Edward Polański, Dydaktyka ortografii a komputer i internet
Autor rozważa przede wszystkim zasadność nauczania ortografii i interpunkcji w dobie automatycznych korekt komputerowych
Tekst podzielony na dwie części – pierwsza – nauczanie ortografii, druga – nauczanie interpunkcji
Na podstawie ankiet przeprowadzonych na uczniach, studentach i nauczycielach analizuje pomysły „uwspółcześnienia” pisowni polskiej – zniesienie oznaczenia nosówek, usunięcia różnorodności ortograficznej ( powinno być np. tylko u, zamiast u i ó)
Autor pokazuje na podstawie przykładów jak istotna jest ortografia w znaczeniu tekstu – pokazuje, że mimo automatycznej korekty komputerowej często zdarzają się błędy wynikające z:
Kontekstu, którego komputer nie skuma – Czad to zmora! Czat to zmora! – obie formy poprawne, zmiana pisowni zmienia znaczenie
Istnienia wyrazów, których nie ma w słowniku korekty komputerowej – półkownik - w PRL film nie dopuszczony do projekcji, ze względu na polityczną niepoprawność – został na półce, stąd nazwa. Komputer poprawia automatycznie na pułkownik.
Istnienia homofonów – komputer nie odczyta, o które znaczenie słowa chodzi np.: Na głowie mam teraz Chełm/ hełm.( komputer zaakceptuje obie wersje, a znaczenie jest całkowicie inne)
Autor podkreśla, że rolą nauczyciele jest dobranie przykładów z życia codziennego pozwalających uczniowi zrozumieć różnice ortograficzne i ich znaczenie, zaznacza także, że korekta komputerowa używana bezmyślnie prowadzi często do błędów w tekstach, a nawet do ich nieczytelności
Autor podkreśla, że respondenci bagatelizują rolę interpunkcji w tekstach
Kwestia interpunkcji jest istotna dla komunikacyjnej funkcji tekstu – zmiana w kolejności znaków przestankowych albo ich brak powodują wieloznaczność tekstu – Czy zaatakować ? Nie, czekaj na rozkaz! Nie czekaj na rozkaz! Nauczyciel powinien uświadomić uczniowi rolę interpunkcji odpowiednimi przykładami
Zmiana w położeniu przecinka może powodować możliwość np. innej interpretacji prawa
Korekta komputerowa w przypadku interpunkcji staje się często całkowicie bezużyteczna – np. komputer wstawia przecinek przed każdym spójnikiem „że”, a często może być to błędne – np. mimo, że zamiast mimo że
Interpunkcja w tekstach literackich może całkowicie zmieniać charakter tekstu, np. w tekstach Czechowicza. Nauczyciel powinien uświadomić uczniom, że niezastosowanie się autora do zasad interpunkcji nie jest błędem, a jedynie świadomym zabiegiem nadającym artystycznych walorów
Internet jest jeszcze większym wyzwaniem w dydaktyce ortografii – „internauci piszą jak im wygodniej” – panuje tendencja do skracania wyrazów, upraszczania ich, rezygnacji ze znaków diakrytycznych, wielkich liter
Autor podkreśla, że zmiany w podejściu do ortografii i interpunkcji w Internecie są nieuniknione, ale nauczyciel powinien podkreślać jak duże znaczenie mają one w tekstach, a także zaznaczać niedoskonałość korekt komputerowych.
Polański zaznacza także, że wśród podręczników szkolnych występuje luka, ponieważ żaden z nich nie podkreśla niedoskonałości Internetu i komputera w kwestii poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej.