Drawieński Park Narodowy

Historia parku

Pierwsze badania naukowe terenów projektowanego Parku i Puszczy
Drawskiej rozpoczęły się w 1969 r. Specjaliści, którym udało się tu dotrzeć,
zachwycili się pięknem terenu, głuszą i dzikimi ostępami. Zgromadzone
materiały umożliwiły utworzenie w 1974 r. rezerwatu "Rzeka Drawa".
Wydarzenie to stało się inspiracją i motywacją do powstania obiektu o
randze parku narodowego.
Z wywiadu z wojewodą szczecińskim. "Kurier Szczeciński" 1974 r. "(...) Leży
przede mną opasły tom maszynopisu, bogato ilustrowany fotografiami,
pełen tablic, wykresów, map. To sporządzona przez zespół naukowców z
Akademii Rolniczej w Szczecinie (przy współudziale specjalisty z Wyższej
Szkoły Morskiej ze Szczecina) pod kierunkiem prof. Jasnowskich,
szczegółowa monografia i dokumentacja flory oraz fauny 547 ha liczącego
terenu Puszczy Drawskiej. To terytorium unikatowe w skali Europy (...)."
W latach 1978-79 członkowie Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Przyrody
(WKOP) w Gorzowie Wlkp. wspólnie z Ligą Ochrony Przyrody zgłosili wniosek
o utworzenie Drawieńskiego Parku Narodowego w oparciu o rezerwaty
"Drawa" i "Radęcin". Wnioskodawcami byli: doc. Lucjan Agapow, mgr inż.
Michał Chełkowski, i mgr inż. Jan Krawiec.

Uchwałą Państwowej Rady Ochrony Przyrody (PROP) z dnia 30 października
1984 r. Drawieński Park Narodowy został wpisany na listę projektowanych
parków narodowych. Pozytywną opinię dotyczącą utworzenia parku
narodowego wydał po konsultacji z PROP Departament Ochrony Przyrody w
Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. 

Drawieński Park Narodowy powstał
dzięki staraniom wielu ludzi nauki,
społeczników, organizacji i urzędów,
którzy byli przekonani o celowości
ochrony tych pięknych zakątków.
Dziś, wszelkie działania na jego
terenie zmierzają do tego, by
obecnym i przyszłym pokoleniom dać
dowód świetności przyrody.

Klimat

Klimat Puszczy Drawskiej kształtuje
się wpływami Morza Bałtyckiego i
Oceanu Atlantyckiego. Zasadniczo nie
różni się swym charakterem od
klimatu reszty Pomorza, jednak
stwierdzić można, że jest nieco
ostrzejszy.
Zdarza się, że pogoda we wnętrzu
kompleksu leśnego jest zupełnie
różna od pogody na jego obrzeżach.
Średnia roczna temperatura wynosi
7,9

o

C. Zimy z reguły są tu mało

śnieżne, śnieg leży znacznie dłużej a
drogi są bardzo trudno przejezdne.
Przeciętnie w ciągu roku występują tu
32 dni mroźne (poniżej 0

o

C).

Wiosną i latem częste są lokalne
deszcze i burze. Około 172 dni w roku
to dni deszczowe, a średni roczny
opad to 592 mm. Zdarzają się także
długie okresy suszy, wtedy
nadleśnictwa wprowadzają zakaz
wstępu do lasu, co uniemożliwia
zwiedzanie terenu. Takich gorących
dni (powyżej 30

o

C) występuje tu około

5 w ciągu całego roku.

