Wojna o Falklandy

• Spór o Archipelag Falklandów

(Malwinów) rozpoczął się w XVIII w.

• Wyspy, które Madryt uważał za

własność korony hiszpańskiej, obsadził
w XVIII w. garnizon francuski.

• W 1769 r., gdy Francuzi zostali wyparci

przez Brytyjczyków, Hiszpanie
ustanowili na wyspach swoją
administrację.

• W okresie rozpadu hiszpańskiego

imperium kolonialnego archipelag
został opuszczony.

• Pretensje do niego zgłosiła Argentyna,

jej rząd uważał się za spadkobiercę
władz hiszpańskich na Falklandach.

• Na archipelag wysłano kolonistów, a w

1832 r. oddział wojska.

• Położenie wysp zwróciło uwagę Wielkiej

Brytanii.

• W 1833 r. zajęli oni Falklandy.
• W 1908 r. Londyn utworzył terytorium

zależne, w skład którego weszły: Falklandy,

Nowa Południowa Georgia,, Południowy

Sandwicz, Południowe Szetlandy, Południowe

Orkady i Ziemia Graham na Antarktydzie.

• W 1913 r. na Falklandach Brytyjczycy założyli

stację bunkrową i bazę floty wojennej.

• Argentyńczycy włączyli część brytyjskiego

terytorium do utworzonego w 1939 r.

Argentyńskiego Sektora Arktycznego.

• Decyzja ta nie miała mocy międzynarodowej.
• Sprawa Falklandów stawała na forum

Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 1946 , 1964,

i 1967 r.

• Rezolucje ONZ nie zadowoliły Argentyny.
• W. Brytania i Argentyna uważały mieszkańców

Falklandów za swoich obywateli.

• W marcu 1982 r. grupa robotników

argentyńskich pracujących Leith na

Południowej Georgii przy rozbiórce

urządzeń nieczynnej stacji wielorybniczej,

zbudowała maszt i podniosła na nim flagę

narodową Argentyny.

• Reakcją W. Brytanii była ostra nota

protestacyjna.

• Prawdopodobnie była to prowokacja ze

strony Argentyny.

• Działanie to było uzgodnione z rządem

argentyńskim.

• W tym czasie Argentyna miała poważne

problemy gospodarcze i społeczne.

• Dla rządzącej junty wojskowej konflikt

międzynarodowy w sprawie jednoczącej

wszystkich Argentyńczyków, stwarzał

okazję do odwrócenia uwagi opinii

publicznej od problemów wewnętrznych.

• Sukces militarny i polityczny w sprawie

Falklandów przyczyniłby się do wzrostu

popularności rządu.

• W Argentynie uważano, że W.

Brytania nie ma sił i środków aby
podjąć jakąkolwiek akcję wojskową w
obronie odległego o 14 tysięcy
kilometrów archipelagu, który nie
miał już znaczenia strategicznego.

• 1 kwietnia 1982 r. w Argentynie ogłoszono

mobilizację.

• 2 kwietnia 1982 r. wysadzono na spornych

wyspach desant liczący około 800 żołnierzy.

• Po krótkiej walce obezwładniono nieliczny

garnizon brytyjski, a 79 jeńców triumfalnie

odesłano do Argentyny jako symbol zwycięstwa.

• Brytyjski gubernator Falklandów zaapelował do

mieszkańców o niestawianie oporu, aby uniknąć

niepotrzebnych ofiar.

• 3 kwietnia desant argentyński opanował Nową

Południową Georgię.

• Argentyńczycy przerzucili na wyspy w sumie

około 12 tysięcy żołnierzy.

• Jakakolwiek zbrojna próba odzyskania

wysp wiązała się dla Brytyjczyków z

koniecznością wysadzenia silnego

desantu.

• Warunkiem powodzenia było

uzyskanie przewagi w powietrzu.

• Najbliższa brytyjska baza lotnicza była

w odległości 6 tysięcy kilometrów na

Wyspie Wniebowstąpienia.

• Royal Navy dysponowała dwoma

lotniskowcami gotowymi do działania,
wyposażonymi w 28 samolotów pionowego
startu FRS I Sea Harrier.

• Były one przystosowane do atakowania

okrętów i celów naziemnych, a ich pilotów
nie przeszkolono w walkach powietrznych.

• To utwierdzało Argentyńczyków w

przekonaniu, że Brytyjczycy nie mają
wystarczających środków do ataku.

