Spółka cywilna
OGÓLNIE
jest umową a nie podmiotem
nie posiada firmy, siedziby, ale ma adres pod którym występuje
nie jest wpisywana do EDG, KRS
nie można jej utworzyć dla celu charytatywnego (ten jest cechą ewentualnie spółek kapitałowych, a nie osobowych)
nie może być spółką w organizacji
działalność gospodarczą prowadzą wspólnicy
art. 26 i 551 k.s.h.
art. 26 § 4-6:
Spółka, o której mowa w art. 860 Kodeksu cywilnego (spółka cywilna), może być przekształcona w spółkę jawną. Przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników. Przepisy § 1—3 stosuje się odpowiednio
Z chwilą wpisu do rejestru spółka, o której mowa w § 4, staje się spółką jawną. Spółce tej przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Przepisy art. 553 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Przed zgłoszeniem, o którym mowa w § 4, wspólnicy dostosują umowę spółki do przepisów o umowie spółki jawnej.
Art. 551:
Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową, inną niż spółka jawna. Przepis ten nie narusza przepisów art. 26 § 4-6.
Do przekształcenia, o którym mowa w § 2 zdanie pierwsze, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową, z tym że do skutków przekształcenia stosuje się art. 26 § 5.
DEFINICJA
przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów
FORMA: pismo ad probationem (umowa spółki powinna być stwierdzona pismem)
STOSUNKU MAJĄTKOWE
wkłady
wkład nie jest obowiązkowy - może to być zobowiązanie do innego działania
wkład wspólnika może polegać na
wniesieniu do spółki własności rzeczy
wniesieniu do spółki innych praw
świadczeniu usług
domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość
Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.
Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie
nie ma majątku spółki
jest majątek wspólny wspólników - współwłasność łączna powstaje ex lege i trwa tak długo jak długo trwa SC
wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku
w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników
w czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku
udział w zyskach i stratach
każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu
określony w umowie udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach
umowa może zwolnić wspólnika od udziału w stratach (ale nie można zwolnić wszystkich)
niedopuszczalne jest wyłączenie wspólnika od udziału w zyskach
wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku dopiero po rozwiązaniu spółki
chyba że spółka została zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 1 rok lub na czas nieoznaczony - wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku z końcem roku obrachunkowego
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA
solidarna
pierwszoplanowa- spółka nie ma majątku
osobista
nieograniczona
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI
każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki
to prawo wspólnika może być odebrane tylko:
za jego zgodą
albo z ważnych powodów przez sąd
każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki
ale jeśli przed załatwieniem takiej sprawy, choćby 1 z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników
w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wszystkich wspólników
każdy wspólnik może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę
punkty 2-4 to przepisy dyspozytywne
REPREZENTACJA
w braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw (będzie działał wtedy jako przedstawiciel ustawowy pozostałych wspólników)
ZMIANY PERSONALNE
wejście do spółki
trzeba zmienić umowę, powstaje nowa spółka cywilna
wyjątek: można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce
wyjście ze spółki
jeżeli spółka została zawarta na czas nie oznaczony
każdy wspólnik może wypowiedzieć swój udział na 3 miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego
z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony - zastrzeżenie przeciwne jest nieważne
jeżeli spółka została zawarta na czas oznaczony
z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony - zastrzeżenie przeciwne jest nieważne
wypowiedzenie przez wierzyciela
jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika…
jego wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania,..
może wypowiedzieć jego udział w spółce na 3 miesiące naprzód,..
chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony
jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może z tego terminu skorzystać
wspólnikowi występującemu ze spółki
zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania
wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia
nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika
wypłaca się w taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zysku spółki
Nie jest możliwe przeniesienie udziału na osobę trzecią
SN: wstąpienie nowego wspólnika z przejęciem zobowiązań i uprawnień za zgodą wszystkich wspólników (również występujących ze spółki)
Kidyba: tylko zmiana umowy
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI
powody
cel staje się niemożliwy
osiągnięcie celu
upływ czasu
podjęcie uchwały
wystąpienie 1 z 2 wspólników
rozwiązanie przez sąd - z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd
ogłoszenie upadłości wspólnika
jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, poczytuje się ją za przedłużoną na czas nie oznaczony
od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych ale:
z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady
pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki
Istota stosunku spółki i jej charakter prawny
Konieczne jest porozumienie się co najmniej 2 wspólników
Do lat 90 XX w. przy spółkach osobowych, a w SA nadal może być jednoosobowa spółka (100% udziałów lub akcji)
Spółki państwowe - SN 91 r.: jeżeli chociaż jedna akcja/udział nie jest państwowa - to wtedy nie jest to państwowa osoba prawna (państwowa osoba prawna - o.p. której cały majątek należy do Skarbu Państwa lub do innej państwowej o.p.)
Działalność gospodarczą prowadzi spółka, nie wspólnik [?] - czyli np. wykup udziałów lub akcji nie stanowi działalności gospodarczej
TEORIE
teoria umowna (kontraktowa)
istotą spółki jest umowa wspólników
konieczne jest affectio societatis - wola współdziałania
art. 3 ksh in fine :”współdziałanie w inny określony sposób”
teoria dominująca ale nie sprawdza się
gdy mamy do czynienia z przepisami iuris cogentis (ograniczają możliwość umówienia się)
w odniesieniu do jednoosobowej SKap
teoria majątku celowego (Brinz)
eksponuje majątek służący realizacji określonego celu
zawodzi, bo:
sprzedaż kapci i kapitał 5 mln, sprzedaż aut i kapitał 5 mln - czasem spółka dokapitalizowana, czasem kapitał za niski, czasem w ogóle nie ma
są jakieś minima kapitałowe w SKAP
teoria instytucjonalna (teoria jednostki organizacyjnej)
spółka tworzy odrębną instytucję od wspólników - ma odrębną podmiotowość prawną
wspólnicy są takimi współwłaścicielami spółki w sensie ekonomicznym
chodzi o interes jaki ma powstać po powstaniu spółki
teorie mieszane
prof. Włodyka - cechy istoty stosunku spółki:
stosunek cywilnoprawny
o charakterze umownym
polegający na wspólnym prowadzeniu spraw
wspólnym majątku
dążeniu do osiągnięcia wspólnego celu
ma charakter jawny (wpis do rejestru)
art. 3 KSH - przez umowę SH wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu
przez wniesienie wkładów
oraz przez współdziałanie w inny określony sposób - jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi
WŁAŚCIWOŚCI STOSUNKU SPÓŁKI
stosunek cywilno-prawny między równorzędnymi podmiotami odpowiednie stosowanie przepisów KC
stosunek prawny umowny
umowa, ale się łączą się wspólnicy - jaka tu druga strona umowy?
Umowa wspólnika z innymi wspólnikami i każdego drugiego wspólnika z pozostałymi wspólnikami - dlatego stosunek dwustronny, umowny
stosunek prawny wielostronny
wyjątek: 1-osobowe spółki kapitałowe
współdziałanie wspólników dla osiągnięcia wspólnego celu (najczęściej gospodarczego)
nie jest to stosunek wzajemny - chodzi o współdziałanie a nie wymianę dóbr
spółka może prowadzić kilka przedsiębiorstw
powiązania
osobowe - SO - łączą środki i cele kilku osób
kapitałowe - SK - powiązania wielu osób, które angażują (nawet niewielkie) środki - dzięki temu ma duży kapitał
odpowiedzialność
SO - subsydiarna odpowiedzialność wspólników, posiłkowa w stosunku do odpowiedzialności spólki
SK - wspólnicy/akcjonariusze nie odpowiadają swoim majątkiem
PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ
Katner popiera SN z 1991 r. - samo wniesienie wkładu do spółki to tylko inwestowanie w spółkę a nie działalność gospodarcza (czyli 10 lat) bo wspólnik wnoszący wkład nie jest przedsiębiorcą
Spółka cicha
była regulowana w KH
spółka cicha polegała na tym, że jedna ze stron (tzw. wspólnik cichy) wnosi wkład do przedsiębiorstwa prowadzonego we własnym imieniu i na własny rachunek przez drugą stronę (przedsiębiorcę), która zobowiązana jest do wypłaty wspólnikowi cichemu umówionej części zysku
cechy:
wyłączenie odpowiedzialności wspólnika cichego za długi powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa
brak wspólności majątkowej partnerów
art. 353 1 (ZSU) - w tej chwili można sformułować taką umowę nienazwaną ale nie będzie do spółka handlowa
przeciw spółce cichej jako SH
numerus clausus SH
sprzeciwia się temu natura stosunku spółki
przepisy publiczno - prawne i podatkowe nie pozwalają na utworzenie spółki cichej
Majątek spółki
SPÓŁKI OSOBOWE- to co w SPJ
SPÓŁKI KAPITAŁOWE- to co w SA, SPZOO
Udział
UDZIAŁ W SO:
udział oznacza uczestnictwo (członkostwo) w spółce
nie ma już dziś poglądu występującego na tle KH, że mamy do czynienia ze współwłasnością łączną - jest współwłasność w częściach ułamkowych - zasada jednakowej wartości wkładów
UDZIAŁ W SK:
Udziały składają się na kapitał spółki
Udziały muszą mieć pokrycie we wkładach, które zostały wniesione do spółki
Udział jest więc prawem podmiotowym wspólnika stanowiącym o zakresie jego uprawnień w spółce
Udział jest wiązką uprawnień - korporacyjnych i majątkowych
Korporacyjne - związane z członkostwem - prawo głosu, uczestnictwo w zgromadzeniu, prawo do informacji
Majątkowe - związane z udziałami, w osobowych te uprawnienia nie stanową odbicia wysokości udziałów, będą to te prawa związane z prawem do podziału zysku, do decyzji związanych z tym podziałem, co do sumy likwidacyjnej przy likwidacji
Kapitał
Kapitał - suma wkładów, które wnoszone są na pokrycie udziałów w spółce
W SO- to co w SPJ
W SK jest kapitał zakładowy - to co w SA, SPZOO
Wkład
WKŁAD - świadczenia wspólnika w zamian za obejmowane udziały / akcje w spółce
Obowiązek wynikający z istoty spółki - wniesienie wkładów
Składają się one na kapitał
Wkłady i to co spółka uzyska prowadząc działalność to majątek spółki
Przedmiotem wkładu mogą być:
pieniądze - pewna wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych
wkład gotówkowy (gotowizna)
czek gotówkowy, możliwy przelew bankowy
wkład niepieniężny (aport) - wkładem może być wszystko co stanowi wartość ekonomiczną
Prawa zbywalne: względne i bezwzględne:
własność rzeczy ruchomych i nieruchomych
użytkowanie wieczyste
użytkowanie, choć prawa niezbywalne nie mogą być przedmiotem wkładu - orzecznictwo (III 1993 r.): nie można przenieść użytkowania, ale można je ustanowić
nowe technologie, wiedza
wierzytelności wobec spółki
prawa o charakterze niewłasnościowym
nie mogą to być weksle, ani wierzytelności niepieniężne
przedsiębiorstwo jako wkład
Cechy spółek osobowych
mają podmiotowość prawną
ułomne op - jonop'y którym ustawa przyznaje zdolność prawną
SO może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana
odpowiedzialność za zobowiązania
spółka - pierwszorzędna, nieograniczona, solidarna
wspólnicy - subsydiarna (odnosi się to do zaspokojenia, z powództwem można wystąpić wcześniej) osobista, nieograniczona, solidarna ze spółką i wspólnikami
odpowiedzialność wewnętrzna - np. wypłata zysku - odpowiada sama spółka
osoby które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed wpisaniem do rejestru za zobowiązanie wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie i pierwszoplanowo
cel utworzenia spółki
SC (osobowa ale nie handlowa) - cel gospodarczy
reszta - dla prowadzenia przedsiębiorstwa (spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą)
powstają z chwilą wpisu - uzyskują wtedy zdolność prawną
substrat: osoby wspólników
tożsamy interes spółki i wspólników
stosunki wewnętrzne są oparte na umowie i zaufaniu między wspólnikami
silny udział osobisty wspólników w osiągnięciu celów spółki (może się wiązać z pracą wspólników)
ograniczona liczba wspólników
ustawowy obowiązek lojalności - zakaz konkurencji
zasady odpowiedzialności
zasada niezmienności składu osobowego
wyjątek:
Ogół praw i obowiązków wspólnika SO może być przeniesiony na inną osobę
tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi
tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce i zobowiązania tej spółki odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki
głosowanie głowami - per capita(wyjątek SKA)
kontrola nad działalnością spółki należy do praw osobowych wspólników zasady prowadzenia spraw
każdy wspólnik może 1 -osobowo reprezentować spółkę
ograniczenia zbycia udziałów - wymagana zgoda wspólników
uchwały
zasada; jednomyślność
większość - gdy wszyscy wspólnicy się na to zgodzą
zmiany składu osobowego
śmierć wspólnika
sądowe wyłączenie ze spółki
zmiana umowy spółki
rozwiązanie umowy przez sąd
ogłoszenie upadłości wspólnika
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika
wypowiedzenie umowy spółki przez wierzyciela wspólnika
zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej
likwidacja nie jest obligatoryjna
Cechy spółek kapitałowych
ogólne
mają podmiotowość prawną
op - z chwilą wpisu do rejestru uzyskują op
po zawiązaniu spółki a przed wpisem do rejestru funkcjonują jako spółki w organizacji
cel utworzenia spółki: każdy cel prawnie dozwolony
SK nie musi być przedsiębiorcą
nie ma silnego udziału osobistego wspólników w osiągnięciu celów spółki
obowiązek ogłoszenia danych zamieszczonych w KRS - w Monitorze Sądowym i Gospodarczym
majątkowe
mają kapitał zakładowy substrat: kapitał zakładowy
zasadą jest zbywalność udziałów/akcji
istnieje obowiązek wniesienia wkładu
Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług
W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia
Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.
Wspólnik i akcjonariusz nie może potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji
Nie wyłącza to potrącenia umownego
rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważne
wspólnicy
nie ma zasady niezmienności składu
liczba wspólników
SA- nieograniczona
sp. z o.o. - mogą być pewne ograniczenia
zasadniczo rozbieżny interes spółki i wspólników
spółka: inwestowanie
wspólnicy: duże dywidendy, wynagrodzenie, korzyści
zasada równego traktowania
wspólnicy albo akcjonariusze SK powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach
odpowiedzialność
spółka odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem
wyłączona odpowiedzialność osobista wspólników
ale są ograniczenia tego wyłączenia (np. dotyczące członków organów)
organizacja
stosunki wewnętrzne : element zaufania występuje tylko w sp. z o. o.
występują organy spółki jako organy op
spółka działa poprzez organy a nie poprzez wspólników
kontrola nad działalnością spółki
to prawo kapitałowe - zależy od wielkości udziałów
wspólnicy nie zarządzają spółką
organy spółki prowadzą sprawy spółki (zarząd)
organy kontroli
SA: rada nadzorcza
sp. z o. o.: rada nadzorcza lub komisja rewizyjna
w istotnych sprawach wymagana jest zgoda większości akcjonariuszy
głosuje się liczbą akcji / udziałów (z przywilejem)
uprawnienia zależą od ilości udziałów / akcji w kapitale zakładowym
głosowanie udziałami
reprezentacja spółki
zasada: zarząd
wyjątek: rada nadzorcza
złożenie podpisów przez wszystkich członków zarządu pod dokumentem wystawionym przez spółkę jest wymagane tylko w przypadku, gdy ustawa tak stanowi
Członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych
Nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 ustawy
Powyższy zakaz ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, jednakże nie może zakończyć się wcześniej niż z upływem trzech lat od dnia zakończenia okresu odbywania kary
W terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku, o którym mowa powyżej, skazany może złożyć wniosek do sądu, który wydał wyrok, o zwolnienie go z zakazu pełnienia funkcji w spółce handlowej lub o skrócenie czasu obowiązywania zakazu
Nie dotyczy to przestępstw popełnionych umyślnie
Sąd rozstrzyga o wniosku, wydając postanowienie
Inne przepisy ogólne
Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej
Zawarcie przez spółkę zależną umowy wymienionej powyżej z członkiem zarządu, prokurentem lub likwidatorem spółki dominującej wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dominującej.
Do wyrażenia zgody i skutków braku zgody stosuje się przepisy art. 17 § 1 i 2
Jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna
Zgoda może być wyrażona przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę
Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej
Czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki albo statut, jest ważna, jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki albo statutu
Różnice między spółkami osobowymi a spółkami kapitałowymi (wykład)
SPÓŁKI OSOBOWE |
SPÓŁKI KAPITAŁOWE |
Ułomne osoby prawna |
Osoby prawne |
Dominuje związek osób |
Związek osób łączy się z udziałami/akcjami |
Uprawnienie do prowadzenia spraw, reprezentacji, głosowania |
uprawnienia zależą od udziałów/akcji |
Odpowiedzialność wspólników |
Brak osobistej odpowiedzialności wspólników (jest odpowiedzialność członków zarządu) |
Cel: prowadzenie przedsiębiorstwa/wykonywanie wolnego zawodu |
Jakikolwiek cel prawnie dozwolony |
|
Obowiązki ogłoszeń, dokumentacji |
Niezmienność składu osobowego |
Zmienność składu osobowego |
Brak kapitału zakładowego |
Jest kapitał zakładowy |
Nie ma organów (chociaż w sp.p. zarząd, też możliwe w SKA) |
Są organy |
Spółka jawna
Definicja
SPJ jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową
Cechy
bezpośrednie i osobiste zaangażowanie wspólników w przedsiębiorstwo prowadzone przez spółkę
ułomna op
art. 26 KSH
SC może być przekształcona w SPJ (wcześniej obowiązek)
przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników
przed zgłoszeniem do rejestru wspólnicy dostosują umowę spółki do przepisów o umowie SPJ
z chwilą wpisu do rejestru SC staje się SPJ
przysługują jej wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników
Wyrok SN 2009: sp.j. będąca rezultatem „przeistoczenia się” (nie przekształcenia) spółki cywilnej staje się właścicielem nieruchomości i ruchomości dotychczasowych będących we wspólności łącznej wspólników tej spółki bez potrzeby dokonywania dodatkowych czynności prawnych, a jedynie zgłaszając w rejestrach, KW itd. Wstępując ex lege w stosunki materialno-prawne spółki cywilnej, czyli wspólników spółki wstępuje także w stosunki procesowe ze wszelkimi uprawnieniami stron, zachowaniem terminów itp.
Jakie konsekwencje prawne przekształcenia spółki cywilnej w jawną?
Przed nowelizacją z roku 2008 dominujący był pogląd związany z tym, że nastąpiło przejście jednej formy prawnej w drugą, co odróżnia od przekształcenia spółki w spółkę, ale tak, że należy dopełnić szeregu czynności, które będą kwalifikować przekształcenie jako to z 26 KSH.
W razie takiego przekształcenia na podstawie art. 26 KSH nie następuje rozwiązanie stosunku prawnego spółki, a spółka cywilna staje się spółką jawną, nie tworząc nawet nowej umowy, a dostosowując tą umowę spółki cywilnej do wymagań spółki jawnej z art. 25 (inne niż te w art. 860 KC).
To oznacza, że jawna kontynuuje prawa i obowiązki spółki cywilnej, jako umowy jej wspólników.
Jest to nadal ten sam podmiot występujący w nowej formie organizacyjnej, a to oznacza, że jawna staje się właścicielem majątku wspólników spółki cywilnej bez dokonania dodatkowych czynności.
Nie nastąpiło rozwiązanie spółki cywilnej, więc do rozliczeń między wspólnikami niezależnie od jej przekształcenia należy stosować przepisy KC o rozliczeniach między wspólnikami cywilnej a nie KSH
Spółka cywilna a spółka jawna (wykład)
Cywilna KC: |
Spółka jawna KSH: |
cel: wspólny gospodarczy |
cel: prowadzenie przedsiębiorstwa |
brak podmiotowości, brak osobowości |
jest podmiotowość jako ułomna os. prawna |
Źródłem powstania spółki jest umowa: pisemna ad probationem |
Też umowa: pisemna ad solemnitametm |
brak zgłoszenia do rejestru, a do Ewidencji Centralnej tylko wspólnicy jeśli są os. fizycznymi, a osoby prawne, są w KRS i tam figurują, a w rejestrze trzeba zaznaczyć, iż są wspólnikami |
rejestr KRS, |
brak kapitału zakładowego |
Brak kapitału zakładowego |
wymaga się wniesienia wkładów |
wymaga się wniesienia wkładów - tu na kapitał udziałowy |
ma nazwę |
ma firmę może mieć też dodatkowo nazwę handlową jako taką dla odróżnienia w obrocie |
nie ma majątku spółki, współwłasność łączna,- jest majątek, który jest majątkiem wspólników |
majątek spółki |
brak organów, każdy ma prawo prowadzić sprawy spółki |
brak organów, każdy ma prawo prowadzić sprawy spółki z z wyłączeniami w ustawie przewidzianymi |
nie ma prokury, reprezentacja każdego wspólnika z wyłączeniami (może być postanowienie inne umowy) |
Jest prokura |
zobowiązania spółki cywilnej są zobowiązaniami wspólników - osobiste, solidarne całym majątkiem wspólników i współwłasnością łączną, odpowiedzialność wspólników jest pierwszorzędna i wyłączna, przy pozywaniu pozywa się wspólników |
odpowiedzialność spółki, pozywa się spółkę, można też i spółkę i wspólników, nie można samych wspólników, odpowiedzialność wspólników jest subsydiarna |
możliwość wypowiedzenia udziałów na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, czasem krócej z ważnych powodów |
możliwość wypowiedzenia udziałów, na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego jeśli jest zawarta na czas nie oznaczony, zawarta na czas życia wspólnika uważa się za zawartą na czas nieoznaczony |
Utworzenie
UTWORZENIE PIERWOTNE
podpisanie umowy spółki
forma: pismo ad solemnitatem
stronami umowy mogą być: of, op i ułomne op
umowa spółki jawnej powinna zawierać:
firmę spółki (EN)
siedzibę spółki (chodzi o miasto) (EN)
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość (EN)
jeśli wartość wkładów nie zostanie określona to istnieje domniemanie równości wkładów
przedmiot działalności spółki, (EN)
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (AN)
essentialia negotii - składniki przedmiotowe istotne - od ich wystąpienia uzależniona jest ważność umowy
wpis do rejestru
powstaje z chwilą wpisu do rejestru
osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie
każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki jawnej do rejestru
zgłoszenie SPJ do sądu rejestrowego powinno zawierać m. in.
firmę, siedzibę i adres spółki,
załączniki
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki
współmałżonek wspólnika może żądać wpisania do rejestru wzmianki o umowie dotyczącej stosunków majątkowych między małżonkami
UTWORZENIE WTÓRNE przekształcenie innej SO lub SC w SPJ
Firma
Firma SPJ powinna zawierać:
nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników, kilku wspólników albo 1 wspólnika
oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”.
dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.
Prowadzenie spraw spółki - stosunki wewnętrzne
Poniższe przepisy mają charakter dyspozytywny - przepisy te będą miały zastosowanie, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej
KAŻDY WSPÓLNIK MA PRAWO I OBOWIĄZEK PROWADZENIA SPRAW SPÓŁKI
WSPÓLNIKA MOŻNA WYŁĄCZYĆ OD PROWADZENIA SPRAW SPÓŁKI - prowadzenie spraw spółki może być powierzone 1 lub kilku wspólnikom
wyłączenie dobrowolne
na mocy umowy spółki
na mocy uchwały wspólników
zasada: jednomyślna
wyjątek: większość jeśli przewiduje to umowa spółki
wyłączenie przymusowe
prawo prowadzenia spraw spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu
dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw spółki
jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku wspólnikom, do prowadzenia przez nich spraw spółki stosuje się przepisy ustawy dotyczące prowadzenia spraw przez wszystkich wspólników.
uchwałę wszystkich wspólników zastępuje wówczas uchwała tych wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki
przepisy imperatywne!! (umowa spółki nie może ograniczyć lub wyłączyć przepisów art. 38)
nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom 3. z wyłączeniem wspólników = nie można wszystkich wspólników wyłączyć od prowadzenia spraw spółki
nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do
osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki
osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki
KAŻDY WSPÓLNIK MOŻE BEZ UPRZEDNIEJ UCHWAŁY WSPÓLNIKÓW PROWADZIĆ SPRAWY NIEPRZEKRACZAJĄCE ZAKRESU ZWYKŁYCH CZYNNOŚCI SPÓŁKI
ale jeśli przed załatwieniem takiej sprawy, choćby 1 z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników
jeżeli w sprawach nieprzekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wspólników, konieczna jest jednomyślność wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki
* sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki - to wszelkie czynności bieżące, związane z przedmiotem działalności spółki, czynności stałe, wynikające z natury rzeczy
W SPRAWACH PRZEKRACZAJĄCYCH ZAKRES ZWYKŁYCH CZYNNOŚCI SPÓŁKI wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki
Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać CZYNNOŚĆ NAGŁĄ, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę
PROKURA
ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.
odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki
Prawa i obowiązki wspólnika prowadzącego sprawy spółki ocenia się w stosunku między nim a spółką wg przepisów o ZLECENIU, a w przypadku gdy wspólnik działa w imieniu spółki bez umocowania albo gdy wspólnik uprawniony do prowadzenia spraw przekracza swe uprawnienia - wg przepisów O PROWADZENIU CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA.
