Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
OBCI
ŻENIA PODATKOWE I UBEZPIECZENIOWE
Opłata produktowa i inne opłaty związane z
zanieczyszczaniem środowiska
WYDZIAA
NAUK EKONOMICZNYCH
Kierunek ZarzÄ…dzanie
Studia stacjonarne
III rok, semestr 6
Aleksandra Białas (150494)
Ilona Jankowska (150528)
Warszawa 2013
1
Spis treści
1. Wstęp .........................................................................................................................................3
2. Opłata produktowa z tytułu wprowadzania na rynek wyrobów w opakowaniach i niektórych
produktów ..........................................................................................................................................3
2.1. Formy rozliczenia ................................................................................................................5
3. Opłata produktowa od wprowadzających na rynek sprzęt elektryczny i elektroniczny .................6
3.1. Definicja wprowadzającego sprzęt .......................................................................................7
3.2. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym ..................................................7
3.3. Szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów sprzętu
elektrycznego i elektronicznego ......................................................................................................9
4. Wpłaty na rzecz kinematografii .................................................................................................13
4.1. Podmioty obciążone wpłatą na rzecz kinematografii ..........................................................14
4.2. Wysokość i termin wpłaty na rzecz kinematografii ............................................................14
5. Opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów.............................15
5.1. Podstawa naliczania opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników służących do utrwalania
utworów .......................................................................................................................................16
5.2. Szczegółowe stawki opłat od sprzedaży urządzeń i nośników służących do utrwalania
utworów .......................................................................................................................................16
6. Podsumowanie .........................................................................................................................19
7. Bibliografia ................................................................................................................................20
2
1. Wstęp
Każdego roku na całym świecie powstają miliony ton odpadów, które zanieczyszczają
środowisko. Przedsiębiorstwa, które chcą zajmować się zbieraniem, transportem,
usuwaniem i odzyskiwaniem z odpadów materiałów oraz energii, muszą posiadać specjalne
pozwolenie na prowadzenie takiej działalności. Działalność ta jest ściśle kontrolowana, gdyż
wiele odpadów jest szczególnie szkodliwych dla środowiska. Bardzo ważną kwestią jest
zastępowanie składowania odpadów działaniami pozwalającymi uzyskać z nich materiały,
surowce lub energiÄ™.
Odzysk i recykling są to główne sposoby uzyskiwania z odpadów różnych materiałów
i surowców. Odzysk to działania, które nie stwarzają zagrożenia dla życia, zdrowia
i środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów lub prowadzące do odzyskania
z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. Recykling natomiast jest to
odzysk, prowadzący do powtórnego przetwarzania substancji materiałów zawartych
w odpadach w celu uzyskania materiałów o przeznaczeniu pierwotnym lub innym, w tym też
recykling organiczny, z wyjÄ…tkiem odzysku energii. W dyrektywach unijnych zobowiÄ…zano
państwa członkowskie do osiągania docelowych poziomów odzysku i recyklingu dla
poszczególnych rodzajów odpadów opakowań i poużytkowych, niektórych produktów, jak
również sprzętu elektrycznego i elektronicznego i samochodów osobowych, które zostały
wycofane z eksploatacji.
W Polsce przepisy o ograniczaniu odpadów opakowaniowych przeznaczonych do
składowania oraz mające na celu upowszechnianie ich selektywnej zbiórki wprowadzono 1
stycznia 2002 roku. Wobec podmiotów, które nie wywiązują się z obowiązku odzysku
i recyklingu, stosowana jest kara finansowa w formie opłaty produktowej.1
2. Opłata produktowa z tytułu wprowadzania na rynek wyrobów w
opakowaniach i niektórych produktów
Polityka Ekologiczna Państwa podaje następującą definicję opłat produktowych:  są to
obciążenia nakładane na produkty szkodliwe dla środowiska w fazie produkcji, konsumpcji
lub składowania, charakteryzujące się rozproszonym sposobem konsumpcji (np.
gospodarstwa domowe), powodujące relatywnie niewielkie szkody środowiskowe w skali
pojedynczego aktu zużycia  konsumpcyjnego i/lub produkcyjnego  lecz wywołujące istotne
zagrożenia dla środowiska jeśli chodzi o zużycie jako całość .2
Obowiązek uiszczania opłaty produktowej zależy przede wszystkim od tego, czy
przedsiębiorca wprowadza na teren kraju produkty w opakowaniach. Ważny jest tez rodzaj
opakowania, rodzaje produktów wprowadzanych na rynek oraz powierzchnia handlowa
sprzedajÄ…cego produkty w opakowaniach.
Przepisy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r., Nr 90,
1
J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
2
http://www.podatki.abc.com.pl
3
poz. 607 z póz
n. zm.) obejmują przedsiębiorców, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej:
·ð wprowadzajÄ…cych na rynek krajowy (zarówno wytwarzajÄ…cych, jak i importujÄ…cych)
wymienione w załącznikach do ww. ustawy produkty w opakowaniach oraz produkty
uciążliwe dla środowiska;
·ð pakujÄ…cych produkty wytwarzane przez innego przedsiÄ™biorcÄ™ i wprowadzajÄ…cych je
na rynek;
·ð przedsiÄ™biorców, którzy zlecili jedynie wytworzenie produktu lub produktu
w opakowaniu;
·ð prowadzÄ…cych jednostkÄ™ lub jednostki handlu detalicznego, o powierzchni handlowej
powyżej 500 m2, sprzedających produkty tam pakowane;
·ð prowadzÄ…cych wiÄ™cej niż jednÄ… jednostkÄ™ handlu detalicznego o Å‚Ä…cznej powierzchni
5000 m2, bez względu na powierzchnię pojedynczej jednostki,
·ð sprzedajÄ…cych produkty tam pakowane;
·ð importerów towarów, których częściami skÅ‚adowymi lub przynależnoÅ›ciami sÄ…
produkty wymienione w ustawie;
·ð przedsiÄ™biorców wprowadzajÄ…cych na terytorium kraju produkty lub produkty
w opakowaniach w drodze importu lub wewnątrz wspólnotowego nabycia, na
potrzeby własne.
