6
OD AUTORA
Zmian w prawie nie da si unikn!". Mog! im przy-
#wieca" ró$ne cele – od tak prozaicznych jak ujednolicenie
terminologii, po istotne zmiany s%u$!ce wdra$aniu prawa
unijnego czy zwi kszeniu gwarancji dla obywatela (utrzy-
maniu bezpiecze&stwa i higieny pracy). Dlatego bie$!ce
monitorowanie stanu prawnego w tym zakresie przez pra-
codawc jest tak wa$ne. W resorcie zdrowia ju$ od ponad
roku trwaj! prace nad nowym rozporz!dzeniem w sprawie
bada& pracowników – z istotniejszych zmian trzeba wymie-
ni" obowi!zkowe wizytacje stanowisk pracy przez lekarza
medycyny pracy w celu oceny wyst powania szkodliwych
i uci!$liwych warunków u pracodawcy czy nowy wzór
skierowania na badania, które pracodawca b dzie musia%
wyda" w dwóch egzemplarzach.
Dlatego, aby rzetelnie i z pe%n! #wiadomo#ci! wykona"
obowi!zki gwaranta bezpiecznej pracy, pracodawca musi na
bie$!co #ledzi" zmiany w prawie pracy, w tym tak$e w prze-
pisach dotycz!cych bezpiecze&stwa i higieny pracy.
Niniejsza ksi!$ka powsta%a, aby u%atwi" pracodawcom
– poprzez wprowadzenie ich w #wiat przepisów stoj!-
cych na stra$y utrzymania nale$ytego stanu bezpiecze&-
stwa i higieny pracy w firmie – samodzielne wype%nienie
obowi!zków z zakresu bhp. Z uwagi na ró$norodno#"
podejmowanych dzia%alno#ci gospodarczych nie sposób
jednak w tego typu opracowaniu uwzgl dni" wszystkich
przepisów, cz sto wr cz o charakterze specjalistycznym,
st!d podj cie pewnych szczególnych przedsi wzi " rodzi"
b dzie konieczno#" si gni cia ponadto do bran$owych roz-
porz!dze&. W niniejszym opracowaniu skupiono si bowiem
w pierwszej kolejno#ci na ogólnych przepisach, dotycz!cych
wszystkich pracodawców, tak by zasygnalizowa" wielo#"
obowi!zków pracodawcy na tym polu. W tym miejscu
nale$y podkre#li", $e ka$dy pracodawca powinien si gn!"
do tekstów 'ród%owych (w%a#ciwych ustaw, rozporz!dze&),
ma on bowiem obowi!zek zna" przepisy bhp w zakresie
niezb dnym do wykonywania ci!$!cych na nim obowi!z-
ków. Dlatego gor!co zach cam wszystkich Pa&stwa do
lektury aktów prawnych – mo$na w tym celu skorzysta"
z ich wykazu umieszczonego na ko&cu opracowania, cho"
nie wyczerpuje on ca%okszta%tu prawodawstwa w tym za-
kresie i mo$e zaistnie" konieczno#" si gni cia po bardziej
szczegó%owe rozporz!dzenia resortowe.
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
Księgarnia Internetowa E-ksiazka24.pl
.
7
ROZDZIA I
PODSTAWOWE OBOWI!ZKI PRACODAWCY
Przepisy prawne nak%adaj! na pracodawców ró$norodne
obowi!zki; spo#ród nich do#" szerok! grup stanowi! te,
które maj! by" wyrazem troski pracodawcy o $ycie i zdro-
wie swoich „podopiecznych”. To w%a#nie na nim, jako
gwarancie tych warto#ci, spoczywa odpowiedzialno ! za
stan bezpiecze"stwa i higieny w zak#adzie pracy.
Nieprzestrzeganie lub naruszenie tych obowi!zków
nara$a pracodawc na odpowiedzialno#" cywiln!, wykrocze-
niow!, a nawet karn!. Uchybienie obowi!zkom w zakresie
bhp stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika
zagro$one grzywn! od 1.000 z% do 30.000 z%.
U WAGA!!!
