Słownik wyrażeń i pojęć używanych w nauce NLP
Fobia
- nieuzasadniony strach lub obawa przeradzająca się często w lęk,
panikę przed czymś lub przed jakąś sytuacją.
Kotwica
- coś co dociera do nas przy pomocy zmysłów i wywołuje określony
stan emocjonalny.
Leading
- część rapportu po pacingu, gdzie przejmujemy prowadzenie
rozmowy.
Metaprogramy
- filtry za pomocą których odbieramy rzeczywistość.
Model
- to osoba lub grupa osób, które w dziedzinie, którą reprezentują
osiągnęły wielką biegłość, mistrzostwo. W nlp wykorzystywana
do modelowania.
Model
Miltona
- to sposób wyrażania się w sposób ogólny, zaczerpnięty od
Miltona H. Ericsona
i używany w języku perswazji.
Modelowanie
- to w NLP obserwacja i strukturyzowanie skutecznych sposobów
działania.
NLP
- skrót od angielskiego Neuro-Lingwistyczne Programowanie
Pacing
- część rappuortu w której następuje dopasowanie się do osoby z
którą komunikujemy się.
Predykat
-
słowo charakterystyczne dla danego systemu reprezentacji.
Pozycje
percepcyjne
- pozycje wykorzystywane przez nlp podczas
wizualizacji.
Przeramowanie
-
zmiana postrzegania sytuacji.
Rapport
- technika do nawiązania szybkiego kontaktu składająca się z
pacingu i leadingu.
Submodalność
- elementy systemu reprezentacji. Dla wzrokowca będzie to jasność,
barwa, rozmiar, ostrość, wielkość itp.
System
reprezentacji
- to wewnętrzny sposób postrzegania otoczenia przez przez nasze
zmysły.
Umysł
świadomy
- to ta część naszego umysłu, która odpowiada za wszelkie
racjonalne myślenie.
Umysł
nieświadomy
- ta część umysłu, która odpowiada za wszelkie niekontrolowane
przez nas działania w tym fizjologiczne oraz za nasze
emocje.
Wizualizacja
- przedstawienie sytuacji w umyśle jako obraz.
| Autor Marcin Wróbel
Czym jest NLP?
NeuroLingwistyczne Programowanie, NLP (ang., neurolinguistic programming) to, kierunek psychoterapii, zwracający szczególną uwagę na sposób, w jaki powstają i zmieniają się ludzkie wzorce spostrzegania i myślenia. NLP stara się modyfikować wzorce, które prowadzą do życiowej porażki przy pomocy szerokiej gamy kontrowersyjnych naukowo i etycznie technik, takich jak hipnoza, linia czasu, itp.
Hipnoza: podsyłanie sugestii bezpośrednio do ludzkiej podświadomości. Mamy dwa rodzaje hipnozy – zwykłą, kiedy sugestie podawane są przez hipnotyzera oraz autohipnozę, – kiedy sami sobie cos sugerujemy.
Kinestetyka: (pamięć kinestetyczna) to połączenie myśli z wykonywanym ruchem, zapamiętywanie przez robienie danej rzeczy.
Kotwica: to połączenie dwóch rzeczy w umyśle. Przykładowo jeżeli słyszysz swoją ulubiona piosnkę to czujesz fajny stan emocjonalny – to jest właśnie kotwica, cos jest spowodowane przez coś. Kotwice można świadomie zakładać i odpalać w dowolnym momencie.
Modelowanie:
to pobranie wzorców myślenia oraz zachowania od innej osoby,
która jest naszym zdaniem ekspertem w danej dziedzinie i chcemy
przejąć od niej umiejętności.
Jedną z technik modelowania
jest DTI – czyli „wejście” w głębokim transie w
wybrana przez siebie postać.
Linia Czasu: to technika, dzięki której możemy z subiektywnego punktu widzenia kontrolować szybkość czasu, przepływ czasu można spowalniać jak i przyśpieszać.
Box: to filtry, przez jakie postrzegasz otaczający świat.
Halun: powstaje tylko jako zbiór przekonań i wartości w Twojej głowie i nie ma żadnego związku z rzeczywistością
Rama: to przekonania, które determinują Twoje działanie i postawę wobec świata
Metaprogramy: to zestaw filtrów, które przepuszczają do świadomości tylko część informacji.
