Dz.U.97.89.555 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks postępowania karnego.
(Dz. U. z dnia 4 sierpnia 1997 r.)
Art. 23a. ż 1. Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą
pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu
przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym.
ż 2. Postępowanie mediacyjne nie powinno trwać dłużej niż miesiąc, a jego okresu nie wlicza się do
czasu trwania postępowania przygotowawczego.
ż 3. Postępowania mediacyjnego nie może prowadzić osoba, co do której w konkretnej sprawie
zachodzą okoliczności określone w art. 40-42, czynny zawodowo sędzia, prokurator, adwokat, radca
prawny, a także aplikant do tychże zawodów albo inna osoba zatrudniona w sądzie, prokuraturze lub innej
instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw.
ż 4. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania
mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników.
ż 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakim powinny odpowiadać
instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzenia mediacji, sposób ich powoływania i odwoływania,
zakres i warunki udostępniania akt instytucjom i osobom uprawnionym do przeprowadzenia mediacji oraz
sposób i tryb postępowania mediacyjnego, mając na uwadze potrzebę skutecznego przeprowadzenia
tego postępowania.
Art. 325i. ż 1. Dochodzenie powinno być ukończone w ciągu 2 miesięcy. Prokurator może przedłużyć ten
okres do 3 miesięcy. W razie niezakończenia dochodzenia we wskazanym terminie dalsze postępowanie
przygotowawcze prowadzi się w formie śledztwa.
ż 2. Organ prowadzący dochodzenie ma uprawnienia prokuratora, o których mowa w art. 23a.
ż 3. Uprawnienia prokuratora określone w art. 335 ż 1, art. 336 i 387 ż 2 przysługują także organom,
o których mowa w art. 325d.
Art. 335. ż 1. Prokurator może umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i
orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za występek zagrożony karą
nieprzekraczającą 10 lat pozbawienia wolności bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności
popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania
zostaną osiągnięte.
ż 2. Jeżeli zachodzą warunki do wystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w ż 1, a w świetle
zebranych dowodów wyjaśnienia podejrzanego nie budzą wątpliwości, dalszych czynności dowodowych w
postępowaniu przygotowawczym można nie przeprowadzać; przeprowadza się jednak czynności, co do
których zachodzi niebezpieczeństwo, że nie będzie można ich przeprowadzić na rozprawie.
ż 3. Uzasadnienie aktu oskarżenia można ograniczyć do wskazania okoliczności, o których mowa w
ż 1.
Art. 339. ż 1. Prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie, jeżeli:
1) prokurator złożył wniosek o orzeczenie środków zabezpieczających,
2) zachodzi potrzeba rozważenia kwestii warunkowego umorzenia postępowania,
 3) akt oskarżenia zawiera wniosek, o którym mowa w art. 335.
ż 2. Jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel posiłkowy, prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie w
celu zbadania, czy nie zachodzi potrzeba wydania orzeczenia, o którym mowa w ż 3 pkt 2, a także w art.
56 ż 1.
ż 3. Prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie także wtedy, gdy zachodzi potrzeba innego
rozstrzygnięcia przekraczającego jego uprawnienia, a zwłaszcza:
1) umorzenia postępowania na podstawie art. 17 ż 1 pkt 2-11,
2) umorzenia postępowania z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia,
3) wydania postanowienia o niewłaściwości sądu lub o zmianie wskazanego w akcie oskarżenia trybu
postępowania,
4) zwrotu sprawy prokuratorowi w celu usunięcia istotnych braków postępowania przygotowawczego,
5) wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania,
6) wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania lub innego środka przymusu,
7) wydania wyroku nakazowego.
ż 4. Prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie ponadto, gdy zachodzi potrzeba rozważenia
możliwości przekazania jej do postępowania mediacyjnego; przepis art. 23a stosuje się odpowiednio.
ż 5. Strony, obrońcy i pełnomocnicy mogą wziąć udział w posiedzeniach wymienionych w ż 1 oraz w
ż 3 pkt 1, 2 i 6, z tym że udział prokuratora i obrońcy w posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia środka
zabezpieczającego określonego w art. 94 albo 95 Kodeksu karnego jest obowiązkowy.
Art. 387. ż 1. Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie
głównej oskarżony, któremu zarzucono występek, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i
wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego;
jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek, wyznaczyć mu obrońcę z urzędu.
ż 2. Sąd może uwzględnić wniosek oskarżonego o wydanie wyroku skazującego, gdy okoliczności
popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości i cele postępowania zostaną osiągnięte mimo
nieprzeprowadzenia rozprawy w całości; uwzględnienie takiego wniosku jest możliwe jedynie wówczas,
gdy nie sprzeciwią się temu prokurator, a także pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie
rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego tego wniosku.
