Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 1 of 11
ZMIANY KLIMATU, OIL PEAK, KRYZYS EKONOMICZNY - POWI
ZANIA
Stanęliśmy w obliczu jednoczesnych kryzysów energetycznego, środowiskowego (w tym klimatycznego),
finansowego i gospodarczego. Są one ze sobą głęboko powiązane, a razem stanowią dla nas bardzo powa\
ne
zagro\
enie.
Jakie są te powiązania, jak ró\
ne elementy układu wzajemnie na siebie wpływają, jakie są zagro\
enia, jakie są
dalsze mo\
liwości rozwoju sytuacji i sposoby przeciwdziałania?
Cofnijmy się najpierw o kilkaset lat w przeszłość i przyjrzyjmy się punktowi krytycznemu w dziejach cywilizacji
Wyspy Wielkanocnej.
Wyspa Wielkanocna
Kiedy na Wyspie Wielkanocnej połowa drzew wcią\
jeszcze rosła, stary Rapa Nui
wszedł na szczyt góry i spojrzał w dół. Mo\
e dlatego, \
e nie był tu od tak wielu
lat, od czasów swojej młodości, zauwa\
ył zachodzące zmiany.
Tam, gdzie dawno temu widać było ciągnący się las, przetykany jedynie polami i
polankami, ujrzał jedynie gołą ziemię, i grupy drwali pracujących przy pozostałych Informacje
kępach drzew. Wyobraził sobie widok z tego samego miejsca za kilkadziesiąt lat i
IEA World Energy Outlook 2009 po polsku
w błysku zrozumienia pojął dokąd zmierza jego świat. Uderzyła go myśl, co
Od zeszłorocznego wydania World Energy Outlook kryzys
będzie po wycięciu drzew: brak opału na zimne noce, brak materiału na chaty, na
gospodarczy doprowadził zarówno do spadku zu\
ycia energii, jak
budowę łodzi, na budowę posągów Moai, ptaki z daleka omijające bezdrzewną
i emisji CO2 oraz inwestycji. Czy oznacza to mo\
liwość
wyspę, deszcz spłukujący glebę z pól, głód i konflikty o pozostałe zasoby.
zahamowania zmian klimat(...)
Stało się dla niego oczywiste, \
e wyspiarze powinni
więcej
zatrzymać niszczenie systemu podtrzymującego ich
Aktualizacja raportu IPCC: Wszystko dzieje się szybciej, ni\
nam
\
ycie. Wrócił do wioski i próbował wszystkich
się zdawało!
ostrzec, by nie wycinali drzew w ten sposób.
Czy zmiany klimatu są ju\
poza kontrolą? Dowiedz się(...)
Niestety - naruszające status quo zmiany zawsze
więcej
spotykają się ze sprzeciwem.
Drwale gniewnie rzekli: "To nasza praca - jest
Przegląd statystyczny zasobów i zu\
ycia energii BP 2009
wa\
niejsza od drzew!". Dołączyli do nich
Przegląd s(...)
kamieniarze mówiąc: "Budowa posągów to
więcej
podstawa naszej cywilizacji!". Wtórowali im w tym
kapłani, dodając: "Kobiety Rapa Nui muszą rodzić
więcej dzieci, by mo\
na było budować więcej posągów dla dobra Bogów!". Gdyby byli tam politycy i
ekonomiści, na pewno powiedzieliby: "Musimy zapewnić wzrost ekonomiczny i stały dopływ surowców dla
gospodarki i wspierania naszych emerytów".
Eksploatacja ograniczonych zasobów nieodnawialnych, lub te\
zasobów odnawialnych eksploatowanych
szybciej, ni\
mogą się odnawiać - jak drzew na Wyspie Wielkanocnej - musi doprowadzić w końcu do ich
wyczerpania, to tylko kwestia ilości dostępnych zasobów i tempa eksploatacji.
Na Wyspie Wielkanocnej doszło do katastrofy - w obliczu kurczących się zasobów wybuchły konflikty, pojawił
się głód i w efekcie cywilizacja upadła. Wyspa Wielkanocna to świat w miniaturze, tak odległy od innych lądów,
\
e jej mieszkańcy uwa\
ali, \
e są jedynymi ludz
mi na świecie.
Paliwa kopalne - podstawa naszej cywilizacji. I ich koniec.
Nasza globalna cywilizacja dysponuje niepomiernie większymi mo\
liwościami wpływania na swoje otoczenie -
ju\
nie na skalę wyspy, doliny, regionu czy nawet kontynentu, lecz wręcz całego świata. Jest nas nie tylko
coraz więcej, ale te\
dysponujemy coraz większymi mo\
liwościami. Pozwalają nam na to napędzające naszą
cywilizację zasoby paliw kopalnych - ropy, gazu i węgla.
Aby uświadomić sobie, jak potę\
ne mo\
liwości nam one dają, wystarczy porównać energię 1 litra ropy z
energią, którą dysponuje pracujący fizycznie człowiek. Litr ropy pozwoli na przejechanie przez auto kilkunastu
kilometrów - spalimy go w kilka minut. Przeciętny człowiek wykona taką pracę przez półtora tygodnia
roboczego. Nic dziwnego, \
e korzystając z energii paliw kopalnych stworzyliśmy olbrzymie miasta,
oświetliliśmy i ogrzaliśmy je, powiązaliśmy pajęczyną dróg i lotnisk, wybudowaliśmy fabryki wytwarzające
otaczające nas przedmioty. Paliwa kopalne dają nam 86% zu\
ywanej przez nas energii - i to w
najwygodniejszej, łatwej do przechowywania i transportu formie. Cała reszta - energia wodna, jądrowa czy
z
ródeł odnawialnych to margines - do tego bez energii paliw kopalnych nie zbudowalibyśmy ani elektrowni
jądrowych, ani paneli słonecznych, ani te\
olbrzymich hydroelektrowni.
Tymczasem - w przeciągu \
ycia jednego pokolenia wyczerpujemy ponad połowę światowych zasobów ropy i
gazu.
Najprawdopodobniej właśnie osiągnęliśmy, lub w ciągu kilku lat osiągniemy szczyt wydobycia ropy naftowej, co
samo w sobie stanowi olbrzymi problem dla naszej uzale\
nionej od ropy cywilizacji. Szczyt wydobycia gazu
prawdopodobnie nastąpi kilkanaście lat po szczycie wydobycia ropy naftowej.
