” Najnowsza historia świata”
184-192str Tom l
Wojna koreańska
Sytuacja międzynarodowa:
16 grudnia 1949r Mao Tse-tung rozpoczął swą pierwszą w życiu wizytę w Moskwie, której owocem stał się podpisany 14 lutego 1950r chińsko-radziecki traktat sojuszniczy.
Czołowe wypowiedzi polityków USA ugruntowały iż Tajwan i Korea południowa nie mają znaczenia dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych.
Rosja jak oznajmił w maju 1950r przewodniczący senackiej Komisji Spraw Zagranicznych Tom Conally może zająć bez interwencji amerykańskiej Koreę południową, ponieważ nie ma ona większej wartości.
Mimo utworzenia NATO i posiadania przez Kreml broni nuklearnej Amerykanie kontynuowali powojenną demobilizację armii.
W Japonii położonej bliżej Korei siły amerykańskie liczyły 36tys żołnierzy.
Atak północnoamerykański:
Armia Kim Ir Sena uderzyła 25 czerwca 1950r o świcie, opanowując po trzech dniach Seul, a potem niemal 90% terytorium Korei południowej, której wojska zostały zaskoczone i rozbite.
Kim oskarżył Li Syng-mana o rozpoczęcie wojny.
Wersja ta zaczęła obowiązywać na całym bloku radzieckim.
Nieobecność w radzie bezpieczeństwa ONZ przedstawiciela ZSRR mająca w mniemaniu Stalina sparaliżować jej poczynania pozwoliła na uniknięcie radzieckiego weta i rzucenie przeciw agresorom wojsk narodów zjednoczonych, głownie amerykańskich , złożonych z 17 państw.
Dowództwo objął Douglas Macarthur.’
Truman rozkazał 7 flocie USA osłonić Tajwan.
Pomoc amerykańska ocaliła ostatni skrawek południa, port Pusan, ale wyposażone w przestarzałą broń i niedoświadczone oddziały 24 Dywizji zostały rozbite pod Taejon. Ich dowódcą był gen William F. Dean, który dostał się do niewoli.
Ofensywa MacArthura:
Odpowiedzią MacArthura było lądowanie w połowie września na tyłach przeciwnika pod Inczon.
Nastąpił kontratak spod Pusanu.
Okrążona armia KRL-D podwojona w międzyczasie przymusowym zaciągiem na południu została całkowicie zniszczona. Straciła Seul
30 września wojska ONZ przekroczyły linię demarkacyjną.
20 października spadochroniarze zajęli Phenian.
Kim uszedł do Sinuji nad granicą chińską.
KRL-D przestała istnieć.
21 października 7 pułk 6 Dywizji południokoreańskiej osiągnął granicę z Chinami na rzece Jalu.
Interwencja chińska:
25 października 1950r na Koreę runęła dowodzona przez Lin Piao, a potem Peng Te-huaia armia chińska, którą Pekin, nie uznając na stosowne wypowiedzieć wojny, określił mianem ochotników.
Zaskoczenie było całkowite.
W czasie spotkania z prezydentem Trumanem na wyspie Wake 15 października 1950r MacArthur określił groźby chińskie jako gigantyczny bluff.
Siły ONZ wycofały się częściowo drogą morską na linię Pionthek-Samczok, ewakuując 4 stycznia Seul.
Odbito Seul dopiero 14 marca 1951 w operacji Ripper.
Groźba konfliktu światowego:
Inwazja chińska postawiła ludzkość na krawędzi lll wojny światowej.
Na konferencji prasowej 30 listopada 1950r Truman zagroził użyciem broni nuklearnej.
Dwight D. Eisenhower został mianowany naczelnym dowódcą wojsk NATO.
Przyjęty na pocz. 195o plan wojny z ZSRR przewidywał rozstrzygający atak atomowy, ale z potrzebnych w tym celu 300 bomb atomowych gotowych było 100.
Stalin skoncentrował nad granicą koreańską pięć dywizji, próbując paraliżować poczynania zachodu poprzez działania sterowanej z kremla światowej rady pokoju.
Apel sztokholmski potępiający broń jądrową podpisało 500 mln ludzi w tym cała ludzkość ZSRR.
oskarżenia rady podobnie jak i obradującego w warszawie od 16 do 22 listopada 1950r światowego kongresu pokoju, czerpały obfity materiał z zeznań jeńców z wojsk ONZ poddanych przez chińczyków intensywnemu praniu mózgów.
7 października Chiny wkroczyły do Tybetu.
24 marca 1951 MacArthur prowadząc własną politykę na dalekim wschodzie żądał pomocy dla Czng Kaj-szeka w inwazji na kontynent i domagał się nuklearnego ataku na Mandżurię.
Zakazano atakowania bazujących za rzeką Jalu samolotów przeciwnika.
Truman 11 kwietnia 1951 zdymisjonował MacArthura.
Rozejm w Panmundżonie:
23 czerwca 1951 przedstwaiciel ZSRR w ONZ Jakow Malik zaproponował rozpoczęcie rozmów pokojowych.