ż 3. Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku oskarżonego od dokonania w nim wskazanej przez
siebie zmiany. Przepis art. 341 ż 3 stosuje się odpowiednio.
ż 4. Przychylając się do wniosku sąd może uznać za ujawnione dowody wymienione w akcie
oskarżenia lub dokumenty przedłożone przez stronę.
ż 5. Jeżeli wniosek złożono przed rozpoczęciem rozprawy, sąd rozpoznaje go na rozprawie.
Art. 489. ż 1. Rozprawę główną poprzedza posiedzenie pojednawcze, które prowadzi sędzia.
ż 2. Na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć
odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Przepis art. 23a stosuje się
odpowiednio.
Art. 618. ż 1. Wydatki Skarbu Państwa obejmują w szczególności wypłaty dokonane z tytułu:
1) doręczenia wezwań i innych pism,
2) przejazdów sędziów, prokuratorów i innych osób z powodu czynności postępowania,
3) sprowadzenia i przewozu oskarżonego, świadków i biegłych,
4) oględzin, badań przedsięwziętych w toku postępowania oraz przesyłek i przechowania zajętych
przedmiotów, jak również ich sprzedaży,
5) ogłoszeń w prasie, radiu i telewizji,
6) wykonania orzeczenia, w tym również o zabezpieczeniu grożących kar majątkowych, jeżeli kary te
zostały orzeczone, z wyłączeniem kosztów utrzymania w zakładzie karnym i kosztów pobytu w
zakładach leczniczych na obserwacji psychiatrycznej,
7) należności świadków i tłumaczy,
8) kosztów postępowania mediacyjnego,
9) należności biegłych lub instytucji wyznaczonych do wydania opinii lub wystawienia zaświadczenia,
9a) kosztów obserwacji psychiatrycznej oskarżonego w zespole opieki zdrowotnej, z wyłączeniem
należności biegłych psychiatrów,
10) opłat przewidzianych za udzielenie informacji z rejestru skazanych,
11) nie opłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów,
12) ryczałtu kuratora sądowego za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, o którym mowa w art.
214 ż 1,
13) realizacji umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, i postępowań
prowadzonych na podstawie działu XIII, także jeżeli nie zostało wydane postanowienie, o którym
mowa w art. 303.
ż 2. Jeżeli wysokości i zasad ustalania należności określonych w ż 1 nie regulują odrębne przepisy,
Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określi,
w drodze rozporządzenia, wysokość i sposób ich obliczania, mając na uwadze faktyczny koszt dokonania
danej czynności.
ż 3. W razie braku przepisów wymienionych w ż 2, o wysokości danego wydatku decydują kwoty
przyznane przez sąd, prokuratora lub inny organ prowadzący postępowanie.
Art. 619. ż 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, wszelkie wydatki wykłada tymczasowo Skarb Państwa.
ż 2. Koszty postępowania mediacyjnego ponosi Skarb Państwa.
ż 3. Skarb Państwa ponosi także koszty związane z udziałem w postępowaniu tłumacza w zakresie
koniecznym dla zapewnienia oskarżonemu jego prawa do obrony.
Dz.U.97.90.557 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks karny wykonawczy.
(Dz. U. z dnia 5 sierpnia 1997 r.)
CZ
ŚĆ OGÓLNA
Rozdział I
Zakres obowiązywania
Art. 1. ż 1. Wykonywanie orzeczeń w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa
skarbowe i wykroczenia skarbowe i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia oraz kar porządkowych i
środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności odbywa się według przepisów niniejszego
kodeksu, chyba że ustawa stanowi inaczej.
ż 2. W postępowaniu wykonawczym w kwestiach nie uregulowanych w niniejszym kodeksie stosuje
się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Art. 162. ż 1. Sąd penitencjarny powinien wysłuchać przedstawiciela administracji zakładu karnego, a
także wysłuchać sądowego kuratora zawodowego, jeżeli składał wniosek o warunkowe zwolnienie oraz
uwzględnić ugodę zawartą w wyniku mediacji. W wypadku skazanego za przestępstwo określone w art.
197-203 Kodeksu karnego, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd zasięga
opinii biegłych.
ż 2. Zażalenie wniesione przez prokuratora podlega rozpoznaniu w terminie 14 dni. Przepis art. 154
ż 1 stosuje się odpowiednio.
ż 3. Na postanowienie odmawiające udzielenia warunkowego zwolnienia przysługuje zażalenie
dyrektorowi zakładu karnego lub sądowemu kuratorowi zawodowemu, jeżeli składali wniosek o
warunkowe zwolnienie.