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 2 of 11
LINKOWNIA
peakoil.net/ - ASPO - International
drmillslmu.com/peakoil.htm - Evolutionary Psychology
and Peak Oil
aspo-usa.com - ASPO - USA
realclimate.org/ - Real Climate
eenews.net/gw/ - Greenwire
PARTNERZY
NEWSLETTER
Zapisz się
Wydobycie ropy, wyró\
nione projekty uruchamiane w kolejnych latach. Czerwonym kolorem na górze
zaznaczono wydobycie z kanadyjskich piasków roponośnych. Obecnie co roku, w wyniku starzenia się
złó\
, tracimy blisko 5% mocy wydobywczych (blisko 4 miliony baryłek/dzień), co oznacza, \
e musimy
oddawać do u\
ytku takie nowe moce wydobywcze jedynie po to, aby wydobycie nie spadało.
http://en.wikipedia.org/wiki/Oil_megaprojects
A Crude Awakening - The Oil crash
Gdyby Chińczycy i Hindusi zaczęli jez
dzić samochodami tak jak Polacy - połowę tego, co Amerykanie, to nie
wystarczyłoby na to nawet podwojenie wydobycia ropy naftowej - co nie jest i nie będzie mo\
liwe.
Nasza cywilizacja nie mo\
e istnieć bez energii, która obecnie jest prawie to\
sama z paliwami kopalnymi. Ropy
i gazu wkrótce nie wystarczy dla wszystkich chętnych, ale innych paliw kopalnych jest jeszcze sporo - mo\
emy
sięgnąć po zasoby węgla, piasków roponośnych czy łupków bitumicznych. Mo\
e więc w ten sposób
zapewnimy sobie z
ródła energii, przynajmniej na kilka najbli\
szych dekad?
Zmiany klimatu
W porównaniu z gazem i ropą węgiel, piaski roponośne i łupki bitumiczne to bardzo brudne z
ródła energii -
przestawienie się na nie oznaczać będzie nie tylko globalną katastrofę ekologiczną, ale te\
wejście na ście\
kę
zmian klimatu bardziej drastyczną od najbardziej pesymistycznych prognoz klimatologów.
Podczas wydobycia, przerobu i spalania węgla, piasków roponośnych i łupków bitumicznych do atmosfery
wyzwala się 2-5 razy więcej CO , ni\
przy spalaniu gazu czy ropy.
2
Aby zatrzymać zmiany klimatu nie wystarczy ustabilizowanie emisji dwutlenku węgla na obecnym poziomie -
będzie on nadal szybko gromadził się w atmosferze przekraczając mo\
liwości pochłaniania go przez
zakwaszające się i ocieplające oceany.
Jeśli spalimy wszystkie paliwa kopalne to nawet po 1000 lat 30-60% naszych emisji pozostanie w atmosferze,
trwale zmieniając klimat planety. Aby zatrzymać zmiany klimatu musimy radykalnie ograniczyć emisje - a to
oznacza ograniczenie spalania paliw kopalnych.
Jak wiele czasu nam pozostało na ograniczenie emisji dwutlenku węgla, aby zapobiec niebezpiecznym
zmianom klimatu? Według niektórych klimatologów ju\
jest na to za póz
no. Inni stwierdzają, \
e mo\
e mamy
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 3 of 11
jeszcze kilka-kilkanaście lat do osiągnięcia punktu krytycznego.
Tymczasem emisje w 2007 roku wzrosły o ponad 3% ...
Papierkiem lakmusowym zmian klimatu jest zachowanie lodowców i zanik czapy polarnej Arktyki - a ten
przebiega w tempie wielokrotnie szybszym od najbardziej pesymistycznych przewidywań klimatologów.
Kilkanaście lat temu mówiło się, \
e Arktyka do końca wieku mo\
e być w lecie wolna od lodu. Wraz z biegiem
czasu data ta przesuwała się coraz bli\
ej: 2080... 2050... 2030... teraz mówi się, \
e mo\
e to nastąpić ju\
za
kilka lat.
Rys. Minimalny zasięg pokrywy lodowej w latach 1979-2000 (kolor \
ółty), w roku 2005 (kolor zielony) i
w roku 2007 (kolor czerwony). W roku 2008 powierzchnia pokrywy lodowej była pomiędzy rekordowymi
minimami z lat 2005 i 2007, jednak ze względu na jej małą grubość ilość lodu w Arktyce w 2008 roku
osiągnęła historyczne minimum..
Zanik działającej jak lustro pokrywy lodowej Arktyki spowoduje pochłanianie przez Ziemię dodatkowej porcji
energii i wzrost temperatury, przyspieszenie roztapiania lodowca Grenlandii (w którym jest dość wody, aby
podnieść poziom oceanów o 7 metrów), rozmarzanie wiecznej zmarzliny i wyzwolenie z niej olbrzymich ilości
gazów cieplarnianych metanu i dwutlenku węgla.
W dłu\
szym horyzoncie czasowym mo\
e to spowodować destabilizację pokładów hydratów metanu i
zrealizowanie scenariusza wielkiego wymierania \
ycia na Ziemi.
Społeczność międzynarodowa nie mo\
e się porozumieć - interesy są zbyt rozbie\
ne. W krajach
uprzemysłowionych, jak USA lub UE na osobę przypada emisja 10-20 ton CO rocznie. W krajach
2
rozwijających się, z Chinami i Indiami na czele, jest to 1-4 ton.
To my dajemy im przykład i wzorce \
ycia. Jeśli Chińczycy i Hindusi odniosą sukces materialny, tak, jak my go
pojmujemy, i zaczną \
yć tak jak my - a w końcu te\
chcą mieć samochody, wakacje w egzotycznych krajach i
du\
e domy z klimatyzacją - zu\
ycie paliw kopalnych i emisje CO wzrosną kilkukrotnie.
2
O ile wystarczy na to zasobów...
Gospodarka hiperkonsumpcji i wymuszonego wzrostu
Od wielu lat gospodarka Chin rośnie o blisko 10% rocznie. Takie tempo wzrostu oznacza podwajanie się
gospodarki co 7 lat. Po 14 latach gospodarka będzie ju\
4 razy większa, a po 21 latach 8 razy większa.
Oznacza to np. 8 razy więcej samochodów, 8 razy więcej podró\
y lotniczych. 8 razy więcej zu\
ywanych paliw i
surowców...
Jak długo wystarczy na to surowców i środowiska?
Gospodarki innych krajów rosną wolniej, ale te\
rosną. A jak w ogóle mierzymy wzrost i dobrobyt? Przez
produkt krajowy brutto. Zasadniczo, im więcej produkujemy i konsumujemy, tym bardziej cieszą się
ekonomiści. Wzrost = sukces. Czerpiemy surowce oraz paliwa kopalne i przetwarzamy w towary. A następnie
to co kupiliśmy, ląduje na wysypisku i kupujemy znowu. W Stanach Zjednoczonych, z kupowanych towarów po
6 miesiącach w domu zostaje... 1%. Cała reszta - 99% surowców (i energii) odchodzi w niepamięć. Na
skończonej planecie uruchomiliśmy bardzo wydajny system liniowego przetwarzania zasobów w śmieci. Tego,
\
e przy okazji niszczymy środowisko, w PKB jednak nie uwzględniamy.
