Szkoła Policji w Katowicach
Taktyka i Techniki Interwencji
Interwencje policyjne
(materiały do ćwiczeń)
cz. I
Opracowanie:
nadkom. Andrzej Kłosek
Zakład Służby Prewencyjnej
kom. Przemysław Cichoń
Zakład Wyszkolenia Specjalnego
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2007
S
P
A
O
A

L
O
I
C
K
J
Z
I
2
Wszelkie prawa zastrzeżone  Szkoła Policji w Katowicach 2007
Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
SPIS TREŚCI
1. Wstęp 5
2. Zadania do ćwiczeń 7
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r.
w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów
użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego 18
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r.
w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych
uprawnień policjantów 25
4
5
WST
P
Skrypt Interwencje policyjne  materiały do ćwiczeń przeznaczony jest do
wykorzystania w czasie realizacji procesu dydaktycznego zarówno przez słuchaczy
szkolenia podstawowego, jak i wykładowców.
Zdaniem autorów będzie on stanowił doskonałe uzupełnienie treści
programowych realizowanych podczas zajęć teoretycznych i praktycznych.
W przedmiotowej pozycji przedstawiono przypadki różnych autentycznych
zdarzeń, które zaistniały w tzw. ,,terenie , opracowane i przekształcone na potrzeby
szkolenia policjantów.
W końcowej części załączono akty prawne, w celu wyjaśnienia wszelkich
ewentualnych wątpliwości, powstałych podczas analizy przytoczonych sytuacji.
Autorzy świadomie nie podają gotowych algorytmów, gdyż publikacja ta ma
na celu wypracowanie poprawnych rozwiązań w trakcie realizacji zajęć przez samych
słuchaczy. Odpowiedzi do poniższych założeń znajdą się w drugiej części niniejszego
wydawnictwa.
Interwencja policyjna jako ,,chleb powszedni policjanta niesie za sobą wiele
zagrożeń, jeżeli na skutek różnych czynników jest ona przeprowadzona niewłaściwie
lub w sposób rutynowy. Dlatego też mamy nadzieję, że ukazane błędy będą przestrogą
i skłonią do refleksji, a każde podjęte działanie zostanie potraktowane z należytą
rozwagą i zaangażowaniem jako czynność niepowtarzalna.
6
7
Zadanie nr 1
W dniu 1 paz
dziernika 2006 r. dwuosobowy patrol zmotoryzowany 
po poinformowaniu dyżurnego Komisariatu I Policji w Katowicach dokonywał
penetracji w rejonie ul. Wolności w Katowicach za sprawcami rozboju. Podczas
wykonywania czynności policjanci zauważyli stojących przy bloku dwóch mężczyzn
odpowiadających rysopisowi sprawców przestępstwa. Po wezwaniu radiowozu,
w którym znajdował się poszkodowany w wyniku rozboju, policjanci przystąpili
do legitymowania i sprawdzania podejrzewanych mężczyzn.
Podczas wykonywania tej czynności inny mężczyzna, który wyłonił się
zza bloku, zaczął wulgarnymi słowami obrażać policjantów. W związku z tym
policjanci kilkakrotnie wezwali go do zachowania zgodnego z prawem, lecz nie
przyniosło to żadnej zmiany zachowania. W tej sytuacji funkcjonariusze postanowili
wylegitymować mężczyznę, którego zachowanie wskazywało na to, że może
znajdować się w stanie nietrzez
wości. Na widok zbliżających się policjantów
mężczyzna zaczął uciekać, jednak po chwili został zatrzymany i doprowadzony
do radiowozu. Podczas próby legitymowania zachowywał się arogancko, odmawiał
okazania dokumentu tożsamości oraz podania swoich danych personalnych.
W tej sytuacji policjanci umieścili zatrzymanego w radiowozie. Następnie podeszli
do mężczyzn, wobec których podjęli wcześniej interwencję. Pozostawiony
w radiowozie mężczyzna nadal był agresywny, wyzywał policjantów, uderzał głową
w boczną szybę radiowozu. W związku z tym, że mężczyzna nie reagował na
wezwania do zachowania się zgodnego z prawem i nadal był agresywny, zastosowano
wobec niego kajdanki. O przebiegu interwencji powiadomiono dyżurnego Komisariatu
I Policji w Katowicach, a awanturującego się przewieziono do Izby Wytrzez
wień.
Podczas zajścia interweniujący policjanci nie odnieśli żadnych obrażeń, nie został
również uszkodzony radiowóz.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
8
Zadanie nr 2
W dniu 23 paz
dziernika 2006 r. około godz. 1.00 dwuosobowy patrol podczas
pełnienia służby zauważył na ul. Kosynierów w Chorzowie samochód, którego
kierowca jechał tzw. ,,wężykiem . Ze wstępnej obserwacji wynikało, że kierujący jak
i pasażerowie mogą być pod wpływem alkoholu. W tej sytuacji policjanci podjęli
obserwację pojazdu. W momencie, gdy pojazd zaparkował na parkingu przy bloku
mieszkalnym, a kierowca i pasażerowie udali się w kierunku sklepu nocnego,
policjanci postanowili ich wylegitymować. Gdy funkcjonariusze podjęli próbę
legitymowania pierwszego z mężczyzn, ten gwałtownie zareagował i ruszył
w ich kierunku. W tym momencie policjanci stali jeden za drugim w odległości około
3  4 metrów od siebie. Po podejściu do policjanta stojącego bliżej mężczyzna
próbował złapać go za umundurowanie. Policjant jednak cofnął się. W tym czasie
napastnik zawołał swoich kolegów i ponownie ruszył w kierunku policjanta, tym
razem skutecznie chwytając go za mundur. Widząc to, drugi z policjantów użył pałki
służbowej w stosunku do atakującego mężczyzny, uderzając go w udo lewej nogi.
Po chwili do interweniujących policjantów podbiegło jeszcze dwóch mężczyzn, którzy
także byli agresywni. Policjanci wezwali wsparcie i przystąpili do zatrzymywania
osób (na miejsce dotarł wcześniej wezwany trzeci policjant, który w pobliżu
wykonywał swoje obowiązki służbowe). Podczas dalszej części interwencji dwóch
z policjantów zatrzymywało najbardziej agresywnego mężczyznę, trzeci policjant
obezwładnił drugiego z mężczyzn, natomiast ostatni ze sprawców oddalił się z miejsca
zdarzenia. W trakcie obezwładniania najbardziej agresywnego mężczyzny, wobec
którego interweniowało dwóch policjantów, jeden z nich został uderzony pięścią
w twarz. Po zakończonej interwencji zatrzymani mężczyz
ni zostali przewiezieni do
KMP Chorzów w celu wykonania dalszych czynności. Podczas konwojowania nadal
byli agresywni, kopali w okratowanie radiowozu, a także grozili policjantom.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
9
Zadanie nr 3
W dniu 20 paz
dziernika 2006 r. około godz. 20.00 czterech policjantów
Komendy Powiatowej Policji w Mikołowie rozpoczęło przeszukanie pomieszczeń
na terenie prywatnej posesji w miejscowości Orzesze należącej do Jana W.
Po przybyciu na miejsce policjanci przedstawili cel przeszukania, a następnie
rozpoczęli wykonywanie czynności. W trakcie przeszukania właściciel posesji z
le się
poczuł i poprosił o możliwość wyjścia na podwórko. Jeden z policjantów wyszedł
razem z nim, pozostali zaś kontynuowali przeszukanie w obecności matki właściciela
posesji Janiny W. Gdy jeden z policjantów z właścicielem posesji przebywali
na podwórku, podszedł do nich wujek właściciela posesji Roman G., który mieszkał
w drugiej połowie domu i zaczął wypytywać co się stało. Funkcjonariusz nie udzielił
mu odpowiedzi, wobec czego mężczyzna zaczął kierować pytania do bratanka. W tym
samym czasie na zewnątrz wyszedł drugi z policjantów. Po krótkiej rozmowie
mężczyzna chwycił swego bratanka za ręce mówiąc, aby szedł z nim do domu,
a on zaraz rozprawi się z policjantami. Jeden z policjantów przytrzymał właściciela
posesji, a drugi ruszył za jego wujkiem celem powstrzymania go przed dojściem do
domu i ewentualnym wzięciem jakiegoś niebezpiecznego narzędzia, gdyż wcześniej
znany był policjantom ze swojej porywczości. Gdy Roman G. wbiegł do domu, jego
żona zasłoniła wejście i chwyciła policjanta za mundur, uniemożliwiając mu wejście
do środka.