Dz.U.97.88.553 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks karny.
(Dz. U. z dnia 2 sierpnia 1997 r.)
Art. 53. ż 1. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę,
bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości
czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do
skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
ż 2. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się
sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na
sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste
sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a
zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu
sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.
ż 3. Wymierzając karę sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji
pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem
lub prokuratorem.
Art. 56. Przepisy art. 53, art. 54 ż 1 oraz art. 55 stosuje się odpowiednio do orzekania innych środków
przewidzianych w tym kodeksie.
Art. 59. Jeżeli przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 3 lat albo
alternatywnie karami wymienionymi w art. 32 pkt 1-3 i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd
może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka równocześnie środek karny, a cele kary zostaną przez
ten środek spełnione.
Art. 60. ż 1. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w wypadkach przewidzianych w
ustawie oraz w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za tym względy określone w art. 54 ż 1.
ż 2. Sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w szczególnie uzasadnionych
wypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, w
szczególności:
1) jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, szkoda została naprawiona albo pokrzywdzony i
sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody,
 2) ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub o jej
zapobieżenie,
3) jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego najbliższy poniósł poważny uszczerbek w
związku z popełnionym przestępstwem.
ż 3. Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie
w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on
wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w
popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.
ż 4. Na wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od wyjaśnień
złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane
dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.
ż 5. W wypadkach określonych w ż 3 i 4 sąd wymierzając karę pozbawienia wolności do lat 5 może
warunkowo zawiesić jej wykonanie na okres próby wynoszący do 10 lat, jeżeli uzna, że pomimo
niewykonania kary sprawca nie popełni ponownie przestępstwa; przepisy art. 71-76 stosuje się
odpowiednio.
ż 6. Nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego
zagrożenia albo kary łagodniejszego rodzaju według następujących zasad:
1) jeżeli czyn stanowi zbrodnię, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od jednej trzeciej
dolnej granicy ustawowego zagrożenia,
2) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia
wolności nie niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności,
3) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia
wolności niższa od roku, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności.
ż 7. Jeżeli czyn zagrożony jest alternatywnie karami wymienionymi w art. 32 pkt 1-3, nadzwyczajne
złagodzenie kary polega na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka karnego wymienionego
w art. 39 pkt 2-8; przepisu art. 61 ż 2 nie stosuje się.
Art. 66. ż 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość
czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie
karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób
życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku
prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
ż 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą
przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności.
ż 3. W wypadku gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sprawca naprawił szkodę lub
pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody, warunkowe umorzenie może być
zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.
Art. 69. ż 1. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie
przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest
to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi
do przestępstwa.
ż 2. Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego
właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu
przestępstwa.
ż 3. Zawieszenia wykonania kary nie stosuje się do sprawcy określonego w art. 64 ż 2, chyba że
zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami; zawieszenia wykonania kary, o
którym mowa w art. 60 ż 3-5, nie stosuje się do sprawcy określonego w art. 64 ż 2.
Dz.U.02.11.109 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 26 paz
dziernika 1982 r.
o postępowaniu w sprawach nieletnich.
(tekst jednolity)
Art. 3a. ż 1. W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą
pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu
przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
ż 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania
mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając
w sprawie nieletniego.
ż 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb
przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby
uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i osób oraz szkolenia mediatorów,
zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników
postępowania mediacyjnego, mając na względzie wychowawczą rolę postępowania mediacyjnego, interes
pokrzywdzonego, dobrowolność i poufność mediacji oraz fachowość i bezstronność mediatora.
Dz.U.64.16.93 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 23 kwietnia 1964 r.
KODEKS CYWILNY
(Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.)
Art. 123. ż 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub
egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą
bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji.
ż 2. (skreślony).
Art. 124. ż 1. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
ż 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym
organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed
sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki
postępowanie to nie zostanie zakończone.
Art. 125. ż 1. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu
powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również
roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą
przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin
przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje
świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu
trzyletniemu.
ż 2. (skreślony).
Dz.U.64.43.296 z póz
n. zm.
USTAWA
z dnia 17 listopada 1964 r.
KODEKS POST
POWANIA CYWILNEGO
(Dz. U. z dnia 1 grudnia 1964 r.)
Art. 10. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien w każdym stanie
postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia. W tych sprawach strony mogą także zawrzeć ugodę
przed mediatorem.
Art. 981. ż 1. Do niezbędnych kosztów procesu zalicza się koszty mediacji prowadzonej na skutek
skierowania przez sąd.
