Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 1 z 27
K
ompendium wiedzy do egzaminu z Uprawnień Energetycznych
Skrypt w zakresie Grupy:
• G1 - elektrycznej
Pytania i odpowiedzi
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 2 z 27
Pytanie i odpowiedzi z zakresu Uprawnień Energetycznych:
• Jak nazywa się dokument regulujący całokształt spraw związanych z polityką energetyczną naszego państwa?
Ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r.
z późniejszymi zmianami.
• Jakie zagadnienia reguluje Ustawa Prawo Energetyczne?
• zasady dostarczania energii;
• zasady polityki energetycznej państwa;
• kompetencje Prezesa U R E;
• przepisy o taryfach energetycznych;
• przepisy o urządzeniach energetycznych i ich eksploatacji.
• W jaki sposób określane są ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i gazu?
Określane są stopnie zasilania (Gaz: 1-10, Energia elektryczna 11-20).
• Jaki akt prawny i od kiedy określa zasady stwierdzania posiadanych kwalifikacji?
Od 2003 roku obowiązuje Rozporządzenia w sprawie stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń
energetycznych.
• Na jakie trzy grupy branżowe dzielmy uprawnienia energetyczne?
Grupa G1
– dotycząca instalacji i urządzeń elektroenergetycznych,
Grupa G2
– dotycząca urządzeń i instalacji służących do wytwarzania i przesyłania ciepła,
Grupa G3
– dotycząca urządzeń i instalacji służących do wytwarzania, magazynowania, przesyłania paliw gazowych
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 3 z 27
• Dla jakich stanowisk lub rodzajów prac wymagane jest sprawdzanie kwalifikacji?
eksploatacji, dozoru.
• Czym zajmuje się osoba na stanowisku eksploatacji a czym dozoru (jakie różnice)?
Eksploatacji -
stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym;
Dozoru -
stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie eksploatacji, stanowiska osób koordynujących
prace, prowadzących nadzór nad eksploatacją instalacji i urządzeń energetycznych oraz stanowiska osób odpowiedzialnych za pomiary
kontrolne i protokoły pomiarowe.
• Jakie czynności wchodzą w skład zakresu eksploatacji?
obsługa, konserwacja, remont, montaż, prace kontrolno-pomiarowe.
• Dla jakich grup urządzeń elektroenergetycznych wymagane jest sprawdzenie kwalifikacji. Jaka to grupa?
Grupa G1
1.
urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysokość napięcia znamionowego;
2.
urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
3.
urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV;
4.
zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW;
5. urz
ądzenia elektrotermiczne;
6.
urządzenia do elektrolizy;
7.
sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;
8.
elektryczna sieć trakcyjna;
9.
elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym;
10. aparatura kontrolno-
pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji; sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 4 z 27
• Jakie czynności eksploatacyjne należą do obsługi urządzenia energetycznego i jaką wiedzę powinien mieć obsługujący
takie urządzenie?
Obsługujący powinien znać charakterystykę urządzenia (obszar pracy) , powinien wiedzieć w jakich warunkach jest zakaz uruchomienia
urządzenia i nakaz wyłączenia. Obsługujący powinien potrafić dokonać rozruchu urządzenia zmienić punkt pracy (parametry pracy) oraz
zatrzymać urządzenie
• Co nazywamy konserwacją i jakie czynności wykonuje się podczas konserwacji?
Konserwacja to utrzymywanie urządzenia energetycznego w dobrym stanie technicznym przez cykliczne czynności konserwujące zgodne
z zaleceniami DTR i i
nstrukcji obsługi (jak np. czyszczenie, smarowanie, diagnostyka, …).
• Co nazywamy i na czym polega remont urządzenia energetycznego?
Remont to wykonywanie w istniejącym urządzeniu lub instalacji robót polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego np. po zużyciu, a nie
będących konserwacją, lub modernizacją.
• Co nazywamy montażem urządzenia energetycznego?
Montaż to czynności niezbędne do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji i sieci do działającego systemu energetycznego.
• Zdefiniuj pojęcie prace kontrolno - pomiarowe urządzenia energetycznego?
