Koncepcja wielointeligentnej edukacji dla dziecka Howarda Gardnera.

Howard Gardner był amerykańskim psychologiem, neurologiem. Był również twórca teorii Wielorakich Inteligencj,i zrewolucjonizował myślenie o inteligencji i samym uczeniu. Koncepcja ta zakłada, że inteligencja nie jest jedną właściwością, która opisuje możliwości człowieka w zakresie aktywności intelektualnej ale istnieje kilka rodzajów inteligencji w zależności od tego, o jaki rodzaj aktywności chodzi. Gardner pokazuje, że inteligencja jest dynamiczna i wielopłaszczyznowa, wykraczająca poza zdolności lingwistyczno - logiczne, które tradycyjnie testujemy i oceniamy w szkołach. Na podstawie analizy badań z różnych dziedzin: neurologii, psychologii, psychometrii i antropologii. Biorąc pod uwagę rezultaty swoich badań wyodrębnił on następujące rodzaje inteligencji:

- inteligencja słowna -nazywana też inteligencją językową, werbalną lub lingwistyczną

Dziecko obdarzone inteligencją językową lepiej rozumie świat dzięki słowu mówionemu i pisanemu. Cechuje się wysokorozwiniętymi zdolnościami do czytania, mówienia pisania oraz myślenia przy użyciu słów. Osoby które mają taki typ inteligencji lubią zabawę słowami, tworzy historie lubi przemówienia, dobrze radzi sobie z pracami pisemnymi.

Przez co rozwijamy inteligencję słowną:

-opowiadanie

- tworzenie historyjek

- słuchanie opowiadań

- rozwiązywanie i układanie krzyżówek i zagadek słownych

- pisanie listów

- czytanie książek

- wynajdywanie informacji w gazetach, książkach

- czytanie i układanie wierszy

- redagowanie gazetek

- gry słowne, dyskusje

- rozwijanie wątków

- inteligencja logiczno-matematyczna

Dziecko obdarzone inteligencją logiczno – matematyczną najlepiej rozumie świat przez ciągi zdarzeń.

W tego typu inteligencji używa się liczb, matematyki, logicznego myślenia i schematów (myślowych, wzrokowych, liczbowych i kolorystycznych ) pojawiających się w życiu. Jeśli osoba ma taki typ inteligencji oznacza to, że ma tendencje do myślenia koncepcyjnego i abstrakcyjnego . Dostrzega ona schematy i zależności. Osoba o tym typie inteligencji lubi eksperymenty, puzzle, lubi pracę z liczbami, wzorami i operacjami matematycznymi, podejmuje wyzwania związane z rozwiązywaniem problemów. Jest systematyczna, dobrze zorganizowana i zawsze ma logiczne argumenty.

Rozwijanie inteligencji logiczno - matematycznej:

- gry logiczne

- zadania matematyczne

- liczenie w pamięci

- określanie prawdopodobieństwa

- rozwiązywanie zagadek i problemów logicznych

- układanie treści w porządku logicznym

- klasyfikowanie pojęć

- tworzenia kategorii, struktur pojęciowych, myślenie przez analogię

- stawianie hipotez

- zadawanie pytań

- programowanie komputerowe

- porządkowanie otoczenia (np. miejsca do nauki).

- Stymulowanie procesów poznawczych: spostrzegania, uwagi, pamięci, myślenia,

wyobrażeń.

- Rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego (liniowego) i heurystycznego (rozgałęzionego).

- Rozwijanie myślenia przez analogie, porównania, skojarzenia, metafory.

- Rozwijanie krytycyzmu, dociekliwości, wytrwałości, dokładności.

- Kształtowanie pojęcia liczby naturalnej i działań na liczbach oraz ich własności.

- Kształtowanie elementarnych pojęć geometrycznych.

- Kształcenie umiejętności matematyzowania sytuacji życiowych.

- inteligencja przestrzenna -nazywana też wizualną, wizualno-przestrzenną

Dziecko obdarzone taką inteligencją wizualno – przestrzenną lepiej rozumie świat dzięki wizualizacji i orientacji przestrzennej.

Wiedza w tego typu inteligencji pochodzi od kształtów, wyobrażeń ze świata zewnętrznego , jak i naszej wyobraźni. Osoba o tym typie inteligencji myśli używając wyobraźni i obrazów. Jest wrażliwa na otaczające przedmioty, kolory i wzory, lubi rysować, malować, wytwarzać ciekawe prace używając kolorów i różnego typu materiałów, lubi układać puzzle, czytać mapy, ma zdecydowane poglądy odnośnie kompozycji kolorystycznych (np. pokoju ), lubi czynności które wymagają patrzenia oczami wyobraźni - wizualizacji.

Rozwijanie inteligencji wizualno - przestrzennej:

- tworzenie obrazów, rysunków

- czytanie map i wytyczanie drogi na podstawie mapy,

- przedstawianie informacji w postaci graficznej,

-wizualizacja,

-poruszanie się w terenie według określonego kodu,

-tworzenie prezentacji komputerowych,

-mapy myśli,

-oglądanie dzieł sztuki (malarstwo, rzeźba)

-Rozwijanie umiejętności dostrzegania szczegółów.

-Rozwijanie wyobraźni przestrzennej.

-Wizualne przedstawianie treści (diagramy, wykresy, schematy, mapy, obrazy, fi lmy).

-Stymulacja analizy i syntezy wzrokowej, systematycznego oraz planowego spostrzegania.

-Rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej i sprawności manualnej.

-Rozwijanie koncentracji uwagi.

-inteligencja muzyczna

Dzieci obdarzone inteligencją muzyczną najlepiej rozumieją świat przez rytm i melodię.

