Sport według ustawy.
Sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach.
Sport wraz z wychowaniem fizycznym i rehabilitację ruchową składają się na kulturę fizyczną.
Sprawność fizyczna a zdrowie.
Sport jest uznawany za panaceum na niemal wszystkie choroby. Osoby, które ćwiczą choćby raz w tygodniu, rzadziej chorują na cukrzycę, serce i raka. W starszym wieku są bardziej samodzielne i mniej cierpią z powodu różnych dolegliwości, np. reumatyzmu. Z kolei aktywni fizycznie osiemdziesięciolatkowie są w lepszej kondycji umysłowej i rzadziej cierpią na chorobę Alzheimera. Sport ma też przedłużać życie. Gry zespołowe, bieganie i ćwiczenia fizyczne zmniejszają ryzyko przedwczesnego zgonu przeciętnie o połowę w ciągu 15 lat – sugerują obserwacje 30 tys. osób w wieku 20-93 lata przeprowadzone prof. Larsa Andersena z uniwersytetu w Kopenhadze.
Zakresy intensywności
Zakres 1: Wysiłki z intensywnością bardzo małą lub małą, charakter wysiłku tlenowy (oddziaływanie o charakterze podtrzymującym), HR po pracy nie przekraczające 130/140 ud/min.
Zakres 2: ćwiczenia z intensywnością umiarkowaną i dużą, charakter wysiłku tlenowy, kształtujący moc i pojemność, HR po pracy 160/180 ud/min, poziom zakwaszenia 2-4 mmol/l, czas trwania serii pojedynczych wysiłków zazwyczaj przekracza 300 sekund ( do 3 h i więcej pracy ciągłej)
Zakres 3: praca z intensywnością dużą i submaksymalną, charakter wysiłku mieszany (tlenowo-beztlenowy), kształtujący moc tlenową i pojemność beztlenowych źródeł energii, HR po wysiłku powyżej 180 ud/min, poziom zakwaszenia 4-6 mmol/l, czas trwania pojedynczych wysiłków do 300 sekund.
Zakres 4: wysiłki z intensywnością submaksymalną i zbliżoną do maksymalnej, charakter pracy beztlenowy kwasomlekowy, kształtujący moc i pojemność, HR po wysiłku większe niż 190 ud/min, poziom zakwaszenia 6-14 mmol/l, czas trwania pojedynczych wysiłków 20-120 sekund.
Zakres 5: wysiłki z intensywnością zbliżoną do maksymalnej i maksymalną, charakter wysiłku beztlenowy niekwasomlekowy, kształtujący ich moc, HR bezpośrednio po pracy 150-160 ud/min, czas trwania pojedynczych wysiłków nie przekracza 20 sekund.
Metoda ciężkoatletyczna
- wykorzystuje się metodę maksymalną, krótkotrwałych obciążeń
- stosuje się opory przekraczające 90% i dochodzące do 100 % ciężaru maksymalnego. Możliwe jest wtedy wykonanie jedynie od 2 do 3 powtórzeń (max. 6), ale za to z pełną koncentracją i maksymalnym wysiłkiem.
- stosuję się pełną (od 3 do 5 min) przerwę wypoczynkową między seriami
- nie należy wykonywać kolejnych serii w stanie dużego zmęczenia, dlatego w jednostce treningowej wykonuje się jedynie 3-5 serii danego ćwiczenia.
- adaptacja po 6-8 tygodniach pracy w rytmie 3-4 treningów tygodniowo
Metoda obwodowa w treningu szybkościowo-siłowym
- 8-12 ćwiczeń wszechstronnie kształtujących naprzemiennie różne grupy mięśniowe
- na każdej stacji do 20 powtórzeń, kolejne ćwiczenia bez przerw wypoczynkowych
- trening izokinetyczny – oparty na wykorzystaniu specjalnych trenażerów o działaniu ośrodkowo – hamującym ( istotą jest stała wielkość oporu w trakcie realizacji całego aktu ruchowego)
Zasada świadomości i aktywności, poglądowości
Zasada świadomości i aktywności – wyraża się głównie w odpowiednim ukierunkowaniu aktywności zawodnika na cele i zadania treningu. Podstawową aktywnością w procesie treningu jest aktywność ruchowa i związana z nią aktywność intelektualna, wyrażająca się przede wszystkim w zrozumieniu składników wykonywanego zadania ruchowego, porównania własnej aktywności z innymi ćwiczącymi, szukaniu najlepszych form ruchowych odpowiadającym własnym możliwością.
Zasada poglądowości – polega na pełnym współdziałaniu pierwszego i drugiego układu sygnałowego, na wiązaniu słów i ich kombinacji z rzeczywistością postrzeganą w praktyce oraz na skutecznym działaniu jako na efekcie końcowym. Przejawia się ona w bezpośrednim pokazie zadania ruchowego lub wykorzystywaniu środków dydaktycznych tj., plansze, fotografie, filmy, modele itp., działające na zmysły zawodnika, przyspieszając, ubogacając, uplastyczniając jego poznanie.
