PRAWO GOSPODARCZE I HANDLOWE – ĆW
SPÓŁKA CYWILNA
Spółka cywilna jest spółką osobową, spółką prawa cywilnego. Uregulowana jest w Kodeksie cywilnym art. 860-875.
Art.860 §1. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Pojęcie spółki cywilnej
Jest to stosunek obligacyjny [nie obligatoryjny!], oparty na umowie, w której to wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładu.
Cel spółki cywilnej
Spółka cywilna jest prawną formą współdziałania osób fizycznych bądź prawnych w działalności gospodarczej. Może być ona zawierana jedynie dla realizacji celów gospodarczych, nie zaś np. dla prowadzenia działalności filantropijnej.
Cel gospodarczy może być jednorazowy lub długotrwały, może polegać na przynoszeniu zysku lub nie stawiać takiego zadania. [cel jednorazowy – np. wybudowanie osiedla domków jednorodzinnych; cel długotrwały – np. przychodnie, biura projektowe, lecznice weterynaryjne]
Najistotniejszą cechą spółki jest przyjęcie przez wszystkich wspólników zobowiązania do działania zmierzającego do osiągnięcia celu gospodarczego. Brak takiego zobowiązania lub też przyjęcie go tylko przez niektórych wspólników wyklucza możliwość uznania zawartej umowy za spółkę cywilną.
Cel gospodarczy należy przyjmować szeroko, a więc jako wszelkie dążenie do uzyskania korzyści materialnych w postaci zysku albo do osiągnięcia najwyższego przy danym nakładzie środków stopnia realizacji wyznaczonego zadania o charakterze majątkowym.
Nie można zatem utożsamiać celu gospodarczego tylko z celem zarobkowym lecz raczej z ogólnie rozumianym motywem racjonalnego gospodarowania we wspólnocie, oznaczającym otrzymanie najlepszego efektu przy maksymalnej oszczędności środków.
Zarówno cel gospodarczy jak i sposób działania mający ten cel urzeczywistnić muszą być w umowie spółki określone. Dotyczy to również wskazania wkładów wnoszonych przez wspólników, co w świetle treści powyższego przepisu należy poczytywać jako nieodzowny element powstania spółki.
Cel gospodarczy jak i sposób działania wspólników mogą być opisane w sposób ramowy albo bardziej szczegółowy.
Nie ma celów gospodarczych, które byłyby wyłączone z zakresu działania spółek cywilnych. Jedyną barierę stanowi tutaj art.58 KC stwierdzający, że nieważna jest czynność prawna (tut. zawarcie umowy spółki) sprzeczna z ustawą lub mająca na celu obejście ustawy. Oznacza to, że strony nie mogą umówić się co do realizacji celu gospodarczego oraz określić działań, które byłyby sprzeczne z prawem lub z zasadami współżycia społecznego.
Spółka cywilna może być utworzona na czas oznaczony lub nieoznaczony i nie podlega ona wpisowi do rejestru handlowego.
Wspólnicy spółki cywilnej
W dowolnych konfiguracjach mogą być to zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne. Z natury spółki cywilnej jako węzła obligacyjnego wynika, że może być ona utworzona przez co najmniej dwóch wspólników (maksymalna liczba wspólników nieograniczona). W związku z powyższym spółka cywilna jednoosobowa nie istnieje a jeden wspólnik oznacza brak spółki. W praktyce jednak spółki cywilne nie grupują zbyt dużej liczby wspólników.
Najczęściej w formie spółek cywilnych prowadzone są:
kancelarie notarialne
kancelarie adwokackie
biura radców prawnych
lecznice weterynaryjne
przychodnie lekarskie
niewielkie przedsiębiorstwa handlowe
zakłady usługowe
spółki autorskie
warsztaty plastyczne
przedsiębiorstwa maklerskie.
Spółka cywilna należy do spółek osobowych w zasadzie o stałym składzie wspólników. Od spółek handlowych (kapitałowych) odróżnia ją przede wszystkim fakt, że ekonomiczną podstawą jej działalności może być nie tylko kapitał ale także świadczenie usług, a więc osobiste wykonywanie pracy przez wspólników na rzecz spółki.