Geologia

Na obszarze Parku dominującym utworem geologicznym są sandry, czyli
rozległe piaszczyste lub żwirowe równiny w kształcie stożka, powstałe w
wyniku działalności wód polodowcowych. Zalegają na ponad 70% powierzchni
Parku. Ponadto występują tu piaski i żwiry wodnolodowcowe (dolne i górne).
Lokalnie występują: gliny zwałowe, iły, mułki, piaski i żwiry kemów, piaski i
żwiry rzeczne a także utwory holoceńskie w dnach i dolnych partiach stoków
dolin mis jeziernych oraz zagłębień bezodpływowych. 
Równinną powierzchnię sandrową ożywiają głębokie wcięcia dolin rzecznych
Drawy i Płocicznej oraz ciąg jezior rynnowych. Rynny tworzą skomplikowaną
siatkę, przecinającą sandr w różnych kierunkach.
Najwyżej położona jest północna część Parku, dochodząca do 97 m n.p.m.
Część południowa obniża się do około 70 m n.p.m. Najwyższy punkt w DPN
znajduje się w okolicy jeziora Martew i wynosi 105,2 m n.p.m. Pod
kilkudziesięciometrową warstwą osadów lodowcowych ukryte są
skomplikowane struktury geologiczne zbudowane ze skał kredowych, między
innymi szczątki ciągnącego się przez całą obecną Polskę łańcucha górskiego.
Miejscami, spod sandrowych piasków, wystają płaty glin zwałowych
polodowcowej moreny dennej. Ze względu na większą żyzność gleb z nich
wykształconych, rozwinęły się na nich polany osadnicze, na których spotyka
się niewielkie wzniesienia pochodzenia kemowego.

Lasy

Najbardziej typowe lasy dla Puszczy
to żyzne i kwaśne buczyny, dobrze
zachowane w dolinie Drawy i na
zachód od niej. Niegdyś zajmowały
one znacznie większą powierzchnię,
zostały jednak w znacznej części
zamienione na sztuczne sośniny, w
wyniku dawniej gospodarki leśnej.
Pozornie pospolite bory sosnowe, bez
pomocy człowieka zajmowałyby
najwyżej 15% powierzchni Puszczy.
Znaczna część obecnych
drzewostanów sosnowych to sztuczne
lasy sosnowe, posadzone na
siedliskach lasów liściastych. Część z
nich to kilkudziesięcioletnie
drzewostany pochodzące z sadzenia
na gruntach porolnych. Żyzne i
zabagnione miejsca zajmują olsy a w
dolinach rzek, w partiach regularnie
zalewanych lub podmaczanych
rzecznymi wodami, rosną łęgi
olszowe. Do unikatów należą łęgi
jesionowo-wiązowe, wykształcające
się tylko w kilku miejscach. Wąskie
skrawki nadzalewowej terasy i
niektóre zbocza dolin rzecznych
opanowały grądy; na innych zboczach
panują kwaśne buczyny.

Jeziora

Ostrowiec i Głuche
Sitno
Marta
Płociowe
Zdroje
Jamno
Płociczno
Pecnik Duży
Pecnik Mały
Pustelnik
Czarne
Perkoz
Arkońskie
Moczel
Kocie
Głodne jeziorka

Źródliska

Struktura geologiczna obszaru Drawieńskiego Parku Narodowego sprawia, że
systemy źródliskowe na obszarze parku występują dość licznie. Piaszczysta
Równina Drawska, na której leży Drawieński Park Narodowy sprzyja infiltracji
wód opadowych w głąb ziemi, skąd, przy odpowiedniej budowie geologicznej,
wypływają w obniżeniach terenu, głównie na krawędziach dolin rzecznych. Na
terenie DPN zidentyfikowano ponad 50 obszarów wykazujących zasilanie
wodami podziemnymi. Ich łączna powierzchnia wynosi ok. 100 ha, co stanowi
niecały procent powierzchni całkowitej parku, jednak ze względu na ich rolę w
biocenozach mokradłowych trudno nie zwrócić na nie uwagi. Przyjmują one
różną postać: od niewidocznych podziemnych wypływów, które zasilają
torfowiska, jeziora i rzeki, przez wolno sączące się wysięki, po obfite źródła.
Te ostatnie stanowią unikalne biotopy charakteryzujące się stabilnością
temperatury w okresie rocznym, a co za tym idzie występowaniem
specyficznych organizmów roślinnych i zwierzęcych. Rosną tam mchy i
wątrobowce źródliskowe, bogata i unikatowa jest fauna chruścików, których
formy larwalne zasiedlają wody wypływające ze źródlisk. 
Nagromadzenie ekosystemów źródliskowych występuje wzdłuż wschodniego
ramienia parku - w rynnie rzeki Płocicznej, Rynnie Miradzkiej, oraz w Rynnie
Moczelskiej. 
Najobfitsze źródliska znajdują się w dolnej części Rynny Miradzkiej. Z kilku
źródeł przez tzw. „okna hydrologiczne” wypływa woda zbierająca się w
strumyki łączące się w potok, którego wydajność w pewnych okresach roku
osiąga ok. 120 l/s. Potok ten zasila rzekę Płociczną na wysokości jeziora
Zdroje. System ten stanowi typowy źródliskowy kompleks erozyjny, z
typowymi dla niego zespołami roślinnymi z klasy Montio-Cardaminetea np.
rzeżucha gorzka, czy mech żebrowiec. Interesujące ze względów
florystycznych są również zespoły roślinności rozwijające się na kamieniach i
zwalonych pniach i gałęziach, stale omywanych i spryskiwanych wodą
źródliskową. Podobnych systemów, jednak w mniejszej skali na terenie Parku
jest bardzo wiele. 

