TEMAT 31 – PRZEMIANY OŚWIECENIOWE W RZECZYPOSPOLITEJ

POCZĄTKI REFORM

Wpływy nowej ideologii w Rzeczypospolitej dawało się zauważyć już w czasach saskich. Jej prekursorem był m.in. Stanisław Leszczyński. Powstały szkoła Konarskiego - Collegium Nobilium oraz publiczna Biblioteka Załuskich w Warszawie (1747). Działalność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego od samego początku też była zgodna z ideami oświecenia.

REFORMA OŚWIATY

Jednym z głównych postulatów oświeceniowych filozofów i monarchów była reforma szkolnictwa. Jednym z głównych postulatów oświeceniowych filozofów i monarchów była reforma szkolnictwa. podporządkowano szkoły podwydziałowe, czyli średnie niższego szczebla. Nauka nie była obowiązkowa i obejmowała wyłącznie młodzież męską. Komisja powołała w 1775 r. Towarzystwo do spraw Ksiąg Elementarnych, w skład którego weszli pedagodzy i uczeni. Jego sekretarzem został ksiądz Grzegorz Piramowicz.

LITERATURA I PUBLICYSTYKA

Wybitnymi twórcami oświeceniowymi w Rzeczypospolitej byli Ignacy Krasicki - poeta, prozaik, komediopisarz, publicysta, autor bajek, satyr, powieści i poematów, oraz Adam Naruszewicz - poeta i historyk, autor sielanek, bajek, epigramatów, satyr, tragedii, ód.

MECENAT STANISŁAWA AUGUSTA

Królewskim stypendystą był m.in. Tadeusz Kościuszko, który kształcił się w paryskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Głównym realizatorem polityki artystycznej króla był przybyły z Włoch Marcello Bacciarelli. Pod znacznym osobistym wpływem monarchy ukształtował się odrębny styl architektoniczny, od królewskiego imienia nazywany stanisławowskim. Symbolem mecenatu Stanisława Augusta stały się słynne obiady czwartkowe.