Na wspólniku ciąży również obowiązek prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji.
Art.860 §2. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.
Forma umowy spółki [zasada]
Umowa spółki wymaga formy pisemnej dla celów dowodowych (ad probationem) – jej niezachowanie nie powoduje więc nieważności umowy a tylko ewentualne utrudnienia dowodowe.
Treść umowy spółki cywilnej
Umowa spółki cywilnej oprócz postanowień przedmiotowo istotnych, tzn.:
wskazania wspólników
określenia celu gospodarczego
określenia rodzaju działalności
określenia wniesionych wkładów [chodzi tu o określenie rodzaju wkładów, np. samochód, lokal, świadczenie usług]
może regulować wiele kwestii pozostających w zakresie swobody kontraktowania, i tak np. strony mogą dowolnie określić:
wartość wkładów
czas obowiązywania umowy spółki
zakres umocowania wspólników do reprezentacji spółki
sposób i zakres udziału wspólników w zyskach oraz uczestniczenia w stratach [nie można wykluczyć wspólnika od udziału w zyskach, można jednak wykluczyć wspólnika od udziału w stratach]
mogą zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce
że spółka zostanie rozwiązana po ziszczeniu się określonych warunków.
Art.861 §1. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.
§2. Domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość.
Wkład wspólnika
Może on mieć charakter pieniężny (gotówkowy) albo niepieniężny (rzeczowy).
Przedmiotem wkładu pieniężnego są pieniądze, również waluta obca, które mają obieg prawny. [stare monety nie mają obiegu prawnego więc będzie to wkład niepieniężny]
Natomiast przedmiotem wkładu niepieniężnego może być każde dobro przedstawiające jakąkolwiek wartość majątkową jeżeli jest zbywalne i może stać się ekonomicznym podłożem działalności spółki, np. wniesienie własności rzeczy (aport) oraz wniesienie innych praw (najem, dzierżawa, papiery wartościowe, wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych), a także świadczenie usług.
Wniesienie do spółki cywilnej wkładu w postaci ruchomości bądź nieruchomości polega na przeniesieniu własności rzeczy na wszystkich wspólników. Może to nastąpić w samej umowie spółki, z tym zastrzeżeniem, że do skutecznego przeniesienia własności nieruchomości nieodzowne jest zachowanie formy aktu notarialnego (art.158 KC) – wtedy umowa spółki musiałaby mieć formę takiego aktu. Skutkiem przeniesienia prawa na rzecz wszystkich wspólników jest powstanie wspólności łącznej.
Wkład w postaci świadczenia usług oznacza zobowiązanie się wspólnika do wykonywania w zasadzie stałych, ale także jednorazowych lub podejmowanych okazjonalnie stosowanie do woli lub potrzeb wspólników czynności na rzecz spółki.
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej wkłady wspólników mają jednakową wartość. Także w razie wątpliwości domniemywa się równość wkładów. Przy czym to domniemanie ma charakter usuwalny, a dowód ciąży na wspólniku podważającym domniemanie.
Dopuszczalne jest podwyższenie wkładów w trakcie obowiązywania umowy. W takiej sytuacji konieczna jest zmiana umowy spółki, co może nastąpić w drodze jednogłośnej uchwały wspólników stwierdzonej na piśmie. Nie jest także wyłączone podwyższenie wkładów w drodze stosownej klauzuli taką możliwość przewidującej a ujętej w umowie spółki.
Art.862 Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie.
Art.863 §1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.
§2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.
§3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.
Udział wspólnika
Wkłady wniesione do spółki w następstwie zawartej umowy, a także ich pożytki1 i surogaty (nie wyłączając wkładów w postaci świadczenia usług oraz roszczeń o ich wniesienie), jak też inne składniki majątkowe nabyte (wytworzone) w czasie obowiązywania spółki stanowią, z pominięciem długów, wspólny majątek wspólników.
