I wojna w Zatoce Perskiej

Wojna rozpoczęła się 2 sierpnia 1990 roku o 4 nad ranem, kiedy to irackie wojsko – po przekroczeniu granicy z Kuwejtem – rozpoczęło zajmowanie miasta Kuwejt. Ze względu na znaczne siły Irackie biorące udział w ataku stolica Kuwejtu została zdobyta już 3 godziny po jego rozpoczęciu^]). W ataku brały udział zarówno elitarne oddziały Gwardii Republikańskiej, jak i Armia Narodowa (słabo uzbrojone oddziały "pospolitego ruszenia") oraz regularne oddziały armii irackiej. Po zakończeniu głównego etapu inwazji do Kuwejtu przybyły także oddziału Al-Muchabarat – irackiej służby bezpieczeństwa. Ogłoszono aneksję państwa, którego władze schroniły się w Arabii Saudyjskiej. Iracka armia zniszczyła marynarkę wojenną Kuwejtu oraz część wyrzutni rakietowych (dysproporcja sił między krajami była na tyle duża, że jedynie siły lotnicze Kuwejtu były w stanie – przynajmniej na krótki czas – stawić opór armii irackiej). 9 sierpnia 1990 Kuwejt został włączony do terytorium Iraku, zaś 28 sierpnia Saddam Husajn ogłosił utworzenie z Kuwejtu kolejnej muhafazą Iraku, pod nazwą Al-Kazima. Działania Iraku poparły Jemen, Jordania oraz Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Rada Bezpieczeństwa ONZ nałożyła 6 stycznia embargo na handel z Irakiem, wprowadzające zakaz importu irackiej ropy. ONZ potępiło agresję jako bezprawną. 29 listopada 1990 Rada Bezpieczeństwa ONZ nakazała bezwarunkowe wycofanie się wojsk irackich z terenu Kuwejtu, ustanawiając ultimatum na dzień 15 stycznia 1991 roku. Spośród stałych członków Rady jedynie Chińska Republika Ludowa wstrzymała się od głosu. Przeciwko rezolucji zagłosowały Kuba oraz Jemen. 13 stycznia Irak odrzucił zaproponowany przez ONZ plan pokojowy. Pod przewodnictwem USA powstała koalicja państw, która z upoważnienia Rady Bezpieczeństwa podjęła operację "Pustynna Burza" (od 17 stycznia 1991) oraz jej dalsza część "Pustynny Miecz". Były także inne akcje, jak np. Instant Thunder ("Nagły Grom") – akcja nalotów amerykańskich na Irak. Wyznaczono Irakowi termin wycofania się z Kuwejtu (15 stycznia 1991). Wobec niewypełnienia warunków ultimatum USA rozpoczęło działania zbrojne, trwające od 17 stycznia do 28 lutego (atak lądowy nastąpił 25 lutego – zakończone bezwarunkową akceptacją przez Irak rezolucji ONZ, kiedy Husajn 3 marca przystał na rozejm). 28 lutego 1991 roku prezydent George H. W. Bush ogłosił zwycięskie zakończenie wojny i wyzwolenie Kuwejtu, w którym jednak nie wprowadzono demokratycznych reform.