Proponujemy obejrzenie filmu opowiadającego o naszej napędzanej konsumpcją kulturze - od eksploatacji
zasobów naturalnych po spalarnię śmieci - pokazujący prawdziwy koszt działania liniowego systemu
konsumpcji zasobów na skończonej planecie.
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 4 of 11
Story of Stuff (Opowieść o Rzeczach)
Jak długo mo\
e trwać, zanim skończą się zasoby? Najbardziej rozpowszechnionego węgla przy obecnym
poziomie zu\
ycia starczy na świecie na 150 lat. Jednak jeśli zastąpilibyśmy węglem ropę i gaz, musielibyśmy
zu\
ywać go 4 razy więcej - co daje ju\
tylko 40 lat. Do tego najpierw zu\
yjemy jego łatwo dostępne pokłady, a
sięganie po następne będzie coraz trudniejsze  na długo przed wyczerpaniem węgla osiągniemy szczyt jego
wydobycia i zacznie go brakować, szczególnie w krajach zu\
ywających jego du\
e ilości. Na Chiny przypada
ponad 40% światowego zu\
ycia węgla i pomimo posiadana jego du\
ych złó\
, za 20-30 lat mogą stanąć w
sytuacji jego niedoboru - a import na skalę Chin mo\
e być bardzo trudny, o ile nie niemo\
liwy.
Ponadto ten zwrot "przy obecnym poziomie zu\
ycia" - to kluczowy problem. Pamiętamy jak szybko
wykładniczo rośnie gospodarka Chin? Przy tempie 10% rocznie mamy 8-krotny wzrost w ciągu 21 lat.
Stworzyliśmy system ekonomiczny, który do istnienia wymaga wzrostu.
Jak myślisz - dlaczego, kiedy wzrost gospodarczy sięga zera, ekonomiści biją na alarm, mówiąc o recesji,
zwolnieniach i bankructwach? Wydawałoby się, \
e brak wzrostu to stabilna gospodarka, w której ka\
dy jest tak
samo bogaty jak rok wcześniej, wytwarza się tyle samo dóbr, działa tyle samo fabryk i ma pracę taka sama
liczba ludzi, za takie same pieniądze. Więc w czym problem?
W tym, \
e stworzyliśmy system finansowy, który jest oparty o kredyt. W przystępny sposób wyjaśnia to film
"Pieniądze jako dług".
Pieniądze jako dług
Kiedy idziesz do banku po kredyt, na przykład na mieszkanie, i prosisz bank o 300 tysięcy złotych - skąd bierze
on na to pieniądze? Z depozytów? Z banku centralnego?
Nie - bank tworzy na Twoim koncie zapis, \
e od teraz masz na koncie 300 tysięcy więcej. Kropka.
Proste - prawda?
Ty regularnie spłacasz te pieniądze i nie ma problemu - system działa. Tak samo pieniądze po\
yczają Twoi
znajomi, po\
yczają je firmy i rządy. To pieniądze wirtualne.
Zaraz - ale od tych długów banki naliczają odsetki i zapo\
yczając się, wiemy, \
e będziemy musieli oddać do
banku więcej, ni\
po\
yczyliśmy. Ka\
da osoba i firma.
Skąd więc biorą się pieniądze na spłatę tych długów? Otó\
gospodarka rośnie, więc co roku jest w niej więcej
pieniędzy dla wszystkich, w tym i dla nas. Zarabiamy coraz więcej i spłacamy dług. Owszem, mo\
e ktoś
zbankrutuje, ale to jest margines - banki i tak swoje zarobią.
Gospodarka rośnie, rosną te\
ceny nieruchomości - czyli jest więcej pieniędzy, chocia\
nic w świecie
rzeczywistym się nie zmieniło. Pod zastaw więcej wartej nieruchomości mo\
na wziąć kredyt konsumpcyjny - to
te\
są pieniądze wirtualne. I zainwestować je w akcje lub inne papiery wartościowe o nieokreślonej wartości.
Rynek finansowy jest pełen wirtualnych pieniędzy. Zatrzymajmy się na chwilę, ale zapamiętajmy to.
Nasz świat jest bardzo skomplikowany. Tak skomplikowany, \
e w ogóle nie zastanawiamy się nad jego
działaniem. Opisany system finansowy istnieje w Europie Zachodniej od 500 lat i tak wrósł w naszą
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 5 of 11
świadomość, \
e jest czymś naturalnym. Podobnie ropa naftowa - paliwo ma być na stacji benzynowej i tyle.
Prąd - ma być w gniazdku. śywność - ma być w supermarkecie i nawet nie zastanawiamy się nad tym, \
e po
drodze potrzeba traktorów, kombajnów, nawozów, zabudowań gospodarskich, rzez
ni, pakowalni, hurtowni,
magazynów, supermarketów, lodówek itp. W sumie, \
eby krowa w plasterkach dotarła na nasz stół, w USA
potrzeba na to energii 700 litrów ropy.
Wykładniczy wzrost oparty o paliwa kopalne dotarł ju\
do granic dostępnych zasobów i mo\
liwości środowiska.
Ekonomiści piszą o "zrównowa\
onym wzroście gospodarczym" mając na myśli stały, ciągły wzrost, nie mając
nawet świadomości, \
e nasza ekonomia nie istnieje w nieskończonej przestrzeni zasobów. Nasza gospodarka
jest częścią ekosystemu i podlega ograniczeniom środowiska równie skutecznie, jak na Wyspie Wielkanocnej.
Czytaj więcej w "Oil Peak" czy "Granice Wzrostu"
Co gorsza, model opierający się na zało\
eniu stałego wzrostu i o skali globalnej stanowi dla ludzkości
olbrzymie zagro\
enie. Cywilizacje upadały, jednak w innym miejscu w tym samym czasie kwitły. W przypadku
rozpadu obecnej cywilizacji, czy choćby tylko powa\
nych trudności, dotknięty będzie cały świat i wszystkie jego
sektory - stworzyliśmy globalną wioskę, której wszystkie elementy są powiązane w jedną sieć.
Kryzys ekonomiczny
Przeprowadz
my eksperyment myślowy - wyobraz
my sobie sieć powiązanych ze sobą elementów, które
wykonują swoje zadanie do pewnego poziomu obcią\
enia (mo\
e to być transmisja sygnałów, praca siłownika
lub dowolne inne działanie). Kiedy obcią\
enie rośnie powy\
ej tego poziomu, element, który obsługuje to
maksymalne obcią\
enie, zapala czerwoną lampkę, a system przenosi nadwy\
kę do wykonania na inny
element sieci. System działa dobrze tak długo, dopóki wszędzie nie zapalą się czerwone lampki - wtedy
obsłu\
enie obcią\
enia nie jest mo\
liwe i cały układ przestaje działać.
