REFERAT:
Drawieński Park Narodowy został utworzony 01 maja 1990 roku w celu ochrony młodoglacjalnego krajobrazu równin sandrowych z ekosystemami wodno-leśnymi, całym bogactwem występujących tu gatunków: roślin, zwierząt i grzybów oraz ukrytych wśród puszczańskich lasów elementów dziedzictwa kulturowego.
Klimat:
Klimat Puszczy Drawskiej kształtuje się wpływami Morza Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego. Zasadniczo nie różni się swym charakterem od klimatu reszty Pomorza, jednak stwierdzić można, że jest nieco ostrzejszy. Zdarza się, że pogoda we wnętrzu kompleksu leśnego jest zupełnie różna od pogody na jego obrzeżach. Średnia roczna temperatura wynosi 7,9oC. Zimy z reguły są tu mało śnieżne, śnieg leży znacznie dłużej a drogi są bardzo trudno przejezdne. Przeciętnie w ciągu roku występują tu 32 dni mroźne (poniżej 0oC). Wiosną i latem częste są lokalne deszcze i burze. Około 172 dni w roku to dni deszczowe, a średni roczny opad to 592 mm. Zdarzają się także długie okresy suszy, wtedy nadleśnictwa wprowadzają zakaz wstępu do lasu, co uniemożliwia zwiedzanie terenu. Takich gorących dni (powyżej 30oC) występuje tu około 5 w ciągu całego roku.
Charakterystyczne cechy klimatu Puszczy Drawskiej:
-niska amplituda rocznych wahań temperatury,
-opóźniona wiosna,
-długa ciepła jesień,
-mało śnieżna, łagodna zima,
-przewaga wiatrów zachodnich i północno-zachodnich,
-późne przymrozki wiosenne,
-długotrwałe okresy suszy wiosennej.
Geologia:
Na obszarze Parku dominującym utworem geologicznym są sandry, czyli rozległe piaszczyste lub żwirowe równiny w kształcie stożka, powstałe w wyniku działalności wód polodowcowych. Zalegają na ponad 70% powierzchni Parku. Ponadto występują tu piaski i żwiry wodnolodowcowe (dolne i górne). Lokalnie występują: gliny zwałowe, iły, mułki, piaski i żwiry kemów, piaski i żwiry rzeczne a także utwory holoceńskie w dnach i dolnych partiach stoków dolin mis jeziornych oraz zagłębień bezodpływowych. Równinną powierzchnię sandrową ożywiają głębokie wcięcia dolin rzecznych Drawy i Płocicznej oraz ciąg jezior rynnowych. Rynny tworzą skomplikowaną siatkę, przecinającą sandr w różnych kierunkach. Najwyżej położona jest północna część Parku, dochodząca do 97 m n.p.m. Część południowa obniża się do około 70 m n.p.m. Najwyższy punkt w DPN znajduje się w okolicy jeziora Martew i wynosi 105,2 m n.p.m. Pod kilkudziesięciometrową warstwą osadów lodowcowych ukryte są skomplikowane struktury geologiczne zbudowane ze skał kredowych, między innymi szczątki ciągnącego się przez całą obecną Polskę łańcucha górskiego. Miejscami, spod sandrowych piasków, wystają płaty glin zwałowych polodowcowej moreny dennej. Ze względu na większą żyzność gleb z nich wykształconych, rozwinęły się na nich polany osadnicze, na których spotyka się niewielkie wzniesienia pochodzenia kremowego.
GLEBY:
Najczęściej występujące w Drawieńskim Parku Narodowym typy i gatunki gleb są odzwierciedleniem sytuacji geologicznej i działalności gospodarczej, związanej z uprawą rolniczą gleb i gospodarka leśną, która charakteryzowała się preferowaniem gatunków iglastych (główne sosny). Drawieński Park Narodowy leży na polu sandrowym powstałym w fazie pomorskiej Zlodowacenia Północnopolskiego (Bałtyckiego). Na tym terenie występują także, w części północnej (od okolic Zatomia do Drawna), oraz w części środkowej (okolice Rezerwatu Radęcin), kry glin zwałowych. Na wschód od Drawy, w okolicach Sitnicy, Głuska i Ostrowca gliny zwałowe są przykryte płytką warstwą piasków sandrowych. Pole sandrowe Równiny Drawskiej poprzecinane jest rzekami i towarzyszącymi im dawnymi i współczesnymi tarasami akumulacyjnymi, oraz jeziorami i obniżeniami wytopiskowymi o charakterze rynnowym. Rynny o przebiegu równoleżnikowym (np. Rynna Moczelska) mają charakter brzeżnych obniżeń przylodowcowych. W obrębie rzek, jezior, rynien i obniżeń wytopiskowych występują torfy, muły, mursze utwory napływowe. Na równinach sandrowych występują utwory eoliczne. W okolicach Rynny Moczelskiej występują utwory zastoiskowe: pyły i iły. Powyższa sytuacyjna geologiczna warunkuje występowanie określonych typów gleb. Największą powierzchnię w Parku zajmują gleby rdzawe, które wytworzyły się z piasków sandrowych, jak i z piasków rzecznych dawnych tarasów akumulacyjnych Drawy i Płocicznej.
