefebvre uważaÅ‚, że te zmiany sÄ… zdradÄ… KoÅ›cioÅ‚a - ciosem
Ë% Nigdy nie nazwaÅ‚ jednak uczestników soboru heretykami, uważaÅ‚ że pobÅ‚Ä…dzili
Ë% "wkurzaÅ‚a go swoboda wyboru religii, ekumenizm", spotkani a ekumeniczne w Asyżu wywoÅ‚ywaÅ‚y jego zgorszenie
Ë% ZaczÄ…Å‚ dziaÅ‚ad dla ratowania KoÅ›cioÅ‚a - stanÄ…Å‚ na czele bractwa kapÅ‚aoskiego Å›w. Piusa X
żð Pius X - papież, nastÄ™pca Leona X
żð Giuseppe Melchiore Santo
żð 1884 - biskup Mantui
żð 1903 - papież
żð Restaurare omnia in Christo
żð ZachÄ™caÅ‚ do czÄ™stej komunii
żð ByÅ‚ wrogiem modernizmu
żð WprowadziÅ‚ przysiÄ™gÄ™ antymodernistycznÄ… dla kandydatów na kapÅ‚anów
żð ZmarÅ‚ w 1914, kanonizowany zostaÅ‚ w 1954 r.
- Bractwo zaczęło działad w 1979 r. w Szwajcarii, za aprobatą lokalnego biskupa
- Przez negowanie postanowieo soboru bractwo podpadło Pawłowi VI, nakazał rozwiązanie bractwa i tradycjonalistycznego seminarium
- Ale Lefebvre dalej wyświęcał nowych kapłanów - został zawieszony
- Jego zwolennicy specjalnie siętym nie przejęli, kiedy w 1978 r. otrzymał ekskomunikę, było już 500 stałych miejsc kultu
- JP II wyciągał do nich rękę w 1987
- 5 V 1988 - pojednanie Lefebvre-Ratzinger - Watykan zgodził się na konsekrowanie biskupa, pod warunkiem że już będą grzeczni
- Problem był z datą - Watykan wyznaczył datę na sierpieo, ale on się bał że umrze wcześniej i zrobił to nie dośd że wcześniej, to nie jednego, ale 4
- 30 VI 1988 - schizma
- Lefebvre - ekskomunika mocÄ… samego prawa (latae sententiae)
- Ale on nigdy nie uważał się za schizmatyka
- Oni sÄ… katolikami, schizma wynika tylko z niesubordynacji
- JP II chciał jedności - w dokumencie Kościół Boży wzywał zwolenników Lefebvre'a do powrotu na łono Kościoła
Bractwo św. Piotra - to frakcja tradycjonalistów w łonie kościoła, mają własne seminarium w łonie kościoła
- Niektórzy uważają, że Lefebvre był zbyt radykalny, inni - że zbyt ugodowy (ci zaczęli przechodzid na stronę sedewakantystów)
- Krótko przed śmiercią Liga przeciw Rasizmowi i Antysemityzmowi oskarżyła Marcela Lefebvre'a o propagowanie nienawiści rasowej, ale bronili go
afrykaoscy hierarchowie
- W marcu 1991 - Lefebvre umiera - JPII modlił się za niego, "powierzył jego duszę Bogu"
- Bractwo nie przyjmuje do wiadomości swojego bycia poza Kościołem. Mają 6 seminariów na całym świecie
- Mówią, że nastąpiło odejście od ofiarnego charakteru mszy, łaciny, kapłan powinien byd tyłem do kościoła a nie do sacrum
- 2000 - wznowienie rozmów między Watykanem a Bractwem
- 2003 - katolicy mogą bez grzechu iśd na mszę do Bractwa
- Za Benedykta XVI -intensyfikacja rozmów
- 2007 - dokument Summeo Pontificio - przywraca możliwośd mszy w rycie trydenckim
- Początek 2009 - przywrócenie na łono Kościoła
- Do Bractwa należą kapłani, ale też bracia i siostry zakonnei kapłani-współprawcownicy
- Przy wstąpieniu należy złożyd przysięgę na wiernośd statutom Bractwa
- W Brazylii i USA sÄ… lefebrystyczne benedyktyoskie opactwa, we Francji - dominikaoskie
- Istnieje także III zakon - dla świeckich
- Podstawą nauczania w seminariach jest nauka św. Tomasza z Akwinu
- W Polsce są od lat 80', Bractwo zapoczątkował tu niemiecki ksiądz Karl Stehlin
- Mają kościoły w Warszawie i Gdyni, kaplice w wielu miastach
- WÅ‚asne wydawnictwo Te Deum - czasopismo "Zawsze Wierni"
- W Polsce jest 5 kapłanów, ale tylko jeden Polak - Edward Wesołek. W seminariach uczy się 3 Polaków
- Przed połączeniem Watykan uznawał ich święcenia, ale byli od początku zawieszeni w wykonywaniu funkcji, sakramenty przez nich dawane były
nieważne
- Szkoła Podstawowa im. Świętej Rodziny w Warszawie
- Krucjata Niepokalanej dla DziewczÄ…t - dla katolickich niewiast
- Episkopat polski nie za bardzo ich lubi
INSTYTUT DOBREGO PASTERZA
- Byli kapłani - lefebryści, którzy wrócili do KK, seminarzyści
INSTYTUT CHRYSTUSA KRÓLA NAJWYŻSZEGO KAPA
ANA
- Stowarzyszenie życia apostolskiego, grupuje księży odprawiających mszę w rycie trydenckim
OPUS SANCTORUM ANGELORUM
- Do dziÅ› nieakceptowane przez KK
- PoczÄ…tek - 1961 - Gabrielle Bitterlich objawienie w Engelbergu - nie uznane
Ë% PodaÅ‚a tam informacje dotyczÄ…ce Å›wiata aniołów, ich imion, grup i funkcji
20 kwietnia 1961 - Shutzengelbruderschaft - Bractwo Aniołów Stróżów
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 8
- 20 kwietnia 1961 - Shutzengelbruderschaft - Bractwo Aniołów Stróżów
- Popularne w Austrii i Niemczech, rozbudowany kult aniołów
- Arcybiskup Kolonii poprosił Watykan o ocenę - Kongregacja Nauki Wiary uznała za niebezpieczne
Ë% Objawienia niezgodne z naukÄ… KoÅ›cioÅ‚a, egzorcyzmy, sakramenty na odlegÅ‚oÅ›d
SEDEWAKANTYZM
- Od sede vacante- pusta stolica - doktryna głosząca, że wszyscy papieże posoborowi (moderniści) są antypapieżami
- Różne opinie, co do tego, który był ostatnim ważnym