Za prowadzenie spraw spółki wspólnik NIE OTRZYMUJE WYNAGRODZENIA.
czynności podejmowane przez wspólnika związanei z prowadzeniem spraw spółki wynikające z tego, że poza wkładem ma określone umiejętności - np. jest księgowym i sporządza bilans - za to powinien otrzymać wynagrodzenie
Katner: nie można w umowie umówić się inaczej niż art. 46 mimo art. 37, który stanowi, że przepisy niniejszego rozdziału mają zastosowanie, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, to niektórzy wywodzą z tego, fakt, że także można się umówić inaczej niż przewiduje to art. 46 KSH. Można tylko wtedy, gdy występują ważne powody dla którego się inaczej postanowi, a nie wtedy, gdy wspólnik miałby tymi świadczeniami wnosić wkład (nie wniósł wkładu materialnie, a usługi), bo to byłoby ominięcie tego przepisu, mimo, ze jest względnie obowiązujący to nie może być omijany
Reprezentacja spółki - stosunki zewnętrzne
Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
ZASADA: Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę
Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób 3.
Umowa spółki może
pozbawić wspólnika prawa reprezentowania spółki
przewidywać że wspólnik jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem reprezentacja łączna brak zgody wszystkich = czynność nieważna
Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu
Stosunki majątkowe
MAJĄTEK SPÓŁKI
Majątek SPJ stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia
Majątek SO jest odrębny od majątków jej wspólników - nie ma współwłasności łącznej
Ogół praw i obowiązków wspólnika SO może być przeniesiony na inną osobę
tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi
tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
Zakaz potrącania - w czasie trwania spółki: (zasada niepodzielności majątku spółki?)
wspólnik nie może żądać od dłużnika zapłaty przypadającego na niego udziału w wierzytelności spółki
wspólnik nie może przedstawić do potrącenia wierzytelności spółki swojemu wierzycielowi
dłużnik spółki nie może przedstawić spółce do potrącenia wierzytelności, jaka mu służy wobec 1 ze wspólników
wspólnik nie może potrącać wierzytelności przysługującej mu wobec spółki z wierzytelnością spółki, która przysługuje spółce wobec wspólnika z tytułu wyrządzenia szkody
w czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika może uzyskać zajęcie tylko tych praw służących wspólnikowi z tytułu udziału w spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać - ius cogens (przeciwne postanowienia umowy są nieważne)
jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika to
wierzyciel wspólnika, który na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki…
może wypowiedzieć umowę spółki na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony
jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z terminu umownego
w czasie trwania spółki wspólnicy nie mogą dzielić między siebie majątku spółki
1 wyjątek: jest prawo do udziału w zysku
KAPITAŁ SPÓŁKI
w SO jest kapitał, nie KZ
SO nie są budowane w oparciu o kapitał lecz o powiązania osobiste wspólników
wspólnicy nie muszą tej kwoty określać
WKŁADY
wkład - świadczenia wspólnika w zamian za obejmowane udziały w spółce
umowa spółki powinna zawierać określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
jeśli wartość wkładów nie zostanie określona to istnieje domniemanie równości wkładów
wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu
wkład wspólnika może polegać na
przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw
prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę - skutek zobowiązująco - rozporządzający
dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki
przedmiot wkładu
prawa majątkowe
świadczenie usług lub wykonywanie pracy
jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży lub o najmie
UDZIAŁ W SO
udział to ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce
prawa udziałowe łączą w sobie elementy osobowe i majątkowe
co do zasady są one niezbywalne - ogół praw i obowiązków wspólnika SO może być przeniesiony na inną osobę
tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi
tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
udział kapitałowy - część majątku przypadająca na wspólnika w stosunku do całego majątku
udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu
udział kapitałowy stanowi określoną wartość księgową wyrażoną w złotych, która stanowi podstawę do określenia praw i obowiązków wspólnika w spółce w przypadkach przewidzianych przez ustawę lub umowę spółki
wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę - tylko w SPJ można żądać odsetek
zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników
wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu
UDZIAŁ W ZYSKACH I STRATACH
każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu
określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach
jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika
wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego
umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach (ale nie można zwolnić wszystkich)
niedopuszczalne jest wyłączenie wspólnika od udziału w zyskach
Odpowiedzialność za zobowiązania
Inne postanowienia umowne nie wywierają skutków wobec osób trzecich
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW
Osobista
bez ograniczenia - całym swoim majątkiem
subsydiarna - wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (ale wytoczyć powództwo może wcześniej)
wyjątek: osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie i pierwszoplanowo
subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed dniem wpisu do rejestru (przedspółka)
solidarna ze spółką i innymi wspólnikami
jeśli 1 ze wspólników wykona zobowiązanie ma regres - ale jaki?
do wspólnikach w częściach równych a do spółki w całości bez względu na udział w zyskach i stratach
osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPÓŁKI - odpowiada jak ułomna op
pierwszoplanowa
całym majątkiem spółki
KTO ZAWIERA UMOWĘ SPÓŁKI JAWNEJ Z PRZEDSIĘBIORCĄ 1 - OSOBOWYM, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki do wartości wniesionego przedsiębiorstwa wg stanu w chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela
ZARZUTY WSPÓLNIKA
wspólnik pozwany z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spółki może przedstawić wierzycielowi zarzuty przysługujące spółce wobec wierzyciela
jeżeli zarzut wymaga złożenia oświadczenia woli przez spółkę celem uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, potrącenia lub w innych podobnych przypadkach, wspólnik może odmówić zaspokojenia wierzyciela, dopóki spółka nie złoży takiego oświadczenia
wierzyciel może wyznaczyć spółce 2 - tygodniowy termin do złożenia oświadczenia woli, po którego bezskutecznym upływie wspólnik lub wierzyciel może wykonać służące mu uprawnienie
Zakaz konkurencji
Wspólnik obowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki.
Wspólnik nie może, bez wyraźnej lub domniemanej zgody pozostałych wspólników, zajmować się interesami konkurencyjnymi, w szczególności uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki jawnej, partner, komplementariusz lub członek organu spółki
Każdy wspólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie osiągnął wspólnik naruszający zakaz konkurencji, lub naprawienia wyrządzonej jej szkody
roszczenia te przedawniają się
z upływem 6 miesięcy od dnia gdy wszyscy pozostali wspólnicy dowiedzieli się o naruszeniu zakazu
nie później jednak niż z upływem 3 lat
Ten przepis nie ogranicza uprawnień wspólników wynikających z art. 63 (rozwiązanie spółki przez sąd)
Rozwiązanie spółki jawnej
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA SPÓŁKI
przyczyny przewidziane w umowie spółki
umowa spółki może przewidzieć, że spółka będzie trwać tylko
przez określony czas
albo do chwili osiągnięcia zamierzonego rezultatu
lub nastąpienia określonego zdarzenia
spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
ogłoszenie upadłości spółki
z mocy prawa
ogłoszenie upadłości SPJ może nastąpić, jeżeli
spółka zaprzestanie płacenia długów
albo jeżeli w stanie jej likwidacji okaże się, że majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie jej długów
uzgodnienie takie powinno nastąpić niezwłocznie
w przeciwnym razie syndyk może domagać się przeprowadzenia likwidacji
śmierć wspólnika
z mocy prawa
jeżeli wspólnikiem jest op - do rozwiązania spółki dochodzi w razie jej ustania
pomimo śmierci wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią
uzgodnienie takie powinno nastąpić niezwłocznie
w przeciwnym razie spadkobierca może domagać się przeprowadzenia likwidacji
ogłoszenie upadłości wspólnika
z mocy prawa
ogłoszenie upadłości SPJ nie pociąga za sobą samo przez się ogłoszenia upadłości wspólników
pomimo ogłoszenia upadłości wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią
uzgodnienie takie powinno nastąpić niezwłocznie
w przeciwnym razie syndyk może domagać się przeprowadzenia likwidacji
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego
spółkę zawartą na czas życia wspólnika uważa się za zawartą na czas nieoznaczony
wypowiedzenia dokonuje się w formie pisemnego oświadczenia, które należy złożyć pozostałym wspólnikom albo wspólnikowi uprawnionemu do reprezentowania spółki
jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika to
wierzyciel wspólnika, który na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki…
może wypowiedzieć umowę spółki na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony
jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z terminu umownego
pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią
uzgodnienie takie powinno nastąpić przed upływem terminu wypowiedzenia
w przeciwnym wspólnik, który wypowiedział umowę spółki lub jego wierzyciel, mogą domagać się przeprowadzenia likwidacji
prawomocne orzeczenie sądu
iuris cogentis - przeciwne postanowienia umowy są nieważne
Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd
Jeżeli ważny powód zachodzi po stronie 1 ze wspólników, sąd może na wniosek pozostałych wspólników orzec o wyłączeniu tego wspólnika ze spółki.
WYSTĄPIENIE WSPÓLNIKA
w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki
jako dzień bilansowy należy przyjąć:
w przypadku wypowiedzenia - ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin wypowiedzenia,
w przypadku śmierci wspólnika - dzień śmierci
w przypadku ogłoszenia upadłości wspólnika - dzień ogłoszenia upadłości
w przypadku wyłączenia wspólnika na mocy prawomocnego orzeczenia sądu - dzień wniesienia pozwu
tak obliczony udział kapitałowy powinien być wypłacony w pieniądzu
rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze
jeżeli udział kapitałowy wspólnika występującego albo spadkobiercy wspólnika przy rozliczeniu ma wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość
wspólnik występujący albo spadkobierca wspólnika uczestniczą w zysku i stracie ze spraw jeszcze niezakończonych
nie mają jednak wpływu na ich prowadzenie
mogą żądać
wyjaśnień
rachunków
podziału zysku i straty z końcem każdego roku obrotowego
Jeżeli spółka jest 2 - osobowa i po stronie 1 ze wspólników zaistnieje powód rozwiązania spółki sąd może przyznać 2. wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem zgodnie z powyższymi zasadami
W następstwie zaistnienia przyczyn rozwiązania spółki wszczyna się CZYNNOŚCI ZMIERZAJĄCE DO ZAKOŃCZENIA BYTU SPÓŁKI - może się to odbyć
w sposób przewidziany w umowie spółki - wyłączona jest procedura likwidacji
umowa musi określać
sposób podziału majątku spółki, np.
w naturze - in natura
spieniężenie części in natura
zbycie przedsiębiorstwa spółki
sposób zabezpieczenia i zaspokojenia wierzycieli
uzgodniony przez wspólników sposób zakończenia bytu spółki nie może godzić w interesy wierzycieli
SN: jeśli w umowie spółki określony jest sposób zakończenia bytu spółki ale wspólnicy skupili się na podziale majątku spółki a pominęli sposób zabezpieczenia i zaspokojenia wierzycieli to taka umowa nie jest wystarczająca i znajdą zastosowanie przepisy ustawy
SN: jeśli majątek spółki nie wystarczy na zaspokojenie wierzycieli to mimo rozwiązania spółki odpowiedzialność osobistą ponoszą wspólnicy
taka umowa między wspólnikami może być zawarta także w czasie trwania spółki lub po zaistnieniu przyczyny jej rozwiązania
w przypadku wypowiedzenie przez wierzyciela osobistego na zawarcie takiej umowy konieczna jest zgoda tego wierzyciela
w przypadku upadłości wspólnika na zawarcie takiej umowy konieczna jest zgoda zarządcy masy upadłości (syndyka)
w procesie likwidacji
Likwidacja spółki jawnej
W okresie likwidacji
stosuje się przepisy dotyczące stosunków wewnętrznych i zewnętrznych spółki, chyba że
przepisy KSH o likwidacji stanowią inaczej
lub z celu likwidacji wynika co innego
zakaz konkurencji obowiązuje tylko osoby będące likwidatorami
zmiana w zakresie reprezentacji spółki
do sądu rejestrowego należy zgłosić
nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy
sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów
wszelkie zmiany w tym zakresie, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki
każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia
w przypadku gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba że wspólnicy lub sąd powołujący likwidatorów postanowili inaczej
w sprawach, w których wymagana jest uchwała likwidatorów, decyduje większość głosów, chyba że wspólnicy lub sąd powołujący likwidatorów postanowili inaczej
wygasają prokury - nowa prokura nie może być ustanowiona
likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”
likwidatorzy spółki
zasada: wszyscy wspólnicy
wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie lub inne osoby
uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
na miejsce wspólnika upadłego wchodzi syndyk
sąd rejestrowy może
z ważnych powodów
na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny
ustanowić likwidatorami tylko niektórych spośród wspólników lub inne osoby
przeciwne postanowienia umowy są nieważne
tryb powołania likwidatorów
na podstawie prawa
na podstawie uchwały wspólników
na podstawie umowy spółki
wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów odwołanych przez sąd następuje z urzędu
tryb odwołania likwidatorów
na podstawie jednomyślnej uchwały wspólników
sąd rejestrowy może odwołać likwidatora
z ważnych powodów
na wniosek wspólnika lub osoby mającej interes prawny
likwidatora ustanowionego przez sąd tylko sąd może odwołać.
przeciwne postanowienia umowy są nieważne
wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów odwołanych przez sąd następuje z urzędu
elementy zgłoszenia otwarcia likwidacjo do sądu rejestrowego
dokument stwierdzający otwarcie likwidacji
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów
co do reprezentacji
nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy
sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów
wszelkie zmiany w tym zakresie, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki
obowiązki likwidatorów
zakończenie bieżących interesów spółki
nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku
ściągnięcie wierzytelności
wypełnienie zobowiązań
upłynnienie majątku spółki
w stosunkach wewnętrznych likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników
likwidatorzy ustanowieni przez sąd powinni stosować się do jednomyślnych uchwał powziętych przez wspólników oraz przez osoby mające interes prawny, które spowodowały ich ustanowienie
w granicach swoich kompetencji, likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania
ograniczenie ich kompetencji nie ma skutku wobec osób 3.
wobec osób 3. działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne
likwidatorzy sporządzają bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji
z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych
pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki
w braku takich postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały
nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą w zysku
rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze
jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku, w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie
w przypadku niewypłacalności 1 ze wspólników, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku
likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru
w przypadku rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji, wspólnicy mają obowiązek złożenia wniosku
rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru
księgi i dokumenty rozwiązanej spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie 3. na okres nie krótszy niż 5 lat
w przypadku braku zgody wspólnika lub osoby 3., przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy.
wspólnicy i osoby mające interes prawny mają prawo przeglądać księgi i dokumenty
za zobowiązania spółki zaciągnięte w okresie likwidacji spadkobiercy wspólnika odpowiadają wg przepisów o odpowiedzialności za długi spadkowe
Dziedziczenie
jeżeli umowa spółki stanowi, że prawa, jakie miał zmarły wspólnik, służą wszystkim spadkobiercom wspólnie, a nie zawiera w tym względzie szczególnych postanowień - do wykonywania tych praw spadkobiercy powinni wskazać spółce 1 osobę
czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców wspólnika
przeciwne postanowienia umowy są nieważne
Odpowiednie stosowanie przepisów o spółce jawnej
Do SPP w sprawach nieuregulowanych, chyba że ustawa stanowi inaczej
Do SK sprawach nieuregulowanych, chyba że ustawa stanowi inaczej
Do SKA w sprawach nieuregulowanych
do stosunku prawnego komplementariuszy
między sobą,
wobec wszystkich akcjonariuszy
wobec osób 3
do wkładów komplementariuszy do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy
Spółka partnerska
Definicja
SPP jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą
spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż 1 wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej
W sprawach nieuregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej
RATIO LEGIS: chęć oddzielenia odpowiedzialności spółki i odpowiedzialności partnerów i odpowiedzialności osobistej od odpowiedzialności wiążącej się z działalnością zawodową
SPP jest przedsiębiorcą - wykonujący wolny zawód przedsiębiorcą nie jest
Osoba partnera
partnerami mogą być wyłącznie osoby fizyczne mające prawo wykonywania wolnego zawodu wyliczonego w KSH albo odrębnej ustawie
wykonywanie wolnego zawodu w spółce może być uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań przewidzianych w odrębnej ustawie
KSH wymienia następujące wolne zawody:
Adwokat
Aptekarz
Architekt
Inżynier budownictwa
Biegły rewident
Broker ubezpieczeniowy
Doradca podatkowy
Makler papierów wartościowych
Doradca inwestycyjny
Księgowy
Lekarz
Lekarz dentysta
Lekarz weterynarii
Notariusz
Pielęgniarka
Położna
Radca prawny
Rzecznik patentowy
Rzeczoznawca majątkowy
Tłumacz przysięgły
Cechy wolnego zawodu:
Osobiste świadczenie usług
Trzeba posiadać określone kwalifikacje poświadczone dokumentem zdanego egzaminu
Określają to ustawy ustrojowe danego zawodu
Łączy się z tym deontologia zawodowa, w szczególności w zawodach polegających na świadczeniu usług np. jakieś kodeksy etyczne- zasady etyki obowiązują wewnątrz korporacji, nie jest to prawo powszechne
Samodzielność, niezależność zawodowa
Zaufanie publiczne - np. notariusz zastępuje funkcje państwa wydając poświadczenie dziedziczenia
Zorganizowanie osoby działającej w wolnym zawodzie
Szczególny rodzaj wynagrodzenia - inne niż w zatrudnieniu etatowym
Tajemnica zawodowa
Szczególna odpowiedzialność - dyscyplinarna, korporacyjna, która jest niezależna od karnej lub cywilnej
Samorządność korporacyjna- różnie wygląda, czasami bardzo szeroka (ale państwo ogranicza)
Utworzenie
UTWORZENIE PIERWOTNE
podpisanie umowy spółki
forma: pismo ad solemnitatem
stronami mogą być wyłącznie of mające prawo wykonywania wolnego zawodu wyliczonego w KSH albo odrębnej ustawie
umowa SPP powinna zawierać
firmę spółki (EN)
siedzibę spółki (EN)
przedmiot działalności spółki (EN)
określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość (EN)
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (AN)
określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki (EN)
nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli umowa spółki stanowi że odpowiadają jak wspólnicy SPJ (AN)
w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów (AN)
wpis do KRS
powstaje z chwilą wpisu do rejestru
osoby które działalny w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed wpisem do rejestru odpowiadają za zobowiązania wynikające z tego działania solidarnie i pierwszoplanowo
każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia SPP do rejestru
zgłoszenie SPP do sądu rejestrowego powinno zawierać m. in .
firmę, siedzibę, adres spółki
przedmiot działalności spółki
załączniki
dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu
UTWORZENIE WTÓRNE - przekształcenie innej SO w SPP
Firma
Firma SPP powinna zawierać:
nazwisko co najmniej 1 partnera
dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska”
firmy z takim oznaczeniem mogą używać tylko SPP - zakład hydrauliczny nie może napisać „kowalski i partner”
dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.”.
określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce
Prowadzenie spraw spółki
odpowiednie stosowanie przepisów o SPJ, ale może być prowadzenie spraw powierzone zarządowi
Reprezentacja spółki
ZASADA: każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
POZBAWIENIE PARTNERA PRAWA REPREZENTOWANIA SPÓŁKI może nastąpić
tylko z ważnych powodów
uchwałą powziętą większością 3/4 głosów
w obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów
umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały
pozbawienie partnera prawa reprezentowania staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru
ZARZĄD - quasi organ (nie organ, bo organy są dla osób prawnych)
umowa spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi - oznacza to wyłączenie powyższej zasady
odesłanie do przepisów o SPZOO co do zarządu (art.201-211 i 293-300 k.s.h.)
nie stosuje się przepisów art. 96 (dot. prawa reprezentacji i pozbawienia tego prawa)
Odpowiedzialność
ZASADA:
Odpowiedzialność partnera jest ograniczona w stosunku do modelu odpowiedzialności za zobowiąania spółki jawnej
partner nie odpowiada za zobowiązania spółki:
powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce
lub będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki
Partner odpowiada osobiście, subsydiarnie, całym majątkiem i solidarnie ze spółką i innymi partnerami za inne zobowiązania spółki, np. niezwiązane bezpośrednio z wykonywaniem wolnego zawodu (remont, rachunki za energię)
WYJĄTEK: umowa spółki może przewidywać, że 1 albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik SPJ
Czy wszyscy wspólnicy mogą przyjąć taką odpowiedzialność? 2 stanowiska:
Nie, gdyż przepis stanowi jeden albo więcej, ale nie wszyscy
Tak, bo dlaczego nie?
Wtedy przeciwnicy mówią, że jak wszyscy to przestaje być partnerską wtedy byłaby jawną
Ale znów nie, gdyż przecież partnerska może mieć zarząd, którego nie ma jawna i nie może jej mieć - odpowiedzialność wspólników, która jest subsydiarna w osobowej nie jest odpowiedzialnością członków zarządu, którzy odpowiadają tak jak członkowie zarządu spółki z o. o. (pogląd Katnera - mogą wszyscy)
Rozwiązanie
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA
przyczyny przewidziane w umowie spółki
ogłoszenie upadłości spółki
prawomocne orzeczenie sądu
jednomyślna uchwała wszystkich partnerów
utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,
w przypadku gdy w spółce pozostaje 1 partner lub gdy tylko 1 partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń
PRZEPISY O SPJ stosuje się w razie
śmierci partnera,
ogłoszenia upadłości partnera,
wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera
W PRZYPADKU UTRATY PRZEZ PARTNERA UPRAWNIEŃ DO WYKONYWANIA WOLNEGO ZAWODU, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu.
wystąpienie następuje przez pisemne oświadczenie skierowane do zarządu albo do partnera uprawnionego do reprezentowania spółki.
po bezskutecznym upływie powyższego terminu uważa się, że partner wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu
Dziedziczenie
SPADKOBIERCA PARTNERA NIE WSTĘPUJE DO SPÓŁKI W MIEJSCE ZMARŁEGO PARTNERA, CHYBA ŻE UMOWA SPÓŁKI STANOWI INACZEJ, ale należy pamiętać ze partnerami mogą być wyłącznie of mające prawo wykonywania wolnego zawodu wyliczonego w KSH albo odrębnej ustawie
Spółka komandytowa
Historia
KH: była
Przepisy wprowadzające KC uchyliły - ożywienie spółki cichej
W 1990 roku z powrotem w KC
Po co tworzyć?
Żeby nie tworzyć osoby prawnej
Pozwolić wspólnikom ponosić różną odpowiedzialność, dzięki czemu staje się możliwe inwestowanie do spółki przez osobę, która chce ponosić ograniczoną odpowiedzialność
Definicja
SPK jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmni9ej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona
Zatem są 2 rodzaje wspólników
co najmniej 1 komplementariusz - odpowiedzialność wobec wierzycieli za zobowiązania spółki subsydiarna, solidarna, osobista, całym swoim majątkiem (bez ograniczenia)
co najmniej 1 komandytariusz - odpowiedzialność wobec wierzycieli za zobowiązania spółki subsydiarna, solidarna, osobista, do wysokości sumy komandytowej
W sprawach nieuregulowanych spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Utworzenie
UTWORZENIE PIERWOTNE
podpisanie umowy spółki
forma: akt notarialny ad solemnitatem
umowa SK powinna zawierać:
firmę spółki (EN)
siedzibę spółki (EN)
przedmiot działalności spółki (EN)
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość (EN)
jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa
przedmiot tego świadczenia (aport)
jego wartość
osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne
sumę komandytową (EN) - oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (AN)
wpis do rejestru
spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru
osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają za zobowiązania wynikające z tej działalności solidarnie i pierwszoplanowo
zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać, m. in.
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
UTWORZENIE WTÓRNE - przekształcenie innej SO w SK
Firma
Firma SPK powinna zawierać:
nazwisko co najmniej 1 komplementariusza
jeżeli komplementariuszem jest op - pełne brzmienie firmy (nazwy) tej op
nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest of
dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”
dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.”.
nazwisko lub firma (nazwa) komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki - jeśli zostanie zamieszczona odpowiada wobec osób 3. jak komplementariusz
Prowadzenie spraw spółki
KOMPLEMENTARIUSZ tak jak SPJ
KOMANDYTARIUSZ
nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
uprawnienia które umowa spółki może wyłączyć lub ograniczyć
w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
komandytariusz może prowadzić działalność konkurencyjną jeśli nie posiada prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
uprawnienia których umowa spółki nie może wyłączyć ani ograniczyć (można zwiększyć uprawnienia)
komandytariusz ma prawo
żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz
przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności
sąd rejestrowy może
z ważnych powodów
na wniosek komandytariusza
zarządzić w każdym czasie
udostępnienie mu sprawozdania finansowego
lub złożenie innych wyjaśnień
oraz dopuścić komandytariusza do przejrzenia ksiąg i dokumentów
w przypadku zbycia ogółu praw i obowiązków komandytariusza na nabywcę nie przechodzi prawo do prowadzenia spraw spółki - bo ma charakter osobisty
Reprezentacja spółki
Odmienne postanowienia umowy nie wywołują skutków prawnych wobec osób 3.
KOMPLEMENTARIUSZ :
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki
KOMANDYTARIUSZ
komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik
jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, bez umocowania albo przekraczając jego zakres odpowiada za skutki tej czynności wobec osób 3. bez ograniczenia - tak jakby był komplementariuszem
Stosunki majątkowe
WKŁADY
Odmienne postanowienia umowy nie wywołują skutków prawnych wobec osób 3.
