piguła na kolokwium z polityk wspólnotowych

  1. Etapy międzynarodowej integracji gospodarczej


Projekty integracyjne lat 1918-1939



  1. Liga Narodów jako pierwsza próba utworzenia wspólnoty międzynarodowej w Europie

Liga Narodów - nieistniejąca już organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona. Statut Ligi został przyjęty przez konferencję pokojową w Wersalu 28 czerwca 1919 r. Stał się on częścią traktatu wersalskiego i wszedł w życie po ratyfikacji 10 stycznia 1920 roku.

Celem Ligi Narodów było utrzymanie pokoju i współpracy na świecie, a impulsem do jej utworzenia był rozlew krwi podczas I wojny światowej. Siedzibą organizacji była Genewa. W związku z powstaniem Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1945 r., Liga Narodów została formalnie rozwiązana w 1946 roku, choć faktycznie nie funkcjonowała już podczas II wojny światowej.


  1. Unia Paneuropejska Richarda Coudenhove-Kalergiego

Po zakończeniu I wojny światowej Richard Coudenhove-Kalergi opublikował książkę pt. Paneuropa. Mówił w niej, m.in. o powstaniu Stanów Zjednoczonych Europy. Koncepcja taka zyskała sporą popularność wśród elit ówczesnej Europy i już w 1926 r. odbył się w Wiedniu (Austria) I Kongres Paneuropejski. W 1927 r. odbył się II kongres, tym razem w Brukseli (Belgia), na którym honorowym przewodniczącym Unii Paneuropejskiej, założonej w 1924 został Aristide Briand. W 1929 r. Briand przedstawił ideę Stanów Zjednoczonych Europy na obradach Ligi Narodów – zaproponował ideę federacji narodów europejskich opartej na solidarności i współpracy politycznej i społecznej, co spotkało się z poparciem wielu ekonomistów, wśród nich Johna Maynarda Keynesa. W 1931 francuski polityk Edouard Herriot opublikował książkę "Stany Zjednoczone Europy". Wielki kryzys gospodarczy w latach 1929-1933, rozwój faszyzmu i późniejsza II wojna światowa na długie lata zahamowały jednak ruch na rzecz unifikacji Europy.


  1. Projekty Stanów Zjednoczonych Europy

Na podstawie wieloletniej współpracy państw skandynawskich Duńczyk Heerfordt wyszedł z inicjatywą utworzenia stanów zjednoczonych narodów europejskich. Uważał że zacieśniona współpraca państw skandynawskich przyciągnie inne państwa Europy.

Pomysły Heerfordta poparli Skandynawowie ale krytycznie odnieśli się przywódcy głównych państw europejskich





Geneza integracji powojennej

  1. Rola USA w odbudowie i integracji Europy



  1. Traktat o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej – geneza i najważniejsze cele i postanowienia

Geneza:

W związku z nieudanymi próbami integracji politycznej i obronnej dokonanymi w pierwszej połowie lat 50. politykom pozostały próby integracji gospodarczej.

W czerwcu 1955r. na konferencji w Messynie zaproponowano utworzenie dwóch kolejnych wspólnot: energii atomowej i gospodarczej. Na konferencji podjęto decyzję o utworzeniu komitetu, którego celem było przygotowanie propozycji dla bliższej integracji gospodarczej Szóstki.

Efektem prac komitetu był raport Spaaka przedstawiony w maju 1956r. ministrom spraw zagranicznych. Na tej podstawie opracowano teksty obu traktatów. Powołanie Euratomu nie budziło większych sprzeciwów, natomiast powołanie EWG zostało niejako wymuszone potrzebą pogłębienia zachodnioeuropejskiej współpracy, w celu stworzenia przeciwwagi dla rosnącej potęgi ZSRR i Stanów Zjednoczonych.

Oba traktaty opracował francuski ekonomista Pierre Uri.


