Tłuszczowce (Lipidy) - Biologia.net.pl
Tłuszczowce stanowią niejednorodną grupę związków organicznych. Różnorodność dotyczy
zarówno składu chemicznego jak i roli, jaką te związki pełnią w organizmach. Lipidy
zbudowane są z atomów węgla, wodoru, tlenu oraz innych pierwiastków, np. azotu czy fosforu.
Są to związki składające się z alkoholi zestryfikowanych z resztami kwasów tłuszczowych lub
kwasów tłuszczowych wraz z innymi związkami chemicznymi. Lipidy można podzielić na lipidy
proste, woski, sterydy i lipidy złożone.
Lipidy proste to estry wyższych kwasów tłuszczowych i trójwodorotlenowego alkoholu -
glicerolu. Trójglicerydy czyli lipidy właściwe, składają się z glicerolu i trzech reszt kwasów
tłuszczowych. Są dwa rodzaje kwasów tłuszczowych  nasycone i nienasycone. Kwasy
nasycone występują u zwierząt, posiadają konsystencję stałą, np. masło, smalec. Wyjątkiem
wśród nich jest tran. Trójglicerydy roślinne, w postaci olejów, posiadają głównie kwasy
nienasycone. Kwasy nasycone nie posiadają wiązań podwójnych w łańcuchu węglowym,
natomiast w łańcuchach kwasów nienasyconych występują wiązania podwójne. Lipidy
właściwe są mniej utlenione i nieuwodnione, dlatego stanowią związki zapasowe, z których
organizm można wytwarzać energię. Tłuszcze stanowią dla organizmów energetyczne związki
zapasowe. U roślin tłuszcze gromadzone są w nasionach, natomiast u zwierząt nadmiar
tłuszczów gromadzony jest między narządami wewnętrznymi i pod skórą w formie tkanki
tłuszczowej. Zwierzęta korzystają z zapasu tłuszczu podczas snu zimowego (niedz
wiedz
,
borsuk). Warstwa tłuszczowa gromadzona pod skórą pełni funkcje termoizolacyjna.
Woski to związki posiadające w swym składzie chemicznym alkohole jednowodorotlenowe.
Pełnią one istotne funkcje ochronną u roślin. Przyczyniają się do ograniczenia parowania z
powierzchni liści i owoców oraz zapobiega wnikaniu patogenów do wnętrzna organizmu.
Zwierzęta wykorzystają woski m.in. do budowy gniazd.
Sterydy są to lipidy o skomplikowanej budowie pierścieniowej. Należą do nich sterole. Pełnią
istotne funkcje fizjologiczne w organizmach zwierząt. U roślin są składnikami błon
komórkowych  sitosterol, u zwierząt funkcję tą pełni cholesterol. Wpływają one przede
wszystkim na przepuszczalność błon komórkowych i ich właściwości mechaniczne. Hormony
płciowe i kory nadnerczy, kwasy żółciowe, prowitamina D i witamina D również należą do
sterydów.
Lipidy złożone to substancje, w których budowie chemicznej jedna reszta kwasu
tłuszczowego zastąpiona jest przez inny związek chemiczny. Jeśli jest nim reszta fosforanowa
są to fosfolipidy, jeśli reszta cukrowa glikolipidy. Biorą udział w budowie błon komórkowych.
1 / 2
Tłuszczowce (Lipidy) - Biologia.net.pl
2 / 2