• Junta argentyńska nie doceniła

potencjału militarnego W. Brytanii, jej
powiązań gospodarczych i
politycznych, determinacji rządu
Margaret Thatcher i urażonej dumy
Brytyjczyków, która zjednoczyła
rządzących konserwatystów i
opozycyjną Partię Pracy.

• Margaret Hilda Thatcher (z

domu Roberts, ur. premier
Wielkiej Brytanii w latach 1979-
1990, chemik, prawnik.
Stanowczość w stosunku do
strajkujących górników oraz do
państw komunistycznych
spowodowała nadanie jej
przydomku Żelaznej Damy (Iron
Lady). Liberalną politykę
gospodarczą jej gabinetu
ochrzczono mianem
thatcheryzmu. Jeden z czołowych
"eurosceptyków", zwolenniczka
ograniczonej integracji
europejskiej.
Była najdłużej urzędującym
brytyjskim premierem w XX w.

• Rząd brytyjski dostał informację wywiadu o

planowanym desancie argentyńskim 31
marca, zbyt późno, aby wzmocnić obronę
na Falklandach.

• W nocy, z 3 na 4 kwietnia rząd Margaret

Tatcher podjął decyzję o interwencji
zbrojnej.

• 3 kwietnia Rada Bezpieczeństwa ONZ

podjęła rezolucję wzywającą Argentynę do
wycofania się z Falklandów.

• Wielka Brytania nie była przygotowana do

prowadzenia wojny.

• Jednak w ciągu dwóch dni sformowano

Zespół Uderzeniowy (Task Force 317), który

5 kwietnia opuścił Portsmouth pod

dowództwem admirała Johna Woodwarda.

• W skład zespołu wchodziło 36 jednostek,

lotniskowce, niszczyciele, fregaty, okręty

desantowe i transportowce.

• Na pokładach lotniskowców stacjonowało

20 Harrierów, w tym sześć

przystosowanych pospiesznie do walk

powietrznych, szkolenie pilotów kończono

podczas rejsu.

• USA występowały w roli mediatora.
• Kiedy negocjacje nie przyniosły rezultatu,

30 kwietnia opowiedziały się po stronie
Londynu i dostarczyły Brytyjczykom zdjęć
satelitarnych rejonu Falklandów.

• Sympatię Brytyjczykom okazały też kraje

EWG.

• Wprowadziły one embargo na dostawy broni

i materiałów wojskowych dla Argentyny.

• Rząd Argentyny nie wierzył w reakcję

Anglików.

• Siły lotnictwa argentyńskiego miały

kilkakrotną przewagę.

• Brytyjczycy byli lepiej wyszkoleni i

dysponowali lepszymi samolotami.

• 12 kwietnia 1982 r. Brytyjczycy

ogłosili akwen w promieni 200 mil od
Falklandów strefą wojny, zamkniętą
dla żeglugi.

• Dowództwo argentyńskie przyjęło

prosty plan działań: zadać flocie
inwazyjnej jak największe straty
atakami z powietrza, a następnie
stawić opór na lądzie.

• Wykorzystując element zaskoczenia,

25 kwietnia Brytyjczycy wysadzili w
Południowej Georgii trzydziestu
komandosów i kompanię piechoty
morskiej.

• Przy silnym wsparciu artylerii

okrętowej, desant po godzinnej walce
zmusił argentyński batalion do
złożenia broni.

• 30 kwietnia Wielka Brytania ogłosiła obszar

wokół Falklandów strefą całkowicie zamkniętą.

• Argentyna uczyniła to samo.
• 2 maja do walki próbowała włączyć się flota

argentyńska.

• W krótkim czasie Argentyńczycy utracili trzy

okręty.

• Krążownik argentyński „General Bergamo”

został trafiony dwoma torpedami i po godzinie

poszedł na dno z 362 członkami załogi.

• Operujące na Atlantyku okręty

marynarki wojennej otrzymały rozkaz
natychmiastowego powrotu do baz .

• Do końca wojny flota nie przejawiała

aktywności bojowej, oddając w ręce
Brytyjczyków panowanie na morzu.

• 4 maja Argentyńczycy przeprowadzili nalot na Zespół

Uderzeniowy.

• Samoloty myśliwsko-bombowe Super Etendard IV

wyposażone w rakietowe pociski przeciwskrętowe

Exocet produkcji francuskiej zaatakowały niszczyciel

„Sheffield”.

• Pocisk trafił w śródokręcie, ale głowica bojowa nie

eksplodowała.

• Mimo to, pracujący nadal silnik rakietowy rozniecił

gwałtowany pożar.