Z
ODPOWIEDZIALNO CI
TEJ
NIE
ZWALNIA
PRACODAWCY
POWIERZENIE
OBOWI!ZKÓW
ZWI!ZANYCH
Z
BHP
INNEJ
OSOBIE
. N
A
ZAKRES
TEJ
ODPOWIEDZIALNO CI
NIE
MAJ!
TAK"E
WP#YWU
OBOWI!ZKI
PRA
-
COWNIKÓW
W
ZAKRESIE
BHP
. O
DPOWIEDZIALNO $
PRACODAWCY
JEST
ZAWSZE
PE#NA
I
NIEOGRANICZONA
.
Co istotne, wszelkie koszty podejmowanych dzia-
#a" oraz zastosowanych rodków i rozwi$za" na rzecz
bezpiecze"stwa i higieny pracy ponosi pracodawca, bez
mo$liwo#ci przerzucenia ich na osoby trzecie, zw%aszcza
nie mog! one w $aden sposób obci!$a" pracowników.
1. Ochrona zdrowia i "ycia pracowników
Przede wszystkim pracodawca zobowi!zany jest chro-
ni! zdrowie i %ycie pracowników poprzez zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, wyko-
rzystuj!c do tego dost pne osi!gni cia nauki i techniki.
Powinien przy tym uwzgl dni" nie tylko ogólnie obo-
wi!zuj!ce normy, ale tak$e indywidualne predyspozycje
pracownika, np. przeciwwskazania zwi!zane ze stanem
zdrowia. Obowi!zek ten nie mo$e by" uchylony w drodze
regulacji zak%adowych czy te$ wol! stron.
Jako organizator pracy w swoim zak%adzie pracy, praco-
dawca ma dba" o zapewnienie warunków nie zagra$aj!cych
pracownikom, a zatem sam podejmowa" potrzebne dzia%ania,
jak równie$ stworzy" atmosfer przestrzegania przepisów
bhp przez wszystkich w zak%adzie pracy (sprawowa" nale-
$yte kierownictwo w tym kierunku). Prawid%owe spe%nienie
tego obowi!zku nast puje w szczególno#ci poprzez:
(
organizowanie pracy w sposób zapewniaj!cy bezpieczne
i higieniczne warunki pracy,
(
zapewnienie przestrzegania w zak%adzie pracy prze-
pisów oraz zasad bhp, wydawanie polece& usuni cia
uchybie& w tym zakresie oraz kontrolowanie wykonania
tych polece&,
!
8
(
reagowanie na potrzeby w zakresie zapew nienia bezpie-
cze&stwa i higieny pracy oraz dostosowywanie #rodków
podejmowanych w celu doskonalenia istniej!cego po-
ziomu ochrony zdrowia i $ycia pracowników, bior!c pod
uwag zmieniaj!ce si warunki wykonywania pracy,
(
zapewnienie rozwoju spójnej polityki zapobie gaj!cej
wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym
uwzgl dniaj!cej zagadnienia techniczne, organizacj
pracy, warunki pracy, stosunki spo%eczne oraz wp%yw
czynników #rodowiska pracy,
(
uwzgl dnienie ochrony zdrowia m%odocianych, pra-
cownic w ci!$y lub karmi!cych dziecko piersi! oraz
pracowników niepe%nosprawnych w ramach podejmo-
wanych dzia%a& profilak tycz nych,
(
zapewnienie wykonania nakazów, wyst!pie&, decyzji
i zarz!dze& wydawanych przez organy nadzoru nad
warunkami pracy,
(
zapewnienie wykonania zalece& spo%ecznego inspektora
pracy.
Pracodawca ma zapewni! w#a ciwe warunki pracy
nie tylko w bezpo rednim otoczeniu miejsca pracy
danego pracownika, ale na terenie ca#ego zak#adu
pracy.
Obowi!zek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy dotyczy tak$e:
(
osób wykonuj!cych prac na podstawie innej ni$ umowa
o prac , np. na podstawie umowy zlecenia czy umowy
o dzie%o,
(
osób prowadz!cych w zak%adzie pracy lub w miejscu
wyznaczonym przez pracodawc dzia%alno#" gospo-
darcz! na w%asny rachunek,
(
studentów lub uczniów odbywaj!cych zaj cia w zak%a-
dzie pracy, nie b d!cych pracownikami.