- Tron papieski jest pusty, Vaticanum II to herezja
- ZÅ‚e sÄ… wg nich:
Ë% Ekumenizm
Ë% Dialog miÄ™dzyreligijny
Ë% WolnoÅ›d wyboru religii
Ë% Modernizm (jako herezja potÄ™piany już przez Piusa X)
- Nie uznają ważności sakramentów i święceo kapłaoskich udzielanych przez KK ani ich sukcesji apostolskiej
- Wg nich nowa liturgia została dopasowana do protestanckiej przez wpływ masonów na Vaticanum II
- Krytykują Bractwo św. Piusa X za niekonsekwencję (uznają papieża, chod uważają że się myli)
- Jest podzielony na kilkadziesiąt ruchów, uznają kilku antypapieży (m.in. Grzegoez XVII, Pius XIII). Zwolennicy antypapieży = konklawiści
- Sedewakantyzm skrystalizował się w latach 80/90
- Ruchy te są popularne w Ameryce Południowej, Meksyku, Hiszpanii i Francji
- Moises Carmand de Rivera - hiszpaoski ksiÄ…dz
- Wietnamski arcybiskup Peter Ngo-Dinh-Tuc - wyświęcił papieża Grzegorza XVII - Kościół Palmariaoski
- Częśd z ruchów powstała przez oddzielenie się od Bractwa Piusa X (np. Bractwo Piusa V)
RUCHY SEDEWAKANTYSTYCZNE I ICH PAPIEŻE
- USA
Ë% David Allan Bawden - MichaÅ‚ (od 16 lipca 1990)
żð PochodziÅ‚ z Kansas
żð MiaÅ‚ 6 elektorów (w tym rodzice)
żð Nie ma Å›wiÄ™ceo kapÅ‚aoskich, chod byÅ‚ kiedyÅ› w seminarium Bractwa Å›w. Piusa X
Ë% Earl Lucian Pulvermacher - Pius XIII (od 24 paz
dziernika 1998)
żð ByÅ‚y mnich - kapucyn
żð Jest zwierzchnikiem niewielkiej organizacji - Prawdziwego KoÅ›cioÅ‚a Katolickiego
żð ZostaÅ‚ wybrany na papieża przez swoich zwolenników w drewnianej chacie w Montanie, niektóre osoby uczestniczyÅ‚y telefonicznie
żð Uznaje za nieważny już wybór papieża Jana XXIII
żð SiedzibÄ™ ma w Springdale w stanie Waszyngton
żð Jego koÅ›ciół wydaje dokumenty ekskomunikujÄ…ce innych papieży
- Hiszpania
Ë% Palma de Troye - KoÅ›ciół Palmariaoski
żð PoczÄ…tek - objawienia, których doznaÅ‚ agent ubezpieczeniowy Clemente Dominguez y Gomez 30 wrzeÅ›nia 1969
żð MiaÅ‚a mu siÄ™ objawid Matka Boska z Góry Karmel, potÄ™piajÄ…c "progresywistycznÄ… herezjÄ™ KoÅ›cioÅ‚a posoborowego", potem objawienia
stawały się coraz bardziej radykalne - że ostatnim prawowiernym papieżem był Paweł VI, odurzany jednak narkotykami przez masonów i
komunistów
żð W 1975 zaÅ‚ożyÅ‚ wÅ‚asnÄ… wspólnotÄ™ (wedÅ‚ug wskazówek Marii) - Zakon Karmelitanów od NajÅ›wiÄ™tszego Oblicza, jego czÅ‚onkowie zostali
wyświęceni, a potem konsekrowani na biskupów przez Petera Martina Ngo -Dinh-Thuca (po czym dostał on ekskomunikę)
żð 1978 - Dominguez najpierw mianowaÅ‚ kardynałów, a potem zostaÅ‚ przez nich wyÅ›wiÄ™cony na papieża Grzegorza XVII - wg ich doktryny miaÅ‚
byd ostatnim papieżem, a jego przeznaczeniem była śmierd krzyżowa w Jerozolimie
żð W 2000 r. - wyklÄ…Å‚ 18 biskupów i 7 zakonnic
żð OgÅ‚osiÅ‚ liczne dokumenty, kanonizowaÅ‚ Francisco Franco i Krzysztofa Kolumba
żð Do 1983 - stosowali ryt trydencki, potem bardzo go zmienili
żð Dominguez miaÅ‚ byd ostatnim, ale umarÅ‚ i w 2005 palmarianie wybrali Manuela Corrala na nowego papieża - Piotra II
żð WierzÄ…, że za pontyfikatu Piotra II bÄ™dzie koniec Å›wiata
- InnÄ… formÄ… jest sedeprywacjonizm
Ë% stworzony przez dominikaoskiego mnicha o. Guerarda de Lauries
Ë% Inaczej sedewakantyzm formalno-materialny
Ë% Uważa, że papież jako heretyk-modernista nie ma formalnej wÅ‚adzy, ale materialnÄ… sukcesjÄ™ ma - bÄ™dzie mógÅ‚ zostad prawdziwym papieżem, kiedy
wyrzeknie siÄ™ herezji
- W Polsce duchowym przywódcą sedewakantystów jest ks. Rafał Trytek, znany z wystąpienia telewizyjnego, w którym wszystkich uczestników Marszu
Równości posłał na stos
OPUS DEI
- Założyciel - Jose Maria Escriva de Balaguer
Ë% W samych jego pismach nie ma nic specjalnie radykalnego
Ë% GÅ‚osiÅ‚ Å›wiÄ™toÅ›d Å›wieckich - obowiÄ…zek apostolstwa Å›wieckich, Å›wiÄ™toÅ›d pracy, kult NMP,
Ë% ZostaÅ‚ kanonizowany przez Jana PawÅ‚a II
- Od 1928
Ë% CzÅ‚onkiem Opus Dei byÅ‚ m.in. Joaquim Navarro Vales
- DziÅ›
Ë% Ok. 85 000 osób (50 000 w Europie, 30 000 w USA), z czego 1500 to kapÅ‚ani
Ë% Numerariusze - żyjÄ… w celibacie, w oÅ›rodkach Opus Dei, oddajÄ… swoje zarobki
Ë% Supernumerariusze - żyjÄ… w rodzinach, poza oÅ›rodkami (np. Jerzy Polaczek z PiS)
Ë% Agregados - "przyÅ‚Ä…czeni" - żyjÄ… w celibacie, ale nie w oÅ›rodkach
Ë% By przystÄ…pid należy byd peÅ‚noletnim, napisad list do praÅ‚ata, potem zawiera siÄ™ ustnÄ… umowÄ™
Ë% Potem roczny okres próbny
- Opus Dei zarzuca się agresywne werbowanie członków przy szkołach, ośrodkach , namawianie do oddawania większości dochodów, oddzielanie od
społeczeostwa
- W Polsce jest od 1989 r. - ośrodki w Warszawie, Krakowie, Szczecinie, Poznaniu
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 9
Mariawityzm, Starokatolicyzm
16 lutego 2009
17:45
MARIAWICI
- Mariawici to "naśladujący Marię"
- Wyodrębnili się w XIX w.