Przepis na stworzenie takiego układu i jego sparali\
owanie ma 4 kroki:
1. Stwórz sieć budując powiązania między elementami
2. Kiedy poszczególny element dochodzi do granicy swoich mo\
liwości zapala czerwoną lampkę i
przekierowuje obcią\
enie/zadanie do innego elementu sieci
3. Kontynuuj obcią\
anie elementów, a\
wszystkie zapalą się na czerwono
4. Zwiększ jeszcze trochę obcią\
enie
Tak właśnie działa nasza gospodarka i rynki finansowe. Kiedy pojawia się problem, np. wiarygodności
kredytów hipotecznych w USA, rynek tworzy szereg "instrumentów inwestycyjnych" rozpraszających ryzyko. W
celu podziału "obcią\
enia" stworzona została zło\
ona sieć współzale\
ności słu\
ących rozproszeniu ryzyka.
Dołączyły do tego instytucje ubezpieczeniowe, a w końcu, kiedy i one zaczęły mieć problem - banki centralne
państw. Dzięki rozło\
eniu ryzyka system długo wytrzymywał napięcia, jednak, kiedy ju\
doszło do krachu -
rozsypał się na całej linii.
Przyjrzyjmy się teraz sytuacji z punktu widzenia środowiska i szczytu wydobycia ropy naftowej.
Kilka lat temu wydobycie lekkiej ropy zaczęło stawać się coraz trudniejsze. W odpowiedzi, przestaliśmy mówić
o "ropie", a zaczęliśmy mówić o "paliwach ciekłych". Termin ten obejmuje skroplony gaz LNG, etanol, cię\
ką
ropę, piaski roponośne i coraz dłu\
szą listę innych substytutów ropy. Zasadniczo biorąc, komponent sieci
"Ropa" zaświecił się na czerwono, więc zaczęliśmy przyłączać obcią\
enie do innych elementów układu.
Powiązaliśmy "Ropę" z "Jedzeniem" przez przetwarzanie roślin w biopaliwa. Właściwie elementy te były
powiązane ju\
wcześniej, bo do produkcji jedzenia przez rolnictwo przemysłowe potrzeba ogromnych ilości
ropy - ale teraz krąg się zamknął.
Dodając LNG (Liquified Natural Gas) i CTL (Coal-To-Liquid) powiązaliśmy ropę z innymi z
ródłami energii. W
miarę, jak te powiązania się zacieśniają, a nacisk na ropę wzrasta, braki w dostępności jednego z elementów
przekładają się na inne z
ródła energii - obserwujemy to w cenie gazu i węgla.
Dodanie piasków roponośnych i ró\
nych innych substytutów ropy spowodowało powstanie zaskakujących
powiązań pomiędzy ropą a środowiskiem naturalnym. To powiązanie przejawia się na szereg sposobów, ale
najbardziej charakterystycznym jest to, \
e substytuty ropy są mniej wydajne ni\
lekka ropa - w szczególności w
procesie pozyskiwania i spalania paliwa, produkowane są znacznie większe ilości CO na jednostkę energii.
2
To powiązanie wzmacnia się przez związane ze zmianami klimatu katastrofy klimatyczne, co mo\
e
spowodować katastrofę \
ywnościową, która w rezultacie ograniczy produkcję biopaliw i spowoduje
wzmocnienie stresu w innych elementach sieci.
System finansowy gra w tej sieci rolę kluczową. Jeśli energia, \
ywność i środowisko są jej trzema elementami,
to system finansowy jest środkiem komunikacji i przekazywania sygnałów pomiędzy nimi. Wspiera te\

utrzymanie i rozbudowę pozostałych elementów systemu zapewniania energii.
Kiedy któraś z części sieci ma problem (na przykład spadają dostawy ropy), wiadomości są przekazywane
przez system finansowy (w formie rosnących cen) i obcią\
enie, o ile są w stanie, przejmują inne elementy
sieci, zwiększając produkcję. Oczywiście system potrzebuje czasu na zadziałanie - wzrost zapotrzebowania
ponad mo\
liwości produkcyjne nie doprowadzi do nagłej awarii systemu. Szyby wydobywcze czy rafinerie
pracujące na maksymalnych obrotach po prostu pracują dalej w ten sposób. Awaria systemu nastąpi, ale w
wyniku turbulencji w systemie finansowym, które doprowadzą do parali\
u działania innych elementów sieci
zale\
nych od systemu finansowego - mo\
e to być produkcja aut, stali, budownictwo czy działanie linii
lotniczych. W ostatecznym rozrachunku brak środków finansowych lub wsparcia innych elementów systemu
(przykładowo, do uruchomienia platformy wiertniczej trzeba około 50000 ró\
nych części sprowadzanych z
całego świata) doprowadzi do ograniczenia mocy produkcyjnych, jednak proces ten będzie długotrwały.
Elementem sieci, który mo\
e rozpaść się najszybciej jest właśnie system finansowy - serce systemu
zapewniające monitoring układu, komunikację, utrzymanie i rozwój innych elementów sieci. Jego upadek mo\
e
doprowadzić do kompletnego parali\
u całej reszty sieci.
Jednak, czy taki kryzys finansowy jest mo\
liwy? I jak szybko mo\
e zachodzić?
Znaczący spadek produkcji energii wymagałby recesji na skalę Wielkiego Kryzysu z lat 30 XX wieku. Wielki
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 6 of 11
Kryzys rozwijał się i ogarniał świat miesiącami i latami. Komputeryzacja systemu finansowego przyspieszyła
czas reakcji układu, ale wcią\
są powolne elementy system - kontrakty długoterminowe, fizyczny czas dostaw,
powolność decyzji ludzkich i działania stabilizujące status quo - w związku z tym prawdopodobnie obecnie
skala czasowa kryzysu nie zmieniła się co do rzędu wielkości.
Osiągnęliśmy szczyt wydobycia ropy, a przynajmniej sytuację, w której poda\
ropy przestała nadą\
ać za
zapotrzebowaniem. Na rynkach \
ywnościowych doszło do niedoborów, spadku rezerw i wzrostu cen
\
ywności - w du\
ym stopniu spowodowanym przekierowaniem produkcji roślinnej na biopaliwa. A środowisko?
Przekraczamy jego mo\
liwości, czego zmiany klimatu są dobitnym przykładem. Nasza sieć świeci się na
czerwono. Jeśli skala lat jest właściwym przybli\
eniem czasu reakcji sieci, mo\
emy być właśnie świadkiem
szerokiego krachu systemu.