W tym momencie policjant zobaczył wracającego z mieszkania Romana G.
trzymającego w ręku siekierę. Widząc to funkcjonariusz przyblokował drzwi
wejściowe uniemożliwiając napastnikowi wyjście na zewnątrz i zawołał na pomoc
pozostałych policjantów. W tym czasie Roman G. wraz z żoną napierali na drzwi,
chcąc je otworzyć. Gdy po chwili do drzwi podbiegli pozostali policjanci, mężczyzna
został obezwładniony i odebrano mu siekierę.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
10
Zadanie nr 4
W dniu 30 kwietnia 2006 r. około godz. 2.00 w nocy dwuosobowy patrol
Policji z polecenia dyżurnego Komisariatu II Policji w Katowicach został skierowany
w rejon hotelu ORBIS, gdzie miała mieć miejsce bójka. Na miejscu policjanci zastali
dwóch mężczyzn stojących przy ul. Św. Andrzeja, będących świadkami bójki.
Mężczyz
ni ci wskazali grupę osób stojących obok hotelu, jako uczestników zajścia.
Jeden z policjantów pozostał ze świadkami zdarzenia, drugi natomiast udał się
w kierunku wskazanej grupy. Gdy policjant zbliżył się do grupy na odległość kilku
metrów, nagle w jego kierunku ruszył mężczyzna grożąc mu pozbawieniem życia.
Funkcjonariusz wezwał napastnika do zachowania zgodnego z prawem oraz ostrzegł
o użyciu śpb, jeżeli ten nie zastosuje się do wydanych poleceń. Mężczyzna
nie zareagował na wezwania i gwałtownie ruszył w kierunku policjanta, próbując
go uderzyć oraz kopnąć. Ten zdołał odeprzeć atak stosując bloki, a następnie zadał
dwa uderzenia pałką  Tonfa w prawe udo napastnika. Zastosowanie pałki nie
przyniosło pożądanego skutku; mężczyzna chwycił policjanta za umundurowanie
i próbował uderzyć go głową w twarz. Po zablokowaniu uderzenia obydwaj upadli
na ziemię. W trakcie szamotaniny podbiegł do nich drugi policjant i udzielił pomocy
partnerowi. Podczas tego zdarzenia pozostałe osoby z grupy zaczęły utrudniać
policjantom wykonywanie czynności. Policjanci wezwali pomoc na miejsce zdarzenia.
Po przybyciu wsparcia osoby utrudniające obezwładnienie napastnika rozbiegły się
w różnych kierunkach; osób tych nie zatrzymano. Napastnika obezwładniono
i wykonano z jego udziałem dalsze czynności służbowe. Z dokumentacji wynika,
iż dyżurny jednostki był informowany o przebiegu interwencji.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
11
Zadanie nr 5
W dniu 30 paz
dziernika 2006 r. około godz. 11.00 z polecenia dyżurnego
KP w Leszczynach trzyosobowy patrol policji skierowany został do Banku PKO S.A.,
gdzie wg zgłoszenia n/n mężczyzna groził nożem klientom banku i pracownikom
ochrony. Przed przyjazdem policjantów na miejsce mężczyzna zbiegł. Na miejscu
zdarzenia policjanci w rozmowie ze świadkami zajścia ustalili jego przebieg oraz ustalili
kim był sprawca. Następnie policjanci dokonali penetracji przyległych ulic celem
ewentualnego zatrzymania napastnika  bez skutku. Około godz. 13.00 dyżurny
powiadomił ten sam parol, że mężczyzna ponownie wrócił do banku, jednak - jak się
okazało póz
niej - nie został wpuszczony do wewnątrz przez pracowników ochrony.
Z uwagi na fakt, że policjanci znali adres zamieszkania mężczyzny, udali się
do miejscowości Ornontowice. Dojeżdżając do tej miejscowości zauważyli jadącego
rowerem mężczyznę, który wcześniej w banku wygrażał nożem. Po zbliżeniu się
do rowerzysty, wydali polecenie, do zatrzymania się, jednak ten nie reagował, dlatego też
policjanci zajechali mu drogę radiowozem. W tym momencie mężczyzna zsiadł
z roweru, wyrwał z płotu sztachetę i ubliżając policjantom zaczął atakować jednego
z nich, uderzając go w głowę. Policjant blokował uderzenia pałką typu  Tonfa .
Następnie napastnik zaczął rzucać kamieniami w stronę policjantów. Podczas zajścia
policjanci kilkakrotnie wezwali mężczyznę do odrzucenia niebezpiecznych narzędzi, lecz
ten nie reagował. Z uwagi na fakt, że mężczyzna nadal dysponował wyżej wymienionymi
niebezpiecznymi przedmiotami, których użycie stwarzało bezpośrednie zagrożenie dla
życia i zdrowia ludzkiego, jeden z policjantów ostrzegł mężczyznę o użyciu broni
gładkolufowej. Ostrzeżenia te nie przyniosły pożądanego rezultatu, a wręcz przeciwnie -
nasiliły agresje mężczyzny, dlatego też policjant oddał strzał ostrzegawczy w górę,
a następnie dwa strzały pociskami niepenetracyjnymi w nogi napastnika. Strzały te nie
poskutkowały, więc drugi policjant wystrzelił w kierunku mężczyzny siatkę
obezwładniającą. Następnie policjanci przystąpili do zatrzymania mężczyzny odbierając
mu niebezpieczne przedmioty, a następnie zakładając kajdanki. O powyższym fakcie
powiadomili dyżurnego jednostki, prosząc jednocześnie o przysłanie na miejsce
pogotowia ratunkowego. Zabezpieczyli także miejsce zdarzenia oraz ustalili jego
świadków.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
12
Zadanie nr 6
W dniu 20 paz
dziernika 2006 r. około godz.15:00 dwuosobowy patrol
zauważył w rejonie torowiska przy ul. Wylotowej w Katowicach dwóch szarpiących
się mężczyzn. Na widok policjantów ci przestali się awanturować, lecz policjanci
postanowili ich wylegitymować. Gdy po wylegitymowaniu policjanci zaczęli
sprawdzać osoby pod kątem ewentualnych poszukiwań, mężczyz
ni zaczęli
zachowywać się agresywnie. Jeden z nich ruszył na wykonującego czynności
policjanta, usiłując uderzyć go ręką w twarz. Policjant ostrzegł napastnika, aby się
uspokoił, lecz ten nie zaprzestał swych działań i nadal próbował uderzyć policjanta.
Widząc to drugi policjant podbiegł do nich próbując pomóc koledze.
Drugi z legitymowanych, widząc całą sytuację, uciekł z miejsca zdarzenia.
