Historia wychowania i myśli pedagogicznej notatki

OŚWIECENIE

ENLIGHTENMENT (ang.) - "Rozum jako słońce, którego światło jest niezmienne, jednolite i stałe".

LUMIERES (franc.) - ''Jedynie światło naturalnego rozumu, zdolne jest poprowadzić ludzi do doskonałości nauki i techniki".

AUFKLARUNG (niem.) - "Oświecenie znaczy (...) usuwać zasłony, łuski sprzed oczu, robić w umysłach i sercach miejsce dla światła, aby rozjaśniło to pierwsze, rozgrzało to drugie, wkraczać w rejony prawdy i rozumu".

ILLUMINISIMO (włos.) - "Ustawodastwo, handel, publiczna część i bezpieczeństwo zależne są od oświecenia narodów''.

OŚWIECENIE – PIERWSZA NOWOŻYTNA REWOLUCJA NAUKOWA uwarunkowana przemianami: politycznymi, społeczno-ekonomicznymi, rozwojem dyscyplin (zwłaszcza matematyczno-fizycznych).

RACJONALIZM XVI/XVIIw.,

Rene Descartes:

"to, co myślę -> może być błędem, to, że myślę -> jest niewątpliwe".

Fundamentu wiedzy nie należy szukać w świecie zewnętrznym, nie w przedmiocie, ale w pomiocie, świadomym duchu.

Rozum – miernik wszelkiej wiedzy powinien ukształtować:

*życie jednostek i społeczeństwa,

*politykę i gospodarkę,

*naukę i sztukę,

*wszelkie dziedziny ludzkiej działalności.

Franciszek Bacon:

Empiryzm – operowanie doświadczeniem, indukcja, eksperyment.

Nowa klasyfikacja nauk – 3 gr nauk wyróżnione na psychologicznej podstawie – właściwości ludzkiego umysłu: pamięć, wyobraźnia i myślenie.

Pamięć – historia (his przyrody / naturalna, hist człowieka / społeczna), wszelki opis jednostkowych faktów.

Wyobraźnia – poezja.

myślenie/filozofia – całość poznania ogólnego.

*Bóg – metafizyka, badanie przyczyn praw rządzących w przzyrodzie.

*Przyroda naturalna – fizyka, matematyka, mechanika.

*Człowiek – medycyna, logika, etyka, polityka.

NATURALIZM

Jan Jakub Rousseau:

*czł jest istostą społeczną,

*czł jest z natury dobry,

*ludzia są z natury równi.

Hugo Grotius:

w ludzkim sumieniu są wyryte przez naturę normy moralne – prawo moralne – podstawa postępowania czł.

UTYLITARYZM

Klaudiusz Adrian Helvetius:

każdy czł ocenia siebie i innych na podstawie przyjemnego lub przykrego wrażenia. Ogół społeczeństwa = zbiór jednostek, a więc to, co pożyteczne dla ogółu jest podstawą formułowania sądów jednostkowych. Ludzka uczciwość i rzetelność moralna sprowadza się do: pożytecznego postępowania dla ogółu jednostki, który w innym czł ceni samego siebie.

Ceniąc siebie w innym – jednostka działa na jego korzyść, czyli dla dobra społeczeństwa.

KRYTYCYZM VIII/XIXw.

Immanuel Kant:

ograniczenie maksymalistycznych dążeń naukowych do stwierdzeń minimalistycznych, ale pewnych.

Postulat – odrzucenie autorytetów – "wolność czynienia wszechstronnego, publicznego użytku, ze swojego rozumu".

KIERUNKI PEDAGOGIKI FRANC. OŚWIECENIA (1715-1789)

*Antyintelektualny (idealistyczny naturalizm, subiektywny idealizm) J. J. Rousseau.

*Materialistyczny sensualizm społ.-moralny: C. A. Helvetius.

*Skrajnie materialistyczny: P. T. d' Holbach.

IDEAŁ WYCHOWAWCZY OŚWIECENIA:

*wolny, *szczęśliwy,

*kierujący się w postępowaniu – prawem naturalnym, a w poznaniu – rozumem,

*potrafiący zaspokajać potrzeby tak indywidualne (dobra materialne, szlachetne przyjemności), jak i społeczne (życie w i dla społeczeństwa),

*oświecony w dziedzictwie nauk mat.-przyr. i w zakresie wiedzy o własnym kraju,

*znający swe prawa i obowiązki jako obywatel państwa,

*przyznający prawo kształcenia każdemu – bez względu na pochodzenie społeczne, wyznanie i korzystanie z tego prawa.

POSTULOWANY MODEL KSZTAŁ.:

*dominacja przedmiotów ułatwiających poznanie przyrody (mat., fiz., przyr., astronom.),

*wiedza praktyczna (ekon., archit., rzemiosło, j. obce, rolnictwo, ogrodnictwo),

*religia – zastępowana przez świecką naukę moralną.