© 2011 Nowoczesne szkolenie NLP. DesignedAsocjacja, to w słowniku NLP widzenie własnymi oczami, doświadczanie w pełni własnymi zmysłami. Jeśli wspominasz jakieś wydarzenie i widzisz swoimi oczami sytuację, czujesz i słyszysz swoimi zmysłami, to jesteś zasocjowany.
Dysocjacja to obserwowanie lub słuchanie wydarzenia z zewnątrz, w oderwaniu od doświadczenia. W dysocjacji, widzisz siebie jak na filmie.
Teraz małe ćwiczenie, które wiele wyjaśni. Wyobraź sobie, że stoisz w parku rozrywki, przed kolejką górską. W poruszającym wagoniku widzisz siebie. Tak, jakby kamerzysta nagrał taką scenę, a Ty teraz to oglądasz z pewnej odległości. Zastanów się co czujesz, jak ze strachem, jakie wrażenia.
Następnie zrób drugi obrazek. Wyobraź sobie, że właśnie jedziesz tą kolejką. Jesteś w pierwszym rzędzie wagonika, który rozpędza się, pokonuje kolejne wzniesienia i dołki, teraz wjeżdża na wysoki szczyt i nagle zaczyna z dużą prędkością zjeżdżać niemal pionowo w dół. Czujesz powiew wiatru na twarzy, we włosach, słyszysz otaczające krzyki ludzi i stukot kół o tory. Co czujesz w tym momencie? Jaka jest różnica z poprzednim obrazem?
Jak pewnie zauważyłeś, różnica jest ogromna! W pierwszym obrazie, gdy jesteś zdysocjowany, emocje są na uboczu, jeśli występują, to są delikatne. W drugim obrazie, w asocjacji, emocje są niemal tak silne, jak przy prawdziwym wydarzeniu!
Dysocjacja umożliwia zdystansowanie się do własnych uczuć, poprzez przyjęcie pozycji obserwatora. Dzięki temu, możesz powrócić do nieprzyjemnych wspomnień, aby nauczyć się czegoś, ale nie doświadczając przykrych stanów emocjonalnych. Z drugiej strony, możesz przywołać przyjemne wspomnienia, asocjując się z nimi, aby wywołać przyjemne emocje.
Ludzie szczęśliwi, najczęściej asocjują się z wydarzeniami przyjemnymi z przeszłości, a dysocjują z nieprzyjemnymi. Depresanci, ludzie przygnębieni robią odwrotnie.
Pamiętaj, że umysł i ciało to jeden system. Dlatego możemy wpływać zarówno umysłem na ciało, jak i odwrotnie. Do różnych stanów umysłowych asocjacji i dysocjacji, przyczynia się postawa ciała jaką przyjmujesz.
Wykonaj ćwiczenie: Usiądź wygodnie, zrelaksuj się i skoncentruj. Unieś nieco podbródek i odchyl trochę głowę do tyłu. Siedź nieruchomo przez chwilę, zwracając uwagę na to, w jaki sposób postawa ciała wpływa na sposób patrzenia na świat. Jest to fizjologia dystansu.
Teraz lekko pochyl się do przodu. Przyjmij taką postawę, jakbyś miał uchwycić lecącą piłkę. Jest to fizjologia, związana z sytuacją. To właśnie fizjologia asocjacji. Zauważ, że gdy ludzie przyjmują taką postawę, stają się bardziej zaangażowani w to, co się dzieje.
Umiejętność rozróżniania asocjacji i dysocjacji jest przydatna w komunikacji interpersonalnej. Często jest tak, że ludzie zdysocjowani analizują sytuację, myślą o tym co się dzieje, ale nie angażują się. Ludzie zasocjowani, znajdują się wewnątrz sytuacji i w pełni ją odczuwają.
Zrób teraz ciekawe ćwiczenie:
Przypomnij sobie nieprzyjemne (umiarkowanie) zdarzenie i obejrzyj jak film. Patrząc i słuchając tego filmu, zauważ jakie wywołuje uczucia.
