Wypalenie zawodowe nauczycieli w opinii Mirosławy Szpilko, nauczycielki z siedemnastoletnim stażem pracy

Ewa Jancewicz

Anna Jaroszuk

Pedeutologia, grupa 4,

Styczeń 2014.

Czy według Pani istnieje coś takiego jak zjawisko wypalenia zawodowego?

Owszem, uważam, że wypalenie zawodowe jest bardzo częstym zjawiskiem. Zwłaszcza wśród nauczycieli, co jest mi szczególnie bliskie, ponieważ jestem związana z tym zawodem od bardzo dawna.

Dlaczego uważa Pani, że dotyka ono szczególnie nauczycieli? Zawsze mi się wydawało, że praca z dziećmi jest codziennie nowym wyzwaniem, bardzo różnorodna i na pewno nie monotonna?

Może nie do końca tak, że to tylko dotyczy nauczycieli, ale mam na myśli wszystkie profesje, w których pracuje się i tworzy relacje z innymi ludźmi, równie dobrze może to być osoba duchowna – np. ksiądz. Chodzi o to, że mimo iż kontakt z drugim człowiekiem wzbogaca nas metafizycznie, dokłada nowych doświadczeń, ale pozostawia również ślady w nasze psychice. Wydaje mi się, że wcale nie jest tak, że wśród nauczycieli jest ono bardzo wysokie. Według badań, z którymi się zetknęłam problem dotyka tylko około 20% [nauczycieli – inne słowo!!].

A jak Pani sądzi, w jakiś sposób radzą sobie Ci, których ten problem dotyka? Na co mogą liczyć? Na jakie wsparcie?

Myślę, że u Nas (w Polsce) to schorzenie nie jest traktowane poważnie, jest bagatelizowane, i traktowane raczej jako wymówkę, potwierdzenie czyjejś niekompetencji zawodowej. Sądzę że dlatego też nauczyciele nie szukają pomocy u profesjonalistów: terapeutów, psychologów czy nawet skrajnie psychiatrów. Osobiście zetknęłam się z osobą której dotknęło wypalenie, szukała pomocy u psychologa, ale w szkole był to temat tabu. A ona sama bardzo się tego wstydziła.

Skoro sięganie po profesjonalną pomoc jest tak niepopularne [inne słowo??], to co może zrobić nauczyciel, aby poprawić swoją sytuację?

Nie jestem specjalistką. Wiem tylko co mi pomaga przez tyle lat czerpać radość z tego zawodu – pasje. Ja kocham naturę, dlatego bardzo często organizuje wycieczki czy lekcje w terenie z moją młodzieżą. Ważne, aby łączyć pracę z własną pasją, wzbogacać warsztat swoimi zainteresowaniami każdego dnia. Sądzę, że dobry może być sport, w końcu pozwala wyładować swoje frustrację i negatywną energię. Wiem, jednak, że to nie wystarczy, i należy szukać źródła tego problemu.

A czy jest możliwe, żeby osoba, której dotknęło wypalenie zawodowe wyszła z tego problemu? Czy byłaby w stanie odzyskać energię i chęć do pracy? Co należy zrobić, żeby tak się stało?

Jestem przekonana, że tak. Wypalenie zawodowe to stan umysłu – czasem mniej a czasem bardziej nasilony. Warto (może nie zawsze), ale czasem przerwać na jakiś czas pracę. Odpocząć, a przede wszystkim zasięgnąć profesjonalnej pomocy.

Dodam również, że w dzisiejszych czasach rozpowszechniona jest tendencja do generalizowania. Otóż, ważne, żeby nie mylić wypalenia zawodowego z np. źle wybraną profesją. Nie każdy kto źle pracuje, lub źle się czuje w swojej pracy jest wypalony zawodowo. Przez takie osoby, które wybrały zawód niezgodny z charakterem czy predyspozycjami wiele nauczycieli z pasją, dotkniętych tym problemem uznawana jest za leni, szukających wymówek. A jak podkreślałam, to problem, o którym trzeba mówić, i bardzo się cieszę, że wy – młodzi, przyszli pedagodzy uczycie się o tym już w trakcie studiów. I Was nigdy to zjawisko nie będzie dotyczyło, a nawet jeśli to będziecie wiedzieli jak sobie z tym poradzić.

Dziękujemy bardzo, ostatnie pytanie na koniec. Czy zdrzylo się kiedykolwiek dla Pani zwątpić w sens Pani codziennej pracy? Jeśli tak to dlaczego?

Bardzo często! Jestem tylko człowiekiem, i nie zawsze odnoszę sukcesy. A to naprawdę przytłacza. Jednak mnie bardzo wspiera rodzina i moja pasja. Długi niedzielny spacer motywuje mnie i pozwala nabrać dystansu i naładować akumulatory na następny tydzień. Każdemu młodemu pedagogowi, i nie tylko, życzę odnalezienia w życiu sensu, pasji, która każdego dnia będzie przynosiła satysfakcję i pozwalała odpocząć od codziennych trosk.