- Są podzieleni na dwa kościoły:
Ë% KoÅ›ciół Starokatolicki Mariawitów - w PÅ‚ocku (ok. 24 000 wyznawców)
Ë% KoÅ›ciół Katolicki Mariawitów - w Felicjanowie (ok. 3000)
Ë% KoÅ›ciół Zakonu Mariawitów w Niemczech - Kolonia
- Felicja Kozłowska ----> Maria Franciszka Felicja Kozłowska ---> mateczka Kozłowska
Ë% Ur. 27 V 1862 w Wielicznej k. WÄ…growa na Podlasiu, wychowywaÅ‚a jÄ… babcia, potem z matkÄ… przeprowadziÅ‚y siÄ™ do Warszawy
Ë% Po Powstaniu Styczniowym wstÄ…piÅ‚a do klasztoru, od mÅ‚odych lat przekonana o powoÅ‚aniu monastycznym
Ë% Spowiednik skierowaÅ‚ jÄ… do ojca Kuz
mickiego - kapucyna
Ë% W wieku lat 21 - zostaÅ‚a czÅ‚onkiniÄ… tajnego zgromadzenia "Przytulisko" w PÅ‚ocku
Ë% ZdobyÅ‚a zgodÄ™ na zaÅ‚ożenie Zgromadzenia Sióstr Ubogich Å›w. Klary w PÅ‚ocku, byÅ‚a też wizytatorkÄ… tajnych zgromadzeo
Ë% 2 sierpnia 1893 - w Å›wiÄ™to Matki Boskiej Anielskiej - objawienie, pierwsze z serii DzieÅ‚a Wielkiego MiÅ‚osierdzia
żð Bóg ukazaÅ‚ jej zepsucie kleru, zleciÅ‚ adoracjÄ™ Eucharystii i kult maryjny, zaÅ‚ożenie zgromadzenia braci mariawitów
Ë% Pierwsi mariawici - Zgromadzenie KapÅ‚anów Mariawitów, rekrutowaÅ‚o siÄ™ z okolicznych księży diecezjalnych
żð Mieli przestrzegad reguÅ‚y Å›w. Franciszka
żð Jednym z pierwszych byÅ‚ Jan Maria MichaÅ‚ Kowalski
żð Częśd z nich odeszÅ‚a, kiedy zauważyli poczÄ…tki kultu "Mateczki", już w 1897 zaczÄ…Å‚ siÄ™ konflikt z KoÅ›cioÅ‚em
Ë% W 1903
żð KozÅ‚owska zeznaÅ‚a pod przysiÄ™gÄ… o swoich objawieniach i historii ruchu mariawickiego,
żð PodzieliÅ‚a grupÄ™ na prowincje pÅ‚ockÄ…, warszawskÄ… i lubelskÄ…
żð pojechaÅ‚a wraz z Kowalskim do Watykanu, by zabiegad o legalizacjÄ™ ruchu - tam miaÅ‚a kolejne objawienie, w którym kazano jej wybrad
zwierzchnika ruchu - wybrała Kowalskiego
żð PrzyjÄ…Å‚ ich Pius X - nie wyraziÅ‚ obiekcji, pobÅ‚ogosÅ‚awiÅ‚
żð ZaczÄ™li żywÄ… agitacjÄ™ na rzecz mariawityzmu
Ë% Nie mieli problemów, dopóki księża nie zaczÄ™li z ambon gÅ‚osid kultu KozÅ‚owskiej - przenoszono kapÅ‚anów, caÅ‚e parafie wypowiadaÅ‚y
posłuszeostwo biskupom
Ë% 1904 - ÅšwiÄ™te Oficjum potÄ™piÅ‚o objawienia KozÅ‚owskiej, nakazaÅ‚o rozwiÄ…zanie bractwa
Ë% 1906
żð Ponowna proÅ›ba do papieża o rozpatrzenie sprawy
żð Kowalski wydaÅ‚ odezwÄ™ do wiernych, gdzie nazwaÅ‚ KozÅ‚owskÄ… Å›wiÄ™tÄ… i małżonkÄ… Jezusa Chrystusa, Å›wiÄ™toÅ›ciÄ… równÄ… Marii
żð 5 IV - Pius X potÄ™piÅ‚ mariawitów w encyklice Tribus Circiter, odczytanej z każdej ambony
żð Mariawici zostali wezwani do powrotu na Å‚ono KoÅ›cioÅ‚a - zostaÅ‚o ok. 40 tys., trochÄ™ sióstr i księży
żð 5 XII - KozÅ‚owska (jako pierwsza kobieta wymieniona imiennie) i Kowalski zostali ekskomunikowani, podobnie jak każdy, kto by z nimi
pracował
Ë% 1907
żð PowstaÅ‚a nowa organizacja - KoÅ›ciół Katolicki Mariawitów
żð RozpoczÄ™to budowÄ™ koÅ›ciołów, kaplic potrzebnych do kultu
Ë% 1909 -
żð NawiÄ…zanie kontaktu z KoÅ›cioÅ‚em Starokatolickim w Holandii, a jego poÅ›rednictwem z UniÄ… UtrechckÄ… KoÅ›ciołów Starokatolickich
żð 5 paz
dziernika - udzielenie święceo biskupich Janowi Marii Michałowi Kowalskiemu
żð Pozytywna reakcja wÅ‚adz carskich
Ë% 1910 - zakupiono posiadÅ‚oÅ›d Bodzanów (dziÅ›, na czeÅ›d Mateczki miejscowoÅ›d nazywa siÄ™ Felicjanów)
Ë% 1911-14 -
żð budowa ÅšwiÄ…tyni MiÅ‚oÅ›ci i MiÅ‚osierdzia w PÅ‚ocku
żð KozÅ‚owska zapowiedziaÅ‚a zbliżajÄ…cÄ… siÄ™ karÄ™ bożą i wezwaÅ‚a wszystkich do pokuty
Ë% 1917-18 - rekolekcje pokutne, Adoracja UbÅ‚agania
Ë% 1921, 23 sierpnia - zmarÅ‚a po dÅ‚ugiej chorobie, wyniszczajÄ…cych postach "ofiarowujÄ…c swoje życie za pokój sióstr, klasztoru, miasta i kraju"
- Cała władza przeszła w ręce Jana Marii Michała Kowalskiego, ogłosił się arcybiskupem
Ë% 1921-1925 - dokonaÅ‚ przekÅ‚adu Wulgaty na jÄ™zyk polski
Ë% 1922
żð wprowadzenie Komunii ÅšwiÄ™tej pod dwoma postaciami
żð Opublikowanie DzieÅ‚a Wielkiego MiÅ‚osierdzia
Ë% 1924
żð zniesienie celibatu księży, wprowadzenie "małżeostw mistycznych" miÄ™dzy księżmi a zakonnicami. Dzieci z tych małżeostw miaÅ‚y siÄ™
rodzid bez grzechu pierworodnego
żð Unia Utrechcka zawiesiÅ‚a czÅ‚onkostwo mariawitów w Unii