Graficzny zapis metod przerywanych
Slajd 20
Zasady treningu koordynacyjnego
- wprowadzaj nowe nieznane ćwiczenia
- dobieraj różne warunki wykonywania ćwiczeń
- wykorzystaj ćwiczenia ‘lustrzane’
- łącz zadania w różnorakie łańcuchy ruchowe
- zmieniaj techniki wykonywania zadań
- wprowadzaj okresowo dodatkowe utrudnienia
- wprowadzaj okresowo dodatkowe obciążenia zewnętrzne
- zmieniaj środowisko ćwiczeń
Rodzaje kontroli
- kontrola bieżąca – odbywa się w czasie jednostki treningowej. Efekty treningu : bezpośrednie
- kontrola etapowa (okresowa) – odbywa się przed i po zakończonym mezocyklu lub okresie treningowym. Dotyczy efektów kumulatywnych. Efekty treningowe: kumulatywne
- operacyjna – odbywa się przed i po jednostce treningowej. Efekty treningu: przedłużone
Kinestetyczne różnicowanie ruchów
Określa osiągnięcie wysokiej dokładności i ekonomii pojedynczych ruchów części ciała i etapów całego cyklu ruchowego. Główną istotą tej zdolności jest świadome, precyzyjnie zdefiniowanie czynników siły (stan napięcia zaangażowanych mięśni), czasu (prędkość ruchu), i przestrzeni (kątowy układ w stawach) w obecnie wykonywanym ruchu, czyli dokładnego postrzegania tych parametrów w przebiegu czynności motorycznej w celu jak najlepszego wykonania całej czynności ruchowej.
Precyzyjnie postrzeganie siły, czasu i przestrzeni w celu najefektywniejszego rozwiązania zadania ruchowego "maksymalny efekt przy minimalnym wysiłku”
Metoda powtórzeniowa w treningu szybkości
Zasadą ogólną, jest to, że po okresie pracy (krótszej bądź dłuższej) następuję przerwa odpoczynkowa, trwa ona aż do pełnego wypoczynku organizmu. Każdy kolejny odcinek pracy, wykonywany jest po całkowitym wypoczynku.
Podstawowa metoda treningu szybkości. Cechuje ją maksymalna intensywność wysiłku. Temu założeniu podporządkowane są czas trwania ćwiczenia, liczba powtórzeń, czas i charakter przerw wypoczynkowych. Czas trwania ustala się tak by intensywność pracy (np. prędkość biegu) była do końca jednakowa, zaś zawodnik w każdym z powtórzeń dążył do osiągnięcia najlepszego wyniku ZASADY: prędkość wykonania każdego powtórzenia zadania jest maksymalna 2zadanie realizowane jest tylko w takim przedziale czasu, w którym możliwe jest utrzymanie maksymalnej szybkości jego realizacji 3 ilość powtórzeń jest tak określona by każde z nich było wykonane z maksymalną szybkością 4czas przerw ustala się w takich granicach by każde powtórzenie po nich było podjęte z maksymalną szybkością 5zawodnik w każdym ćwiczeniu dąży do przekroczenia dotychczas wypracowanego poziomu szybkości.
Metoda szybkościowo – siłowa
- cel: rozwój mocy
- obciążenia w granicach 30-60 % ciężaru maksymalnego
- stosuje się też ćwiczenia polegające na pokonywaniu oporu własnego ciała, czasami dodatkowo obciążonego nieznacznym ciężarem
- ćwiczenia zbliżone strukturą do ćwiczenia startowego
- ćwiczenia należy wykonywać dynamicznie, krótkimi seriami do 10 powtórzeń
- trening stosuje się w formie stacyjnej
Wytrzymałość a wydolność
Wytrzymałość – zdolność organizmu do kontynuowania długotrwałego wysiłku fizycznego o określonej intensywności, bez obniżania efektywności i zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie.
Wydolność – określa potencjał biologiczny organizmu, determinuje funkcjonalne możliwości wykonywania wysiłków przy rozwinięciu najbardziej ekonomicznych i efektywnych reakcji ustroju.
Wytrzymałość charakteryzuje stopień wykorzystania potencjału jaki określa wydolność. Wydolność jest swoistym podłożem wytrzymałości.
Metody pozyskiwania energii
ATP ADP + P + energia
Energia + P + ADP ATP
BN – beztlenowe – niekwasomlekowe, anaerobowe – fofagenowe rozpad
BK – beztlenowe – kwasomlekowe, anaerobowe – glikolityczne rozpad
T – tlenowe, aerobowe spalanie, glukoza +tlen, przemiany tłuszczowe
|
Procesy beztlenowe |
System beztlenowo-niemleczanowy (fosfagenowy) |
ATP + CP |
|
|
System beztlenowo-mleczanowy (glikolityczny) |
Glikogen Kwas mlekowy |
|
Procesy tlenowe |
System tlenowo-beztlenowy (glikolityczno-mitochondrialny) |
Glikogen Glukoza +O2 |
|
|
System tlenowy (mitochondrialny |
Tłuszcze + O2 |