Prace kontrolno -
pomiarowe to czynności niezbędne dla dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości
regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci zakończone podpisaniem odpowiedniego protokołu.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 5 z 27
• Jaką wiedzą powinna wykazać się osoba na stanowisku eksploatacji?
Osoba na stanowisku eksploatacji powinna wykazać się wiedzą z zakresu: budowy, działania, montażu i pomiaru, urządzeń i instalacji
wymagań BHP i p.poż, udzielania pierwszej pomocy, postępowania w razie awarii,
* stosownie do zakresu uprawnień
• Jaką wiedzą powinna wykazać się osoba na stanowisku dozoru?
Osoba n
a stanowisku dozoru powinna wykazać się wiedzą z zakresu:
• przyłączania urządzeń i instalacji,
• prowadzenia ruchu i eksploatacji,
• postępowania przy programowaniu pracy z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania energii,
• dotyczących prowadzenia dokumentacji,
• budowy urządzeń i instalacji oraz ich norm,
• BHP, p.poz,, udzielania pierwszej pomocy
• oraz wymagań ochrony środowiska,
• postępowania w razie awarii,
• dysponowania mocą urządzeń,
• wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych.
*
stosownie do zakresu uprawnień.
• Jakie zagrożenia mogą wystąpić podczas eksploatacji instalacji lub urządzenia elektroenergetycznego?
Porażenia, poparzenie łukiem elektrycznym, pożaru - w wyniku awarii (zwarcia),
• Jakie zagrożenia mogą wystąpić podczas eksploatacji instalacji i urządzeń cieplnych ?
Poparzenie, odmrożenie, zatrucie spalinami, tlenkiem węgla - w wyniku awarii (rozszczelnienie),
• Jakie zagrożenia mogą wystąpić podczas eksploatacji instalacji gazowych?
Wybuch, pożar, uduszenie - w wyniku wyparcia tlenu, poparzenie, zatrucie
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 6 z 27
• Czy uprawnienia energetyczne uzyskane w Polsce powinny być uznawane na terenie UE?
Tak -
zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego z 2005r
• Jakiej karze może podlegać osoba odpowiedzialna za nie przestrzeganie przepisów BHP wg Kodeksu Pracy?
Karze grzywny.
• Jakiej karze może podlegać osoba odpowiedzialna za nie udzielenie pomocy pracownikowi narażonemu na bezpośrednie
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wg Kodeksu Karnego?
Karze
pozbawienia wolności - do lat 3.
• Co to jest urządzenie energetyczne?
To urządzenia, instalacje i sieci, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji,
magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii;
Do
jakiej grupy zaliczymy urządzenia, instalacje i sieci, stosowane w technice do przetwarzania, przesyłania, dystrybucji,
magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii?
Do urządzeń energetycznych.
• Jak nazywamy prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych w zakresie ich obsługi, konserwacji, remontów,
montażu i kontrolno-pomiarowym?
Prace eksploatacyjne.
• Kto to jest prowadzący eksploatację wg Rozporządzenia z 2013r?
To jednostka organizacyjna, osoba prawna lub osoba fizyczna, zajmująca się eksploatacją własnych lub powierzonych jej, na podstawie
zawartej umowy, urządzeń energetycznych.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 7 z 27
• Jak nazywamy osobę zajmującą się eksploatacją własnych lub powierzonych jej, na podstawie zawartej umowy, urządzeń
energetycznych?
Prowadzący eksploatację.
• Czy prowadzący eksploatację może upoważnić inne osoby do wykonywania w jego imieniu: wydawania poleceń,
koordynacji prac, dopuszczenia do prac?
Tak
• Jakie osoby mogą prowadzić prace eksploatacyjne w myśl przepisów Prawa Energetycznego?
Osoby uprawnione i upoważnione.
• Kto to osoba uprawniona?
To osoba posiadająca kwalifikacje uzyskane na podstawie przepisów Prawa Energetycznego.
• Kto to osoba upoważniona?
To osoba wyznaczona przez prowadzącego eksploatację do wykonywania określonych czynności lub prac eksploatacyjnych
• Jak nazywa się osobę wyznaczoną przez prowadzącego eksploatację do wykonywania określonych czynności lub prac
eksploatacyjnych?
