Władysław Anders

1892 - 1970

Jeden z najzdolniejszych polskich dowódców. Czterokrotnie oznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari. Organizator i dowódca Armii Polskiej w Związku Radzieckim. Zwycięzca spod Monte Cassino. Oswobodziciel Bolonii. Po II wojnie światowej pozbawiony obywatelstwa przez władze komunistyczne , odzyskał je pośmiertnie - w 1989 roku.

Józef Stalin: Ile czasu pan siedział w więzieniu?

Władysław Anders: 20 miesięcy.

Józef Stalin: A jak się z panem obchodzono?

Władysław Anders: We Lwowie wyjątkowo źle. W Moskwie nieco lepiej.Ale Pan Prezydent sam rozumie, co to znaczy ,,lepiej" w więzieniu.

Dnia 3 grudnia 1941 roku, podczas spotkania Władysława Sikorskiego z Józefez Stalinem, Stalin zgodził się na powierzenie dowódctwa nad tworzoną w ZSRR Armią Polską człowiekowi, którego jeszcze niedawno jego ludzie poddawali okrutnemu śledztwu.

Generał Anders był już wtedykilkakrotnie odznaczony. Swoją karierę wojskową rozpoczął w armii carskiej w czasie I wojny światowej.

W 1917 roku wstąpił do polskiego korpusu gen. Józefa Dowbora - Muśnickiego.

Szybko doceniono jego zdolności dowódcze i odwagę.

W czasie powstania wielkopolskiego (1918 - 1919) był szefem sztabu wojsk wielkopolskich. W armii II Rzeczypospolitej dosłużył się stopnia generała.

We wrześniu 1939 roku Anders został kilkakrotnie ranny. W końcu, schwytany przez Sowietów, trafił najpierw do lwowskiego, później moskiewskiego więzienia, a stamtą na Kreml.

W 1941 roku rozpoczął organizowanie Armii Polskiej. Zaczęli zgłaszać się do niego Polacy zwolnieni z radzieckich więzień i obowów.

,,Do końca życia nie zapomnę ich wyglądu - pisał później Anders w pamiętniku Bez ostatniego rozdziału. - Pierwszy, i daj Boże, ostatni raz przyjmowałem defiladę bez butów." . Z głodnych, wyniszczonych chorobami zesłańców formatował wojsko, dla cywilów organizował szkoły.

,,Jesteśmy małą Polską, tworzymy Polskę wędrowną." - mówił.

Kiedy stosunki polsko - sowieckie stawały się coraz bardziej napięte, wyprowadził tę ,,małą Polskę" (żołnierzy, kobiety i dzieci) do Persji.Wojsko, jako2. Korpus Polski, wzięło udział w walkach we Włoszech, u boku aliantów. Wsławiło się zdobyciem Monte Cassino i oswobodzeniem Bolonii.

Po wojnie Władysław Anders osiadł w Londynie. Nie wrócił do kraju, gdzie komunistyczne władze kpiły z tych, którzy czekali aż zjawi się ,,na białym koniu", przynosząc wolność.

zmarł 12 maja 1970 roku w Londynie, wskutek wylwewu.