ż 2. Jeżeli postępowanie cywilne zostało wszczęte w ciągu trzech miesięcy od dnia zakończenia
mediacji, która nie została zakończona ugodą albo zawarta ugoda nie została zatwierdzona przez sąd, do
niezbędnych kosztów procesu zalicza się także koszty mediacji w wysokości nieprzekraczającej czwartej
części wpisu.
ż 3. Do określenia kosztów mediacji stosuje się odpowiednio art. 98 ż 2 i 3.
ż 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość wynagrodzenia mediatora
za prowadzenie postępowania mediacyjnego wszczętego na podstawie skierowania sądu i wydatki
mediatora podlegające zwrotowi, biorąc pod uwagę rodzaj sprawy i wartość przedmiotu sporu oraz
niezbędne wydatki związane z prowadzeniem mediacji.
Art. 1041. Koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd i zakończonej ugodą znosi się
wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej.
Art. 103. ż 1. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek
zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem.
ż 2. Przepis ż 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub
złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóz
nionego powołania dowodów, a także
nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
Art. 1831. ż 1. Mediacja jest dobrowolna.
ż 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego
strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację,
gdy druga strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 ż 1.
ż 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora
albo sposób wyboru mediatora.
ż 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
Art. 1832. ż 1. Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych,
korzystająca w pełni z praw publicznych.
ż 2. Mediatorem nie może być sędzia. Nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku.
ż 3. Organizacje społeczne i zawodowe mogą prowadzić listy stałych mediatorów oraz tworzyć
ośrodki mediacyjne. Wpis na listę wymaga wyrażonej na piśmie zgody mediatora. Informację o listach
stałych mediatorów oraz o ośrodkach mediacyjnych przekazuje się prezesowi sądu okręgowego.
ż 4. Stały mediator może odmówić prowadzenia mediacji tylko z ważnych powodów, o których jest
obowiązany niezwłocznie powiadomić strony, a jeżeli strony do mediacji skierował sąd - również sąd.
Art. 1833. Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji.
Art. 1834. ż 1. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne.
ż 2. Mediator jest obowiązany zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedział się w związku z
prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z tego obowiązku.
ż 3. Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem lub sądem polubownym
na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w
postępowaniu mediacyjnym.
Art. 1835. Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem
mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot
wydatków obciążają strony.
Art. 1836. ż 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o
przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
ż 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w ż 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji,
odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym
mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie
mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o
przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie
mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie
wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.
Art. 1837. Wniosek o przeprowadzenie mediacji zawiera oznaczenie stron, dokładnie określone żądanie,
przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie, podpis strony oraz wymienienie załączników. Jeżeli
strony zawarły umowę o mediację na piśmie, do wniosku dołącza się odpis tej umowy.
Art. 1838. ż 1. Sąd aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę może
skierować strony do mediacji. Po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji
tylko na zgodny wniosek stron.
ż 2. Sąd może skierować strony do mediacji tylko raz w toku postępowania.
ż 3. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie prowadzi się, jeżeli
strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia o skierowaniu do mediacji
nie wyraziła zgody na mediację.
ż 4. Przepisu ż 1 nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu nakazowym,
upominawczym i uproszczonym.
Art. 1839. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza mediatora; jednakże strony mogą wybrać innego
mediatora. Na zgodny wniosek stron sąd może upoważnić mediatora do zapoznania się z aktami sprawy.
Art. 18310. ż 1. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do miesiąca, chyba
że strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego terminu na przeprowadzenie mediacji. W trakcie
mediacji termin na jej przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron.
ż 2. Przewodniczący wyznacza rozprawę po upływie terminu, o którym mowa w ż 1, a przed jego
upływem, jeżeli choć jedna ze stron oświadczy, że nie wyraża zgody na mediację.
Art. 18311. Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Wyznaczenie
posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez
posiedzenia mediacyjnego.
Art. 18312. ż 1. Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się miejsce i czas
przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko (nazwę) i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres
mediatora, a ponadto wynik mediacji. Protokół podpisuje mediator.
ż 2. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza
się do niego. Strony podpisują ugodę. Niemożność podpisania ugody mediator stwierdza w protokole.
ż 3. Mediator doręcza stronom odpis protokołu.
Art. 18313. ż 1. Po zawarciu ugody mediator niezwłocznie składa protokół w sądzie, który byłby właściwy
do rozpoznania sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącznej.
ż 2. W razie skierowania przez sąd sprawy do mediacji mediator składa protokół w sądzie
rozpoznającym sprawę.
Art. 18314. ż 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek
strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
ż 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej
klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu
niejawnym.
ż 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed
mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia
społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
Art. 18315. ż 1. Ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc prawną ugody
zawartej przed sądem.