Osoba upoważniona.
• Zgodnie z jakimi dokumentami należy prowadzić prace eksploatacyjne?
Zgodnie z instrukcją eksploatacji zatwierdzoną przez prowadzącego eksploatację
• Co powinna zawierać instrukcja eksploatacji?
1) charakterystykę urządzeń energetycznych - opis i dane techniczne;
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 8 z 27
2) opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań;
3) zestaw rysunków, schematów z opisami zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem;
4) opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach
normalnej pracy tego urządzenia;
5)
zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia;
6) wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób
i
pomiarów;
7) wymagania w zakresie przepisów BHP i przeciwpożarowych oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją
danego urządzenia;
8) identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją;
9) zasady organizacji prac eksploatacyjnych;
10) wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub
organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego.
• Jaka jest dopuszczalna maksymalna temperatura podczas prac eksploatacyjnych przy instalacjach ciepłowniczych?
Do 40°C.
• Jakie warunki należy stworzyć osobom wykonującym czynności eksploatacyjne w środowisku powyżej 40
o
C ?
Należy zapewnić:
1) na
poje chłodzące i środki obniżające temperaturę powietrza;
2) środki ochrony indywidualnej, przerwy w pracy i miejsce odpoczynku, ustalane indywidualnie w zależności od warunków i specyfiki
pracy.
• Jakie czynności przygotowawcze należy wykonać przed przystąpieniem do prac eksploatacyjnych przy urządzeniach
elektroenergetycznych?:
1) po odłączeniu zastosować odpowiednie zabezpieczenie przed przypadkowym załączeniem napięcia;
2) oznaczyć miejsce wyłączenia;
3) sprawdzić, czy nie występuje napięcie na odłączonych urządzeniach i instalacjach elektrycznych;
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 9 z 27
4) uziemić wyłączone urządzenia i instalacje elektryczne;
5) oznaczyć strefę pracy znakami lub tablicami bezpieczeństwa.
• Jakie są minimalne odstępy w powietrzu od nieosłoniętych elementów znajdujących się pod napięciem, wyznaczające
zewnętrzne granice strefy prac w mm dla napięcia do 1000 V i do 3000 V?
Do 1000 V
dla prac pod napięciem - bez dotyku, a dla prac w pobliżu napięcia to wartość 300mm;
Do 3000 V
dla prac pod napięciem to 90mm a dla prac w pobliżu napięcia to wartość 1120mm;
• Ile uziemień musi byś widocznych z miejsca wykonywania pracy na odłączonej od napięcia instalacji elektrycznej?
Co najmniej jedno.
• Jaki rodzaj polecenia wykonania prac należy zastosować w przypadku prac eksploatacyjnych stwarzających możliwość
wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego?
Polecenie pisemne.
• Podaj przykłady minimum dwóch prac eksploatacyjnych przy którym wymagane jest pisemne polecenie (G1, G2, G3)?
Prace
w pobliżu napięcia, prace pod napięciem, w strefach zagrożonych wybuchem, wewnątrz niebezpiecznych przestrzeni zamkniętych,
elektrofiltrów,
Prace wewnątrz niebezpiecznych przestrzeni zamkniętych, komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin, kotłów, kanałów i lejów
zsypowych, rurociągów sieci cieplnych,
Prace wewnątrz niebezpiecznych przestrzeni zamkniętych, rurociągów oraz w zbiornikach paliw płynnych i gazowych w strefach
zagro
żonych wybuchem
.
• Jak długo po zakończeniu pracy wykonywanej na Pisemnego Polecenie należy przechowywać ten dokument?
30 dni.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 10 z 27
• Podaj minimalną liczbę osób w zespole wykonującym prace niebezpieczne?
Dwie osoby, jedna wykonuje prace a druga asekuruje.
• Co powinno zawierać w swojej treści Polecenie Pisemne?
✓ numer polecenia;
✓
określenie osób odpowiedzialnych za organizację oraz wykonanie pracy;
✓
określenie zakresu prac do wykonania i strefy pracy;
✓
określenie warunków i środków ochronnych;
✓
wyznaczenie terminu rozpoczęcia i zakończenia prac oraz przerw w ich wykonaniu.
