Jak porozumiewać się z innymi i jak motywować samego siebie.
Umiejętność komunikowania i porozumiewania się z innymi ludźmi posiada bardzo istotne znaczenie dla jakości życia danej osoby. Wynika to z kilku przynajmniej powodów. Po pierwsze, nasze życie polega głównie na spotykaniu się z innymi ludźmi. A spotkania nie są możliwe inaczej jak tylko dzięki zdolności wzajemnego poznawania się i porozumiewania.
Komunikacja interpersonalna charakteryzuje się określonym procesem i dynamiką. Proces nadawania komunikatów można ująć następująco: określony bodziec, a więc słowo, treść, mimika gest- powodują pojawienie się u człowieka pewnych myśli i stanów uczuciowych- nazywanych intencjami, które pragnie on następnie wyrazić na zewnątrz. Aby porozumiewać się efektywnie trzeba: słuchać, czuć i mówić. Słyszenie to wyłącznie czynność percepcyjna, mimowolna dokonująca się za sprawą receptorów w obrębie narządu słuchu. Słuchanie natomiast jest czynnością selektywną, która obejmuje zarówno czynność receptorów słuchowych jak również proces interpretacji odbieranych bodźców słuchowych. Słuchanie polega na dokonywaniu odkodowania znaczeń słyszanych słów. Słuchanie może mieć charakter czynny lub bierny. Słuchać biernie znaczy prawie tyle samo co słyszeć. Słuchanie bierne zachodzi wówczas kiedy poziom motywacji osoby słuchającej jest bardzo niski. Często zdarza się, że słuchając kogoś jednocześnie myślimy o innych sprawach. Oznacza to, że człowiek tylko w niewielkim stopniu wykorzystuje swój potencjał. Aktywne słuchanie angażuje umysł słuchacza w znacznie większym stopniu. Jest to proces kierunkowy- służy uzyskaniu określonych informacji, poznaniu poglądów rozmówcy, jego postaw, uczuć, emocji. Aktywne słuchanie przejawia się zarówno w formie werbalnej jak również niewerbalnej. Potakiwanie, uśmiech, grymas na twarzy, aprobata, zdziwienie okazywane za pomocą wzroku to tylko niewerbalne sygnały świadczące o aktywnym słuchaniu. Dobre słuchanie, to konkretne zachowania, które pomogą nam w kontakcie i porozumiewaniu się z drugą osobą, zredukowania napięcia w trudnych momentach, zachęcania naszego partnera do współpracy.
Najtrudniejszym elementem procesu komunikacji jest rozpoznawanie i nazywanie uczuć i emocji. Mówienie o uczuciach jest trudne, często słyszymy opinie i poglądy, a nie informacje o przeżywanych uczuciach. Nie zauważone, nie zrozumiane uczucia i emocje mogą doprowadzić do konfliktu. W celu dobrego i sprawnego porozumiewania się w sytuacjach trudnych, tak, aby móc powiedzieć o swoich uczuciach, potrzebach a jednocześnie zostać wysłuchanym.
Czasami w procesie komunikacji musimy komuś odmówić. Ludzie często nie potrafią wyraźnie odmawiać. W celu uniknięcia sytuacji konfliktowej należy zastosować technikę asertywnego odmawiania.
Wiele
nieporozumień w relacjach interpersonalnych jest wynikiem złej
komunikacji. Niewłaściwe odczytanie intencji z jednej strony to
trudności, których doświadcza niemal każdy z nas w codziennych
rozmowach. O efektywnej komunikacji można mówić wówczas kiedy
treść wypowiedzi jest zrozumiana zgodnie z intencjami nadawcy
przekazu.
W komunikacji międzyludzkiej wyróżnia się dwa
zasadnicze style: werbalny i niewerbalny. Komunikacja werbalna,
inaczej nazywana słowna, jest używaniem słownych, sformułowanych
w zdania przekazów. Komunikacja niewerbalna, inaczej nazywana
bezsłowna, wykorzystuje gesty, mimikę, tzw. mowę ciała do
przekazów komunikacyjnych. Komunikacja interpersonalna, rozumiana
zarówno jako zachowania werbalne jak i niewerbalne, zachodzi
nieustannie. Każda sytuacja społeczna ma proces nadawania i
odbierania różnych informacji. Nie wypowiadając ani słowa, moje
ciało nieustannie emituje sygnały, które wyrażają moje
samopoczucie, nastawienia, postawy itp.
Jakość komunikacji decyduje bezpośrednio o jakości życia, dlatego też należy się motywować do porozumiewania z innymi ludźmi. Naszym motywatorem może być przez nas wyciągnięty wniosek, że dzięki efektywnemu porozumiewaniu się można wiele osiągnąć: lepiej idzie nam w pracy, w szkole; łatwiej nawiązujemy kontakty międzyludzkie, a co z tym idzie mamy grupę znajomych, w której dobrze się czujemy; efektywna komunikacja pozwala nam na to, żeby ktoś zamknięty w sobie się przed nami otworzył, abyśmy mogli mu pomóc w jego problemach itd. Łatwość komunikowania się daje w pewnym sensie poczucie, że możemy wiele zdziałać i osiągnąć stawiany sobie cel.
Osobiście uważam, że porozumiewanie się z innymi jest niezwykle ważnym procesem. Ludzie poprzez rozmowę poznają się, mogą dowiedzieć się o problemach innej osoby itd. Ważne jest motywowanie samego siebie do efektywnego porozumiewania się, bo wydaje mi się, że sama komunikacja interpersonalna to nie wszystko-należy jeszcze posiąść umiejętność selekcjonowania zdobytych informacji podczas rozmowy, aby to nasze komunikowanie się było dojrzałe, a nie żeby stało się tylko i wyłącznie środkiem do zabicia czasu i nudy.