Awanturujący się mężczyzna nie zaprzestał swoich działań i w pewnym momencie
zaatakował drugiego z policjantów próbując również go uderzyć, jednak policjanci
przewrócili go na ziemię. Następnie podjęli próbę założenia mu kajdanek, lecz ten
szarpał się i kopał nogami. Z uwagi na fakt, że mężczyzna chował ręce pod siebie,
policjanci zdołali założyć mu kajdanki na ręce trzymane z przodu. Po założeniu
kajdanek podjęli próbę umieszczenia mężczyzny w radiowozie m-ki Polonez, lecz
sprawca nadal szarpał się i kopał nogami, utrudniając tym samym wykonanie
czynności. W trakcie interwencji na miejsce został wezwany drugi patrol, celem
udzielenia wsparcia. W trakcie dalszych prób umieszczenia awanturnika
w radiowozie mężczyzna próbował głową uderzyć w głowę policjanta. Po
umieszczeniu w radiowozie był nadal agresywny, uderzał głową w szybę próbując ją
wybić. Po przybyciu wsparcia policjanci przełożyli mężczyz
nie kajdanki na ręce z tyłu
i umieścili w radiowozie VW Transporter  razem z zatrzymanym usiadło dwóch
policjantów.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
13
Zadanie nr 7
W dniu 27 września 2006 r. około godz. 18.00 dwuosobowy patrol
z polecenia dyżurnego Komisariatu Policji w Zbrosławicach został skierowany na
ul. Tarnogórską, gdzie miało mieć miejsce włamanie do budynku jednorodzinnego. Po
przybyciu na miejsce policjanci weszli na posesję. Jeden z policjantów zauważył
mężczyznę stojącego na rogu budynku, który trzymał coś w ręce. Na widok policjanta
mężczyzna ten przeskoczył przez znajdujący się w pobliżu płot. Policjant próbował go
zatrzymać, lecz ten wyrwał się z chwytu. Funkcjonariusz ruszył za nim w pościg. Gdy
przeskakiwał przez płot zauważył drugiego mężczyznę, który był w odległości około
2 m od niego i pochylał się nad kolorowymi pakunkami. Policjant dokonał
zatrzymania tej osoby. Mężczyzna ten był spokojny, nie stawiał żadnego oporu przy
zakładaniu kajdanek. Po zatrzymaniu osoby policjant próbował wezwać swego
partnera, lecz bezskutecznie. Po nieudanej próbie skontaktowania się z partnerem
policjant skierował się do radiowozu celem umieszczenia w nim zatrzymanego. Gdy
wchodził na posesję, znajdujące się w pobliżu kobiety poinformowały go, że jego
kolega został pobity przez uciekającego mężczyznę i leży nieprzytomny za pobliskim
domem. Kiedy policjant doprowadził zatrzymanego do radiowozu, zobaczył, jak jego
partner idzie w kierunku radiowozu chwiejnym krokiem i ma widoczną zakrwawioną
ranę na głowie. Gdy doszedł do radiowozu poinformował, że próbował zatrzymać
drugiego sprawcę. W momencie zatrzymywania mężczyzna zaczął się szarpać
z policjantem, a następnie obaj upadli na ziemię. Po upadku mężczyzna wyrwał
policjantowi RMG i prysnął mu w twarz z bliskiej odległości, po czym uderzył go
w głowę twardym przedmiotem, powodując chwilową utratę przytomności. Policjanci
powiadomili dyżurnego KPP w Tarnowskich Górach i wezwali na miejsce karetkę
Pogotowia Ratunkowego. Zaatakowany policjant został przewieziony do szpitala
z podejrzeniem wstrząsu mózgu.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
14
Zadanie nr 8
W dniu 30 czerwca 2006 r. około godz. 2:40 dwuosobowy patrol zauważył
w Parku Miejskim przy ul. Dworcowej w Mikołowie czterech mężczyzn siedzących na
ławce. Policjanci postanowili wylegitymować te osoby. Podczas legitymowania jeden
z mężczyzn zachowywał się agresywnie, arogancko w stosunku do policjantów.
Pomimo kilkakrotnych wezwań do zachowania zgodnego z prawem ten nadal
zachowywał się agresywnie, grożąc pobiciem policjantom, używając przy tym słów
wulgarnych. W pewnej chwili napastnik uderzył głową w klatkę piersiową
interweniującego policjanta, odpychając go. W tej sytuacji policjanci obezwładnili
napastnika, a następnie za pośrednictwem dyżurnego wezwali wsparcie na miejsce
interwencji. Po przybyciu drugiego patrolu, mężczyzn przewieziono do jednostki
Policji celem wykonania z ich udziałem dalszych czynności.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
15
Zadanie nr 9
W dniu 31 sierpnia 2006 r. dwuosobowy patrol polecenia dyżurnego KPP
w Mikołowie został skierowany na interwencję do miejscowości Orzesze, gdzie
na miejscowej stacji benzynowej trzech mężczyzn wszczynało awanturę. Po przybyciu
na miejsce policjanci zastali osobę zgłaszającą, która wskazała awanturujących
się mężczyzn opisując przebieg zdarzenia. Zgłaszający wskazał też najbardziej
agresywnego mężczyznę. Policjanci podeszli do tych osób, a następnie poprosili
o okazanie dokumentów tożsamości, wydając jednocześnie polecenie do zachowania
zgodnego prawem. Na widok policjantów mężczyz
ni zaczęli zachowywać się
arogancko i wulgarnie. Podczas trwania interwencji, w pewnym momencie jeden
z mężczyzn (wskazany wcześniej jako najbardziej agresywny) kopnął policjanta
w staw skokowy powodując jego upadek. Inny z mężczyzn usiłował uderzyć drugiego
policjanta pięścią w twarz, ten jednak odparł atak napastników używając pałki
służbowej. Następnie policjanci przystąpili do obezwładniania awanturników. Podczas
zakładania kajdanek jeden z policjantów został ponownie kopnięty w nogę przez
jednego z mężczyzn. Po obezwładnieniu mężczyz
ni zostali doprowadzeni
do radiowozu, a następnie przewiezieni do KPP Mikołów. Całość interwencji
policjanci przeprowadzili samodzielnie bez żadnego wsparcia.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
16
Zadanie nr 10
W dniu 14 września 2006 r. około godz. 2.00 dwuosobowy patrol
zmotoryzowany zauważył przy ul. Paderewskiego w Chorzowie grupę młodych
mężczyzn. Policjanci zatrzymali radiowóz i podjęli obserwację tej grupy. W chwili
oddalania się od policjantów grupa zaczęła zachowywać się agresywnie, kierując
wulgaryzmy pod ich adresem. Następnie osoby te weszły do klatki schodowej
pobliskiego bloku. Widząc to policjanci podjęli decyzję o wylegitymowaniu osób z tej
grupy. W tym celu opuścili radiowóz i pieszo skierowali się do klatki schodowej,
gdzie wcześniej weszła grupa mężczyzn. Dochodząc do klatki schodowej policjanci
stwierdzili, że drzwi wejściowe są zamknięte od wewnątrz, skąd też zaczęły
dochodzić groz
by kierowane pod adresem funkcjonariuszy. W pewnym momencie
drzwi klatki zostały otworzone i wyszedł z nich mężczyzna, który zaatakował
policjantów. Policjanci podjęli próbę obezwładnienia napastnika, lecz ten szarpał
się i wyrywał, próbował uderzać policjantów, uniemożliwiając w ten sposób
obezwładnienie.
W trakcie zajścia z budynku wybiegło kilku innych mężczyzn, którzy ruszyli
w kierunku policjantów. W tym samym czasie obezwładniany mężczyzna
wyswobodził jedną z rąk i uderzył pięścią w twarz policjanta. Z uwagi na fakt,
że przewaga liczebna napastników uniemożliwiała policjantom wykonanie
skutecznych czynności, wezwali oni wsparcie na miejsce interwencji. Po przybyciu
wsparcia grupa mężczyzn nadal zachowywała się agresywnie i stawiała opór przy
zatrzymaniu, dlatego też policjanci użyli śpb w postaci pałek służbowych,
co w ostateczności doprowadziło do zatrzymania napastników.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
17
Zadanie nr 11
W dniu 2 paz
dziernika 2006 r. około godz. 18.00 z polecenia dyżurnego
jednostki Policji dwuosobowy patrol został skierowany na interwencję domową przy
ul. Kopalnianej w Rudzie Śl. Na miejscu policjanci zastali zgłaszającą, która opisała
im przebieg zajścia. W mieszkaniu nie zastano sprawcy awantury, tj. konkubenta
zgłaszającej. Po pouczeniu pokrzywdzonej policjanci zakończyli interwencję. Około
godz. 19.30 policjanci ponownie udali się pod adres interwencji, tym razem
w mieszkaniu zastali sprawcę interwencji. Podczas trwania czynności policjanci
polecili mężczyz
nie opuścić mieszkanie, ponieważ jak ustalili, nie był tam
zameldowany. Mężczyzna nie zastosował się do wydanego polecenia. Policjanci przy
użyciu siły fizycznej wyprowadzili mężczyznę z mieszkania. Podczas wyprowadzania
mężczyzna szarpał policjantów za umundurowanie próbując się wyrwać, w związku
z czym policjanci użyli wobec mężczyzny śpb w postaci pałki służbowej.
Po umieszczeniu w radiowozie oraz podczas doprowadzania do Pogotowia
Ratunkowego mężczyzna nadal zachowywał się agresywnie wyzywając policjantów.
Po przybyciu na miejsce napastnik nadal był agresywny, m.in. zerwał jednemu
z policjantów oznaczenie identyfikacji indywidualnej. Agresywne zachowanie
mężczyzny zmusiło policjantów do założenia mu kajdanek. Podczas doprowadzania na
badanie lekarskie mężczyzna zachowywał się agresywnie i wulgarnie. Gdy policjanci
oczekiwali na wejście do gabinetu zabiegowego, mężczyzna dwukrotnie próbował
kopnąć w krocze jednego z policjantów. Po wykonaniu badania lekarskiego policjanci
doprowadzili mężczyznę do radiowozu. Po umieszczeniu w radiowozie awanturnik
zaczął kopać w szybę tylnych drzwi próbując ją wybić. Chcąc zapobiec wybiciu szyby
policjanci wyciągnęli mężczyznę na zewnątrz i przytrzymując go na ziemi oczekiwali
na przyjazd drugiego radiowozu. Po przyjez
dzie drugiego radiowozu mężczyznę
przewieziono do jednostki Policji.