Ponadto wyróżniono następujące typy gleb:
-Gleby inicjalne luźne - występują w obrębie zalew katastroficznych (przerwanie wałów kanałów) i na skarpach.
-Gleby słabo wykształcone ze skał luźnych - powstały z piasków eolicznych i na zerodowanych zboczach dolin rzecznych, najczęściej towarzyszą im gleby kopalne.
-Gleby brunatne - związane są głownie z obszarami występowania glin lodowcowych, rzadziej z piaskami rzecznymi i pyłami zastoiskowymi.
-Gleby bielicowe - zajmują bardzo małą powierzchnie w obrębie sandrów, szczególnie na górnych skłonach zboczy.
-Gleby glejobielicwe - w obniżeniach.
-Czarne ziemie - w obniżeniach, wytworzone z glin zwałowych i pyłów.
-Gleby gruntowo - glejowe - w obrębie tarasów zalewowych rzek i w obniżeniach terenu.
-Gleby mułowe - w obrębie meandrów Drawy i Płocicznej.
-Gleby torfowe - przy Drawie, Płocicznej i w obniżeniach terenu w okolicach jezior - torfy niskie, przejściowe i wysokie.
-Gleby murszowe - występują tak jak torfowe, towarzyszą glebom torfowym i mułowym.
-Gleby murszowate - nielicznie, często związane są z dawnymi użytkami zielonymi.
-Mady rzeczne - występują w południowej części Parku, przy Drawie, często w obszarze meandrowania. Związane są z dawnymi użytkami zielonymi.
-Gleby deluwialne - występują dość często u podnóża skarp i zboczy oraz w obrębie stożków deluwialnych, gównie przy Płocicznej. Ze względu na małą powierzchnie często nie są wrysowane na mapy gleb i ich znaczenie jest niedocenione.
W Drawieńskim Parku Narodowym spotyka się większość podtypów gleb opisanych na Niżu Polskim. Tworzą one cała gamę siedlisk leśnych od boru świeżego do olsu jesionowego, czasami o charakterze lasu lęgowego. Na uwagę zasługuje fakt występowania dużych obszarów lasu świeżego na glebach brunatno – rdzawych
Lasy Parku:
Najbardziej typowe lasy dla Puszczy to żyzne i kwaśne buczyny, dobrze zachowane w dolinie Drawy i na zachód od niej. Niegdyś zajmowały one znacznie większą powierzchnię, zostały jednak w znacznej części zamienione na sztuczne sośniny, w wyniku dawniej gospodarki leśnej. Pozornie pospolite bory sosnowe, bez pomocy człowieka zajmowałyby najwyżej 15% powierzchni Puszczy. Znaczna część obecnych drzewostanów sosnowych to sztuczne lasy sosnowe, posadzone na siedliskach lasów liściastych. Część z nich to kilkudziesięcioletnie drzewostany pochodzące z sadzenia na gruntach porolnych. Żyzne i zabagnione miejsca zajmują olsy a w dolinach rzek, w partiach regularnie zalewanych lub podmaczanych rzecznymi wodami, rosną łęgi olszowe. Do unikatów należą łęgi jesionowo-wiązowe, wykształcające się tylko w kilku miejscach. Wąskie skrawki nadzalewowej terasy i niektóre zbocza dolin rzecznych opanowały grądy; na innych zboczach panują kwaśne buczyny. Na kwaśnych, skąpożywnych torfowiskach rosną bory bagienne i brzeziny bagienne. Wilgotne zagłębienia i okrajki torfowisk zajęły mroczne świerczyny. Dzisiejszy obraz zróżnicowania szaty leśnej Puszczy Drawskiej (tzw. leśna roślinność rzeczywista) jest w znacznej części stworzony przez człowieka i odbiega od obrazu roślinności, jaka powstałaby gdyby mogły się zrealizować tendencje dynamiczne samej przyrody (tzw. roślinność potencjalna). Część lasów w parku narodowym poddana jest tzw. ochronie biernej, to znaczy człowiek nie ingeruje w przebieg zachodzących w nich procesów. Duża cześć lasów, także w granicach parku, podlega tzw. przebudowie: przy pomocy umiejętnego wycinania i podsadzania drzew przekształca się ich skład gatunkowy na bliższy naturalnemu. Lasy poza Parkiem spełniają funkcje gospodarcze, to znaczy leśnicy hodują, pielęgnują i użytkują kolejne ich pokolenia. Stosują do tego cały arsenał środków, miedzy innymi tzw. rębnie zupełne i częściowe oraz tzw. cięcia pielęgnacyjne. Doświadczeni kilkusetletnią tradycją sztuki leśnej, starają się robić to z poszanowaniem leśnej przyrody, choć pogodzenie jej ochrony z użytkowaniem lasu jest zawsze pewnego rodzaju kompromisem.