• Jakie prace przy instalacjach energetycznych można wykonywać bez polecenia?
✓
wykonywanie czynności związanych z ratowaniem zdrowia lub życia ludzkiego;
✓
zabezpieczanie urządzeń energetycznych przed zniszczeniem;
✓
prowadzenie przez osoby uprawnione i upoważnione prac eksploatacyjnych zawartych w instrukcjach eksploatacji.
• Czy w każdym zespole należy wyznacza się osobę kierującą zespołem?
Tak
• Jakich instalacji elektrycznych nie wyłącza z pod napięcia pożarowy wyłącznik prądu w obiekcie?
Instalacje i urządzenia których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru (np. instalacji: wykrywania pożaru jak czujki dymu,
oświetlenia ewakuacyjnego, oddymiania, ...)
• Jak nazywamy przerwę w instalacji zapewniającą bezpieczeństwo na stanowiska pracy?
Widoczna przerwa z miejsca pracy.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 11 z 27
• O czym mówi prawo Ohma?
Mówi o proporcjonalności napięcia do natężenia ;
Wzory: U = I x R, gdzie: U -
napięcie, I – natężenie prądu, R - opór.
• Jakimi symbolami literowymi oznaczamy napięcie, natężenie prądu, opór?
U (napięcie), I (natężenie), R (opór).
• Jak można zdefiniować Pierwsze Prawo Kirchhoffa?
W węźle obwodu elektrycznego suma prądów wpływających (+) i wypływających (–) jest równa zeru I1 + I2 - I3 - I4 - I5 = 0.
• Jak nazywamy największa wartość napięcia roboczego lub dotykowego, którego długotrwałe utrzymywanie się nie stanowi
żadnego zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka w danych warunkach otoczenia?
Napięcie bezpieczne lub napięcie dotykowe dopuszczalne.
• Jaka maksymalna wartość napięcia uważana jest za bezpieczną w warunkach normalnych dla prądu przemiennego i
stałego?
50 V dla prądu przemiennego i 120 V prądu stałego
• Od jakich czynników uzależniona jest wartość napięcia bezpiecznego?
Od warunków środowiskowych np. wilgotności i temperatury.
• Jakie znasz środki ochrony przeciwporażeniowej?
✓
środki nietechniczne – organizacyjne: szkolenia, uprawnienia, kwalifikacje, organizacja pracy, przestrzeganie BHP,
✓
środki techniczne – ochrona przed dotykiem bezpośrednim (izolacja, osłona, obudowa), ochrona przy uszkodzeniu szybkie wyłączenie
zasilania, izolowanie stanowiska pracy, połączenia wyrównawcze nieuziemione), stosownie napięcie bezpiecznego, używanie sprzętu
ochronnego (w tym środków ochrony indywidualnej).
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 12 z 27
• Ile jest klas ochronności przeciwporażeniowej i jakie mają oznaczenia numerowe?
4 - to : 0, I, II i III
0
– tylko izolacja podstawowa brak uziemienia (obudowa nieprzewodząca);
I
– tylko izolacja podstawowa konieczność stosowania przewodu ochronnego PE lub PEN;
II
– izolacja podwójna lub wzmocniona nie wymaga się przewodu ochronnego;
III - s
tosowanie niskiego napięcia bezpiecznego (obwody SELV lub PELV).
• Czy stopień ochrony obudowy IP informuje czy element może być zabudowany na zewnętrz i narażony na warunki
atmosferyczne?
Tak
• Jak nazywa się urządzenie prądotwórcze?
Prądnica lub generator prądu.
• Jak nazywa się element wirujący w prądnicy?
Wirnik.
• Wymień trzy spośród dziewięciu elementów silnika lub prądnicy?
stojan, uzwojenie stojana, wirnik, wentylator, zaciski,
pierścienie ślizgowe, szczotki, wzbudnica
• Jakie znasz czasowe przebiegi prądu
?
T
ętniący, stały, zmienny, przemienny.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 13 z 27
• Jakie informacje techniczne możemy znaleźć na tabliczce znamionowej np. silnika elektrycznego?