Przedsiębiorca ma obowiązek zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów
opakowaniowych i poużytkowych od 1 stycznia 2006 r. odpadów opakowaniowych z:
·ð tworzyw sztucznych;
·ð aluminium;
·ð stali, w tym z blachy stalowej;
·ð papieru i tektury;
·ð opakowaÅ„ ze szkÅ‚a gospodarczego poza ampuÅ‚kami;
·ð opakowaÅ„ z materiałów naturalnych np. drewna i tekstyliów;
·ð opakowaÅ„ z drewna;3
Opłata produktowa nie dotyczy przedsiębiorcy, który eksportuje lub dokonuje
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w opakowaniach uprzednio wprowadzonych na
terytorium kraju, jak również przedsiębiorcy, zajmujący się produkcją lub obrotem
opakowaniami. Lecz jeśli wyprodukowane opakowania opakują do wysyłki lub sprzedaży, to
dane opakowanie podlega rozliczeniu z odzysku lub recyklingu.
Obowiązkiem przedsiębiorcy, który rozpoczyna działalność gospodarczą, polegającą na
wytwarzaniu, imporcie lub wewnątrzwspólnotowym nabywaniu towarów w opakowaniach
oraz produktów podlegających obowiązkowo procesom odzysku bądz
recyklingu jest
złożenie zawiadomienia o tym fakcie marszałkowi województwa w terminie 14 dni.
Od 2002 roku zakres przedmiotowy opłaty produktowej zwiększa się systematycznie.
W pierwszych latach obowiązywania przepisów ustawy obowiązek odzysku lub recyklingu
odpadów opakowaniowych dotyczył głównie opakowań, które były oznaczone symbolem
3
Opłaty środowiskowe, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie, Departament Opłat
Åšrodowiskowych, Warszawa 2012.
4
PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Uczniów).Od 2004 roku do opłaty zaliczamy również
produkty nieoznaczone tymże symbolem, np. taśma klejąca, tuleje, folie.
Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają odpady opakowaniowe oraz niektóre wyroby powinni
osiągnąć odpowiedni poziom odzysku i recyklingu tych odpadów i produktów. Według
dyrektyw unijnych, na konkretne okresy ustalane sÄ… docelowe poziomy odzysku i recyklingu.
Poszczególne rodzaje odpadów opakowaniowych, mają zróżnicowany poziom recyklingu.
Najniższy jest dla opakowań z naturalnych materiałów (drewno  15%), a najwyższy dla
opakowań z papieru i tektury oraz ze szkła gospodarczego  60%. Docelowy poziom odzysku
dla opon wynosi 75% i recyklingu  15%, a dla olejów smarowych  odpowiednio 50% i 35%
ogólnej masy produktów wprowadzonych na rynek krajowy.
2.1. Formy rozliczenia
Obowiązek zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych
może być realizowany przez przedsiębiorcę samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji
odzysku. Musi on prowadzić ewidencję masy i ilości opakowań, które wprowadza z towarami
na rynek oraz produktów podlegających odzyskowi i recyklingowi, a także ewidencję masy
odpadów opakowaniowych i produktów poddanych odzyskowi lub recyklingowi.
Przedsiębiorca uiszcza opłatę tylko wtedy, gdy nie osiągnie odpowiedniego poziomu
odzysku i/lub recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Potwierdzeniem
wykonania obowiÄ…zku zapewnienia odzysku i recyklingu sÄ… dokumenty potwierdzajÄ…ce
odrębnie odzysk i odrębnie recykling  zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 19
grudnia 2006 r. (Dz. U. Nr 247, poz.1816).
Ponadto przedsiębiorcy, którzy przekroczyli wymagane w danym roku sprawozdawczym
poziomy odzysku i/lub recyklingu, mogą przenieść tę nadwyżkę na rok następny.
Opłatę produktową ustala się indywidualnie dla każdego rodzaju opakowań lub
produktów, których dotyczy odzysk i recykling, jednak ustalając jej wysokość stosujemy wzór
będący iloczynem stawki kwotowej opłaty i różnicy między wymaganym a osiągniętym
poziomem odzysku/recyklingu:
gdzie:
N  wysokość należnej opłaty produktowej w złotych,
W  liczba sztuk lub masa w kg opakowań lub produktów wprowadzonych przez
przedsiębiorcę w roku sprawozdawczym na terytorium kraju,
p  poziom odzysku, recyklingu (w procentach, ustalony w rozporządzeniu Rady Ministrów),
5
o  osiągnięty poziom odzysku, recyklingu odpadów opakowaniowych stanowiący iloraz
wielkości odpadów faktycznie poddanych odzyskowi/recyklingowi i wielkości opakowań lub
produktów wprowadzonych na rynek ( w procentach),
s  stawka jednostkowa opłaty produktowej w zł za sztukę lub za kg.
Przykład:
W 2013 r. przedsiębiorstwo wprowadziło na rynek opakowania z papieru i tektury o masie
20 000 kg. Procentowy poziom recyklingu dla tych odpadów wynosi 50%. Przedsiębiorstwo
oddało do recyklingu 3000 kg opakowań, zatem:
W = 20 000 kg, o = 38%, s = 0,65 zł, p = 50%. Opłata produktowa wyniesie więc:
Przedsiębiorca powinien wpłacić opłatę produktową w kwocie 1560,00 zł do 31 marca 2014
roku.