Dokonaj analizy zdarzenia i oceń postępowanie policjantów.
18
ROZPORZ
DZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 17 września 1990 r.
w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów
środków przymusu bezpośredniego.
Na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179)
zarządza się, co następuje:
ż 1. 1. Policjant może stosować środki przymusu bezpośredniego z zachowaniem zasad określonych
w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
2. Środki przymusu bezpośredniego mogą być stosowane po uprzednim bezskutecznym wezwaniu
osoby do zachowania się zgodnego z prawem oraz uprzedzeniu o użyciu środków przymusu
bezpośredniego, a w przypadku pocisków niepenetracyjnych dodatkowo po uprzednim oddaniu strzału
ostrzegawczego.
3. Policjant może odstąpić od wzywania osoby do zachowania się zgodnego z prawem oraz
od uprzedzenia o użyciu środków przymusu bezpośredniego lub oddania strzału ostrzegawczego
pociskami niepenetracyjnymi, jeżeli zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia
ludzkiego, a także mienia.
ż 2. 1. Policjant powinien stosować środki przymusu bezpośredniego w taki sposób, aby osiągnięcie
podporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom powodowało możliwie najmniejszą
dolegliwość dla osoby, wobec której zastosowano środki przymusu bezpośredniego.
2. Odstępuje się od stosowania środków przymusu bezpośredniego, gdy osoba, wobec której użyto
tych środków, podporządkowała się wydanym poleceniom.
3. Można stosować jednocześnie różne środki przymusu bezpośredniego, jeżeli jest to konieczne do
osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
ż 3. Policjant ma prawo stosować następujące środki przymusu bezpośredniego:
1) siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony lub ataku,
2) urządzenia techniczne w postaci kajdanek, prowadnic, kaftanów bezpieczeństwa, pasów
i siatek obezwładniających, paralizatorów elektrycznych, a także kolczatek drogowych i innych
przeszkód umożliwiających zatrzymanie pojazdu,
3) chemiczne środki obezwładniające,
4) pałki służbowe: zwykłe, szturmowe, wielofunkcyjne i teleskopowe,
5) wodne środki obezwładniające,
6) psy i konie służbowe,
7) pociski niepenetracyjne, miotane z broni palnej.
ż 4. 1. Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, starców
oraz osób o widocznym kalectwie stosuje się wyłącznie chwyty obezwładniające.
19
2. Wobec osób, o których mowa w ust. 1, w sytuacji zagrożenia życia, zdrowia lub mienia można
stosować inne środki przymusu bezpośredniego w sposób określony w rozporządzeniu, jeżeli
zastosowanie chwytów obezwładniających okazało się nieskuteczne dla osiągnięcia
podporządkowania się poleceniom wydanym na podstawie prawa.
ż 5. 1. Siłę fizyczną stosuje się w celu obezwładnienia osoby, odparcia czynnej napaści albo
zmuszenia do wykonania polecenia.
2. Używając siły fizycznej, nie wolno zadawać uderzeń, chyba że policjant działa w obronie
koniecznej albo w celu odparcia zamachu na życie, zdrowie ludzkie lub mienie.
ż 6. 1. Kajdanki lub prowadnice można stosować wobec osób skazanych, tymczasowo aresztowanych
lub zatrzymanych w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu
oporowi. Kajdanki lub prowadnice stosuje się także na polecenie sądu lub prokuratora.
1a. Kajdanki lub prowadnice stosuje się w celu częściowego unieruchomienia kończyn górnych
osoby, wobec której stosuje się ten środek.
1b. Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z przodu. W przypadku gdy osoba jest agresywna lub
niebezpieczna, można założyć kajdanki na ręce trzymane z tyłu.
1c. Wobec osób tymczasowo aresztowanych lub skazanych na karę pozbawienia wolności można
zastosować, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, kajdanki zespolone przeznaczone do
zakładania na ręce i nogi.
2. Nie stosuje się kajdanek wobec osób w wieku poniżej 17 lat, z wyjątkiem nieletnich w wieku
powyżej 15 lat podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu.
ż 7. (uchylony)
ż 8. 1. Kaftan bezpieczeństwa, pasy lub siatkę obezwładniającą albo paralizator elektryczny stosuje się
wobec osób, które swoim zachowaniem stwarzają niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego,
a także mienia, jeżeli zastosowanie innych środków przymusu bezpośredniego jest niemożliwe albo
okazało się bezskuteczne.
2. Siatkę obezwładniającą można stosować także:
1) w pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa,
2) w celu udaremnienia ucieczki skazanego, tymczasowo aresztowanego bądz
zatrzymanego
przestępcy.
3. Paralizator elektryczny można stosować w celu:
1) obezwładnienia osoby niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia
niebezpiecznego narzędzia,
2) odparcia czynnej napaści lub pokonania czynnego oporu,
3) zatrzymania osoby albo udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej bądz

zatrzymanej z powodu podejrzenia o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
4) przeciwdziałania niszczeniu mienia,
5) obezwładnienia agresywnych lub niebezpiecznych zwierząt.
20
4. Przy stosowaniu paralizatora elektrycznego należy zachować ostrożność, uwzględniając jego
właściwości mogące stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
ż 9. 1. Polecenie zastosowania kaftana bezpieczeństwa i pasów wydaje komendant Policji lub osoba
przez niego upoważniona, a podczas ich nieobecności - dyżurny jednostki.
2. W czasie patrolu lub konwoju polecenie zastosowania środków wymienionych w ust. 1 wydaje
dowódca patrolu lub konwoju.
ż 10. 1. Kolczatka drogowa lub inna przeszkoda umożliwiająca zatrzymanie pojazdu może być
zastosowana przez umundurowanego policjanta do zatrzymania pojazdu prowadzonego przez osobę,
która nie zatrzymała się mimo odpowiedniego sygnału:
1) gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przez nią przestępstwa,
2) przewożącą osobę, co do której istnieje podejrzenie popełnienia przez nią przestępstwa, lub
przewożącą przedmioty pochodzące z przestępstwa,
3) znajdującą się w stanie wskazującym na użycie alkoholu lub podobnie działającego środka.
2. Kolczatki drogowej nie stosuje się do zatrzymania pojazdów jednośladowych.
ż 11. 1. Zastosowanie kolczatki drogowej lub innej przeszkody należy poprzedzić:
1) sygnałem zatrzymania, podanym przez umundurowanego policjanta w sposób zrozumiały
i widoczny dla kierowcy zatrzymywanego pojazdu,
2) wstrzymaniem ruchu drogowego w obu kierunkach na odległość nie mniejszą niż 100 m
od kolczatki lub innej przeszkody.
2. W przypadku blokowania drogi oznakowanym pojazdem policyjnym można odstąpić od
wstrzymania ruchu drogowego.
ż 12. 1. Chemiczne środki obezwładniające można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego i biernego oporu,
3) pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa,
4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej bądz
zatrzymanej,
5) przeciwdziałania niszczeniu mienia.
2. Przy stosowaniu środków, o których mowa w ust. 1, należy zachować ostrożność, uwzględniając
ich właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
3. Polecenie zastosowania chemicznych środków obezwładniających, z wyjątkiem broni gazowej
i ręcznych miotaczy gazowych, wydają: komendanci wojewódzcy Policji, Komendant Główny Policji
lub osoby przez nich upoważnione.
ż 13. 1. Pałka służbowa może być stosowana w razie:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego oporu.
3) przeciwdziałania niszczeniu mienia.
21
2. Nie wolno stosować pałki służbowej wobec osób stawiających bierny opór, chyba że zastosowanie
siły fizycznej okazało się bezskuteczne.
3. Zabrania się:
1) zadawania uderzeń i pchnięć pałką służbową w głowę, szyję, brzuch i nieumięśnione oraz
szczególnie wrażliwe części ciała, a także stosowania na te części ciała blokady i zakładania dz
wigni,
2) zadawania uderzeń rękojeścią pałki służbowej,
3) stosowania pałki służbowej wobec osób, w stosunku do których użyto kajdanek, prowadnicy,
kaftana bezpieczeństwa, pasa lub siatki obezwładniającej, albo wobec osób obezwładnionych wskutek
użycia paralizatora elektrycznego.