żð Kowalski gÅ‚osi przeniesienie Stolicy Apostolskiej z Rzymu do PÅ‚ocka
Ë% 1926
żð biskupa oskarżono o bluz
nierstwa i skazano na rok twierdzy
żð Wraz z delegacjÄ… wyjechaÅ‚ na wschód, próbujÄ…c nawiÄ…zad uniÄ™ z innymi koÅ›cioÅ‚ami, ale bez skutku, bo nie chciaÅ‚ iÅ›d na żadne ustÄ™pstwa
Ë% 1928 - skandal obyczajowy, oskarżenia o czyny lubieżne z zakonnicami
Ë% 1929
żð wprowadzenie kapÅ‚aostwa kobiet ("kapÅ‚anek nowej linii Aarona")
żð Konsekracja żony - Antoniny Marii Izabeli WiÅ‚uckiej na arcykapÅ‚ankÄ™
Ë% 1930 - zniesienie spowiedzi usznej, komunia tuż po chrzcie
Ë% 1931 - wyrok w sprawie skandalu - 3 lata wiÄ™zienia
Ë% 1933 - uproszczenie ceremonii i liturgii
Ë% 1935
żð wprowadzenie kapÅ‚aostwa ludowego, sprawowania mszy i sakramentów przez Å›wieckich
żð UsuniÄ™cie przez KapituÅ‚Ä™ GeneralnÄ…, przeniesienie do Felicjanowa, zmiana nazwy na Katolicki KoÅ›ciół Mariawitów - podziaÅ‚.
Starokatolicki Kościół Mariawitów pozostał w Płocku i stopniowo odchodził od reform Kowalskiego
żð Kowalskiemu zarzucano despotyzm, niemoralnoÅ›d, a nawet chorobÄ™ psychicznÄ…, oskarżano go o spowodowanie upadku KoÅ›cioÅ‚a
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 10
Ë% 1936 - na półtora roku osadzony w wiÄ™zieniu w Rawiczu
Ë% 1940 - aresztowanie przez Gestapo, 1942 - Å›mierd w obozie w Dachau w komorze gazowej. Po Å›mierci uznany przez mariawitów
felicjanowskich za świętego męczennika. Kowalski został aresztowany, ponieważ napisał do Hitlera list w którym potępił aneksję Gdaoska i
zachęcał go do przejścia na mariawityzm. Hitler zainteresował się tym i uznał kościół za niebezpieczny dla Rzeszy
- Po Kowalskim władzę przejęła jego żona, Izabela Wiłucka, następczyni Kozłowskiej jako przełożonej Zgromadzenia Sióstr Mariawitek
STAROKATOLICKI KOŚCIÓA
MARIAWITÓW
- Częściowo powrócił do zwyczajów z czasów Mateczki:
Ë% Msza trydencka, ale w jÄ™zyku polskim
Ë% 7 sakramentów
Ë% Nie ma celibatu (ale nie ma też "małżeostw mistycznych")
Ë% Komunia pod 2 postaciami
Ë% Spowiedz
indywidualna tylko dla młodzieży przed 18 rokiem życia
Ë% Duchowny - tylko mężczyzna, po teologii starokatolickiej lub seminarium w PÅ‚ocku
- 3 diecezje
Ë% Lubelsko-podlaska
Ë% ÅšlÄ…sko-łódzka
Ë% Warszawsko-pÅ‚ocka
Ë% Wg wikipedii również prowincja francuska, z ok. 5000 wiernych
Ë% Poza francuskÄ… jest również placówka w USA, ale nie poÅ‚Ä…czona organizacyjnie
- Organy
Ë% Synod
Ë% KapituÅ‚a generalna
Ë% Biskup naczelny
- Obecny biskup - Michał Maria Ludwik Jabłooski
- Organ prasowy - czasopismo "Mariawita"
- Dla każdego wyznawcy konieczna jest godzinna adoracja Najświętszego Sakramentu co najmniej raz w tygodniu
- ProwadzÄ… intensywny dialog ekumeniczny od lat 70'
- 1971 - list "Do braci mariawitów" od papieża
- 1986 - nabożeostwo ekumeniczne
- Od 1987 - komisja do dialogu ekumenicznego
- Centrum - Świątynia Miłosierdzia i Miłości w Płocku
Ë% Zbudowana wg projektu Kowalskiego przy konsultacji z KozÅ‚owskÄ…
Ë% W podziemiu koÅ›cioÅ‚a sÄ… groby KozÅ‚owskiej i Kowalskiego
- W święto Wniebowzięcia NMP - pielgrzymki do Płocka
KOŚCIÓA
KATOLICKI MARIAWITÓW
- Obecny zwierzchnik: Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz (nie przyjęła tytułu Arcykapłanki)-od 1973 roku
- Bardzo sfeminizowany kościół - kapłanki, kapłanki ludowe
- Po Kowalskim - Arcykapłanka Izabela Wiłucka-Kowalska (jego żona)
- Doktryna pozostała taka, jaką zostawił Kowalski:
Ë% Kult KozÅ‚owskiej - jako współodkupicielki, wcielenia Ducha Åšw., identyfikowanej z "NiewiastÄ… obleczonÄ… w sÅ‚ooce" z Apokalipsy, zrównana z
MatkÄ… BoskÄ…
Ë% Kto nie czci Mateczki - nie może zostad zbawiony
Ë% Kowalski - Å›wiÄ™ty mÄ™czennik - byÅ‚ wcieleniem MichaÅ‚a ArchanioÅ‚a
Ë% Dzieci pochodzÄ…ce z małżeostw mistycznych - nie majÄ… grzechu pierworodnego
Ë% WÅ‚asne tÅ‚umaczenie Pisma Å›w. - zrobione przez Kowalskiego
Ë% KapÅ‚aostwo zarówno mężczyzn jak i kobiet - po teologii starokatolickiej lub seminarium w Felicjanowie
Ë% Dogmat o Trójcy (Maria - wcielenie Ojca, Jezus - Syna, KozÅ‚owska - Ducha Å›w.)