Przy realizacji tego obowi!zku pracodawca musi prze-
strzega" m.in. wymaga& dotycz!cych
(
rodzajów prac wymagaj!cych szczególnej sprawno#ci
psychofizycznej (okre#lonych w rozporz!dzeniu Mini-
stra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r.,
Dz. U. z 1996 r., nr 62, poz. 287),
(
prac wykonywanych w ró$nych ga% ziach pracy, okre-
#lonych w bran$owych rozporz!dzeniach w%a#ciwych
ministrów,
(
prac na wysoko#ci (ka$da praca wykonywana powy$ej
1 m od pod%o$a, chyba $e powierzchnia pracy os%oni ta
jest ze wszystkich stron do wysoko#ci co najmniej
1,5 m pe%nymi #cianami lub #cianami z oknami osz-
klonymi albo wyposa$ona jest w inne sta%e konstrukcje
lub urz!dzenia chroni!ce pracownika przed upadkiem
z wysoko#ci),
(
zatrudnienia m%odocianych (warunki zatrudnienia,
szczególna ochrona zdrowia, urlopy),
R
OZDZIA#
I. P
ODSTAWOWE
OBOWI!ZKI
PRACODAWCY
9
(
zatrudnienia kobiet (zakaz zatrudniania przy pracach
szczególnie uci!$liwych lub szkodliwych dla zdrowia,
ochrona kobiet w ci!$y i karmi!cych piersi!).
2. Znajomo#$ przepisów i zasad bhp
Wype%nienie roli gwaranta bezpiecze&stwa i higieny
pracy wymaga od pracodawcy (jak i osób kieruj!cych
pracownikami) znajomo ci w stopniu niezb&dnym do
wykonywania obowi$zków, przepisów o ochronie pracy,
w tym przepisów oraz zasad bezpiecze"stwa i higieny
pracy. )ród%em przepisów bhp jest przede wszystkim kodeks
pracy oraz akty wykonawcze wydane na jego podstawie.
Przepisem bhp mog! by" równie$ postanowienia z tego
zakresu, zawarte w uk%adzie zbiorowym pracy lub regu-
laminie pracy, obowi!zuj!cym w danym zak%adzie pracy.
Natomiast zasady bhp to nieunormowane w przepisach
sposoby lub metody post powania, maj!ce na celu ochron
zdrowia lub $ycia pracowników, np. zasada wchodzenia na
drabin przodem, a nie ty%em. Mog! one tak$e wynika"
z instrukcji czy wskaza& technologicznych.
3. Zawiadomienie inspektora pracy o dzia%alno#ci
gospodarczej
Pracodawca rozpoczynaj!cy dzia%alno#" gospodarcz!
ma obowi!zek, w terminie 30 dni od dnia rozpocz cia
dzia%alno#ci, zawiadomi! pisemnie w#a ciwego okr&-
gowego inspektora pracy i w#a ciwego pa"stwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie
prowadzonej dzia#alno ci. Obowi!zek ten aktualizuje si
te$ w razie zmiany miejsca, rodzaju lub zakresu prowadzo-
nej dzia%alno#ci, zw%aszcza zmiany technologii lub profilu
produkcji, powoduj!cej zwi kszenie zagro$enia dla zdrowia
pracowników. Ponadto w%a#ciwi inspektorzy mog! zobo-
wi!za" pracodawc , prowadz!cego dzia%alno#" gospodarcz!
powoduj!c! szczególne zagro$enie dla zdrowia lub $ycia
pracowników (np. prace na wysoko#ciach), do okresowej
aktualizacji takiej informacji.
UWAGA!!!
O
BOWI!ZEK
ZAWIADOMIE%
POWSTAJE
WOBEC
PRACODAWCY
,
A
NIE
OSOBY
ROZPOCZYNAJ!CEJ
DZIA#ALNO $
GOSPODARCZ!
,
A
ZATEM
DOPIERO
Z
CHWIL!
ZATRUDNIENIA
PRZEZ
TAK!
OSOB&
PIERWSZEGO
PRACOWNIKA
.