Osoby które mają ten typ inteligencji są wrażliwe na dźwięki środowiska ( śpiew ptaków, dźwięki deszczu ). Osoby takie uczą się lepiej przy dźwiękach muzyki w tle. Potrafią odtwarzać melodie i rytm po jednokrotnym ich usłyszeniu. Lubi ona tworzyć muzykę, słuchać i naśladować ją.

Rozwijanie inteligencji muzycznej:

- gra na dowolnym instrumencie

- klaskanie do rytmu piosenki

- rozpoznawanie melodii

- ruch w rytmie muzyki

- dobieranie muzyki do teksu

- śpiewanie, wymyślanie melodii

- słuchanie muzyki przed i w czasie uczenia się

-relaksacja przy muzyce

-kreowanie wewnętrznych obrazów do podkładów muzycznych

- wymyślanie rymów

- inteligencja fizyczno-kinestetyczna -nazywana tez cielesno –kinestetyczną

Wykorzystywanie ciała do wyrażania swoich emocji, udziału w grze sportowej, wytwarzaniu

produktów, rozwiązywania problemów związanych z przewidywaniem skutków

własnych ruchów.

Wiedza zdobywana jest poprzez ruch. Nasze ciało wie jak jeździć na rowerze, zaparkować równolegle samochód, tańczyć walca, złapać rzucony przedmiot, utrzymać równowagę podczas chodzenia, te czynności wykonujemy odruchowo i nie są związane z logicznym myśleniem. Osoba z tym rodzajem inteligencji lubi ruch, taniec , wykonuje własnoręcznie prace. Aby dobrze coś zrobić potrzebuje obserwować, jak ktoś inny to robi. Lubi gry ruchowe i demonstruje jak coś wykonać.

Rozwijanie inteligencji fizyczno-kinestetycznej:

-ćwiczenia ruchowe

-uprawianie jakiejś dyscypliny sportowej

- gimnastykowanie się

- zabawy wymagające refleksu

- robótki ręczne, modelarstwo

- taniec

- inteligencja interpersonalna

Dziecko obdarzone inteligencją interpersonalną najlepiej rozumie świat, patrząc na niego ze swojego punktu widzenia.

Uczymy się pracując z innymi, wchodząc w relacje z nimi. Gdy ta inteligencja jest czyjąś mocną stroną to lubi on być częścią zespołu i wchodzić w relacje interpersonalne. Ma dużo przyjaciół, wykazuje empatię i głębokie zrozumienie punktu widzenia innych ludzi. Jest komunikatywna.

Rozwijanie inteligencji interpersonalnej:

- uczenie się w parach, w grupach

- uczenie innych

-zabawy i ćwiczenia interpersonalne

- ćwiczenia efektywnej komunikacji

- pełnienie różnych ról w grupie

-spotkania towarzyskie

-udział w imprezach szkolnych

-Rozwijanie empatii

-Stwarzanie okazji umożliwiających dostrzeganie różnic i podobieństw między

ludźmi.

-Kształtowanie szacunku dla siebie i innych ludzi.

- Nawiązywanie bliskich, pozytywnych kontaktów z innymi ludźmi.

- inteligencja intrapersonalna -nazywana też emocjonalną

Dziecko obdarzone inteligencją interpersonalną (emocjonalną) najlepiej rozumie świat, obserwując go oczyma innych ludzi.

Jest to inteligencja introspektywna wykorzystująca naszą zdolność do poszukiwania wewnętrznych emocji . Osoba o tym typie inteligencji lubi pracę w samotności, czasem jest wstydliwa, ma własną refleksję i wszystko co robi jest związane z jej wnętrzem. Ma ona kreatywną mądrość i wewnętrzną intuicję, nie potrzebuje zewnętrznej motywacji, ma silną wolę, zna swoją wartość .

Rozwijanie inteligencji intrapersonalnej:

-obserwacja swoich emocji, uczuć, myśli

-bycie z samym sobą

- czytanie literatury psychologicznej

- pisanie, prowadzenie dziennika

- tworzenie swojego opisu

-Rozwijanie dbałości o swoje bezpieczeństwo i zdrowie.

-Tworzenie sytuacji umożliwiających dziecku zrozumienie swoich procesów poznawczych

i sposobów uczenia się.

- Stawianie dziecka w sytuacjach, które umożliwiają mu rozróżnianie, nazywanie

i rozumienie swoich emocji oraz kierowanie nimi.

-Kształtowanie tożsamości osobistej i społecznej dziecka poprzez udział w różnych

sytuacjach edukacyjnych.

-Umożliwienie dziecku odczucia własnej wartości w toku działalności szkolnej.

-Rozwijanie potrzeby uczenia się i osiągnięć.

- Inteligencja przyrodnicza

Dziecko obdarzone inteligencją przyrodniczą najlepiej rozumie świat przez

swoje otoczenie

Uświadomienie dzieciom wzajemnej zależności człowieka i świata przyrody.

-Budzenie zaciekawienia otaczającym środowiskiem i postawy badawczej.

-Ukazywanie cykli rozwojowych roślin i zwierząt.

-Uświadamianie cykliczności zjawisk przyrodniczych.

-Poznawanie elementarnych faktów przyrodniczych dotyczących własności materii

i zjawisk.

Główne założenia teorii Howarda Gardnera

-Każda osoba posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte w różnym stopniu.

-Inteligencje tworzą profil niepowtarzalny dla innych jednostek.

-Profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju jednostki.

-Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach.

-Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwiczenia.

-Rozwojowi inteligencji wielorakich sprzyja taka organizacja środowiska szkolnego i domowego, która zapewnia wielointeligentne funkcjonowanie.

-każdą inteligencję można rozwinąć w działaniu poprzez właściwą organizację środowiska dziecka