Przemysł energetyczny Polski:
Przemysł paliwowo-energetyczny w Polsce rozwija się na bazie węgla kamiennego i brunatnego. Dokładnie 96,9% energii elektrycznej wyprodukowanej w elektrowniach zawodowych za rok 1999 powstało w elektrowniach cieplnych, przy wykorzystaniu jako paliwa węgla kamiennego i brunatnego. Symboliczny udział w produkcji energii elektrycznej mają elektrownie wodne 3,1%.
Powyższa sytuacja ma zasadniczy wpływ na lokalizację elektrowni, przy czym szczególnie wysoki stopień współzależności obserwuje się w przypadku jednostek bazujących na węglu brunatnym. Te ostatnie, ze względu relatywnie niską kaloryczność węgla brunatnego oraz wysokie koszty jego transportu, lokowane są w bezpośrednim lub bardzo bliskim sąsiedztwie miejsca jego wydobycia. Zasobność złóż tego surowca energetycznego oraz łatwość ich eksploatacji sprawiła że w miejscach tych realizowane są elektrownie zawodowe o wyjątkowo wielkiej mocy – np. uruchomiona w 1963 roku elektrownia „Turów” w Bogatyni (Zagłębie Turoszowskie) ma moc 2000 MW, natomiast oddana do użytku w 1981 roku elektrownia „Bełchatów” 4320 MW. To największa w Polsce elektrownia która reprezentuje aż 12,9% ogólnej mocy zainstalowanej we wszystkich polskich elektrowniach.
Produkcja energii elektrycznej w Polsce:
globalna w 1998 roku 143 terawatogodzin (tWh) co stanowi około 3,5% produkcji energii w Europie (8 miejsce) i stanowi to około 1,0% produkcji na świecie (17 miejsce),
na jednego mieszkańca w Polsce przypada 3 707 kWh, w porównaniu do innych krajów:
Rumunia – 2 613 kWh,
Ukraina – 3 565 kWh,
Niemcy – 6 688 kWh,
Rosja – 5 734 kWh,
Norwegia – 23 917 kWh,
Udział surowców w produkcji energii:
Węgiel kamienny – około 57%
Węgiel brunatny – około 42%
Wody – około 2,7%
Zakłady przemysłu elektroenergetycznego w Polsce
Czynniki lokalizacji
Baza surowcowa:
Węgiel brunatny nie nadaje się do transportu na duże odległości ze względu na kruchość i zawodnienie
Woda: konieczna do chłodzenia turbin
Rynek zbytu: miasta, okręgi przemysłowe
Koszty transportu: przesyłanie energii elektrycznej wiąże się z tzw. stratami sieciowymi – wynoszą one około 10% przesyłanej energii
Warunki środowiska: doliny rzeczne umożliwiające budowę zapór, sąsiedztwo naturalnych zbiorników wodnych znajdujących się na różnych wysokościach nad poziom morza ( elektrownie szczytowo-pompowe)
Elektrownie bazujące na węglu kamiennym wytwarzają 56% energii elektrycznej. Część znajduje się w pobliżu miejsc wydobycia, na Górnym Śląsku i w okolicy. Największe z nich to:
Rybnik – 2160 MW
Opole – 2160 MW
Jaworzno – 1200 MW
Łaziska Górne – 1040 MW
Łagisza – 840 MW
Siersza – 740 MW
Skawina – 550 MW
Inne elektrownie pracujące z dala od złóż węgla:
Kozienice – 2600 MW
Połaniec – 2600 MW
Dolna Odra ( na południe od Szczecina) – 1600 MW
Ostrołęka – 693 MW
Elektrownie spalające węgiel brunatny wytwarzają 40,3% energii elektrycznej. Skupione są w pobliżu miejsc wydobycia węgla brunatnego:
Bełchatów – 4320 MW
Turów – 2000 MW
Pątnów – 1200 MW
Adamów – 600 MW
Konin – 583 MW
Tylko 3,7% energii elektrycznej wytwarzają elektrownie wodne. Nie są to elektrownie o dużej mocy. Największe z nich to elektrownie szczytowo-pompowe:
Żarnowiec – 716 MW działa dzięki wybudowaniu dodatkowego zbiornika
Porąbka Żar – 500 MW działa dzięki wybudowaniu dodatkowego zbiornika
Żydowo – 150 MW wykorzystuje różnicę poziomu wód jezior: Kwiecko i Kamienno
Czorsztyn – 90 MW
Praca elektrownii szczytowo-pompowych: zużywają więcej energii niż wytwarzają, energię wytwarzają w godzinach szczytu ( największego zapotrzebowania), nocą korzystają z energii do pompowania wody do górnego zbiornika.
Inne duże hydroelektrownie:
Włocławek – 160 MW
Solina na Sanie – 136 MW