Szczególnym rodzajem opłaty jest opłata depozytowa. Pobierana jest przy sprzedaży
akumulatora kwasowo  ołowiowego, jeżeli kupujący nie przekaże zużytego akumulatora.
Opłata ta wynosi 30 zł i pobiera ją sprzedawca detaliczny, potwierdzając to w fakturze VAT.
Jeśli w ciągu 30 dni kupujący dostarczy zużyty akumulator, sprzedawca zwraca mu opłatę
depozytową. Akumulatory od sprzedawcy na własny koszt odbiera wytwórca, importer
i przekazuje je do recyklingu.
3. Opłata produktowa od wprowadzających na rynek sprzęt
elektryczny i elektroniczny
Podobnie jak w przypadku odpadów opakowaniowych i poużytkowych, po zużyciu sprzętu
elektrycznego i elektronicznego powstaje również wiele odpadów, które są bardzo szkodliwe
dla środowiska i zdrowia ludzi. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
określa dokładne wymagania dotyczące sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz jego
wprowadzania do obrotu ze względu na póz
niejsze prawidłowe zagospodarowanie odpadów
powstających z tego sprzętu oraz wymogi postępowania ze zużytym sprzętem, który jest
odpadem. Jest to regulacja, która wprowadza rozszerzoną odpowiedzialność producenta
sprzętu (również innego wprowadzającego sprzęt), zatem na tę grupę podmiotów ustawa
nakłada szczególnie liczne obowiązki, zarówno związane ze sprzętem wprowadzanym do
obrotu, jak i wymagania związane z zagospodarowaniem odpadów powstałych z tego
sprzętu.
6
3.1. Definicja wprowadzającego sprzęt
Według definicji z art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z póz
n. zm.), wprowadzający sprzęt
jest to przedsiębiorca, który:
a) produkuje i wprowadza sprzęt do obrotu pod własnym oznaczeniem,
b) wprowadza sprzęt do obrotu pod własnym oznaczeniem wyprodukowany przez innego
przedsiębiorcę,
c) importuje sprzęt - z wyjątkiem przedsiębiorcy, który zapewnia wyłącznie finansowanie
zgodne z warunkami określonymi w umowie finansowania.4
Należy przy tym zauważyć, że wprowadzającymi są nie tylko te firmy, które umieszczają
sprzęt na polskim rynku. Są to również te, które nie sprzedają towarów w Polsce, tylko
w innych krajach Unii. Jest to ważne dla prowadzących sprzedaż przez Internet lub telewizję,
może się zdarzyć, że wprowadzają sprzęt wyłącznie do innych krajów niż Polska. Ustawa nie
zwalnia też z obowiązków tych firm, które przywożą urządzenia z zagranicy tylko na potrzeby
własnego przedsiębiorstwa.
3.2. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Na wprowadzającego sprzęt ustawa nakłada szereg obowiązków. Jednocześnie wskazuje,
kto jest odpowiedzialny za realizację niektórych obowiązków w przypadku gdy podmiot
wprowadzający sprzęt na rynek unijny, ale nie bezpośrednio na terytorium Polski, nie
realizuje tych obowiązków. W takim przypadku, gdy wprowadzający sprzęt nie jest wpisany
do rejestru prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, albo będąc
wpisanym do rejestru nie realizuje zgodnie z ustawą obowiązków obciążających
wprowadzającego sprzęt, niektóre obowiązki przejmuje przedsiębiorca dokonujący
wewnątrzwspólnotowego nabycia jego sprzętu.5
Ogólnie wprowadzający sprzęt jest zobowiązany do zorganizowania i sfinansowania
odbierania od zbierających zużytego sprzętu, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu
i unieszkodliwiania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych.6 Przed
rozpoczęciem działalności polegającej na wprowadzeniu sprzętu na terytorium kraju,
przedsiębiorca posiada następujące obowiązki, wynikające z ustawy o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym:
1. art. 7 - wniosek do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska o wpis do rejestru
(podlega opłacie rejestrowej oraz opłacie rocznej, a ich wysokość zależy od obrotu netto ze
sprzedaży sprzętu elektrycznego i elektronicznego w poprzednim roku obrotowym),
2. art. 13  wniosek o wykreślenie z rejestru,
4
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz.
1495, z póz
n. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 13.
5
http://www.srodowisko.abc.com.pl.