Obejrzyj teraz film od końca, tak jakbyś przewijał je bardzo szybko, poświęcając na to ok 1,5 sekundy. Tak, jakbyś był w tej sytuacji, ale czas cofałby się szybko. Możesz to powtórzyć kilka razy.
Sprawdź teraz co się zmieniło, puszczając film normalnie.
Dla większości ludzi, takie przewijanie zmienia w umyśle kolejność doświadczenia, eliminując lęk. Dodatkowo, możesz połączyć to ćwiczenie z dysocjacją. Czyli przewijasz kilka razy film, oglądając go np. w kinie. Taka metoda może pomóc przy likwidacji wielu fobii. Przy wyjątkowo ciężkich fobiach, stosuje się tzw. podwójną dysocjację, czyli oglądasz siebie jako operatora wyświetlającego film w kinie (dokładnie opiszę technikę w innym artykule).
W NLP jest wiele metod, na pozbycie się fobii. Jedna z nich, którą zaraz opiszę – wykorzystuje zjawisko dysocjacji i związane z nią zdystansowanie się od emocji. Autorem metody jest Richard Bandler.
UWAGA! Prezentowana technika bazuje na metodach NLP (Programowanie Neuro-Lingwistyczne) i reprezentuje jedynie działalność edukacyjną. Nie zastępuje psychoterapii, nie jest też działaniem terapeutycznym ani psychologicznym. Korzystasz z niej na własną odpowiedzialność.
Pomimo, że ta technika NLP ta jest bardzo skuteczna nawet, w przypadku silnych fobii i lęków, sugeruję abyś najpierw poznał ją i wypróbował na sytuacji lękowej o niewielkim natężeniu.
Sytuacja lękowa. Pomyśl o sytuacji, która wywołuje lęk. Przywołaj ją w takim stopniu, aby doznać lekkiego uczucia lęku. W skali od 1–10 oceń, na jakim poziomie znajduje się lęk (1 to b. słaby, 10 to b. silny).
Kino. Wyobraź sobie, że siedzisz w kinie. Na ekranie zobacz siebie, w nieruchomym obrazie, zanim po raz pierwszy zacząłeś reagować lękiem.
Kabina projekcyjna. Wyobraź sobie, że wychodzisz z ciała i przemieszczasz się do kabiny projekcyjnej. Stamtąd zobacz siebie, siedzącego w kinie. Pozostań tu.
Oglądanie filmu. Teraz patrząc na siebie, oglądającego siebie na ekranie, włącz film w czarno-białych kolorach. Zobacz, co wydarzyło się w sytuacji lękowej, zwróć uwagę na to, jak przeżywasz to zdarzenie. Oglądaj film z kabiny projekcyjnej do samego końca, aż sytuacja minie i poczujesz się bezpiecznie. W tym miejscu zatrzymaj film, a ostatnią klatkę zostaw jako obraz Ciebie po zakończeniu sytuacji lękowej.
Oglądanie od końca. Wyjdź teraz z kabiny, wejdź w nieruchomy obraz na ekranie i przeżyj sytuację od końca do początku, w kolorach. Niech film z Tobą w roli głównej przelatuje szybko, tak jakbyś przewijał go do tyłu. Czas takiego przewijania to ok. 1,5 sekundy. Możesz powtórzyć przewijanie kilka razy, zaczynając od klatki końcowej. Kiedy skończysz, wstań, wykonaj kilka ruchów i weź kilka głębokich oddechów.
Kalibracja. Pomyśl ponownie o sytuacji lękowej i zbadaj swoje reakcje. Zauważ co się zmieniło, i oceń w skali od 1 do 10. Jeżeli jest większy niż 2, powtórz ćwiczenie, wykonując dokładnie każdy punkt.
W realnej sytuacji, sprawdzanie zmian powinno być uważne i stopniowe. Jeśli boisz się węży, spotkanie z 6 metrowym pytonem mogłoby nie być przyjemne :) Lepiej na początek obejrzeć zdjęcia takiego zwierzaka, potem zobaczenie przez szybę terrarium małego okazu, potem coraz większych. Pewien niewielki stopień lęku jest przydatny, bo zapewnia bezpieczne zachowanie w faktycznie groźnych sytuacjach!