KOMPLEMENTARIUSZ - tak jak SPJ
KOMANDYTARIUSZ
wkłady mogą być
pieniężne
niepieniężne - jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa
przedmiot tego świadczenia (aport)
jego wartość
osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne
zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej - najpierw trzeba pokryć sumę komandytową
jeżeli komplementariuszem jest SK, a komandytariuszem jest wspólnik tej spółki, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały lub akcje w tej spółce
wkład wniesiony - rzeczywista wartość świadczenia komandytariusza
komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki
w przypadku zwrotu wkładu w całości albo w części odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu
w przypadku uszczuplenia majątku spółki przez stratę nie wypłacamy zysku komandytariuszowi dopóki wkład nie zostanie uzupełniony do pierwotnej wartości określonej w umowie spółki
w razie wypłaty - uważa się za zwrot wkładu w stosunku do wierzycieli każdą wypłatę dokonaną przez spółkę na rzecz komandytariusza przed uzupełnieniem wkładu do pierwotnej wartości określonej w umowie spółki
dokonanie takich wypłat nie wymaga wpisu do rejestru.
ma skutek
wewnętrzny -udział w zysku
zewnętrzny - odpowiedzialność
jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa
postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne
wkład umówiony
jest przewidziany w umowie spółki
kiedyś musi być wniesiony ale obowiązek jego wniesienia może być odroczony docelowo wkład umówiony = wkład wniesiony
wpływa na wysokość udziału w stracie
UDZIAŁ W ZYSKACH I STRATACH
KOMPLEMENTARIUSZ - jak SPJ
KOMANDYTARIUSZ
uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu
w razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu
Odpowiedzialność
Odmienne postanowienia umowy nie wywołują skutków prawnych wobec osób 3.
KOMPLEMENTARIUSZ - odpowiedzialność wobec wierzycieli za zobowiązania spółki
osobista
całym swoim majątkiem (bez ograniczenia)
subsydiarna
solidarna ze spółką innymi komplementariuszami i komandytariuszami (ale w ich przypadku tylko wtedy jeśli nie pokrył sumy komandytowej i do wysokości sumy komandytowej)
KOMANDYTARIUSZ
suma komandytowa
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza za zobowiązania spółki wobec wierzycieli
komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej
suma komandytowa może
być wniesiona
być zadeklarowana w umowie spółki
określona jest dla każdego komandytariusza oddzielnie w umowie spółki
odnosi się do wszystkich zobowiązań spółki
wkład może
być wniesiony do wysokości sumy komandytowej
przewyższać sumę komandytową
być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej
jeżeli wkład do spółki
będzie niższy od sumy komandytowej to komandytariusz będzie odpowiadał ponad ten wkład do wysokości sumy komandytowej (odpowiedzialność osobista) - czyli
to co wniósł - ryzykuje wkładem
w części w której nie wniósł - osobiście
nie będzie niższy od sumy komandytowej - to komandytariusz nie odpowiada osobiście
można zmienić wysokość sumy komandytowej w umowie spółki
obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru
podwyższenie ma skutek wobec wszystkich wierzycieli
szczególne zasady odpowiedzialności komandytariusza
odpowiada jak komplementariusz
gdy pojawi się w firmie spółki
gdy działa z przekroczeniem pełnomocnictwa lub bez pełnomocnictwa
gdy nie ujawnił pełnomocnictwa
jeżeli umowa spółki dopuszcza przyjęcie do spółki nowego komplementariusza, dotychczasowy komandytariusz może uzyskać status komplementariusza, lub osoba 3. może przystąpić do spółki w charakterze komplementariusza, za zgodą wszystkich dotychczasowych wspólników wówczas staje się komplementariuszem i odpowiada jak on
osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie i pierwszoplanowo
kto przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru (zobowiązanie powstałe przed i po wstąpieniu)
w przypadku zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na własny rachunek, komandytariusz odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa, a istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru
prawa komandytariusza
Żądanie odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy ( art.. 120 § 1 )
Złożenie do sądu rejestrowego wniosku o udostępnienie z ważnych powodów sprawozdania finansowego lub złożenie innych wyjaśnień ( art.. 120 § 2)
Złożenie do sądu rejestrowego wniosku o dopuszczenie z ważnych powodów do przejrzenie ksiąg i dokumentów spółki ( art.. 120 § 2)
Ma prawo zajmować się działalnością konkurencyjną wobec spółki ( nie obowiązuje go zakaz konkurencji określony w art. 56), jeżeli nie ma prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania, chyba że umowa spółki stanowi inaczej ( art.. 121 §3)
W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wysokości umówionego wkładu ( art.. 123 §3)
Uczestniczenie w zysku spółki proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki chyba, że umowa spółki stanowi inaczej ( art.. 123 §3)
W zakresie prowadzenia spraw spółki w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej ( art.. 121 § 2)
Przeglądanie ksiąg i dokumentów w celu sprawdzenia rzetelności rocznego sprawozdania finansowego
Rozwiązanie spółki
Tak jak SPJ, ale są odmienności
Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki
Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw
Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców komandytariusza
Podział udziału komandytariusza w majątku spółki między spadkobierców jest skuteczny wobec spółki jedynie za zgodą pozostałych wspólników
Spółka komandytowo-akcyjna
Definicja
SKA jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółkio co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem
2 rodzaje wspólników
co najmniej 1 komplementariusz - odpowiedzialność wobec wierzycieli za zobowiązania spółki subsydiarna, solidarna, osobista, całym swoim majątek ( (bez ograniczenia)
co najmniej 1 akcjonariusz - nie odpowiada za zobowiązania spółki, ryzykuje wkładem
Cechy
CECHY OSOBOWE
brak op
nieograniczona odpowiedzialność komplementariuszy
niezmienność składu komplementariuszy
wymóg jednomyślności komplementariuszy przy podejmowaniu uchwał
stosuje się odpowiednio przepisy o SPJ
w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy
między sobą,
wobec wszystkich akcjonariuszy
wobec osób trzecich
do wkładów komplementariuszy do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy
CECHY KAPITAŁOWE
ma quasi - organy
ma kapitał zakładowy - powinien wynosić co najmniej 50 tys. zł
ma statut
ma akcje
możliwość zbycia akcji
akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ryzykują tym co wnieśli jako wkład
stosuje się odpowiednio przepisy o SA w pozostałych sprawach nieuregulowanych - w szczególności przepisy dotyczące
kapitału zakładowego
wkładów akcjonariuszy
akcji
rady nadzorczej
walnego zgromadzenia
nie ma sumy komandytowej!
Utworzenie
UTWORZENIE PIERWOTNE
podpisanie statutu przez założycieli (co najmniej wszyscy komplementariusze)
charakter prawny statutu - umowa lub czynność prawna zbliżona do umowy
forma: akt notarialny ad solemnitatem
powinien zawierać
firmę spółki
siedzibę spółki
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość
wysokość kapitału zakładowego
sposób jego zebrania
wartość nominalną akcji
liczbę akcji ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,
organizację WZ i RN jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie RN
wpis do rejestru
SKA powstaje z chwilą wpisu do rejestru
osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed wpisem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie i pierwszoplanowo
zgłoszenie SKA do sądu rejestrowego powinno zawierać m. in.
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
konieczne jest pokrycie przed zarejestrowaniem co najmniej ¼ KZ
UTWORZENIE WTÓRNE - przekształcenie innej SH w SKA
Firma
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna”.
Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną
Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki.
W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz
Prowadzenie spraw spółki
KOMPLEMENTARIUSZ
KAŻDY KOMPLEMENTARIUSZ MA PRAWO I OBOWIĄZEK PROWADZENIA SPRAW SPÓŁKI
Statut spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się jednemu albo kilku komplementariuszom
Zmiana statutu, pozbawiająca prawa prowadzenia spraw spółki lub przyznająca takie prawo komplementariuszowi dotychczas go pozbawionemu, wymaga zgody wszystkich pozostałych komplementariuszy
Komplementariuszowi nie przysługuje prawo do prowadzenia spraw spółki, przekazanych do kompetencji walnego zgromadzenia albo rady nadzorczej przez przepisy niniejszego działu lub statut spółki
stosuje się w pozostałym zakresie przepisy o SPJ, np. sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki
nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osoby trzeciej z wyłączeniem wspólników - nie można wszystkich wspólników wyłączyć
AKCJONARIUSZ I QUASI - ORGANY
rada nadzorcza - służy akcjonariuszom aby kontrolowali co dzieje się w spółce
stosuje się odpowiednio przepisy o RN w SA z wyjątkiem art. 383 KSH
art. 383 KSH:
§1: Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności
§ 2: W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu.
rodzaje
fakultatywna - jeżeli liczba akcjonariuszy nie przekracza 25 osób
obligatoryjna - jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób
członkowie
składa się co najmniej z 3 członków
komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej
nie dotyczy to komplementariusza pozbawionego prawa prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania
prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem RN
członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie
jeżeli komplementariusz objął lub nabył akcje spółki komandytowo-akcyjnej, nie wykonuje on prawa głosu z tych akcji przy podejmowaniu uchwał dotyczących wyboru członków rady nadzorczej
nie może on również być pełnomocnikiem pozostałych akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu przy podejmowaniu uchwał dotyczących wyboru członków rady nadzorczej
wyjątek: nie dotyczy to komplementariusza pozbawionego prawa prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania
kadencja trwa maksymalnie 5 lat
zadania
sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności
statut SKA może rozszerzyć uprawnienia RN
RN może delegować swoich członków do czasowego wykonywania czynności komplementariuszy w przypadku, gdy żaden z komplementariuszy uprawnionych do prowadzenia spraw spółki i do jej reprezentowania nie może sprawować swoich czynności (nie stosuje się art. 383 ksh)
RN może wytoczyć, w imieniu SKA, powództwo o odszkodowanie przeciwko komplementariuszom niepozbawionym prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania
w SKA, w której nie ustanowiono RN, przy podejmowaniu tych czynności spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą WZ
RN nie może odwołać komplementariusza, zawiesić jego uprawnień do prowadzenia spraw
walne zgromadzenie
rodzaje
zwyczajne
nadzwyczajne
prawo uczestniczenia - uczestniczenie w WZ nie jest obowiązkiem jest jedynie prawem
akcjonariusz
komplementariusz także w przypadku, gdy nie jest akcjonariuszem
prawo głosu
akcjonariusz
komplementariusz gdy jest akcjonariuszem
jeżeli komplementariusz objął lub nabył akcje spółki komandytowo-akcyjnej, nie wykonuje on prawa głosu z tych akcji przy podejmowaniu uchwał dotyczących wyboru członków rady nadzorczej
każda akcja objęta lub nabyta przez komplementariusza daje prawo do 1 głosu
nabycie akcji nie zmienia nieograniczonego charakteru jego odpowiedzialności
każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do 1 głosu, chyba że statut stanowi inaczej
nie można całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa głosu
statut może stanowić że, np.
5 akcji daje 1 głos
1 akcja daje 1,5 głosu (ale z 1 akcji max 2 głosy - przepisy o SA)
podejmowanie uchwał
Uchwały walnego zgromadzenia oprócz innych spraw, wymienionych w KSH lub w statucie, wymaga:
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy
udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
udzielenie członkom rady nadzorczej absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
wybór biegłego rewidenta, chyba że statut przewiduje w tej sprawie kompetencję rady nadzorczej
rozwiązanie spółki.
zasada: bezwzględna większość
czasem 3/4
czasem zgoda wszystkich komplementariuszy, np. zmiana statutu, rozwiązanie spółki, podwyższenie i obniżenie KZ
czasem zgoda większości komplementariuszy, np. uchwała co do sposobu pokrycia straty za ubiegły rok obrotowy
Reprezentacja spółki
Postanowienia statutu niezgodne z poniższymi przepisami nie wywołują skutków prawnych wobec osób 3.
KOMPLEMENTARIUSZ
SKA reprezentują komplementariusze, których nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki na mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu
pozbawienie prawa reprezentacji
pierwotne - w statucie za zgodą wszystkich komplementariuszy
wtórne - konieczna jest zmiana statutu
uchwałę o zmianie statutu podejmuje WZ większością ¾ za zgodą wszystkich pozostałych komplementariuszy (ad solemnitatem)
dobrowolne
przymusowe - pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki wbrew jego sprzeciwowi może nastąpić jedynie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu
wymogi sprzeciwu
należy go zgłosić do protokółu walnego zgromadzenia lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym
nie później niż w ciągu miesiąca od dnia powzięcia uchwały przez WZ
przymusowe pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki zwalnia tego wspólnika od odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki powstałe od chwili dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze
AKCJONARIUSZ
może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik lub prokurent
jeżeli akcjonariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób 3. bez ograniczenia - tak jakby był komplementariuszem
dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres
Stosunki majątkowe
Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład i nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (przepisy o sp. j.)
WKŁADY
KOMPLEMENTARIUSZ
komplementariusz może wnieść wkład do SKA na KZ lub na inne fundusze
dualizm wnoszenia wkładów
wkłady na kapitał udziałowy - przepisy o SPJ
wkłady na kapitał zakładowy
komplementariusz może objąć akcje - musi je pokryć
wniesienie przez komplementariusza wkładu na kapitał zakładowy nie wyłącza jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania SKA
przepisy o SA
nie może wnieść pracy
termin
inaczej bada się wartość wkładu
przy SO duża swoboda
przy SK dokładne badanie przez biegłego rewidenta
AKCJONARIUSZ
wkładem nie może być praca lub świadczenie usług
objęcie akcji następuje w akcie objęcia akcji
akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej
agio - jeżeli akcje są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem spółki
akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem 1 roku po zarejestrowaniu spółki
akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w ¼ ich wartości nominalnej
KAPITAŁ ZAKŁADOWY - suma wkładów wnoszonych przez akcjonariuszy/ komplementariuszy na pokrycie obejmowanych akcji
co najmniej 50 000 pln
dzieli się na akcje równej wartości
statut określa
wysokość kapitału zakładowego
sposób jego zebrania
wartość nominalną akcji
liczbę akcji ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów
można mówić o
wartości nominalnej - co najmniej 1 grosz
wartości emisyjnej akcji
akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej
agio - jeżeli akcje są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem spółki
UDZIAŁ W ZYSKACH STRATACH
komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba że statut stanowi inaczej
Odpowiedzialność za zobowiązania
osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed wpisem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie i pierwszoplanowo
KOMPLEMENTARIUSZ
odpowiada subsydiarne, osobiście, bez ograniczeń, solidarnie
przymusowe pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki zwalnia tego wspólnika od odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki powstałe od chwili dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze
jeśli zostanie akcjonariuszem, to nie wyłącza to jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki
AKCJONARIUSZ
nie odpowiada za zobowiązania spółki - ryzykuje tylko wkładem
wyjątki
akcjonariusz odpowiada za skutki czynności wobec osób 3. bez ograniczenia jeżeli
dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa,
nie ma umocowania
albo przekroczy jego zakres
jeżeli umieszczono nazwisko akcjonariusza w firmie spółki, wówczas odpowiada on wobec osób 3. za zobowiązania spółki jak komplementariusz
Nowy komplementariusz
Jeżeli statut dopuszcza przyjęcie do spółki nowego komplementariusza, dotychczasowy akcjonariusz może uzyskać status komplementariusza, albo osoba trzecia może przystąpić do spółki w charakterze komplementariusza, za zgodą wszystkich dotychczasowych komplementariuszy
Oświadczenie nowego komplementariusza, a także oznaczenie wartości jego wkładów oraz zgoda na brzmienie statutu wymaga formy aktu notarialnego.
Nowy komplementariusz odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.
Rozwiązanie i likwidacja spółki
Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w statucie
uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki
ogłoszenie upadłości spółki
śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej
inne przyczyny przewidziane prawem
Ogłoszenie upadłości akcjonariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki
Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne, jeżeli statut tak stanowi
Przepisy dotyczące spółki jawnej stosuje się odpowiednio
Akcjonariuszowi nie przysługuje prawo wypowiedzenia umowy spółki
Jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej, do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki akcyjnej
Likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki, chyba że statut lub uchwała walnego zgromadzenia, powzięta za zgodą wszystkich komplementariuszy, stanowi inaczej
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Rodzaje
SPZOO może być utworzona przez 1 albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej
SPZOO może być
wieloosobowa
jednoosobowa
utworzone przez of
utworzone przez op lub ułomną op
istnieje zakaz tworzenia jednoosobowej SPZOO przez inną jednoosobową SPZOO, w tym spółkę zagraniczną odpowiadającą polskiej SPZOO
nie można jej przejmować
Cechy
OSOBOWE
Indywidualne prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi- wspólnik może w każdym czasie
przeglądać księgi i dokumenty spółki
sporządzać bilans dla swego użytku
żądać wyjaśnień od zarządu
chyba że uprawnienia te wyłącza umowa lub powołano radę nadzorczą lub komisję rewizyjną
wspólnik może żądać rozwiązania spółki
ograniczenie spadkobrania udziałów w spółce
w pewnych sytuacjach jest głosowanie głowami a nie udziałami
możliwość wyłączenia wspólnika przez sąd
można wyłączyć zbywalność udziałów
zobowiązanie do dopłat
odpowiedzialność do wysokości udziałów
KAPITAŁOWE
kapitał zakładowy
zmienny skład osobowy
zasadą jest zbywalność udziałów
udziały uprzywilejowane
odpowiedzialność do wysokości udziałów
możliwość umorzenia udziałów
możliwość posiadania zarządu spoza wspólników - zarząd managerski
SPZOO NIE MOŻE BYĆ ANONIMOWA, A W SA AKCJONARIUSZ MOŻE BYĆ ANONIMOWY
Utworzenie
ZAWARCIE UMOWY SPÓŁKI - ZAWIĄZANIE SPÓŁKI (jeżeli to spółka jednoosobowa to nie umowa, a akt założycielski spółki)
forma: akt notarialny ad solemnitatem
umowa powinna określać
firmę spółki
siedzibę spółki
przedmiot działalności spółki
wysokość kapitału zakładowego
czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział
liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (AN)
Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać:
przedmiot tego wkładu
oraz osobę wspólnika wnoszącego aport,
jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów
Jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem bezskuteczności wobec spółki dokładnie określić w umowie spółki
w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje uprawnienia ZW
jako umowę spółki należy traktować także akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnik lub akcjonariusza SK
sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru SK w przypadku, gdy:
nie zawarto umowy spółki
określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem
umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania
sąd rejestrowy wyznacza odpowiedni termin do usunięcia powyższych braków --. po bezskutecznym upływie tego termu sąd rejestrowy wzywa zarządu spółki do złożenia oświadczenia i moze wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki
jeżeli powyższe braki nie mogą być usunięte, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu spółki
z powodu powyższych braków, spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło 5 lat
o rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy
orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki
WNIESIENIE PRZEZ WSPÓLNIKÓW WKŁADÓW NA POKRYCIE CAŁEGO KZ, A W RAZIE OBJĘCIA UDZIAŁU ZA CENĘ WYŻSZĄ OD WARTOŚCI NOMINALNEJ, TAKŻE WNIESIENIE NADWYŻKI
wkłady i udziały
POWOŁANIE ZARZĄDU
USTANOWIENIA RN LUB KR, JEŻELI WYMAGA TEGO USTAWA LUB UMOWA SPÓŁKI
WPIS DO REJESTRU
zarząd zgłasza zawiązanie SPZOO do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru (ma na to 6 miesięcy: Jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu)
wniosek o wpis SPZOO do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu
zgłoszenie SPZOO do sądu rejestrowego powinno zawierać m. in.
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
do zgłoszenia spółki należy dołączyć:
umowę spółki
oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione,
jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustanowienia, z wyszczególnieniem składu osobowego
lista wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu
nie trzeba powyższych dołączać do zgłoszenia spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy
zarząd takiej spółki w ciągu 7 dni od jej wpisu do rejestru, składa do sądu rejestrowego:
oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady pieniężne na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, jeżeli oświadczenie takie nie zostało dołączone do zgłoszenia spółki
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu
sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu spółki oraz interesu publicznego, a nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów
w przypadku stwierdzenia w zgłoszeniu braku usuwalnego sąd rejestrowy wyznaczy spółce w organizacji stosowny termin do jego usunięcia pod rygorem odmowy wpisu do rejestru
Po zarejestrowaniu spółki zarząd powinien, w terminie dwóch tygodni, złożyć we właściwym urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis umowy spółki ze wskazaniem sądu, w którym spółka została zarejestrowana, oraz daty i numeru rejestracji
Jeżeli po zarejestrowaniu spółki zostały stwierdzone braki wynikłe z niedopełnienia przepisów prawa, sąd rejestrowy, z urzędu albo na wniosek osób mających interes prawny, wzywa spółkę do usunięcia braków i wyznacza w tym celu odpowiedni termin
Jeżeli spółka nie uczyni zadość wezwaniu, o którym mowa w § 1, sąd rejestrowy może nakładać grzywny według zasad określonych w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym
Utworzenie - tzw. szybka ścieżka
Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udostępnianego w systemie teleinformatycznym (wzorzec umowy)
Zawarcie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu wzorca umowy wymaga wypełnienia formularza umowy zawartego w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy podpisem elektronicznym
Ta umowa, zawarta jest po wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego wszystkich danych koniecznych do jej zawarcia i z chwilą opatrzenia ich podpisem elektronicznym
Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy jest możliwa po zarejestrowaniu spółki
Stosunki majątkowe
MAJĄTEK SK
majątek SK jest odrębny od majątków jej wspólników
konflikt interesów
inne interesy ma spółka - wzmacnianie pozycji majątkowej
inne interesy mają wspólnicy - chcą jak najwięcej zarobić na spółce
prawo podziału zysków spółki mają wspólnicy - ZW, WZ
WKŁADY
wkład - świadczenia wspólnika w zamian za obejmowane udziały w spółce - stanowią wartość majątku wspólnika wnoszonego do spółki
cechy:
charakter majątkowy
bezzwrotny
stanowi formę współdziałania wspólnika (art. 3 k.s.h.)
pieniężny/niepieniężny
ad dominium/ad usum
muszą mieć zdolność bilansową
charakter realny
możliwe do pokrycia
możliwa wycena
kontrola sądu na podstawie art. 23 ustawy o KRS:
Sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa
Sąd rejestrowy bada, czy dane wskazane we wniosku o wpis do Rejestru są prawdziwe
W pozostałym zakresie sąd rejestrowy bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości
przedmiot wkładu - tylko prawa majątkowe ale szeroko rozumiane
SN: przedmiotem wkładu może być wszystko co przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną jeśli nie jest przez prawo wyłączone
przedmiotem wkładu nie mogą być
zobowiązanie wspólnika do dokonania w przyszłości na rzecz spółki świadczeń pieniężnych
weksle wystawione przez wspólnika na rzecz spółki
usługi świadczone przy tworzeniu spółki (tzw. prowizja grynderska) - wynagrodzenia ze świadczone usługi przy powstaniu spółki nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie KZ, jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika
prawa niezbywalne
wykonywanie pracy i świadczenie usług
wkłady pieniężne
gotówka
pieniądz bankowy
czek gotówkowy
wkłady niepieniężne (aporty) - prawa majątkowe zbywalne o charakterze względnym lub bezwzględnym, np.