4. Pierwsza pomoc oraz ochrona przeciwpo"arowa
w zak%adzie pracy
Pracodawca ma obowi!zek:
(
zapewni" #rodki niezb dne do udzielania pierwszej
pomocy w nag%ych wypad kach, zwalczania po$arów
i ewakuacji pracowników,
(
wyznaczy" pracowników do udzielania pierwszej pomo-
cy oraz pracowników do wykonywania dzia%a& w za-
kresie zwalczania po$arów i ewakuacji pracowników,
!
Z
ASADY
BHP
W
PRAKTYCE
10
zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpo$arowej
(ich liczba, szkolenie oraz wyposa$enie po winny by"
uzale$nione od rodzaju i poziomu wyst puj!cych za-
gro$e&),
(
zapewni" %!czno#" ze s%u$bami zew n trznymi, wyspe-
cjalizowanymi w szcze gólno#ci w zakresie udzielania
pierwszej pomocy w nag%ych wypadkach, ratow nictwa
medycznego oraz ochrony prze ciwpo$arowej.
Dzia%ania pracodawcy w powy$szym zakresie powinny
by" dostosowane do rodzaju i zakresu pro wadzonej
dzia#alno ci, liczby zatrudnio nych pracowników i innych
osób przebywa j$cych na terenie zak#adu pracy oraz
rodzaju i poziomu wyst&puj$cych zagro%e".
UWAGA!!!
P
RACOWNIK
WYZNACZONY
DO
WYKONYWANIA
DZIA#A%
W
ZAKRESIE
ZWALCZANIA
PO"ARÓW
I
EWAKUACJI
PRACOWNIKÓW
MUSI
MIE$
UKO%CZONE
SZKOLENIE
W
DZIEDZINIE
BHP
,
W
PROGRAMIE
KTÓREGO
UWZGL&DNIONO
ZAGADNIENIA
OCHRONY
PRZECIWPO"AROWEJ
.
P
RACODAWCA
ZATRUDNIAJ!CY
WY#!CZNIE
OSOBY
M#ODOCIANE
LUB
NIEPE#NOSPRAWNE
MO"E
SAMODZIELNIE
WYKONYWA$
DZIA#ANIA
W
ZAKRESIE
UDZIELANIA
PIERWSZEJ
POMOCY
,
ZWALCZANIA
PO"ARÓW
I
EWAKUACJI
PRACOWNIKÓW
.
Pracodawca jest obowi!zany przekazy wa! pracow-
nikom informacje o:
(
zagro$eniach dla zdrowia i $ycia wy st puj!cych w za-
k%adzie pracy, na po szczególnych stanowiskach pra-
cy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach
post powania w przypad ku awarii i innych sytuacji
zagra$a j!cych zdrowiu i $yciu pracowników,
(
dzia%aniach ochronnych i zapobiegaw czych, podj tych
w celu wyeliminowa nia lub ograniczenia zagro$e&,
(
pracownikach wyznaczonych do:
–
udzielania pierwszej pomocy,
–
wykonywania dzia%a& w zakresie zwalczania po-
$arów i ewa kuacji pracowników.
Informacja o tych pracownikach obejmuje:
(
imi i nazwisko,
(
miejsce wykonywania pracy,
(
numer telefonu s%u$bowego lub innego #rodka komu-
nikacji elektronicznej.
UWAGA!!!
O
MAWIANE
OBOWI!ZKI
DOTYCZ!
PRACODAWCY
,
ZATEM
SPOCZYWAJ!
NA
TYCH
PRZEDSI&BIORCACH
,
KTÓRZY
ZATRUDNIAJ!
PRZYNAJMNIEJ
JEDNEGO
PRACOWNIKA
.
W sytuacji, gdy wyst!pi mo$liwo#" zagro $enia dla
zdrowia lub $ycia pracodawca jest obowi!zany niezw#ocznie
poinformowa! pracowni ków o takim zagro%eniu oraz
podj$! dzia#ania w celu zapewnienia im odpo wiedniej
ochrony. Niezw%ocznie dostarcza te% pracownikom in-
strukcje umo%liwiaj$ce, w przypadku wyst!pienia bezpo-
#redniego zagro$enia, przerwanie pracy i oddalenie si&
z miej sca zagro%enia w miejsce bezpieczne.
R
OZDZIA#
I. P
ODSTAWOWE
OBOWI!ZKI
PRACODAWCY
!
!
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
Księgarnia Internetowa E-ksiazka24.pl
.