Postanowienia:

Instytucje i procedury ustanowione na mocy Traktatów Rrzymskich zostały w znacznej mierze zbudowane na bazie już funkcjonującej Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

Traktaty Rzymskie powołują następujące organy, dbające o sprawne funkcjonowanie Wspólnot:

Traktaty Rzymskie definiują ponadto, że organy Wspólnot mogą wydawać:

Traktaty Rzymskie dokonywały również połączenia niektórych wspólnych instytucji Wspólnot Europejskich, mianowicie organów parlamentarnych i sądowniczych. Umowa w sprawie wspólnych instytucji została dołączona do Traktatów.

Traktat ustanawiający Euratom wyznaczył cel jakim było stworzenie warunków koniecznych do szybkiego założenia i rozwoju przemysłu nuklearnego.

Traktat określa również zakres zadań Wspólnoty:

Na mocy traktatu założono Wspólne Centrum Badawcze i Europejski Instytut Szkół Wyższych.

Traktat o powołaniu EWG bardziej niż Traktat o EWWiS eksponował międzynarodową niż ponadnarodową współpracę.

Cele EWG określone w traktacie zapowiadały nie tylko ustanowienie strefy wolnego handlu i unii celnej, ale też zapowiadały zniesienie przeszkód w przepływie osób, dóbr, usług i kapitału.

Oba traktaty zakładały utworzenie unii celnej. Ponadto Traktaty Rzymskie stworzyły fundament integracji europejskiej, określający jej ramy instytucjonalne, definiujący cele i zasady członkostwa.


  1. Scharakteryzuj federacyjną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Zakładała utworzenie państwa związkowego - federacji. Zgodnie z tą koncepcją państwa powinny zrzec się swoich suwerennych kompetencji i przekazać je wspólnym, ponadnarodowym organom. Federacja miałaby silny ponadnarodowy rząd odpowiedzialny przed Parlamentem Europejskim. Uprawnienia władz lokalnych, regionalnych i krajowych uzupełniałyby się. Przy takim rozwiązaniu istotne byłoby określenie podziału zadań miedzy federacją a jej częściami składowymi. Należałoby zagwarantować demokratyczny charakter podejmowanych decyzji. Z koncepcją federacji związana jest wizja Europy regionów, w której granice narodowe tracą znaczenie, wzrasta natomiast rola regionów. Federacyjny model integracji europejskiej propagowany był przede wszystkim przez Konrada Adenauera, Waltera Halsteina, Paula Spaaka. Dlatego też omawiana koncepcja znalazła wielu zwolenników w Niemczech, Holandii i Luksemburgu i we Włoszech.


  1. Scharakteryzuj konfederacyjną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Zakłada utworzenie związku państw (konfederacji). Opiera się na współpracy międzynarodowej, a nie ponadnarodowej. Suwerenność państw nie byłaby zawężana, a decyzje organów ponadnarodowych miałyby ograniczone znaczenie. Wyrazem tej koncepcji jest „Europa Ojczyzn”, której propagatorem był francuski mąż stanu, generał Charles de Gaulle.


  1. Scharakteryzuj funkcjonalistyczną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Trzecia z nich, to koncepcja funkcjonalistyczna. Zakłada, że integracja powinna się odbywać w sposób ewolucyjny i ma zacząć się od współpracy w obszarze gospodarki oraz stopniowo przesuwać suwerenne kompetencje ze szczebli krajowych na wspólnotowe. Proces ten powinien być naturalny. W konsekwencji powstać miałaby wspólnota polityczna, rozwijana stopniowo na bazie zdobywanych doświadczeń. Zwolennikami tej koncepcji byli Jean Monnet i Robert Schuman.


Ewolucja integracji

  1. Główne postanowienia Traktatu z Maastricht

Traktat z Maastricht składa się z 3 części (filarów):

  1. Zmiany w traktatach ustanawiających EWG, EWWiS oraz Euratom - tzw. pierwszy filar UE (Unia Gospodarcza i Walutowa, Unia Celna, Rynek Wewnętrzny, Wspólna Polityka Rolna, Polityka Strukturalna itp.)