6
J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
7
3. art. 18  wniesienie zabezpieczenia finansowego (w przypadku: niezawarcia umowy
z organizacją odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wygaśnięcia lub rozwiązania
umowy z taką organizacją, otwarcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości organizacji odzysku;
może być przeznaczone na sfinansowanie zbierania, przetwarzania, odzysku, w tym
recyklingu i unieszkodliwiania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych),
4. art. 19  formy zabezpieczenia finansowego (może być m.in. w formie depozytu
wpłaconego na odrębny rachunek GIOŚ, gwarancji bankowej złożonej do Narodowego
Funduszu Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej),
5. art. 21  umieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach,
6. art. 24  sprawozdanie o wprowadzonym sprzęcie,
7. art. 25  informacja o kosztach gospodarowania odpadami,
8. art. 27-34:
 zorganizowanie i sfinansowanie odbierania od zbierajÄ…cych i dalszego
gospodarowanie sprzętem pochodzącym z gospodarstw domowych,
 minimalne roczne poziomy zbierania sprzętu pochodzącego z gospodarstw
domowych (gdy łączna masa metali, minerałów, szkła lub drewna przekracza 90% masy
wyrobu, wprowadzający sprzęt musi prowadzić dodatkową ewidencję dotyczącą ilości i masy
wprowadzanego sprzętu),
 odpowiedzialność za  stary i  nowy sprzęt,
 zorganizowanie i sfinansowanie zbierania i gospodarowania sprzętem pochodzącym
od innych użytkowników niż gospodarstwa domowe,
 poziomy odzysku i recyklingu (w 10 grupach uwzględniono 102 rodzaje sprzętu;
poziomy te należy ustalać odrębnie dla każdej grupy sprzętu, z wyjątkiem grupy 5, gdzie
w odniesieniu do zużytego sprzętu oświetleniowego ustala się poziom recyklingu i odzysku
łącznie dla rodzajów sprzętu 2-5 oraz 1 i 6; minimalne roczne poziomy zbierania zużytego
sprzętu to 24%, a dla sprzętu oświetleniowego 40%),
 sprawozdana o zebranym sprzęcie i o osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu,
 ewidencja ilości i masy sprzętu,
 umowa z zakładami przetwarzania i składanie wykazu zakładów przetwarzania,
 obligatoryjne przekazanie organizacji odzysku obowiązków dot. sprzętu
oświetleniowego,
9. art. 64  opłata produktowa w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów
zbierania, odzysku i recykling,
10. art. 67  roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej.
Jeśli chodzi o obowiązek rozliczania się z osiągnięcia wymaganego poziomu odzysku
i recyklingu zużytego sprzętu, przy braku uzyskania minimalnego poziomu zbierania
wprowadzający sprzęt powinien ponieść opłatę produktową. Podstawę ustalenia opłaty
stanowi masa w kilogramach zużytego sprzętu, zebranego i przekazanego do prowadzącego
zakład przetwarzania. Ustalając ilość i masę sprzętu wprowadzającego na terytorium danego
kraju, nie uwzględnia się sprzętu, który został wyeksportowany lub był przedmiotem
8
wewnątrzwspólnotowej dostawy dokonanej przez wprowadzającego sprzęt. Kwota opłaty
produktowej jest to iloczyn stawki kwotowej opłaty produktowej i różnicy między
wymaganym a osiągniętym poziomem odpowiednio zbierania, odzysku albo recyklingu
zużytego sprzętu. Szczegółowe stawki opłat są okreslane przez Ministra właściwego do
spraw środowiska w porozumieniu z właściwym ministrem do spraw finansów w drodze
rozporzÄ…dzenia.
3.3. Szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych
rodzajów sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Szczegółow
a stawka w
Numer i nazwa grupy zł za 1 kg
Numer i nazwa rodzaju sprzętu
sprzętu wprowadzo
nego
sprzętu
1. Wielkogabarytowe urządzenia chłodzące 1,80
2. Chłodziarki 1,80
3. Zamrażarki 1,80
4. Pozostałe wielkogabarytowe urządzenia używane do 1,80
chłodzenia, konserwowania i przechowywania żywności
5. Pralki 1,80
6. Suszarki do ubrań 1,80
7. Zmywarki 1,80
8. UrzÄ…dzenia kuchenne, w tym kuchenki 1,80
9. Piece elektryczne 1,80
1. Wielkogabarytowe
urzÄ…dzenia
10. Elektryczne płyty grzejne 1,80
gospodarstwa
11. Mikrofalówki 1,80
domowego
12. Pozostałe wielkogabarytowe urządzenia używane do 1,80
gotowania i innego typu przetwarzania żywności
13. Elektryczne urzÄ…dzenia grzejne 1,80
14. Grzejniki elektryczne 1,80
15. Pozostałe wielkogabarytowe urządzenia używane do 1,80
ogrzewania pomieszczeń, łóżek, mebli wypoczynkowych
16. Wentylatory elektryczne 1,80
17. UrzÄ…dzenia klimatyzacyjne 1,80
18. Pozostały sprzęt wentylujący, wyciągi wentylacyjne i 1,80
sprzęt konfekcjonujący
1. Odkurzacze 1,80
2. Małogabarytowe
urzÄ…dzenia
2. Zamiatacze do dywanów 1,80
9
gospodarstwa
3. Pozostałe urządzenia czyszczące 1,80
domowego
4. Urządzenia używane do szycia, dziania, tkania i innego 1,80
typu przetwarzania wyrobów włókienniczych
5. Żelazka i pozostałe urządzenia do prasowania, 1,80
maglowania i pozostałe urządzenia służące do pielęgnacji
ubrań
6. Tostery 1,80
7. Frytownice 1,80
8. Rozdrabniacze, młynki do kawy oraz urządzenia do 1,80
otwierania i zamykania pojemników i opakowań
9. Noże elektryczne 1,80