Miejsce zapalenia się lampki alarmowej w systemie monitoringu i komunikacji - to system finansowy. Przez
kilka lat, w reakcji na szybki wzrost zapotrzebowania i stagnację wydobycia ceny ropy rosły - powodując
naprę\
enia w systemie prowadzące do recesji gospodarczej. W pewnym momencie najsłabsze ogniwo
systemu finansowego (w tym przypadku system kredytów hipotecznych w USA) nie wytrzymało.
Dlaczego właśnie ten element pękł jako pierwszy?
Stany Zjednoczone \
yją na kredyt. Ich deficyt handlowy sięga 1000 miliardów dolarów rocznie. Import coraz
większych ilości dro\
ejącej ropy (na poziomie 500 miliardów dolarów rocznie), kosztowna wojna na Bliskim
Wschodzie i rozrzutna polityka w zakresie finansów publicznych podnosząca deficyt bud\
etowy do
niewyobra\
alnych rozmiarów 30 000 miliardów dolarów, doprowadziły do nakręcenia spirali inflacyjnej.
Ponadto bank centralny, powołany do kontrolowania płynności na rynku pienię\
nym, pompował do banków
komercyjnych miliardy dolarów. Stopa procentowa FED została ustalona na poziomie 1%, czyli poni\
ej
poziomu inflacji - w istocie więc FED dotował udzielanie kredytów. Zalane tanim pieniądzem banki oferowały
kredyty za pół darmo, w przekonaniu, \
e na pieniądzach po\
yczonych na procent ni\
szy od stopy inflacji nie
mo\
na stracić. A co najgorsze, kredyt oferowano praktycznie ka\
demu, kto o niego wystąpił, nawet ludziom
bez dochodu, bez pracy i bez majątku. Na tą kategorię niewiarygodnych kredytobiorców ukuto nawet termin
NINJA - akronim ten pochodzi właśnie od angielskiego "No Income, No Job, no Assetts" (brak dochodu, brak
pracy, brak majątku). Doszło do tego wprowadzenie niezrozumiałych i trudnych do wyceny, nawet dla
ekonomistów, spekulacyjnych instrumentów in\
ynierii finansowej.
A stało to się tak:
Przeczytaj całą historię o tym jak doszło do kryzysu hipotecznego pobierz pdf.
W rezultacie jesteśmy na początku kryzysu ekonomicznego, który jest porównywalny jedynie z Wielką
Depresją lat  30 XX wieku. Załamanie się systemu sięgnęło tak głęboko, \
e nawet będący wyrocznią
ekonomistów Alan Greenspan, piastujący przez 20 lat stanowiska szefa Rezerwy Federalnej USA, podczas
przesłuchania przed Kongresem USA w paz
dzierniku 2008 stwierdził: "Wolny rynek załamał się. To mnie
zaszokowało. Do dziś nie mogę zrozumieć, co się stało. (...) To jest finansowe tsunami, które zdarza się
najwy\
ej raz na sto lat!".
Obserwujemy rozpad systemu finansowego, który nie jest w stanie zapewnić utrzymania innych systemów -
upadają całe gałęzie gospodarki i kraje, nie ma środków na inwestycje w odnawialne z
ródła energii, a nawet w
konwencjonalne szyby i platformy naftowe i piaski roponośne.
Wszystkie mechanizmy związane z opartą o kredyty gospodarką wzrostu,
które sprzyjały ekspansji ekonomicznej, w przypadku recesji, a
szczególnie głębokiej depresji - zaczynają działać na niekorzyść. Nagle z
rynku wyparowują olbrzymie kwoty wirtualnych pieniędzy - spada wartość
nieruchomości, akcji i przedsiębiorstw. Ludzie i firmy zostają z olbrzymimi
kredytami, ale nie są ich w stanie spłacić, bo przecie\
gospodarka nie
rośnie i suma dostępnych pieniędzy jest coraz mniejsza.
Ludzie i firmy bankrutują. Rozło\
enie ryzyka powoduje, \
e
ubezpieczyciele nie są w stanie pełnić swojej funkcji, sytuację ratują więc
banki centralne. W rezultacie pojawia się zagro\
enie kryzysów fiskalnych
i niewypłacalności całych państw. Obserwujemy to - od krajów
afrykańskich, przez Ukrainę, Węgry, Grecję po Litwę i Islandię. Analitycy finansowi szacują ju\
nawet
prawdopodobieństwo niewypłacalności bud\
etu federalnego USA!
Recesja ekonomiczna spowodowała spadek zapotrzebowania na ropę i spadek jej ceny.
Mo\
e to więc dobrze, \
e wystąpił kryzys ekonomiczny, a związany z nim spadek popytu opóz
ni wystąpienie
rozdz
więku między zapotrzebowaniem na ropę, a jej wydobyciem?
Gdzie jesteśmy dziś
Recesja to jednak tylko chwilowa ulga w presji na wyczerpywanie się zasobów. W horyzoncie kilku lat wpływ
kryzysu ekonomicznego jeszcze nasili problem Oil Peak, który wystąpi wcześniej. Dlaczego?
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 7 of 11
" Wiele ju\
przygotowywanych projektów zostanie zamkniętych lub zamro\
onych w związku ze spadkiem
cen poni\
ej poziomu opłacalności. Niektóre z nich są nieopłacalne przy cenie poni\
ej 80 dolarów za
baryłkę. Dotyczy to rozwoju pozyskiwania paliwa z piasków roponośnych w Kanadzie, eksploatacji złó\
w
trudnych warunkach i głębokowodnych złó\
oceanicznych. Kraje OPEC mogą ograniczać wydobycie i
wstrzymać inwestycje. Skala wstrzymanych projektów wkrótce stanie się większa od spadku
zapotrzebowania.
" Nowe projekty wymagają finansowania. W du\
ym stopniu pochodziło ono ze świętej pamięci banków
inwestycyjnych. Otrzymanie kredytu dla wielu firm będzie graniczyć z cudem, szczególnie przy obni\
onych
przez recesję cenach ropy.
" Firmy naftowe posiadające spore zasoby funduszy przeznaczą je na przejęcia, co jest łatwiejszym i
efektywniejszym sposobem na zwiększenie przez nie mocy produkcyjnych ni\
rozbudowa infrastruktury -
w ka\
dym razie z ich punktu widzenia - bo sumaryczne wydobycie spadnie.
" Problemy finansowe spowodują, \
e dla firm naftowych wa\
niejsze od dotrzymania terminów inwestycji
stanie się utrzymanie ich bud\
etów.
W takiej sytuacji niskich cen ropy i jej chwilowo wystarczających zasobów uwaga ludzi zwraca się w zupełnie
inną stronę.
O czym mogli dyskutować ludzie na Wyspie Wielkanocnej przed katastrofą? Prawdopodobnie o spadku
plonów, coraz mniejszych stadach ptaków przylatujących na wyspę, konfliktach między wioskami, rabunkach,
wstrzymywanej budowie posągów i innych prostych, codziennych, łatwo zrozumiałych dla nich rzeczach.
