Wojna Koreańska 1950-1953
- wojna na Półwyspie Koreańskim angażowała światowe mocarstwa co groziło wybuchem III wojny światowej, sytuacja międzynarodowa była bardzo napięta
- po raz pierwszy i ostatni w historii zimnej wojny na polu bitwy spotkały się Chiny i ZSRR z jednej strony oraz USA z zachodnioeuropejskimi sojusznikami z drugiej
- starcia lądowe armii Chin z wojskami ONZ
- o dominacje powietrzną nad terytorium Korei walczyły samoloty chińskie, radzieckie i amerykańskie
- konflikt zmienił stosunki między Wschodem i Zachodem i miał kluczowe znaczenie na zmianę sposobu prowadzenia wojen
Przyczyny:
- wojna w Korei toczyła się po pierwsze o polityczną kontrolę nad krajem, po drugie o dominacje we wschodniej Azji i na całym świecie
- punktem wyjścia była konflikt między komunistami a narodowcami o władzę w Korei (po II wojnie kontrolę w Korei Północnej – komuniści, w Południowej – partia prawicowa; jedni i drudzy dążyli do zjednoczenia całego półwyspu pod swoimi rządami) bezpośrednia przyczyna inwazji Korei Północnej na Południową 25 czerwca 1950r.
Półwysep Koreański był ważny dla USA i ZSRR ze względów strategicznych.
Związek Radziecki i Chiny uważały, że komunistyczna Korea uchroni je przed ewentualną agresją USA.
Związek Radziecki poparł Koreę Północną, dla USA atak Korei Północnej na Południowa oznaczał zagrożenie amerykańskich wpływów we wschodniej Azji.
Dwa etapy wojny:
Wojna manewrowa (trwała 6 miesięcy)
- Korea Północna 25 czerwca 1950r. rozpoczęła inwazję i błyskawicznie zajęła Koreę Południową.
- znakomity atak desantowy, amerykańskiego generała Douglasa Mac Arthura, pod Inczhon wyparł wojska północnokoreańskie z południa
- wojska ONZ posuwały się w głąb Korei Północnej
- Chiny poczuły się zagrożone i przyłączyły się do wojny
- żadne ze zwycięstw nie przyczyniło się do zjednoczenia Korei i nie zakończyło wojny , przeciwnie spowodowały zaostrzenie konfliktu
- USA aby nie doprowadzić do wybuchu III wojny światowej zrezygnowały z pierwotnego planu jakim było całkowite zwycięstwo w Korei, ograniczając się do obrony terytorium Korei Południowej(decyzja o tym zapadła w grudniu 1950r.)
Wojna pozycyjna (1951-1953)
- nie obfitował w wydarzenia przełomowe
- ONZ miało na celu utrzymanie komunistów na polu walki, szukając jednocześnie takiego rozwiązania konfliktu aby nie zjednoczyć Korei ale zapewnić niezależność i integralność terytorium Korei Południowej
- w czerwcu 1951r. po niepowodzeniu piątej ofensywy , komuniści zgodzili się na podjęcie rozmów
- rozmowy przebiegały powoli , ponieważ żadna ze stron nie chciała ustąpić w kwestiach takich jak linia zawieszenia broni czy los jeńców
- kontynuowało w ograniczonym zakresie działanie zbrojne – bitwy w powietrzu, bombardowania
- zawieszenie broni podpisano 27 lipca 1953r. gospodarki Chin i Korei Północnej nie mogły już udźwignąć ciężaru wojny, USA groziło eskalacją konfliktu, a Stalin umarł.
Wojna w Korei nazywana jest „zapomnianą wojną” Stanów Zjednoczonych, ponieważ w świadomości narodowej Amerykanów nie figuruję tak wyraziście jak np. II wojna światowa, wojna w Wietnamie czy wojna w Zatoce Perskiej. Powodem „zapomnienia” jest to, że z wyjątkiem desantu pod Inczhon działania wojenne wydawały się monotonne i pozbawione wyrazu. Choć było w niej dużo ważnych starć.
Wkroczenie Chin do wojny zaowocowało klęską wojsk ONZ i najdłuższym odwrotem w historii amerykańskiej armii – panika tym spowodowana omal nie doprowadziła do wybuchu III wojny światowej.
Amerykańscy dowódcy:
gen. Douglas Mac Arthur - błyskotliwe zwycięstwo pod Inczhon, hołdował strategii , że jedynym celem wojny jest całkowite zwycięstwo
gen. Matthew Ridgway – jego działania pozwoliły zapobiec zajęciu Korei Południowej przez komunistów, plan operacji nękających i wyniszczających przeciwnika
Dowódca Południowokoreański:
gen. Paik Sun Yup – modernizacja armii Republiki Korei
Dowódca Chiński:
gen. Deng Hua – zreformował siły chińskie w Korei (Chińscy Ochotnicy Ludowi – ChOL) zmieniając je w nowoczesną armie, która była zdolna stawić czoła wojskom ONZ.
Wojna w Korei była ważnym etapem zimnej wojny, dzięki niej rozpoczął się wyścig zbrojeń USA - ZSRR.
Do rangi potępi militarnej urosły Chiny, USA zmuszone były do uznania Chińskiej Republiki Ludowej za główną siłę we wschodniej Azji. Sukces ONZ w Korei powstrzymał ZSRR i ChRL przed kolejnymi wojnami konwencjonalnymi z Zachodem.
Wojna w Korei jest również pierwszym przykładem tzw. wojny ograniczonej. Oba bloki bały się wybuchu III wojny światowej, gdy po 1945r. w użyciu pojawiła się broń jądrowa, wojna totalna stała się zbyt niebezpieczna. Dlatego w wojnach wyznaczano sobie ograniczone cele, rezygnując z ostatecznego zwycięstwa.