10. Urządzenia do strzyżenia włosów, suszenia włosów, 1,80
szczotkowania zębów, golenia, masażu oraz pozostałe
urządzenia do pielęgnacji ciała
11. Zegary, zegarki oraz urządzenia do celów odmierzania, 1,80
wskazywania lub rejestrowania czasu
12. Wagi 1,80
13. Pozostałe małogabarytowe urządzenia gospodarstwa 1,80
domowego
A. Scentralizowane przetwarzanie danych:
1. Komputery duże 1,80
2. Stacje robocze 1,80
3. Jednostki drukujÄ…ce 1,80
B. Komputery osobiste:
1. Komputery osobiste stacjonarne, w tym procesor, mysz, 1,80
monitor i klawiatura
2. Laptopy, w tym procesor, mysz, monitor i klawiatura 1,80
3. Notebooki 1,80
4. Notepady 1,80
3. Sprzęt
teleinformatyczny i
5. Drukarki 1,80
telekomunikacyjny
6. Sprzęt kopiujący 1,80
7. Elektryczne i elektroniczne maszyny do pisania 1,80
8. Kalkulatory kieszonkowe i biurowe 1,80
9. Pozostały sprzęt do zbierania, przechowywania, 1,80
przetwarzania, prezentowania lub przekazywania
informacji drogÄ… elektronicznÄ…
10. Terminale i systemy użytkownika 1,80
11. Faksy 1,80
12. Teleksy 1,80
13. Telefony 1,80
10
14. Automaty telefoniczne 1,80
15. Telefony bezprzewodowe 1,80
16. Telefony komórkowe 1,80
17. Systemy zgłoszeniowe/sekretarki automatyczne 1,80
18. Pozostałe produkty lub sprzęt służący do transmisji 1,80
głosu, obrazu lub innych informacji za pomocą technologii
telekomunikacyjnej
1. Odbiorniki radiowe 1,80
2. Odbiorniki telewizyjne 1,80
3. Kamery video 1,80
4. Sprzęt video 1,80
5. Sprzęt hi-fi 1,80
4. Sprzęt audiowizualny
6. Wzmacniacze dz
więku 1,80
7. Instrumenty muzyczne 1,80
8. Pozostałe produkty lub sprzęt do celów nagrywania lub 1,80
odtwarzania dz
więku lub obrazów, w tym sygnałów lub
innych technologii, dystrybucji dz
więku i obrazu za
pomocÄ… technologii telekomunikacyjnych
1. Oprawy oświetleniowe do lamp fluorescencyjnych, z 1,80
wyjątkiem opraw oświetleniowych stosowanych w
gospodarstwach domowych
2. Liniowe lampy fluorescencyjne 18,00
3. Kompaktowe lampy fluorescencyjne 18,00
5. Sprzęt oświetleniowy
4. Wysokoprężne lampy wyładowcze, w tym ciśnieniowe 18,00
lampy sodowe oraz lampy metalohalogenkowe
5. Niskoprężne lampy sodowe 18,00
6. Pozostałe urządzenia oświetleniowe służące do celów 1,80
rozpraszania i kontroli światła, z wyjątkiem żarówek
1. Wiertarki 1,80
2. Piły 1,80
3. Maszyny do szycia 1,80
4. Urządzenia do skręcania, mielenia, piaskowania, 1,80
6. Narzędzia elektryczne przemiału, piłowania, cięcia, nawiercania, robienia
i elektroniczne, z otworów, nabijania, składania, gięcia lub podobnych
wyjątkiem metod przetwarzania drewna, metalu i innych materiałów
wielkogabarytowych,
5. Narzędzia do nitowania, przybijania lub przyśrubowania 1,80
stacjonarnych narzędzi
lub usuwania nitów, gwoz
dzi, śrub lub podobnych
przemysłowych
zastosowań
6. Narzędzia do spawania, lutowania lub podobnych 1,80
zastosowań
7. UrzÄ…dzenia do rozpylania, rozprowadzania, rozpraszania 1,80
lub innego typu nanoszenia cieczy lub substancji gazowych
11
innymi metodami
8. Narzędzia do koszenia trawy lub innych prac 1,80
ogrodniczych
9. Pozostałe narzędzia elektryczne i elektroniczne 1,80
1. Kolejki elektryczne lub tory wyścigowe 1,80
2. Kieszonkowe konsole do gier video 1,80
3. Gry video 1,80
4. Komputerowo sterowane urzÄ…dzenia do uprawiania 1,80
sportów rowerowych, nurkowania, biegania, wiosłowania
7. Zabawki, sprzęt
5. Sprzęt sportowy z elektrycznymi lub elektronicznymi 1,80
rekreacyjny i sportowy
składowymi
6. Automaty uruchamiane monetÄ…, banknotem 1,80
(pieniądzem papierowym), żetonem lub innym podobnym
artykułem
7. Pozostałe zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy 1,80
1. Sprzęt do radioterapii 1,80
2. Sprzęt do badań kardiologicznych 1,80
3. Sprzęt do dializoterapii 1,80
4. Sprzęt do wentylacji płuc 1,80
5. UrzÄ…dzenia medyczne wykorzystujÄ…ce technikÄ™ 1,80
8. PrzyrzÄ…dy medyczne, nuklearnÄ…
z wyjÄ…tkiem wszystkich
6. Sprzęt laboratoryjny do diagnozowania in vitro 1,80
wszczepianych i
skażonych produktów
7. Analizatory 1,80
8. Zamrażarki laboratoryjne 1,80
9. Testy płodności 1,80
10. Pozostałe urządzenia do wykrywania, zapobiegania, 1,80
monitorowania, leczenia, łagodzenia choroby, urazów lub
niepełnosprawności
1. Czujniki dymu 1,80
2. Regulatory ciepła 1,80
3. Termostaty 1,80
9. Przyrządy do nadzoru 4. Urządzenia pomiarowe ważące lub do nastawu używane 1,80
i kontroli
w gospodarstwie domowym lub jako sprzęt laboratoryjny
5. Pozostałe przyrządy nadzoru i kontroli używane w 1,80
obiektach i instalacjach przemysłowych (np. w panelach
sterowniczych)
1. Automaty do wydawania napojów gorących 1,80
2. Automaty do wydawania butelek lub puszek z zimnymi i 1,80
10. Automaty do
gorÄ…cymi napojami
wydawania
3. Automaty do wydawania produktów stałych 1,80
4. Automaty do wydawania pieniędzy - bankomaty 1,80
12
5. Inne wydajÄ…ce wszelkiego rodzaju produkty 1,80
Tabela 1. Podstawa prawna: rozporzÄ…dzenie Ministra Åšrodowiska z dnia 25 stycznia 2006 r. w
sprawie szczegółowych stawek opłat produktowych dla sprzętu (Dz.U. Nr 19, poz. 152).
W przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku recyklingu, stawka opłaty
produktowej wynosi 1,80 zł za 1 kg niewykonanego poziomu odzysku i recyklingu dla
wszystkich rodzajów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (tabela 1).
Przykładowo, jeśli sprzedawca sprzeda lodówkę, a nie uzyska zużytej, zapłaci od 80 zł do
150zł w zależności od jej gabarytu. Użytkownicy (nabywcy) sprzętu gospodarstw domowych
są zobowiązani do oddania zużytego sprzętu zbierającemu taki sprzęt. Przy sprzedaży takiego
sprzętu, zarówno sprzedawca detaliczny, jak i hurtowy mają obowiązek nieodpłatnego
przyjęcia zużytego sprzętu w ilości i rodzaju zakupywanego sprzętu.
Ze względu na to, iż na wprowadzającym sprzęt obowiązek osiągnięcia wyznaczonego
poziomu odzysku i recyklingu, jak również sfinansowania zbierania, przetwarzania, odzysku
i recyklingu i unieszkodliwiania zużytego sprzętu, nasuwa się pytanie, kto w rzeczywistości
poniesie te wydatki. Z pewnością większą część tych kosztów poniesie ostateczny klient, gdyż
im większy jest popyt na sprzęt, tym łatwiej przerzucić koszta finansowe związane z ekologią
na ostatecznych nabywców.7
4. Wpłaty na rzecz kinematografii
Bardzo specyficznym rodzajem obciążeń finansowych, które dotyczą niektórych
przedsiębiorców są wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. W zależności od
rodzaju prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zmienia się zakres podmiotowy
tego obciążenia. Generalnie wpłata na rzecz kinematografii dotyczy tych podmiotów,
których przedmiotem działania są następujące kategorie:
·ð dystrybucja filmów,
·ð rozpowszechnianie filmów,
·ð emisja reklam,
·ð udostÄ™pnianie programów telewizyjnych itp.
7
J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
13
4.1. Podmioty obciążone wpłatą na rzecz kinematografii
Tego rodzaju wpłatą obciążone są podmioty, które:
·ð prowadzÄ… kino - z tytuÅ‚u wyÅ›wietlania filmów i reklam,
·ð prowadzÄ… dystrybucjÄ™ i wynajem noÅ›ników z nagranymi na nich filmami - z tytuÅ‚u
sprzedaży oraz wynajmu nośników z nagranymi filmami,
·ð nadajÄ… programy telewizyjne opÅ‚at za dostÄ™p do nadawanych programów,
·ð reemitujÄ… programy telewizyjne lub Å›wiadczÄ… usÅ‚ugi reemisji,
·ð udostÄ™pniajÄ… programy telewizyjne nadawane lub reemitowane na platformie
cyfrowej.
4.2. Wysokość i termin wpłaty na rzecz kinematografii
Zgodnie z zgodnie z art. 19 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz.U. nr 132, poz.
1111):
1. Podmiot prowadzący kino dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5%
przychodu uzyskanego z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie, przed po-działem
z podmiotem prowadzÄ…cym dystrybucjÄ™.
2. Podmiot prowadzący dystrybucję dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5%
przychodu uzyskanego ze sprzedaży oraz wynajmu nośników z nagranymi na nich
filmami oraz z umów upoważniających inne podmioty do takiej sprzedaży lub wynajmu.
3. Nadawca programu telewizyjnego dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości
1,5% przychodu uzyskanego z tytułu emisji reklam, telesprzedaży i audycji
sponsorowanych albo przychodu pochodzącego z pobranych bezpośrednio od
abonentów opłat za dostęp do nadawanych programów, jeżeli przychód ten w danym
okresie rozliczeniowym jest wyższy.
4. Operator platformy cyfrowej dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5%
przychodu uzyskanego z tytułu przychodów pochodzących z opłat za do-stęp do
programów telewizyjnych nadawanych lub reemitowanych na platformie cyfrowej.
5. Operator telewizji kablowej dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5%
przychodu uzyskanego z tytułu przychodów pochodzących z opłat za do-stęp do
reemitowanych programów telewizyjnych oraz świadczenia usług reemisji.
6. Podmiot kontrolowany w ramach grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów
o ochronie konkurencji i konsumentów przez podmiot, o którym mowa w ust. 1-5,
dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5 % przychodu uzyskanego z tytułów,
o których mowa w ust. 1-5. W takim przypadku podmiot kontrolujący może od kwoty
należnej Instytutowi z tytułu, o którym mowa w ust. 1-5, odliczyć, w danym okresie
rozliczeniowym, kwoty faktycznie wpłacone na rzecz Instytutu z tego tytułu, w tym
samym okresie rozliczeniowym, przez podmiot kontrolowany w ramach grupy
kapitałowej.
14
7. Publiczny nadawca telewizyjny jest zobowiązany przeznaczyć na produkcję fil-mów nie
mniej niż 1,5% rocznych wpływów z abonamentu za posiadanie odbiorników
telewizyjnych. Z wykonania tego obowiÄ…zku nadawca przekazuje Dyrektorowi roczne
sprawozdanie w terminie do końca pierwszego kwartału roku kalendarzowego.