  2. Określenie nowej tożsamości europejskiej w oparciu o Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa - tzw. drugi filar UE

  3. Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych - tzw. trzeci filar UE (Sprawy Wewnętrzne i Wymiar Sprawiedliwości). jakojeden z niezbędnych element swobodnego przepływu osób w granicach UE

 

Główne cele Traktatu z Maastricht:

•         popieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznego poprzez tworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych;

•         wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej;

•         wprowadzenie Unii Gospodarczej i Walutowej, która pociągnie za sobą ustanowienie jednolitej waluty;

•         urzeczywistnianie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (obejmującej docelowo sformułowanie wspólnej polityki obronnej)

•         Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych- jako jeden z niezbędnych elementów swobodnego przepływu osób w granicach UE;

•         wzmocnienie bezpieczeństwa osobistego obywateli.

•         w wyniku postanowień TUE powstał Europejski Urząd Policyjny (Europol) jako instytucja ponadnarodowa – działa w zakresie III filaru,

•         ustanowienie jednolitego OBYWATELSTWA EUROPEJSKIEGO

•         włączenie do TUE regulacji dotyczących unii politycznej,

zdefiniowanie Wspólnej Polityki Obronnej, która mogłaby sukcesywnie doprowadzić do utworzenia wspólnych sił zbrojnych


  1. Główne postanowienia Traktatu z Lizbony

Wśród najważniejszych postanowień Traktatu z Lizbony należy wskazać: ujednolicenie struktury UE poprzez likwidację trzech filarów oraz nadanie samej UE statusu podmiotowości prawnomiędzynarodowej; poszerzenie zakresu zastosowania większości kwalifikowanej w podejmowaniu decyzji przez Radę; wprowadzenie systemu głosowania tzw. podwójną większością (55% państw członkowskich za przy poparciu 65% ogólnej liczby ludności UE), który ma obowiązywać od 1 listopada 2014 r. [3]; wzmocnienie roli parlamentów narodowych m. in. w zakresie opiniowania projektów unijnych aktów prawnych; wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego w procedurze stanowienia prawa UE; powoływanie na 2,5 letnią kadencję Przewodniczącego Rady Europejskiej, który ma być odpowiedzialny za przewodniczenie Radzie i kierowanie jej pracami; powołanie Wysokiego Przedstawiciela ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (w tekście Traktatu konstytucyjnego minister spraw zagranicznych UE); zredukowanie od 2014 r. składu Komisji do 2/3 ogólnej liczby państw członkowskich; utworzenie unijnej służby zagranicznej czy też ustanowienie mechanizmu umożliwiającego zainteresowanym państwom wystąpienie z Unii Europejskiej. Wywołująca wiele kontrowersji Karta Praw Podstawowych – która w konstrukcji Traktatu konstytucyjnego stanowiła rozdział II dokumentu – jest treścią jednego z załączników do Traktatu z Lizbony, co sprawia że posiada moc prawną równą postanowieniom traktatowym.



Jednolity Rynek Wewnętrzny

  1. Scharakteryzuj swobodę przepływu osób

Swobodny przepływ osób - jedna z podstawowych swobód zagwarantowanych w traktatach ustanawiających Wspólnoty Europejskie. Obejmuje prawo obywatela jednego państwa członkowskiego do osiedlania się lub pracy w innym państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej.

Spod działania tej swobody wyłączone są pewne grupy zawodowe: osoby świadczące pracę dla organów publicznych, porządkowych, dyplomacji, sędziów, policji, organów skarbowych



  1. Scharakteryzuj swobodę usług

Swoboda świadczenia usług oznacza prawo świadczenia usług przez podmiot, który ma swoją siedzibę w jednym z krajów Unii Europejskiej, na rzecz podmiotów z innych krajów członkowskich, bez potrzeby posiadania w tych krajach jakiegokolwiek stałego zakładu pracy/filii/przedstawicielstwa.