My jesteśmy lepiej przygotowani - mamy ośrodki badawcze, komputery, narzędzia statystyczne - ale nasza
mentalność wiele się nie zmieniła. A do tego zło\
oność stojącego przed nami wyzwania jest znacznie większa.
W naszym przypadku równie\
mo\
e być tak, \
e będziemy zwracać uwagę na symptomy, równocześnie
zupełnie ignorując przyczyny kryzysu. I zanim zrozumiemy - na naszej Ziemi Wielkanocnej mo\
e nie pozostać
dość drzew, aby wystarczyło dla wszystkich.
Pomyślmy, co się stanie, jeśli uda nam się za\
egnać kryzys finansowy. Gospodarka nabierze tempa, ruszą
huty, budowy, fabryki samochodów i turystyka. Zapotrzebowanie na energię wystrzeli w górę - jednak nie
będzie dość energii, aby je zaspokoić - zderzymy się z sufitem energetycznym, będącym coraz ni\
ej i ni\
ej.
Ceny energii poszybują w górę, zniszczą popyt i ponownie zduszą gospodarkę. Otwartym pytaniem pozostaje,
jak długotrwała i głęboka będzie recesja i jak wiele czeka nas takich oscylacji - czy obecny kryzys ekonomiczny
to punkt krytyczny załamania systemu, czy dopiero przedsmak tego, co będzie się działo w przyszłości - o ile
na czas nie przebudujemy systemu, unikając tym samym najgorszych scenariuszy.
Co doradzają ekonomiści w obliczu kryzysu? Przeczytamy to w ka\
dej gazecie: stymulować i przyspieszać
konsumpcję, jeszcze bardziej zmniejszyć rezerwy banków oraz wpompować w system finansowy jeszcze
więcej wirtualnych pieniędzy. Oczywiście takie Keynesowskie stanowisko ma swoją logikę - kupując dajesz
pracę innym, oni zarabiają i wydają na Ciebie - w związku z czym wszyscy mają się dobrze.
Jednak uto\
samiając rozwój z wyczerpującą zasoby produkcją przemysłową, stwierdzamy, \
e cały system
działa jedynie tak długo, dopóki nie zderza się z ograniczeniami środowiska.
Jest bardzo mo\
liwe, \
e czeka nas głęboka recesja - ka\
dy, kto ma długi (a ju\
szczególnie długi hipoteczne
obcią\
ające na dziesięciolecia) - ma problem, bo ich spłata w realiach depresji gospodarczej będzie naprawdę
trudna.
Jeśli masz długi - zrób wszystko, \
eby je jak najszybciej spłacić, nawet zmieniając mieszkanie na mniejsze.
Nie wydaje się, \
ebyśmy byli w stanie zmienić (w ka\
dym razie na czas) obecny system ekonomiczny, który
wymaga wzrostu wykładniczego - to przekracza nasze mo\
liwości. Szczególnie, \
e daje on dobrobyt ludziom i
przewagę efektywnie stosującym go krajom.
Mo\
emy jednak spróbować zmienić nasz system energetyczny i produkcyjny - przez odejście od paliw
kopalnych do odnawialnych z
ródeł energii, radykalnie zmniejszyć energochłonność i zu\
ycie zasobów we
wszystkich dziedzinach \
ycia i zamykać system wykorzystania surowców.
Alternatywą jest schowanie głowy w piasek i pogodzenie się z tym, \
e \
yjemy na koszt naszych dzieci i
zostawimy im świat na skraju katastrofy - o ile nie zajdzie ona ju\
na naszych oczach. W kontekście stawki,
jaka jest na szali, spalanie pozostałej nam ropy z 1% efektywnością na przeja\
d\
ki samochodem, czy przeloty
na wakacje wydaje się koszmarnym nieporozumieniem.
Ale taka jest psychika ludzka - chcemy mieć tu i teraz, a to, co będzie w przyszłości jest mało istotne - po co
zresztą zamartwiać się na zapas.
Obserwacja tego, co się dzieje, jest naprawdę zajmująca.
Jak mówi stara Chińska klątwa: "Obyś \
ył w ciekawych czasach!". Bez wątpienia w nich \
yjemy - choć
większość ludzi nie zdaje sobie z tego jeszcze sprawy.
Droga przed nami
Rozwiązania są znane, ale aby w bezpieczny i w miarę bezbolesny sposób przestawić system energetyczny
na alternatywne z
ródła energii - wg raportu US Department of Energy (raport Hirscha) - potrzeba 20 lat.
prawdopodobnie nie mamy ju\
tyle czasu. Jesteśmy na rozdro\
u - to właśnie TERAZ decyduje się nasz
przyszłość, to, czy wyka\
emy się odpowiedzialnością i kreatywnością, czy te\
nasz system rozsypie się jak na
Wyspie Wielkanocnej, w konfliktach i wojnach o kurczące się zasoby.
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 8 of 11
A mo\
e nie dojdzie do konfliktów na skalę globalną, lecz spróbujemy utrzymać nasz system energetyczny
kosztem środowiska - bez szans na długotrwały sukces. Ten scenariusz te\
prowadzi do katastrofy.
Dalsze podą\
anie obecną drogą wią\
e się z olbrzymim ryzykiem, ale są te\
inne drogi. Owszem - są inne od
tej, którą obecnie podą\
amy - ale to nie znaczy, \
e są gorsze.
Potrzebne są głębokie zmiany. Powinniśmy postarać się szybko ograniczyć zu\
ycie pozostałych nam jeszcze
zasobów i skierować je do stworzenia alternatywnych z
ródeł energii.
Kluczowe jest przechylenie bilansu opłacalności stosowania z paliw kopalnych do odnawialnych z
ródeł energii i
stymulowania postępu na tym polu. I będzie to du\
o kosztować. Ale środki zainwestowane w energię
odnawialną, efektywną energetykę, przemysł i transport to nie koszty. To inwestycje, które uczynią nas i nasze
gospodarki bardziej efektywnymi i konkurencyjnymi w świecie coraz dro\
szych paliw kopalnych, świat
bezpieczniejszym, a środowisko czystszym i zdrowszym. Obecny trend jest niemo\
liwy do utrzymania. Albo
świadomie przeprowadzimy konieczne zmiany, albo seria kryzysów zmieni rzeczywistość za nas - i nie będzie
to ani bezpieczne ani przyjemne.
To my, ludzie, w ostatecznym rozrachunku mo\
emy zrezygnować z bezmyślnej drogi ku zagładzie, a zamiast
tego zmienić świat świadomie, z właściwą nam pasją i energią, na lepsze - dla nas, naszych dzieci i wszystkich
\
yjących na Ziemi istot.