4. Wolno zadawać uderzenia i pchnięcia pałką służbową we wszystkie części ciała w celu odparcia
bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie własne lub innej osoby.
ż 14. 1. Wodne środki obezwładniające można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego i biernego oporu,
3) przeciwdziałania niszczeniu mienia.
2. Przepisy ż 12 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
ż 15. 1. Pies służbowy, jako środek przymusu bezpośredniego, może być wykorzystany
w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego oporu,
3) pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa,
4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej bądz
zatrzymanej.
2. Pies służbowy powinien mieć założony kaganiec. Nie dotyczy do psa służbowego specjalnie
wytresowanego do działania bez kagańca.
3. Pies służbowy nie wytresowany do działania bez kagańca może być wykorzystany bez kagańca
tylko do odpierania czynnej napaści albo gdy jest używany do czynności służbowych podejmowanych
wobec osób, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o Policji.
ż 15a. 1. Pociski niepenetracyjne mogą być wyłącznie pociskami gumowymi miotanymi
z broni palnej gładkolufowej albo broni alarmowej i sygnałowej.
2. Pociski niepenetracyjne można stosować, z zastrzeżeniem ust. 3, w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) odpierania gwałtownego zamachu na mienie,
3) odpierania bezpośredniego bezprawnego zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo
w pościgu za sprawcą takiego zamachu,
4) zbiorowego zakłócenia porządku publicznego.
3. Pociski niepenetracyjne mogą być stosowane w budynkach, w przypadkach, o których mowa w ust.
2 pkt 1-3.
22
4. Pociski niepenetracyjne stosuje się:
1) oddając strzał ostrzegawczy (salwę ostrzegawczą) w górę,
2) celując w dolną część ciała, do wysokości pasa osoby.
5. W przypadku działań sił zwartych w sytuacjach zbiorowego zakłócenia porządku publicznego,
przepisy ż 12 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
ż 15b. Koń służbowy, jako środek przymusu bezpośredniego, może być użyty w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści,
2) pokonywania czynnego i biernego oporu,
3) pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa,
4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej bądz
zatrzymanej,
5) przywracania porządku publicznego naruszonego podczas zbiegowiska publicznego lub przez
wykroczenie o charakterze chuligańskim.
ż 16. 1. Jeżeli wskutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło zranienie osoby,
policjant jest obowiązany natychmiast udzielić tej osobie pierwszej pomocy, a w razie potrzeby -
spowodować podjęcie wobec niej medycznych działań ratowniczych - w rozumieniu przepisów
o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
2. Kobiecie ciężarnej, wobec której użyto środka przymusu bezpośredniego, zawsze zapewnia się
pomoc lekarską.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, oraz gdy w wyniku zastosowania środka przymusu
bezpośredniego nastąpiła śmierć osoby albo szkoda w mieniu, policjant, po udzieleniu pierwszej
pomocy oraz spowodowaniu podjęcia ratowniczych działań medycznych, jest obowiązany kolejno do:
1) zabezpieczenia śladów w miejscu zdarzenia i niedopuszczenia osób postronnych w to miejsce,
2) ustalenia świadków zdarzenia, jeżeli jest to możliwe,
3) powiadomienia o zdarzeniu dyżurnego właściwej terytorialnie komendy powiatowej (miejskiej,
rejonowej) Policji oraz swojego bezpośredniego przełożonego.
ż 17. 1. Fakt zastosowania środka przymusu bezpośredniego policjant dokumentuje zapisem
w notatniku służbowym.
2. W przypadkach, o których mowa w ż 16, policjant składa szczegółowy pisemny raport
bezpośredniemu przełożonemu.
3. Raport, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać w szczególności:
1) stopień służbowy, imię i nazwisko policjanta,
2) czas i miejsce zastosowania środka przymusu bezpośredniego,
3) dane osoby, wobec której zastosowano środek przymusu bezpośredniego,
4) powody i rodzaj zastosowanego środka przymusu bezpośredniego,
5) opis postępowania poprzedzającego zastosowanie środka przymusu bezpośredniego,
6) skutki zastosowania środka przymusu bezpośredniego,
7) w razie potrzeby określenie sposobu realizacji przepisów ż 1 ust. 2 i 3 oraz ż 16,
23
8) inne ważne okoliczności zdarzenia,
9) dane ustalonych świadków zdarzenia,
10) podpis policjanta.
4. Jeżeli w wyniku użycia środka przymusu bezpośredniego nastąpiła śmierć człowieka, bezpośredni
przełożony policjanta niezwłocznie powiadamia o tym wyższego przełożonego oraz właściwego
miejscowo prokuratora rejonowego.
ż 17a. 1. Polecenie użycia środków przymusu bezpośredniego przez policjantów wchodzących
w skład oddziału Policji wydaje komendant wojewódzki Policji, z uwzględnieniem przepisów ż 12
ust. 3, ż 14 ust. 2 i ż 15a ust. 5. Użycie tych środków następuje na rozkaz dowódcy oddziału Policji,
zwanego dalej  dowódcą .
2. Polecenie, o którym mowa w ust. 1, nie jest wymagane, gdy zwłoka w użyciu środków przymusu
bezpośredniego groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia,
a także niebezpieczeństwem dokonania zamachu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji.
3. Dowódca, przed wydaniem rozkazu użycia środków przymusu bezpośredniego, jest obowiązany:
1) wezwać do zachowania zgodnego z prawem, a zwłaszcza do porzucenia broni lub niebezpiecznych
narzędzi, zaniechania bezprawnych działań lub stosowania przemocy,
2) uprzedzić o użyciu środków przymusu bezpośredniego.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w sytuacji, o której mowa w ust. 2.
5. W razie niemożności nawiązania przez policjanta kontaktu z dowódcą policjant stosuje środki
przymusu bezpośredniego na zasadach ogólnych.
ż 17b. 1. Przerwanie użycia środków przymusu bezpośredniego przez oddział Policji następuje na
rozkaz dowódcy natychmiast po osiągnięciu zamierzonego celu.
2. Oddział Policji wycofuje się niezwłocznie po wykonaniu zadania.
3. Dowódca przed wycofaniem oddziału Policji:
1) zabezpiecza na miejscu zdarzenia ślady i dowody związane z użyciem środków przymusu
bezpośredniego,
2) podejmuje inne czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów lub zniszczenia
dowodów, o których mowa w pkt 1,
3) w miarę możliwości ustala świadków zdarzenia.
ż 17c. 1. Jeżeli wskutek użycia środków przymusu bezpośredniego przez oddział Policji nastąpiło
zranienie osoby lub powstał widoczny stan zagrożenia dla życia lub zdrowia, dowódca jest
obowiązany spowodować udzielenie osobie poszkodowanej pierwszej pomocy, a w razie potrzeby
spowodować również podjęcie wobec niej medycznych działań ratowniczych - w rozumieniu
przepisów o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Przepis ż 16 ust. 2 stosuje się.
24
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 zdanie pierwsze, oraz gdy w wyniku użycia środków
przymusu bezpośredniego nastąpiła śmierć osoby albo szkoda w mieniu, dowódca niezwłocznie
powiadamia o tym bezpośredniego przełożonego i właściwego miejscowo prokuratora rejonowego.
ż 17d. 1. Niezwłocznie po zakończonych działaniach dowódca jest obowiązany złożyć szczegółowy
pisemny raport bezpośredniemu przełożonemu.
2. Raport, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności:
1) stopień służbowy, imię i nazwisko dowódcy,
2) określenie liczebności oddziału, czasu i miejsca użycia środków przymusu bezpośredniego,
3) powody i rodzaj użytego środka przymusu bezpośredniego ze wskazaniem trybu wydania polecenia
jego użycia,
4) opis postępowania poprzedzającego zastosowanie środka przymusu bezpośredniego,
5) skutki zastosowania środka przymusu bezpośredniego,
6) w razie potrzeby określenie sposobu realizacji przepisów ż 17a ust. 2 i ż 17c,
7) inne ważne okoliczności zdarzenia,
8) dane ustalonych świadków zdarzenia,
9) podpis dowódcy.
ż 18. Kierownicy jednostek organizacyjnych Policji są obowiązani badać zasadność, warunki i sposób
stosowania środków przymusu bezpośredniego przez podległych im policjantów.