METODY

*nauczania: oparte na samodzielnym doświadczeniu,

*wychowania: racjonalne, posługujące się takimi środkami jak nagroda i nagana, opartymi na dyscyplinie wewnętrznej.

Triumf widzy stosowanej: "Encyklopedia, czyli słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł..." J. Alambert, D. Diderot, Volter i inni.

2 FAZY OŚWIECENIA W PL:

*lata 30te-50te XVIIIw.-gł saskie panowanie,

*właściwe (czasy stanisławowskie) od 1764r.

GENEZA KEN:

*stan szkolnictwa w PL XVII-XVIIIw.,

*recepcja nowych prądów filozoficznych i naukowych (podróże, literatura, czasopiśmiennictwo),

*nowe szkoły, reforma szkół pijarskich,

*rządy S. A. Poniatowskiego i powiązanie reform państwa z reformami oświaty – A. Zamoyski, A. Czartoryski, F. Oraczewski,

*I rozbiór PL 1772,

*kasata zakonu jezuitów 1773.

Próby zreformowania – unowocześniania szkół:

*1737 – szkoła rycerska w Luneville,

*1737 – kolegium teatynów w W-wie,

*1740 – collegium nobillum,

*1765 – szk rycerska (korpus kadetów).

14.10.1773 S.A. Poniatowski na wniosek posła F. Oraczewskiego powołał "Komisję nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej dozór mająca".

CZŁONKOWIE KEN:

I. Mościcki, M. Poniatowski, A. Zamoyski, J. Chreptowicz, A. Czartoryski, I. Potocki, A. Sułkowski, A. Pomiński.

ETAPY DZIAŁALNOŚCI KEN: *1773-1776, *1776-1783, *1783-1792, *1792-1794.

IDEAŁY WYCHOWAWCZE KEN:

*ideał szk parafialnych (mniejszych): pracowity, gospodarny chłop, przyjmujący ze zrozumieniem pańską władzę,

*ideał szk średnich: czł mądry politycznie, o szerokiej wiedzy, dobrze przygotowany do rządzenia krajem i własnym gospodarstwem, rozumiejący potrzeby innych stanów w państwie.

NEOHUMANIZM

nurt fil.-kult., który pojawił się na przełomie XVIII i XIXw.

ŹRÓDŁA NEOHUMANIZMU:

badania naukowe – archeologiczne i filozoficzne nad dziejami kultury, myśli i etyki starożytnej.

CELE NEOH.:

*''odrodzenie'' współczesnego sobie czł,

*nowy ideał – wew. i zew. harmonijnej osobowości ludzkiej – na wzór starożytnych Hellenów.

PODST. FILOZOL. NEOH.:

idealizm: Kanta, Fichtego, Shopenhauera.

Pojęcie obowiązku jako naczelnego impertywu moralnej autonomii czł.

Idealizm niem.: Hegel, Schelling.

Spirytualizm franc.: Maine de Biran, Raraisson.

Mesjanizm pol.: kierunek idealno-realistyczny (Gołuchowski, Cieszkowski, Libelt), kier. absolutystyczno-uniwersalny (J. M. Hoene-Wroński, B. F. Trentowski).

WYSZKTAŁCENIE:

*''współczynnik wew rozwoju'',

*"odkrywanie człowieczeństwa w każdym z ludzi",

*kszt formalne – rozwijanie funkcji poznawczych, emocjonalnych i wolincjonalnych bardziej niż dostarczanie wiadomości,

*kult nauczania języków starożytnych (gł grecki).

GIMNAZJUM KLASYCZNE:

szk trudna, kosztowna i długa, narzędzie selekcji społecznej formujące elitę (społ) kulturalną i inteligencję urzędniczą.

POGLĄDY I DZIAŁALNOŚĆ PED. J. M. PESTALOZZIEGO:

*dzieciństwo i młodość,

*własne gosp rolne i zakład w Neuhot,

*działalność pisarska,

*zakład dla sierot w Staus i narodziny metody,

*zakład w Burgdorf i Yverdon,

*rozprzestrzenianie się metod wychowawczych Pestalozziego.

Wybitny zwolennik neohumanizmu na gruncie ped.

WILHELM VON HUMBOLOT:

nowe programy gimnazjalne, podniesienie poziomu wykształcenia profesorów gim, wykszt uniwersyteckie.

1812 – Humbolot – wprowadzenie egz dojrzałości jako dowód ukończenia gim, przepustka na studia.

Francja: charakter klasycznej szk średniej przejmowały licea.

Anglia: typ prywatnej, inernatowej klasycznej szk fundacyjnej "public school" udoskonalona przez T. Arnolda.