"Jeśli jest droga ku lepszemu,
to zaczyna się ona od spojrzenia na najgorsze".
If a path to the better there be, it begins with a full look at the worst.
Thomas Hardy
Tytuł: Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania
Opublikowano: 23 stycznia 2009 w kategorii Powiązania przez Marcin Popkiewicz
Średnia 5.00 z 2 głosów
Komentarze
06.02.2009 1:59
KRIS
Artykuł długi, ale wart przeczytania - to niesamowite, jak wszystko układa się w spójny obraz - choć mocno
niepokojący.
17.02.2009 22:43
MARTA
To nie tak miało być!!! Miało być pięknie i bogato, przyszłość miała być piękna, w firmie szykowaliśmy się na
podwy\
ki, a teraz wszyscy się trzesą, kogo zwolnią.
Rok temu wzięłam kredyt, dziecko w drodze, a wszystko wokół powoli się sypie. Politycy kiszą się we własnym
sosie i nic nie robią i nie rozumieją. Co mo\
na zrobić?
Mą\
mówi, \
eby sprzedawać mieszkanie, spłacić kredyt, kupić kawalerkę lub w ogóle wrócić do rodziców, \
e
teraz będzie bezrobocie, inflacja, \
e jak zostaniemy z kredytem, to wszystko stracimy?
Co radzicie?
18.02.2009 21:11
GUGOL
Tak naprawdę trudno teraz cokolwiek przewidzieć. Nikt nic nie wie. Ja wyznaję zasadę, \
adnych pochopnych
decyzji i unikanie wpadania w rzekę, czyli robienia tego co wszyscy. Wbrew pozorom mieszkanie to świetna
sprawa, wrócić do rodziców mo\
ecie zawsze, a mieszkanie dać na wynajem. Świetny zarobek na spłacenie
kredytu. Chyba, \
e to miasto, gdzie nie ma a\
takiego zapotrzebowania, ale sądze, \
e zapotrzebowanie na
wynajem jest wszędzie. Przede wszystkim don't panic!
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 9 of 11
20.02.2009 22:36
KRIS logowanie | nowe konto szukaj
Ciesz się Marta, \
e nie wpadłaś jak mój znajomy - nie dość, \
e na wiosnę 2008 wziął 300000 kredytu we
frankach na mieszkanie, to jeszcze mu agent kit wcisnął, \
eby wziął jeszcze 150000 dodatkowo, te
zainwestował, to mu zyski z inwestycji spłacą kredyt.
Biedak to kupił i teraz ma ponad 600000 kredytu, inwestycje są warte połowę tego co rok temu, a wartość
chałupy spadła. Pociesz się, \
e zawsze mo\
e być gorzej.
Ja czując pismo nosem spłaciłem wszystkie kredyty, ale i tak jak patrzę, jak diabli biorą gospodarkę, to włos mi
się je\
y na głowie.
A jeszcze dziś usłyszałem, \
e jak ktoś straci pracę, to rząd będzie spłacał kredyt za niego. Ja się pytam, co to
START ARTYKUA
Y ENCYKLOPEDIA KALKULATOR CO2 SYMULATOR MATERIAA
Y KONTAKT
znaczy "rząd"??? Znaczy ja, z moich podatków, mam ratować baranów, którzy nie umieli zaplanować
wydatków???
03.03.2009 21:24
PAWELLL5
http://wyborcza.pl/1,76842,5658339,Brazylia_na_progu_potegi_naftowej.html wejdzcie i przeczytajcie
03.03.2009 21:27
PAWELLL5
Brazylia odkryla jedne z najwiekszych złó\
ropy na swiecie. Bedzie trudno ją wydobywac ale nie bedzie to
niemo\
liwe. Bedzie to wielki zastrzyk tego surowca na rynku, więc o jakim braku ropy wy tu piszecie?
03.03.2009 21:34
PAWELLL5
http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,33181,3197767.html (kuwejt odkrywa gigantyczne zło\
a ropy ) i co
wy na to?
03.03.2009 21:39
PAWELLL5
http://www.wnp.pl/wiadomosci/dwa-razy-wiecej-ropy-w-iraku,23072_1_0_0.html (irak ma o 100 miliardów
baryłek więcej niz dotychczas sądzono) i co panie adminie?
03.03.2009 23:50
DRAGON
Zło\
a Tupi i Jupiter w Brazylii to przy optymistycznych szacunkach około 30 miliardów baryłek, a
prawdopodobnie kilkanaście miliardów baryłek.
Piszemy o tym m.in. w
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/39/kronika-rozdroza:-2009-01-28#amer
oraz
http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/74/kiedy-zabraknie-ropy
Te zło\
a wystarczą światu na kilka miesięcy obecnego zu\
ycia ropy, a odkrycie uwa\
a się za odkrycie dekady.
Ponadto eksploatacja tych złó\
będzie opłacalna dopiero przy cenie baryłki powy\
ej 80 dolarów. Niestety
została ju\
tylko droga, trudna ropa.
03.03.2009 23:52
DRAGON
Jeśli chodzi o Kuwejt: kilkanaście miliardów baryłek to te\
ropa na klika miesięcy dla świata.
Wiele wskazuje te\
, \
e zasoby Kuwejtu są przeszacowane, patrz więcej
http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/74/kiedy-zabraknie-ropy
03.03.2009 23:56
DRAGON
Jeśli chodzi o Irak, to rzeczywiście mo\
e on być czarnym koniem zasobów ropy, niektóre z
ródła mówią nawet
o zasobach na poziomie ponad 200 miliardów baryłek, co mogłoby zaspokoić światowe potrzeby przez 7 lat.
Ze względów politycznych ropa iracka długo le\
ała "odłogiem", a zasoby mogą być większe od wcześniej
szacowanych. Nie bez powodu USA zabezpieczyły te zasoby energii.
