Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku chłodniarza amoniakalnych instalacji chłodniczych
Czynniki niebezpieczne, szkodliwe/zagrożenia |
Źródło zagrożenia |
Możliwe skutki |
Zagrożenia powodowane amoniakiem: uszkodzenie dróg oddechowych, oczu, skóry, pożar/wybuch instalacji chłodniczej w przypadku niekontrolowanego wycieku amoniaku |
Elementy składowe amoniakalnej instalacji chłodniczej zawierające skroplony lub gazowy amoniak: zbiornik, skraplacz, parownik, sprężarki |
Amoniak może powodować: zapalenie oskrzeli i płuc w przypadku wchłaniania go w postaci gazowej drogami oddechowymi, poparzenia i podrażnienia skóry przez jego roztwory wodne, uszkodzenia narządu wzroku, aż do spowodowania całkowitej ślepoty przez gaz i roztwór wodny W skrajnych przypadkach może nastąpić śmierć przez uduszenie, lub w wyniku doznanych ciężkich wewnętrznych i zewnętrznych obrażeń ciała |
Zagrożenia powodowane przez prąd elektryczny: porażenie człowieka, pożar/wybuch |
Instalacja elektryczna, urządzenia zasilane energią elektryczną |
Poparzenia, zwęglenia skóry, uszkodzenia narządu wzroku W skrajnych przypadkach może nastąpić śmierć na skutek porażenia prądem elektrycznym, lub w wyniku doznanych ciężkich wewnętrznych i zewnętrznych obrażeń ciała |
Zagrożenia powodowane przez ciśnienie: wybuch, wytryski czynnika chłodniczego pod wysokim ciśnieniem |
Elementy składowe amoniakalnej instalacji chłodniczej zawierające skroplony lub gazowy amoniak pod ciśnieniem do 1,5 MPa |
Poparzenia skóry, uszkodzenia narządu wzroku, w skrajnych przypadkach może nastąpić śmierć w wyniku doznanych ciężkich wewnętrznych i zewnętrznych obrażeń ciała |
Zagrożenia powodowane przez ruchome elementy urządzeń technicznych: wplątanie, wciągnięcie lub pochwycenie, uderzenie |
Ruchome elementy maszyn i urządzeń np. sprężarek, wentylatorów, elementy silników |
Zmiażdżenia, złamania kończyn górnych i dolnych, urazy głowy skóry, otarcia i inne uszkodzenia skóry. W skrajnych przypadkach może nastąpić śmierć w wyniku doznanych ciężkich wewnętrznych i zewnętrznych obrażeń ciała |
Zagrożenia wynikające z temperatura powietrza: odmrożenia, przeziębienia |
Komora chłodnicza o temperaturze poniżej +50C |
Uszkodzenia skóry, tkanek, choroby układu oddechowego, przeziębienia |
Zagrożenia powodowane przez wystające elementy maszyn i urządzeń: uderzenie, upadek |
Maszyny i urządzenia w komorze chłodniczej, aparatowni i maszynowni |
Urazy głowy oraz kończyn górnych i dolnych |
Powierzchnie, na których możliwy jest upadek – zagrożenia: upadek, utrata równowagi |
Nierówne, śliskie powierzchnie, progi |
Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała |
Zagrożenie powodowane obciążeniem nerwowo-psychicznym to stres związany z możliwością popełniania błędów przy czynnościach podejmowanych w warunkach normalnej, a szczególnie awaryjnej pracy instalacji chłodniczej |
|
Choroby układu krążenia, zmęczenie, brak koncentracji. W konsekwencji pracownik może stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia własnego oraz innych osób przebywających w zakładzie lub jego okolicy |
Przykładową kartę oceny ryzyka zawodowego opracowano w skali pięciostopniowej wg Polskiej Normy PN-N-18002 Systemy zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
Należy pamiętać, że dla konkretnego chłodniarza w Państwa zakładzie pracy, karta oceny ryzyka zawodowego może ujmować również inne zagrożenia – specyficzne dla tego konkretnego stanowiska pracy. I tak, karta będzie znacząco różna od prezentowanej poniżej choćby w przypadku zastosowania do przechowywania amoniaku na terenie zakładu zbiorników przenośnych (butli gazowych). Z oczywistych powodów karta będzie się także różniła, jeśli pracownik będzie miał inny zakres obowiązków od podanego, powyżej np. do jego obowiązków będzie należało przetaczanie amoniaku do instalacji z cystern lub butli gazowych.
Oceniając ryzyko zawodowe dla konkretnego chłodniarza w Państwa firmie należy też pamiętać, że parametry Waszej instalacji chłodniczej mogą różnić się od parametrów przyjętych w tym opracowaniu (np. ciśnienie amoniaku, wydajność sprężarek, moc instalacji). Inne może być również jej wyposażenie (np. może być wyposażona w aparaturę umożliwiającą ciągłą kontrolę stężeń amoniaku i sygnalizację przekroczenia wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń amoniaku w powietrzu).
Wynik poniższej oceny ryzyka zawodowego zakłada, że są zapewnione i prawidłowo stosowane środki profilaktyczne ograniczające możliwość aktywizacji zagrożeń.