Jeziora:
-Ostrowiec i Głuche
-Sitno
-Marta
-Płociowe
-Zdroje
-Jamno
-Płociczno
-Pecnik Duży
-Pecnik Mały
-Pustelnik
-Czarne
-Perkoz
-Arkońskie
-Moczel
-Kocie
-Głodne jeziorka
Źródliska:
Struktura geologiczna obszaru Drawieńskiego Parku Narodowego sprawia, że systemy źródliskowe na obszarze parku występują dość licznie. Piaszczysta Równina Drawska, na której leży Drawieński Park Narodowy sprzyja infiltracji wód opadowych w głąb ziemi, skąd, przy odpowiedniej budowie geologicznej, wypływają w obniżeniach terenu, głównie na krawędziach dolin rzecznych. Na terenie DPN zidentyfikowano ponad 50 obszarów wykazujących zasilanie wodami podziemnymi. Ich łączna powierzchnia wynosi ok. 100 ha, co stanowi niecały procent powierzchni całkowitej parku, jednak ze względu na ich rolę w biocenozach mokradłowych trudno nie zwrócić na nie uwagi. Przyjmują one różną postać: od niewidocznych podziemnych wypływów, które zasilają torfowiska, jeziora i rzeki, przez wolno sączące się wysięki, po obfite źródła. Te ostatnie stanowią unikalne biotopy charakteryzujące się stabilnością temperatury w okresie rocznym, a co za tym idzie występowaniem specyficznych organizmów roślinnych i zwierzęcych. Rosną tam mchy i wątrobowce źródliskowe, bogata i unikatowa jest fauna chruścików, których formy larwalne zasiedlają wody wypływające ze źródlisk. Nagromadzenie ekosystemów źródliskowych występuje wzdłuż wschodniego ramienia parku - w rynnie rzeki Płocicznej, Rynnie Miradzkiej, oraz w Rynnie Moczelskiej. Najobfitsze źródliska znajdują się w dolnej części Rynny Miradzkiej. Z kilku źródeł przez tzw. „okna hydrologiczne” wypływa woda zbierająca się w strumyki łączące się w potok, którego wydajność w pewnych okresach roku osiąga ok. 120 l/s. Potok ten zasila rzekę Płociczną na wysokości jeziora Zdroje. System ten stanowi typowy źródliskowy kompleks erozyjny, z typowymi dla niego zespołami roślinnymi z klasy Montio-Cardaminetea np. rzeżucha gorzka, czy mech żebrowiec. Interesujące ze względów florystycznych są również zespoły roślinności rozwijające się na kamieniach i zwalonych pniach i gałęziach, stale omywanych i spryskiwanych wodą źródliskową. Podobnych systemów, jednak w mniejszej skali na terenie Parku jest bardzo wiele. Należy tu wymienić:
-Źródliska zasilające dawne „Stawy UFO” (nazwa pochodzi od charakterystycznego budynku gospodarczego znajdującego się na terenie stawów);
-„Karolinkę” - dawną osadę nad Płociczną, w sąsiedztwie której znajdują się również obfite źródliska. Od 1994 roku na tym terenie zadomowiły się bobry, które na odpływie cieku odprowadzającego wody źródliskowe do rzeki Płocicznej zbudowały tamę. Utworzyły w ten sposób zalew zasilany wodami źródliskowymi. Kilka lat później tama uległa zniszczeniu, a bobry przeniosły się na inne tereny.
-„Źródliskowy Grąd” - obszar ochrony ścisłej nad brzegiem Drawy na północny zachód od Głuska, porośnięty buczyną. Po obu stronach rzeki występują liczne wysięki i źródliska z interesująca florą i fauną bezkręgowców.
-Źródliska w rynnie Moczelskiej – system wysięków i źródeł na południowy wschód od Moczeli zasilający Drawę.
Rzeki:
Geosystemy hydrogeniczne są znaczącym ogniwem środowiska przyrodniczego DPN. Główne rzeki Drawieńskiego Parku Narodowego to Drawa i jej lewobrzeżny dopływ - Płociczna. Drawą przepływa średnio 15 m3 wody na sekundę, a Płociczną - 3 m3. Oprócz Drawy i Płocicznej, przez teren DPN przepływają także: Słopica, Korytnica, Runica, Cieszynka, Moczel i Sucha.