Ë% KapÅ‚aostwo ludowe - po uprzednim przygotowaniu każdy może sprawowad sakramenty
Ë% Zgromadzenie Sióstr Mariawitek NieustajÄ…cej Adoracji i BÅ‚agania
Ë% KapÅ‚anów nie obowiÄ…zuje celibat, ale zachowanie ducha franciszkaoskiego
- Kościół podzielony jest na dwie kustodie - płocką i warszawską i jedną placówkę unijną w Krakowie
- Jest 18 parafii, ale tylko jeden kościół, 32 duchownych, 2 200 wiernych
- Jedynym momentem dialogu ekumenicznego było wzajemne z KK uznanie ważności chrztu w 1984 r.
STAROKATOLICYZM
- Początek - w Utrechcie (Holandia), wyniknął z dążeo niepodległościowych Holandii, kiedy katolicy zaczęli się zbliżad do kalwinów
- 1724 - Dominik Vorlet - misjonarz - udzielił sakry biskupiej przewodniczącemu wspólnoty katolickiej wbrew woli Rzymu - niezależnośd
- Na początku nie było różnic doktrynalnych, potem (ok. 1870) zaczął się opór wobec Vaticanum I (nieomylnośd papieża) - ci, którzy nie uznali -
Soboru, ale uznawali ważnośd sukcesji apostolskiej zwrócili się po nią do niezależnego Kościoła Utrechtu i stworzyli własną organizację
- Zmiany:
Ë% PowoÅ‚ano UniÄ™ UtrechckÄ… koÅ›ciołów starokatolickich
Ë% Zniesiono spowiedz
indywidualnÄ…
Ë% Zniesiono posty, celibat księży i Å‚acinÄ™ w liturgii
Ë% Komunia pod dwoma postaciami
Ë% Odrzucenie transsubstancjacji
Ë% Odrzucenie Niepokalanego PoczÄ™cia Marii
Ë% Odrzucenie wÅ‚adzy papieża
- Niedawne zmiany (nieakceptowane przez podgrupę - kościoły narodowokatolickie)
Ë% KapÅ‚aostwo kobiet
Ë% Åšluby homoseksualistów
- Unia Utrechcka udziela sakry biskupiej tym, którzy podpadli i nie mają sukcesji
POLSKI NARODOWY KOŚCIÓA
KATOLICKI
- Właściwie Polski Narodowy Kościół Katolicki w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie
- Powstał w USA, w wyniku konfliktu wiernych z lokalnymi księżmi - Irlandczykami i Niemcami. Chcieli języka polskiego i polskiego księdza
- Miejsca powstania - Chicago, Buffalo i Scranton (powstały osobno, pod różnymi nazwami a potem się połączyły)
- Pierwszy przywódca - ks. Franciszek Hodur, który również w 1907, przyjmując sakrę biskupią z rąk przedstawiciela Unii Utrechckiej włączył PNKK w
obręb kościołów starokatolickich
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 11
obręb kościołów starokatolickich
- W 1900 wprowadził język polski do liturgii
- W latach 20' zaczęli zakładad parafie w Polsce (1921 - Bażanówka, 1922 - Kraków, Podgórze, 1923 - Wiśnicz Nowy). W 1930 - już 64 parafie
- W 1931 - konflikt i rozbicie - biskup Władysław Faron - Polski Kościół Starokatolicki
- 1951 - polska diecezja PNKK ogłosiła autokefalię jako Kościół Polskokatolicki
- 1976 - wznowienie pracy misyjnej
- 2003 - opuszczenie Unii Utrechckiej ze względu na spór wokół ordynacji kobiet
- 2005 - rejestracja Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w RP (ci ze Stanów nie chcą mied z nimi nic wspólnego)
- 2007 - wspólna konferencja Światowej Rady Narodowych Kościołów Katolickich w Warszawie
- Różnice doktrynalne z KK
Ë% jest komunia pod dwoma postaciami
Ë% Spowiedz
uszna tylko dla młodzieży do 18 roku życia
Ë% Nie ma celibatu księży
KOŚCIÓA
POLSKOKATOLICKI
- Szef - bp prof. Dr hab. Wysoczaoski
- 2007 - 22 tys. Wyznawców (wg Wikipedii 18.500)
- Władza wykonawcza - Rada Kościoła, ustawodawcza - synod
- 3 diecezje:
Ë% Warszawska
Ë% Krakowsko-czÄ™stochowska
Ë% WrocÅ‚awska
- 111 duchownych - kształceni w Chrześcijaoskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
- Miesięcznik - "Rodzina"
- 2006 - rozłam - osobno ks. Rybka i Polski Narodowy Kościół Katolicki w RP
KOŚCIÓA
STAROKATOLICKI W RP
- Ok. 500 wyznawców
- 1931 - powstał w Zamościu (tam bazylika metropolitalna) na skutek konfliktu b. Władysława Farona z resztą duchownych z PNKK
- Komuniści chcieli ich połączyd z mariawitami, oni sami dążyli bardziej do dialogu z KK
- Potem zdelegalizowany z powodu braku przywódcy, odrodzenie w Hamburgu
- 1996 - ponowna rejestracja - bp. Wojciech Kolm (w 2000 do więzienia za przestępstwa na tle obyczajowym), po nim - Marek Kordzik
- Zasady:
Ë% Różnica od KK - tylko komunia pod dwoma postaciami
REFORMOWANY KOŚCIÓA
KATOLICKI W POLSCE
- Założony w 2000 w USA (w Polsce-2007) przez Roberta Allmena - byłego rzymskokatolickiego księdza, dominikanina (tylko do 2004)
- Główny ośrodek w Polsce - Poznao, poza tym Gorzów Wlkp., Warszawa, Wrocław. Charakter misyjny, nie mają kaplic
- 2008 - RKK w Polsce otrzymał własnego prezbitera - ks. Tomasz Puchalski
- Dąży do legalizacji
- Doktryna opiera siÄ™ na anglikanizmie i starokatolicyzmie
Ë% Zakaz dyskryminacji ludzi z jakiegokolwiek powodu (!)