✓
Sposób zasilania silnika – silnik trójfazowy dla sieci zasilania o częstotliwości 50 Hz.
✓ Moc w kW;
✓
Sposób połączenia uzwojeń "trójkąt" lub "gwiazdę";.
✓
Stopień ochrony IP;
✓
Współczynnik mocy cosφ;
✓ Obroty /min;
✓
Sposób chłodzenia silnika;
✓
Sposób mocowania silnika.
• Jakie można wymienić urządzenia o napięciu powyżej 1000V?
Przekładniki prądowy i napięciowy, izolatory wsporcze, elektrofiltry, silniki 6kV, generatory prądotwórcze w bloku elektrowni, wyłączniki
rozłączniki itd.,
• Z czego się składa i do czego służy typowa instalacja elektryczna?
Służy do dostarczania energii elektrycznej do odbiorników.
Składa się z:
a) Przyłącze – linia elektroenergetyczna łącząca złącze elektryczne budynku z rozdzielczą siecią zasilającą;
b) Złącze elektryczne – urządzenie służące do połączenia elektroenergetycznej sieci rozdzielczej
z instalacją odbiorczą budynku, bezpośrednio lub za pomocą wewnętrznej linii zasilającej.
c) Rozdzielnica główna – element instalacji elektrycznej stosowany w budynkach o większej liczbie wewnętrznych linii zasilających;
d) Wewnętrzna linia zasilająca – obwód zasilający tablice rozdzielcze (piętrowe), usytuowane na każdej kondygnacji i rozdzielnice mieszkaniowe;
e) Instalacja odbiorcza – część instalacji znajdująca się za układem pomiarowym, a w razie braku układu pomiarowego – za wyjściowymi zaciskami
pierwszego urządzenia zabezpieczającego
• Jakie są podstawowe oznaczenia literowe przewodów, stosowane na schematach elektrycznych?
✓ L1, L2, L3,
– przewody fazowe
✓ N
– przewód neutralny
✓ PE
– przewód ochronny
✓ PEN
– przewód ochronno-neutralny (w sieci TNC).
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 14 z 27
• Jaki jest podział sieci elektroenergetycznych w Polsce ze względu na napięcie znamionowe (niskie i wysokie napięcie)?
✓ NN -
Najwyższych Napięć: 220 kV, 400 kV i 750 kV
✓ WN -
Wysokich Napięć: 60 kV i 110 kV
✓ SN -
Średnich Napięć: 3 kV, 6 kV, 10 kV, 15 kV, 20 kV, 30 kV, 40 kV
✓ nN -
niskich Napięć: 0.4 kV, 0.5 kV, 0.66 kV i 1 kV
• Jak dzielimy trasy linii wysokiego napięcia ze względu na ich zabudowę w przestrzeni?
Na napowietrzne i kablowe (podziemne).
• Jak nazywamy trzy rodzaje łączników elektrycznych wysokiego napięcia względem przerwy w obwodzie i obciążenia
podczas działania?
✓
Wyłącznik - łącznik zwarciowy wyposażony jest w komory gaszeniowe, można nim wyłączać prądy obciążeniowe i zwarciowe.
✓
Odłącznik – łącznik izolacyjny stosowany jest w celu przerwania obwodu i stworzenia widocznej przerwy. Nie jest
przystosowany do manewrowania pod obciążeniem.
✓
Rozłącznik to urządzenie do rozłączania prądów roboczych w granicach znamionowej wytrzymałości. Nie nadaje się do
rozłączania prądów zwarciowych.
• Kiedy może wystąpić napięcie krokowe i jak można ograniczyć jego wpływ na nasz organizm poruszając się w jego
zasięgu?
Jeżeli przewód sieci wysokiego napięcia dotyka ziemi, a porażony znajduje się w odległości mniejszej niż kilka metrów od tego miejsca.
Poruszając się należy stąpać drobnymi krokami, tak aby stopy były stale jedna tuż przy drugiej.
• Co to jest generator prądotwórczy i z jakich podzespołów się składa?