Majątek spółki jest odrębny od majątku osobistego każdego ze wspólników i ma charakter wspólności łącznej2. Wspólność łączna oznacza niepodzielność majątku oraz brak określenia wysokości udziałów przysługujących poszczególnym wspólnikom. Każdy wspólnik jest zatem współwłaścicielem majątku jako całości jak też każdej rzeczy i prawa tworzących tę całość – wspólność do niepodzielnej ręki (udział 1/1 a więc wspólność łączna a nie ułamkowa).
Współwłasność łączna nie jest samoistnym stosunkiem prawnym3. Opiera się ona zawsze na szczególnym stosunku prawnym o charakterze osobistym, który łączy określone osoby węzłem wcześniejszym i podstawowym, na którym dopiero rozwija się współwłasność łączna.
Współwłasność łączna jest korelatem tego podstawowego stosunku, jest jego konsekwencją w sferze prawa rzeczowego. Występuje tutaj współzależność własności łącznej od tego podstawowego stosunku: współwłasność ta nie może bez niego ani powstać ani bez niego istnieć. Mamy tutaj zawsze do czynienia z dwiema lub więcej osobami związanymi ze sobą z mocy prawa (ex lege) lub umowy, stosunkiem będącym związkiem małżeńskim, spółki lub innym podobnym, mającym za zadanie osiągnięcie wspólnego celu, do czego niezbędne są różne wspólne przedmioty majątkowe. Te przedmioty majątkowe (rzeczy) w ramach takiego „związku” podlegają normom o współwłasności łącznej. Osobom występującym ze sobą w określonym „związku” przysługuje na nich współwłasność.
Oczywistą konsekwencją niepodzielności majątku wspólnego jest jego nienaruszalność, co oznacza, że wspólnik nie może rozporządzać (zbywać czy też obciążać) ani udziałem w tym majątku ani w poszczególnych jego składnikach. Korelatem tego zakazu jest niemożność żądania przez wierzyciela wspólnika zaspokojenia w jakiejkolwiek formie z jego udziału w majątku wspólnym czy też w poszczególnych jego składnikach. Ponadto wspólnik nie może w czasie trwania spółki żądać podziału majątku wspólnego.
Art.864 Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.
Solidarna odpowiedzialności wspólników [solidarna tzn. bez ograniczeń]
Solidarność wspólników polega na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości bądź części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych. Tak więc każdy wspólnik odpowiada za całość zobowiązań spółki do pełnej wysokości całym swoim majątkiem a więc także swoim majątkiem osobistym, odrębnym od majątku spółki.
Powyższy artykuł ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że wspólnicy nie mogą ze skutkiem wobec osób trzecich, uprawnionych z tytułu zobowiązań spółki, zmienić w drodze umowy określonej ustawowo zasady odpowiedzialności solidarnej. Dopuszczalne jest natomiast dowolne ułożenie sposobu wzajemnej między wspólnikami odpowiedzialności regresowej, stanowiącej naturalne uzupełnienie solidarności. Należy przy tym zastrzec, że na odpowiedzialność spółki w stosunku do osób trzecich nie ma żadnego wpływu zwolnienie wspólnika w całości lub w części od udziału w stratach spółki.
Wierzycielowi przysługuje prawo swobodnego wyboru majątku, z którego chce on uzyskać zaspokojenie, albowiem żaden przepis nie wymaga, by wierzyciel musiał kierować egzekucję najpierw do majątku spółki, a dopiero wtedy, gdy nie wystarczy ona na zaspokojenie wierzytelności, do osobistego majątku wspólników. Przez zobowiązania spółki należy rozumieć wszelkie zobowiązania powstałe w czasie trwania spółki, w związku z działaniami faktycznymi lub prawnymi, podejmowanymi dla osiągnięcia przez nią określonego w umowie celu gospodarczego.
