JĘZYK PRAWNY

• TEKST PRAWNY

1. TEKST PRAWNY - proces tworzenia prawa kończy się wydaniem tekstu prawnego - dochodzi do przełożenia kategorii politycznych na kategorie prawne ten tekst to II etap dyskursu prawnego

1. tekst prawny łączy etap tworzenia prawa i stosowania prawa

2. tekst prawny odrywa się od jego twórców

3. tekst prawny zawiera normy ogólno- abstrakcyjne

1. ogólne - wskazuje ogólnie adresatów jako pewna klasę

2. abstrakcyjne - wskazuje generalnie zachowania jako kategorie zachowań

4. w tekście prawnym są przepisy prawa z których wyprowadza się normy

5. jest zawsze publikowany - nie jest tajny - każdy może się z nim zapoznać

2. CECHY JĘZYKA PRAWNEGO - j.w.? +

1. język naturalny - etniczny

1. musi być jasny i zrozumiały

2. otwarta tekstowość - znaczenia wyrazów są potencjalnie otwarte ze względu na kontekst

1. nie jesteśmy pewni znaczenia wyrazu dopóki nie pojawi się on w jakimś konkretnym tekście

3. tekst prawny nie daje się wyodrębnić przez kryteria lingwistyczne

1. język naturalny podzielony jest na

1. dialekty - wyodrębniane ze względu na geograficzne położeniu użytkowników

1. język ogólny i język regionalny

2. język prawny należy do języka ogólnego

3. język prawny nie podlega zróżnicowaniu ze względu na geograficzne położeniu użytkowników

2. rejestry - wyodrębniane ze względu na kryteria funkcjonalne - sposób w jaki użytkownicy językiem się posługują

1. kryteria wyodrębnienia rejestru

• kanał komunikacji

1. język pisany

2. język mówiony

• język prawny to język pisany

• język prawny należy do komunikacji nieskierowanej

• jest adresowany do klasy odbiorców a nie konkretnej osoby

• nie potrzeba bezpośredniego kontaktu czasowego i przestrzennego

• nie można wyodrębnić języka prawnego ze względu na kanał komunikacji

2. zakres tematyczny dyskursu

1. inaczej porozumiewa się w rozmowie towarzyskiej a inaczej w biurokracji

• język prawny nie ma swoistości leksykalnej

• język prawny to język powinnościowy

• nie można wyodrębnić języka prawnego ze względu na zakres tematyczny dyskursu

3. styl dyskursu - relacje społeczne zachodzące między uczestnikami dyskursu

1. język prawny należy do języka urzędowego

2. miedzy uczestnikami dyskursu kontakt formalny i zdepersonalizowany

2. język prawny jest osobnym rejestrem języka naturalnego szczególnie widoczna jest funkcja performatywna, ale te odrębności mieszczą się w kategorii rejestru

• POZIOMY ANALIZY JĘZYKA NATURALNEGO

1. SEMIOTYKA - ogólna teoria znaku, badająca akty mowy - wyróżnia aspekty

1. semantyczne - badanie znaczeń

2. syntaktyczne- badanie składni

3. pragmatyczne - jak używa się w danym kontekście danego znaku

• JĘZYK A MOWA

1. JĘZYK - pewna struktura znaczeń

1. twór abstrakcyjny- system składający się z wyodrębnionego zbioru obiektów

2. uczymy się go jako kompetencja językowa, która jest odkrywana przez gramatykę

3. jest coś takiego jak idealna gramatyka

4. native speaker -idealna gramatyka jest jego kompetencja językową

5. native user -inaczej posługujemy się językiem w zależności od tego z jakiej grupy społecznej pochodzimy

2. MOWA- wykorzystanie języka - umieszczanie wypowiedzi w konkretnych sytuacjach komunikacyjnych - kompetencja komunikacyjna

1. indywidualny sposób używania tych struktur w konkretnych sytuacjach

2. zadaniem prawnika jest umieszczanie wypowiedzi Dz. U. w kontekstach komunikacyjnych akt mowy

3. funkcje mowy, którym odpowiadają różne typy wypowiedzi

1. * funkcje mowy można rozpoznać dopiero po kontekście wypowiedzi

1. akt mowy zawsze ma kilka funkcji ale przez kontekst wypowiedzi można wskazać na funkcję dominującą

2. kontekst może być

1. kulturowy - wyposażenie do rozpoznawania aktów mowy

2. sytuacyjny

2. f. opisowa - przedstawianie rzeczywistości

1. wypowiedzi opisowe - zadnia w sensie logicznym - można o nich powiedzieć prawda/fałsz

1. dedukcja - ustalanie prawdziwości lub fałszywości danej wypowiedzi na podstawie poprzedniego ustalenia prawdziwości / fałszywości innych wypowiedzi i zastosowania rachunku zdań

2. Wright - można zbudować logikę deontyczną zastępując normy zdaniami deontycznymi - opisującymi treść lub obowiązywanie normy prawnej, np. „w KC jest zawarta norma że …”

3. f. normatywna - kierowanie czyimś zachowaniem

1. wypowiedzi normatywne

2. sugestie, polecenia, rozkazy

3. np. wypowiedź sędziego gdy ogłasza wyrok

4. f. performatywna (sprawcza) - zmiana rzeczywistości przez słowa

1. wypowiedzi performatywne - zmiana rzeczywistości społecznej za pomocą słów, "od tej chwili jesteście mężem i żoną"

2. w prawie pierwotną funkcją była funkcja magiczna

1. np. przekazanie rzeczy w prawie rzymskim początkowo było skomplikowanym rytuałem

2. obecnie też w sądzie wszyscy mają specjalne stroje - specjalna sytuacja kulturowa

3. wiąże się to z problemem oddzielenia natury i kultury

1. czynności naturalne

2. czynności kulturowe- mają wyprodukować pewne znaczenie

• część tych czynności kulturowych nie jest skonwencjonalizowana

• część tych czynności jest skonwencjonalizowana

1. można je odtworzyć, zapisać

2. składają się z

• substratu materialnego - jakaś czynność psychofizyczna, np. mówienie

• reguł interpretacji kulturowej - reguły te dotyczą sytuacji, w których pojawienie się substratu wywołuje określone reakcje odbiorców

4. nie każda wypowiedź jest performatywem - wyróżnia się

1. czynności naturalne

2. czynności konwencjonalne I stopnia, których substratem materialnym jest czynność naturalna

3. czynności konwencjonalne II stopnia, których substratem materialnym jest czynność konwencjonalna i stopnia

• np. czarna polewka

• np. zawarcie umowy w formie aktu notarialnego

5. wypowiedź pełni f. performatywna gdy jest niezbędna dla wykonania czynności co najmniej II stopnia

6. funkcja performatywna pozwala nam odróżnić

1. normę prawną

2. normę moralną

f. ocenna, emotywna - wyrażanie emocji, swego stosunku do świata

1. wypowiedzi ocenne

2. pełni 2 funkcje

1. ocena właściwa - wartościowanie - nasza opinia

2. oszacowanie - estymatyka

3. najczęściej normy podbudowane są ocenami, np. życie

4. kognitywizm - oceny są źródłem poznania rzeczywistości - są aktami poznania

1. logika zdań cennych jest możliwy

5. nonkognitywiści - normy i oceny nie są wypowiedziami o czymś

1. oceny to czysty twór językowy

2. nie ma możliwości zbudowania logiki zdań ocennych

f. faktyczna - wyodrębnianie grupy w której jesteśmy

1. wypowiedzi faktyczne

2. np. śpiewanie hymnu

3

---