Media i technologie informacyjne

(wykłady)

Temat: Media i technologie informacyjne w edukacji

Technologia informacyjna TI (information technology ) to zespół środków i narzędzi informatycznych w połączeniu z innymi technologami , które służą wszechstronnemu posługiwaniu się informacją. TI obejmuje swym zakresem: informacje, komputery, informatykę i komunikację.

Mass media: ogół elektrycznych i elektronicznych odtwarzania, zapisywania i rozpowszechniania obrazów i dźwięków, które stosuje się w komunikowaniu masowy w celu zorganizowanego odbioru indywidualnego lub zbiorowego.

Schemat powiązań między TI a różnymi dziedzinami edukacji

Edukacja polonistyczna

Edukacja geograficzna

Edukacja matematyczna

GLS

Obliczenia finansowe

Praca z edytorem tekstu

Informatyka

Symulacje komputerowe

Edukacja fizyczna

Edukacja informatyczna

Edukacja medialna

Standardy przygotowań nauczycieli w zakresie TI

1. Podstawowe posługiwanie się w technologiach, sprzętach, oprogramowaniach i metodach TI

2. TI jako składnik warsztatu pracy nauczyciela

3. Rola i wykorzystywanie TI w nauczanej dziedzinie

4. Wykorzystywanie TI jako środka dydaktycznego

5. Konteksty (aspekty ) humanistyczne, etyczno-prawne, społeczne w dostępie do TI i jej wykorzystanie

Temat: komunikaty medialne- źródła informacji

1. Typologia źródeł

1. Źródła dokumentalne- podstawowy materiał do działalności informatycznej ale nie jedyny

2. Źródła instytucjonalne

3. Źródła personalne (specjalista w danej dziedzinie może nam pomóc jako źródło)

Źródła dokumentalne

1. Dokumenty piśmiennicze

2. Dokumenty niepiśmiennicze

-dokumenty piśmiennicze ( w tym media typograficzne)

(treść utrwalona na materiale, chodzi o kod językowy)

Można je podzielić na dokumenty publikowane i niepublikowane ( w pracy pedagoga niepublikowanym materiałem będzie praca ucznia)

Dziś techniki zacierają różnice pomiędzy dokumentami publikowanymi a niepublikowanymi.

Aby dokument był publikacją musi być przyjęte przez np. jakieś wydawnictwo. Praca publikowana ma numer ISSN. Są to międzynarodowe oznaczenia wydawnictwa. Zgodne ze standardami światowymi.

1. KSIĄŻKI

W pracy pedagoga jeśli chodzi o media typograficzne najważniejsze będą książki czyli: podręczniki, prace naukowe, które dążą do przedstawienia zagadnień

2. CZASOPISMA

Są wydawane w postaci typograficznej jak i elektronicznej

,, prawo starzenia się literatury” – czas w którym publikacja z danej dziedziny traci swoją aktualność. Prace te przestają być czytane, cytowane itd. Okres tej ważności wynosi około 10 lat.

3. NORMY dok. Techniczno – prawne

Normy interesują nas tylko do tego aby przestrzegać danych ustaleń

4. WYDAWNICTWA INFORMACYJNE

(informatory)

- bezpośrednie np. dokumenty w prostej formie przekazują nam informacje np. encyklopedie, książka adresowa, telefoniczna. Mają przejrzysty i logiczny układ treści. –pośrednie odsyłają do pierwotnych źródeł informacji np. katalogi

Dokumenty elektroniczne

-pozycja zawarta w formie elektronicznej : nazwisko autora, inicjał imienia, tytuł utworu, nośnik, wydawnictwo , rok wydania

- opis dokumentu elektronicznego : nazwisko, imię autora, tytuł czasopisma, podaje rozdział dokumentu czyli, że jest dokument w sieci, kiedy ten dokument się ukazał w sieci, kiedy był dostępny, data kiedy do niego zaglądałam, tryb dostępu- podajemy cała ścieżkę dostępu.