Wspólnik nie odpowiada majątkiem osobistym za zobowiązania spółki, jeżeli ich źródłem są zdarzenia z okresu kiedy nie był wspólnikiem. Z jednej strony oznacza to, że wspólnik, który wstąpił do spółki już istniejącej nie odpowiada za jej zobowiązania powstałe wcześniej, a z drugiej strony, że mimo wystąpienia ze spółki w dalszym ciągu będzie ponosił odpowiedzialność z pozostałymi wspólnikami za zobowiązania wynikające ze zdarzeń mających miejsce w czasie, gdy był jeszcze wspólnikiem.
Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. Tytuł egzekucyjny wydany przeciwko spółce nie stanowi podstawy nadania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi tej spółki.
[od udziału w stratach można zwolnić, od udziału w odpowiedzialności – nie]
Art.865 §1. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.
§2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
§3. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
Prowadzenie spraw spółki
O sposobie prowadzenia spraw spółki, czyli zajmowaniu się jej interesami, rozstrzyga umowa, która może zawierać szczegółowe postanowienia powierzające poszczególnym wspólnikom zakresy ich zadań i dziedziny spraw którymi mają się oni zajmować. W razie braku takich postanowień sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki może i powinien prowadzić każdy ze wspólników bez potrzeby odwoływania się do pozostałych. Dopiero w razie sprzeciwu choćby jednego z nich potrzebna jest w danej sprawie uchwała wspólników. Natomiast do spraw przekraczających zakres zwykłego zarządu konieczna jest uprzednia uchwała wspólników. Bez uchwały można wykonać czynność nagłą jeżeli jest to konieczne do uchronienia spółki przed niepowetowaną stratą. Z istoty spółki cywilnej wynika, że uchwały wspólników muszą zapadać jednogłośnie.
Sprzeciw wspólnika
Każdy wspólnik ma prawo zakwestionować w drodze sprzeciwu czynności innego wspólnika. Sprzeciw nie wymaga żadnej formy, musi być jednak wyraźny i wymierzony przeciwko ściśle określonej czynności. Należy go zgłosić w ten sposób, by dotarł on do wiadomości działającego wspólnika – do czasu zakończenia podważanej czynności, a jeżeli sprawa wymaga podejmowania wielu czynności – do zakończenia ostatniej czynności finalizującej załatwienie danej sprawy. Uzasadnienie sprzeciwu nie jest konieczne, ale jego brak może zaważyć na treści uchwały podejmowanej następnie przez wspólników.
Jeśli wspólnik dokona oprotestowanej czynności bez uchwały wspólników to wówczas odpowiada wobec spółki za naruszenie umowy.
Czynność nagła
Jest to czynność, której potrzeba podjęcia zjawia się niespodziewanie i jest zarazem pilna, niecierpiąca zwłoki, gdyż w przeciwnym razie spółka zostanie narażona na niepowetowane straty. Nie muszą być to straty majątkowe i nie muszą to być straty duże, wystarczy by nie dało się ich łatwo, a tym bardziej w ogóle, odrobić. Ostateczna ocena nagłości danej czynności zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Bez wątpienia jednak należy odmówić cech nagłości czynności, której podjęcie umożliwiało uprzednie powzięcie uchwały lub zwrócenie się o dokonanie tej czynności do upoważnionych wspólników.
Art.866 W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.
Reprezentacja spółki
Z przypisanym danemu wspólnikowi zakresem prowadzenia spraw spółki łączy się ściśle prawo do reprezentacji spółki w stosunkach z innymi podmiotami. Z zasadzie każdy wspólnik jest umocowany do reprezentacji spółki w takich granicach w jakich uprawniony jest do prowadzenia jej spraw. Kwestia ta może być przez wspólników uregulowana odmiennie jednakże wymaga to bądź zamieszczenia w umowie spółki odrębnych postanowień bądź też odrębnej uchwały wspólników. Wspólnicy mogą też powierzyć reprezentację spółki osobie nie będącej wspólnikiem udzielając jej odpowiedniego pełnomocnictwa. Należy przyjąć, że wspólnik uprawniony do reprezentacji spółki jest w sprawach pomiędzy nim a spółką (z uwagi na kolizję interesów) wyłączony z działania.