Rzeki DPN:
-Drawa
-Płociczna
-Cieszynka
-Runica
-Słopica
-Moczel
-Sucha
-Korytnica
Torfowiska:
Na obszarze Drawieńskiego Parku Narodowego znajduje się ok. 300 ha mokradeł, które zostały sklasyfikowane jako torfowiska. Stanowi to zaledwie 3% powierzchni, jednak obecność ekosystemów tego typu, wpływa znacząco na zwiększenie różnorodności biologicznej na obszarze Parku. W granicach DPN znajdziemy torfowiska pojezierne, w różnych fazach zarastania zbiornika wodnego, torfowiska soligeniczne - tworzące się w miejscach intensywnego wypływu wód podziemnych czy torfowiska fluwiogeniczne - rozciągające się wzdłuż okresowo zalewanych dolin rzecznych. Przykładem zbiorników wodnych zarastających płem torfowcowym są Głodne Jeziorka. Jest to kompleks pięciu niewielkich jeziorek dystroficznych o powierzchni tafli wody od 0,3 do 0,8 ha, będących we wczesnej fazie terestrializacji, czyli procesu lądowienia. Znajdują się w północno-wschodniej części parku. Zasilane są głównie wodami opadowymi, które spłukują ze zlewni substancje humusowe, powodujące zakwaszenie wód jezior. Kwaśny odczyn wody umożliwia rozwój mchów torfowców i innych roślin, charakterystycznych dla mszarów torfowcowych. Możemy tu zaobserwować m.in.: turzycę bagienną, żurawinę błotną, trzy gatunki rosiczek czy bardzo rzadkiego w Polsce torfowca brunatnego. Brunatna barwa wody jest równie charakterystyczna jak zespoły roślinne występujące w jeziorach tego typu. Ze względu na kwaśny odczyn wody (pH ok. 5), fauna zasiedlająca wody jezior jest równie interesująca. Licznie występują larwy ważek, między innymi bardzo rzadka w Polsce ważka iglica (Nehalennia speciosa) czy larwa równie rzadkiego komara wodzienia (Chaoborus obscurpipes). Ichtiofauna reprezentowana jest jedynie przez okonia – karłowatą „formę głodową” tego gatunku. W tym samym rejonie Parku znajduje się również jedno z najcenniejszych torfowisk, niegdyś nazywane „Sarnim Bagnem”, obecnie znane pod nazwą „Sicienko”. Jest to torfowisko w pełni ukształtowane, znajdujące się na południowym brzegu jeziora Sitno i będące niegdyś jego częścią. Znajdziemy tam zespoły roślinne charakterystyczne dla torfowisk mszarnych, lecz o wyjątkowości torfowiska stanowi występowanie niepozornej krzewinki – chamedafne północnej Chamaedaphne calyculata. Jest to gatunek związany z zespołami roślinnymi torfowisk występującymi na północy Europy. W Polsce rośnie jedynie w 7 miejscach, a stanowisko w rezerwacie „Sicienko” jest wysunięte najdalej na zachód w Europie. Bardzo ciekawe pod względem florystycznym jest mechowisko pojeziorne - „Kłocie Ostrowieckie”, znajdujące się po wschodniej stronie jeziora Ostrowieckiego. Występuje tu najlepiej w regionie wykształcony układ alkalitroficznych zbiorowisk roślinnych torfowiska niskiego. Mechowiska tworzą mozaikę z osobliwym szuwarem kłoci wiechowatej (Cladium mariscus) i innymi pozostałościami roślinności niedawno zarośniętego zbiornika wodnego. Kompleksy torfowisk soligenicznych, czyli zasilanych wodami podziemnymi, występują w strefach wysiękowych na zboczach dolin. Przykładem torfowisk tego typu na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego mogą być kompleksy źródliskowe „Moczele”, „Miradz” i „Cieszynka”
Łąki:
Śródleśne łąki, skupiające się przede wszystkim w dolinach rzecznych, stanowią bardzo ważny element przyrody Drawieńskiego Parku Narodowego. Kilka wieków gospodarczego użytkowania terenu sprawiło, że krajobraz Puszczy jest dziś półnaturalnym, bogatym przyrodniczo krajobrazem, stworzonym wspólnie przez człowieka i przyrodę. Łąki, choć będące dziełem ludzkich rąk, są tego krajobrazu niezbywalnym elementem. Stanowią one ostoję dla wielu cennych gatunków roślin, na przykład: goździka pysznego, nasięźrzała, stoplamków i innych storczyków. Również dla zwierząt łąki są bardzo ważne. Związana z nimi jest liczna bogata fauna motyli. Łąki są miejscami ważnymi także dla innych owadów oraz dla ptaków. Gniazduje tu cała grupa gatunków specyficznych dla takich środowisk, żerują tu np. orliki krzykliwe. Na łąki wychodzą żerować również ssaki: jelenie, sarny i dziki. Aby zachować śródleśne łąki w krajobrazie Drawieńskiego Parku Narodowego, trzeba kontynuować tradycyjny sposób ich użytkowania. Zarzucenie koszenia powoduje ich szybkie zarastanie szuwarami i ziołoroślami, a później łozami i lasem. Tracą one w ten sposób swe przyrodnicze walory. Obecnie w Drawieńskim Parku Narodowym powrócono do regularnego wykaszania, co gwarantuje zachowanie bogactwa ich przyrody