rzeczy
użytkowanie wieczyste
użytkowanie ustanowione na rzecz spółki - ale to sporne bo to prawo niezbywalne
najem - prawo względne
wymagalna wierzytelność wobec spółki
wiedza (know - how)
jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać
przedmiot tego wkładu
osobę wspólnika wnoszącego aport
liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów
przedsiębiorstwo
Nie mogą to być weksle jak i wierzytelności niepieniężne
Mogą np. prawa na dobrach niematerialnych
Kryteria zdolności aportowej wg Kidyby:
Możliwość określenia wartości majątkowej prawa
Możliwość wyceny i umieszczenia w bilansie
Zbywalność prawa
Możliwość ustanowienia prawa
:
W przypadku gdy wspólnik lub akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie lub statucie spółki a zbywczą wartością wkładu
Umowa lub statut może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia
Wierzytelność wspólnika lub akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy pożyczki
Zawyżenie wartości aportu - zawyżony zapis po stronie pasywnej i aktywnej:
Jeżeli wartość wkładu niepieniężnego została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik który wniósł taki wkład oraz członkowie zarządu, którzy wiedząc o tym zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość
Zaniżenie wartości aportu - nie jest szczególnie niekorzystne:
SN 93 r.: zaniżenie wartości wnoszonego wkładu niepieniężnego dla pokrycia udziału w sp. z o.o. nie powoduje nieważności umowy zawiązującej taką spółkę
tylko w SPZOO są dopłaty - w pozostałych spółkach wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu
zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
kapitał - suma wkładów, które wnoszone są na pokrycie udziałów w spółce
kapitał zakładowy
cyfrowo oznaczona suma pieniężna, która
stanowi zapis rachunkowy po stronie pasywów w bilansie
po stronie aktywów są składniki majątkowe na pokrycie tego kapitału w założeniu suma wkładów wspólników
stanowi co najmniej sumę wartości wniesionych do spółki wkładów -minimalny, początkowy majątek SK
cechy KZ
zapisany w umowie spółki
zarachowany w pieniądzu polskim
zasada pełnego pokrycia KZ
(zasada stałości) ma charakter stały - wymóg zebrania i utrzymania kapitału zakładowego w stałej wysokości
zakaz oprocentowywania udziałów
zakaz nabywania własnych udziałów
(zasada jednolitości) jednolity charakter - spółka może posiadać tylko 1 kapitał zakładowy
dzieli się na udziały suma udziałów powinna = suma wkładów na pokrycie tych udziałów
do tej wartości odnoszą się poszczególne uprawnienia wspólników np. liczba głosów
funkcje KZ
prawna (korporacyjna) - KZ dzieląc się na udziały które są objęte przez poszczególnych wspólników daję im podstawę prawna uczestnictwa w spółce i wyznacza zakres ich uprawnień
gospodarcza (ekonomiczna/inwestycyjna) - odzwierciedla początkowy majątek spółki stanowiący podstawę rozpoczęcia przez nią działalności gospodarczej
gwarancyjna (ochronna) - gwarantuje posiadanie przez spółkę określonego majątku, stanowiącego podstawę zaspokojenia się przez wierzycieli spółki
SPZOO
KZ musi wynosić min 5 000 zł
dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej
UDZIAŁY
udział może być rozumiany na 2 sposoby
ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce
jeśli umowa nie stanowi inaczej to wszyscy wspólnicy mają równe prawa i obowiązki - wyjątkiem są udziały uprzywilejowane
cześć KZ o pewnej wartości majątkowej (suma wartości wszystkich udziałów = KZ)
nie mają materialnego substratu jak akcja w SA: na udziały lub prawo do zysku w spółce nie mogą być wystawiane dokumenty na okaziciela, jak również dokumenty imienne lub na zlecenie
ogólnie
jest wyrażony w pieniądzu
KZ dzieli się na udziału o równej albo nierównej wartości nominalnej
wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł
udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej - musi być pokryty w całości wkładem
agio - jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka powinna być wpłacona w całości przez zarejestrowaniem i jest przelewana do kapitału zapasowego
zakaz nabywania udziałów własnych
zasadą jest zbywalność udziałów
nie można pobierać odsetek od udziału ani od wniesionego wkładu
dziedziczność - możliwość wyłączenia lub ograniczenia spadkobrania
umarzalność
:
o liczbie i wartości udziałów decyduje umowa spółki: można wybrać między udziałami o równej albo nierównej wysokości - niezależnie od tego suma udziałów musi odpowiadać wartości KZ
wyjątek: umorzenie wartości udziałów z czystego zysku
wspólnicy muszą w umowie zadecydować czy wspólnik może mieć tylko 1 udział czy większą liczbę udziałów: wiąże się z tym równość/nierówność oraz podzielność/niepodzielność udziałów
jeżeli wspólnik ma maksymalnie 1 udział - jego udziały mogą być dzielone, ale do wartości 50 zł na udział
można zbyć:
udział
część udziału (gdy umowa spółki stanowi, że wspólnik może mieć tylko jeden udział - w wyniku podziału nie mogą powstać niższe udziały niż 50 zł)
ułamkową część udziału (wtedy wspólność w częściach ułamkowych)
systemy udziałów
1 udział podzielny
udziały nierówne i podzielne
umowa spółki może określać czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział - jeżeli wspólnik może mieć więcej niż 1 udział to wszystkie udziały w KZ powinny być równe i są niepodzielne
rodzaje udziałów
:
Założycielskie
Nowe w podwyższonym KZ
:
Zwykłe - jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce
uprzywilejowane - muszą być określone w umowie, udziały o szczególnych uprawnieniach:
udziały uprzywilejowane co do dywidendy
dywidenda nie może przewyższać więcej niż o połowę dywidendę przysługującą udziałom nieuprzywilejowanym (dywidenda uprzywilejowana)
nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi udziałami, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
jeżeli umowa spółki przyznaje prawo do dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w latach poprzednich, powinna określać liczbę lat, za które dywidenda może być wypłacona z zysku w następnych latach, okres ten nie może przekroczyć 5 lat
w zakresie prawa głosu
może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej
max 3 głosy na 1 udział
co do sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki
umowa spółki może uzależnić przyznanie szczególnych uprawnień od spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki, upływ terminu lub ziszczenie się warunku
:
Udziały otrzymane za wkłady pieniężne
Udziały otrzymane za aporty
:
Zwykłe
Udziały z którymi jest związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
: udziały z którymi jest związany obowiązek dopłat
:
Podzielne
Niepodzielne
:
Równe
Nierówne
Zbycie udziału - w dalszej części skryptu
:
Współuprawnieni z udziału lub udziałów wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela
Za świadczenia związane z udziałem odpowiadają solidarnie
Jeżeli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być dokonywane wobec któregokolwiek z nich
Umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika
W tym przypadku umowa spółki powinna określać warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki, pod rygorem bezskuteczności ograniczenia lub wyłączenia
Umowa spółki może wyłączyć lub w określony sposób ograniczyć podział udziałów między spadkobierców w przypadku, gdy zmarły wspólnik miał więcej niż jeden udział
Jeżeli według umowy spółki wspólnik mógł mieć tylko jeden udział, udział ten może być podzielony między spadkobierców, chyba że umowa spółki wyłącza lub ogranicza w określony sposób podział tego udziału między spadkobierców. Wskutek podziału nie mogą powstać udziały niższe niż 50 złotych
Umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika w przypadku, gdy udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską
Umorzenie udziałów
unicestwienie udziału - możliwe w całości lub w części;
wygasają prawa majątkowe i korporacyjne wspólnika ex nunc;
umorzeniu ulegają udziały wspólnika, nie spółki
warunki umorzenia
umowa spółki musi to przewidywać
spółka musi być wpisana do rejestru
przyczyny umorzenia:
Czynność prawna:
Jednostronna
Umowa
Inne zdarzenia
Rodzaje
dobrowolne (za zgoda wspólnika)
umowa spółki to przewiduje (wystarczy określenie ogólne)
dochodzi do nabycia udziału przez samą spółkę (wyjątek od zasady że spółka nie może nabywać własnych udziałów), a następnie udział jest umarzany
wymaga uchwały zgromadzenia wspólników określającej
podstawę prawną umorzenia
wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział
za zgodą wspólnika bez wynagrodzenia
przymusowe - zgoda wspólnika nie jest wymagana (bez zgody wspólnika)
umowa spółki musi określać przesłanki i tryb
związane ze szczególnymi zdarzeniami przewiedzianymi w umowie spółki
np. utrata kwalifikacji
SN: nie może to zastępować wyłączenia wspólnika ze spółki przez sąd z ważnych powodów gdy spółka zdaje sobie sprawę, że okoliczności są zbyt wątłe żeby sąd go wyłączyć
wymaga uchwały zgromadzenia wspólników określającej
podstawę prawną umorzenia
wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział
wysokość wynagrodzenia nie może być niższa niż wartość bilansowa udziału
za zgodą wspólnika bez wynagrodzenia
uzasadnienie
automatyczne - rodzaj przymusowego/odrębny 3 sposób
umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników (termin, warunek, utrata kwalifikacji)
stosuje się przepisy o umorzeniu przymusowym
w przypadku ziszczenia się tego zdarzenia zarząd podejmuje niezwłocznie uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego (umorzenie konwokacyjne), chyba że umorzenie udziału następuje z czystego zysku
sposoby umorzenia - 2 źródła wypłat kwot za umorzony udział: KZ i czysty zysk
KZ:
Dochodzi do obniżenia KZ o wartość umorzonych udziałów
Umorzenie następuje z chwilą obniżenia KZ
Czysty zysk:
wynagrodzenia za umarzany udział wypłacane jest z czystego zysku
nie jest wymagane obniżenie kapitału zakładowego
wyjątek od zasady że spółka nie może nabywać własnych udziałów
skuteczne z chwilą podjęcia uchwały WZ albo zarządu (gdy umorzenie automatyczne)
może się wartość nominalna udziałów w spółce nie pokrywać z wartością KZ
uchwała SN z 1997 r.: dopuszczalne w takiej sytuacji jest powzięcie przez wspólników uchwały zmieniającej umowę spółki i dostosowującej wartość pozostałych po umorzeniu udziałów do niezmienionej wysokości KZ, tj. dokonującej prawnego przerachowania KZ na udziały tak, aby suma udziałów odpowiada wysokości tego kapitału
skutki umorzenia
obniżenie kapitału zakładowego jeśli umorzenie nie następuje z czystego zysku
zmiana danych wspólników
Podwyższenie KZ
Cele:
Pozyskanie środków pieniężnych i niepieniężnych
Oddłużenie spółki - konwersja wierzytelności spółki na udziały
Powiększenie rozmiaru działalności
Restrukturyzacja, zwiększenie zdolności kredytowej
Techniki podwyższenia KZ:
Utworzenie nowych udziałów o wartości analogicznej do istniejących
Zwiększenie wartości udziałów
Utworzenie nowych i zwiększenie wartości dotychczasowych
może to nastąpić bez zmiany umowy spółki
na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia
podejmuje się uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego
forma: pismo ad solemnitatem
oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu udziałów wymagają formy pisemnej ad solemnitatem (w przypadku nieobjęcia udziałów: podwyższenie KZ nie dochodzi do skutku)
może to nastąpić poprzez zmianę umowy spółki
jeśli nie następuje na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia
zmiana umowy spółki - ogólnie
wymagana jest uchwała wspólników, która jest wpisywana do rejestru
uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza
zmianę umowy spółki zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
podwyższenie KZ z środków spółki
uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki
nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia
stosuje się to odpowiednio w przypadku podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów
nie stosuje się do udziałów własnych spółki
w obu przypadkach powinno się określić prawo poboru
jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów
prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie 1 miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania
wezwania te zarząd przesyła wspólnikom jednocześnie
oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego
oświadczenie nowego wspólnika powinno zawierać przystąpienie do spółki oraz objęcie udziału lub udziałów o oznaczonej wartości nominalnej i wymaga formy aktu notarialnego
:
Podwyższenie KZ zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
Do zgłoszenia należy dołączyć:
Uchwałę o podwyższeniu KZ
Oświadczenie o objęciu udziałów
Oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony KZ zostały w całości wniesione
Jeśli podwyższenie ze środków spółki to tylko uchwałę należy dołączyć
Podwyższenie następuje z chwilą wpisu do rejestru
Obniżenie KZ
Sposoby:
Umorzenie udziałów
Zmniejszenie wartości udziałów
Oba naraz
zasada: wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru
uchwała powinna być zamieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza
Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać:
wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony
oraz sposób obniżenia
wyjątek: obniżenie KZ związane z automatycznym umorzeniem udziałów wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru
uchwała powinna być zamieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza
postępowanie konwokacyjne
o uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie
wierzyciele, którzy w tym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni
wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego
powyższego przepisu nie stosuje się, jeżeli pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości
obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy dołączyć:
uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego
w przypadku przymusowego umorzenia udziałów - zamiast tej uchwały oświadczenie wszystkich członków zarządu, w formie aktu notarialnego, o spełnieniu wszystkich warunków obniżenia kapitału zakładowego przewidzianych w ustawie i umowie spółki oraz w uchwale o obniżeniu kapitału zakładowego
dowody należytego wezwania wierzycieli
oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni
Obniżenie następuje z chwilą wpisu obniżenia KZ do rejestru
Organy
ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW
jest to organ stanowiący - podejmuje uchwały
zasada: uchwały wspólników są podejmowane na ZW
wyjątek: bez odbycia ZW mogą być powzięte uchwały, jeżeli
wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte kurendo - wspólnikom zostaje przesłany tekst uchwały i podpisują ją wyrażając tym samym zgodę na treść uchwały
albo wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na głosowanie pisemne nie jest konieczna jednomyślność w podjęciu uchwały
charakter prawny uchwał - są różne stanowiska, ale Katner
czynności prawne powstające poprzez oświadczenia woli, tych którzy mają legitymację do podjęcia uchwały (wspólników)
zespół oświadczeń woli wspólników prowadzi do podjęcia uchwały jako czynności prawnej
uchwały wspólników wymagają sprawy określone w KSH i umowie spółki, m. in.
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy
udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków
zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego
postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru
nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej
zawarcie umowy wiążącej się ze stosunkami dominacji i zależności między spółkami
zwrot dopłat
zawarcie przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki umowy o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą ¼ kapitału zakładowego, nie niższą od 50 000 złotych, chyba że umowa ta była przewidziana w umowie spółki
rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego chyba że umowa spółki stanowi inaczej - ale nie stosuje się przepisu mówiącego że jeżeli ten wymóg nie zostanie dochowany to umowa jest nieważna
w spółkach 1-osobowych - wspólnik wykonuje uprawnienia zgromadzenia wspólników
podejmuje uchwały
ale są czynności których nie może wykonywać sam ze sobą
rodzaje
zwyczajne - ZZW
zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego
przedmiot obrad - pisemne głosowanie jest wyłączone
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy
powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji ZW
udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
to absolutorium dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków
zarządu
rady nadzorczej
komisji rewizyjnej…
w ostatnim roku obrotowym
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania grupy kapitałowej - tu pisemne głosowanie nie jest wyłączone
nadzwyczajne- NZW - zwoływane
w przypadkach określonych KSH lub umowie spółki
oraz gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzeń uznają to za wskazane
miejsce
siedziba spółki
inne miejsce na terytorium RP wskazane przez umowę spółki
inne miejsce na terytorium RP, jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę na piśmie
podmiot zwołujący
zasada: ZW zwołuje zarząd
RN i KR mają prawo
zwołać ZZW - jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym KSH lub w umowie spółki,
zwołać NZW - jeżeli zwołanie go uznają za wskazane wystąpią do zarządu z żądaniem zwołania zarząd w terminie 2 tygodni nie zwoła
umowa spółki może przyznać uprawnienie do zwoływania ZW także innym osobom
wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania NWZ (mniej niż 1/10 jeśli umowa spółki tak stanowi)
sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania NZW występujących z tym żądaniem
jeżeli w terminie 2 tygodni od dnia przedstawienia żądania zarządowi NZW nie zostanie zwołane
po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia
tryb zwołania
ZW zwołuje się za pomocą
listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską,
muszą być wysłane co najmniej 2 tygodnie przed terminem ZW
zawiadomień wysłanych pocztą elektroniczną, jeżeli wspólnik uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane
w zaproszeniu należy oznaczyć
dzień, godzinę, miejsce ZW
szczegółowy porządek obrad
w sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że
cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu
i nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały
wniosek o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad
w przypadku zamierzonej zmiany umowy spółki - istotne elementy treści proponowanych zmian
wspólnik ma prawo (nie obowiązek) uczestniczyć w ZW
pełnomocnicy wspólników
wspólnicy mogą uczestniczyć w ZW oraz wykonywać prawo głosu przez pełnomocników jeżeli ustawa lub umowa spółki nie zawierają ograniczeń
pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do księgi protokołów
członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników
przepisy o wykonywaniu prawa głosu przez pełnomocnika stosuje się do wykonywania prawa głosu przez innego przedstawiciela
głosowanie
głosy mogą być za, przeciw lub wstrzymujące się
na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada 1 głos, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
na każde 10 złotych wartości nominalnej udziału o nierównej wysokości przypada 1 głos, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu
zasada: do podjęcia uchwały wymagana jest bezwzględna większość, chyba że KSH lub umowa spółki stanowi inaczej
czasem 2/3
czasem ¾
czasem zgoda wszystkich których uchwała dotyczy
zasadą jest głosowanie jawne
wyjątki - tajne głosowanie
przy wyborach
nad wnioskami o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów
o pociągnięcie ich do odpowiedzialności
w sprawach osobowych
na żądanie choćby 1 ze wspólników obecnych lub reprezentowanych na zgromadzeniu wspólników
rejestrowanie uchwał
uchwały ZW powinny być
podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzającą protokół
wpisane do księgi protokołów
jeżeli protokół sporządza notariusz, zarząd wnosi wypis protokołu do księgi protokołów
do protokołu należy dołączyć
listę obecności z podpisami uczestników ZW
dowody zwołania ZW
wzruszenie uchwały
powództwo o uchylenie uchwały ZW
przesłanki
uchwała jest sprzeczna z umową lub dobrymi obyczajami
i uchwała godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika
legitymacja bierna- spółka reprezentowana przez zarząd w przypadku braku pełnomocnika albo kuratora wyznaczonego przez sąd
legitymacja czynna
organy
zarząd
RN
KR
członkowie tych organów
wspólnik który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu
wspólnik bezzasadnie niedopuszczony do udziału w ZW
wspólnik, który nie był obecny na ZW w przypadku
wadliwego zwołania ZW
lub powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad
w przypadku pisemnego głosowania, wspólnik
którego pominięto przy głosowaniu
lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne
lub który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu wiadomości o uchwale w terminie 2 tygodni zgłosił sprzeciw
termin
termin zawity 1 miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale ale nie później niż 6 miesięcy od dnia powzięcia uchwały
orzeczenie sądu ma charakter konstytutywny i działa ex tunc
powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników
przesłanki
uchwała jest sprzeczna z ustawą (jakąkolwiek)
legitymacja bierna - j. w.
legitymacja czynna - j. w.
termin
termin zawity 6 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale ale nie później niż 3 lata od dnia powzięcia uchwały
upływ tego terminu pozwala jednak podnieść zarzuty nieważności w przypadku ogólnego powództwa o ustalenie stosunku prawnego
orzeczenie sądu ma charakter deklaratywny i działa ex nunc
ZARZĄD - organ wykonawczy
skład
zarząd może być jedno- lub wieloosobowy
członkiem zarządu może być
wspólnik lub osoba spoza grona wspólników
tylko of mająca pełną zdolność do czynności prawnych
członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą ZW, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
wygaśnięcie mandatu
jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia ZW zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 1. pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu
w przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż 1 rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia ZW, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
utrata pełnej zdolności do czynności prawnych
odwołanie uchwałą wspólników - w każdym czasie
śmierć
otwarcie likwidacji spółki
złożenie skutecznej rezygnacji
skazanie za przestępstwo określone w art. 18 KSH
powołanie do organu nadzoru spółki lub spółdzielni zależnej
działalność
zarząd działa za spółkę - nie przedstawicielstwo!!
członkowie zarządu działają poprzez uchwały
zarząd prowadzi sprawy spółki
każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki
każdy członek zarządu może bez uprzedniej uchwały prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki
jeżeli choćby 1 z pozostałych członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu wymagana jest uprzednia uchwała zarządu
uprzednia uchwała zarządu wymagana jest w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki
powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu.
odwołać prokurę może każdy członek zarządu
zarząd reprezentuje spółkę
prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób 3.
sposób reprezentacji
zarząd 1 - osobowy - z mocy prawa członek zarządu samodzielnie
zarząd wieloosobowy
określa umowa spółki
jeśli umowa spółki nie określa - do składania oświadczeń woli w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 członków zarządu lub 1 członka zarządu łącznie z prokurentem
możliwość reprezentacji spółki przez prokurenta lub innego rodzaju pełnomocnika - sposób reprezentacji zależy od treści udzielonej prokury (pełnomocnictwa)
prokura łączna
prokura samoistna (oddzielna)
oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec 1 członka zarządu lub prokurenta
RADA NADZORCZA
nadzór może być sprawowany przez
wspólników
wspólników + RN
RN + KR
KR
prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi- wspólnik może w każdym czasie
przeglądać księgi i dokumenty spółki
sporządzać bilans dla swego użytku
żądać wyjaśnień od zarządu
chyba że uprawnienia te wyłącza umowa lub powołano radę nadzorczą lub komisję rewizyjną i ograniczono lub wyłączono indywidualną kontrolę wspólników
umowa spółki może ustanowić RN lub KR albo oba te organy
w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż 25 , musi być ustanowiona RN lub KR
w pozostałych przypadkach może być ustanowiona RN lub KR
skład
składa się co najmniej z 3 członków
członkowie są powoływani i odwoływani uchwałą ZW, chyba ze umowa spółki stanowi inaczej
członkiem RN nie może być
członek zarządu
prokurent
likwidator
kierownik oddziału lub zakładu
zatrudniony w spółce
główny księgowy
radca prawny
adwokat
osoba, która podlega bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi
członek zarządu lub likwidator spółki lub spółdzielni zależnej
kadencja: 1 rok chyba ze umowa spółki stanowi inaczej
wygaśniecie mandatu
jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka RN wygasa z dniem odbycia ZW zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 1. pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka RN
w przypadku powołania członka RN na okres dłuższy niż 1 rok, mandat członka RN wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka RN, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków RN powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka RN powołanego przed upływem danej kadencji RN wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków RN, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
utrata pełnej zdolności do czynności prawnych
śmierć
odwołanie uchwałą ZW - w każdym czasie
złożenie skutecznej rezygnacji
popełnienie przestępstwa określonego w art. 18 KSH
działalność RN
RN działa poprzez uchwały
sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności
nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki
do szczególnych obowiązków RN należy
ocena sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami, dokumentami, stanem faktycznym
ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty
składanie ZW corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny
może
badać wszystkie dokumenty spółki
żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień
dokonywać rewizji stanu majątku spółki
każdy członek RN może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia RN
Prawa wspólników
KORPORACYJNE - NIEMAJĄTKOWE - związane z uczestnictwem w spółce
prawo uczestnictwa w ZW
prawo głosu
osobiste lub przez pełnomocnika
sprzeciw w odbyciu zgromadzenia
dotyczy powzięcia uchwały w sprawach nieobjętych porządkiem obrad
brak formalny dotyczący zwołania ZW
prawo do zaskarżania uchwał
prawo kontroli - nadzór
wspólnik może w każdym czasie:
przeglądać księgi i dokumenty spółki,
sporządzać bilans dla swojego użytku
lub żądać wyjaśnień od zarządu
wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (mniej niż 1/10 jeśli umowa spółki tak stanowi), jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego ZW
żądanie takie należy zgłosić zarządowi najpóźniej na miesiąc przed planowanym terminem ZW
sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania NZW występujących z tym żądaniem
jeżeli w terminie 2 tygodni od dnia przedstawienia żądania zarządowi NZW nie zostanie zwołane,
po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia
żądanie wyłączenia innego wspólnika
sąd może orzec wyłączenie wspólnika ze spółki
z ważnych przyczyn dotyczących tego wspólnika
na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż ½ kapitału zakładowego
umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z tym powództwem także mniejszej liczbie wspólników, jeżeli ich udziały stanowią więcej niż ½ kapitału zakładowego
w tym przypadku powinni być pozwani wszyscy pozostali wspólnicy
udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólników lub osoby 3.
cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w dniu doręczenia pozwu
Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego wyłączonemu wspólnikowi ma być zapłacona cena przejęcia wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu.