Skutki działania wspólnika bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu podlegają ocenie wedle zasad dotyczących rzekomego pełnomocnika (falsus procurator). Ważność umowy zależy od potwierdzenia w wyznaczonym terminie, natomiast jednostronna czynność prawna jest nieważna4.
Art.867 §1. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.
§2. Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach.
Udział wspólnika w zyskach i stratach
Umowa spółki określa zazwyczaj udział wspólników w zyskach i stratach spółki. Jeżeli umowa tej kwestii nie reguluje, udział ten jest równy bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie można zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach, natomiast nie jest dopuszczalne wyłączenie wspólnika od udziału w zyskach. Jeżeli umowa wspomina tylko o udziale w zyskach wspólnik w tym samym stosunku uczestniczy w stratach.
Art.868 §1. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki.
§2. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.
Podział i wypłata zysku
Jeżeli spółka została zawarta na czas dłuższy każdy ze wspólników ma prawo żądać podziału i wypłaty zysku z końcem roku obrachunkowego. W innych przypadkach prawo to służy wspólnikowi dopiero po rozwiązaniu spółki.
Przepis powyższy dokonuje rozróżnienia na spółki zawarte na czas dłuższy i na czas krótszy. W zakresie dotyczącym terminów rozliczeń ma on charakter względnie obowiązujący. Umowa spółki lub uchwała wspólników może więc zawierać w tej materii postanowienia odmienne. Spółka zawarta na czas dłuższy to spółka mająca trwać dłużej niż jeden rok obrachunkowy. Prawo żądania podziału i wypłaty z zysków przysługuje każdemu wspólnikowi. W razie wątpliwości wspólnik ma prawo wglądu do dokumentów finansowych spółki oraz weryfikacji przedstawionych rozliczeń. Z chwilą rozwiązania spółki przez sąd rozliczenie wspólników obejmuje także podział i wypłatę ewentualnych zysków za poprzednie okresy jej działania.
Art.869 §1. Jeżeli spółka została zawarta na czas nie oznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.
§2. Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne.
Wystąpienie wspólnika ze spółki
Interpretacja pojęcia „ważne powody” zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Chodzi tu o powody subiektywne jak i czysto przedmiotowe, które mogą bezpośrednio dotyczyćzarówno wspólnika ustępującego ze spółki jak i pozostałych wspólników i będą to np.:
dłuższa choroba
utrata zdolności działania w zakresie istotnym dla interesów spółki
zmiana miejsca zamieszkania
niemożność pogodzenia uczestnictwa w spółce z obowiązkami państwowymi
brak wzajemnego między wspólnikami zaufania
sprzeniewierzenie się przez wspólników zasadom uczciwości.
Mówiąc ogólnie „ważne powody” to taki zespół okoliczności, które sprawiają że nie można zmuszać wspólnika do pozostawania w spółce wbrew jego woli. Z pojęcia tego należy jednak stanowczo odrzucić nawet uzasadnione przekonanie wspólnika że spółce zagrażają poważne straty.
Oświadczenie woli zawierające wypowiedzenie udziału w spółce powinno być dokonane w formie pisemnej i złożone wszystkim pozostałym wspólnikom.
Art.872 Można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W wypadku takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Dopóki to nie nastąpi, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki.
Wejście do spółki spadkobierców
Zastrzeżenie o którym mowa w powyższym przepisie może być dokonane w umowie spółki bądź w uchwale wspólników powziętej jeszcze za życia wspólnika, którego zastrzeżenie dotyczy. W takim wypadku, z chwilą otwarcie spadku, wszyscy spadkobiercy wspólnika (zarówno testamentowi jak i ustawowi, którzy spadku nie odrzucili) wchodzą do spółki jako wspólnik zbiorowy. Ich udział w spółce objęty po spadkodawcy stanowi element wspólności łącznej wszystkich wspólników, natomiast między spadkobiercami jest stosunkiem wynikającej ze spadkobrania współwłasności w częściach ułamkowych5.