Ë% Nie ma celibatu
Ë% Duchowni sami siÄ™ utrzymujÄ…
Ë% ÅšwiÄ™cenia kobiet
Ë% Małżeostwa homoseksualistów
Ë% W liturgii - poÅ‚Ä…czenie katolicyzmu i "otwarcia na Ducha ÅšwiÄ™tego"
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 12
Kościoły Wschodnie
30 paz
dziernika 2008
23:53
POLSKI AUTOKEFALICZNY KOŚCIÓA
PRAWOSA
AWNY
- 506 000 wiernych (2 miejsce w Polsce)
- Początki w Polsce - kiedy Kazimierz podbił Ruś Halicką, w Haliczu było już arcybiskupstwo (1344-66)
- W 1370 - 3 metropolie prawosławne - w Kijowie, Nowogródku i Haliczu
- W 1589 Moskwa stała się siedzibą patriarchatu - ale polscy prawosławni nie chcieli byd jej podporządkowani, chcieli tego uniknąd przez unię (Brzeską -
1596), ale nie wyszło (nie wszyscy przyjęli) i pogorszyło to ich sytuację przez faktyczne zdelegalizowanie Kościoła Prawosławnego
- W czasie Powstania Chmielnickiego - prześladowanie prawosławnych (ci zaś stawali przeciw polskiej szlachcie)
- W 1676 - sejm zabronił im kontaktowania się z patriarchatem w Konstantynopolu - Gedeon ks. Czetwetyoski-Światopełk udał się więc po
błogosławieostwo do Moskwy - i od tego czasu Moskwa się wtrąca
- Dalej kolejne parafie przyjmowały unię - to było promowane, prawosławie - prześladowane
- Za Władysława IV - przywrócenie praw
- W czasie rozbiorów - wszystkich unitów Rosjanie zmusili do przyjęcia prawosławia, budowano cerkwie
- W czasie I Wojny Światowej ludnośd prawosławna przenosiła się w głąb Rosji
- Po wojnie
Ë% niszczono i zabierano ("rewindykowano") Å›wiÄ…tynie
Ë% Traktowano ich jak rosyjskich szpiegów
Ë% Nadal jednak byÅ‚o ich bardzo dużo - ok. 3 800 000
Ë% Jerzy Jaroszewski - miaÅ‚ za zadanie odbudowanie struktur KoÅ›cioÅ‚a
Ë% W 1924 - przy zachÄ™cie paostwa staranie o autokefaliÄ™, na którÄ… zgodÄ™ wyraziÅ‚ Patriarchat Konstantynopolitaoski, ale Moskiewski nie
Ë% Cerkwie byÅ‚y czÄ™sto przekazywane neounitom, co propagowaÅ‚ KK
- Czas II Wojny Åšwiatowej
Ë% Ponowna dezorganizacja, przesiedlenia, aresztowania
Ë% 1944 - rozstrzelanie studentów seminarium w Warszawie
- Po II Wojnie
Ë% Problemy - przez akcjÄ™ "WisÅ‚a"
Ë% Zaostrzenie polityki wyznaniowej, aresztowanie metropolity Dionizego
Ë% 22 czerwca 1948 - autokefalia od Moskwy
- DziÅ›:
Ë% Hierarchia
żð Najważniejszy - metropolita Sawa
żð Biskupi
żð Księża (mogÄ… siÄ™ żenid, jeÅ›li zrobiÄ… to przed Å›wiÄ™ceniami)
Ë% KsztaÅ‚cenie
żð PrawosÅ‚awne Seminarium Duchowne w Warszawie
żð Sekcja PrawosÅ‚awna ChrzeÅ›cijaoskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
żð Katedra Teologii PrawosÅ‚awnej na Uniwersytecie w BiaÅ‚ymstoku
Ë% JÄ™zyk liturgiczny - cerkiewnosÅ‚owiaoski (w parafii Cyryla i Metodego we WrocÅ‚awiu - polski)
Ë% Pod jurysdykcjÄ… polskiego KoÅ›cioÅ‚a jest też metropolia Lisbony, a za niÄ… caÅ‚a Brazylia
Ë% WÅ‚adza najwyższa - ÅšwiÄ™ty Sobór Biskupów
Ë% Monastery:
żð Å›w. Onufrego w JabÅ‚ecznej (1499) - zawsze prawosÅ‚awny, nigdy nie przyjÄ…Å‚ unii
żð Zwiastowania NMP i Jana Teologa w SupraÅ›lu (XVI w.)
Ä„% Ufundowany przez Chodkiewicza
Ä„% Wielka biblioteka
Ä„% PrzyjÄ…Å‚ uniÄ™ w 1609 - bazylianie
Ą% Cerkiew - zniszczona przez Niemców
Ą% W latach 90' - oddany Kościołowi Prawosławnemu
Ä„% Ma cudownÄ… ikonÄ™
żð Dom Zakonny Å›w. Dominika w Sakach
Ą% Cudowna ikona Dymitra Sołyoskiego
Ä„% 1990 - gruntowny remont
Ä„% 2001- pojawili siÄ™ zakonnicy
żð Åšw. Cyryla i Metodego - w Ujkowicach k. PrzemyÅ›la
Ą% Założyciele - Nikodem i Atanazy, byli paulini
Ą% 1986 - kupili ziemię i założyli dom zakonny - miał byd unicki, ale biskup Tokarczuk nie chciał się zgodzid, ludnośd protestowała
Ą% W 1994 przeszli na prawosławie, pod opiekę Kościoła Prawosławnego
Ą% Cudowna ikona Pocieszenia i Dobrej Rady z góry Athos
Ą% Dziś - 14 mnichów
żð Åšw. Góra Grabarka - Zakon Å»eoski pw. Åšw. Marii i Marty
Ą% 1956 - poświęcenie cerkwi z ikoną Pocieszenie Wszystkich Strapionych
Ą% W latach 60 - było tam 20 sióstr
żð Monaster Narodzenia NajÅ›wiÄ™tszej Bogurodzicy w Dojlidach
Ą% Kontynuacja nieistniejącego już klasztoru na Różanym Stoku (tam było nawet 90 sióstr, ale oddano go salezjanom)
Ą% 1993 - dwie nowicjuszki wpłynęły na otwarcie
żð Wojnowo
Ą% Cerkiew, potem także żeoska wspólnota - do II wojny było tam tylko 5 sióstr
Ą% Cel misyjny - nawracanie staroobrzędowców
Ä„% Odrodzenie w 1995 r.
żð Turkowice k. Chrubieszowa - caÅ‚kiem nowy
żð KostomÅ‚oty
Ë% Centra pielgrzymkowe:
żð ÅšwiÄ™ta Góra Grabarka
Ä„% PoczÄ…tek kultu - XIII w.
