II wojna w Zatoce Perskiej
i jej następstwa
Opracował:
st. kpr. pchor. Hohmann
Michał
Konflikt zbrojny, który rozpoczął się 20
marca 2003 roku między koalicją sił
międzynarodowych (głównie USA i
Wielkiej Brytanii) a armią Iraku.
Działania militarne Stanów Zjednoczonych
zostały oficjalnie nazwane Operation Iraqi
Freedom, działania Wielkiej Brytanii były
prowadzone pod nazwą Operation Telic,
zaś siły australijskie nazwały swoje
działania Operation Falconer.
Siły
Siły koalicji i
sprzymierzone
Siły irackie
- 250 000 Amerykanów
- armia iracka ok. 300
000
- 45 000 Brytyjczyków
- Gwardia Republikańska
ok. 65 000
-2 000 Australijczyków
- oddziały fedainów
Saddama ok. 30 000
- 300 Duńczyków
- 194 Polaków
- 50 000 Kurdów
(partyzantów)
Razem: 347 494
ok. 395 000
Przyczyny konfliktu
• konieczność zlikwidowania
domniemanej broni masowej zagłady
(rezolucje ONZ po I wojnie w Zatoce
Perskiej)
• potrzeba wsparcia opozycji kurdyjskiej
na północy Iraku
• naruszanie praw człowieka
• domniemane sponsorowanie
terroryzmu przez Irak
Działania przygotowawcze
1) Wprowadzenie ustawy,
przegłosowanej przez Kongres w roku
1998, Iraq Liberation Act, w której
zalegalizowano finansowe i polityczne
wspieranie opozycji
antysaddamowskiej, skupionej w
organizacji o nazwie "Narodowy
Kongres Iraku", co miało w zamyśle
doprowadzić do obalenia Saddama
Husajna
2) Zwiększenie liczby lądowych wojsk
amerykańskich stacjonujących wokół
Iraku (w Arabii Saudyjskiej, Kuwejcie i
Turcji) oraz zaostrzenie nacisków
dyplomatycznych i ekonomicznych na
rząd Husajna, tak aby doprowadzić do
jego obalenia przez samych
Irakijczyków. Opracowanie planu
inwazji na Irak.
3) Po atakach terrorystycznych z 11
września 2001 roku stworzono
doktrynę "ataku prewencyjnego",
przyznając sobie "prawo inwazji na
dowolny kraj w dowolnym momencie"
w ramach tzw. "wojny z terroryzmem".
4) Pod koniec 2002 r. zaczął narastać
kryzys wokół realizacji rezolucji Rady
Bezpieczeństwa ONZ, które zdaniem
nadzorujących inspektorów ONZ nie
były właściwie realizowane przez rząd
Husajna.
5) We wrześniu 2002 r. Senat i Izba
Reprezentantów USA uchwaliły
"Wspólną rezolucję zezwalającą na
użycie sił zbrojnych USA przeciw
Irakowi". W praktyce otwierało tot
Bushowi możliwość rozpoczęcia działań
zbrojnych, ale nie oznaczało
formalnego wypowiedzenia wojny.
6) W listopadzie 2002r. Rada
Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła Rezolucję
nr 1441, która dawała Irakowi 30 dni na
ostatecznie zastosowanie się do
wcześniejszych rezolucji ONZ.
Przedostatni punkt (nr 13) tej rezolucji
groził Irakowi bliżej niesprecyzowanymi
"poważnymi konsekwencjami", co było
później interpretowane przez rządy
"koalicji antyirackiej" jako legalna
podstawa rozpoczęcia inwazji na ten kraj.
Przeciw planowanemu atakowi na Irak
wypowiedziała się większość członków
Rady Bezpieczeństwa – trzech z pięciu
stałych (z których każdy ma prawo weta)
oraz 7 z 10 członków niestałych,
argumentując, że taka interpretacja
punktu 13. rezolucji 1441 jest sprzeczna z
aktem wyższego rzędu – Kartą Narodów
Zjednoczonych, której artykuł 42, wyraźnie
stwierdza nielegalność militarnego
naruszenia granic suwerennego państwa
bez osobnej rezolucji Rady
Bezpieczeństwa, która jawnie zezwalałaby
na takie naruszenie.