ż 2. Przepis ż 1 nie uchybia przepisom o szczególnej formie czynności prawnej.
Art. 2021. Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd
kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Art. 223. ż 1. Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na
pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowa ugody zawartej przed
sądem powinna być wciągnięta do protokołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Niemożność
podpisania sąd stwierdzi w protokole.
ż 2. Przepis art. 203 ż 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 2591. Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z
prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
Art. 355. ż 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem
prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.
ż 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym, jeżeli
powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym albo gdy strony zawarły ugodę przed
mediatorem, którą zatwierdził sąd.
Art. 394. ż 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji
kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia
przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu
albo podjęcie postępowania w innym trybie,
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa
ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie
interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) rygor natychmiastowej wykonalności;
41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie
postępowania;
5) skazanie świadka, biegłego, strony i osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego
sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i
świadka od przymusowego sprowadzenia;
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki,
obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy,
koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego,
10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem;
11) odrzucenie zażalenia;
12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.
ż 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy
strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od
ogłoszenia postanowienia.
ż 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz
zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również
zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.
Art. 436. ż 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji.
Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
ż 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także
pojednanie małżonków.
ż 3. Mediatorami mogą być także kuratorzy sądowi oraz osoby wskazane przez rodzinne ośrodki
diagnostyczno-konsultacyjne.
ż 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do mediacji prowadzonej przez
mediatora, o którym mowa w ż 3, albo do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną i
umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
Art. 4451. ż 1. Jeżeli sprawa o rozwód lub o separację jest w toku, nie może być wszczęte odrębne
postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron. W razie potrzeby
orzeczenia o władzy rodzicielskiej, stosuje się przepisy o postępowaniu zabezpieczającym.
ż 2. Postępowanie w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej wszczęte przed wytoczeniem
powództwa o rozwód lub o separację ulega z urzędu zawieszeniu, a o władzy rodzicielskiej przez cały
czas trwania sprawy o rozwód lub o separację sąd orzeka w postępowaniu zabezpieczającym. Sąd
postanowi podjąć postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej, jeżeli w prawomocnym orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o władzy rodzicielskiej. W
przeciwnym wypadku postępowanie ulega umorzeniu.
Art. 520. ż 1. Każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.
ż 2. Jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub
interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na
jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez
uczestników.
ż 3. Jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski
zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego
uczestnika. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub
oczywiście niewłaściwie.
Art. 5702. W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może skierować uczestników do
mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej.
Jeżeli uczestnicy postępowania nie uzgodnili osoby mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej
przez mediatora, o którym mowa w art. 436 ż 3, albo do stałego mediatora posiadającego wiedzę
teoretyczną i umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
Art. 777. ż 1. Tytułami egzekucyjnymi są:
1) orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda
zawarta przed sądem;
11) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
2) wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem;
21) ugoda przed mediatorem,
3) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji
sądowej;
4) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy
pieniężnej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie oznaczonych, albo
też obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomości lub statku wpisanego
do rejestru gdy termin zapłaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskazany;
5) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy
pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli
waloryzacyjnej, gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko
dłużnikowi egzekucji na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia, jak również termin, do
którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności;
6) akt notarialny, w którym właściciel nieruchomości albo wierzyciel wierzytelności obciążonych
hipoteką, niebędący dłużnikiem osobistym, poddał się egzekucji z obciążonej nieruchomości albo
wierzytelności, w celu zaspokojenia wierzyciela hipotecznego, jeżeli wysokość wierzytelności
podlegającej zaspokojeniu jest w akcie określona wprost albo oznaczona za pomocą klauzuli
waloryzacyjnej, i gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji o
część lub całość roszczenia, jak również wskazany jest termin, do którego wierzyciel może wystąpić
o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności.
ż 2. Oświadczenie dłużnika, o którym mowa w ż 1 pkt 4 lub 5, może być złożone także w odrębnym
akcie notarialnym.
ż 3. Tytułem egzekucyjnym jest również akt notarialny, w którym niebędący dłużnikiem osobistym
właściciel ruchomości lub prawa obciążonych zastawem rejestrowym albo zastawem, poddaje się
egzekucji z obciążonych składników w celu zaspokojenia zastawnika. Przepis ż 1 pkt 6 stosuje się
odpowiednio.
Dz.U.05.167.1398 ze zm. wynikającymi z Dz.U.06.126.876
USTAWA
z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz. U. z dnia 1 września 2005 r.)
Art. 6. Koszty mediacji nie stanowią wydatków.