• Zginęło 21 marynarzy, 24 odniosło rany.
• Po kilku godzinach walki z ogniem załoga opuściła

okręt.

• Po tym wydarzeniu główne siły Zespołu

Uderzeniowego wycofały się na odległość 200 mil od

Falklandów, poza zasięg samolotów startujących z

kontynentu.

Exocet (fr. latająca ryba) – francuski

przeciwokrętowy pocisk rakietowy budowany w

wersjach do wystrzeliwania z okrętów nawodnych

(klasy woda-woda), podwodnych, samolotów,

śmigłowców (klasy powietrze-woda) i wyrzutni

brzegowych. Do dzisiaj wystrzelono kilkaset sztuk

tego pocisku podczas różnych konfliktów zbrojnych.

• 14 maja Brytyjczycy rozpoczęli

intensywne bombardowanie pozycji

argentyńskich na wyspach archipelagu.

• Ten atak poprzedzał brytyjski desant.
• Nocą z 20 na 21 maja wysadzono na

ląd 2000 marines.

• 25 maja na lądzie znajdowało się już

5500 żołnierzy brytyjskich.

• Argentyńczycy stawiali opór.

• W dniach 21-25 maja Argentyńczycy

stracili 19 samolotów.

• Brytyjczycy niszczyciel, dwie fregaty,

statek zaopatrzeniowy.

• Kilka jednostek odniosło uszkodzenia.
• Piloci argentyńscy walczyli bardzo ofiarnie.
• Gdyby dysponowali lepszym sprzętem, a

ich dowództwo zastosowało bardziej

przemyślaną taktykę nalotów, straty

brytyjskie mogły być znacznie większe.

• 9 czerwca Brytyjczycy mieli na

Falklandach już 9 tysięcy żołnierzy i

przystępowali do ostatniej fazy

operacji – zdobycia Port Stanley.

• 14 czerwca rano dowództwo garnizonu

poprosiło o przerwanie ognia.

• Wieczorem argentyński gubernator

Falklandów gen. Jeremy More podpisał

bezwarunkową kapitulację.

• Wojna o Falklandy trwała 75 dni i przywróciła

status quo sprzed 2 kwietnia 1982 r.

• Wojna nie wywołała większych reperkusji na

arenie międzynarodowej.

• Wielka Brytania straciła dwa niszczyciele,

dwie fregaty, okręt desantowy i

kontenerowiec.

• Sześć jednostek odniosło uszkodzenia.

• Stracono dziesięć Harrierów i 24 śmigłowce.

• Straty w ludziach objęły 265 zabitych,

jednego zaginionego i 384 rannych.

• Koszt kampanii oceniono na 1,9 mld USD.

• Argentyńczycy stracili krążownik,

okręt podwodny, dwa patrolowce.

• Prawdopodobnie 101 samolotów i

śmigłowców, 1200 zabitych i
zaginionych, 3500 rannych.

• Około 8 tysięcy żołnierzy poszło do

niewoli.

• Wojna o Falklandy kolejny raz podkreśliła

znaczenie lotnictwa.

• Była chrztem bojowym samolotów

pionowego startu i lądowania.

• Harriery dotychczas traktowano z

nieufnością, z uwagi na niewielką prędkość.

• Rozważano nawet zaprzestanie ich produkcji.

• Dowiodły jednak swej wartości bojowej,

zarówno podczas atakowania celów

naziemnych i nawodnych, jak i w walkach

powietrznych.

• Zestrzeliły aż 32 nieprzyjacielskie samoloty,

nie ponosząc strat w walkach powietrznych.

• Samoloty te przyjęła na wyposażenie

amerykańska piechota morska.

• Swoją wszechstronność potwierdziły

śmigłowce.

• Podatność jednostek brytyjskich na

pożary spowodowała podjęcie badań nad

uzyskaniem nowych, bardziej podatnych

na ogień, materiałów izolacyjnych.

• W działaniach na lądzie armia zawodowa

(brytyjska) udowodniła swoją przewagę

nad armią poborową (argentyńską).

• Zwycięstwo nad Argentyną spowodowało

szybki wzrost popularności rządu Margaret

Thatcher.

• Uznanie wzbudziły szybkość i konsekwencja

działań rządu.

• Popularność rządu umożliwiła

przeprowadzenie w latach 1983-1987

trudnego programu reform gospodarczych i

ograniczenie wpływów opanowanych przez

lewicę Związków Zawodowych.

• Konserwatywny rząd brytyjski należał do

najostrzejszych krytyków wprowadzenia stanu

wojennego w Polsce i wspierał „Solidarność”.