Toczone od 10 lipca najpierw w Sesongu, potem w panmundzonie miały za tło dalsze walki pozycyjne na 38 równoleżniku, w których zginęła połowa poległych w całej wojnie żołnierzy.
Kością niezgody stała się sprawa jeńców, których amerykanie nie mieli zamiaru wydawać komunistom.
Powierzono ich neutralnej komisji pod przewodnictwem przedstawiciela Indii.
Rozejm podpisano 27 lipca 1953r.
Bezpieczeństwa południa strzec miały garnizony amerykańskie.
Wśród milionów ofiar, głownie cywilów , znalazło się ponad 33 tys Amerykanów.
Dla Korei największą klęską było przetrwanie na północy totalitarnego reżimu Kim IR sena.
Układu politycznego mającego zjednoczyć kraj nie zawarto.
Skutki wojny:
Ujawniła bezsiłę organizacji narodów zjednoczonych.
Była wojną ograniczoną, świadomie zrezygnowano z militarnego zwycięstwa wobec grozy użycia broni nuklearnej.
Realizowano doktrynę powstrzymywania.
Pogłębiając wrogość miedzy Waszyngtonem a Pekinem ocaliła Tajwan, przedłużyła sojusz radz-chiński.
Starcie na dalekim wschodnie uratowało Jugosławię przez inwazją Armii czerwonej.
Zbrojna pomoc amerykanom przez ich aliantów scementowała NATO lecz nikłe jej rozmiary przesądziły o hegemonii USA w ramach tego sojuszu.
Dziełem Stalina było zantagonizowanie chin ze stanami zjednoczonymi, pozwalające radzieckiemu dyktatorowi na zdystansowanie się do wojny, skierowanie całego gniewu ameryki na Pekin.
W USA wojna koreańska przyniosła całkowitą zmianę stosunku wydatków na zbrojenia.
W 1951 amerykańska produkcja wróciła do szczytowego poziomu z 1944r, a rosnące wydatki umożliwiły realizację projektu panda- czyli budowy bomby wodorowej.
Symbolizowała dymisję MacArthura.
Podbój Indochin prze Wietnam(205- 207str) tom ll
Laos:
Upadek Sajgonu przesądził o losie indochin.
Pierwszy padł Laos traktowany przez Hanoi jako baza wypadowa przeciz południu.
2 grudnia 1975 obalono monarchię i proklamowano laotańską republikę ludowo-demokratyczną.
Jej prezydentem został Souphanovong.
Władcami kraju byli Wietnamczycy dzięki układowi o przyjaźni i współpracy.
Część narodu zbiegła za granicę.
Kambodża Czerwonych Khmerów:
rządzący nią książę Norodom Sihnaou z obawy przed interwencja wietnamską zezwolił na przekształcenie neutralnego kraju w bazę wypadową Vietcongu.
Nowy rezim mimo poparcia stanów nie potrafił złamać Wietnamczyków, ani sił komunistycznych.
17 kwietnia 1975 do stolicy Kambodży wkroczyły oddziały czerwonych Khmerów .
Stojący na czele rządu Saloth Sar postanowił przekształcić Kambodżę w komunistyczne społeczeństwo, ustalając totalitarny reżim w dziejach świata.
Zamknięto świątynie, szkoły, uczelnie, zlikwidowano telewizję, zakazano wydawania książek.
Na zagładę skazano nauczycieli, studentów, duchownych.
Z 80 tys buddyjskich mnichów ocalało niewielu.
Sądzono ze kombodze ocalic moje jedynie czystość zycia wiejskiego.
Rozmiary masowego mordu szacowane w latach 1975-1979 na 1,5- 3 mln ofiar nie zostały nigdy ustalone.
Kampuczańska Republika Ludowa:
Ogrom zbrodni Pol Pota nie przeszkodził funkcjonowaniu reżimu na arenie międzynarodowej.
Zgubę przyniosło mu poparcie Pekinu w sporze chińsko-radzieckim i prowokacje graniczne Wietnamu.
W grudniu 1978 armia wietnamska przekroczyła granicę Kambodży i 7 stycznia zajęła Phnom Penh oraz większość terytorium Kambodży.
Rząd Heng Samrina potępił tyrańską klikę Pol Pota i proklamował kampuczańską republikę ludową będącą satelitą Hanoi.
Suwerenności strzegł garnizon wietnamski.
Tropił on zwolenników zbiegłego do /Pekinu Sihanouka jak i czerwonych Khmerów, którym najazd ze wschodu pozwolił na wystąpienie w roli obrońców ojczyzny.
Wojna chińsko-wietnamska:
Wietnam przystąpił do RWPG.
3 listopada 1978 zawarł układ sojuszniczy z ZSRR.
Konflikt rozjątrzyło prześladowanie mniejszości chińskiej przez Hanoi.
17 lutego 1979 armia chińska uderzyła by zahamować nieopanowane ambicie Wietnamczyków.
Dokonano spustoszeń.
Walki trwały do 6 marca.
Pociechą dla Pekinu był Fakt ze Moskwa nie udzieliła Hanoi żadnej pomocy.
Ocalały reżim wietnamski koncentrował się na konsolidacji zdobytego imperium.