J. F. HERBART:

*lata rozwoju w Oldenburgu, Jenie, Brnie, Bremie,

*pierwszy pobyt w Getyndze,

*objęcie katedry uniwersyteckiej w Królewcu (pierwszy ped dr hab.),

*drugi pobyt w Getyndze.

SYSTEM PEDAG. HERBERTA:

*"pedagigika ogólna wprowadzona w celu wychowania",

*wykłady pedagogiczne w zarysie", dydaktyka herbartowska – szk tradycyjna,

*naukowy system ped.: etyka (cel), psychologia (środki).

NAUCZANIE WYCHOWUJĄCE:

*cel – wychowanie,

*powinno opierać się na naturalnej ciekawości dziecka i wcześniej zdobytego przezń dośw.,

*rozumienie uzyskane dzięki nauczniu – rozwija i umacnia charakter.

*najyższy cel wychowania – kształcenie moralne silnych charakterów.

Ideał osobowości określa idee moralne:

*doskonałości, *życzliwości, *prawa, *słuszności, *wew wolności.

PROCES NAUCZANIA:

*stopnie przyswajania: I. Zgłębianie (koncentracja uwagi), II. Zastanawianie się (łączenie i koordynacja wyników).

*stop nauczania: 1. Spoczywające = jasność, 2. postępujące = kojarzenie, 3. spoczywające = system, 4. postępujące = metoda.

ZASADY NAUCZANIA:

koncentracji i korelacji.

METODY NAUCZNIA:

sposoby odpowiedniego zdynamizowania mas wyobrażeniowych w umysłach wychowanków.

NAUCZANIE:

oparte na zainteresowaniach (energii umysłowej).

STADIA ROZWOJU UMYSŁOWEGO:

*stadium wrażeń i percepcji,

*stad wyobrażeń i pamięci,

*stad maślenia koncepcyjnego i formowania sądów.

Herbart: *jasność, *kojarzenie, *system, *metoda.

Rein: *przygotowanie, *podanie, *powiązanie, *zebranie, *zastosowanie.

Harmonia,

Elitaryzm,

Racjonalizm,

Budowa sys pedag,

Autorytaryzm,

Reforma szkoły,

Tradycja i zmiana kulturowa.

B. F. TRENTOWSKI:

studia na wydziale filozofii UW, studia i pobyt w Paryżu, nominalizacja na nauczyciela szk podwydziałowej, udział w powstaniu listopadowym, próba studiowania.

MYŚL PEDAG.:

*znieść nadzór polityczny nad studentami i uczniami,

*odsunąć od funkcji nauczycielskich...

FUNKCJE UW:

winen sprawować nadzór ped nad szkołami średnimi, a jego profesorów senat UW powinien powoływać jedynie na podst dorobku naukowego; wolność dla działalności naukowej profesorów.

MEMORIAŁ:

"Myśl podniesienia nauki i ogólnej oświaty",

*podniesienie prestiżu zawodu nauczycielskiego, ale też wymagań; komisyjny dobór nauczycieli szk średnich; nauczyciel winien opracować własną metodę nauczania wykładowego przedmiotu.

CHOWANNA

czyli system ped naukowej slowem wykształcenia...

Próba przezwyciężenia ograniczeń filoz germ i filoz romań przez stworzenie słowiańskiej filozofii wychowania (sys uniwersalnego obejmującego całość wiedzy ludzkiej).

ROZUM /poznanie dośw/ + UMYSŁ /poznanie spekulatywne/ -> MYŚL /najwyższa władza poznawcza zdolna dotrzeć do istoty rzeczy w sposób bezpośredni, uniwersalny i niewątpliwy/.

KONCEPCJA CZŁ.:

ponadczasowe bóstwo /''istnienie'' = pierwiastek ludzki/ + przyroda /''istnienie'' = pierw bierny/ -/dydaktyczna synteza/-> człowiek /''istnienie'' = rzeczywistość twórcza w rzeczywistości stworzenia/.

PED. KONSERWATYWNA (empiryczna /urabianie, kształtowanie/ od zew.) + PED. PROSPEKTYWNA (idealna spekulatywna /koncentracja na wnętrzu realizacji zasady powinności/) = PED. FILOZOFICZNA (harmonijne kształtowanie czł).

STRUKTURA:

1. nepoidyka: warunki i zasady psych i fiz rozwoju dziecka-wychowanka,

2. dydaktyka: nauczyciel, nauczanie = pedeutologia, teoria kształcenia,

3. epika: szkoła i jej dzieje.

WYCHOWANIE:

przyosobistość + wosobistość (sfera spekulatywna, metafiz.) + dlaosobowość (sf filozoficzna) = oświata (totalna, wszechstronna; twórczość).