Fauna:
Obszar Drawieńskiego Parku Narodowego cechują niebanalne walory faunistyczne wyróżniające go nie tylko w skali regionu, ale i kraju, a nawet Europy Środkowej. Charakterystycznym elementem fauny Parku jest występowanie i wysoka liczebność szeregu gatunków puszczańskich, typowych dla rozległych, zwartych kompleksów leśnych, a także dla naturalnego, młodoglacjalnego krajobrazu Pomorza. Istotne i godne podkreślenia, są także tendencje dynamiczne przyrody Parku, w kierunku spontanicznej renaturyzacji, obserwowane także w odniesieniu do fauny. Jednym z najcenniejszych elementów przyrody Parku jest ichtiofauna. W wodach występuje obecnie 39 gatunków ryb i 2 gat. krągłoustych z 11 rodzin. Ciekiem najbogatszym w gatunki jest Płociczna - 28 gatunków, przed Drawą - 27, Cieszynką - 19, Korytnicą - 17 i Runicą - 16 gatunków. Ta różnorodność jest wynikiem dobrego stanu czystości wód, nie zostały one dotknięte przez procesy degradacyjne w tak dużym stopniu, jak inne polskie rzeki. Obok gatunków skrajnie zagrożonych, ginących - minoga rzecznego i strumieniowego, łososia, troci wędrownej i certy, zachowały się tu jeszcze liczne i stosunkowo stabilne populacje gatunków rzadkich w skali kraju - pstrąga potokowego, lipienia, strzebli potokowej i głowacza białopłetwego. Najbogatszym w gatunki jest jezioro Ostrowieckie, jego ichtiofauna liczy 24 taksony. Spośród zamieszkujących jeziora gatunków zagrożonych i najbardziej interesujących wymienić można troć jeziorową, certę, sielawę i sieję. Herpetofauna Parku liczy 20 gatunków - 13 gatunków płazów i 7 gatunków gadów. Do najrzadszych płazów należą rzekotka drzewna, kumak nizinny i ropucha paskówka. Spośród gadów na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego, żmii zygzakowatej i gniewosza plamistego. Populacje większości gatunków płazów i gadów są stabilne i znajdują na terenie Parku doskonałe warunki rozrodu i bytowania. Obszar Parku jest ważną ostoją awifauny. Na jego terenie w najbliższym sąsiedztwie w okresie badań stwierdzono ponad 160 gat. ptaków. W stosunku do awifauny Polski na terenie Parku stwierdzono lęgi około 55% gatunków. Biorąc pod uwagę stosunkowo niewielkie zróżnicowanie krajobrazu jest to liczba dość znaczna. Do najcenniejszych należą gatunki zaliczone do kategorii E (zagrożone wymarciem), V (narażone) i R (rzadkie) wg IUCN, gatunki objęte ochroną strefową oraz inne gatunki silnie zagrożone, wymierające lub faunistycznie interesujące. Zaliczono tu 10 gatunków: bociana czarnego, tracza nurogęsi, kanię czarną, kanię rudą, bielika, orlika krzykliwego, rybołowa, jarząbka, puchacza i włochatkę. Inne gatunki rzadkie lub zagrożone w skali regionalnej, o wyspowym charakterze występowania, powiązane z zanikającymi typami ekosystemów to między innymi: kormoran, gągoł, trzmielojad, krogulec, kobuz, derkacz, żuraw, kszyk, samotnik, siniak, zimorodek, krętogłów, dzięcioł zielony, dzięcioł średni, pliszka górska, strumieniówka, zniczek, srokosz, czyż, krzyżodziób świerkowy i inne. Fauna ssaków Parku liczy ponad 40 gatunków. Na uwagę zasługuje liczne występowanie nietoperzy, reprezentowanych w Parku przez 8 gatunków, a także liczne populacje bobra i wydry. Dwa ostatnie gatunki uznać należy za charakterystyczne i reprezentatywne dla fauny Parku. Jedną z lepiej poznanych grup bezkręgowców są chruściki. Na terenie Parku opisano 65 gatunków. Jeden ze stwierdzonych podgatunków Hydropsyche contubernalis borealis okazał się nowy dla Polski, natomiast trzy gatunki Crunoecia irrorata, Ceraclea annulicornis i Ceraclea dissimilis stwierdzono po raz pierwszy na Pojezierzu Pomorskim. 