Więcej na ten temat mo\
na przeczytać m.in. w analizie http://anz.theoildrum.com/node/4675
04.03.2009 17:38
PAWELLL5
http://www.rp.pl/artykul/67299,223262_Odkryto_nowe_zloza_ropy_w_Brazylii.html (kolejne odkryte zło\
a w
Brazylii 1,5 - 2 miliardy baryłek
04.03.2009 17:51
PAWELLL5
http://chemia.e-bmp.pl/index.php?art=530 (Chiny odkryły zło\
e w którem jest tyle ropy ile Chiny zu\
ywają w
ciągu 3 lat)
04.03.2009 17:54
PAWELLL5
http://www.wprost.pl/ar/?O=107016 (Irlandia odkryła zło\
e gdzie mo\
e być 10 miliardów baryłek
04.03.2009 19:34
PAWELLL5
(OPEC od września ograniczył dzienne wydobycie o 4,2 miliona baryłek)
http://www.bankier.pl/wiadomosc/Rynek-ropy-liczy-na-ciecia-limitow-w-OPEC-1900860.html
04.03.2009 19:36
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 10 of 11
PAWELLL5
Jeśli kryzys sie zakonczy i zapotrzebowanie na rope wzrosnie to OPEC bedzie miał z czego zwiększyć
produkcje
05.03.2009 16:19
F-X
a to najnowsze wiadomości Między Narodowej Agencji Energii http://www.e-
petrol.pl/index.php/display,publish.html?idpub=47979
05.03.2009 21:40
PAWELLL5
http://nafta.wnp.pl/coraz-mniej-wiercen-ropy-i-gazu-w-usa,74682_1_0_0.html (Coraz mniej wierceń ropy i gazu
w USA- faktycznie dość du\
y spadek działających odwiertów w USA)
05.03.2009 21:44
PAWELLL5
http://nafta.wnp.pl/za-cztery-lata-ropa-nawet-po-200-dolarow-za-barylke,74623_1_0_0.html (według
Międzynarodowej Agencji Energii nastąpi kryzys spowodowany deficytem ropy na rynku)
05.03.2009 21:46
PAWELLL5
ciekawe co powoduje ograniczenie wydobycia w USA
05.03.2009 21:47
PAWELLL5
prognoza Miedzynarodowej Agencji Energii daje sporo do myślenia, nie sądzicie?
24.03.2009 21:02
SCEPTYK
polecam przeczytać:
http://www.kngeol.pan.pl/images/stories/pliki/2.Stanowisko%20KNG%20w%20sprawie%20zmian%
20klimatu.pdf
ekologia do niezły biznes...
25.03.2009 13:11
DRAGON
Ten sławetny dokument mo\
na rozjechać walcem, o poziomie pracy naszych kopalnych mo\
na przeczytać na:
http://doskonaleszare.blox.pl/2009/02/Ignorancja-Komitetu-Nauk-Geologicznych-PAN.html
25.03.2009 13:49
THE TRUTH IS OUT THERE
przecie\
ka\
de badanie mo\
na przeprowadzić w taki sposób by uzyskać określony wynik. Nie mówiąc ich o
interpretacji
29.03.2009 0:09
KRIS
Nie jest tak, \
e "ka\
de badanie mo\
na przeprowadzić w taki sposób by uzyskać określony wynik". Wez
my
sygnatury izotopowe węgla w atmosferze (jak z artykułu Czy wzrost koncentracji CO2 w atmosferze jest
naturalny). Dokładność pomiarowa jest na tyle wysoka, \
e wyniki są jak najbardziej weryfikowalne.
Albo nasi "kopalni" nie mają o nich pojęcia, albo, co gorsza, mają, ale świadomie robią wodę z mózgu.
22.04.2009 21:29
MIC
DE FACTO ropa i tak się kiedyś skończy - wszak Ziemai ma ograniczoną objętość... i nowe zło\
a nie będą
ciągle, w nieskończoność odkrywane. To nierealne - proponuję więc spojrzeć w dalszą przyszłość.
15.05.2009 12:56
BANAN
Klimat się wcale nie ociepla - szukamy cały czas jakiegoś wroga - a największym wrogiem człowieka jesteśmy
my sami - dla kaski i/ze strachu jesteśmy w stanie zrobić wszystko - polska ma du\
o gazu - dlaczego nie jest
wydobywany ?
- unia wymusza zmiane \
arówek na "energooszczędne?" - ile tleny zu\
yjemy do utylizacji tego cholerstwa nikt
ju\
nie zapyta - to jest tak jak urzędnicy dorabiają pokrętną filozofię do kassy - eu ROPA
15.05.2009 13:20
KRIS
O czym ty Banan piszesz???
Naukowy uwa\
ają, \
e klimat się ociepla, wywalamy do atmosfery coraz więcej gazów cieplarnianych. Niby
tego z dnia na dzień nie widać, ale jak tak pomyśleć, to zimy ju\
nie są tak mroz
ne jak kiedyś, Bałtyk nie
zamarza, powodzi roztopowych nima, topnieją lodowce (jak Chatalcaya) które istniały od tysięcy lat, lody
Arktyki znikaja w oczach a wszystko pomimo bardzo niskiej aktywności Słońca.
A gaz w Polsce? Owszem, mo\
na go ciągnąć i trzy razy tyle - mo\
e i na eksport... i tak jak Wielka Brytania na
Morzu Północnym rachu ciachu wyczerpać zasoby i po kilkunastu latach zostać z ręką w nocniku. Banan,
zastanów się do czego takie myślenie doprowadzi!!!
18.06.2009 9:48
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22
Zmiany klimatu, oil peak, kryzys ekonomiczny - powiązania | ziemianarozdrozu.pl Page 11 of 11
OMIKRON
>Kiedy idziesz do banku po kredyt, na przykład na >mieszkanie, i prosisz bank o 300 tysięcy złotych - >skąd
bierze on na to pieniądze? Z depozytów? Z >banku centralnego?
>Nie - bank tworzy na Twoim koncie zapis, \
e od >teraz masz na koncie 300 tysięcy więcej. Kropka.
>Proste - prawda?
Nie do końca tak to działa. Problem polega na tym, \
e developer jednak chce cash a nie zapis na koncie.
Opisany w artykule mechanizm mo\
e działać w przypadku linii kredytowych a nie ich rzeczywistego
wykorzystania.
Bank musi mieć gotówki na kredyty.
Albo z depozytów, albo od innych banków (tzw. rynek międzybankowy).
A ka\
dy kredyt oznacza tworzenie rezerw obowiązkowych...
01.07.2009 12:23
DRAGON
...w wysokości 10 procent kwoty kredytu
29.09.2009 12:36
BARTO123
Niestety rozwiązaniem naszych problemów jest kurczenie się gospodarki i zmiana stylu \
ycia na mniej
energochłonny vide Kuba . Będziemy spadać przez 20 lat albo więcej. Kryzys paliwowy jeszcze nie
energetyczny ale paliwowy jest przed nami. EROI biopaliw i alternatyw wykluczają inne rozwiązanie. Mo\
e z
tego wyniknąć mnóstwo zamieszania z wojna włącznie. Demokracja paradoksalnie zwłaszcza amerykańska
mo\
ne się okazać najsłabszym ogniwem systemu.
Dodaj komentarz
Twój komentarz
Imię/nick
E-mail
Przepisz kolorowe cyfry.
Dodaj komentarz
Portal współfinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Wykonanie Harmonika, grafika GFX RedFrosch, opieka merytoryczna DS Software.
http://ziemianarozdrozu.pl/artykul/31/zmiany-klimatu-oil-peak-kryzys-ekonomiczny-... 2010-01-22