POZYTYWIZM

prąd filoz i umysłowy (od lat 30 XIXw)

Andre-Marie Ampere, wyprawa balonowa Biota i Gay Lussaca, Jean-Babtise Biot, Joseph Lauis Gay Lussae.

Crystal Palace – wybudowany na Wielką Wystawę Światową w Londynie.

Soren H jorth – silnik dyn. nagrodzony na Wielkiej Wystawie Światowej.

PODŁOŻE:

*rozwój nauk przyrod. (Jean Babtiste de La march, Gregor Mendel, Charles Darwin),

*przekształcenie się krajów zachodnioeuropejskich w społ uprzemysłowione i liberalne,

*potrzeba kształcenia przygotowującego do efektywnej pracy w fabrykach, górnictwie, budownictwie czy komunikacji,

*ideowe – związane z m.in. Deklaracji Niepodległości 1776, Rewolucją Francuską 1789-1799.

PODSTAWY FILOZ.:

*filozofia pozytywna A. Comte'a,

*etyka utylitarystyczna Johna Stuarta Milla,

*filoz liberalna Herberta Spencera,

*dyskurs i kultura (duchowa), a technika.

POSTULATY:

włączenie do prog szk średniej wiedzy realnej (zwł przyrod) z naciskiem na przedmioty: j.nowożytny, biol., chem., fiz., geogr.

IDEAŁ WYCHOWAWCZY:

*jednostka powinna być wolna; *autonomiczna; *aktywna; *przystosowana do życia z społeczeństwie, ale też do walki o byt, do konkurencji; *przedsiębiorcza; *zmieniająca świat; *korzystać z dobrodziejstw świata; *zapobiegliwa i gospodarna.

Prace wywierające wpływ na ideologię wych pozytyw.:

*Ch. Darwin ''o powstaniu gatunków'',

*T. Buchle ''historia cywilizacyjna w Anglii'',

*J. S. Mill ''utylitaryzm'',

*A. Comte ''kurs filozofii pozytywnej'',

*H. Spencer ''o wych moralnym, intelektualnym i fizycznym'',

*A. Bash.

A. COMTE:

*twórca socjologii, autor sys filoz pozytyw. = społeczeństwo to zbiorowy organizm, każda jednostka jest zależna od innych, nie może bez nich istnieć, ''współżycie społeczne jest silniejsze niż współżycie komor w org.'';

*sprawdzić swe poglądy do miary ogólnie przyjętej;

*od dzieciństwa uczyć się przyporządkowania interesu personalno-ogólnemu;

*posiadać siłę moralną do walki z antyspołecznymi instynktami.

"REWOLUCJA MORALNA"

siła moralna->lepszy podział pracy.

W org społ->silniejsze związki ludzi ze sobą.

Warunki: jednostka powinna oddawać się wyłącznie takiej działalności, która odpowiada jej szczególnym uzdolnieniom.

Wychowanie, czyli kierowanie opinią to środek przywracający jedność i harmonię życia społ.

Zasada wych.: wytworzenie w jednostkach systemu idei i przyzwyczajeń koniecznych do przystosowania się ich do porządku społ.,...

J. S. MILL:

(1806-1873);

*przedstawiciel ang empiryzmu, utalitaryzmu, filozof, logistyk i ekonomista;

*dzieła ''system logistyki'' (1843), ''zasady ekonomii politycznej'', ''utylitaryzm'';

*rozwinął pozytywistyczną koncepcję nauki;

*poglądy: epistemologiczne – empiryzm, estetyczne – utylitaryzm, społeczne – indywidualizm i liberalizm.

Swoboda myśli i autonomia jednostki to warunek moralnego i naukowego postępu, ale społ ma char organiczny, więc jednostka powinna przystosować się do całości i przyjąć jej zasady.

Szczęście daje to, co prodzawdzi do dobra.

H. SPENCER:

(1820-1903);

*edukacja moralna, intelektualna i fizyczna, ''statyka społ'', ''program filozofii syntetycznej'';

*szk klasyczna to szk przeżytej natury;

*naczelne kryterium doboru treści nauczania – życiowa użyteczność nauki szkol, wręcz skrajny praktycyzm;

*przyg do życia w społ do skutecznej walki konkurencyjnej o ''dobrodziejstwach życia''.

Żądanie, aby nauczanie i uczenie się było dla dziecka przyjemne. Dzieko lubie te przedmioty i zajęcia, które są dostosowane do jego poziomu rozwoju, przyswojenie w sposób łatwy, budzący zainteresowanie. Konieczne ciągłe badanie czy dzieci lubią przedmiot, czy jest dostatecznie urozmaicony.