13 innych gatunków uznano za rzadkie lub zagrożone. Najcenniejsze zespoły chruścików zasiedlają żródliska, rzeki oraz jeziora dystroficzne i oligotroficzne. Drugą, stosunkowo dobrze przebadaną grupą są ważki. Dotychczas na terenie Parku stwierdzono 47 gatunków. Za gatunki cenne lub bardzo cenne uznano Nehalennia speciosa, Aeshna subarctica elisabethae, Sympecma paedisca, Sympetrum fonscolombei i Leucorrhinia albifrons. Najcenniejsze taksony związane są przede wszystkim z torfowiskami i jeziorami o niskiej trofii. Wstępne dane dotyczące kózkowatych, a także analiza możliwości potencjalnego występowania nie stwierdzonych jeszcze gatunków pozwalają stwierdzić, że teren Parku jest bardzo atrakcyjny dla tej grupy owadów. Związane jest to z bogatą bazą środowisk i występującymi w nich roślinami pokarmowymi, zarówno larw jak i owadów dorosłych. Dotychczas na terenie parku znaleziono 49 gatunków kózkowatych, w tym kilku rzadkich jednak wydaje się, że istnieje możliwość znalezienia conajmniej kilkunastu dalszych. Zwraca uwagę fakt występowania 8 gatunków ciepłolubnych (subpontyjskich i mediterranejskich). Bardzo interesujące jest stwierdzenie Phymatodes glabratus - rzadkiego monofaga jałowca. Fauna motyli dziennych jest stosunkowo dobrze rozpoznana w skali kraju. Stwierdzone na terenie parku i jego bezpośredniego otoczenia 54 gatunki motyli dziennych nie wyróżniają tego terenu na tle Polski. Biorąc jednak pod uwagę położenie geograficzne, wysoki stopień zalesienia Parku i niewielką liczbę miejsc o dużym nasłonecznieniu, z bujną roślinnością zielną, liczba ta zasługuje na podkreślenie. Stwierdzone na terenie Parku stanowiska dostojki laodyce Argyronome laodice i kosternika palemona Carterocephalus palemon leżą na granicy ich zasięgu w Polsce, a czerwończyk nieparek Lycaena dispar jest gatunkiem zagrożonym w skali Europy. W miejscach kserotermicznych na uwagę zasługuje modraszek korydon Polyomnatus coridon.
Flora:
Drawieński Park Narodowy to ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, prawie 150 gatunków drzew i krzewów i ponad 200 różnych zespołów roślinnych. Taka różnorodność szaty roślinnej jest nieczęsto spotykana w Polsce. Między innymi ze względu na to bogactwo Drawieński Park Narodowy jest jednym z ciekawszych botanicznie regionów w północno-zachodniej Polsce. Do największych botanicznych osobliwości należą stanowiska chamedafne północnej, lipiennika Loesela, lilii złotogłów. Botaników zachwyca uroda wielu fitocenoz torfowiskowych, bogata flora łąk i flora związana z ekosystemami rzecznymi, flora źródlisk i jezior, a także dobrze zachowane ekosystemy buczyn i borów sosnowych.Flora Drawieńskiego Parku Narodowego, dzięki stanowi swego zachowania jest ewenementem na polskim niżu i zasługuje na troskliwą ochronę
Ochrona przyrody:
Ochrona przyrody Drawieńskiego Parku Narodowego polega na zachowaniu, odnawianiu i właściwym wykorzystaniu zasobów przyrody jej tworów i składników. W skład zasobów przyrody Parku wchodzą między innymi takie komponenty jak:
-rośliny, zwierzęta i grzyby
-siedliska przyrodnicze
-twory przyrody nieożywionej,
-krajobraz
-zieleń w ludzkich osadach (Park podworski, aleje).
Najważniejszym i podstawowym sposobem ochrony bogactwa florystycznego jest chronienie biotopów roślin. Drawieński Park Narodowy zabezpiecza fragmenty terenu przed nadmierną, niszczącą różnorodność przyrody eksploatacją. Najbardziej wymagające gatunki leśnej flory wymagają uwolnienia lasu spod presji gospodarki ludzkiej. Służą temu strefy ochrony ścisłej, gdzie nie ingeruje się w ogóle. Stare drzewa, martwe i rozkładające się drewno, nienaruszone runo leśne są biotopami cennych składników leśnej flory, tak roślin naczyniowych jak i mchów, grzybów i porostów. Cenne są ekosystemy nieleśne: wodne (w tym rzeki) oraz torfowiskowe, które trzeba ochronić przed zniszczeniem. Są to obszary niezwykle wrażliwe na wszelkie niekorzystne zmiany w środowisku, dlatego ich ochronie służby DPN poświęcają szczególną uwagę. Ochrona tych ekosystemów polega przede wszystkim na utrzymywaniu odpowiednich stosunków wodnych, utrzymywaniu hydrologicznych funkcji pełnionych przez te ekosystemy, utrzymywaniu różnorodności gatunkowej, przeciwdziałaniu antropogenicznej eutrofizacji. Do ekosystemów nieleśnych zaliczamy także łąki. Aby zachowały bogactwo flory i fauny, powinny