Rzeki

Geosystemy hydrogeniczne są znaczącym ogniwem środowiska
przyrodniczego DPN. Główne rzeki Drawieńskiego Parku Narodowego to
Drawa i jej lewobrzeżny dopływ - Płociczna. Drawą przepływa średnio 15
m

3

 wody na sekundę, a Płociczną - 3 m

3

. Oprócz Drawy i Płocicznej, przez

teren DPN przepływają także: Słopica, Korytnica, Runica, Cieszynka, Moczel i
Sucha.

Turystyka wodna

Drawa uważana jest za jedną z
najpiękniejszych rzek w Polsce. Swoje
źródła ma na wysokości 150 m n.p.m.
w Dolinie Pięciu Jezior koło Połczyna
Zdroju. Płynie przez dwie krainy
geograficzne: Pojezierze Drawskie,
gdzie przepływa przez liczne jeziora i
Równinę Drawską wijąc się wśród
pomorskich lasów. Powierzchnia jej
dorzecza wynosi prawie 3300 km

2

.

Kończy bieg wpływając do Noteci na
wysokości 30 m n.p.m. w okolicy
Krzyża Wlkp. Średni spadek Drawy
wynosi 0,6‰.
Zgodnie z obowiązującymi
regulacjami, rzeka Drawa w granicach
Parku udostępniona jest od 1
stycznia do 15 marca i od 1 lipca
do 31 grudnia, w godzinach 9:00
do 19:00. Maksymalna liczba osób
mogących przebywać jednocześnie
na rzece Drawie w granicach DPN
wynosi 700 osób.
Na terenie DPN Drawa ma zmienny
charakter; najpierw jest spokojna,
następnie przyspiesza bieg, a w
bystrym nurcie pojawiają się liczne
zwalone drzewa. Kręte koryto wśród
łąk i lasów podcina wysokie brzegi
piaszczystych skarp. Szybki prąd i
kamieniste dno zmieniają się na
kolejnych jej odcinkach w leniwy nurt
i piaszczyste dno porośnięte
podwodnymi łąkami.

Szlaki piesze

Wędrowanie po lasach Puszczy
Drawskiej jest najlepszym sposobem
na jej poznanie. Na terenie
Drawieńskiego Parku Narodowego
wytyczonych zostało około 90 km
szlaków pieszych, które udostępnione
są przez cały rok od świtu do
zmierzchu również do uprawiania
turystyki rowerowej oraz biegów
narciarskich.

 Turysto Pamiętaj!

 Dla zachowania bezpieczeństwa unikaj spacerów

po lesie w trakcie burzy i silnych wiatrów. Nie

szukaj schronienia pod koronami drzew, a zimą

uważaj na okiść lodową.

Szlaki rowerowe

Wycieczki rowerowe po lasach
Puszczy Drawskiej są dobrym
sposobem na jej poznanie. Na terenie
Drawieńskiego Parku Narodowego
wytyczonych zostało około 80 km
szlaków rowerowych, oraz około 90
km szlaków pieszych, po których
także można poruszać się rowerem.
Szlaki w granicach DPN udostępnione
są przez cały rok od świtu do
zmierzchu.

Szlaki konne

Dla jeźdźców dużą atrakcją mogą być
wyprawy po lasach Puszczy
Drawskiej. Tereny Drawieńskiego
Parku Narodowego można
przemierzać na końskim grzbiecie po
wyznaczonych szlakach konnych oraz
drogach publicznych. Szlaki konne
Drawieńskiego Parku Narodowego
oznakowane są pomarańczowymi
kołami o średnicy 6 cm na białym tle.