*swoboda rozwoju,

*prawo do samodzielności,

*nauczanie poglądowe;

*przechodzenie rzecz: proste–złożone, nieoznaczone-oznaczone, jednorodne-niejednorodne, konkretne-abstrakcyjne.

KSZTAŁC. DZIECKA ZGODNIE Z HISTOR. WYCH. LUDZKOŚCI:

doświadczenie->uogólnienie->nauka

WYCH. FIZ.:

krytyka toerii:

*szlachcie ang brak znajomości elementarnych zasad wychowania;

*bardziej absorbują ją zajęcia mniejszej wagi (hodowla koni, trzody chlewnej);

*wych ''upchnięte na barki kobiety'' podatnych na modę, kapryśnych, bez pojęcia o wskazaniach fizjol., anatomii i chemii;

*większość kapitalistycznych społeczeństw zapomniała, że ''dobre trawienie, mierny puls, pogodne usposobienie stanowią elementy szczęścia...''

TEZY WYCH. FIZ.:

*''pierwszym warunkiem powodzenia w życiu jest być zdrowym zwierzęciem, a być narodem zdrowych zwierząt jest pierwszym warunkiem pomyślności narodu'';

*odżywianie: lepsze przekarmienie niż niedożywienie;

*przeciwko kartowaniu dzieci, ubieranie umiarkowane;

*dziewczęta powinny mieć wf;

*najgroźniejsze dla rozwoju dzieci jest przeciążenie.

WYCH. MORALNE:

*ewolucyjny (a nie religijny) char zasad moralnych, zmieniających się zależnie od syt materialnej, stos polit i społ oraz poziomu kulturalnego;

*dzieci w rozwoju moralnym przechodzą etapy tak jak ludzkość zatem od początku jest barbarzyńcą;

*dość krytyczny stosunek do granic wychowania;

*czł nie jest z natury dobry, ale jego braki można zmniejszyć, choć nie usunąć, przez wych.;

*najpełniejsze, najlepsze kryterium oceny czynu ludzkiego to jego skutek;

*środek wych.-kara naturalna, tj nieomylna konsekwencja błędnego postępowania, nieuchronna reakcja na błędne działania naruszająca porządek, bezwzględny skutek niewłaściwego postępowania.

H. SPENCER

''metody kształcenia umysłu'' ściasły związek metod i celów kształcenia z panującym w danym okresie ustrojem.

feudalizm->religia (surowa dyscyplina szkol)->dogmatyzm (metody pamięiowe)

liberalizm->zasady wolnej konkurencji->liberalna ideologia

''JAKA WIEDZA MA NAJWIĘKSZĄ WARTOŚĆ?''

*troska o zdrowie-to co ''bezpośrednio zmierza do samowychowania'': fizjologia, anatomia, medycyna;

*prawo zawodowe-zapewnienie koniecznych środków do życia ''pośrednio przyczynia się do samozachow.'';

*racjonalne wych.-wykształcenie potomstwa-podstaw zasady ped i psych.;

*wypelnianie obowiązków obywatelskich-historia społ, rozwój org społ., różnorodnych instytucji, życia gosp., stosunku pracownicy-pracodawcy;

*spędzanie wolnego czasu-rozrywki kulturalne, lektura, przeżycia estetyczne.

ALEXANDER BAIN:

*szkodzki prof w Aberdeeu, filozof, psych., logik, self-made-men (syn tkacza), autor ''education as a sience'' wyd pot''nauka wychowania'';

*podkreśla związki ped i psych, wykorzystuje zdobycze psych., fizjol., anat., systemu nerwowego dla wyjaśnienia podstaw praw naucz i wych.;

*oceniając ''edukacyjną wartość rozmaitych nauk'' i podając ''odnowiony plan nauki''. Bain deklaruje się jako zdecydowany antagonistyk klasyczny, filozof. podst. wykszt.;

*język=środek, pomoc w edukacji -> należą się więc językom miejsca ''uboczne, a nie środkowe'';

*języki nie są potrzebne dla wszystkich...

PLAN KSZTAŁ. OGÓLNEGO:

*szeroki zakres przedmiotów mat-przyrod.;

*skromniejsze uwzględnienie humanistów: lit. ojczysta, powszechna, socjologia.

BAIN WYCHODZI Z INNEGO ZAŁOŻENIA NIŻ SPENCER:

*poszukuje uzasadnienia dla swojego systemu w psyh i logice, nie wie o potrzebach rozw społ-ekonom.;

*nie wpada w krańcowość praktycyzmu, utylitaryzmu;

*odrzuca klasyczną podstawę wykształ i broni zasady całkowitej odnowy systemu wykształ ogólnego.