Dokumenty niepiśmienni cze ( w tym media elektroniczne)

1. Dok. Poglądowe ( wizualne )

2. Dok. Słuchowe (audialne)

3. Dok. Oglądowo – słuchowe (audiowizualne)

4. Dok. Multimedialne

Media = środek przekazu

Multimedialne =wielokanałowość przekazu

Dok. Multimedialny jest interaktywny, to go wyróżnia spośród innych

Model oceny przekazu medialnego

• Kryterium adresata- (wiek)zgodne z rozwojem użytkownika

• Kryterium merytoryczne - zgodne z podstawą programową kształcenia

-zgodne z treściami kształcenia

-zgodne z prawami i faktami naukowymi

• Kryterium dydaktyczne – zgodne z zasadami i metodami kształcenia

-aktywizujące umiejętności intelektualne

-umożliwiające samokształcenie

-rozwijające zainteresowania

• Kryterium ergonomiczne – komfort pracy psychiczny i fizyczny

-intuicyjność obsługi

-wymagania systemowe

• Kryterium wychowawcze (postawy) –zgodne z prawami i faktami naukowymi

Temat: Pedagogiczny wymiar mediów

1. Media współczesne w środowisku wychowawczym

-pedagogiczny aspekt rozumienia mediów

-teza o wpływie mediów na rozwój osobowości wychowanków

- konsekwencje dla wychowania w przejawach pozytywnych i negatywnych (to wszystko co złe jest konsekwencją oddziaływań mediów) dla nas dla pedagogów jest to wyzwanie, gdyż skoro media kształtują negatywne postawy my musimy to rozpoznać i temu zapobiegać.

-współcześnie wymaga się aby pedagodzy posiadali wiedze na temat mediów i ich rozpoznania

Typologia mediów istotne z pedagogicznego punktu widzenia

Kryterium :

1. Typ odbioru ( wyróżnia się cztery )

• Media odbierane indywidualne – książka, przygotowany artykuł, analiza fotografii

• Media odbierane zbiorowo – media audialne, nagrania magnetofonowe itp.

• Media odbierane grupowo – radio, telewizja, pokazy slajdów. Odbiór grupowy odbywa się w warunkach dużego rozproszenia. Przekaz w takiej postaci powoduje że odbiór jest

• Media odbierane w tłumie – film wyświetlany w kinie

2. Możliwość dokonywania selekcji, tu rozpatrujemy media ze względu na to czy odbiorca chce dokonywać selekcji w odbiorze. Wyróżniamy cztery rodzaje:

• Media które ułatwiają selektywny odbiór informacji – prasa , książki, nagrania audiowizualne

• Media które umożliwiają dokonywanie selekcji, ale układ przekazu skłania do odbioru ciągłego - radio i telewizja

• Media które zapewniają wyłącznie selekcję wstępną – filmy wyświetlane w kinie

• Media które funkcjonują poza selekcją odbioru – ulotki, bilbordy, plakaty, treści prezentowane docierają do odbiorcy czy on ego chce czy nie, bez względna wiek

Rodzaje wpływu mediów

-wpływ natychmiastowy: bezpośredni, natychmiastowe oddziaływanie przekazu na emocje odbiorcy, jego intelekt. Ten przekaz wywierany jest przez filmy, programy telewizyjne

-wpływ kumulatywny: działa na zasadzie kumulacji pewnego nawarstwiania się informacji , przekazów. Ten przekaz może być niezauważalny, nieuchwytny, ale kumuluje się to z oddziaływaniami wcześniejszymi

-wpływ podświadomy: na początku nie jest on uświadomiony, znaczy chęć odrzucać eksponowane postawy ale po pewnym czasie opór ten mija a przekaz zostaje utrwalony i przyjęty jako coś normalnego

-wpływ zewnętrzny : wskazuje na to, że tu najistotniejsze są właściwości utrwalone w człowieku ( skłonność do naśladowania np. u dzieci )