Art. 79. 1. Sąd z urzędu zwraca stronie:
1) całą uiszczoną opłatę od:
a) pisma zwróconego wskutek braków formalnych,
b) pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem
odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie
posiedzenia,
c) zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną albo aresztem, zamiany grzywny na
areszt albo w przedmiocie przymusowego sprowadzenia, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione w
całości,
d) zażalenia na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu lub tłumaczowi, jeżeli
zażalenie zostało uwzględnione w całości,
e) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej w razie uwzględnienia środka zaskarżenia z powodu
oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenia tego naruszenia przez sąd odwoławczy lub Sąd
Najwyższy,
f) skargi na orzeczenie referendarza sądowego w razie jej uwzględnienia z powodu oczywistego
naruszenia prawa i stwierdzenie tego naruszenia przez sąd,
g) skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w razie jej
uwzględnienia;
2) trzy czwarte uiszczonej opłaty od:
a) pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji, jeżeli w toku postępowania sądowego
zawarto ugodę przed mediatorem,
b) skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
nieprzyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy;
3) połowę uiszczonej opłaty od:
a) pisma cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana,
b) pozwu o rozwód lub separację w razie orzeczenia rozwodu lub separacji na zgodny wniosek stron
bez orzekania o winie - po uprawomocnieniu się wyroku, z zastrzeżeniem art. 26 ust. 2,
c) pisma wszczynającego postępowanie w instancji, w której sprawa zakończyła się zawarciem
ugody sądowej.
2. Poza wypadkami przewidzianymi w ust. 1 sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od
pozwu o rozwód lub separację albo wniosku o separację w razie cofnięcia pozwu lub wniosku na skutek
pojednania się stron w pierwszej instancji. W razie pojednania się stron przed zakończeniem
postępowania apelacyjnego, zwraca się połowę uiszczonej opłaty od apelacji.
Dz.U.05.172.1438
USTAWA
z dnia 28 lipca 2005 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw1)
(Dz. U. z dnia 9 września 2005 r.)
Art. 1. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr
43, poz. 296, z póz
n. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 10 otrzymuje brzmienie:
"Art. 10. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien w
każdym stanie postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia. W tych
sprawach strony mogą także zawrzeć ugodę przed mediatorem.";
2) po art. 98 dodaje się art. 981 w brzmieniu:
"Art. 981. ż 1. Do niezbędnych kosztów procesu zalicza się koszty mediacji prowadzonej
na skutek skierowania przez sąd.
ż 2. Jeżeli postępowanie cywilne zostało wszczęte w ciągu trzech miesięcy od
dnia zakończenia mediacji, która nie została zakończona ugodą albo
zawarta ugoda nie została zatwierdzona przez sąd, do niezbędnych kosztów
procesu zalicza się także koszty mediacji w wysokości nieprzekraczającej
czwartej części wpisu.
ż 3. Do określenia kosztów mediacji stosuje się odpowiednio art. 98 ż 2 i 3.
ż 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość
wynagrodzenia mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego
wszczętego na podstawie skierowania sądu i wydatki mediatora
podlegające zwrotowi, biorąc pod uwagę rodzaj sprawy i wartość
przedmiotu sporu oraz niezbędne wydatki związane z prowadzeniem
mediacji.";
3) w art. 103 ż 2 otrzymuje brzmienie:
"ż 2. Przepis ż 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od
wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóz
nionego
powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji,
na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.";
4) po art. 104 dodaje się art. 1041 w brzmieniu:
"Art. 1041. Koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd i zakończonej
ugodą znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej.";
5) tytuł rozdziału 1 działu II tytułu VI księgi pierwszej części pierwszej otrzymuje brzmienie:
"Rozdział 1. Mediacja i postępowanie pojednawcze";
6) w rozdziale 1 działu II tytułu VI księgi pierwszej części pierwszej po tytule rozdziału dodaje
się oddział 1 w brzmieniu:
"Oddział 1. Mediacja
Art. 1831. ż 1. Mediacja jest dobrowolna.
ż 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo
postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być
zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga
strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 ż 1.
ż 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot
mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
ż 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron
także w toku sprawy.
Art. 1832. ż 1. Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności
prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.
ż 2. Mediatorem nie może być sędzia. Nie dotyczy to sędziów w stanie
spoczynku.
ż 3. Organizacje społeczne i zawodowe mogą prowadzić listy stałych
mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne. Wpis na listę wymaga
wyrażonej na piśmie zgody mediatora. Informację o listach stałych
mediatorów oraz o ośrodkach mediacyjnych przekazuje się prezesowi sądu
okręgowego.
ż 4. Stały mediator może odmówić prowadzenia mediacji tylko z ważnych
powodów, o których jest obowiązany niezwłocznie powiadomić strony, a
jeżeli strony do mediacji skierował sąd - również sąd.