W przypadku gdy kwota, o której mowa w zdaniu pierwszym, nie zostanie w całości
wydatkowana na produkcję filmów, nadawca przekazuje Instytutowi różnicę wynikającą
z rozliczenia w terminie 1 miesiąca po upływie pierwszego kwartału roku
kalendarzowego.
8. Wpłaty, o których mowa w ust. 1-5 i 6, są przekazywane w okresach kwartalnych,
w terminie 30 dni po upływie kwartału.
9. Do należności z tytułu wpłat, o których mowa w ust. 1-5, 6 i 7, stosuje się odpowiednio
przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U.
z 2005 r. Nr 8, poz. 60, Nr 85, poz. 727 i Nr 86, poz. 732), z tym, że uprawnienia organu
podatkowego przysługują Dyrektorowi, a uprawnienia organu odwoławczego -
ministrowi.
10. Wpłaty, o których mowa w ust. 1-5, 6 i 7, stanowią koszty uzyskania przy-chodów,
w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w dacie ich poniesienia.8
Obowiązek dokonywania wpłat nałożony przez ww. ustawę na określone podmioty
w określonej procentowo wysokości ma charakter publicznoprawnego, przymusowego oraz
bezzwrotnego świadczenia na rzecz Państwa. Jest więc daniną publiczną (podatkiem) mającą
służyć realizacji określonych zadań Państwa.
5. Opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników służących do
utrwalania utworów
Od połowy roku 1996 producenci i importerzy urządzeń i nośników służących do
utrwalania utworów są zobowiązani do wnoszenia specjalnej opłaty za rzecz organizacji
zbiorowego zarzÄ…dzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. 9
Opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów kryją się pod
różnymi nazwami - copyright levies, opłata reprograficzna czy opłata produkcyjno-
importowa.
Opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów uiszczają
producenci i importerzy od sprzedaży:
·ð magnetofonów i innych podobnych urzÄ…dzeÅ„ oraz zwiÄ…zanych z nimi czystych
nośników,
·ð magnetowidów i innych urzÄ…dzeÅ„ oraz zwiÄ…zanych z nimi czystych noÅ›ników,
8
art. 19 Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz.U. 2005 nr 132 poz. 111)
9
J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
15
·ð kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urzÄ…dzeÅ„ reprograficznych oraz
związanych z nimi czystych nośników.
5.1. Podstawa naliczania opłaty od sprzedaży urządzeń i nośników
służących do utrwalania utworów
Zgodnie z art. 20 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83). podstawą naliczania opłaty jest przychód ze
sprzedaży urządzeń.
Dla poszczególnych urządzeń przyjęto procentowe stawki do ustalania kwoty opłaty.
Stawki są zróżnicowane w zależności od urządzenia i wahają się w przedziale od 1 do 3%.
Jednak największa liczba urządzeń jest objęta najwyższą, czyli 3% stawką.
Regulacja prawna dotycząca omawianych opłat nie jest zbyt obszerna. Oprócz
przywołanego art. 20 ustawy do dyspozycji mamy jeszcze tylko rozporządzenie Ministra
Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników
służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich
sprzedaży przez producentów i importerów (znowelizowane w 2011 roku), które
w szczególności określa wysokość opłat od poszczególnych rodzajów urządzeń i nośników.
5.2. Szczegółowe stawki opłat od sprzedaży urządzeń i nośników
służących do utrwalania utworów
WYKAZ MAGNETOFONÓW I INNYCH PODOBNYCH URZ
DZEC
ORAZ ZWI
ZANYCH Z NIMI
CZYSTYCH NOŚNIKÓW ORAZ WYSOKOŚC POBIERANYCH OD NICH OPA
AT
Wysokość opłaty w
% liczona
Lp. Typ urządzenia lub nośnika od ceny sprzedaży
urzÄ…dzenia
lub nośnika
1 Zestaw wieżowy z magnetofonem i odtwarzaczem płyt CD z 2
funkcjÄ…
nagrywania
2 Zestaw wieżowy z magnetofonem i odtwarzaczem płyt CD 1,5
3 Radio z magnetofonem i odtwarzaczem płyt CD z funkcją 2
nagrywania
4 Radio z magnetofonem i odtwarzaczem płyt CD 1,5
5 Radio z magnetofonem 1,5
6 Radio z odtwarzaczem MD z funkcjÄ… nagrywania 1,5
7 Radio z odtwarzaczem CD z funkcjÄ… nagrywania 1,5
16
8 Odtwarzacz CD z funkcjÄ… nagrywania 3
9 Odtwarzacz MD z funkcjÄ… nagrywania 3
10 Komputerowy dysk twardy 1
11 Nagrywarka komputerowa CD 2
12 12 Nagrywarka CD 3
13 Magnetofon 3
14 Zestaw wieżowy bez CD 1,5
15 PÅ‚yta CD/R 3
16 PÅ‚yta CD/RW 3
17 PÅ‚yta CD/DAT 3
18 PÅ‚yta MD 3
19 Kaseta magnetofonowa 3
20 Karta pamięci 1
21 Odtwarzacze formatu mp3 3
Tabela 2. Podstawa prawna: ROZPORZ
DZENIE MINISTRA KULTURY z dnia 2 czerwca 2003 r.
w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz
opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów.