Ä„% Cudowna ikona z cerkwi w Mielniku - Przemienienie Paoskie
Ą% 1710 - epidemia cholery, w tym czasie objawienia - konieczne postawienie krzyża i obmycie w celu uzdrowienia
Ą% Zachowało się to przy dzisiejszych pielgrzymkach - krzyż i obmycie
Ą% Cerkiew zbudowano jako dziękczynienie
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 13
STAROWIERCY
- 1562 - Reformy Nikona (poprawienie liturgii do greckich ksiÄ…g)
Ë% Znak krzyża trzema, a nie dwoma palcami
Ë% Åšpiew polifoniczny
Ë% Procesje w drugÄ… stronÄ™
- Niektórzy nie zgodzili się na te zmiany - to rozłamowcy - raskolnicy
- 1610 - prześladowania, przywódcę - biskupa Awwakuma Pietrowicza spalono na stosie
- Po egzekucji Pawła Kołomieoskiego stracili sukcesję - ruch się podzielił:
Ë% Bezpopowcy - uznali, że trudno (ci sÄ… u nas) - funkcje religijne peÅ‚niÄ… u nich Å›wieccy "nastawnicy", nie majÄ… sakramentów bo nie ma ich kto udzielad
Ë% Popowcy - przyjmowali wyÅ›wiÄ™conych w koÅ›ciele prawosÅ‚awnym ale suspendowanych lub emerytowanych kapÅ‚anów. W koocu uzyskali wÅ‚asnÄ…
hierarchiÄ™, a nawet dwie:
żð Hierarchia biaÅ‚okrynicka - emerytowany arcybiskup Ambroży Popowicz wyÅ›wiÄ™ciÅ‚ dwóch biskupów w 1846
żð Hierarchia nowozbykowska - dla tych, co nie uznali biaÅ‚okrynickiej - MikoÅ‚aj Pozdiejew i Stefan Rastogujew wyÅ›wiÄ™cili jeszcze patu
- Tuż po rozłamie wierząc w rychły koniec świata podpalali się w cerkwiach z całymi rodzinami
- Niektórzy tego nie zrobili - wyjechali, uciekając przez prześladowaniami ze strony cerkwi prawosławnej na Morawy, Suwalszczyznę i Mazury
- W XIX w. miało byd ich dużo w Wilnie
- W Polsce - organizacja nastąpiła w 1925 r., a oficjalne uznanie w 1928 r. jako "Wschodni Kościół Staroobrzędowy nie posiadający hierarchii duchownej w
Polsce
- Dziś jest ich 1500 (wg. Wiki 500), zjednoczeni jako Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP
Ë% Wojnowo
Ë% Gabowe GrÄ…dy
Ë% WodziÅ‚ki
Ë% WÅ‚adze - w SuwaÅ‚kach
- Cerkiew u nich nazywa siÄ™ molenna
- Zajmują się głównie rolnictwem, chod dziś się asymilują
- Trzymają ikony we wschodniej części domu
- W Wojnowie - monaster z połowy XIX w.
KOŚCIÓA
KATOLICKI OBRZ
DKU BIZANTYJSKO-UKRAIOSKIEGO
- Tzw. grekokatolicy (od dekretu Marii Teresy)
- Od Unii Brzeskiej
- Liczne konflikty z kościołem prawosławnym -
- Pod zaborem rosyjskim - likwidowano unię, zmuszano do przejścia na prawosławie
- W dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce było 30 000 unitów - sami Ukraiocy
- Od 1919 - obowiÄ…zkowy celibat
- Po II Wojnie Åšwiatowej - ponowna likwidacja Unii - synod we Lwowie 1946
- 1947 - akcja "Wisła" - rozbicie struktur kościelnych
- 1956 - próba odnowy przez Ukraioskie Towarzystwo Społeczno-Kulturowe
- Powstał ponownie jako jednostki w ramach Kościoła Katolickiego, potem dopiero osobne parafie
- W latach 80' były dwa wikariaty
- 1991 - biskup greckokatolicki Jan Martyniak - biskup diecezji przemyskiej zaczął odpowiadad bezpośrednio przed Rzymem (JPII)
- DziÅ› -
Ë% 2 diecezje - Warszawsko - przemyska (tu Kraków)
Ą% Wrocławsko - Gdaoska
Ë% Wiernych jest ok. 110 000 - majÄ… osobny status prawny
Ë% Zakonnicy uniccy - bazylianie
Ë% Edukacja: Wyższe Seminarium Duchowne w PrzemyÅ›lu
KOŚCIÓA
KATOLICKI OBRZ
DKU BIZANTYJSKO-SA
OWIAOSKIEGO
- Tzw. neounici
- Dziś - jedna parafia - w Kostomłotach - woj. Lubelskie
- Nie podobała im się grekokatolicka liturgia, chcieli taką jak w prawosławiu, ale byd katolikami
- Ordynariusz siedlecki Henryk Przyz
dziecki i Achilla Rati (Pius XI)
- 1924 - pierwsza parafia w Poroninie
- 1926 - seminarium, 1932 przekształcone w Papieskie Seminarium Wschodnie w Dubnie, było też w Wilnie
- Początkowo kler pochodził z księży prawosławnych przechodzących na katolicyzm
- Liczono na przyjęcie unii przez dawnych grekokatolików zmuszonych do przyjęcia prawosławia, ale się przeliczyli
- Po II Wojnie Åšwiatowej
Ë% Parafia w KostomÅ‚otach
Ë% Cerkiew w PawÅ‚owie Starym
Ë% Cerkiew w Horodle
KOŚCIÓA
KATOLICKI OBRZ
DKU ORMIAOSKIEGO
- 1175-1375 - pierwsza unia (Mała Armenia w Cylicji)
- 1630 - Mikołaj Torosewicz - ormiaoski biskup pojechał do Rzymu i złożył katolickie wyznanie wiary - zalążek nowej unii
- Centrum był Lwów (tam 8% ludności)
- Dziś - żyją w Polsce w rozproszeniu - tylko 2 księży może prowadzid liturgię (Isakowicz-Zaleski, Awdalian)
- Działa na podstawie odrębnej ustawy
- Zwierzchnikiem jest prymas Polski
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 14
Kościoły protestanckie
6 listopada 2008
01:55
KOŚCIÓA
EWANGELICKO-AUGSBURGSKI (LUTERAOSKI)
- III pod względem wielkości wyznanie w Polsce - oficjalnie 76 000 wiernych (nieoficjalnie - mniej)
- 130 parafii, 190 duchownych (najwięcej - na Śląsku)
- Na świecie - prawie 70 mln wiernych
- Działa na podstawie odrębnej ustawy (1994)
- Siedziba władz centralnych - Warszawa
- Początki w Polsce - 5 lat po wystąpieniu Lutra (1517) - we Wrocławiu
- Kiedy następowała sekularyzacja Prus, Albrecht zmienił właśnie na luteranizm. Stamtąd promieniowało to na Polskę (zwł. Uniwersytet w Królewcu)
- 1555 - synod zjednoczeniowy