Usługa w rozumieniu Traktatu o WE to samodzielna działalność zarobkowa, dla wykonywania, której konieczny jest czasowy pobyt świadczącego na terytorium obcego państwa członkowskiego. W grę wchodzi tu zarówno wykonywanie wolnego zawodu, działalność banków, towarzystw ubezpieczeniowych, maklerów, pośredników, rzemieślników, jak i twórczość artystyczna. Również odbiorca świadczenia nie może być ograniczona w swobodnym przekraczaniu granicy celem przyjęcia usługi ( np: pacjent poszukujący porady lekarza praktykującego w innym państwie członkowskim).” Swoboda świadczeni usług dotyczy, swobody przemieszczania się osób świadczących usługi ( np: lekarz wykonując operację w klinice innego państwa członkowskiego UE), ale również osób, które z tych usług korzystają (np: pacjent jadący po konsultacje do specjalisty z sąsiedniego państwa członkowskiego).

Negocjacje pomiędzy krajami, do przyjęcia tej swobody, trwały od 1977 r. i zakończyły się w połowie lat dziewięćdziesiątych. Tak długi okres negocjacji wynikał z faktu, że musiano wypracować jednomyślne stanowiska dla każdego zawodu. Swoboda świadczenia usług jest regulowana odrębnymi dyrektywami Unii Europejskiej.


  1. Scharakteryzuj swobodę towarów

Swobodny przepływ towarów to jedna ze swobód wspólnego rynku Unii Europejskiej. Powstała, by zapewnić swobodny przepływu towarów na obszarze krajów Unii.

Swoboda ta to głównie wprowadzenie wspólnie zaakceptowanych rozwiązań prawnych regulujących w krajach członkowskich podstawowe standardy techniczne, wymagań metrologicznych czy też certyfikatów jakości i bezpieczeństwa produktów. Niektóre towary posiadają odpowiednio uregulowane standardy prawne i ich obszary określa się jako "zharmonizowane", natomiast pozostałe towary nie posiadają odpowiednich uregulowań i wobec tej grupy używamy określenia obszaru "niezharmonizowanego".


  1. Scharakteryzuj swobodę kapitału

Swobodny przepływ kapitału to określona w 56 artykule Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), jedna z czterech swobód wspólnego rynku w Unii Europejskiej. Swoboda ta przejawia się w zakazie stosowania ograniczeń w stosunku do przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi UE, a także pomiędzy Państwami członkowskimi UE a państwami trzecimi.

Poprzez "przepływ kapitału" rozumie się płatności i transgraniczne transfery pieniędzy, inne transakcje umożliwiające transfer własności aktywów i zobowiązań, systemy płatnicze.

Swoboda przepływu kapitału oznacza swobodę przenoszenia wartości majątkowych do innego państwa członkowskiego, a jej celem jest umożliwienie realizacji, za pomocą różnego rodzaju instrumentów finansowych, samoistnej komercyjnej inwestycji w innym państwie członkowskim i ewentualne korzystanie z jej efektów. Najczęściej uważa się, iż swoboda w tym zakresie powinna umożliwiać m.in.: inwestycje bezpośrednie, zakup i sprzedaż nieruchomości w innych państwach członkowskich, zakup i sprzedaż papierów wartościowych oraz transakcje z ich udziale, zaciąganie pożyczek, udzielanie kredytów, poręczeń i gwarancji oraz przepływy kapitału o charakterze osobistym. Warto przy tym zwrócić uwagę, iż w odróżnieniu od pozostałych swobód, art. 56 zapewnia swobodę przepływu płatności i kapitału również między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.


Wspólna Polityka Regionalna

  1. Fundusze odpowiedzialne za finansowanie realizacji WPReg.

Wszystkie działania realizowane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej finansowane sa z dwóch Funduszy: Europejskiego Funduszu Rolnego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich.