Art. 1833. Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji.
Art. 1834. ż 1. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne.
ż 2. Mediator jest obowiązany zachować w tajemnicy fakty, o których
dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony
zwolnią go z tego obowiązku.
ż 3. Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem lub
sądem polubownym na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych
ustępstw lub inne oświadczenia składane w postępowaniu mediacyjnym.
Art. 1835. Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z
przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji
bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony.
Art. 1836. ż 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia
mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym
dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
ż 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w ż 1, mediacja nie zostaje
wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o
przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora
osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia
od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła
przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba,
do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie
tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji,
nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w
terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła
zgody na mediację.
Art. 1837. Wniosek o przeprowadzenie mediacji zawiera oznaczenie stron, dokładnie
określone żądanie, przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie, podpis
strony oraz wymienienie załączników. Jeżeli strony zawarły umowę o mediację
na piśmie, do wniosku dołącza się odpis tej umowy.
Art. 1838. ż 1. Sąd aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę
może skierować strony do mediacji. Po zamknięciu tego posiedzenia sąd
może skierować strony do mediacji tylko na zgodny wniosek stron.
ż 2. Sąd może skierować strony do mediacji tylko raz w toku postępowania.
ż 3. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie
prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub
doręczenia jej postanowienia o skierowaniu do mediacji nie wyraziła zgody
na mediację.
ż 4. Przepisu ż 1 nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu
nakazowym, upominawczym i uproszczonym.
Art. 1839. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza mediatora; jednakże strony mogą
wybrać innego mediatora. Na zgodny wniosek stron sąd może upoważnić
mediatora do zapoznania się z aktami sprawy.
Art. 18310. ż 1. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do
miesiąca, chyba że strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego
terminu na przeprowadzenie mediacji. W trakcie mediacji termin na jej
przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron.
ż 2. Przewodniczący wyznacza rozprawę po upływie terminu, o którym mowa
w ż 1, a przed jego upływem, jeżeli choć jedna ze stron oświadczy, że nie
wyraża zgody na mediację.
Art. 18311. Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego.
Wyznaczenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeżeli strony
zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego.
Art. 18312. ż 1. Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się
miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko (nazwę)
i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik
mediacji. Protokół podpisuje mediator.
ż 2. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w
protokole albo załącza się do niego. Strony podpisują ugodę. Niemożność
podpisania ugody mediator stwierdza w protokole.
ż 3. Mediator doręcza stronom odpis protokołu.
Art. 18313. ż 1. Po zawarciu ugody mediator niezwłocznie składa protokół w sądzie,
który byłby właściwy do rozpoznania sprawy według właściwości
ogólnej lub wyłącznej.
ż 2. W razie skierowania przez sąd sprawy do mediacji mediator składa
protokół w sądzie rozpoznającym sprawę.
Art. 18314. ż 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art.
18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do
zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
ż 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją
przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd
zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
ż 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody
zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest
sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza
do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera
sprzeczności.
Art. 18315. ż 1. Ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc
prawną ugody zawartej przed sądem.
ż 2. Przepis ż 1 nie uchybia przepisom o szczególnej formie czynności
prawnej.";
7) w rozdziale 1 działu II tytułu VI księgi pierwszej części pierwszej przed art. 184 wprowadza
się oznaczenie i tytuł oddziału:
"Oddział 2. Postępowanie pojednawcze";
8) po art. 202 dodaje się art. 2021 w brzmieniu:
"Art. 2021. Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o
mediację, sąd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed
wdaniem się w spór co do istoty sprawy.";
9) po art. 259 dodaje się art. 2591 w brzmieniu:
"Art. 2591. Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w
związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku
zachowania tajemnicy mediacji.";
10) w art. 355 ż 2 otrzymuje brzmienie:
"ż 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym,
jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym albo gdy
strony zawarły ugodę przed mediatorem, którą zatwierdził sąd.";
11) w art. 394 w ż 1 po pkt 10 dodaje się pkt 101 w brzmieniu:
"101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem,";
12) art. 436 otrzymuje brzmienie:
"Art. 436. ż 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować
strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy
postępowanie zostało zawieszone.
ż 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem
mediacji może być także pojednanie małżonków.
ż 3. Mediatorami mogą być także kuratorzy sądowi oraz osoby wskazane przez
rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne.