WSKAŹNIK NURTU POZYTYWIST. W MYŚLENIU O EDUKACJI:

*przypisywanie najwyższej wartości, siły sprawczej wiedzy naukowej (zgodnej z zasadami scjentyzmu);

*uznanie za najwartościowszy typ wiedzy o edukacji-twierdzeń o faktach;

*dominacja metod badań ilościowych, marginalizacja tych jakościowych;

*uznanie, że zadaniem ped jest tworzenie projektów edukacyjnych, które mogą być bezpośrednio wdrożone do praktyki oświatowej skutecznie...;

*przyjęcie, że pedagodzy powinni wykorzystywać wyniki badań empirycznych nie tylko własnej dyscypliny naukowej;

*postulowanie, że postęp w praktyce oświatowej polega na coraz lepszym, skuteczniejszym kontrolowaniu wszystkich procesów edukacyjnych;

*służebność i praktycyzm pedag.

NOWE WYCH.

*progresywizm ped.; *pedag. reform; *ruch reform.

PRZYCZYNY RÓŻNICOWANIA PED. XIX/XXw:

=''przewrotu kopernikańskiego'' w ped.

*kulturalno-społ.; *związane z filoz i psycho.; *dotyczących procesów zachodzących wewnątrz ped.

1893-Narodowe Towarzystwo Badań nad Dzieckiem (USA) [inne: 1894-Anglia, 1899-Niemcy, 1901-Francja, Rosja, 1907-Warszawa, 1907/1910?- Kraków, 1909-Lwów]

Ellen Key-''...dziecka'' 1900-manifest nowego wychowania.

SZK. TRADYCYJNA:

statyczna, sztywna, oderwana od życia i jego potrzeb (krytyka Ellin)

K-autorytet nauczyciela i podręcznika,

R-formalne stopnie kształcenia,

Y-oparcie kształ na syst klasowo-lekcyjnym,

T-surowa karność,

Y-metody pamięciowe,

K-neohumanistyczny program,

A-brak indywidualizacji.

IDEE ''NOWEGO WYCH.'':

1) Nowoczene wych winno być rozumiane jako ''naturalne'':

*naturalizm środowiskowy,

*natur. psycholog.-Erast Hearkal-rozwój czł jako gatunku,

*natur biogenetyczny.

2) Postulaty odnoszące się do procesu nauczania:

*ograniczenie ilości treści nauczania i zmiana ich jakości,

*zmiana roli nauczyciela i ucznia (poszukuje wiedzy z uczniem),

*reorganizacja pracy nauczania-uczenia się, stosowanie odmiennych niż dotychczas metod nauczania,

*idee wychowania docenione na równi z ideą zdobywania i posiadania wiedzy,

*wzajemne wychowywanie się uczniów.

3) tendencja do ''szukania nowych dróg'' i przeprowadzenie ekperymentów ped., dezintegracja idei ped., a w rezultacie powstawanie nowych kierunków ped.

4) praca nauczycielska uznawana za ''sztukę'' działalność zbliżona do działalności artysty.

5) paidocentryzm-dziecko w centrum.

6) opozycja przeciz uniformizacji wych., przeciwstawienie się militaryzmowi.

7) pedologia-nauka o dziecku w nurcie badań psychologicznych.

INSTYTUCJONALNE FORMY ''NOWEGO WYCH.''

*Instytut J. J. Rousseau w Genewie od 1912,

*Międzynarodowa Liga Nowego Wych od 1915.

PROGRAM LIGI: (synteza ped ''nowego wych.'')

*maksymalizacja rozwoju psychofiz i duchowego,

*respektowanie indywidualnych, niepowtażalnych właściwości wychowanka,

*życie wewnątrz-grupowe (karność-odpowiedzialność) jako funkcja dążeń dzieci, a nie dorosłych,

*uwzględnienie w procesie dydakt zainteresowania i współdziałania dzieci,

*wspieranie postaw twórczych,

*wych oparte na koedukacji i uspołecznieniu.

KONGRESY:

*wych moralnego-1908, *higieny szkol-1904-1910, *wych domowego-1910, *pedagogiki-1911, *opieka nad dzieckiem-1913.

PED. NATURALISTYCZNO-LIBERALNA:

*ped psychologiczna: H. Spencer, E. Key.

*pragmatyzm ped.: W. James, E. Clapereall.

*psychobehawioryzm ped.: E. Thornalike, J. Watson.

*kierunek terapeutyczny: psychoanaliza (Z. Frend), psych indywidualna (A. Adler), neopsychoanaliza (E. Fromm, K. Horney).

PERSONALIZM PED.:

*próby Nowego Wych: O. Decroly, M. Montessori, H. Partihurst,

*szk pracy (manualnej-G. Kerscheusteiner i duchowej-O. Gandig),

*ped. wspólnoty życia-W. Wundt, P. Petersen.