WYKAZ MAGNETOWIDÓW I INNYCH PODOBNYCH URZ
DZEC
ORAZ ZWI
ZANYCH Z NIMI
CZYSTYCHNOŚNIKÓW ORAZ WYSOKOŚĆ POBIERANYCH OD NICH OPA
AT
Wysokość opłaty w
% liczona
Lp. Typ urządzenia lub nośnika od ceny sprzedaży
urzÄ…dzenia
lub nośnika
1 Magnetowid 3
2 Odtwarzacz kaset video z funkcjÄ… nagrywania 3
3 Odtwarzacz systemu DVD z funkcjÄ… nagrywania 3
4 Zestaw telewizor z magnetowidem 2
5 Zestaw telewizor z odtwarzaczem systemu DVD z funkcjÄ… 2
nagrywania
6 Kamera filmowa nieprofesjonalna osobistego użytku 1
7 PÅ‚yta DVD/R 3
8 Kaseta formatu VHS 3
9 Kaseta formatu VHS/D 3
10 Kaseta do kamery filmowej nieprofesjonalnej osobistego 1
użytku, inna niż kaseta formatu VHS lub VHS/D
Tabela 3. Podstawa prawna: ROZPORZ
DZENIE MINISTRA KULTURY z dnia 2 czerwca 2003 r.
w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz
opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów.
17
WYKAZ KSEROKOPIAREK, SKANERÓW I INNYCH PODOBNYCH URZ
DZEC

REPROGRAFICZNYCH ORAZ ZWI
ZANYCH Z NIMI CZYSTYCH NOŚNIKÓW I WYSOKOŚĆ
POBIERANYCH OD NICH OPA
AT
Lp. Wysokość opłaty w
% liczona od ceny
Typ urządzenia lub nośnika sprzedaży
urzÄ…dzenia lub
nośnika
1 Kopiarka, w tym atramentowa, laserowa, analogowa i
termosublimacyjna 3
2 Skaner płaski 3
3 Skaner innego typu, w tym ręczny i szczelinowy 2
4 Faks termiczny 1
5 Faks na papier zwykły ze skanerem szczelinowym 1,5
6 Faks na papier zwykły ze skanerem płaskim 2
7 Drukarka atramentowa i drukarka laserowa 1,5
8 Papier formatu A3 i A4 1,25
9 UrzÄ…dzenie wielofunkcyjne zawierajÄ…ce skaner i kopiarkÄ™, bez
innych funkcji 3
10 UrzÄ…dzenie wielofunkcyjne zawierajÄ…ce skaner lub kopiarkÄ™
oraz zawierajÄ…ce inne funkcje 2,8
11 UrzÄ…dzenie wielofunkcyjne zawierajÄ…ce skaner lub kopiarkÄ™, z
zablokowanymi innymi funkcjami  udostępnianymi na
żądanie 2,9
12 1
Kopiarka, drukarka lub urządzenie wielofunkcyjne  zdolne do ale nie więcej niż
wykonywania kopii utworów także na arkuszach papieru 100 zł
formatu powyżej A3 (urządzenia wielkoformatowe)
Tabela 4. Podstawa prawna: Załącznik do rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 12 maja 2011 r. (poz. 616)
18
6. Podsumowanie
Stan otaczającego nas środowiska wymusza podejmowania działań ograniczających nie
tylko dalsze jego zanieczyszczenie, ale przede wszystkim znaczne zmniejszenie emisji do
środowiska substancji szkodliwych.10 Zanieczyszczenia mogą być powodowane różnego
rodzaju działaniami, aby im zapobiec państwo narzuca na obywateli obowiązki, które mają je
ograniczać. Wobec przedsiębiorstw nie przestrzegających przepisów związanych z ochroną
środowiska stosowane są np. opłaty produktowe, recyklingowe, czy kary pieniężne. Kary
pieniężne są szczególnie wysokie w przypadku nie przestrzegania przepisów ustawy
o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Najniższa kara wynosi 2 000 zł,
a najwyższa 5 000 000 zł. Opłaty przedsiębiorców za niewywiązywanie się w pełni z
obowiązku odzysku, recyklingu oraz opłat związanych z zanieczyszczeniem środowiska
gromadzone sÄ… w Narodowym Funduszu Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej.
Istnieje jednak możliwość uniknięcia opłaty produktowej i recyklingowej. Przedsiębiorca w
tym kierunku ma do wyboru dwie ścieżki: współprace z agencją odzysku lub samodzielną
realizację. Najkorzystniejszym i najprostszym rozwiązaniem zarówno pod kątem finansowym,
jak i pod kątem prowadzenia dokumentacji wydaje się współpraca z organizacją odzysku.
Podsumowując opłata produktowa ma na celu zmotywowanie przedsiębiorców do
poszukiwania innych rozwiązań realizacji obowiązku  korzystniejszych dla środowiska, ale
także bardziej opłacalnych finansowo dla przedsiębiorcy.
10
J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, str. 383, PWE, Warszawa 2009.
19
7. Bibliografia
1. J. Ickiewicz, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
2. Opłaty środowiskowe, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w
Warszawie, Departament Opłat Środowiskowych, Warszawa 2012.
3. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia
kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych
urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów.
4. RozporzÄ…dzenie Ministra Åšrodowiska z dnia 25 stycznia 2006 r. w sprawie
szczegółowych stawek opłat produktowych dla sprzętu (Dz.U. Nr 19, poz. 152).
5. RozporzÄ…dzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 12 maja 2011 r.
6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.
U. Nr 180, poz. 1495, z póz
n. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 13.
7. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz.U. 2005 nr 132 poz. 111).
8. http://www.srodowisko.abc.com.pl.
9. http://www.podatki.abc.com.pl
10. http://ipwsieci.pl/wpis,48,Oplaty_od_urzadzen_i_czystych_nosnikow_sluzacych_do_
utrwalania_utworow__8211_wprowadzenie_w_temat.html
11. http://www.kopipol.pl/?p=613
20