ż 19. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
25
ROZPORZ
DZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 26 lipca 2005 r.
w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych
uprawnień policjantów
Na podstawie art. 15 ust. 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58,
z póz
n. zm.) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
ż 1. Rozporządzenie określa sposób postępowania oraz wzory dokumentów stosowanych przy
wykonywaniu przez policjantów uprawnień określonych w art. 15 ust. 1 pkt 1, 2a, 3, 3a lit. b, pkt 3b,
5, 5a, 6 i 7 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, zwanej dalej  ustawą :
1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości;
2) zatrzymywania osób:
a) pozbawionych wolności, które na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy
albo zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego,
b) stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego,
a także dla mienia;
3) pobierania od osób wymazu ze śluzówki policzków w celu identyfikacji osób o nieustalonej
tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość, jeżeli ustalenie tożsamości w inny sposób
nie jest możliwe;
4) pobierania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości;
5) dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku
w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego, w razie
istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groz
bą kary;
6) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach
publicznych, a w przypadku czynności operacyjno-rozpoznawczych i administracyjno-porządkowych
podejmowanych na podstawie ustawy - także i dz
więku towarzyszącego tym zdarzeniom;
7) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej
i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie
użyteczności publicznej, a także zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych
i organizacji społecznych, w zakresie obowiązujących przepisów prawa;
8) zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraz
nej pomocy, w ramach
obowiązujących przepisów prawa.
ż 2. 1. Policjant, który przystępuje do czynności służbowych związanych z wykonywaniem uprawnień
określonych w ż 1 pkt 1-3, 5, 7 i 8, jest obowiązany podać swój stopień, imię i nazwisko w sposób
26
umożliwiający odnotowanie tych danych, a także podstawę prawną i przyczynę podjęcia czynności
służbowej.
2. Policjant nieumundurowany przy wykonywaniu uprawnień, o których mowa w ust. 1, innych niż
określone w art. 61 ustawy, okazuje ponadto legitymację służbową, a na żądanie osoby, wobec której
podjęto wykonywanie tych uprawnień, umożliwia odnotowanie danych w niej zawartych.
3. Po zakończeniu wykonywania czynności służbowych, o których mowa w ż 1 pkt 1-3 i 5, policjant
ustnie informuje osobę, wobec której czynności te podjęto, o prawie złożenia zażalenia do właściwego
miejscowo prokuratora na sposób przeprowadzenia tych czynności.
ż 3. 1. Policjant zwraca się pisemnie lub ustnie do osób posiadających wiedzę specjalistyczną
o udzielenie pomocy w wykonaniu czynności służbowych, o których mowa w ż 1 pkt 3-5 i 6, jeżeli
jest to konieczne dla zapewnienia prawidłowego rezultatu tych czynności.
2. Jeżeli przedmioty ujawnione w wyniku czynności służbowych, o których mowa w ż 1, stwarzają
niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, policjant jest obowiązany, w granicach
dostępnych środków, niezwłocznie podjąć czynności ochronne, a w szczególności zabezpieczyć
miejsce zagrożone przed dostępem osób postronnych oraz powiadomić dyżurnego właściwej
miejscowo jednostki organizacyjnej Policji o konieczności zarządzenia działań usuwających to
niebezpieczeństwo.
Rozdział 2
Legitymowanie osób
ż 4. Policjant ustala tożsamość osoby legitymowanej na podstawie:
1) dowodu osobistego;
2) paszportu;
3) zagranicznego dokumentu tożsamości;
4) innego niebudzącego wątpliwości dokumentu zaopatrzonego w fotografię i oznaczonego numerem
lub serią;
5) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona na podstawie dokumentów, o których
mowa w pkt 1-4.
ż 5. 1. W przypadku legitymowania osoby znajdującej się w pojez
dzie, policjant może, ze względów
bezpieczeństwa, żądać opuszczenia pojazdu przez tę osobę oraz inne osoby znajdujące się
w pojez
dzie.
2. W przypadku następującego bezpośrednio po sobie legitymowania z tej samej przyczyny kolejnych
osób znajdujących się w pobliżu, policjant umundurowany jednokrotnie wykonuje czynności
określone w ż 2 ust. 1 3, łącznie wobec wszystkich tych osób.
ż 6. Policjant może odstąpić od legitymowania osoby, która jest mu znana osobiście.
ż 7. Policjant dokumentuje legitymowanie osoby w notatniku służbowym lub na odpowiednim
nośniku technicznym albo w notatce służbowej, określając datę, czas, miejsce i przyczynę
legitymowania oraz następujące dane osoby legitymowanej:
27
1) imię (imiona) i nazwisko oraz adres zamieszkania lub pobytu;
2) numer PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL: datę i miejsce urodzenia oraz
imiona rodziców i nazwisko rodowe;
3) rodzaj i cechy identyfikacyjne dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby
legitymowanej.
Rozdział 3
Zatrzymywanie osób
ż 8. 1. Policjant przy zatrzymywaniu osoby jest obowiązany podjąć wobec niej kolejno następujące
czynności:
1) określone w ż 2 ust. 1;
2) sprawdzić, czy osoba zatrzymywana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty
mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić
dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;
3) odebrać broń i przedmioty, o których mowa w pkt 2;
4) wylegitymować osobę zatrzymywaną;
5) poinformować osobę zatrzymywaną o zatrzymaniu oraz uprzedzić o obowiązku podporządkowania
się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego
w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom;
6) doprowadzić osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Policji.
2. W przypadku zatrzymywania osoby, co do której z posiadanych informacji lub okoliczności
faktycznych wynika, że może posiadać broń palną lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć
do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo mogące stanowić dowody w postępowaniu lub
podlegające przepadkowi, policjant, przystępując do zatrzymania, poprzedza je okrzykiem  Policja ,
a następnie w kolejności:
1) sprawdza, czy osoba zatrzymywana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty
mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić
dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;
2) odbiera broń i przedmioty, o których mowa w pkt 1;
3) wykonuje czynności określone w ż 2 ust. 1;
4) informuje osobę zatrzymywaną o zatrzymaniu oraz uprzedza o obowiązku podporządkowania się
wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego
w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom;
5) doprowadza osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Policji.
ż 9. 1. Policjant jest obowiązany udzielić, w granicach dostępnych środków, pierwszej pomocy
medycznej osobie zatrzymanej, która ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła przytomność.
2. Osobie zatrzymanej należy zapewnić badanie lekarskie w przypadku:
1) wymienionym w ust. 1;
28
2) żądania przez osobę zatrzymaną niezwłocznego zbadania przez lekarza;
3) oświadczenia osoby zatrzymanej, że cierpi ona na schorzenia wymagające stałego lub okresowego
leczenia, którego przerwanie zagrażałoby życiu lub zdrowiu;
4) gdy z posiadanych przez Policję informacji lub z okoliczności zatrzymania wynika, że osoba
zatrzymana jest chora zakaz
nie;
5) zatrzymania kobiety ciężarnej.
ż 10. 1. Po doprowadzeniu osoby zatrzymanej do jednostki organizacyjnej Policji policjant wykonuje
kolejno następujące czynności:
1) poucza osobę zatrzymaną z powodu stworzenia w sposób oczywisty bezpośredniego zagrożenia
życia, zdrowia ludzkiego lub mienia o prawie do:
a) wniesienia, w terminie 7 dni, zażalenia na zatrzymanie do sądu rejonowego właściwego dla miejsca
zatrzymania,
b) wypowiedzenia się co do przyczyn zatrzymania,
c) zawiadomienia o zatrzymaniu wskazanej osoby najbliższej oraz pracodawcy, uczelni lub szkoły,
d) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośredniej z nim rozmowy
w obecności policjanta,
e) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym
lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, jeżeli osoba zatrzymana jest cudzoziemcem;
2) wysłuchuje osoby zatrzymanej na okoliczność zatrzymania;
3) sporządza protokół zatrzymania osoby;
4) doręcza osobie zatrzymanej kopię protokołu zatrzymania, za potwierdzeniem odbioru;
5) podejmuje czynności mające na celu realizację praw, o których mowa w pkt 1, jeżeli tego żądała
osoba zatrzymana;
6) powiadamia o zatrzymaniu miejscowo właściwego prokuratora,
7) powiadamia dowódcę jednostki wojskowej, w razie powzięcia wiadomości, że osoba zatrzymana
jest żołnierzem.