być użytkowane w tradycyjny sposób. Obecnie są to zabiegi ekonomicznie nieopłacalne więc służby DPN ingerują w takie siedliska zapobiegając zarastaniu drzewami i krzewami, przesuszaniu itp. W tym celu między innymi odkrzacza się i wykasza roślinność na porzuconych łąkach. Dzięki temu ciągle możemy pochwalić się dużą populacją storczyków, ważek, motyli dziennych, w ten sposób utrzymujemy biotopy ptaków czy ssaków. Oprócz tego dzięki tym zabiegom utrzymujemy powierzchnię otwartą i uwydatniamy jednocześnie walory krajobrazowe. Średnio w ciągu roku prace tego typu wykonuje się na powierzchni 67 ha. Szczególnie ważna jest ochrona tych gatunków, które w całej Polsce albo w regionie są zagrożone wyginięciem. Zestawione są one na tzw. Czerwonych Listach. Uzupełniającą metodą zabezpieczenia przed wyniszczeniem rzadkich i cennych gatunków, szczególnie tych powszechnie znanych i efektownie kwitnących, jest tzw. ochrona gatunkowa, czyli m.in. zakaz zrywania i niszczenia roślin. Rośliny będące surowcem zielarskim podlegają natomiast ochronie częściowej, podlegającej na ograniczeniach w ich zbieraniu, co ma zabezpieczyć je przed nadmierną eksploatacją. Aby skutecznie zachować bogactwo fauny Parku najważniejsze jest zachowanie biotopów cennych gatunków. Szczególnie ważne jest zachowanie starodrzewi i lasów zbliżonych do naturalnych. Ważne, aby była w nich obfitość martwych i zamierających drzew, dziupli i innych ukryć oraz wykrotów. Tylko w takich lasach będą się dobrze czuły zwierzęta puszczańskie, stanowiące największą osobliwość fauny Drawieńskiego Parku Narodowego. Musimy troszczyć się także o zachowanie pełni różnorodności występujących tu drzew i krzewów.
Aby zachować pełnię różnorodności gatunków wodnych (np. ryb) i torfowiskowych, musimy chronić ich środowiska, czyste rzeki i jeziora wraz z pełnią bogactwa ich roślinności, z martwymi drzewami przewróconymi w nurt rzeki. Niektóre gatunki zwierząt podlegają ochronie gatunkowej. Nie wolno ich zabijać, płoszyć ani niszczyć ich biotopów. Wybrane gatunki są chronione dodatkowo tzw. ochroną strefową. Do zachowania populacji zwierząt nie lubiących towarzystwa człowieka przyczyniają się też ściśle chronione fragmenty terenu Parku Narodowego. Między innymi właśnie ze względu na konieczność ochrony fauny przed niepokojeniem, na terenie Parku obowiązują pewne ograniczenia w udostępnieniu i nie w każde miejsce wolno turystom docierać. Najrzadszym gatunkom pomaga się w sposób szczególny. Gągołom i nurogęsiom dostarczamy miejsc do budowy gniazd, których nie mogą znaleźć w zagospodarowanych lasach. Służby Parku wykładają odpowiednie budki lęgowe dla traczy, ptactwa leśnego oraz schrony dla nietoperzy, utrzymując około 4000 budek na terenie Parku. Prowadzi się programy ochronne ryb – poprzez sukcesywne zarybienia, połowy kontrolne i ochronę tarlisk i zimowisk. Łososia, który kilkanaście lat temu wyginął w wodach Puszczy, próbujemy wsiedlić do nich ponownie. Najważniejsze jest zachowanie tych gatunków zwierząt, które w Polsce zagrożone są wyginięciem. Są one zestawione na Czerwonych Listach i w Czerwonych Księgach. Staramy się jednak, by w wyniku działań ochronnych i mądrego gospodarowania udało nam się zachować dla przyszłych pokoleń całość faunistycznego bogactwa Drawieńskiego Parku Narodowego. Od 1998 r. rozpoczęto długofalowy proces przebudowy drzewostanów Parku, polegający na przerzedzaniu i usuwaniu gatunków niewłaściwych na danych siedliskach, głównie sosny i wprowadzaniu gatunków liściastych, przede wszystkim dębów i buków. Ma to swoje uzasadnienie w historii; dawniej, na całym niemalże obszarze Puszczy Drawskiej, rosły drzewa tworzące rozległe buczyny i dąbrowy. Wskazują na to badania gleby.Proces przebudowy w kierunku gatunków pożądanych nazywamy naturalizacją drzewostanów. Najmłodsze partie lasu bywają uszkadzane przez zwierzęta głównie sarny i jelenie Aby temu przeciwdziałać, buduje się ogrodzenia z siatki, zakłada osłonki, smaruje drzewka repelentami (środkami odstraszającymi) itp. Inne zagrożenie stwarzają owady, których liczebność w polskich warunkach często przeradza się w gradacje, czyli plagi. Ochrona przed