Jeżeli w ciągu tego czasu kwota nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne
W przypadku gdy orzeczenie o wyłączeniu stało się bezskuteczne z przyczyn określonych powyżej, wspólnik bezskutecznie wyłączony ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody
w celu zabezpieczenia powództwa sąd rejestrowy może z ważnych powodów zawiesić wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych
wspólnika uważa się za wyłączonego od dnia doręczenia mu pozwu
może żądać rozwiązania spółki - jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki
actio pro socio
MAJĄTKOWE
wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą ZW
jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów
kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może być wyższa niż =
zysk za ostatni rok obrotowy
+ niepodzielone zyski z lat ubiegłych
+ kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału
- niepokryte straty
- udziały własne
- kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe
prawo do udziału w zysku jest zbywalne jedynie z udziałem
prawo do dywidendy za dany rok obrotowy
wynika z prawa do zysku - jest jego częścią
uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku
umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, wg którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy) - dzień dywidendy wyznacza się w ciągu 2 miesięcy od dnia powzięcia tej uchwały
dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników
jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd
zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy
umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę
zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy musi wykazywać zysk
zaliczka nie może być wyższa niż
1/2 zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego
+ kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd
- niepokryte straty
- udziały własne
Jest dywidenda uprzywilejowana
Jeżeli umowa spółki przyznaje prawo do dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w latach poprzednich, powinna określać najwyższą liczbę lat, za które dywidenda może być wypłacona z zysku w następnych latach
Okres ten nie może przekraczać 5 lat
nienależna dywidenda (zwrot jest obowiązkiem wspólnika)
wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu
członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie z odbiorcą
jeżeli zwrotu wypłaty nie można uzyskać od odbiorcy jak również od osób odpowiedzialnych za wypłatę, za ubytek w majątku spółki, który jest wymagany do pełnego pokrycia kapitału zakładowego, odpowiadają wspólnicy w stosunku do swoich udziałów
kwoty, których nie można ściągnąć od poszczególnych wspólników, rozdziela się między pozostałych wspólników w stosunku do udziałów
zobowiązani nie mogą być zwolnieni od tej odpowiedzialności
roszczenia przedawniają się z upływem 3 lat, licząc od dnia wypłaty, z wyjątkiem roszczeń wobec odbiorcy, który wiedział o bezprawności otrzymanej wypłaty
prawo do dywidendy jest wierzytelnością zbywalną do spółki
zbycie udziału/zbycie części udziału/zastaw udziału
umowa spółki nie może pozbawić tego prawa
zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć
zbycie - czynność prawna rozporządzająca
jeżeli wg umowy spółki wspólnik może mieć tylko jeden udział, umowa spółki może dopuścić zbycie udziału
w wyniku podziału nie mogą powstać udziały niższe niż 50 zł
zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału następuje w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi
jeżeli zbycie uzależnione jest od zgody spółki, stosuje się poniższe przepisy chyba że umowa spółki stanowi inaczej
zgoda udziela zarząd w formie pisemnej
w przypadku gdy zgody odmówiono, sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją ważne powody
w tym przypadku sąd wyznacza spółce termin, w ciągu którego powinien zostać przedstawiony nabywca
w razie braku porozumienia cenę nabycia i termin jej zapłaty ustala sąd rejestrowy na wniosek wspólnika lub spółki, po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego
jeżeli wskazana przez spółkę osoba nie uiściła ceny nabycia w wyznaczonym terminie, wspólnik może rozporządzać swobodnie swoim udziałem, jego częścią lub ułamkową częścią udziału, chyba że nie przyjął oferowanej zapłaty
spółka może przewidzieć prawo pierwszeństwa dla pozostałych wspólników
gdy nie można znaleźć nabywcy należy umorzyć udział
spółka powinna zostać zawiadomiona o zbyciu - wtedy wobec niej to zbycie jest skuteczne
o przejściu udziału, części lub ułamkowej części na inną osobę, ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału zainteresowani zawiadamiają spółkę, przedstawiając stosowny dowód
skuteczne od otrzymania zawiadomienia z dowodem
zarząd jest obowiązany prowadzić księgę udziałów:
każdy wspólnik ma prawą ją przeglądać
po wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu nową listę wspólników
Jeżeli w drodze egzekucji ma nastąpić sprzedaż udziału, którego zbycie umowa spółki uzależnia od zgody spółki lub w inny sposób ogranicza, spółka ma prawo przedstawić osobę, która nabędzie udział za cenę, jaką określi sąd rejestrowy po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego
W tym przypadku spółka powinna, w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia jej przez sąd rejestrowy o zarządzeniu sprzedaży, zgłosić wniosek o przeprowadzenie w tym trybie wyceny udziału
Jeżeli w tym terminie spółka nie wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenie wyceny udziału albo jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia spółki o ustaleniu ceny nabycia osoba wskazana przez spółkę nie wpłaci komornikowi sądowemu ustalonej ceny, udziały będą sprzedane w trybie przewidzianym w przepisach egzekucyjnych
Te przepisy stosuje się odpowiednio do zbycia części udziału lub ułamkowej części udziału
W przypadku zbycia udziału lub jego części nabywca odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za niespełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału - przepis ten stosuje się również do zbycia ułamkowej części udziału
Roszczenia spółki do zbywcy z tytułu świadczeń określonych w § 1 przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym zgłoszono spółce zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału
Prawo poboru
Prawo do wynagrodzenia za umorzony udział: także gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku, nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie
Prawo do wynagrodzenia za świadczenia niepieniężne
Prawo do wynagrodzenia za udział przy przekształceniu
Prawo do udziału w nadwyżce likwidacyjnej
Zwrot dopłat:
umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału
cechy:
są wyłącznie świadczeniem pieniężnym
zalicza się je do kapitału zapasowego
nie są pożyczką, nie ma odsetek (chyba że przewiduje je umowa spółki)
nakładanie i uiszczanie:
dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów
wysokość i terminy oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników
w przypadku nie uiszczenia w terminie:
obowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych
spółka może także żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki
Zwrot dopłat
możliwy zwrot dopłat wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym
zwrot równomiernie wszystkim wspólnikom
zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych
Obowiązki wspólników
Majątkowe:
WNIESIENIE WKŁADÓW
WYKONYWANIE POWTARZAJĄCYCH SIĘ ŚWIADCZEŃ NIEPIENIĘŻNYCH
jeśli przewiduje to umowa spółki - trzeba oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń
umowa spółki może przewidywać za to wynagrodzenie
PRZESZACOWANIE APORTU
jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki…
wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru…
obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość
od obowiązku tego wspólnik oraz członkowie zarządu nie mogą być zwolnieni
Dopłaty
umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału
cechy:
są wyłącznie świadczeniem pieniężnym
zalicza się je do kapitału zapasowego
nie są pożyczką, nie ma odsetek (chyba że przewiduje je umowa spółki)
nakładanie i uiszczanie:
dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów
wysokość i terminy oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników
w przypadku nie uiszczenia w terminie:
obowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych
spółka może także żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki
Zwrot dopłat
możliwy zwrot dopłat wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym
zwrot równomiernie wszystkim wspólnikom
zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych
Korporacyjne:
Lojalne współdziałanie wspólników
Ogólne obowiązki wynikające z KC dla zobowiązań umownych
Affectio societatis
Rozwiązanie i likwidacja SPZOO i SA
PRZYCZYNY
obligatoryjne
przyczyny przewidziane w umowie spółki
upływ czasu na jaki zawiązano spółkę
osiągnięcie celu
inne okoliczności
uchwała ZW (WZ) o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza
ogłoszenie upadłości spółki,
inne przyczyny przewidziane prawem
orzeczeniem sądu
rejestrowego
w SPZOO - powszechnego - sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI NASTĘPUJE PO PRZEPROWADZENIU LIKWIDACJI, Z CHWILĄ WYKREŚLENIA SPÓŁKI Z REJESTRU
Spółka kapitałowa w organizacji
Istnieje POMIĘDZY ZAWIĄZANIEM A WPISEM DO REJESTRU
w przypadku SA mamy do czynienia z tzw. przedspółką - miedzy podpisaniem statutu a objęciem wszystkich akcji
W KWESTIACH NIEUREGULOWANYCH stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące danego typu spółki po jej wpisie do rejestru
FIRMA SKWO powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji”.
jest UŁOMNĄ OP - z chwilą rejestracji staje się op
na akcje i prawa uczestnictwa w zysku bądź podziale majątku spółki, SKWO nie może wydawać dokumentów na okaziciela, świadectw tymczasowych oraz dokumentów imiennych lub na zlecenie
może we własnym imieniu
nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe
zaciągać zobowiązania
pozywać i być pozywana
MOŻE PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ o przedmiocie określonym w akcie jej utworzenia przed pokonaniem wpisu do KRS - ale nie jest przedsiębiorcą (Kidyba odmiennie)
ZASADA KONTYNUACJI - z chwilą wpisu do KRS staje się SPZOO albo SA i uzyskuje OP - z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków SKWO
ODPOWIEDZIALNOŚĆ - za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie
spółka
osoby, które działały w jej imieniu
do chwili zatwierdzenia ich czynności przez WZ/ZW
wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji
REPREZENTACJA
jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników
w spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki
nie dotyczy to zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego
ROZPORZĄDZENIE UDZIAŁEM ALBO AKCJĄ dokonane przed wpisem spółki SK do KRS albo przed zarejestrowaniem podwyższenia KZ jest nieważne
UMOWA SPÓŁKI ULEGA ROZWIĄZANIU
jeżeli
zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone przez zarząd do sądu rejestrowego w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki
albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne
skutki
zarząd dokonuje likwidacji jeśli spółka w organizacji nie jest w stanie
dokonać niezwłocznie zwrotu wszystkich wniesionych wkładów
lub pokryć w pełni wierzytelności osób 3.
jeżeli spółka w organizacji nie ma zarządu, zgromadzenie wspólników albo sąd rejestrowy ustanawia likwidatora albo likwidatorów
do likwidacji spółki w organizacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki
likwidatorzy ogłaszają jednokrotnie o otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia
spółka w organizacji ulega rozwiązaniu z dniem zatwierdzenia przez ZW sprawozdania likwidacyjnego
Odpowiedzialność cywilna w SK - ogólnie
ORGANY ODPOWIEDZIALNE ZA DECYZJE SPÓŁKI
RN - członkowie
KR - członkowie
Zarząd - członkowie
likwidatorzy
założyciele
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WOBEC
spółki
wierzycieli
wspólników (przy przekształceniach)
RODZAJE ODPOWIEDZIALNOŚCI
cywilna
karna
administracyjna (organizacyjna)
Odpowiedzialność cywilna w SK - szczegóły
ART. 291- ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKÓW ZARZĄDU
kto odpowiada?
członkowie zarządu solidarnie ze spółką
wobec kogo?
wobec wierzycieli spółki
przesłanki
członkowstwo w zarządzie
podanie fałszywych danych w
oświadczeniu wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie KZ zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione
lub oświadczeniu wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony KZ zostały w całości wniesione
wina umyślna lub niedbalstwo
stosuje się odpowiedni art. 415 i n. KC
nie musi być szkody - odpowiedzialność represyjna
termin
odpowiadają powyżej wymienione podmioty solidarnie przez 3 lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia KZ
problem pozornego wniesienia wkładu - czy późniejsze wniesienie wkładu zwalnia od odpowiedzialności? - kilka koncepcji
Alehandr - późniejsze wniesienie wkładu zwalnia od odpowiedzialności
Szajkowski, Katner - charakter represyjny art. 291 - późniejsze wniesienie wkładu nie zwalnia od odpowiedzialności
ART. 292 - SZKODA PRZY TWORZENIU SPÓŁKI
kto, biorąc udział w tworzeniu spółki, wbrew przepisom prawa z winy swojej wyrządził spółce szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia
kto odpowiada?
kto biorąc udział w tworzeniu spółki
z reguły wspólnicy - SPZOO
przy SA założyciele
doradcy z istoty swojej nie ponoszą odpowiedzialności np. adwokat, radca prawny, doradca finansowy,
doktryna ma podzielone stanowiska
1- nie ponoszą odpowiedzialności
Kappes - a notariusze? ponosi odpowiedzialność za to co jest w akcie notarialnym - jest osobą zaufania publicznego, powinien klienta ostrzec
Katner - nie można udzielić odpowiedzi jednoznacznej, zależy od sytuacji, np. w przypadku nienależytego sporządzenia aktu notarialnego może odpowiadać
wobec kogo?
wobec spółki
przesłanki
szkoda
wina umyślna lub niedbalstwo
związek przyczynowy
uchwały wspólników wymaga: postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru
jeżeli szkodę wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie
293 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKÓW ORGANÓW ZA SZKODĘ
kto odpowiada?
członek zarządu
członek rady nadzorczej
członek komisji rewizyjnej
likwidator
wobec kogo odpowiada?
wobec spółki
za co?
za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy
przesłanki
szkoda
wina - domniemanie winy
związek przyczynowy
członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności
uchwały wspólników wymaga: postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru
jeżeli szkodę wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie
a co zrobić gdy w zarządzie jest podział kompetencji? zasadniczo odpowiada się za szkodę ale osoba może zwolnić się od odpowiedzialności wykazując na zasadach ogólnych że nie uczestniczyła w wyrządzaniu szkody
POZEW O NAPRAWIENIE SZKODY MOŻE WNIEŚĆ
spółka
każdy wspólnik - actio pro socio
ACTIO PRO SOCIO
Prawo każdego wspólnika, a nawet obowiązek współdziałania (art. 3 k.s.h.)
każdy wspólnik we własnym imieniu może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce - jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie 1 roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę
powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom organów spółki oraz likwidatorom wytacza się wg miejsca siedziby spółki
spółka może przystąpić do sprawy jako interwenient główny
kaucja -aby nie wytaczano powództwa pochopnie
pozwany przy 1. czynności procesowej może zażądać aby sąd nakazać złożenie kaucji na zabezpieczenie pokrycia szkody grożącej pozwanemu (sąd może to zrobić)
wysokość i rodzaj kaucji sąd określa wg swojego uznania
pozew zostaje odrzucony jeśli kaucja w wyznaczonym przez sąd terminie nie zostanie złożona
na kaucji służy pozwanemu pierwszeństwo przed wszystkimi wierzycielami powoda
na postanowienie sądu nakazujące powodowi złożenie kaucji zażalenie nie przysługuje
jeśli
powództwo jest uzasadnione - odszkodowanie + zwrot kaucji
jeśli powództw jest nieuzasadnione a powód, wnosząc je, działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, obowiązany jest naprawić szkodę wyrządzoną pozwanemu
w przypadku wytoczenia tego powództwa przez wspólnika oraz w razie upadłości spółki, osoby obowiązane do naprawienia szkody nie mogą powoływać się na uchwałę wspólników udzielającą im absolutorium ani na dokonane przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie
przedawnienie
roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia ale nie później niż z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę
BEZSKUTECZNOŚĆ EGZEKUCJI PRZECIWKO SPÓŁCE - nie ma tego w SA
jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania
kto odpowiada?
prawidłowo powołany członek zarządu
orzecznictwo - jeśli członek zarządu mimo odwołania lub rezygnacji jest w rejestrze to ponosi odpowiedzialność (ale może się zwolnić)
prokurent, pełnomocnik, zarządca faktyczny nie odpowiadają
spory co do likwidatora
SN - 2006,2007 - nie odpowiada, może odpowiadać na podstawie art. 293
SN - 28.02.2008 - likwidator odpowiada mimo że ten przepis o nim nie mówi
likwidatorami z mocy prawa są członkowie zarządu
gdyby przyjąć inne rozwiązanie można wykiwać wierzycieli - spółka 1- osobowa - jedyny zarządca staje się likwidatorem nie ma kto odpowiadać
wobec kogo?
wobec wierzycieli spółki
przesłanki odpowiedzialności
podmiotowe - członek zarządu, ewentualnie likwidator
ważne zobowiązanie spółki potwierdzone wyrokiem?
bezskuteczność egzekucji - sąd nie bada jej powodów tylko ją stwierdza
członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności jeżeli wykaże, że
we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe
albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy
albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody
* nie wolno bronić się zarzutem potrącenia
przepisy te nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu
charakter odpowiedzialności
osobista
subsydiarna
solidarna
dotyczy zobowiązań prywatnoprawnych i publicznoprawnych
spory - dwojaki charakter
1 - odpowiedzialność odszkodowawcza - dotyczy szkody, której nie można naprawić bo spółka jest niewypłacalna
2 - odpowiedzialność gwarancyjna członków zarządu (Katner)
PRZEPISY POWYŻSZE NIE NARUSZAJĄ PRAW WSPÓLNIKÓW ORAZ OSÓB 3. DO DOCHODZENIA NAPRAWIENIA SZKODY NA ZASADACH OGÓLNYCH
Odpowiedzialność w SA:
Kto w związku z powstaniem spółki akcyjnej lub podwyższeniem jej kapitału zakładowego z winy swojej zapewnia sobie albo osobie trzeciej zapłatę nadmiernie wygórowaną ponad wartość zbywczą wkładów niepieniężnych albo nabywanego mienia lub też wynagrodzenie albo korzyści szczególne, niewspółmierne z oddanymi usługami, obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej spółce
Kto przy badaniu sprawozdania finansowego spółki z winy swojej dopuścił do wyrządzenia spółce szkody, obowiązany jest do jej naprawienia
Kto współdziałał w wydaniu przez spółkę bezpośrednio lub za pośrednictwem osób trzecich akcji, obligacji lub innych tytułów uczestnictwa w zyskach albo podziale majątku, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej szkody, jeżeli zamieścił w ogłoszeniach lub zapisach fałszywe dane lub w inny sposób dane te rozpowszechniał albo, podając dane o stanie majątkowym spółki, zataił okoliczności, które powinny być ujawnione zgodnie z obowiązującymi przepisami
Jeżeli szkodę, o której mowa w powyższych przepisach, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie
Spółka akcyjna
Cechy (wykład)
System tworzenia:
Koncesyjny (zezwolenie władzy)
Normatywny
Mieszany - dominuje obecnie normatywny, ale np. banki, ubezpieczyciele
System kontynentalny a common law
Dowolny cel spółki (także charytatywny)
Założenie, że będzie dużo akcjonariuszy i rozdrobnieniem kapitału, także na akcjonariuszy-ciułaczy, którzy będą dawać spółce kapitał, ale sami będą wnosić niewielkie wkłady
Występuje kapitał zakładowy podzielony na akcje i ma świadczyć o prowadzeniu działalności na większą skalę
Obrót akcjami na wtórnym rynku, zwłaszcza, jeżeli jest to spółka giełdowa
Może występować akcjonariat pracowniczy, zwłaszcza przy prywatyzacji państwowych spółek akcyjnych albo akcjonariat obywatelski związany z otwartymi zapisami na akcje
W pewnych sytuacjach jest wyłączność spółki akcyjnej, np. bank - albo taka spółka, albo spółdzielnia
Nieograniczone prawo rozporządzania akcjami przez akcjonariusza
Wykluczenie nadzoru osobistego- zawsze musi być rada nadzorcza
Zinstytucjonalizowany sposób zarządzania - obowiązek RN, brak KR
Sformalizowany sposób powstania
Cechy (skrypt)
Definicja:
SA może być utworzona przez 1 lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej
spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
obejmuje dużą liczbę wspólników - są wśród nich wspólnicy strategiczni (mają większość albo bezwzględną większość)
KZ
statut zamiast umowy
wyłączenie
nadzoru osobistego akcjonariuszy
odpowiedzialności osobistej akcjonariuszy
czasami wyłączność SA, np. banki
swobodny obrót akcjami (ograniczenie dot. akcji imiennych)
możliwy obrót na rynku wtórnym
sformalizowany sposób powstania
zinstytucjonalizowany sposób zarządzania (zarząd managerski)
obligatoryjność RN
spółka publiczna - jeżeli chociaż 1 akcja została zdematerializowana
Utworzenie spółki
ZAWIĄZANIE SPÓŁKI = podpisanie statutu przez założycieli + objęcie wszystkich akcji
do zawiązania SA potrzebne jest wszystko w formie aktu notarialnego
statut
akty zawiązania spółki (w 1 albo w kilku aktach)
zgoda na zawiązanie SA
zgoda na brzmienie statutu
zgoda na objęcie akcji przez założyciela/założycieli lub łącznie z osobami 3.
objęcie wszystkich akcji - oświadczenia o objęciu akcji
są założyciele - zawiązać spółkę akcyjną może 1 albo więcej osób
SA nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową SPZOO
obecnie jest zasadą jest zawiązanie łączne
akcjonariusze w formie oświadczeń notarialnych wyrażają zgodę na objęcie akcji
jak wszyscy to uczynią to SA została zawiązana
nie trzeba być jednocześnie akcjonariuszem i założycielem
założyciele podpisują statut
charakter prawny statutu: umowa lub czynność prawna zbliżona do umowy (?)
forma: akt notarialny ad solemnitatem
statut zawiera
postanowienia obligatoryjne
firma spółki
siedziba spółki
przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
wysokość kapitału zakładowego
kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego
wartość nominalna akcji
liczbę akcji ze wskazaniem, czy akcje są imienne czy na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli
liczbę członków zarządu i rady nadzorczej
pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym I Gospodarczym
postanowienia fakultatywne - bez zapisu w statucie spółka nie może korzystać z danej instytucji prawa
liczba i rodzaje tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związane z nimi prawa
wszelkie związane z akcjami obowiązki świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje
warunki i sposób umorzenia akcji
ograniczenia zbywalności akcji
uprawnienia osobiste akcjonariuszy
co najmniej przybliżone koszty poniesione lub obciążające spółkę w związku z jej utworzeniem
statut może zawierać postanowienia odmienne, jeżeli ustawa na to zezwala
może zawierać dodatkowe postanowienie, chyba że:
już jest wyczerpujące uregulowanie danej kwestii
jest to sprzeczne z naturą SA lub dobrymi obyczajami
sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru SK w przypadku, gdy:
nie zawarto umowy spółki
określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem
umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania
jeżeli powyższe braki nie zostaną usunięte w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy, sąd ten może, po wezwaniu zarządu spółki do złożenia oświadczenia, wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki
jeżeli powyższe braki nie mogą być usunięte, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu spółki
z powodu powyższych braków, spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło 5 lat
o rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy
orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki
objęcie wszystkich akcji
akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej - muszą być pokryte w całości wkładami
agio - jeżeli akcje są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka powinna być wpłacona w całości przez zarejestrowaniem i jest przelewana do kapitału zapasowego
statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego - może być on określony widełkowo
w takim przypadku zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa co najmniej 100 000 zł oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego
wysokość objętego kapitału powinna mieścić się w określonych przez statut granicach
Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki.
Akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej
Jeżeli akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pieniężne, wówczas kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w jednej czwartej jego wysokości, określonej w art. 308 § 1 (czyli 100 000 zł)
Zgoda na zawiązanie spółki akcyjnej i brzmienie statutu oraz na objęcie akcji przez jedynego założyciela albo założycieli lub łącznie z osobami trzecimi powinna być wyrażona w jednym lub kilku aktach notarialnych
spółka może wydawać imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki (znak legitymacyjny) - mogą uczestniczyć w zysku max 10 lat i w granicach określonych statutem, po odliczeniu minimalnej dywidendy
WNIESIENIE WKŁADÓW PRZEZ AKCJONARIUSZY
nie cały kapitał musi być wniesiony przed zarejestrowaniem
USTANOWIENIE ZARZĄDU I RN
WPIS DO REJESTRU
zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru
wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu
wniosek należy złożyć w terminie 6 miesięcy od daty sporządzenia statutu spółki
zgłoszenie spółki akcyjnej do sądu rejestrowego powinno zawierać m. in.
firmę, siedzibę i adres spółki albo adres do doręczeń,
przedmiot działalności spółki
załączniki do wniosku
statut
akty notarialne
oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wpłaty na akcje i wkłady pieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem
i inne
Wszelkie zmiany danych wymienionych w art. 318 i art. 319 zarząd powinien zgłosić sądowi rejestrowemu w celu wpisania do rejestru lub ujawnienia w aktach rejestrowych
Jeżeli przed zarejestrowaniem spółki pokryto tylko część kapitału zakładowego, zarząd powinien zgłosić do sądu rejestrowego dokonanie każdego dalszego wkładu na kapitał zakładowy
Do zgłoszenia spółki oraz zmian składu osobowego zarządu należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu
sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu spółki oraz interesu publicznego, a nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów
w przypadku stwierdzenia w zgłoszeniu braku usuwalnego, sąd rejestrowy wyznacza spółce w organizacji stosowny termin do jego usunięcia pod rygorem odmowy wpisu do rejestru
jeżeli po zarejestrowaniu spółki zostały stwierdzone braki wynikłe z niedopełnienia przepisów prawa, sąd rejestrowy, z urzędu albo na wniosek osób mających interes prawny, wzywa spółkę do usunięcia braków i wyznacza w tym celu odpowiedni termin
jeżeli spółka nie uczyni zadość wezwaniu, sąd rejestrowy może nakładać grzywny
CZYNNOŚCI DODATKOWE
założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie, które jest badane przez biegłego rewidenta w zakresie jego poprawności rzetelności jeżeli
przewidziane są wkłady niepieniężne
spółka nabywa mienie
lub spółka dokonuje zapłaty wynagrodzenia za usługi świadczone przy jej powstaniu
Stosunki majątkowe
MAJĄTEK SK
majątek SK jest odrębny od majątków jej wspólników
konflikt interesów
inne interesy ma spółka - wzmacnianie pozycji majątkowej
inne interesy mają wspólnicy - chcą jak najwięcej zarobić na spółce
prawo podziału zysków spółki mają wspólnicy - ZW, WZ
WKŁADY
wkład - świadczenia wspólnika w zamian za obejmowane udziały w spółce - stanowią wartość majątku wspólnika wnoszonego do spółki
cechy:
charakter majątkowy
bezzwrotny
stanowi formę współdziałania wspólnika (art. 3 k.s.h.)
pieniężny/niepieniężny
ad dominium/ad usum
muszą mieć zdolność bilansową
charakter realny
możliwe do pokrycia
możliwa wycena
kontrola sądu na podstawie art. 23 ustawy o KRS:
Sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa
Sąd rejestrowy bada, czy dane wskazane we wniosku o wpis do Rejestru są prawdziwe
W pozostałym zakresie sąd rejestrowy bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości
przedmiot wkładu - tylko prawa majątkowe ale szeroko rozumiane
SN: przedmiotem wkładu może być wszystko co przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną jeśli nie jest przez prawo wyłączone
przedmiotem wkładu nie mogą być
zobowiązanie wspólnika do dokonania w przyszłości na rzecz spółki świadczeń pieniężnych
weksle wystawione przez wspólnika na rzecz spółki
usługi świadczone przy tworzeniu spółki (tzw. prowizja grynderska) - wynagrodzenia ze świadczone usługi przy powstaniu spółki nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie KZ, jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika
prawa niezbywalne
wykonywanie pracy i świadczenie usług
wkłady pieniężne
gotówka
pieniądz bankowy
czek
wkłady niepieniężne (aporty) - prawa majątkowe zbywalne o charakterze względnym lub bezwzględnym, np.
rzeczy
użytkowanie wieczyste
użytkowanie ustanowione na rzecz spółki - ale to sporne bo to prawo niezbywalne
najem - prawo względne
wymagalna wierzytelność wobec spółki
wiedza (know - how)
założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie, które jest badane przez biegłego rewidenta w zakresie jego poprawności rzetelności jeżeli
przewidziane są wkłady niepieniężne
spółka nabywa mienie
lub spółka dokonuje zapłaty wynagrodzenia za usługi świadczone przy jej powstaniu
tylko w SPZOO są dopłaty - w pozostałych spółkach wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu
zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
kapitał - suma wkładów, które wnoszone są na pokrycie udziałów w spółce
kapitał zakładowy
cyfrowo oznaczona suma pieniężna, która
stanowi zapis rachunkowy po stronie pasywów w bilansie
po stronie aktywów są składniki majątkowe na pokrycie tego kapitału w założeniu suma wkładów wspólników
stanowi co najmniej sumę wartości wniesionych do spółki wkładów -minimalny, początkowy majątek SK
cechy KZ
zapisany w umowie spółki
zarachowany w pieniądzu polskim
zasada pełnego pokrycia KZ
(zasada stałości) ma charakter stały - wymóg zebrania i utrzymania kapitału zakładowego w stałej wysokości
zakaz oprocentowywania udziałów
zakaz nabywania własnych udziałów
(zasada jednolitości) jednolity charakter - spółka może posiadać tylko 1 kapitał zakładowy
dzieli się na akcje suma wartości akcji powinna = suma wkładów na pokrycie tych akcji (docelowo, bo KZ, może być zebrany w niższej wysokości i SA może być tak zarejestrowana)
do tej wartości odnoszą się poszczególne uprawnienia wspólników np. liczba głosów
funkcje KZ
prawna (korporacyjna) - KZ dzieląc się na udziały które są objęte przez poszczególnych wspólników daję im podstawę prawna uczestnictwa w spółce i wyznacza zakres ich uprawnień
gospodarcza (ekonomiczna/inwestycyjna) - odzwierciedla początkowy majątek spółki stanowiący podstawę rozpoczęcia przez nią działalności gospodarczej
gwarancyjna (ochronna) - gwarantuje posiadanie przez spółkę określonego majątku, stanowiącego podstawę zaspokojenia się przez wierzycieli spółki
SA
KZ musi wynosić min 100 000 zł
dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej
AKCJE
akcja - udział kapitałowy akcjonariusza w KZ SA
wiązka uprawnień i związanych z nimi obowiązków wspólników
cześć kapitału zakładowego
ogólnie
akcja jest wyrażona w pieniądzu
akcje mogą mieć wartość
nominalną - nie może być niższa niż 1 grosz
emisyjną
rynkową - wartość po której akcja jest zbywana
akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej - muszą być pokryty w całości wkładami
agio - jeżeli akcje są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka powinna być wpłacona w całości przez zarejestrowaniem i jest przelewana do kapitału zapasowego
zakaz nabywania akcji własnych, ale są od tego pewne wyjątki
zasadą jest zbywalność akcji
nie można pobierać odsetek od akcji ani od wniesionego wkładu
wpłaty powinny być dokonane równomiernie na wszystkie akcje
akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki
akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w ¼ ich wartości nominalnej
jeżeli akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pieniężne, wówczas kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w ¼ czwartej jego wysokości
cechy akcji
niepodzielne
Akcje są niepodzielne
Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych
Współuprawnieni z akcji wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela; za świadczenia związane z akcją odpowiadają solidarnie
Jeżeli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być dokonywane wobec któregokolwiek z nich
zbywalne
Statut może uzależnić rozporządzenie akcjami imiennymi od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć możliwość rozporządzenia akcjami imiennymi
W przypadku gdy statut uzależnia przeniesienie akcji od zgody spółki, zgody udziela zarząd w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jeżeli statut nie stanowi inaczej
Jeżeli spółka odmawia zgody na przeniesienie akcji, powinna wskazać innego nabywcę.