Teorie wpływu scen przemocy

1. Stanowisko o neutralności mediów, niektóre sceny prezentowane w TV nie ma wpływu a odbiorcę

2. Stanowisko pesymistyczne, prezentowane sceny przemocy , erotyczne powodują że zmieniają się nasze postawy . Oparte jest to na teorii ,, odczulania” która stosowana jest dla osób nieadekwatnie reagujących na przedstawione sceny. Jest to teoria: desensetyzacji = odczulania. Zwolennicy tego stanowiska twierdzą że przez mass media mamy kontakt z Tymi scenami i stopniowo się do tego przyzwyczajamy.

3. Stanowisko optymistyczne: jest związane z tym , że prezentacje treści aspołecznych działa na odbiorców w sposób oczyszczający. W wyniku oglądania scen brutalnych następuje redukcja popędów- na skutek przyglądania się scenom agresji i scenom erotycznym. Odbiór tych scen zmniejsza popędy, wyrzuca z psychiki własną agresję i popędy.

Wnioski z badań Klappera

- media nie stanowią wystarczającej przyczyny kształtowania osobowości , ale zawsze funkcjonują z innymi czynnikami interweniującymi

-media stanowią współdeterminantę we wzmacnianiu istniejących postaw

-media nie mogą prowadzić do zmiany postaw gdy;

• Nie działają czynniki interweniujące

• Większość czynników interweniujących działa na rzecz zmiany

-w sprawach drugorzędnych dla jednostki, media mogą wywoływać bezpośrednie skutki

-skuteczność oddziaływania zależy od wielu czynników

-skuteczność przekazu jest uzależniona od środka przekazu

Odbiór treści prospołecznych

1. Wykorzystywanie behawiorystycznej teorii uczenia się; system wzmacniania i hamowania – dzięki odpowiedniemu doborowi treści dzieci mogą się dobrze rozwijać

Cechy pożądane- wzmacniamy, niepożądane – hamujemy

2. Kształtowanie pozytywnych postaw odpowiednio dobrane treści mogą przyspieszać rozwój społeczny, niwelować negatywne zachowania i przyspieszać rozwój społeczny

3. Humor w programach dla dzieci i młodzieży – treść przekazywana w formie żartu , śmiesznego akcentowania itp.

4. Stała treść, zmienna forma. Mamy pewne powtórzenia wzmacniające przyswajanie treści

5. Stały kształt , zmienna treść stosuje się tu triki typowo komiksowe

6. Zastosowanie skojarzeń w nauce np. liter pokazujemy różne skojarzenia które umożliwiają rozpoznawanie liter

Temat: Foliogramy i fazogramy – przygotowanie

Foliogram/fazogram – materiał dydaktyczny do wyświetlania za pomocą gazoskopu

Foliogram: zawiera treść danego materiału

Fazogram: materiał jest wyświetlony etapami

Metody podające – podawanie materiału przez nauczyciela.

Za podst. tworzywa materiału:

• w oparciu o obraz

• w oparciu o słowo (pisane lub mówione)

- Rzadko mamy do czynienia z sytuacja gdzie na foliogramie możemy wyświetlić cały materiał

- Za podst. Tworzywa budowania inf. to łączenie słowa (tekstu) z obrazem (ilustracja)

- Obraz powinien komentować lub odnosić się do tekstu i odwrotnie.

- Ale od tej podstawowej reguły są odstępstwa np.:

• treść może być przekazywana tylko za pomocą obrazu albo tylko za pomocą tekstu

Jednym z podstawowych elementów w foliogramie i fazo gramie jest pole tekstowe.

W fazogramie – jeden element nie może wystąpić na więcej niż jednej folii, gdyż nie jesteśmy w stanie ich idealnie nałożyć, a nie idealne ułożenie nie umożliwi nam odczytania tekstu.