II wojna w Zatoce Perskiej

Przed oficjalnym rozpoczęciem inwazji, od początku 2002 r., amerykańskie i brytyjskie lotnictwo przeprowadziło akcję znaną jako Operation Southern Focus, która polegała na wykorzystaniu lotów patrolowych w ONZ-owskich strefach zakazu lotu, do zniszczenia znacznej części infrastruktury obrony przeciwlotniczej Iraku. Od połowy 2002 r., po zniszczeniu obrony przeciwlotniczej, celami ataku z powietrza stały się dokładnie wyselekcjonowane elementy lądowego systemu obronnego Iraku – takie jak centra dowodzenia, linie umocnień itp. Wszystko to miało miejsce przed oficjalnym zaaprobowaniem rozpoczęcia wojny przez Kongres USA, 11 października 2002 r. Kulminacją ataków bombowych był rajd 100 samolotów, który miał miejsce 5 września 2002. Wg relacji gazety "New Statesman" celem ataku nie było zapobieżenie atakom na amerykańskie patrole graniczne, jak to oficjalnie twierdzono, lecz zabezpieczenie utajnionej akcji wkroczenia brytyjskich oddziałów specjalnych z terenu Jordanii do południowego Iraku, których zadaniem było przygotowanie rebelii kurdyjskiej. Inwazja rozpoczęła się oficjalnie o godzinie 05.30 czasu lokalnego nalotem bombowym na Bagdad. Zadaniem nalotów było zabicie Sadama i 55 ważnych urzędników irackich, co spowodowałoby zniszczenie irackiej struktury dowodzenia i spowodowało chaos w irackich szeregach. O 06.15 czasu lokalnego, prezydent USA George W. Bush ogłosił publicznie, że wydał rozkaz wojskom koalicji, aby przystąpiły do ataku na Irak. Przed inwazją oczekiwano powszechnie, że zostanie ona poprzedzona długotrwałą kampanią niszczenia kluczowych celów strategicznych z powietrza, tak jak to było w czasie I wojny irackiej. Tym razem jednak dowództwo sił koalicyjnych zdecydowało się od samego początku prowadzić akcję z powietrza i lądu, jednocześnie licząc na efekt zaskoczenia przez mobilne i szybko przemieszczające się dywizje pancerne oraz oddziały sił specjalnych. Liczono przy tym, że szok wywołany inwazją spowoduje szybki upadek reżimu Husajna, poprzez rebelię wewnątrz kraju i masowe poparcie dla sił inwazyjnych, w momencie gdy stanie się oczywiste, że wojska irackie nie mają żadnych szans na zwycięstwo. Ze względu na to, że Turcja odmówiła zgody na użycie jej terytorium na zorganizowanie ataku od północy, musiano porzucić plan jednoczesnego zmasowanego ataku z obu stron na raz. Cała operacja inwazyjna była prowadzona z baz w Kuwejcie i innych krajów Zatoki Perskiej. Szczególnie dużą uwagę w pierwszym etapie inwazji zwrócono na zabezpieczenie pól roponośnych i infrastruktury wydobycia i transportu ropy naftowej, aby uniknąć sytuacji podpalenia tych pól i spowodowania katastrofy ekologicznej, jak to miało miejsce w czasie I wojny irackiej. Stworzyło to początkowo wrażenie braku postępu inwazji, gdyż zadaniem tych oddziałów nie było wkraczanie w głąb terenów Iraku, lecz umocnienie się i zabezpieczenie ściśle określonych, niewielkich obszarów tego kraju. Zadanie to wypełniało m.in. brytyjskie 3 Commando Brigade Royal Marines, które przeprowadziło atak z użyciem amfibii na półwysep Al-Faw wieczorem 20 marca i było wspierane przez okręty Royal Navy, Royal Australian Navy, oraz działania sił specjalnych, m.in. polskiego GROMu. 27 marca wojsko irackie skapitulowało pod Nasirijją. W momencie gdy siły amerykańskie maszerujące od wschodu przez pustynię zostały zatrzymane 9 kwietnia pod Al Amarah, część oddziałów brytyjskich zaangażowanych pod Basrą została natychmiast przerzucona, aby wesprzeć i przyspieszyć atak na Bagdad, co spowodowało zmniejszenie natężenia walk wokół Basry. Oddziały skierowane do ataku na Bagdad od zachodu natrafiły na pierwszy poważny opór w okolicach Hillah i Karbali. Marsz został spowolniony przez intensywne burze piaskowe oraz kłopoty z logistyką i zaopatrzeniem, które umożliwiły siłom irackim zorientowanie się w sytuacji i zorganizowanie ognisk oporu. Po zdobyciu Sargat, oddziały aliantów wraz z powstańczą armią kurdyjską skierowały się na południe, aby zaatakować Tikrit, rodzinne miasto Husajna. Po zniszczeniu ognisk oporu w Karbali i Hillah droga do Bagdadu stanęła otworem. Po trzech tygodniach od rozpoczęcia inwazji, oddziały amerykańskie dotarły pod Bagdad od południa i zachodu i szczelnie go otoczyły. Początkowo planowano rozpoczęcie walk miejskich "o każdą ulicę", z użyciem oddziałów specjalnych zrzucanych na Bagdad z powietrza, które miały przebiegać pod kodową nazwą "Thunder Run". Wcześniej jednak przeprowadzono rekonesans, wysyłając na rogatki Bagdadu oddział 30 czołgów, którego zadaniem było zajęcie lotniska cywilnego. Oddział ten napotkał bardzo silny opór, złożony jednak prawie wyłącznie z oddziałów słabo uzbrojonych fedainów, których jedyną skuteczną bronią były samobójcze ataki na czołgi. Po zajęciu lotniska zdecydowano się kontynuować atak pancerny, który po dwóch dniach zakończył się wkroczeniem oddziałów amerykańskich do centrum Bagdadu i zajęciem głównego pałacu Husajna, do którego przeniesiono główną bazę operacji. Po ukazaniu się w mediach relacji telewizyjnej z zajęcia pałacu Husajna iracka obrona Bagdadu uległa samorzutnej dezorganizacji poprzez masowe dezercje całych oddziałów irackich. Członkowie rządu irackiego albo zaczęli się ukrywać, albo dobrowolnie oddawali się do amerykańskiej niewoli. 9 kwietnia 2003 r. Bagdad znajdował się już formalnie pod kontrolą sił amerykańskich i ogłoszono oficjalnie przejęcie władzy w całym kraju. Saddam Husajn i większość członków jego rodziny zniknęli. Generał Tommy Franks, po ogłoszeniu przejęcia władzy w Iraku, został mianowany głównodowodzącym wojsk okupacyjnych. Saddam Husajn został aresztowany 13 grudnia 2003. Na północy, siły kurdyjskie od dawna już posiadały rzeczywistą kontrolę nad iracką częścią Kurdystanu. Siły kurdyjskie, z pomocą brytyjskich i amerykańskich oddziałów specjalnych oraz amerykańskiego wsparcia lotniczego otoczyły i zajęły Kirkuk 10 kwietnia. Amerykańskie siły specjalne prowadziły też działania w zachodnim Iraku, w celu przejęcia kontroli nad drogami i bazami lotniczymi przy granicy z Syrią. Działania te miały częściowo charakter pozorowany, którego celem było głównie stworzenie wrażenia, że nie ma co liczyć na pomoc ze strony Syrii, i że ewentualna droga ucieczki do tego kraju jest już zablokowana. Najsilniejszy opór wojsk irackich utrzymywał się w rodzinnym mieście Husajna, Tikricie, który był otoczony przez partyzanckie siły kurdyjskie oraz nieliczne oddziały brytyjskich i amerykańskich sił specjalnych. Tikrit został ostatecznie zdobyty dopiero 15 kwietnia, po wsparciu atakiem z powietrza i oddziałami pancernymi przysłanymi z okolic Bagdadu.