Wejście do spółki następuje ex lege (z mocy prawa), co oznacza, że spadkobiercy nie muszą w tym zakresie składać wobec spółki żadnych oświadczeń woli ani też pozostali wspólnicy nie mogą udaremnić ich wstąpienia do spółki.
W wypadku wejścia do spółki spadkobiercy powinni wskazać jedną osobę uprawnioną do wykonywania ich praw. Dopóki osoba reprezentująca spadkobierców nie zostanie wyznaczona dopóty wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki z wiążącym skutkiem dla spadkobierców.
Art.873 Jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, poczytuje się ją za przedłożoną na czas nie oznaczony.
Ten przepis dotyczy domniemania trwania spółki.
Art.874 §1. Z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd.
§2. Spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika.
Rozwiązanie spółki – ważne powody; szczególny wypadek rozwiązania spółki
Rozwiązanie spółki może nastąpić z rozmaitych przyczyn i w różnych trybach, np.:
po spełnieniu się przewidzianych w umowie warunków powodujących rozwiązanie spółki
na skutek wystąpienia ze spółki lub śmierci jednego z dwóch wspólników
w drodze umowy pomiędzy wszystkimi wspólnikami
gdy spełniony został w całości określony w umowie cel gospodarczy.
Interpretacja pojęcia „ważne powody” zależy od okoliczności konkretnego przypadku. W każdym razie chodzi tutaj o inny rodzaj przyczyn aniżeli te o których mowa w art.869 §2. Powody rozwiązania spółki muszą być bardziej generalne i dotyczyć bytu spółki jako całości, a nie tylko jednego wspólnika czy też grupy wspólników. I tak na przykład będą to:
niegospodarność
odejście ze spółki osób na których wiedzy, umiejętnościach czy też autorytecie opierała się działalność spółki
zablokowanie możliwości podejmowania uchwał w ważnych sprawach spółki
nie dające się usunąć konflikty pomiędzy wspólnikami
utrata dobrego imienia spółki lub poszczególnych wspólników
wystąpienie niepokonywalnych trudności w działalności spółki.
„Ważne powody” muszą powstać w czasie trwania spółki i występować do chwili zamknięcia rozprawy. Ustąpienie tychże powodów w czasie trwania procesu spowoduje oddalenie powództwa, podobnie jak utrata przez powoda statusu wspólnika, np. na skutek wypowiedzenia.
Z istoty umowy spółki wynika, że sprawa o jej rozwiązanie musi dotyczyć niepodzielnie wszystkich wspólników. W związku z tym stronę pozwaną stanowią w sporze wszyscy wspólnicy z pominięciem wspólnika – powoda. Postępowanie toczy się w trybie procesu przed sądem gospodarczym, a wyrok sądu uwzględniający powództwo ma charakter kształtujący prawo, co oznacza że rozwiązanie spółki następuje w chwili uprawomocnienia się tego wyroku.
1 Korzystanie z rzeczy, podobnie jak wykonywanie przysługujących praw, może przynosić pewne dochody.
Pożytki rzeczy:
a) pożytki naturalne rzeczy – to jej płody i inne odłączone od niej części składowe, jeżeli według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy, np.: zebrane w sadzie jabłka, drzewo wycięte w lesie, surowiec pobrany ze złoża, pożytkami właściciela wody będą ryby
b) pożytki cywilne rzeczy – to dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego, np.: czynsz najmu uzyskiwany przez właściciela od najemcy, czynsz dzierżawy uzyskiwany od dzierżawcy.
Pożytki prawa – to dochody, które prawo przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, np. odsetki od wierzytelności.
2 Por.art.196 §1 KC: współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną
3 Por.art.196 §2 KC: współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika
4 Por. art.103 KC: §1 Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. §2 Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. §3 W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.
Por. art.104 KC: Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania.
5 Por. art.924 KC: Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Por. art.925 KC: Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.