  1. Omów I etap reformy WPReg. (1988-1992)

  1. dostosowanie struktur produkcyjnych

  2. wspieranie obszarów rozwoju wiejskich


  1. Omów II etap reformy WPReg. (1993-1999)

Cel 1, 2 i 5 pozostają bez zmian. Cel 3 powstaje po połączeniu Celu 3 i 4 z poprzedniego okresu programowania.

cel 1 – rozwój i strukturalne dostosowanie regionów zacofanych,

cel 2 – konwersja regionów dotkniętych regresją przemysłu,

cel 3 – zwalczanie długookresowego bezrobocia oraz ułatwianie młodzieży dostępu do rynku pracy,

cel 4 – przystosowanie siły roboczej do zmian w systemie produkcji,

cel 5 – wspieranie rozwój obszarów wiejskich:

o a) - wspieranie obszarów rolniczych,

o b) - ułatwianie rozwoju i dostosowywanie strukturalne obszarów wiejskich.

Po negocjacjach akcesyjnych Finlandii i Szwecji w 1994 r. został dodany kolejny:

cel 6 – wspieranie regionów z bardzo niską gęstością zaludnienia.


  1. Omów III etap reformy WPReg. (2000-2006)


  1. Wymień i scharakteryzuj trzy główne cele Wspólnej Polityki Regionalnej UE w okresie programowania 2007-2013

unijnej. Działania mają za zadanie zwiększenie spójności najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów, poprzez poprawę warunków dla wzrostu gospodarczego i zwiększania zatrudnienia.


  1. Wymień i krótko omów podstawy finansowania WPReg. w Polsce według Naczelnych Strategicznych Ram Odniesienia/Narodowej Strategii Spójności (programy operacyjne).

Łączna suma środków zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii Spójności wyniesie około 85,6 mld euro. Z tytułu realizacji NSS średniorocznie (do roku 2015) będzie wydatkowe około 9,5 mld euro, co odpowiada około 5% produktu krajowego brutto. Z tej sumy:

Wydatki w ramach polityki spójności będą koordynowane z wydatkami przeznaczonymi na instrumenty strukturalne Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej, a także programami europejskimi w sferze wzmacniania konkurencyjności. 
Łączna suma środków włączona w realizację działań rozwojowych, których głównym elementem będzie NSS, wyniesie łącznie ponad 107,9 mld euro, w tym 85,4 mld środków UE.
Szczegółowy podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce w układzie poszczególnych programów operacyjnych kształtuje się w następujący sposób: 

Pozostałe środki finansowe w ramach obu funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności zostaną przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania (2% wartości alokacji, czyli 1,3 mld euro).


  1. Wymień i krótko omów priorytety Regionalnego PO Woj. Zachodniopomorskiego

Celem jest podniesienie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki regionu

Celem jest poprawa stanu infrastruktury transportowej i technicznej sprzyjającej rozwojowi społeczno-gospodarczemu.

Celem jest rozwój regionu poprzez rozbudowę regionalnej i lokalnej infrastruktury społeczeństwa informacyjnego.

Celem jest poprawa stanu środowiska naturalnego w województwie.

Celem jest rozwój turystki prowadzący do zwiększenia jej udziału we wzroście gospodarczym regionu.

Celem jest rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz rewitalizacja.

Celem jest budowanie potencjału rozwojowego Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego

Celem jest poprawa dostępu do wiedzy, infrastruktury sportowej oraz usług medycznych.

Celem jest stworzenie sprawnego systemu wdrażania i zarządzania Reg. PO woj. ZPD


Wspólna Polityka Rolna

  1. Cele WP Rolnej według Traktatu o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej

1957  - Traktat o EWG – ogłoszono w nim pierwsze zasady polityki rolnej EWG

Cele wspólnej polityki rolnej, wyszczególnione w art. 39 Traktatu Rzymskiego:

•     Zwiększenie wydajności produkcji rolnej poprzez wprowadzanie postępu technicznego

•     Zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej

•     Stabilizacja rynków

•     Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw

•     Zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów


  1. Omów krótko najważniejsze reformy WP Rolnej w latach 2004-2008

pozytywne wyniki reform rolnictwa europejskiego

 