2. Czynności wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 5 nie wykonuje się w odniesieniu do osób zatrzymanych
pozbawionych wolności, które na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy
albo zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego.
3. Jeżeli zachowanie osoby zatrzymanej wskazuje na to, że jest ona pod wpływem alkoholu lub innego
podobnie działającego środka albo z innych powodów ma zakłóconą świadomość, czynności
określone w ust. 1 pkt 1 i 4 wykonuje się po ustaniu przyczyn zakłócających świadomość osoby
zatrzymanej.
4. Wzór protokołu zatrzymania osoby określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
ż 11. Zażalenie na zatrzymanie wniesione przez osobę zatrzymaną niezwłocznie przekazuje się
właściwemu ze względu na miejsce zatrzymania sądowi rejonowemu, wraz z kopią protokołu
zatrzymania oraz materiałami uzasadniającymi zatrzymanie.
29
ż 12. Osobę zatrzymaną umieszcza się w pomieszczeniu jednostki organizacyjnej Policji
przeznaczonym dla osób zatrzymanych, z tym że osobę, o której mowa w ż 1 pkt 2 lit. a, jedynie na
czas trwania przeszkody uniemożliwiającej doprowadzenie do aresztu śledczego lub zakładu karnego,
stosownie do art. 253 ż 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90,
poz. 557, z póz
n. zm. ).
Rozdział 4
Pobieranie od osób wymazu ze śluzówki policzków oraz pobieranie materiału biologicznego
ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości
ż 13. 1. Wymaz ze śluzówki policzków od osób lub materiał biologiczny ze zwłok ludzkich
o nieustalonej tożsamości pobiera się przy użyciu przeznaczonych specjalnie do tych celów pakietów
kryminalistycznych, oznakowanych indywidualnym kodem kreskowym.
2. Z pobrania od osób wymazu ze śluzówki policzków policjant sporządza protokół według wzoru
stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia. W przypadku zastosowania środków przymusu
bezpośredniego wobec osoby w celu pobrania wymazu ze śluzówki policzków, fakt ten odnotowuje
się w protokole pobrania wymazu.
3. Z pobrania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości policjant
sporządza protokół według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do rozporządzenia.
4. Wymaz ze śluzówki policzków pobrany od osób lub materiał biologiczny pobrany ze zwłok
ludzkich o nieustalonej tożsamości umieszcza się w pojemniku oznaczonym tym samym kodem
kreskowym, jakim został oznaczony pakiet kryminalistyczny użyty do pobrania.
5. Protokoły, o których mowa w ust. 2 i 3, oznacza się tym samym kodem kreskowym, jakim został
oznaczony pakiet kryminalistyczny użyty do pobrania.
ż 14. Pobrania wymazu ze śluzówki policzków od osób dokonuje policjant przeszkolony w tym
zakresie albo, na pisemny lub ustny wniosek policjanta, uprawniony pracownik służby zdrowia albo
instytucji naukowej lub specjalistycznej powołanej do przeprowadzania badań genetycznych.
ż 15. 1. Policjant prowadzący czynności służbowe w sprawie identyfikacji zwłok ludzkich
o nieustalonej tożsamości jest obowiązany podjąć czynności zmierzające do pobrania ze zwłok
materiału biologicznego w postaci próbek z tkanek.
2. Próbki z tkanek ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości pobiera w obecności policjanta
uprawniony pracownik służby zdrowia albo instytucji naukowej lub specjalistycznej powołanej
do przeprowadzenia badań genetycznych.
3. W przypadkach niecierpiących zwłoki policjant może pobrać ze zwłok ludzkich o nieustalonej
tożsamości próbkę z tkanek w postaci włosów z cebulkami oraz częścią dokorzeniową o długości co
najmniej 1 cm, jeżeli został przeszkolony w tym zakresie.
Rozdział 5
Kontrola osobista, przeglądanie zawartości bagaży i sprawdzanie ładunków w portach i na
dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego
30
ż 16. 1. Policjant przy przeprowadzaniu kontroli osobistej wykonuje kolejno następujące czynności:
1) określone w ż 2 ust. 1 lub 2;
2) sprawdza zawartość odzieży osoby kontrolowanej i przedmioty, które znajdują się na jej ciele, nie
odsłaniając przykrytej odzieżą powierzchni ciała;
3) sprawdza zawartość podręcznego bagażu oraz innych przedmiotów, które posiada przy sobie osoba
kontrolowana;
4) odbiera osobie kontrolowanej posiadaną broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do
popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu
lub podlegające przepadkowi;
5) legitymuje osobę kontrolowaną.
2. Kontrolę osobistą powinien przeprowadzać policjant:
1) tej samej płci, co osoba kontrolowana;
2) w miejscu niedostępnym w czasie wykonywania kontroli dla osób postronnych.
3. Jeżeli kontrola osobista musi być przeprowadzona niezwłocznie, w szczególności ze względu na
okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, może jej dokonać
policjant płci odmiennej, także bez zachowania warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2,
ze szczególnym uwzględnieniem art. 15 ust. 6 ustawy.
4. Osoba poddana kontroli osobistej może przybrać do tej czynności osobę przez siebie wskazaną.
Policjant jest obowiązany dopuścić osobę wskazaną do udziału w czynności, chyba że jej obecność
utrudniałaby lub uniemożliwiałaby przeprowadzenie czynności.
5. Policjant może przybrać do obecności przy kontroli osobistej osobę trzecią, jeżeli uzna to
za konieczne dla uzyskania celu kontroli.
ż 17. 1. Policjant przegląda zawartość bagaży lub sprawdza ładunek znajdujący się w portach,
na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, wodnego i powietrznego w obecności posiadacza
bagaży lub ładunku albo przedstawiciela przewoz
nika, spedytora lub agenta morskiego.
2. Policjant przegląda zawartość bagażu lub sprawdza ładunek przyjęty do przewozu wyłącznie
w obecności przedstawiciela przewoz
nika, spedytora lub agenta morskiego.
3. W przypadku braku możliwości zapewnienia natychmiastowej obecności osób, o których mowa
w ust. 1 i 2, policjant może przejrzeć zawartość bagaży lub sprawdzić ładunek bez ich obecności,
jeżeli z posiadanych informacji wynika, że zwłoka może spowodować zagrożenie dla życia, zdrowia
ludzkiego lub mienia, lub gdy istnieje uzasadniona obawa zniszczenia bądz
utracenia rzeczy
mogących stanowić dowód w sprawie albo podlegających zajęciu w postępowaniu karnym.
ż 18. 1. Policjant dokumentuje czynności służbowe, o których mowa w ż 16 i 17, w notatniku
służbowym, określając datę, czas, miejsce i przyczynę ich przeprowadzenia oraz dane dotyczące osób
objętych czynnościami i w nich uczestniczących, a także rodzaj i wynik czynności.
31
2. Na żądanie osoby poddanej kontroli osobistej albo przedstawiciela właściciela, przewoz
nika,
spedytora lub agenta morskiego policjant sporządza protokół z przeprowadzonych czynności, którego
wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
Rozdział 6
Obserwowanie i rejestrowanie obrazu i dz
więku zdarzeń w miejscach publicznych
ż 19. Policjant podczas czynności służbowych wykonuje uprawnienie do obserwowania
i rejestrowania obrazu lub dz
więku zdarzeń, planowo lub doraz
nie oraz w sposób:
1) bezpośredni - w przypadku obecności policjantów w miejscu prowadzenia obserwacji i rejestracji
obrazu lub dz
więku zdarzeń;
2) zdalny - przy użyciu urządzeń teleinformatycznych przekazujących obraz lub dz
więk zdarzeń na
odległość;
3) jawny lub przy użyciu metod uniemożliwiających osobom nieupoważnionym ustalenie faktu
prowadzenia obserwacji i rejestracji.
ż 20. Policjant dokumentuje czynności służbowe, o których mowa w ż 19, stosownie do okoliczności
i wyników obserwacji oraz dyspozycji podmiotu decydującego o podjęciu obserwacji, w notatniku
służbowym, notatce służbowej, notatce urzędowej, komunikacie, meldunku lub na odpowiednim
nośniku technicznym, określając miejsce i czas ich rozpoczęcia i zakończenia oraz rodzaj użytych
środków technicznych.