Termin do wskazania nabywcy, cenę albo sposób jej określenia oraz termin zapłaty określa statut.
W przypadku braku tych postanowień akcja imienna może być zbyta bez ograniczenia.
Termin do wskazania nabywcy nie może być dłuższy niż dwa miesiące od dnia zgłoszenia spółce zamiaru przeniesienia akcji
Zbycie akcji w postępowaniu egzekucyjnym nie wymaga zgody spółki
stosuje się powyższe przepisy odpowiednio do rozporządzenia częścią ułamkową akcji
równe
nieprocentowe - nie można pobierać odsetek od akcji ani od wniesionego wkładu
dokument akcji - jest papierem wartościowym
dokument inkorporujący udział w SA
można mówić o akcjach
w formie papierowej
zdematerializowanych
nie ma formy papierowej
akcjonariuszowi wydawane jest imienne świadectwo depozytowe (ZL)
dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie i zawierać m. in. następujące dane:
firmę, siedzibę i adres spółki
oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru,
wartość nominalną,. serię i numer, rodzaj danej akcji, uprawnienia szczególne z akcji
co do tych 3 wymagań brak = nieważność
powinien być opatrzony pieczęcią spółki oraz podpisem zarządu
podpis może być mechanicznie odtwarzany
brak = nieważność
Akcjonariusz nabywa roszczenie o wydanie dokumentu akcji w terminie miesiąca od dnia rejestracji spółki
Zarząd zobowiązany jest wydać dokumenty akcji w terminie tygodnia od dnia zgłoszenia roszczenia przez akcjonariusza
rodzaje akcji
imienne - legitymują imiennie posiadacza akcji
mogą być wydawane przed pełną wpłatą
z akcją imienną może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
akcje takie mogą być przenoszone tylko za zgodą spółki
spółka może odmówić zgody jedynie z ważnych powodów, bez obowiązku wskazania innego nabywcy
Statut może przewidywać odszkodowanie umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powtarzających się świadczeń związanych z akcją
Spółka zobowiązana jest spełnić wynagrodzenie za świadczenia określone w § 1, nawet gdy bilans nie wykazuje zysku
zbycie: pisemne oświadczenie na dokumencie + przeniesienie posiadania
zbywalność tych akcji może być ograniczona statutem
na okaziciela - uprawnionym jest każda osoba będąca w posiadaniu dokumentu akcji
nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą - na dowód częściowej wpłaty wydaje się imienne świadectwo tymczasowe (PW)
zbycie: przeniesienie posiadania
wobec spółki za akcjonariusza uważa się
osobę wpisaną do księgi akcyjnej
lub posiadacza akcji na okaziciela
ten przepis stosuje się odpowiednio do zastawnika lub użytkownika akcji
* jeśli ustawa lub statut nie stanowi inaczej na żądanie akcjonariusza
akcje imienne mogą być zmienione na akcje na okaziciela
akcje na okaziciela mogą być zmieniona na akcje imienne
zwykłe
uprzywilejowane - zawsze imienne
akcje uprzywilejowane co do dywidendy
dywidenda nie może przewyższać więcej niż o ½ dywidendę przysługującą akcjom nieuprzywilejowanym
nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi udziałami
akcje nieme - akcje uprzywilejowane co do dywidendy z wyłączeniem prawa głosu
wówczas nie stosuje się tych 2 powyższych ograniczeń
może być imienna i na okaziciela
Statut może przewidywać, że akcjonariuszowi uprawnionemu z akcji niemej, któremu nie wypłacono w pełni albo częściowo dywidendy w danym roku obrotowym, przysługuje wyrównanie z zysku w następnych latach, nie później jednak niż w ciągu kolejnych trzech lat obrotowych
tego przepisu nie stosuje się do zaliczek na poczet dywidendy
akcje uprzywilejowane co do głosu
nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż 2 głosy na 1 akcję
W przypadku zamiany takiej akcji na akcję na okaziciela lub w razie jej zbycia wbrew zastrzeżonym warunkom uprzywilejowanie to wygasa
akcja niema
akcje uprzywilejowane co do podziału majątku spółki w przypadku likwidacji
gotówkowe - akcje obejmowane w zamian za wkłady pieniężne
aportowe - akcje obejmowane w zamian za wkłady niepieniężne
powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji i w ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione
Akcje te w okresie, o którym mowa powyżej, powinny być zatrzymane w spółce na zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań do wniesienia wkładów niepieniężnych. Roszczeniom tym służy pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi wierzytelnościami nieuprzywilejowanymi
powyższych przepisów nie stosuje się do akcji obejmowanych w razie podwyższenia kapitału, które w związku z ubieganiem się spółki o ich dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym podlegają dematerializacji zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi, oraz akcji wydawanych w przypadku łączenia, podziału i przekształcania spółek
gratisowe - wydawane są akcjonariuszom, jeżeli KZ jest podwyższany przez zwiększenie wartości nominalnej akcji poprzez pokrycie ze środków własnych spółki - akcjonariusze obejmują akcje proporcjonalnie do posiadanych już akcji w KZ
własne - spółka w pewnych sytuacjach może stać się swoim własnym akcjonariuszem
zasada: spółka nie może na swój rachunek nabywać ani przyjmować w zastaw własnych akcji
wyjątki: np. nabycie akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie
związane z obowiązkiem świadczenia na rzecz spółki
Z akcją imienną może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
Akcje takie mogą być przenoszone tylko za zgodą spółki
Spółka może odmówić zgody jedynie z ważnych powodów, bez obowiązku wskazania innego nabywcy
Statut może przewidywać odszkodowanie umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powtarzających się świadczeń związanych z akcją
Spółka zobowiązana jest spełnić wynagrodzenie za świadczenia określone w § 1, nawet gdy bilans nie wykazuje zysku
winkulowane - takie, których zbycie jest ograniczone umownie
umowa ograniczająca na określony czas rozporządzanie akcją lub częścią ułamkową akcji jest dopuszczalna
Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy
Dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu lub inne prawo pierwszeństwa nabycia akcji lub ułamkowej części akcji.
Ograniczenia rozporządzania, wynikające z takich umów, nie mogą trwać dłużej niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy
podobny charakter do akcji mają
świadectwa użytkowe - PW
wydaje się za umorzone akcje
mogą być imienne lub na okaziciela
jeśli statut nie stanowi inaczej na równi z akcjami uprawniają do uczestnictwa w dywidendzie i nadwyżce w majątku polikwidacyjnym
imienne świadectwa tymczasowe - PW
Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą
Na dowód częściowej wpłaty należy wydać imienne świadectwa tymczasowe
Do świadectw tymczasowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 328
Dokumenty akcji imiennych mogą być wydawane przed pełną wpłatą
Każdorazowa wpłata powinna być uwidoczniona na dokumentach świadectw tymczasowych i akcji imiennych
Dokumenty akcji lub świadectw tymczasowych, wydane przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego, są nieważne
imienne świadectwa założycielskie - ZL
Spółka może wydawać imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki
Świadectwa założycielskie mogą być wydawane najwyżej na okres dziesięciu lat od chwili zarejestrowania spółki
Świadectwa dają prawo uczestnictwa w podziale zysku spółki w granicach ustalonych przez statut, po uprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy określonej w statucie minimalnej dywidendy
Wynagrodzenie za usługi lub inne świadczenia spełnione na rzecz spółki przez założycieli, akcjonariuszy, a także spółki i spółdzielnie z nimi powiązane albo pozostające w stosunku zależności bądź dominacji, nie może przewyższać zwykłego wynagrodzenia przyjętego w obrocie
imienne świadectwa depozytowe - ZL
akcjonariuszowi spółki publicznej posiadającemu akcje zdematerializowane przysługuje uprawnienie do imiennego świadectwa depozytowego wystawionego przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych oraz do imiennego zaświadczenia o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu spółki publicznej
KAPITAŁ ZAPASOWY
na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy
do kapitału zapasowego przelewa się
co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej 1/3 kapitału zakładowego
nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji
dopłaty akcjonariuszy w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat
statut może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (kapitały rezerwowe).
o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego decyduje WZ
ale: część kapitału zapasowego w wysokości 1/3 kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym
Umorzenie akcji
umorzenie akcji może dotyczyć wszystkich akcji akcjonariusza lub części tych akcji;
wygasają prawa majątkowe i korporacyjne wspólnika ex nunc;
warunki umorzenia
statut spółki musi to przewidywać
jeśli statut nie przewiduje, to potrzebna jest zmiana statutu
zmiana statutu przewidująca przymusowe umorzenie akcji (w tym automatyczne) nie może dotyczyć akcji, które zostały objęte przed wpisem zmiany statutu do rejestru
spółka musi być wpisana do rejestru
Rodzaje
dobrowolne (za zgoda akcjonariusza)
umowa spółki to przewiduje (wystarczy określenie ogólne)
dochodzi do nabycia akcji przez samą spółkę (wyjątek od zasady że spółka nie może nabywać własnych akcji), a następnie akcja jest umarzana
wymaga uchwały WZ określającej w szczególności
podstawę prawną umorzenia
wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia
sposób obniżenia KZ
umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym
przymusowe - zgoda wspólnika nie jest wymagana (bez zgody akcjonariusza)
statut spółki musi określać przesłanki i tryb
związane ze szczególnymi zdarzeniami przewiedzianymi w umowie spółki
wymaga uchwały WZ określającej w szczególności
podstawę prawną umorzenia
wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia
umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy
sposób obniżenia KZ
automatyczne - rodzaj przymusowego/odrębny 3 sposób
Statut może stanowić, że akcje ulegają umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie.
Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym
W przypadku ziszczenia się określonego w statucie zdarzenia, o którym mowa powyżej, zarząd podejmuje niezwłocznie uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego
umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego
uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji
za umorzone akcje wydawane są świadectwa użytkowe
Podwyższenie KZ
zasadniczo podwyższenie KZ może nastąpić tylko przez zmianę statutu
wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru
wymagana jest większość ¾ i zgoda wszystkich których uchwała dotyczy
można głosować grupami (w formie aktu notarialnego i potem zgłasza się do rejestru)
walne zgromadzenie może upoważnić RN do ustalenia jednolitego tekstu zmienionego statutu lub wprowadzenia innych zmian o charakterze redakcyjnym określonych w uchwale zgromadzenia
zmianę zarząd zgłasza do sądu rejestrowego - zgłoszenie nie może nastąpić po upływie 3 miesięcy od dnia powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie
podwyższenie zwykłe
wymaga zmiany statutu i następuje przez podwyższenie wartości nominalnej akcji istniejących lub emisję nowych akcji (czyli 3 sposoby)
Objęcie nowych akcji może nastąpić w drodze:
subskrypcji prywatnej - objęcie nowych akcji następuje w drodze złożenia oferty przez spółkę i jej przyjęcia przez oznaczonego adresata
przyjęcie oferty następuje na piśmie pod rygorem nieważności
objęcie akcji nie może być uzależnione od warunku lub terminu
subskrypcji zamkniętej - objęcie nowych akcji następuje w drodze zaoferowania akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru (nie dochodzi do zmiany składu osobowego wspólników, chyba że subemitent obejmuje akcje, które nie zostały objęte przez tych, którym służy prawo poboru)
subskrypcji otwartej - objęcie nowych akcji następuje w drodze zaoferowania akcji w drodze ogłoszenia w MSiG skierowanego do osób, którym nie służy prawo poboru - osoba 3. lub akcjonariusz któremu nie służy prawo poboru
stosuje się przepisy o zapisie na akcje, zamknięciu subskrypcji itd.
prawo poboru
jest to prawo pierwszeństwa objęcia przez dotychczasowych akcjonariuszy akcji nowych w stosunku do liczby posiadanych akcji
może być zrealizowane przy podwyższeniu KZ w drodze subskrypcji zamkniętej
to prawo nie może być wyłączone statutem, ale w interesie spółki walne zgromadzenie może pozbawić akcjonariuszy prawa poboru akcji w całości lub w części - wymagana większość : 4/5 głosów
pozbawienie akcjonariuszy prawa poboru powinno być zastosowane równomiernie wobec wszystkich wspólników w tych samych okolicznościach (akcjonariusz przy tej samej subskrypcji nie może być „gorzej” potraktowany od innych)
dzień prawa poboru - dzień wg którego określa się akcjonariuszy którym służy prawo poboru nowych akcji
wskazany w uchwale o podwyższeniu KZ
dzień prawa poboru nie może być ustalony później niż z upływem trzech miesięcy, licząc od dnia powzięcia uchwały, a w przypadku spółki publicznej — sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały
prawo poboru może być zrealizowane zasadniczo w następstwie ogłoszenia
akcje co do których akcjonariuszom służy prawo poboru zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia
jeżeli wszystkie dotychczasowe akcje w spółce są akcjami imiennymi, zarząd może zrezygnować z dokonywania ogłoszeń wszyscy akcjonariusze powinni być poinformowani o treści ogłoszenia listami poleconymi
w terminie określonym w ogłoszeniu, akcjonariusze mają prawo wykonać prawo poboru w ten sposób, że zapisują się na akcje i dokonują wpłat w terminie i miejscu wskazanym
Jeżeli realizacja prawa poboru przez akcjonariusza odbywa się bezpośrednio, akcjonariusz niewyłączony od prawa poboru może wnieść wkłady pieniężne i niepieniężne
Gdy to prawo jest realizowane przez subemitenta, może być tylko dokonane za wkłady pieniężne
Zapis na akcje
zapis na akcje sporządza się w formie pisemnej na formularzu przygotowanym przez spółkę co najmniej w 2 egzemplarzach na każdego subskrybenta
zapis subskrypcji powinien być złożony spółce albo osobie przez nią upoważnionej w terminie podanym w ogłoszeniu, prospekcie albo w liście poleconym
zapis na akcje dokonany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważny
termin do zapisywania się na akcje nie może być dłuższy niż 3 miesiące od dnia otwarcia subskrypcji
jeżeli w tym terminie całość lub co najmniej minimalna liczba oferowanych akcji nie zostanie subskrybowana i należycie opłacona, podwyższenie kapitału zakładowego uważa się za niedoszłe do skutku
termin do wykonania prawa poboru powinien być nie krótszy niż 2 tygodnie od dnia wysłania listu
jeżeli w 1. terminie dotychczasowi akcjonariusze nie wykonali prawa poboru akcji, zarząd ogłasza 2. (co najmniej dwutygodniowy) termin poboru pozostałych akcji przez wszystkich dotychczasowych akcjonariuszy
Jeżeli co najmniej minimalna liczba akcji przeznaczonych do objęcia została subskrybowana i należycie opłacona, zarząd powinien dokonać, w terminie dwóch tygodni od upływu terminu zamknięcia subskrypcji, przydziału akcji subskrybentom zgodnie z ogłoszonymi zasadami przydziału akcji
przesłanki zwykłego podwyższenia KZ
całkowite wpłacenie co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego
przepisu nie stosuje się w przypadku łączenia się spółek
podjęcie przez walne zgromadzenie uchwały o zmianie statutu - musi zawierać m. in.
suma podwyższenia
terminy otwarcia i zamknięcia subskrypcji
maksymalny czas trwania subskrypcji to 3 miesiące od otwarcia
określenie dnia prawa poboru - w przypadku subskrypcji zamkniętej
objęcie akcji przez dotychczasowych lub nowych akcjonariuszy
zgłoszenie w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy (od podjęcia uchwały) uchwały wraz z dokumentami do sądu rejestrowego
wpis podwyższenia i zmiany statutu do rejestru - podwyższenie KZ następuje z chwilą wpisu do rejestru
podwyższenie KZ ze środków własnych spółki (też uchwała WZ)
majątek spółki nie ulega zwiększeniu tylko odpowiedniemu przesunięciu między pozycjami bilansowymi
polega na przeniesieniu środków z kapitału zapasowego lub kapitału rezerwowego do kapitału zakładowego
żeby to zastąpiło spółka musi mieć w poprzednich latach obrotowych zysk i musi przekazać go na kapitał rezerwowy lub zapasowy
może nastąpić przez
utworzenie nowych akcji - akcji gratisowych
zwiększenie wartości dotychczasowych akcji - podwyżka gratisowa
nowe akcje lub zwiększona wartość dotychczasowych akcji nie wymaga objęcia
w podwyższeniu uczestniczą tylko dotychczasowi akcjonariusze i akcje są im przydzielane w stosunku do ich udziałów w dotychczasowym KZ
warunkowe podwyższenie KZ
cele:
doinwestowanie przez finansowanie długiem emisją obligacji, warrantów subskrypcyjnych
oddłużenie przez konwersję wierzytelności (nie konwersję „długu”!)
obniżenie kosztów pozyskania KZ
eliminuje ryzyko zaskarżenia akcji nowej emisji
walne zgromadzenie może uchwalić podwyższenie kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że osoby, którym przyznano prawo do objęcia akcji, wykonają je na warunkach określonych w uchwale w trybie 448 - 452
warunkowe podwyższenie KZ może dotyczyć tylko:
przyznania praw do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa
przyznania praw do objęcia akcji należnych pracownikom, członkom zarządu, RN w zamian za wkłady niepieniężne, stanowiące wierzytelności, jakie przysługują im z tytułu nabytych uprawnień do udziału w zysku spółki lub spółki zależnej
przyznania praw do objęcia akcji przez posiadaczy warrantów subskrypcyjnych
warranty subskrypcyjne - w celu podwyższenia kapitału zakładowego zgodnie z przepisami tego działu spółka może emitować papiery wartościowe imienne lub na okaziciela uprawniające ich posiadacza do zapisu lub objęcia akcji, z wyłączeniem prawa poboru
bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie wystawcy (spółki) do uzyskania akcji emitenta przez posiadacza warrantu
pochodny instrument finansowy
termin wykonania prawa z warrantu - w uchwale, do 10 lat
wartość nominalna warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego nie może przekraczać dwukrotności kapitału zakładowego z chwili podejmowania uchwały
nie jest potrzebna rejestracja podwyższenia (wpis ma charakter deklaratoryjny - w pozostałych rodzajach podwyższeń KZ ma charakter konstytutywny)
o nabyciu praw decyduje wydanie dokumentów przez zarząd, w spółce publicznej natomiast - zapis na rachunku akcjonariusza
docelowe podwyższenie kapitału zakładowego (podwyższenie w oparciu o kapitał docelowy)
nie jest konieczna uchwała o zmianie statutu
statut może upoważnić zarząd na okres nie dłuższy niż 3 lata do podwyższenia kapitału zakładowego
upoważnienie to może zostać przedłużone na kolejne trzyletnie okresy - z tym, że w tym już przypadku jego udzielenie będzie każdorazowo wymagać zmiany statutu
wymagana jest uchwała zarządu umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza (forma aktu notarialnego uchwały)
zarząd może wykonać przyznane mu upoważnienie przez dokonanie jednego albo kilku kolejnych podwyższeń kapitału zakładowego
upoważnienie zarządu do podwyższenia kapitału zakładowego w tym trybie może przewidywać emitowanie specjalnych papierów wartościowych tzw. warrantów subskrypcyjnych, z terminem wykonania prawa zapisu upływającym nie później, niż okres, na który zostało udzielone upoważnienie
ograniczenia:
wysokość kapitału docelowego nie może przekraczać 3/4 kapitału zakładowego na dzień udzielenia upoważnienia zarządowi
w tym trybie zarząd może wydać akcje tylko w zamian za wkłady pieniężne, chyba że statut dopuszcza możliwość objęcia akcji za wkłady niepieniężne
podwyższenia kapitału nie może nastąpić ze środków własnych spółki
zarząd nie może wydawać akcji uprzywilejowanych i przyznawać osobistych uprawnień indywidualnie oznaczonym akcjonariuszom
gdyby miało dojść do pozbawienia prawa poboru w całości lub w części, będzie zasadniczo wymagana uchwała WZ, ale statut może upoważnić zarząd do pozbawienia w całości lub części prawa poboru za zgodą RN
Obniżenie KZ
Kapitał zakładowy obniża się, w drodze zmiany statutu, przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji, połączenie akcji lub przez umorzenie części akcji oraz w przypadku podziału przez wydzielenie
umorzenie może mieć dwa źródła:
związane z obniżeniem KZ
wypłata wartości akcji z czystego zysku
nie można obniżyć KZ poniżej minimalnej wartości przewidzianej ustawą (100 000 zł)
powstałe akcje nie mogą mieć wartości niższej niż 1 grosz
obniżenie KZ dokonuje się w ten sposób, że następuje wypłata kwot akcjonariuszom lub przekazuje się kwoty na kapitał zapasowy
O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli do zgłoszenia roszczeń wobec spółki w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia
Spółka zaspokaja roszczenia wymagalne, zgłoszone w terminie określonym w powyżej
Wierzyciele mogą ponadto żądać zabezpieczenia roszczeń niewymagalnych, powstałych przed dniem ogłoszenia uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego i zgłoszonych w terminie określonym powyżej, jeżeli uprawdopodobnią, że obniżenie zagraża zaspokojeniu tych roszczeń oraz że nie otrzymali od spółki zabezpieczenia
Zabezpieczenie następuje przez złożenie stosownej sumy pieniężnej do depozytu sądowego, a z ważnych powodów także w inny sposób
Roszczenia przysługujące akcjonariuszom z tytułu obniżenia kapitału zakładowego mogą być zaspokojone przez spółkę najwcześniej po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wpisu obniżenia kapitału zakładowego do rejestru
Przepisów pkt 4 się nie stosuje, gdy:
pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się akcjonariuszom wniesionych przez nich wkładów na akcje, ani też nie zostają oni zwolnieni od wniesienia wkładów na kapitał zakładowy, a równocześnie z jego obniżeniem następuje podwyższenie kapitału zakładowego co najmniej do pierwotnej wysokości w drodze nowej emisji, której akcje zostaną w całości opłacone, albo
obniżenie kapitału zakładowego ma na celu wyrównanie poniesionych strat lub przeniesienie określonych kwot do kapitału rezerwowego, o którym mowa w § 2 zdanie pierwsze, albo
obniżenie kapitału zakładowego następuje w przypadkach, o których mowa w art. 363 § 5
w przypadku obniżenia KZ określonych pkt 2) i 3) oraz w przypadku określonym w art. 360 § 2, kwoty uzyskane z obniżenia kapitału zakładowego przelewa się na osobny kapitał rezerwowy; kapitał ten może być wykorzystany jedynie na pokrycie strat.
