Pochodzenie i ewolucja człowieka.

Ponieważ jest zbyt mało szczątków kopalnych możliwe jest tylko ogólne nakreślenie kierunków jakimi toczyła się ewolucja. W porównaniu z innymi zwierzętami człowiek zamieszkuje Ziemię od niedawna. Ze skamieniałości wiemy, że pierwsze zbliżone do człowieka stworzenie pojawiło się dopiero 6 mln lat temu, a człowiek podobny do dzisiejszego — 30 000 lat temu.

Ludzie mają bardzo wiele wspólnego z małpami — długie ramiona i palce, dużej objętości mózg i wydaje się oczywiste, że pochodzą od tego samego przodka. Była nim prawdopodobnie podobna do orangutana istota, zamieszkująca porośnięte trawą tereny Afryki. Nie wiadomo dokładnie, kiedy nasz przodek zaczął odróżniać się od małpiego. Istnieje jednak kilka szczątków kopalnych, które wskazują na przebieg ewolucji. Człowiek z punktu widzenia biochemii tak jest podobny do goryla i szympansa, że owo wyodrębnienie nastąpiło prawdopodobnie niespełna 6 mln lat temu.

Australopitek jest najstarszym hominidem (stworzeniem człekokształtnym), datowanym na jakieś 3,5 min lat temu. Australopitek znaczy dosłownie „południowa małpa", jako że pierwsze ślady dotyczące tego gatunku znaleziono w Afryce Południowej. Wśród najwcześniejszych przedstawicieli australopiteka znajduje się „Lucy", szczątki kobiece znalezione w Hadarze w Etiopii, w latach siedemdziesiątych. Gatunek ten był znacznie niższy od współczesnego człowieka (mierzył zaledwie 1 m), a jego mózg był niewiele większy od mózgu małpy. Chodził jednak w pozycji wyprostowanej i posługiwał się kamieniem w zdobywaniu pożywienia.

Około 2 mln lat termu pojawiły się pierwsze naprawdę ludzkie istoty. Były wyższe od australopiteka i posiadały większy od niego mózg. Kamienne narzędzia służyły im do cięcia skór na ubrania, kawałków mięsa do jedzenia oraz do budowy prymitywnych domostw. Najlepiej znanym przedstawicielem tego gatunku jest Haomo habilis, co znaczy „człowiek zręczny", znaleziony w wąwozie Oldoway, w Tanzanii. Istniało zapewne wielu przedstawicieli tego gatunku.

Około półtora miliona lat temu pojawiła się istota człekokształtna podobna do człowieka współczesnego — Homo erectus. Umiał on rozpalać ogień i gotować pożywienie; do polowania używał długiej włóczni, utwardzanej za pomocą ognia. Mózg miał jednak mniejszy od naszego. Pierwszy gatunek, którego mózg dorównał rozmiarami ludzkiemu, Homo sapiens, pojawił się 200000 lat temu. Niektórzy uczeni uważają, że podobieństwo DNA, wskazuje, iż wszyscy ludzie są potomkami jednej kobiety, zwanej Ewą, która żyła a Afryce 200000 lat temu. Inni spierają się, że ponieważ szczątki Homo erectus znajdowano nie tylko w Afryce, lecz także w Azji i Europie, Homo sapiens powstawał równolegle w różnych częściach świata.

Najlepiej znanym wczesnym przedstawicielem gatunku jest Homo sapiens neanderthaliensis, który pojawił się 100 000 lat temu. Miał szeroką twarz i mocne ciało, które przykrywał ubraniem. Jego mózg był większy od naszego. Pierwsze istoty ludzkie fizycznie identyczne z nami pojawiły się około 30000 lat temu. W ciągu tego krótkiego czasu gatunek Homo sapiens mocno się zróżnicował i zasiedlił całą ziemię. Najpierw pojawiły się pierwotne rasy Homo sapiens : rasa oryniacka, Grimaldi, Cro-Magnon. Rasy te przekształciły się następnie we współczesne odmiany.