Rozdział 7
Żądanie niezbędnej pomocy oraz zwracanie się o niezbędną lub doraz
ną pomoc
ż 21. 1. Policjant zwraca się o niezbędną pomoc od instytucji państwowych, organów administracji
publicznej oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności
publicznej, zgłaszając żądanie udzielenia pomocy do osób pełniących funkcje tych organów albo
kierowników tych instytucji lub jednostek gospodarczych albo innych osób upoważnionych do
podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia żądanej pomocy lub w danym czasie dysponujących
możliwościami jej udzielenia.
2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, jest doręczane lub przekazywane drogą elektroniczną przez
właściwy organ Policji lub policjanta działającego z upoważnienia tego organu.
3. Żądanie, o którym mowa w ust. 2, powinno zawierać powołanie podstawy prawnej żądania,
określenie rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy, wskazanie policjanta korzystającego z pomocy oraz
pouczenie o odpowiedzialności karnej funkcjonariusza publicznego w razie niedopełnienia obowiązku
udzielenia pomocy.
ż 22. 1. Żądanie, o którym mowa w ż 21, może być zgłoszone ustnie przez każdego policjanta
potrzebującego niezbędnej pomocy:
1) w sytuacjach niecierpiących zwłoki, a zwłaszcza w przypadku wykonywania przez policjanta
czynności służbowych w celu ratowania życia, zdrowia lub wolności człowieka albo ochrony mienia
oraz w trakcie pościgu za sprawcą czynu zabronionego pod groz
bą kary;
32
2) jeżeli policjant wykonuje czynności służbowe na pisemne polecenie sądu, prokuratora lub organu
administracji publicznej.
2. Policjant zgłaszający ustne żądanie udzielenia niezbędnej pomocy powiadamia osobę, do której
zgłasza żądanie, o działaniu w sytuacji niecierpiącej zwłoki albo na polecenie sądu, prokuratora lub
organu administracji publicznej oraz przekazuje tej osobie informacje określone w ż 21 ust. 3.
3. Żądanie zgłoszone ustnie potwierdza się niezwłocznie w sposób określony w ż 21 ust. 2.
ż 23. 1. Policjant, zwracając się o udzielnie niezbędnej pomocy do jednostek gospodarczych innych
niż wymienione w ż 21 ust. 1 lub do organizacji społecznych, kieruje wystąpienie do osób pełniących
funkcje kierowników lub członków zarządu w tych jednostkach lub organizacjach albo do innych osób
upoważnionych do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia pomocy lub w danym czasie
dysponujących możliwościami jej udzielenia.
2. W zakresie formy zwracania się o pomoc, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy
ż 21 ust. 2 i ż 22.
ż 24. W nagłych wypadkach policjant zwraca się ustnie do każdej osoby o udzielenie doraz
nej
pomocy, powiadamiając tę osobę o nagłym wypadku oraz przekazując jej informacje, o których mowa
w ż 21 ust. 3.
ż 25. 1. W przypadku wykonywania niejawnych czynności służbowych policjant uprzedza każdą
osobę udzielającą pomocy w ramach tych czynności o obowiązku zachowania w tajemnicy faktu
udzielenia pomocy i wszelkich szczegółów z tym związanych oraz o odpowiedzialności karnej w razie
nieuprawnionego ujawnienia informacji stanowiących tajemnicę państwową lub służbową, pobierając
na tę okoliczność pisemne oświadczenie sporządzone własnoręcznie przez osobę udzielającą pomocy,
jeżeli pozwalają na to okoliczności wykonywania czynności służbowych. O konieczności złożenia
takiego oświadczenia policjant uprzedza przed skorzystaniem z pomocy tej osoby.
2. O wystąpieniu okoliczności uniemożliwiających pobranie oświadczenia, o którym mowa w ust. 1,
policjant informuje swojego bezpośredniego przełożonego raportem, wskazującym osobę udzielającą
pomocy oraz zakres informacji, jakie zostały tej osobie udostępnione.
ż 26. Po zakończeniu czynności służbowych policjant składa bezpośredniemu przełożonemu
szczegółowy raport zawierający informację o wystąpieniu z żądaniem lub zwróceniu się o udzielenie
pomocy.
ż 27. 1. Policjant jest obowiązany sporządzić pisemne pokwitowanie na użyczone w ramach pomocy
rzeczy lub dokumenty.
2. Pokwitowanie powinno zawierać:
1) stopień, imię i nazwisko policjanta oraz jego numer identyfikacyjny, a także określenie jednostki
organizacyjnej Policji, w której pełni on służbę;
2) miejsce, datę i godzinę przejęcia rzeczy lub dokumentu;
3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela (posiadacza) rzeczy lub dokumentu;
4) opis rzeczy lub dokumentu z uwzględnieniem ewentualnych uszkodzeń, a w odniesieniu do
33
pojazdu - z podaniem marki, typu, modelu, numeru rejestracyjnego, ilości paliwa w zbiorniku oraz
przebiegu według wskazań liczników zainstalowanych w pojez
dzie;
5) pouczenie o prawie do odszkodowania z tytułu uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy lub dokumentu;
6) określenie miejsca i, w miarę możliwości, terminu zwrotu rzeczy lub dokumentu;
7) podpisy policjanta oraz właściciela (posiadacza) rzeczy lub dokumentu albo innej osoby
upoważnionej do dysponowania rzeczą lub dokumentem.
3. Pokwitowanie, o którym mowa w ust. 1, sporządza się w 2 egzemplarzach: przeznaczonych dla
właściciela (posiadacza) użyczonej rzeczy lub dokumentu oraz do akt sprawy, w ramach której
nastąpiło udzielenie pomocy.
4. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności w celu
ratowania życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo prowadzenia pościgu za sprawcą czynu
zabronionego pod groz
bą kary, policjant może odstąpić od wydania pisemnego pokwitowania i ustnie
poinformować właściciela (posiadacza) rzeczy lub dokumentu o danych określonych w ust. 2 pkt
1,5 i 6.
5. Jeżeli w pokwitowaniu nie określono terminu zwrotu rzeczy lub dokumentu oraz w sytuacji,
o której mowa w ust. 4, policjant jest obowiązany zwrócić rzecz lub dokument niezwłocznie po
wykonaniu czynności służbowych albo po ustaniu potrzeby dalszego korzystania z rzeczy lub
dokumentu.
ż 28. 1. Zwrot rzeczy lub dokumentu odbywa się protokolarnie w terminie i miejscu uzgodnionym
z właścicielem (posiadaczem).
2. Protokół zwrotu rzeczy lub dokumentu powinien zawierać:
1) stopień, imię i nazwisko policjanta dokonującego zwrotu oraz określenie jednostki organizacyjnej
Policji, w której pełni on służbę;
2) miejsce, datę i godzinę zwrotu rzeczy lub dokumentu;
3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela (posiadacza) albo osoby upoważnionej do odbioru
rzeczy lub dokumentu;
4) opis stanu rzeczy lub dokumentu przed i po użyciu przez policjanta, ze wskazaniem ewentualnych
uszkodzeń powstałych w trakcie użycia, a w odniesieniu do pojazdu - z podaniem marki, typu,
modelu, numeru rejestracyjnego, szacunkowej ilości paliwa oraz przebiegu według wskazań liczników
zainstalowanych w pojez
dzie;
5) oświadczenie osoby, o której mowa w pkt 3, o stanie odbieranej rzeczy lub dokumentu;
6) podpisy policjanta dokonującego zwrotu rzeczy lub dokumentu oraz osoby, o której mowa w pkt 3.
3. W razie zgłoszenia przez osobę, o której mowa w ust. 2 pkt 3, zastrzeżeń co do określonych
w protokole danych dotyczących stopnia uszkodzenia albo zużycia rzeczy lub dokumentu, jednostka
organizacyjna Policji dokonująca zwrotu, o ile nie uwzględniono tych zastrzeżeń, powołuje
rzeczoznawcę w celu ich rozpatrzenia.
34
Rozdział 8
Przepisy końcowe
ż 29. Formularze protokołów według wzorów określonych w dotychczasowych przepisach mogą być
stosowane przez okres 5 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
ż 30. Tracą moc:
1) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie sposobu postępowania przy
wykonywaniu niektórych uprawnień Policji oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach
(Dz. U. Nr 25, poz. 204);
2) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 1996 r. w sprawie szczegółowego trybu
korzystania przez policjantów z pomocy instytucji państwowych, organów administracji rządowej
i samorządu terytorialnego, jednostek gospodarczych i organizacji społecznych oraz osób (Dz. U. Nr
107, poz. 501).
ż 31. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.