W przypadku, o którym mowa w pkt 1), jeżeli o przeznaczeniu kwot uzyskanych z obniżenia kapitału zakładowego nie postanowiono w uchwale o obniżeniu kapitału, zwiększają one kapitał zapasowy
W przypadkach obniżenia kapitału zakładowego, określonych w 2) i 3), wyłączenie art. 456 jest skuteczne tylko wówczas, gdy po obniżeniu kapitału zakładowego wysokość kapitału rezerwowego, o którym mowa powyżej, nie przekroczy 10% obniżonego kapitału zakładowego. Przy obliczaniu wysokości kapitału rezerwowego nie uwzględnia się tej jego części, w jakiej został on utworzony lub zwiększony w przypadkach określonych w art. 360 § 2
Obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
Organy spółki akcyjnej
WALNE ZGROMADZENIE AKCJONARIUSZY - wiele przepisów imperatywnych
organ stanowiący - podejmuje uchwały
akcjonariusze podejmują uchwały tylko na WZ (różnica ze SPZOO)
charakter prawny uchwał - są różne stanowiska, ale Katner
czynności prawne powstające poprzez oświadczenia woli, tych którzy mają legitymację do podjęcia uchwały (wspólników)
zespół oświadczeń woli wspólników prowadzi do podjęcia uchwały jako czynności prawnej
uchwały WZ wymagają sprawy określone w KSH i statucie a w szczególności
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy
udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków
postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru
zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego
nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej
zawarcie umowy wiążącej się ze stosunkami dominacji i zależności między spółkami
emisja
obligacji zmiennych lub prawem pierwszeństwa
warantów subskrypcyjnych
nabycie akcji własnych i upoważnienie do ich nabycia
rodzaje
zwyczajne - ZWZ
ZWZ powinno odbyć się w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego
przedmiot obrad
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy
powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty
udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
nazywa się to często pokwitowaniem
to absolutorium dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków
zarządu
rady nadzorczej
w ostatnim roku obrotowym
uchwała o wyborze biegłego rewidenta
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania skonsolidowanego - tu pisemne głosowanie nie jest wyłączone
Za rok obrotowy, w którym działalność spółki przez cały czas pozostawała zawieszona i nie doszło do zamknięcia ksiąg rachunkowych na koniec tego roku obrotowego zwyczajne walne zgromadzenie może się nie odbyć na podstawie uchwały walnego zgromadzenia
W takim przypadku przedmiotem obrad następnego zwyczajnego walnego zgromadzenia są również sprawy, o których mowa powyżej, dotyczące roku obrotowego, w którym działalność spółki pozostawała zawieszona
nadzwyczajne - NWZ - zwoływane
w przypadkach określonych KSH lub statucie spółki,
oraz gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzeń uznają to za wskazane
miejsce
siedziba spółki
inne miejsce na terytorium RP wskazane przez statut
podmiot zwołujący
zasada: WZ zwołuje zarząd
RN ma prawo
zwołać ZWZ - jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym KSH lub statucie
zwołać NWZ - jeżeli uzna zwołanie go za stosowne wystąpi do zarządu z żądaniem zwołania zarząd w terminie 2 tygodni nie zwoła
akcjonariusze reprezentujący co najmniej ½ kapitału zakładowego lub co najmniej ½ ogółu głosów w spółce mogą zwołać NWZ
akcjonariusze wyznaczają przewodniczącego tego WZ
statut może przyznać także innym osobom uprawnienie do zwoływania WZ
akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/20 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia (mniej niż 1/20 jeśli statut tak stanowi), a także żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia
sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania NWZ akcjonariuszy występujących z tym żądaniem
jeżeli w terminie 2 tygodni od dnia przedstawienia żądania zarządowi nadzwyczajne walne zgromadzenie nie zostanie zwołane
po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia
tryb zwołania
zasada: walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, które powinno być dokonane co najmniej na 3 tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia
wyjątek: jeżeli wszystkie akcje wyemitowane przez spółkę są imienne
listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską,
muszą być wysłane co najmniej 2 tygodnie przed terminem ZW
dzień wysłania listów uważa się za dzień ogłoszenia
zawiadomień wysłanych pocztą elektroniczną, jeżeli wspólnik uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane
w ogłoszeniu lub zaproszeniu należy oznaczyć
datę, godzinę i miejsce walnego zgromadzenia
szczegółowy porządek obrad
w sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że
cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu
i nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały
wniosek o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad
w przypadku zamierzonej zmiany statutu - istotne elementy treści proponowanych zmian
akcjonariusz ma prawo (nie obowiązek) uczestniczyć w walnym zgromadzeniu
pełnomocnicy wspólników
akcjonariusz może uczestniczyć w WZ zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika
pełnomocnik wykonuje wszystkie uprawnienia akcjonariusza na WZ, chyba że z treści pełnomocnictwa wynika co innego
pełnomocnik może reprezentować więcej niż jednego akcjonariusza i głosować odmiennie z akcji każdego akcjonariusza
nie można ograniczać prawa ustanawiania pełnomocnika na walnym zgromadzeniu i liczby pełnomocników
pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności
członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na walnym zgromadzeniu (nie dotyczy spółek publicznych)
przepisy o wykonywaniu prawa głosu przez pełnomocnika stosuje się do wykonywania prawa głosu przez innego przedstawiciela
głosowanie
głosy mogą być za, przeciw lub wstrzymujące się
1 akcja daje prawo do 1 głosu, chyba że statut stanowi inaczej
prawo głosu przysługuje od dnia pełnego pokrycia akcji, chyba że statut stanowi inaczej
akcjonariusz może głosować odmiennie z każdej posiadanej akcji
zasada: do podjęcia uchwały wymagana jest bezwzględna większość, chyba że KSH lub umowa spółki stanowi inaczej
czasem 2/3 - np. istotna zmiana przedmiotu działalności spółki
czasem 4/5
czasem zgoda wszystkich których uchwała dotyczy
zasadą jest głosowanie jawne
wyjątki - tajne głosowanie
przy wyborach
nad wnioskami o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów
o pociągnięcie ich do odpowiedzialności
w sprawach osobowych
na żądanie choćby 1 ze wspólników obecnych lub reprezentowanych na zgromadzeniu wspólników
wzruszanie uchwały
powództwo o uchylenie uchwały ZW
przesłanki
uchwała jest sprzeczna z umową lub dobrymi obyczajami
i uchwała godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza
legitymacja bierna- spółka reprezentowana przez zarząd w przypadku braku pełnomocnika albo kuratora wyznaczonego przez sąd
legitymacja czynna
organy
zarząd
RN
członkowie tych organów
wspólnik który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu
wspólnik bezzasadnie niedopuszczony do udziału w WZ
wspólnik, który nie był obecny na WZ w przypadku
wadliwego zwołania WZ
lub powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad
termin
termin zawity 1 miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale ale nie później niż 6 miesięcy od dnia powzięcia uchwały(3 miesiące zamiast 6 w przypadku spółki publicznej)
orzeczenie sądu ma charakter konstytutywny i działa ex tunc
powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników
przesłanki
uchwała jest sprzeczna z ustawą (jakąkolwiek)
legitymacja bierna - j. w.
legitymacja czynna - j. w.
termin
termin zawity 6 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale ale nie później niż 2 lata od dnia powzięcia uchwały
w przypadku spółki publicznej - termin zawity 30 dni od dnia ogłoszenia uchwały o ale nie później niż 1 rok od dnia powzięcia uchwały
upływ tego terminu pozwala jednak podnieść zarzuty nieważności w przypadku ogólnego powództwa o ustalenie stosunku prawnego
orzeczenie sądu ma charakter deklaratywny i działa ex nunc
ZARZĄD - organ wykonawczy
skład
zarząd może być jedno- lub wieloosobowy
członkiem zarządu może być
akcjonariusz lub osoba spoza grona akcjonariuszy
tylko of mająca pełną zdolność do czynności prawnych
jest powoływany i odwoływane przez RN chyba że statut stanowi inaczej
uchwałą WZ też można odwołać lub zawiesić członka zarządu
statut może określać inny sposób powoływania, np. delegowanie członków poprzez grupy akcjonariuszy
kadencja: max 5 lat
statut może przewidywać krótszą
odnawialność
wygaśnięcie mandatu
najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu
jeżeli statut przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba że statut stanowi inaczej
utrata pełnej zdolności do czynności prawnych
śmierć
odwołanie- w każdym czasie
skutecznie złożona rezygnacja
skazanie za przestępstwo określone w art. 18 KSH
działalność
zarząd działa za spółkę - nie przedstawicielstwo!!
członkowie zarządu działają poprzez uchwały - zasadniczo wymagana jest bezwzględna większość
zarząd prowadzi sprawy spółki
jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że statut stanowi inaczej
powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu
odwołać prokurę może każdy członek zarządu
zarząd reprezentuje spółkę
prawo członka zarządu reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki
prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób 3.
sposób reprezentacji
zarząd 1 - osobowy - z mocy prawa członek zarządu samodzielnie
zarząd wieloosobowy
określa statut
jeśli statut nie określa - do składania oświadczeń woli w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 członków zarządu lub 1 członka zarządu łącznie z prokurentem
możliwość reprezentacji spółki przez prokurenta lub innego rodzaju pełnomocnika - sposób reprezentacji zależy od treści udzielonej prokury (pełnomocnictwa)
prokura łączna
prokura samoistna (oddzielna)
RN lub pełnomocnik powołany uchwałą WZ
w umowie miedzy spółką a członkiem
w sporze między członkiem zarządu a spółką
oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec 1 członka zarządu lub prokurenta
WZ i RN nie mogą wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki
RADA NADZORCZA - organ nadzoru
zawsze jest obligatoryjna
skład
składa się co najmniej z 3 członków (w spółkach publicznych min 5)
członkowie są powoływani i odwoływani przez WZ , chyba ze umowa statut stanowi inaczej
na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących co najmniej 1/5 kapitału zakładowego, wybór RN powinien być dokonany przez najbliższe WZ w drodze głosowania oddzielnymi grupami, nawet gdy statut przewiduje inny sposób powołania RN
członkiem RN nie może być
członek zarządu
prokurent
likwidator
kierownik oddziału lub zakładu
zatrudniony w spółce
główny księgowy
radca prawny
adwokat
osoba, która podlega bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi
członek zarządu lub likwidator spółki lub spółdzielni zależnej
kadencja: max 5 lat
odnawialność
wygaśnięcie mandatu
najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka RN
w przypadku powołania członka RN na okres dłuższy niż 1 rok, mandat członka RN wygasa z dniem odbycia WZ, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka RN, chyba że statut stanowi inaczej
jeżeli statut przewiduje, że członków RN powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka RN powołanego przed upływem danej kadencji RN wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków RN, chyba że statut stanowi inaczej
utrata pełnej zdolności do czynności prawnych
śmierć
odwołanie
skutecznie złożona rezygnacja
skazanie za przestępstwo określone w art. 18 § 2 KSH
działalność RN
RN działa poprzez uchwały
sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności
nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki
do szczególnych obowiązków RN należy
ocena sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami, dokumentami, stanem faktycznym
ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty
składanie WZ corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny
może
badać wszystkie dokumenty spółki
żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień
dokonywać rewizji stanu majątku spółki
zawiesić, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu
delegować członków RN, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności
w przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu RN powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu.
statut może rozszerzyć uprawnienia RN
Uprawnienia akcjonariusza
NIEMAJĄTKOWE
prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu
prawo głosu
akcjonariusz może głosować odmiennie z każdej z posiadanych akcji
prawo do zaskarżania uchwał
prawo do informacji - można realizować na WZ i poza nim
zarząd odmawia udzielenia informacji, jeżeli mogłoby to wyrządzić szkodę spółce, spółce z nią powiązanej albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych przedsiębiorstwa
prawo żądania wydania nowego dokumentu akcji od spółki jeśli poprzedni dokument uległ zniszczeniu, był wadliwy lub nieważny
osobiste uprawnienia
statut może przyznać indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobiste uprawnienia - w szczególności mogą one dotyczyć
prawa powoływania lub odwoływania członków zarządu, RN
prawa do otrzymywania oznaczonych świadczeń od spółki
prawo żądania zwołania NZW
MAJĄTKOWE
wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą WZ
jeżeli statut nie stanowi inaczej, zysk przypadający akcjonariuszom dzieli się
zasada: w stosunku do liczby akcji
wyjątek: w stosunku do dokonanych wpłat na akcje - jeśli akcje nie są pokryte w całości
reszta tak ja w SPZOO
prawo do dywidendy za dany rok obrotowy tak jak SPZOO
prawo od udziału w zysku, który jest przede wszystkim prawem do dywidendy
musi być zysk i uchwała WZ o wypłacie zysku na dywidendy - wtedy powstaje roszczenie
osobiste uprawnienia
statut może przyznać indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobiste uprawnienia - w szczególności mogą one dotyczyć
prawa powoływania lub odwoływania członków zarządu, RN
prawa do otrzymywania oznaczonych świadczeń od spółki
zbycie akcji
imienne: pisemne oświadczenie na dokumencie + przeniesienie posiadania
na okaziciela: przeniesienie posiadania
ograniczenia
z ustawy
akcje obejmowane w zamian za wkłady niepieniężne powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji i w ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione
nie można zbyć przed wpisem SA do rejestru
ze statutu
statut może uzależnić rozporządzenie akcjami imiennymi od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć możliwość rozporządzenia akcjami imiennymi
z akcją imienną może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
akcje takie mogą być przenoszone tylko za zgodą spółki
spółka może odmówić zgody jedynie z ważnych powodów, bez obowiązku wskazania innego nabywcy
z umowy miedzy akcjonariuszami
dopuszczalna jest umowa ograniczająca na określony czas rozporządzanie akcją lub częścią ułamkową akcji
ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż 5 lat od dnia zawarcia umowy
dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu lub inne prawo pierwszeństwa nabycia akcji lub ułamkowej części akcji - akcje winkulowane
ograniczenia rozporządzania, wynikające z takich umów, nie mogą trwać dłużej niż 10 lat od dnia zawarcia umowy
prawo poboru
udział nadwyżce polikwidacyjnej
jest wypłacana proporcjonalnie do dokonanych wpłat
można uprzywilejować co do pierwszeństwa zaspokojenia
przymusowa wykupienie akcji i prawo do żądania wykupu akcji
Obowiązki akcjonariusza
WNIESIENIE PEŁNEGO WKŁADU NA AKCJE (art. 329 i 330 par. 5)
akcjonariusz jest obowiązany do wniesienia pełnego wkładu na akcje
wpłaty powinny być dokonane równomiernie na wszystkie akcje
jeśli akcjonariusz nie dokonał wpłaty w terminie określonym w statucie lub uchwale zgromadzenia akcjonariuszy jest on zobowiązany do zapłacenia odsetek ustawowych za opóźnienie lub odszkodowania chyba że statut stanowi inaczej
POWTARZAJĄCE SIĘ ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE, KTÓRE MOGĄ BYĆ ZWIĄZANE Z AKCJĄ IMIENNĄ
ZWROT ŚWIADCZENIA OTRZYMANEGO OD SA WBREW PRZEPISOM PRAWA ALBO POSTANOWIENIOM STATUTU
Akcjonariusze, którzy wbrew przepisom prawa albo postanowieniom statutu otrzymali jakiekolwiek świadczenia od spółki, obowiązani są do ich zwrotu.
Wyjątek stanowi przypadek otrzymania przez akcjonariusza w dobrej wierze udziału w zysku.
Członkowie zarządu lub rady nadzorczej, którzy ponoszą odpowiedzialność za dokonanie nienależnych świadczeń, odpowiadają za ich zwrot solidarnie z odbiorcą świadczenia
te roszczenia przedawniają się z upływem trzech lat, licząc od dnia wypłaty, z wyjątkiem wierzytelności w stosunku do odbiorcy, który wiedział o bezprawności świadczenia
Ochrona praw mniejszości - dotyczy SPZOO I SA
OCHRONA PRAW MNIEJSZOŚCI - wszelkie instrumenty, które mają chronić mniejszość przed dyktatem większości
ZASADA: GŁOSOWANIE W SPÓŁCE POPRZEZ WIĘKSZOŚĆ AKCJI/UDZIAŁÓW W KZ
pakiet kontrolny jest bardzo różny - przy rozproszeniu akcji posiadanie 20 - 25 % akcji stanowi o większości
PRAWA MNIEJSZOŚCI
w wąskim ujęciu - prawa, których realizacja jest uzależniona od dysponowania przez 1 lub więcej akcjonariuszy określonym ułamkiem KZ w związku z objętymi akcjami
mogą być one uwarunkowane reprezentowaniem 1/5 , 1/10, KZ
przy ustalaniu czy akcjonariuszom przysługują prawa mniejszości , punktem odniesienia jest kapitał akcyjny, a nie liczba głosów akcjonariuszy
np.
akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/5 kapitału zakładowego mogą złożyć wniosek o wybór RN w drodze głosowania oddzielnymi grupami
akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/10 KZ (1/20 w SA)
mogą zwołać NWZ
mogą złożyć wniosek o sprawdzenie listy obecności na WZ zgromadzeniu przez wybraną komisję
w szerokim ujęciu - jak wyżej + przypadki, w których akcjonariusz bez względu na reprezentowany ułamek KZ może przeciwstawić się działaniom organów spółki zagrażającym jego interesom
środki defensywne - jeśli dla powzięcia uchwały WZ jest wymóg kwalifikowanej większości głosów, jednomyślności lub zgody konkretnego akcjonariusza - blokują one możliwość podjęcia przez wspólników większościowych jakiejkolwiek uchwały i tym samym chronią mniejszość
środki ofensywne
prawa indywidualne akcjonariusza, np. do informacji
zaskarżanie uchwał
weto
prawo do kandydowania do władz spółki
Squeeze - out - przymusowe wykupienie akcji - art. 418
Walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego.
Uchwała wymaga większości 95% głosów oddanych.
Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały.
Przepisy art. 416 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio:
każda akcja ma jeden głos bez przywilejów lub ograniczeń
uchwała powinna być powzięta w drodze jawnego i imiennego głosowania oraz ogłoszona
Uchwała, o której mowa powyżej, powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadające każdemu z nabywców.
Akcjonariusze, którzy mają nabyć akcje i głosowali za uchwałą, odpowiadają solidarnie wobec spółki za spłacenie całej sumy wykupu.
Akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi, powinni, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki.
Jeżeli akcjonariusz nie złożył dokumentu akcji w terminie, zarząd unieważnia ją w trybie art. 358, a nabywcy wydaje nowy dokument akcji pod tym samym numerem emisyjnym.
Skuteczność uchwały o przymusowym wykupie akcji zależy od wykupienia akcji przedstawionych do wykupu przez akcjonariuszy mniejszościowych, których akcje nie zostały objęte uchwałą, o której mowa w § 1.
Akcjonariusze ci, obecni na walnym zgromadzeniu, powinni, w terminie dwóch dni od dnia walnego zgromadzenia, natomiast pozostali w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki.
Akcjonariuszy, którzy nie złożą dokumentów akcji w terminie, uważa się za wyrażających zgodę na pozostanie w spółce.
Przepisy art. 417 § 1-3 stosuje się odpowiednio.
Po uiszczeniu ceny wykupu, obejmującej również akcje, o których mowa w pkt 4 skryptu, zarząd powinien niezwłocznie przenieść wykupione akcje na nabywców.
Do dnia uiszczenia całej sumy wykupu akcjonariusze mniejszościowi zachowują wszystkie uprawnienia z akcji.
Przepisów o przymusowym wykupie akcji nie stosuje się do spółek publicznych
art. 417 § 1-3:
Wykupu akcji dokonuje się po cenie notowanej na rynku regulowanym, według przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo też, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie
Jeżeli akcjonariusze nie wybiorą biegłego na tym samym walnym zgromadzeniu, zarząd zwróci się w terminie tygodnia od dnia walnego zgromadzenia do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego celem wyceny akcji będących przedmiotem wykupu
Przepisy art. 312 § 5, 6 i § 8 stosuje się odpowiednio
Wykupu akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu
Osoby, które zamierzają wykupić akcje powinny wpłacić należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) na rachunek bankowy spółki w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia ceny wykupu przez zarząd.
Cena wykupu może zostać ogłoszona również na walnym zgromadzeniu
Zarząd powinien dokonać wykupu akcji na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w terminie miesiąca od upływu terminu złożenia akcji, o którym mowa w art. 416 § 4, jednakże nie wcześniej niż po wpłaceniu ceny wykupu
Sell - out - przymusowe odkupienie akcji - art. 4181
Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący nie więcej niż 5% kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia sprawę podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy reprezentujących łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze większościowi).
Przepisy art. 416 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio:
każda akcja ma jeden głos bez przywilejów lub ograniczeń
uchwała powinna być powzięta w drodze jawnego i imiennego głosowania oraz ogłoszona
Żądanie, o którym mowa w § 1, należy zgłosić do zarządu najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia.
Akcjonariusze mniejszościowi, którzy nie zgłosili żądania odkupu ich akcji i chcą być objęci uchwałą o przymusowym odkupie powinni najpóźniej w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia porządku obrad walnego zgromadzenia zgłosić do zarządu żądanie odkupu ich akcji.
Uchwała, o której mowa w § 1, powinna określać akcje podlegające przymusowemu odkupowi oraz akcjonariuszy, którzy są zobowiązani odkupić akcje, jak również określać akcje przypadające każdemu z nabywców.
Jeżeli uchwała nie określi innego sposobu podziału akcji przypadających każdemu z nabywców akcjonariusze większościowi są obowiązani nabyć akcje proporcjonalnie do posiadanych akcji.
Jeżeli uchwała, o której mowa w § 1, nie zostanie podjęta na walnym zgromadzeniu, spółka jest obowiązana do nabycia akcji akcjonariuszy mniejszościowych, w terminie 3 miesięcy od dnia walnego zgromadzenia, w celu umorzenia.
Akcjonariusze większościowi odpowiadają wobec spółki za spłacenie całej sumy odkupu proporcjonalnie do akcji posiadanych w dniu walnego zgromadzenia, o którym mowa w § 1.
Akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowemu odkupowi, powinni, w terminie miesiąca od dnia walnego zgromadzenia, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki.
Cena odkupu akcji jest równa wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.
Do dnia uiszczenia całej sumy odkupu akcjonariusze mniejszościowi zachowują wszystkie uprawnienia z akcji.
Przepisy art. 417 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Jeżeli akcjonariusz lub spółka, uczestniczący w odkupie akcji, nie zgadzają się z ceną odkupu określoną w § 6, mogą zwrócić się do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego rewidenta w celu ustalenia ich ceny rynkowej, a w jej braku, godziwej ceny odkupu.
Przepisy art. 312 § 5, 6 i 8 stosuje się odpowiednio.