Cele ataku
Według deklaracji ówczesnego sekretarza
obrony USA Donalda Rumsfelda
1) obronne: znalezienie i eliminacja broni
masowego rażenia oraz baz terrorystów;
zdobycie cennych informacji na temat
powiązań międzynarodowych organizacji
terrorystycznych
2) humanitarne: zakończenie sankcji
ekonomicznych nałożonych na Irak i
dostarczenie do tego kraju pomocy
humanitarnej
3) prawne: zrealizowanie rezolucji
ONZ nr 1205 z 1999 r.; zrealizowanie
rezolucji ONZ nr 1441 z 2002 r.
4) polityczne: likwidacja reżimu
Saddama Husajna; pomoc w
ustanowieniu demokracji w Iraku
5) ekonomiczne: zabezpieczenie pól
naftowych Iraku i innych zasobów
naturalnych tego kraju
Taktyka wojsk koalicji
Liczne naloty poprzedzające inwazję sił
lądowych, równoczesne uderzenia z
powietrza i lądu, szybkie
przemieszczanie się bardzo mobilnych
jednostek pancernych i specjalnych,
dzięki czemu uzyskano efekt
zaskoczenia i liczono na to, że szok
wywołany inwazją spowoduje szybki
upadek reżimu Husajna.
Wojska irackie
• Zdezorganizowane, słabo wyszkolone
jednostki, przestarzały sprzęt do
którego brakowało części
zamiennych
• Morale było bardzo niskie
• Lotnictwo zostało uziemione jeszcze
przed rozpoczęciem inwazji
• Wojska pancerne były w większości
niszczone z powietrza zanim starły
się z siłami koalicji
Przebieg ataku
• Na początku 2002 roku rozpoczęto
operację Southern Focus z wykorzystaniem
samolotów. Korzystano przy tym z ONZ-
owskich stref zakazów lotów i niszczono z
powietrza iracką obronę przeciwlotniczą, a
następnie wyselekcjonowane elementy
lądowego systemu obronnego Iraku.
Uczestniczyło w tym lotnictwo USA i UK.
Intensywność nalotów była stopniowa – od
300kg bomb w kwietniu do 54 ton we
wrześniu 2002r.
• naloty na Bagdad (mające na celu
zabicie Saddama i kilkudziesięciu
ważnych urzędników dzięki czemu
zniszczono irackie struktury
dowodzenia);
• nie osiągnięto stanu gotowości
bojowej we wszystkich jednostkach
koalicji (ze względu na przerzut
jednostek z Turcji do Kuwejtu);
• wejście sił koalicji od południa z
Kuwejtu;
Berm – nasyp
Tank ditch- rów czołgowy
Nasirija – Samawah – Najaf – Karbala - Bagdad
• pomijanie większych miast (punktów oporu)
aby jak najszybciej dotrzeć do Bagdadu;
• zabezpieczenie pól roponośnych i
infrastruktury wydobycia i transportu ropy
naftowej , aby uniknąć sytuacji podpalenia
tych pól i spowodowania katastrofy
ekologicznej (oddziały zajmujące się
zabezpieczeniem pól naftowych nie
wchodziły w głąb terenu Iraku);
20 marca – atak z użyciem amfibii na port w Umm Qasr i zajęcie
tego miasta.
Ogień wspierający z okrętów morskich.
Wejście do Bagdadu nastąpiło 3 tygodnie po rozpoczęciu inwazji.
• Po zajęciu kluczowych punktów w
Bagdadzie rozpoczęto operację "Red
Dawn". Miała ona na celu znalezienie i
aresztowanie kluczowych postaci
reżimu Husajna (listę przedstawiono w
mediach formie kart do gry z twarzami
poszukiwanych);
• 22 lipca 2003 zginęli synowie Husajna;
• 13 grudnia 2003 Saddam Husajn został
aresztowany;
• Prowadzono szereg działań
demonstracyjnych po zachodniej stronie
Iraku aby ukazać, iż nie ma co liczyć na
pomoc ze strony Iranu;
• Siły koalicji obaliły rząd Husajna i
opanowały kluczowe miasta Iraku w 28 dni;
• Wojska koalicji nie były na tyle liczne aby
zapobiec chaosowi i bezprawiu jakie
zapanowały po obaleniu tamtejszego rządu;
• Rozpoczęto stabilizację Iraku (okupację
pokojową) mającą na celu przywrócenie
bezpieczeństwa i normalnego działania
demokratycznego rządu