- 1570 - ugoda sandomierska (luteranie + kalwini)
- 1573 - konfederacja warszawska - gwarancja tolerancji
- 1655-60 - Potop (początek stereotypu Polak-katolik), zmniejszenie ilości zborów
- XVII w. - stopniowe eliminowanie innowierców z życia publicznego
- XVIII w. - pozwolenie na zbudowanie kościoła św. Trójcy w Warszawie
Ë% Odrodzenie luteranizmu na terenie ÅšlÄ…ska Cieszyoskiego - dziÄ™ki przejÅ›ciu do warstw niższych - tam byÅ‚ odwrotny stereotyp (Polak- ewangelik), bo walczyli
z katolickimi Habsburgami
- XIX w. - powrót luteran do Polski
- XX w. - Juliusz Bursche - "Niemiec z urodzenia, Polak z duszy" - walczył o polskośd kościoła ewangelickiego, o niwelowanie antagonizmów polsko-niemieckich
- 1936 - pierwsza ustawa o stosunku RP do kościoła ewangelicko-augsburgskiego (inspirowana przez Bursche)
- 1942 - Bursche ginie w obozie w Sachsen-Hausen
DziÅ›:
- władza
Ë% synod (wybrany demokratycznie), prezes synodu, rada synodalna
Ë% Konsystorz - na jego czele biskup wybierany raz na 5 lat, poza tym Å›wiecki prezes i radni duchowni i Å›wieccy
Ë% Biskup - ordynuje duchownych, wyÅ›wiÄ™ca - wybierany raz na 10 lat
- Od 2001 r. biskupem Kościoła jest Janusz Jagucki (konsekrowany w Warszawie)
- 6 diecezji:
Ë% Cieszyoska
Ë% Katowicka
Ë% Mazurska
Ë% Pomorsko-wielkopolska
Ë% Warszawska
Ë% WrocÅ‚awska
- W diecezjach najwyższa władza to synod diecezjalny, biskup i rada diecezjalna
- Parafie - zgromadzenia parafialne - wybierają proboszcza i radę. Należą do nich wszyscy dorośli i konfirmowani
- Diakoni i diakonki - praca charytatywna, dydaktyczna, pomoc proboszczowi
- Centrum Misji i Ewangelizacji
Ë% Tydzieo Ewangelizacyjny w DziÄ™gielowie (k. Cieszyna)
Ë% Ogólnopolski Zjazd MÅ‚odzieży Ewangelickiej
- Diakonat EbenEzer
Ë% "wyglÄ…da jak klasztor", ale diakonisy nie skÅ‚adajÄ… żadnych Å›lubów
Ë% Stowarzyszenie sióstr diakonis KoÅ›cioÅ‚a Ewangelicko-Augsburgskiego w RP
Ë% ZaÅ‚ożony w 1920 r., w czasie wojny zlikwidowany, reaktywowany w 1945 r.
Ë% Nazwa znaczy "aż dotÄ…d pomagaÅ‚ nam Pan"
Ë% Przed wojnÄ… byÅ‚o ich 50, dziÅ› 22 z czego 14 emerytowanych
- Stowarzyszenie Przedsiębiorców Ewangelickich (1999)
- Kształcenie
Ë% ChrzeÅ›cijaoska Akademia Teologiczna - teologia ewangelicka
- Parafia ewangelicko-augsburgska na Grodzkiej w Krakowie
Ë% Wchodzi w skÅ‚ad diecezji katowickiej
Ë% KoÅ›ciół XVII-wieczny, najpierw dla karmelitów, a potem oddany ewangelikom
- Pismo - Zwiastun Ewangelicki
- 1947 - członkostwo w Światowej Konfederacji Luteraoskiej w Genewie
KOŚCIÓA
EWANGELICKO-REFORMOWANY W RP
- 3 500 wiernych:
Ë% Piotrków - 1500
Ë% Warszawa - 1200
Ë% A
ódz
- 280
Ë% Konin - 150
Ë% Katowice - 75
- Nurt kalwioski - powstał w XVI w.
- Nurt polski, czesko-braterski, emigrantów z Europy Zachodniej
- 1550 - pierwsze nabożeostwo reformowane w Pioczowie
- Nie ma biskupów, zbory są niezależne
- 3 jednoty:
Ë% Wielkopolska
Ë% MaÅ‚opolska
Ë% Litewska
- 1553 - nabożeostwa w Wilnie. Protektor - Mikołaj Radziwiłł Czarny, potem Michał Radziwiłł Rudy (brat Barbary Radziwiłłówny)
- 1554 - pierwszy synod w SÅ‚omnikach
- Jan A
aski - stworzenie organizacji kościelnej
- 1570 - synod, ugoda w Sandomierzu
- 1595 - początek psucia się stosunków z luteranami, potem - otwarta rywalizacja
- Zygmunt III Waza -nie respektował konfederacji warszawskiej, prześladował protestantów
- 1712 - zablokowanie innowiercom drogi do Senatu, potem też do Sejmu
- Sytuacja polepszyła się pod zaborami
- Karol Diehl - dążył do zjednoczenia wyznao luteraoskiego i kalwioskiego
1840 - upadek unii
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 15
Karol Diehl - dążył do zjednoczenia wyznao luteraoskiego i kalwioskiego
- 1840 - upadek unii
- Po Odrodzeniu:
Ë% Jednota warszawska - 20 000
Ë% Jednota wileoska - 11 000
- Po II Wojnie Światowej - nie było już wileoskiej
- Po prześladowaniach komunistycznych liczba wiernych spadła do 3 500
- 8 parafii:
Ë% BeÅ‚chatów
Ë% Kleszczów
Ë% A
ódz

Ë% Pstrążna
Ë% Strzelin
Ë% Warszawa
Ë% Zelów
Ë% Å»ychlin
Ë% Grupy diasporalne w Poznaniu, Gdaosku, Krakowie, Gorzowie Wielkopolskim, Szczecinie, WrocÅ‚awiu
- Najwyższa władza - ogólne zgromadzenie członków ze świeckim przewodniczącym. Wybiera ono pastorów (min. 21 lat, wykształcenie teologiczne, płed
nieważna)
- Proboszcz - wybierany na kadencjÄ™ 10-letniÄ… przez zgromadzenie
- Duchowni są w prawach i obowiązkach równi ze świeckimi
- Najwyższy organ ustawodawczy - synod
- Wykonawczy - konsystorz
- Na czele - biskup - wybierany raz na 10 lat (primus inter pares)
- Obecnie w Polsce jest 10 duchownych, w tym jedna pani ksiądz - Wiera Jelinek z Zelowa (gdzie proboszczem jest jej mąż)
- Nie ma celibatu
- Diakonia - działalnośd charytatywna
- Pismo - "Jednota" - od 1926
- Ważni kalwini:
Ë% Jan A
aski młodszy - 1560
Ë% Andrzej Frycz-Modrzewski - pisarz polityczny
Ë% Jan Amos Kamieoski - z Czech, reformator nauczania XVII w.
Ë% MikoÅ‚aj Rej
- Cmentarz -w Warszawie na Woli
- 2 sakramenty (w przeciwieostwie do luteran nie wierzÄ… w transsubstancjacjÄ™)
EWANGELICKO-METODYSTYCZNY
Wyznania religijne współczesnej Polski Strona 16