Informator o ślubie cywilnym,
konkordatowym i kościelnym

Dzień Waszego ślubu będzie jednym z najwspanialszych dni w Waszym życiu. Jednak aby nic go nie zakłóciło i wszystko odbyło się jak należy musicie zaplanować każde nawet najdrobniejsze szczegóły, przemyśleć wszystkie decyzje oraz pozałatwiać ważne sprawy urzędowe. Skorzystajcie więc z naszych wskazówek a może unikniecie wielokrotnego biegania po urzędach, a zaoszczędzony czas spędzicie wspólnie snując plany na przyszłość.

W Polsce możecie zawrzeć ślub: cywilny w Urzędzie Stanu Cywilnego lub ślub kościelny. Wzajemne uregulowanie stosunków między państwem a Kościołem spowodowało podpisanie umowy 24 stycznia 1998r. w formie Konkordatu, które wprowadza nowe uregulowania dotyczące kwestii przygotowania do zawarcia małżeństwa kanonicznego.
Jeszcze nie tak dawno istniała rejonizacja, a więc ślub cywilny mógł być zawarty w macierzystym USC panny młodej ewentualnie w macierzystym USC pana młodego. Obecnie rejonizacja została zniesiona. Oznacza to, że osoby mieszkające np. w Warszawie mogą zawrzeć ślub cywilny w innym mieście, które im się podoba np. w Krakowie.

Ślub Cywilny
Pierwszym krokiem do zawarcia ślubu cywilnego jest udanie się osobiście dwojga przyszłych małżonków do USC do referatu małżeńskiego. Muszą oni zabrać ze sobą niezbędne dokumenty takie jak: dokument stwierdzający tożsamość oraz skrócony odpis aktu urodzenia. Dotyczy to par, które biorą ślub po raz pierwszy. Jeżeli dla jednej ze stron lub obydwojga przyszłych małżonków jest to kolejny ślub są oni zobowiązani dodatkowo do przedstawienia dokumentów stwierdzających, że nic nie stoi na przeszkodzie aby taki związek zawrzeć. Muszą więc dostarczyć dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa: w przypadku wdowców - akt zgonu małżonka lub w przypadku gdy są rozwodnikami - akt ślubu z pierwszego małżeństwa z odpowiednią adnotacją sądu o orzeczeniu rozwodowym. W Polsce zazwyczaj o zaistniałym rozwodzie informuje USC sąd.
Po przedstawieniu odpowiednich dokumentów w USC przyszli małżonkowie zobowiązani są do złożenia pisemnego zapewnienia, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie związku małżeńskiego.
Po podpisaniu powyższego oświadczenia oczekujemy na termin ślubu, który wynosi 30 dni. Termin ten może jednak być dłuższy. Tak jest np. w Pałacu Ślubu na ul. Jezuickiej, który ze względu na duże zainteresowanie potencjalnych „kandydatów”, wynikające z posiadania dużych, pięknych sal, wyznacza terminy dłuższe. Tak więc okres oczekiwania może wydłużyć się nawet do kilku miesięcy. Termin ślubu może być także skrócony ze względu na nadzwyczajne okoliczności, ale tylko za zgodą kierownika odpowiedniego USC.
Kierownik USC wyjaśnia osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo przepisy regulujące prawa i obowiązki małżonków oraz przepisy o nazwisku małżonków i dzieci.
Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może także pozostać przy swoim dotychczasowym nazwisku lub połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się więcej niż z dwóch członów. W przypadku nie złożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.
Jeżeli nasze serce za przyszłego małżonka wybrało cudzoziemca a ślub cywilny ma się odbyć w Polsce, osoba ta musi dostarczyć dodatkowo dokument stwierdzający możność zawarcia małżeństwa według prawa ojczystego (np. osoba pochodząca z Anglii wg prawa angielskiego). Sąd może zwolnić cudzoziemca od złożenia takiego dokumentu jeżeli otrzymanie dokumentu jest utrudnione.
Polskiego obywatela chcącego zawrzeć ślub cywilny za granicą obowiązują takie same zasady jak obcokrajowca w Polsce. On także musi przedstawić zdolność prawną wg prawa ojczystego, czyli polskiego. Dokument taki wydaje macierzysty USC. Wyjątek stanowią osoby przed 16-tym rokiem życia, które muszą się starać o to w konsulacie RP.
Narzeczeni składają oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński publicznie w obecności dwóch pełnoletnich świadków.
Zazwyczaj USC są na terenie całej Polski czynne w poniedziałek 10.00. – 18.00., od wtorku do piątku od 8.00 do 16.00. Śluby udzielane są przez 7 dni w tygodniu. Opłata urzędowa wynosi 75 zł. Koszty wzrastają przy dodatkowych usługach w uroczystości np. szampan. Po zawarciu małżeństwa otrzymujemy nieodpłatnie 3 odpisy aktu małżeństwa.
Wszystkie składane przez nas dokumenty musza być oryginałami. Nie można składać fotokopii.