tego typu zagrożeniami polega na stałym monitorowaniu szkodliwych owadów leśnych i ewentualnym ich zwalczaniu, jeśli zagrażają trwałości drzewostanów. Teren Parku od momentu powołania tj. od 1990 r. nawiedziły dwie takie gradacje, które wymagały ograniczania liczebności owadów. W 1997 r. był to poproch cetyniak i w 2003 r. brudnica mniszka. Poważne niebezpieczeństwo dla przyrody Parku stanowią pożary. Ochrona przed tym żywiołem na terenie DPN związana jest z utrzymywaniem i oraniem (mineralizowaniem) pasów przeciwpożarowych zlokalizowanych wzdłuż dróg publicznych, patrolowaniem terenu przy użyciu samolotów, pełnieniem dyżurów i utrzymaniem pełnej gotowości ze strony służb Parku jak i straży pożarnych, utrzymywaniem dróg pożarowych, punktów czerpania wody. Obszar przeznaczony do ochrony ścisłej obejmuje teren 1392 ha. Jego szczegółowy opis znajduje się w części dotyczącej rezerwatów. Ochrona polega na monitorowaniu przebiegu procesów przyrodniczych, udostępnieniu do badań naukowych i zachowaniu puli genowej. Są to obszary o najwyższych walorach przyrodniczych wymagające szczególnej troski społeczeństwa w celu zachowania ich dla przyszłych pokoleń. Ochrona krajobrazu Parku, która obejmuje 535 ha, związana jest z utrzymaniem przestrzeni otwartej. W tym celu część gruntów rolnych wydzierżawiono rolnikom, tereny pozostałe utrzymywane są w stanie kośnym, bądź chronione biernie (bez ingerencji ludzkiej przez najbliższe 20 lat). Zapisy planu ochrony zakazują stawiania elementów dysharmonijnych w krajobrazie, stosowania gęstej zabudowy, elementów obcych np. płaskich dachów, poziomych płotów itp.
Ochrona przyrody nieożywionej realizowana jest poprzez:
-ochronę gleby, polegającą na utrzymaniu lub przebudowaniu istniejących drzewostanów, które rosną na nieodpowiednich siedliskach. Służby Parku podejmują prace związane z ochroną gleby przed antropopresją poprzez wyznaczanie szlaków turystycznych, budowanie i konserwowanie infrastruktury turystycznej m.in. poręczy, schodów, pomostów wędkarskich. Ma to na celu skanalizowanie ruchu turystycznego i ograniczenie pobytu turystów tylko do wyznaczonych miejsc,
-ochronę powietrza, związaną głównie z prowadzeniem stałego monitoringu czystości powietrza,
-ochronę głazów narzutowych,
-ochronę wody i źródlisk poprzez wprowadzanie zakazów związanych z eksploatacją oraz prowadzeniem ochrony różnorodności biologicznej, ochronę przed hałasem dzięki wprowadzeniu zakazów związanych między innymi z używaniem motorowego sprzętu wodnego, wprowadzeniem stref ciszy.
Ochrona wartości kulturowych i historycznych związana jest głównie z uczytelnieniem w terenie miejsc o cechach wybitnie poznawczych i historycznych (m.in. rekonstrukcja, oznaczenie obiektów cennych, informacja w terenie o cechach, wykorzystaniu i znaczeniu obiektu), a także wydawaniem informatorów, folderów, przewodników, które opisują walory przyrodnicze i kulturowe tego terenu. Wiele obiektów na terenie Parku posiada swoiste nazewnictwo (tzw. toponimia) wprowadzone przez wcześniejszą kulturą słowiańską i niemiecką. Zasługuje to na odtworzenie oraz rozpowszechnianie w literaturze i piśmiennictwie. Prowadzenie zadań związanych z dydaktyką i edukacją pośrednio również wpływa na ochronę przyrody Parku. Teren udostępniony jest dla turystów, którzy korzystają z walorów Parku na zasadach określonych w planie ochrony. Szeroko zakrojona dydaktyka i edukacja przybliża obiekt społeczeństwu i wyzwala postawy sprzyjające ochronie przyrody. Obecnie funkcję edukacyjną pełnią dwie ścieżki poznawcze (Barnimie i Międzybór) oraz sala edukacyjna wraz z laboratorium, w których organizowane są zajęcia z młodzieżą. Zagrożenia zewnętrzne dla przyrody Parku, czyli takie które mają swoje źródło poza granicami DPN, związane są głównie z gospodarką wodno-ściekową gmin, z prowadzeniem ferm zwierzęcych oraz wyznaczaniem terenów dla celów rekreacyjnych, wydobywczych m.in. żwiru. Likwidowanie tego typu zagrożeń regulowane jest przez ustawodawstwo i zapisy planów zagospodarowania przestrzennego, ale również, w głównej mierze zależy od współpracy lokalnych władz gmin i powiatów z administracją Parku.