Temat: Opracowywanie prezentacji

M etody podające prezentacje w układzie liniowym

W prezentacji ważne jest:

1. czytelność komunikatu,

2. nie zawieramy całości treści, które mamy do zaprezentowania,

3. musimy pamiętać, że przekaz ma skupić uwagę odbiorcy,

4. lepsza jest prezentacja, kiedy my decydujemy o przejściach na kolejny slajd,

5. prezentowanie etapami (np. warstwy lasu prezentujemy stopniowo – od dołu do góry) – animacja niestandardowa

Prezentacje automatyczne

- Zwrócenie uwagi na jakiś element, problem badawczy. Zadaniem prezentacji jest wywołanie (poprzez obraz, dźwięk) lub pobudzenie do poznania czegoś, skłonienia do działania.

- Prezentacja powinna:

• składać się głównie z obrazu i dźwięku (najlepiej jak najmniej słów)

• zainteresować widza

• działać na emocję

Prezentacja interaktywna

- stanowi istotę przekazu multimedialnego (np. strona internetowa)

- może być słowo mówione, pisane, obrazy, muzyka itd.

- budowanie komunikatu wielokanałowego

- interaktywność – wspiera indywidualne uczenie się

- nawigacja za pomocą myszki – czyli układ hiperłączy

Istota prezentacji:

- odwołanie się do strategii wielostronnego kształcenia (wg Okonia)

• uczenie się przez przeżywanie – wywoływanie emocji u ucznia

• blok związany z uczeniem się przez przyswajanie (przedstawianie gotowej wiedzy)

• uczenie się przez odkrywanie (metoda prób i błędów)

• uczenie się przez działanie (działając, wykonując operacje możemy się uczyć)

Temat: Kształcenie na odległość – distance learning, e-learning

Proces samokształcenia – proces, w którym nauczyciel wielokrotnie wyst. w tym samym miejscu co osoby uczące się. Bez bezpośredniej obecności nauczyciela, ale występuje on za pomocą mediów, np. w postaci elektronicznej.

1840 – kształcenie korespondencyjne, radiowe programy edukacyjne, telewizja edukacyjna

1960 – komputerowe programy edukacyjne, wideokonferencje

1990 – kształcenie przez Internet

Uczenie się korespondencyjne:

- przekazywano materiały drogą pocztową, przesyłano materiały szkoleniowe dla Pań ( w zakresie gotowania, szycia itd.)

Stewant, w latach 80 XIX w., powstała pierwszy Uniwersytet, a w latach 90 XIX w. pierwsza szkoła. Była dobra dla osób z ciężkim dostępem do szkół.

- Bardzo szybko zaadaptowano mowę techniczną i przekaz materiałów stal się bardziej atrakcyjny

- W latach 20 XX w. na Uniwersytecie zaproponowano kursy radiowe

- 1940 powstała w USA pierwsza edukacyjna stacja telewizyjna (Polska – lata 70)

- W latach 70 w Polsce pojawiły się znaczące audycje do kształcenia, np. „Telewizyjne technikum rolnicze)

- w lata 70 „Rant” (chyba nie umiem odczytać ;p) – nauczycielski Uniwersytet radiowo-telewizyjny

- od lat 80 pojawiają się pierwsze tech. umożliwiające telekonferencje (interakcja pomiędzy wykładowca a studentem) - jednak nie upowszechniło się to ze względu na:

• koszty

• mało kierunków studiów, aby była tak duża liczba studentów by nie mogli się zmiescić w sali wykładowej

- Komputer ( miał zastosowanie do przetwarzania danych liczbowych itp.). Pierwszy program komputerowy powstał w USA, programy edukacyjne skierowane do szkół podstawowych – były to lata 1950. Ze względu na koszty dostęp był ograniczony.

CD-rom – „wielki bum” do uczenia się indywidualnego

- Materiał na CD-rom nie może zostać zaktualizowany

- programy umożliwiały uczenie się oraz samokontrolę

Nauczanie = kontrolowanie, ocenianie

Bez kontroli wyniki nauczania są niskie.