ż 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do mediacji
prowadzonej przez mediatora, o którym mowa w ż 3, albo do stałego
mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w
zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.";
13) uchyla się art. 437 i 438;
14) po art. 4451 dodaje się art. 4452 w brzmieniu:
"Art. 4452. W każdym stanie sprawy o rozwód lub separację sąd może skierować strony do
mediacji w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących
zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy
rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających
rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację. Przepisy art. 436
ż 3 i 4 stosuje się odpowiednio.";
15) po art. 5701 dodaje się art. 5702 w brzmieniu:
"Art. 5702. W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może skierować
uczestników do mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie
sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli uczestnicy postępowania
nie uzgodnili osoby mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez
mediatora, o którym mowa w art. 436 ż 3, albo do stałego mediatora
posiadającego wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w zakresie
prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.";
16) w art. 777 w ż 1 po pkt 2 dodaje się pkt 21 w brzmieniu:
"21) ugoda przed mediatorem,";
17) art. 954 otrzymuje brzmienie:
"Art. 954. Obwieszczenie o licytacji doręcza się:
1) uczestnikom postępowania,
2) organowi gminy, urzędowi skarbowemu miejsca położenia nieruchomości
oraz organom ubezpieczeń społecznych z wezwaniem, aby najpóz
niej w
terminie licytacji zgłosiły zestawienie podatków i innych danin publicznych,
należnych do dnia licytacji.";
18) w art. 999 uchyla się ż 3;
19) w art. 1060:
a) dodaje się ż 11 w brzmieniu:
"ż 11. W sprawach o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie ustawy,
rozporządzenia Rady Ministrów lub rozporządzenia innego organu
konstytucyjnie do tego powołanego, niezgodnych z Konstytucją, ratyfikowaną
umową międzynarodową lub ustawą, a także w sprawie o naprawienie szkody
wyrządzonej przez niewydanie takiego aktu normatywnego, którego obowiązek
wydania przewiduje przepis prawa, wierzyciel - wskazując na tytuł egzekucyjny
- wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio ministra właściwego do spraw
Skarbu Państwa, który jest obowiązany spełnić niezwłocznie świadczenie
stwierdzone tytułem egzekucyjnym ze środków utworzonej w ramach budżetu
państwa rezerwy celowej.",
b) w ż 2 dodaje się drugie zdanie w brzmieniu:
"W przypadku, o którym mowa w ż 11, egzekucję prowadzi się z rachunków bankowych
służących do obsługi centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.".
Art. 2. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z
póz
n. zm.3)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 123 w ż 1 po pkt 2 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
"3) przez wszczęcie mediacji.";
2) w art. 124 ż 2 otrzymuje brzmienie:
"ż 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub
innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń
danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji,
przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie
zakończone.";
3) w art. 125 ż 1 otrzymuje brzmienie:
"ż 1. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu
powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu
polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo
przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną
przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia
roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie
obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w
przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.".
Art. 3. W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968, z póz
n. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 110w w ż 4 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) właściwej jednostce samorządu terytorialnego oraz organom ubezpieczeń społecznych z
wezwaniem, aby najpóz
niej w dniu licytacji zgłosiły zestawienie podatków i innych
danin publicznych, należnych na dzień licytacji,";
2) w art. 112b uchyla się ż 5.
Art. 4. W ustawie z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88, z póz
n. zm.5)) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 4 dodaje się art. 41 w brzmieniu:
"Art. 41. Koszty mediacji nie stanowią wydatków.";
2) po art. 36 dodaje się art. 361 w brzmieniu:
"Art. 361. Jeżeli w toku postępowania zawarto ugodę przed mediatorem, sąd z urzędu
zwraca stronie 3/4 uiszczonego wpisu.".
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.
________
1)
Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny,
ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz ustawę
z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
2)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r.
Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30,
poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z
1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z
1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z
1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r.
Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr
73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471,
Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz.
934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z
1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz.
665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i
1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i
1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz.
1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360,
Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188,
Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11,
poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz.
1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236,
poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384 oraz z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz.
732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398 i Nr 169,
poz. 1413 i 1417.
3)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r.
Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45,
poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55,
poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17,
poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz.
417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz.
272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr
117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr
88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz.
1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49,
poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr
96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783 oraz z 2005 r. Nr 48,
poz. 462 i Nr 157, poz. 1316.
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 113,
poz. 984, Nr 127, poz. 1090, Nr 141, poz. 1178, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1387, Nr
199, poz. 1672, Nr 200, poz. 1679 i Nr 216, poz. 1824, z 2003 r. Nr 80, poz. 718, Nr 135,
poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 193, poz. 1884, Nr 217, poz. 2124 i Nr 228, poz. 2255, z
2004 r. Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870 i 871, Nr 96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1203 oraz z
2005 r. Nr 86, poz. 732.
5)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 233,
poz. 1955, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96, poz. 874 i Nr 139, poz. 1323, z 2004 r. Nr 210,
poz. 2135 oraz z 2005 r. Nr 68, poz. 609.