Przepisów o przymusowym odkupie akcji nie stosuje się do spółek publicznych, spółek w likwidacji oraz spółek w upadłości, chyba że uchwała walnego zgromadzenia w sprawie przymusowego odkupu akcji zapadła co najmniej 3 miesiące przed ogłoszeniem likwidacji lub upadłości
Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
Powołanie z inicjatywy francuskiej rozporządzeniem EWG z 1985 r.
ustawa z 4 marca 2005 r. o EZIG i SE
czy to przedsiębiorca?
celem EZIG ma być pomoc w rozwijaniu działalności gospodarczej jego uczestników, natomiast nie może być to osiąganie zysku dla samego EZIG - celem EZIG jest promocja długotrwałej współpracy przedsiębiorców oraz pomoc przy przezwyciężaniu barier prawnych, podatkowych i psychologicznych powstałych przy tego rodzaju współpracy
nie ma wspólników, a są uczestnicy
Spółka europejska
PODSTAWY PRAWNE
powołana rozporządzeniem z 2001 r. w sprawie statutu SE
ustawa z 4 marca 2005 r. o EZIG i SE
CECHY
zalicza się do SA - stosuje się przepisy o SA również
op
tylko op mogą być założycielami
kapitał minimalny podzielony na akcje - 120 000 euro
firma zawiera dodatek SE
siedziba na terenie Wspólnoty w państwie gdzie jest zarząd
rejestruje się ją w państwie, w którym ma siedzibę
działa w całej UE
zgłasza się jej rejestrację/wykreślenie Dzienniku Urzędowym UE
musi być element transgraniczny - SE może tylko wtedy powstać, gdy będą się łączyć spółki z różnych krajów europejskich
Jeżeli SE zakładana przez połączenie ma mieć siedzibę statutową poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, uchwałę o połączeniu podejmuje się w drodze jawnego i imiennego głosowania
W tym przypadku na każdą akcję przypada jeden głos
Akcjonariusze, którzy głosowali przeciwko uchwale o połączeniu, mogą żądać wykupu swoich akcji
Jeżeli spółka uczestnicząca w połączeniu w celu założenia SE, która ma mieć siedzibę statutową w innym państwie członkowskim, jest instytucją finansową z siedzibą statutową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o zamiarze połączenia właściwy organ spółki zawiadamia właściwy organ nadzoru najpóźniej w dniu ogłoszenia planu połączenia
Właściwy organ nadzoru może, w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia planu połączenia, w drodze decyzji administracyjnej, wyrazić sprzeciw wobec połączenia. Na decyzję organu nadzoru o sprzeciwie spółce przysługuje skarga do sądu administracyjnego
Przekształcenie SA w SE - stosuje się przepisy ksh o przekształceniu
4 SPOSOBY POWSTANIA - ustawa o tym nie stanowi, bo znajdują zastosowanie wprost przepisy rozporządzenia
fuzja SA
które powstały zgodnie z prawem państw członkowskich
i mają statutowe siedziby i siedziby zarządu w krajach UE
co najmniej 2 podlegają prawu 2 różnych państw członkowskich
utworzenie grupy kapitałowej przez SA i SPZOO
które powstały zgodnie z prawem państw członkowskich
i mają statutowe siedziby i siedziby zarządu w krajach UE
co najmniej 2 podlegają prawu 2 różnych państw członkowskich lub posiadają spółkę zależną podległą prawu innego państwa członkowskiego lub oddział w innym państwie członkowskim
utworzenie spółki córki przez co najmniej 2 spółki poprzez subskrypcję akcji
które powstały zgodnie z prawem państw członkowskich
i mają statutowe siedziby i siedziby zarządu w krajach UE
co najmniej 2 podlegają prawu 2 różnych państw członkowskich lub posiadają spółkę zależną podległą prawu innego państwa członkowskiego lub oddział w innym państwie członkowskim
przekształcenie istniejącej SA
musi od 2 lat posiadać spółkę zależną w innym państwie członkowskim
Zgodność łączenia się spółek z prawem podlega kontroli w zakresie tej części procedury, dotyczącej każdej z łączących się spółek, z zastosowaniem prawa o łączeniu się spółek akcyjnych tego Państwa Członkowskiego, któremu podlega dana spółka
W każdym z zainteresowanych Państw Członkowskich sąd, notariusz lub inny właściwy organ wydaje zaświadczenie ostatecznie potwierdzające wykonanie wszystkich czynności prawnych i formalności, wymaganych przed przeprowadzeniem łączenia się spółek
Statutowa siedziba SE może zostać przeniesiona do innego Państwa Członkowskiego
Przeniesienie to nie wiąże się z likwidacją SE, ani z utworzeniem nowej osoby prawnej
W polskiej ustawie art. 48-57
ETS:
Sprawa Daily Mail 1988 rok: Trybunał uznał, że prawo WE nie ingeruje w krajowe zasady ustalania prawa właściwego dla spółek i transgranicznego przeniesienia siedziby statutowej lub siedziby rzeczywistej
Sprawa Centros 1999 rok: małżeństwo obywateli duńskich zawiązało spółkę angielską Centros, która wystąpiła w Danii o rejestrację oddziału. Duński organ odmówił, bo uważali, że Duńczycy którzy zawiązali spółkę chcą obejść duńskie prawo, Centros był pozornie zagraniczny, nic nie robił w UK, tylko w Danii. ETS: Centros ma prawo utworzyć oddział w Danii
ZARZĄDZANIE SPÓŁKĄ
kadencja organów: max 6 lat
op nie może być organem
zarządzanie w systemie monistycznym lub dualistycznym (decyduje spółka w statucie)
zarządzanie w systemie monistycznym
Rada Administracyjna
łączy funkcje zarządu i RN - nie rozdziela się tego formalnie (jak w amerykańskiej Radzie Dyrektorów - to zasada w prawach stanowych)
składa się z co najmniej 3 członków, a w spółce publicznej 5 członków
ciało kolegialne - podejmuje uchwały
działa wg regulaminu, który uchwala WZ
WZ nie może wydawać wiążących poleceń RA
Ale może wydawać takie polecenia dyrektorom wykonawczym
wewnętrzny podział kompetencji na zarządcze i nadzorcze i delegacja kompetencji dyrektorom wykonawczym
możliwość łączenia funkcji członka RA i dyrektora wykonawczego
status może przewidywać zakaz łączenia funkcji przewodniczącego RA i generalnego dyrektora wykonawczego
kompetencje
prowadzenia spraw spółki
reprezentacja
sprawowanie stałego nadzoru
domniemanie kompetencji RA- wszystkie sprawy niezastrzeżone dla walnego zgromadzenia
Jeżeli przepisy prawa nie stanowią inaczej, do rady administrującej SE i jej członków stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych oraz odrębnych ustaw o zarządzie i radzie nadzorczej oraz ich członkach.
W razie wątpliwości, czy do rady administrującej lub jej członków należy stosować przepisy o zarządzie czy o radzie nadzorczej, stosuje się przepisy o zarządzie i jego członkach
wyłączne kompetencje RA (m. In.:)
uchwalanie rocznych i wieloletnich planów
dokonuje czynności związanych z zawieraniem przez spółkę umowy kredytu, pożyczki, poręczeń
uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego
powołuje/odwołuje dyrektorów wykonawczych
zadania RA mogą być wykonywane przez (RA składa się z 2 grup dyrektorów)
dyrektorów wykonawczych
tylko w SE z systemem monistycznym
nie są członkami RA jako organu
swoisty przedstawiciel spółki - podmiot sui generis, ani członek organu, ani pełnomocnik
Rada administrująca może powołać jednego albo większą liczbę dyrektorów wykonawczych
gdy jest kliku dyrektorów wykonawczych powołuje się generalnego dyrektora wykonawczego
kompetencje i liczbę określa uchwała RA
RA powinna co najmniej w połowie składać się z członków niebędących dyrektorami wykonawczymi
RA może wydawać dyrektorom wykonawczym wiążące polecenia dotyczące prowadzenia spraw spółki
członków niebędący dyrektorami wykonawczymi
Jeżeli statut tak stanowi, rada administrująca może przekazać określone kompetencje komitetowi albo komitetom składającym się co najmniej z dwóch jej członków.
W komitecie sprawującym nadzór nad działalnością SE nie może uczestniczyć członek rady administrującej będący dyrektorem wykonawczym
zarządzanie w systemie dualistycznym
zarząd i RN
odesłanie do KSH
działa w Polsce jako SA
Niezależnie od kompetencji przysługujących w tym zakresie radzie nadzorczej, członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie
Statut SE może przewidywać, że członkowie zarządu są powoływani lub odwoływani przez walne zgromadzenie
Członek rady nadzorczej delegowany do czasowego wykonywania czynności członka zarządu, który został odwołany, złożył rezygnację albo z innych przyczyn nie może sprawować swoich funkcji w radzie nadzorczej, może wykonywać te czynności przez okres nie dłuższy niż trzy miesiące
Rada nadzorcza SE składa się co najmniej z trzech członków, a jeżeli SE jest spółką publiczną - co najmniej z pięciu członków
Jeżeli statut nie stanowi inaczej, każdy członek rady nadzorczej może żądać od członków zarządu i pracowników SE przedstawienia radzie nadzorczej na jej najbliższym posiedzeniu dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień
Koncern i holding
HOLDING - forma koncentracji gospodarczej polegająca na centralizacji alokacji kapitałów i zysków poprzez sprawowanie kontroli nad prawnie samodzielnymi podmiotami, które są z reguły SK
spółka holdingowa (spółka-matka) dominuje nad spółkami zależnymi (spółkami-córkami) - posiada w nich
albo kontrolny pakiet akcji (udziałów)
albo możliwość powołania więcej niż połowy członków zarządu spółki córki
albo w inny sposób wpływa na działalność i funkcjonowanie spółki córki
3 rodzaje holdingu
czysty holding finansowy - oddziaływanie spółki holdingowej na spółki córki za pomocą środków finansowych
strategiczny holding zarządzający
spółka dominująca
decyduje o podstawowych i zasadniczych sprawach w spółce córce
zapewnia i rozdziela środki finansowe
planuje i koordynuje badania podstawowe
spółka córka prowadzi działalność bieżącą i zarządzającą, niepodlegającą spółce dominującej
operacyjny holding zarządzający - spółka dominująca w pełni sprawuje funkcje zarządzające i w pełni kontroluje działalność spółek córek
KONCERN
spółki wchodzące w jego skład zachowują pozycję równorzędną
organ kierujący koncernem jest powoływany w drodze porozumienia między nimi
koncern powstaje
albo w drodze specjalnej umowy przyznającej 1 z przedsiębiorstw pozycję dominującą
albo przez zawarcie umowy SC między przedsiębiorstwami, które tworzą koncern
albo przez założenie SK, której celem jest zarządzanie połączonymi przedsiębiorstwami
Łączenie spółek
ŁĄCZYĆ MOGĄ SIĘ I SK I SO ALE MUSZĄ BYĆ ZACHOWANE PEWNE WYMOGI
SK mogą się łączyć
ze SK
ze SO, ale SO nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną
SO mogą łączyć się tylko przez zawiązanie SK
połączenie transgraniczne
SKapitałowa i SKA mogą łączyć się ze spółką zagraniczną utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego UE lub państwa-strony umowy o europejskim obszarze gospodarczym i mającą siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie UE lub państwa-strony umowy o europejskim obszarze gospodarczym
SKA nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną
nie może łączyć się
spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku
spółka w upadłości
RODZAJE ŁĄCZENIA
łączenie się przez przejęcie (inkorporacja) - przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej
łączenie się przez zawiązanie nowej spółki (fuzja) - zawiązanie SK, na którą przechodzi majątek
wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki
Wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej dopłaty w gotówce, nie przekraczające łącznie 10% wartości bilansowej przyznanych udziałów albo akcji spółki przejmującej, określonej według oświadczenia, o którym mowa w art. 499 § 2 pkt 4 (oświadczenie o stanie księgowym spółki), bądź 10% wartości nominalnej przyznanych udziałów albo akcji spółki nowo zawiązanej. Dopłaty spółki przejmującej są dokonywane z zysku bądź z kapitału zapasowego tej spółki
Spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana może wydanie swoich udziałów lub akcji wspólnikom spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki uzależnić od wniesienia dopłat w gotówce nie przekraczających wartości, o której mowa powyżej
SKUTKI POŁĄCZENIA
wykreślenie z rejestru
spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru
połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego wg siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia)
wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki,
wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej nie może nastąpić przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić, i przed dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego wg siedziby spółki przejmowanej
wykreślenie z rejestru następuje z urzędu
wykreślenie spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki nie może nastąpić przed dniem wpisania do rejestru nowej spółki
wykreślenie z rejestru następuje z urzędu
sukcesja uniwersalna wszystkich praw
spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki
na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej
sukcesji uniwersalnej nie stosuje się do zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucją finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji złożył sprzeciw w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia
Przepisy art. 494 § 2 i art. 531 § 2 stosuje się do koncesji, zezwoleń oraz ulg przyznanych po dniu wejścia w życie ustawy, chyba że przepisy dotychczasowe przewidywały przejście takich uprawnień na spółkę przejmującą lub na spółkę nowo zawiązaną (art. 618)
też przechodzą prawa i obowiązki podatkowe - art. 93 o.p.
z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej
ewentualne podwyższenie kapitału spółki przejmującej
spółka powinna prowadzić działalność dalej
powstaje nowy podmiot albo jest włączenie spółki do innej - to nie kontynuacja, z kontynuacją mamy do czynienia przez przekształceniu
ETAPY ŁĄCZENIA SK
I FAZA - plan połączenia spółek
art. 499 KSH - określa elementy jakie powinien zawierać
wymaga on pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami
powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego łączących się spółek
należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności
zarządy łączących się spółek powinny zawiadomić wspólników dwukrotnie, w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń, o zamiarze połączenia się z inną spółką
pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu
a drugie w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia
wspólnicy łączących się spółek mają prawo przeglądać dokumenty
II FAZA - uchwały zgromadzeń wspólników spółek które podlegają łączeniu
wymagana jest uchwała zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia każdej z łączących się spółek
większość: 3/4 głosów, reprezentujących co najmniej ½ kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki
uchwała powinna zawierać zgodę na
plan połączenia
na proponowane zmiany umowy albo statutu spółki przejmującej bądź na treść umowy albo statutu nowej spółki
powinna być umieszczona w protokole sporządzanym przez notariusza w formie aktu notarialnego (sama uchwała nie musi mieć takiej formy)
uchwałę można podważyć
uchylenie
stwierdzenie nieważności
skutkiem jest wykreślenie połączenia z rejestru
ta faza może być wyłączona uproszczone łączenie spółek
III FAZA - zgłoszenie połączenia do rejestru
zarząd każdej z łączących się spółek powinien zgłosić do sądu rejestrowego uchwałę o łączeniu się spółki w celu wpisania do rejestru wzmianki o takiej uchwale ze wskazaniem, czy łącząca się spółka jest spółką przejmującą, czy spółką przejmowaną
ogłoszenie o połączeniu spółek jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej
UPROSZCZONE ŁĄCZENIE SK
w odniesieniu do spółki przejmującej połączenie może być przeprowadzone bez powzięcia uchwały jeżeli spółka ta posiada udziały albo akcje o łącznej wartości nominalnej nie niższej niż 90% kapitału zakładowego spółki przejmowanej, lecz nie obejmującej całego jej kapitału
nie dotyczy to przypadku, gdy spółką przejmującą jest spółka publiczna
wspólnik spółki przejmującej, reprezentujący co najmniej 1/20 kapitału zakładowego, może domagać się zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników albo nadzwyczajnego walnego zgromadzenia w celu powzięcia uchwały
uprawnienie to może być wykonane w ciągu 1 miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia
wspólnik spółki przejmowanej może żądać wykupienia jego udziałów albo akcji przez spółkę przejmującą
uprawnienie to może być wykonane w 1 ciągu miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia
ŁĄCZENIE Z UDZIAŁEM SO
I FAZA - plan połączenia
przy inkorporacji plan połączenia jest obligatoryjny a przy fuzji fakultatywny
art. 518 KSH - określa elementy jakie powinien zawierać
wymaga on pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami
powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego łączących się spółek
biegli
gdy spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną jest SA lub gdy 1 z łączących się spółek jest SKA, plan połączenia należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności
w pozostałych przypadkach plan połączenia należy poddać badaniu biegłego, gdy zażąda tego co najmniej 1 ze wspólników łączących się spółek
łącząca się spółka powinna zawiadomić wspólników, którzy nie prowadzą spraw spółki, dwukrotnie, w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników, o zamiarze połączenia się z inną spółką
pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu
a drugie w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia
wspólnicy łączących się spółek mają prawo przeglądać dokumenty
II FAZA - uchwały zgromadzeń wspólników spółek które podlegają łączeniu
wymagana jest
uchwała zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się SK
większość: 3/4 głosów, reprezentujących co najmniej ½ kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki
i uchwała wszystkich wspólników łączącej się SO
uchwała powinna zawierać zgodę na
plan połączenia
na proponowane zmiany umowy albo statutu spółki przejmującej bądź na treść umowy albo statutu nowej spółki
powinna być umieszczona w protokole sporządzanym przez notariusza w formie aktu notarialnego (sama uchwała nie musi mieć takiej formy)
III FAZA - zgłoszenie połączenia do rejestru
zarząd łączącej się SK i wspólnicy prowadzący sprawy łączącej się SO zgłoszą do sądu rejestrowego połączenie spółek w celu wpisania do rejestru
ogłoszenie o połączeniu spółek jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej
odpowiedzialność wspólników
wspólnicy łączącej się SO za zobowiązania SO powstałe przed dniem połączenia, przez okres 3 lat licząc od tego dnia odpowiadają na dotychczasowych zasadach
subsydiarnie
solidarnie ze spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną
SPÓŁKA TRANSGRANICZNA - zasadniczo tak jak wyżej +
Dyrektywa X z 2005 r.
zarząd spółki składa wniosek do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenie o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego w zakresie procedury podlegającej temu prawu.
sąd rejestrowy niezwłocznie wydaje spółce zaświadczenie o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego w zakresie procedury podlegającej prawu polskiemu i wpisuje do rejestru wzmiankę o połączeniu
w przypadku połączenia transgranicznego nie ma zastosowania uproszczony tryb łączenia
do transgranicznego łączenia się SKA stosuje się odpowiednio przepisy o transgranicznym łączeniu się SK
Podział spółek
DOPUSZCZALNOŚĆ
SK można podzielić na 2 albo więcej SK
SA nie można podzielić jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości
nie można podzielić
SO
spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku
spółki w upadłości
RODZAJE PODZIAŁU (kolejność ma znaczenie)
podział przez przejęcie - przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej dla wspólników spółki dzielonej
podział przez zawiązanie nowych spółek na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek
podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki - przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki
podział przez wydzielenie - przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną
do podziału przez wydzielenie stosuje się przepisy o podziale spółek dotyczące odpowiednio spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej
Wspólnicy spółki dzielonej mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółek przejmujących bądź spółek nowo zawiązanych dopłaty w gotówce nie przekraczające łącznie
10% wartości bilansowej przyznanych udziałów lub akcji właściwej spółki przejmującej
bądź 10% wartości nominalnej przyznanych udziałów lub akcji właściwej spółki nowo zawiązanej
dopłaty spółki przejmującej są dokonywane z zysku bądź z kapitału zapasowego tej spółki
Każda ze spółek przejmujących lub spółek nowo zawiązanych może wydanie swoich udziałów albo akcji wspólnikom spółki dzielonej uzależnić od wniesienia dopłat w gotówce nieprzekraczających wartości, o której mowa powyżej
SKUTKI PODZIAŁU
spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia jej z rejestru (dzień podziału)
nie dotyczy to podziału przez wydzielenie
wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru
w przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia)
sukcesja uniwersalna - analogicznie jak przy łączeniu
Osoby o szczególnych uprawnieniach w spółce dzielonej, o których mowa w art. 174 § 2, art. 304 § 2 pkt 1, art. 351-355, art. 361 oraz w art. 474 § 3, mają prawa co najmniej równoważne z tymi, które im przysługiwały dotychczas
Posiadacze papierów wartościowych innych niż akcje, emitowanych przez spółkę dzieloną, mają w spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej prawa co najmniej równoważne z tymi, które im przysługiwały dotychczas
Uprawnienia, o których mowa powyżej, mogą być zmienione lub zniesione w drodze umowy między uprawnionym a spółką przejmującą bądź spółką nowo zawiązaną
Jeżeli plan podziału przewiduje objęcie przez wspólników spółki dzielonej udziałów lub akcji w spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej na warunkach mniej korzystnych niż w spółce dzielonej, wspólnicy ci mogą wnieść zastrzeżenia do planu podziału w terminie dwóch tygodni od dnia jego ogłoszenia i żądać od spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej wykupienia ich udziałów lub akcji w terminie do trzech miesięcy od dnia podziału. W tym przypadku spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana może nabyć, po dokonaniu podziału, własne udziały lub akcje o łącznej wartości nieprzekraczającej 10% kapitału zakładowego, na zasadach określonych w art. 417
ETAPY PODZIAŁU
I FAZA - plan podziału
art. 534 KSH określa treść planu i załączniki
plan podziału spółki wymaga pisemnego uzgodnienia między spółką dzieloną a spółką przejmującą
w przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki plan podziału sporządza w formie pisemnej spółka dzielona
plan podziału powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego spółki dzielonej lub spółki przejmującej
plan podziału należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności
zarządy spółki dzielonej i każdej spółki przejmującej sporządzają pisemne sprawozdanie uzasadniające
podział spółki
jego podstawy prawne i ekonomiczne
stosunek wymiany udziałów lub akcji oraz kryteria ich podziału
zarządy uczestniczących w podziale spółek powinny zawiadomić wspólników dwukrotnie, w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń, o zamiarze dokonania podziału spółki dzielonej i przeniesienia jej majątku na spółki przejmujące bądź spółki nowo zawiązane
pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o podziale
a drugie w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia
wspólnicy spółki dzielonej i spółek przejmujących mają prawo przeglądać dokumenty
II FAZA - uchwały
podział spółki wymaga
uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dzielonej
i uchwały każdej spółki przejmującej
większość: ¾ głosów, reprezentujących co najmniej ½ kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut spółki przewidują surowsze warunki
uchwała powinna zawierać zgodę na
plan podziału
na proponowane zmiany umowy albo statutu spółki przejmującej
uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzanym przez notariusza w formie aktu notarialnego (sama uchwała nie musi mieć takiej formy)
uchwałę można podważyć
uchylenie
stwierdzenie nieważności
skutkiem jest wykreślenie podziału z rejestru
III FAZA - zgłoszenie podziału do rejestru
zarząd każdej ze spółek uczestniczących w podziale powinien zgłosić do sądu rejestrowego uchwałę o podziale spółki w celu wpisania do rejestru wzmianki o takiej uchwale ze wskazaniem, czy spółka uczestnicząca w podziale jest spółką dzieloną, spółką przejmującą, czy spółką nowo zawiązaną
ogłoszenie o podziale spółki jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej
Przekształcenia spółek
DOPUSZCZALNOŚĆ
SH może być przekształcona w inną SH
SC może być przekształcona
w SH inną niż SPJ
stosuje się odpowiednio przepisy KSH o przekształceniach
skutki określa art. 26 § 5
SPJ - art. 26
nie może być przekształcona
spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku
spółka w upadłości
SKUTKI PRZEKSZTAŁCENIA
spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia)
jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną
Kruczalak - zawsze sukcesja uniwersalna
większość uważa inaczej (w tym Katner) - zasada kontynuacji ex lege
spółce przekształconej pozostaje podmiotem wszystkich praw i obowiązków spółki przekształcanej, w szczególności pozostaje pomiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przekształcanej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej
wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej
jeśli zmiana brzmienia firmy nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawać firmę w następujący sposób: „nowa firma (dawnej stara firma)” przez okres co najmniej 1 roku od dnia przekształcenia
ETAPY PRZEKSZTAŁCENIA
I FAZA - plan przekształcenia
plan przekształcenia przygotowuje zarząd spółki przekształcanej albo wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki przekształcanej
forma
pismo ad solemnitame
spółka 1 -osobowa - akt notarialny ad solemnitatem
plan przekształcenia należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności
spółka zawiadamia wspólników w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników o zamiarze przekształcenia dwukrotnie
1. zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na 1 miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o przekształceniu
a 2. w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia
wspólnicy mają prawo przeglądać dokumenty i żądać wydania im odpisów
powinien zawierać co najmniej:
ustalenie wartości bilansowej majątku spółki
określenie wartości udziałów albo akcji wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym
II FAZA - podjęcie uchwały
wymagane jest podjęcie uchwały
w przypadku SO - przez wspólników
w przypadku SK - przez walne zgromadzenie lub zgromadzenie wspólników
uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza w formie aktu notarialnego
uchwałę można podważyć
uchylenie
stwierdzenie nieważności
skutkiem jest wykreślenie przekształcenia z rejestru
III FAZA
spółka wzywa wspólników, w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników, do złożenia, w terminie 1 miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki, oświadczeń o uczestnictwie w spółce przekształconej
nie dotyczy to wspólników, którzy złożyli takie oświadczenia w dniu powzięcia uchwały
forma oświadczenia: pismo ad solemnitatem
brak oświadczenia = brak zgody
wspólnikowi, który nie złożył takiego oświadczenia przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej
roszczenie to przedawnia się z upływem 2 lat, licząc od dnia przekształcenia
IV FAZA - powołanie członków organów spółki przekształconej albo określenie wspólników prowadzących sprawy reprezentujących spółkę przekształconą
V FAZA - zawarcie umowy albo podpisanie statutu spółki przekształconej
VI FAZA - zgłoszenie przekształcenia do rejestru i wykreślenie spółki przekształconej
wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu albo wspólnicy mający prawo reprezentacji spółki przekształconej
ogłoszenie o przekształceniu spółki jest dokonywane na wniosek zarządu spółki przekształconej albo wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej
Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową
Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki do rejestru (dzień przekształcenia).
Jednocześnie właściwy organ ewidencyjny z urzędu wykreśla przedsiębiorcę przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
Sąd rejestrowy przesyła niezwłocznie właściwemu organowi ewidencyjnemu odpis postanowienia o wpisie do rejestru przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia
Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego
Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.
Przepisu nie stosuje się do ulg podatkowych przewidzianych w przepisach prawa podatkowego
Osoba fizyczna, o której mowa w art. 551 § 5, staje się z dniem przekształcenia wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki przekształconej
ART. 551 § 5: Przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 i Nr 239, poz. 1593 oraz z 2011 r. Nr 85, poz. 459) — (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową)
W przypadku gdy zmiana firmy przedsiębiorcy przekształcanego w związku z przekształceniem nie polega tylko na dodaniu części identyfikującej formę prawną spółki przekształconej, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy, obok nowej firmy, z dodaniem wyrazu „dawniej” — przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia
Do przekształcenia przedsiębiorcy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej
Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:
sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta
złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy
powołania członków organów spółki przekształconej
zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej
dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
Plan przekształcenia przedsiębiorcy sporządza się w formie aktu notarialnego
Plan przekształcenia przedsiębiorcy powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy
Do planu przekształcenia należy dołączyć:
projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy
projekt aktu założycielskiego (statutu)
wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego
sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy
Plan przekształcenia przedsiębiorcy należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności
Oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego i określać co najmniej:
typ spółki, w jaki zostaje przekształcony przedsiębiorca
wysokość kapitału zakładowego
zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi albo akcjonariuszowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane
nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej
Osoby działające za przedsiębiorcę przekształcanego odpowiadają solidarnie wobec tego przedsiębiorcy, spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem albo postanowieniami umowy lub statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy
Osoba fizyczna, o której mowa w art. 551 § 5, odpowiada wobec spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem albo postanowieniami umowy lub statutu spółki, chyba że nie ponosi winy
Biegły rewident odpowiada wobec przedsiębiorcy przekształcanego za szkody wyrządzone z jego winy. W przypadku gdy biegłych jest kilku, ich odpowiedzialność jest solidarna
Roszczenia, o których mowa powyżej, przedawniają się po upływie trzech lat, licząc od dnia przekształcenia
Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej
Ogłoszenie o przekształceniu przedsiębiorcy jest dokonywane na wniosek zarządu spółki przekształconej.
Osoba fizyczna, o której mowa w art. 551 § 5, odpowiada solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania przedsiębiorcy przekształcanego związane z prowadzoną działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia, przez okres trzech lat, licząc od dnia przekształcenia.
150