Wiadomo skąd pochodzą Polacy. Przełomowe badania Sfora.pl | aktualizacja 2014-11-02
Analizy DNA mitochondrialnego 43
osób żyjących na ziemiach polskich w okresie wpływów rzymskich
i we wczesnym średniowieczu wskazują na ciągłość genetyczną w
przypadku niektórych linii.
Najnowsze badania
genetyczne poświęcone kwestii pochodzenia współczesnej ludności
Polski są dziełem naukowców z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu: dr Anny Juras, prof. Janusza Piontka, dr. Jakuba Z.
Kosickiego i dr Mirosławy Dabert. Wspomagali ich badacze z Danii,
Szwecji i Estonii.
Naukowcy pobrali próbki z zębów 38
osób żyjących w okresie wpływów rzymskich (200 r. p.n.e. - 500
r. n.e.). Pochodziły one ze szczątków znalezionych na dwóch
stanowiskach identyfikowanych z kulturą wielbarską
(Kowalewko i Rogowo) i na dwóch identyfikowanych z kulturą
przeworską (Karczyn, Gąski). Znaczna część archeologów wiąże
te kultury z germańskimi ludami Gotów i Wandalów. Próbki
średniowieczne z lat 1000-1400 pochodziły z Cedyni i Ostrowa
Lednickiego.
DNA mitochondrialne
Genetykom udało się pozyskać
DNA mitochondrialne (przekazywane przez matkę) od 23 osób z okresu
wpływów rzymskich i 20 średniowiecznych mieszkańców naszych
ziem. Uzyskane dane porównywali z genami czterech tysięcy
przedstawicieli 18 narodów ze środkowej, wschodniej i północnej
Europy, a także z kilkudziesięcioma mtDNA pochodzącymi od dawnych
mieszkańców ziem Danii i Niemiec.
Porównania ujawniły,
że DNA
mitochondrialne ludzi żyjących na naszych ziemiach w okresie
wpływów rzymskich ma najwięcej wspólnych informatywnych
haplotypów z materiałem pochodzącym od współczesnych Polaków.
Szczególnie istotna zdaniem badaczy jest widoczna w wynikach
kontynuacja linii H5a1. Miały ją trzy osoby z okresu wpływów
rzymskich, jeden średniowieczny mieszkaniec Ostrowa Lednickiego i
występuje ona również wśród współczesnych Polaków.
Ciągłość
genetyczną badacze odnotowali też w przypadku jednej osoby z okresu
wpływów rzymskich, która miała haplogrupę N1a1a2. Nie powtórzyła
się ona co prawda u innych dawnych mieszkańców naszych ziem, ale
naukowcy natrafili na nią u jednego ze współczesnych Polaków.
Profil mtDNA
"Nasze dane
pokazują, że współcześni Zachodni Słowianie,
wśród analizowanych Europejczyków, mają profil mtDNA, który jest
najbardziej podobny do występującego u dawnych mieszkańców Europy
Środkowej. Ta obserwacja wydaje się być w zgodzie z hipotezą
autochtoniczną" - piszą autorzy badań.
Hipoteza
ta zakłada pochodzenie Słowian z terenów Polski w odróżnieniu od
hipotezy allochtonistycznej, wedle której przybyli oni na nasze
ziemie w połowie I tysiąclecia n.e. po odejściu części
dotychczasowej ludności na zachód.
Badania
wykazały jednak pewne różnice między obiema dawnymi populacjami z
naszych ziem. Ludność okresu wpływów rzymskich ma najwięcej
wspólnych haplotypów ze współczesnymi Polakami, Czechami,
Słowakami, a także Litwinami i Łotyszami. Ludność średniowieczna
ma natomiast zdecydowanie najwięcej wspólnych haplotypów ze
współczesnymi Polakami, Białorusinami i Bułgarami.
Badacze
podkreślają, że są to wyniki
oparte na danych pochodzących tylko z mtDNA i to ze stosunkowo
niewielkiej próbki. Jak piszą, konieczne są dalsze badania, w tym
obejmujące DNA jądrowe oraz inne populacje, aby lepiej poznać
powiązania między dawnymi i współczesnymi
społecznościami, w tym kwestie wspólnego pochodzenia i zakresu
potencjalnych domieszek.
Wyniki badań ukazały się w
PLoS ONE.
(Wojciech Pastuszka, Archeowiesci.pl, jpo )