  1. najważniejszym elementem reformy -  UPROSZCZENIE WPR - potrzebne ze względu na coraz większy stopień skomplikowania mechanizmów poszczególnych rynków rolnych

  2. silniejsze powiązanie produkcji rolnej z potrzebami rynku - efektywniejsze wykorzystanie zasobów produkcyjnych i poprawa konkurencyjności rolnictwa UE na rynku światowym

  3. Większe znaczenie ochrony środowiska naturalnego, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt dzięki:

oddzieleniu płatności od decyzji produkcyjnych,

wprowadzeniu nowych instrumentów, które mają pomóc rolnikom dostosować się do nowych standardów,

odejściu od zachęcania do nadmiernie intensywnej produkcji.

Wprowadzono system jednolitych płatności – dzięki temu, rolnicy mogli decydować o tym, co produkować w oparciu o popyt na rynku;

wysokość płatności jest niezależna od rodzaju produkcji

Uzależniono otrzymywanie dopłat od przestrzegania norm cross-compliance w zakresie:

zdrowia publicznego,

zdrowia zwierząt i roślin,

norm środowiskowych i dobrostanu zwierząt


  1. Europejski Fundusz Gwarancji Rolnych i Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – I i II filar WP Rolnej


 

  1. podobny funkcją do Sekcji Gwarancji

  2. działania w zakresie interwencji, subsydiów eksportowych i dopłat bezpośrednich, jak również

  3. działania informacyjno-promocyjne.

  4. Dotychczasowe działania wspierające rozwój obszarów wiejskich nie będą już przechodziły przez EFGR. Właściwym funduszem do tego celu będzie EFRROW.

  

 

  1. Finansowanie wszystkich działań przyczyniających się  do rozwoju obszarów wiejskich

  2. Fundusz łączy środki z Sekcji Orientacji oraz środki na rozwój obszarów wiejskich

z dotychczasowej Sekcji Gwarancji
































Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
piguła na kolokwium z polityk wspólnotowych
Zagadnienia+obowiązujące+na+kolokwium+z+polityki+gospodarczej, Studia UE, Polityka Gospodarcza
Opracowane zagadnienia na sesje polityki wspólnotowe
piguła na kolokwium z historii xx w
Zagadnienia na kolokwium Adam Danek, Geografia polityczna UJ
Geografia polityczna pytania na kolokwium
PZRP - pytania na kolokwium, Dyplomaca Europejska, 4 semestr, polit ZP, polit ZP, Polityka Zagranicz
Spółczesne ruchy polityczne pytania na kolokwium — kopia
Odpowiedzi na pytania na kolokwium z marketingu politycznego, Politologia, Marketing Polityczny
Na kolokwium z FP, Politologia UMCS 2011-2014 Samorzad i polityka lokalna, Finanse publiczne
PZRP - OPRACOWANEpytania na kolokwium, Dyplomaca Europejska, 4 semestr, polit ZP, polit ZP, Polityka
Zagadnienia na kolokwium zaoczne, Geografia polityczna UJ
Zmiany na mapie politycznej świata
Pytania na kolokwium eksploatacja, PWr Energetyka, VII semestr, Eksploatacja Świetochowski
Pytania na kolokwium z neurochirurgii1, studia, 5 rok, Neuro (ex), Neurochirurgia, Pytania
Zagadnienia na kolokwium OEBHP, (Sylwia) studia semestr 3, Analiza żywności, Bhp i ergonomia
Tematy do powtorzenia na kolokwium z Map-Num lato 2009 -1, studia, rok II, mapa num, od Ani
ZAGADNIENIA NA KOLOKWIUM Z NEUROLOGII(2), Fizjoterapia CM UMK, Podstawy fizjoterapii klinicznej, Neu
J. Huizinga - Jesień średniowiecza, Notatki, opracowania, materiały na kolokwia

więcej podobnych podstron