Internet – wykorzystał sieć rozległą. Najszybszy sposób upowszechniania wiedzy. Mało ograniczeń. Dostarczanie treści edukacyjnych o różnej postaci, przy wykorzystaniu różnych tworzyw, obniża koszty przesyłania materiałów naukowych , sprzyja aktualizacji treści edukacyjnych, nauczyciel wyst. za pośrednictwem sieci (ma kontakt z uczącymi się w czasie rzeczywistym).

Internet umożliwiał kształcenie na odległość.

Komunikacja nie jest opóźniona – tak jak było to w przypadku korespondencji. Komunikacja odbywa się w sposób audialny, drukowany.

Radiowe programy – materiały audiowizualne, brak możliwości (kontaktu) między uczącym się a nauczycielem

Telewizja edukacyjna – brak komunikacji materiału w formie audiowizualnej

Wideokonferencja – obustronna komunikacja, technologie audiowizualne oparte na systemach komputerowych. Komunikacja w czasie rzeczywistym. Materiały przekazywane w postaci dźwięku i obrazu.

Internet – komunikacja w czasie rzeczywistym lub opóźnieniem czasowym, rózna postać materiałów dydaktycznych – od pisemnej formy do multimedialnej, najwyższe możliwości weryfikacji.

Kształcenie odbywa się przede wszystkim w oparciu o kursy WTB. Materiał dydaktyczny jest dostępny w przeglądarce internetowej – jest to możliwe przez systemy sieciowe, serwer LCMS (umożliwia przechowywanie, zarządzanie treścią i kursami, kontrola postępu studenta, zapisywanie itd.)

- Na tym serwerze może być wiele takich kursów.

nauczyciel

-

Internet

Serwer LCMS

student

student

student

narzędzia

Kurs WBT

- umożliwia pracę wielu osób

Pedagog może być autorem treści dydaktycznej, ale również może być nauczycielem w ramach tego kursu. Musi sobie odpowiedzieć na pytanie: „Jaka jest rola w tym nauczaniu?” – może to być rola: konsultanta, kontrolna; może to przypominać edukację zwykłą.

Kształcenie asynchroniczne i synchroniczne w praktyce będą łączone w jeden kurs.

Kształcenie na odległość jest kierowane do różnych grup wiekowych.

-

skupia się na zawartości

skupia się na treści

Dostęp do innych narzędzi będzie miał student, a do innych nauczyciel.

Informatycy – zarządzają tymi problemami

-Materiały dydaktyczne muszą się charakteryzować wysokim stopniem interaktywności

- Kursy WBT mogą przyjąć różny charakter:

• sekwencyjny ( klasyczny model nauczania, układ liniowy – behawiorystyczny),

• tryb dowolny

• adaptacyjny ( nauczanie w koncepcji Groudera, poziom dopasowany jest do zaawansowania studenta)

Dziś te systemy umożliwiają weryfikacje wiedzy studenta, np.:

Self-testy:

- informacja zwrotna jest dostępna zaraz po wykonaniu testu

- uczący może wykonać dany test w optymalnym dla niego czasie

- test z tego samego materiału można rozwiązywać kilkukrotnie

Wady:

- wszystkie pytania zamknięte (najniższe poziomy wiedzy są testowane)

Elementy kursów:

- Prace kontrolne – mogą być oparte na pracy nauczyciela

- Pytania otwarte – są przekazywane do nauczyciela i po ich sprawdzeniu przekazuje on wyniki

- Zadania domowe – uczestnik kursu ma czas, w ciągu którego musi wysłać na serwer swoją pracę domową

- Arkusze ocen – oceny są jawne, uczeń ma wgląd do swoich ocen)

Zakończenie kursu jest weryfikowane w sposób bezpośredni albo przyznawane są certyfikaty, na których jest:

1. Zasób kompetencji

2. Uprawnienia, które uzyskaliśmy w danej szkole