Ślub kościelny
Na trzy miesiące przed planowanym terminem młodzi powinni udać się do kancelarii wybranej parafii pamiętając o zabraniu ze sobą aktualnej metryki chrztu, bierzmowania oraz dowodach osobistych. Na podstawie tych dokumentów zostanie spisany protokół przedmałżeński. Następnie ukaże się pierwsza zapowiedź zawarcia sakramentu małżeństwa. Młodzi przejdą jeszcze cykl przygotowań do sakramentu małżeństwa, które obejmuje: 10 tematów konferencji, trzy spotkania w poradni życia rodzinnego, ewentualne indywidualne spotkania z księdzem, udział w skupieniu przedślubnym oraz dwie spowiedzi.
Jeżeli przyszli małżonkowie postanowili zawrzeć sakrament małżeński w innej parafii niż parafia panny czy pana młodego to powinni w parafii macierzystej postarać się o tzw. licencję, którą muszą dostarczyć odpowiedniej kancelarii (tam gdzie chcą zawrzeć sakrament małżeństwa).

Ślub konkordatowy
Ślub konkordatowy pociąga za sobą skutki cywilne tzn., że mężczyzna i kobieta stają się małżeństwem zawierając je w Kościele również w świetle prawa państwowego i nie muszą oni uczestniczyć w dodatkowej ceremonii ślubnej składając przysięgę przed urzędnikiem stanu cywilnego.
Przyszli małżonkowie zobowiązani są złożyć kierownikowi macierzystego USC panny lub pana młodego dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa (obowiązują te same dokumenty co przy zawarciu związku małżeńskiego w USC) i podpisują zapewnienie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz oświadczenie o wyborze nazwiska małżonków i dzieci. Po uzyskaniu dokumentu o możności zawarcia związku małżeńskiego, które wydawane jest w trzech egzemplarzach na okres trzech miesięcy od dnia jego wydania, udają się z powyższym oświadczeniem do kościoła lub innych związków wyznaniowych, które ustawowo uregulowały stosunki z państwem. Duchowny przekazuje przed upływem pięciu dni od zawarcia sakramentu małżeństwa zaświadczenie do USC, na terenie którego znajduje się kościół. Kierownik sporządza następnie akt małżeństwa. Duchowny wydaje także trzy dokumenty stwierdzające powyższy fakt, z których jeden zostaje w kancelarii parafii, drugi zostaje przesłany do właściwego USC a trzeci zostaje wręczony nowożeńcom na pamiątkę.
Przygotowanie do małżeństwa konkordatowego obejmuje także pouczenie o przepisach prawa polskiego dotyczących skutków małżeństwa. Podmiotem kompetentnym do pouczenia nupturientów o przepisach prawa cywilnego jest duszpasterz odpowiedzialny za przygotowanie stron do zawarcia małżeństwa i zarazem przeprowadzający kanoniczne badanie przedślubne. Duchowny nie jest jednak urzędnikiem stanu cywilnego, chociaż wydane przez niego zaświadczenie o zawarciu małżeństwa stanowi podstawę wpisu tego faktu do akt stanu cywilnego.