PED. SOCJOLOGICZNA:

*ped czysto socjolog.-E. Durkheim, J. Dewey,

*ped narodowa-S. Prus-Szczepanowski, Z. Zarzecki,

*ped społ.-J. W. Dawid, S. Karpowicz, H. Radlińska,

*ped idealistyczna-P. Nalorp.

PED. KULTURY:

*kier aksjologiczny-W. Dilthey, S. Hesseu, S. Szuman,

*kier aktualistyczny-B. Croce, G. Gentile.

PED. RELIGIJNA:

F. W. Foerster, J. Mantain.

DYDAKTYKA DEWEYOWSKA=szk progresywistyczna

*uczenie się przez działanie,

*ped obejmuje całość filozofii, a filoz jest ogólną teorią wych.,

*char naturalistyczny,

*paidocentryzm ograniczony zasadą społ wych-''wzrastania'' dziecka w społ.,

*char aktywistyczny-myślenie ma usługową rolę w stosunku do działania.

PLAN DALTOŃSKI/PLAN LABORATORYJNY, SYS PRACOWNIANY (krytyka tradycyjnej organizacji pracy szkol.)

*nieracjonalnie zorganizowany dzień pracy ucznia,

*lekcja nie odpowiada zasadom ped., ani org pracy z uwagi na zbyt wiele zadań do spełnienia,

*co godz zmiana lekcji wymaga męczącego przystosowania się,

*zespoły klasowe są zbyt liczne i bardzo zróżnicowane pod wzgl poziomu umysłowego,

*konflikt między interesem kl a jednostki,

*nauczanie szablonowe, nadmierne zdyscyplinowanie, niesamodzielność uczniów, zajęcia domowe najczęściej w warunkach niesprzyjających dla ucznia.

PLAN DALTOŃSKI:

*pracownie z konsultantami,

*zniesienie pracy domowej,

*miesięczny prog każdego przedmiotu tzw ''przydział'': maksymalny, średni, minimalny,

*jednostka pracy (5-tygodniowo, 20-mies.),

*konferencje,

*wykazy kontrolne/metoda graficzna notowania postępu,

*kontrola w warunkach korzystnych dla ucznia i nauczyciela.

Plan daltoński – nowa organizacja nauczania opara na zasadach wolności i odpowiedzialności.

ZALETY:

*dopasowanie tempa nauki do indywidualnych możliwości uczniów,

*wyrabianie samodzielności, pobudzanie inicjatywy, wdrażanie do odpowiedzialności, zachęta do poszukiwania racjonalnych metod pracy.

WADY:

*utrudnienia we wdrażaniu uczniów do współpracy przy realizaji wspólnie przyjętych...,

*mniejsza możliwość kształtowania zainteresowania przez szk.,

*wiedza uzyskiwana przez uczniów=fragmentaryczna,

*ograniczenia tylko dla dzieci starszych, nie do wszystkich przedmiotów.

OŚWIATA I SZKOL. W II RZECZPOS. POL. 1918-1939

SYTUACJA W SZKOL. ELEMENT. PRZED I W. Ś.:

*specyficzne warunki ekonom., społ i polit. Rosji, Prus i Austrii-wytworzyły poważne różnice pod wzgl: organizacyjnym, programowym, dydaktycznym [wynaradawiający char szk.]

PRUSY:

*obow szkol 6-14=8lat,

*sieć szkol dobrze rozwinięta, ale szk niskozorganizowane o 1-2 nauczyc.,

*prog.: gł czytanie, pisanie, rachunek,

*jęz niemiecki,

*dużo religii, zasady moralne i obyczajowe w duchu moralności pruskiej,

*nauczyc.-Niemcy,

*metody pamięciowe,

*mało analfabetów.

AUSTRIA:

*7letni obow szkol-miasto,

*6letni-wieś,

*sopuszcza się jęz polski, ale lojalizm jest wszechobecny,

*niski poziom organizacyjny i prog.,

*niepełna realizacja obow szkol (85%) oraz niekończenie kl najwyższych,

ROSJA:

*nie wprowadzono obow szkol.,

*niezbudowano sieci szkol.,

*gmina decydowala o otwarciu i utrzymaniu szkoły,

*analfabetyzm u ok65% ludności.

Udział dzieci uczęszcających do szk element w stos do ogółu ludności:

*zabór pruski-19%,

*zab austriacki-13%,

*zab rosyjski-3%.

STOPNIOWA UNIFIKACJA NADZORU PED.:

1919-1921-podporządkowanie Rady Szkol Krajowej działająej w Galicji MWRiOP,

10.01.1921-uroczyste przejęcie szkol byłej Dzielnicy Pruskiej. Ziemie wsch-początkowo Sekcja Oświaty Publicznej przy Zarządzie Cywilnym Ziem Wsch., od maja 1922-okręgi szkol.:nowogrodzki, wołyński, poleski, wileński.