Przypominamy, że pracownik powinien być zapoznany z kartą oceny razem z kartą identyfikacji zagrożeń.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO |
Data ........................ |
Numer Karty .............. |
|||||||
Sporządził zespół: ................................................................. .................................................................. ................................................................. |
|||||||||
Stanowisko pracy |
chłodniarz amoniakalnej instalacji chłodniczej |
Liczba narażonych ............... |
|||||||
Charakterystyka stanowiska pracy: Konserwacja i naprawy instalacji chłodniczej |
Dokumenty odniesienia: PN-N-18002, zakładowy regulamin pracy, instrukcje: obsługi technicznej instalacji chłodniczej, bezpieczeństwa pożarowego. |
||||||||
Lp. |
Zagrożenie |
Źródło zagrożenia |
Ciężkość szkód |
Prawdopodobieństwo |
Oszacowanie ryzyka |
Działania profilaktyczne |
|||
|
Uszkodzenie dróg oddechowych, oczu, skóry |
Elementy składowe amoniakalnej instalacji chłodniczej zawierające skroplony lub gazowy amoniak: zbiornik, skraplacz, parownik, sprężarki |
Bardzo duża |
Mało prawdopodobne |
Średnie – dopuszczalne |
Szkolenia wstępne i okresowe w dziedzinie bhp; przestrzeganie instrukcji napraw i remontów instalacji chłodniczej; bezwzględne stosowanie przydzielonych środków ochrony indywidualnej |
|||
|
Pożar/wybuch |
Instalacja chłodnicza w przypadku niekontrolowanego wycieku amoniaku; instalacje i urządzenia elektryczne |
Bardzo duża |
Mało prawdopodobne |
Średnie – dopuszczalne |
Regularne przeglądy instalacji chłodniczej oraz instalacji i urządzeń zasilanych energią elektryczną; stosowanie urządzeń, instalacji i łączników w wykonaniu przeciwwybuchowym, sytuowanie ich poza strefami zagrożenia wybuchem |
|||
|
Prażenie prądem elektrycznym |
Instalacje elektryczne, urządzenia zasilane energią elektryczną |
Duża |
Mało prawdopodobne |
Średnie – dopuszczalne |
Zapewnienie ochron przeciwporażeniowych przed dotykiem pośrednim i bezpośrednim; regularne pomiary skuteczności ochron przeciwporażeniowych; przestrzeganie zakazu wykonywania prac przy maszynach, urządzeniach i instalacjach przez chłodniarzy bez udokumentowanych kwalifikacji do eksploatacji maszyn, urządzeń i instalacji elektroenergetycznych |
|||
|
Wytryski czynnika chłodniczego pod wysokim ciśnieniem |
Elementy składowe amoniakalnej instalacji chłodniczej zawierające skroplony lub gazowy amoniak pod ciśnieniem do 1,2 Mpa |
Duża |
Mało prawdopodobne |
Średnie – dopuszczalne |
Regularne przeglądy instalacji chłodniczej; bieżące usuwanie wszelkich nieszczelności instalacji |
|||
|
Upadek, utrata równowagi |
Nierówne, śliskie powierzchnie, progi |
Mała |
Prawdopodobne |
Małe – dopuszczalne |
Stosowanie odpowiedniego obuwia roboczego; dbałość o ład i porządek w miejscu pracy; regularna kontrola stanu nawierzchni i usuwanie (neutralizowanie) wszelkich zanieczyszczeń mogących powodować poślizgnięcie; likwidacja zbędnych progów i różnic poziomu nawierzchni na głównych drogach komunikacyjnych oraz przejściach i dojściach do stanowisku pracy |
|||
|
Wplątanie, wciągnięcie lub pochwycenie, uderzenie |
Ruchome elementy maszyn i urządzeń np.: sprężarek, wentylatorów |
Średnia |
Mało prawdopodobne |
Małe – dopuszczalne |
Stosowanie właściwych osłon elementów ruchomych; zakaz pracy w pobliżu elementów ruchomych w odzieży z luźno zwisającej (niezapięte rękawy, poły, szaliki itp.) |
|||
|
Odmrożenia, przeziębienia |
Komora chłodnicza o temperaturze poniżej +50C |
Mała |
Mało prawdopodobne |
Bardzo małe – dopuszczalne |
Nie jest konieczne podejmowanie działań korygujących, należy monitorować sytuację |
|||
|
Uderzenie o nieruchome wyposażenie instalacji chłodniczej |
Maszyny i urządzenia w komorze chłodniczej, aparatowni i maszynowni |
Mała |
Prawdopodobne |
Małe – dopuszczalne |
Zapewnienie przejść i dojść do maszyn i urządzeń o prawidłowych parametrach (szerokość); prawidłowe posadowienie maszyn i urządzeń – zachowanie odpowiedniej odległości między maszynami i elementami stałymi (np. ściany), pozwalającej na swobodny i bezpieczny dostęp do maszyny podczas przeglądu, napraw, remontu |
|||
|
Stres |
Możliwość popełniania błędów przy czynnościach podejmowanych w warunkach normalnej, a szczególnie awaryjnej pracy instalacji chłodniczej |
Duża |
Mało prawdopodobne |
Średnie – dopuszczalne |
Dopuszczanie do samodzielnej pracy wyłącznie chłodniarzy posiadający wymagane przygotowanie zawodowe, zapoznanych ze schematem technicznym oraz instrukcjami obsługi technicznej i bezpieczeństwa pożarowego instalacji chłodniczej; prawidłowa organizacja pracy, w szczególności przestrzeganie wymiaru i rozkładu czasu pracy |
|||
Uwaga: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku lub choroby. |
Zatwierdził .............................................................. |