GŁÓWNE AKTY PRAWNE DOT. ORG. SZKOL. W II RP:

*7.02.1919-dekret o obow szkol.,

*7.02.1919-dek o kształ nauczycieli,

*4.06.1920-ust o tymczas ustroju władz skol.,

*13.07.1920-ust o szk akademickich,

*17.03.1921-KONSTYTUCJA MARCOWA

*17.02.1922-ust o budowie publ szk powszech.,

*22.12.1925-ust o środkah zapewnienia równowagi budżetowej,

*11.03.1932-ust o ustroju szkol (JĘDRZEJOWICZOWSKA)

*15.03.1933-ust o szkol wyższym.

LATA 20-TE:

wzrost wskaźnika realizacji powszech nauczania przy sprzyjającym spadku liczby dzieci w wieku szkolnym.

*1921/22-63,1% dzieci w wieku szkol realizowało obow szkol.,

*1928/29-96,4%

*1929-kryzys gospod i nakładający się nań wyż demograf spowodował tzw ''kryzys szkolny''.

Powolne podwyższenie stopnia organizacyjnego szkol powszech.

Jednak nadal ok50% dzieci uczyło się w szk 1 lub 2 nauczyc.

1nauczyc.: Io - 4oddziały (I-1rok, II-1rok, III-2lata, IV-3lata), IIo – 5oddziałów (I-1, II-1,III-1, IV-2, V-2).

1921-spis wykazuje 33% analfabetów w Polsce.

18.12.1918-program K. Praussa (UNIFIKACJA) POSTULATY:

*7letni obow szkol.,

*bezpłatne, powszech szkol dla dzieci wszystkich warstw społ.,

*drożność org.-program pomiędzy szk powszech a średnią,

*międzywyznaniowy charakt szk (religia-polityka),

*metody ''szk pracy'',

*podkreślenie funkcji wych szk,

*rozbudowane wych obywatel.,

*rozbud szkol zawodow.,

*rozbud oświaty powszech.,

*rozszerzenie wych przedszkol.,

*poprawa sytuacji finansowo-bytowej i zawodowej nauczycieli.

14-17.04.1919 Sejm Nauczycielski (TNSz, ZPSP, SNP) SEKCJE:

*ustrój szkol.,

*oświata pozaszkol.,

*wych przedszkol.,

*szk powszech. (7letnia, 7-14r.ż.),

*kształ nauczycieli,

*szk średnich,

*szk zawodowych,

*pragmatyki nauczycielskiej,

*higieny szkol.,

*wych fiz.

Jednolita szk.: W. Radwan, H. Rowid, S. Sempołowska, K. Prauss.

Dualizm szkolny: W. Górski, T. Łopuszański, L. Maxa-Bykaski.

W 1919 opublikowano:

''prog naukowy szk średniej'', 2 gł typy: szk o podst dyd matematycznej, szk o podst dyd humanistycznej.

Podział szk średniej ogólnokształ na 2 szczeble program.:

3letni przygotowawczy (gim niższe), 5letni systematyczny (gim wyższe).

Szk zawodowe – tymczas statuty i wzorcowe prog.

Szk wyższe – 13.07.1920 ''ust o szk akademickich''

11.03.1932-''ust o ustroju szkol.'' J. Jędrzejewicza-ministra MWRiOP:

*unifikacja szkol.,

*zagadnienia dot ustroju szkol.: wych przedszkol., szk powszech., szk średnie, szk zawodowe, kształ nauczycieli, szk wyższe.

Szkoły powszech.-3 szczeble org i prog.:

IIIo-3 szczeble (2letnia kl.III i 3letnia kl.IV),

IIo-1 i 2gi szczebel,

Io-1 szczebel+wybrane elementy 2go->powstały na wsi.

Szk średnia oparta na 2szczeblu program. (6oddziałów).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
M Krajewski Historia wychowania i myśli pedagogicznej
Historia wychowania i myśli pedagogicznej wykłady
Historia wychowania i myśli pedagogicznej zagadnienia
Modul 1 Historia wychowania i mysli pedagogicznej
historia wychowania i mysli pedagogicznej
Historia wychowania i myśli pedagogicznej
Historia wychowania i myśli pedagogicznej UWM
HISTORIA WYCHOWANIA I MYŚLI PEDAGOGICZNEJ całość
Historia wychowania i myśli pedagogicznej pytania dotyczące całego materiału
Historia wychowania i mysli ped Nieznany (2)
Historia wychowania i mysli ped Nieznany
Historia wychowania i myśli pedagogicznej
Zajecia 11 - okupacja, pedagogika specjalna, skróty ćwiczeń z historii wychowania

więcej podobnych podstron