Agregat prądotwórczy (inaczej generator prądotwórczy) – urządzenie elektroenergetyczne stanowiące samodzielne źródło prądu
składające się z prądnicy synchronicznej (z magnesami stałymi lub elektromagnesami), silnika spalinowego, rozdzielnicy elektrycznej oraz
urządzeń kontrolno-pomiarowych i pomocniczych
• Jaka jest zalecana maksymalna asymetria obciążenia poszczególnych faz w standardowej prądnicy trójfazowej?
± 30%
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 15 z 27
•
Jaki procent mocy możemy uzyskać na jednej fazie agregatu trójfazowego?
Na jednej fazie możemy uzyskać maksymalnie 1/3 (około 30%) mocy maksymalnej agregatu.
• Co to jest urządzenie elektrotermiczne?
To elektryczne urządzenie grzejne do celowego przetwarzania energii elektromagnetycznej w energię cieplną i wykorzystania jej w celach
użytecznych.
•
Jak nazywamy podstawowy element roboczy w urządzeniu elektrotermicznym?
Przetwornik energii elektrycznej na ciepło to przetwornik elektrotermiczny.
•
Jakie wielkości fizyczne wiąże prawo Joule’a i co określa?
Prawo Joule’a wiąże ciepło lub pracę z wielkościami elektrycznymi i czasem . Prawo brzmi: ilość wydzielonego ciepła Q w ośrodku
przewodzącym jest proporcjonalna do rezystancji tego ośrodka, kwadratu przepływającego prądu i czasu trwania przepływu prądu.
Wzór: Q = R * I
2
* t gdzie Q
– ilość wydzielonego ciepła R– opór elektryczny przewodnika, I – natężenie prądu elektrycznego, t – czas
przepływu prądu
•
Dokonaj podziału urządzeń elektrotermicznych ze względu na sposób przetwarzania energii elektrycznej na ciepło
Ze względu na metodę przetwarzania energii elektrycznej na ciepło urządzenia elektrotermiczne dzieli sie na:
✓ -rezystancyjne (oporowe),
✓ -elektrodowe,
✓ -
łukowe,
✓ -indukcyjne,
✓ -
pojemnościowe,
✓ -promiennikowe,
✓ -mikrofalowe,
✓ -plazmowe,
✓ -elektronowe,
✓ -laserowe (fotonowe),
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 16 z 27
✓ -jarzeniowe (jonowe),
✓
-
ultradźwiękowe
• Co to jest elektroliza?
To proces, w którym przepływ prądu elektrycznego przez roztwór elektrolitu (lub stopiony elektrolit) wymusza reakcje chemiczne.
• W jakich procesach stosowanych na skalę przemysłową stosowana jest elektroliza?
✓ produkcji metali: aluminium, litu, sodu, potasu;
✓
produkcji związków chemicznych: wodorotlenku sodu, potasu, chloranu sodu;
✓
produkcji gazów: wodoru, chloru , tlenu;
✓ galwanizacji
– pokrywanie metalu cienką warstwą innego metalu.
• Jakie są podstawowe czynniki wpływające na prawidłowy dobór oświetlenia dróg?
podstawowymi czynnikami są:
✓ poziom luminancji,
✓
równomierność luminancji,
✓
ograniczenie olśnienia,
✓ prowadzenie wzrokowe.
• W jakich przypadkach jest wymagane stosowanie oświetlenia ulicznego?
✓
gdy przebiega przez obszar oświetlony i występuje zagrożenie olśnienia uczestników ruchu;
✓
w obrębie węzła lub skrzyżowania, jeżeli jedna z krzyżujących się dróg jest oświetlona;
✓
na skrzyżowaniu typu rondo;
✓
między odcinkami oświetlonymi - jeżeli długość odcinka nie przekracza 500 m;
✓
na odcinku przyległym do obiektu mostowego - jeżeli obiekt jest oświetlony;
✓
w obrębie miejsca poboru opłat:
✓
na jednojezdniowej ulicy o czterech i większej liczbie pasów ruchu;
✓
na skrzyżowaniu na terenie zabudowy, przy którym znajdują się budynki użyteczności publicznej, przystanki komunikacji zbiorowej;
✓
w obrębie przejścia dla pieszych i dojścia do przystanków komunikacji zbiorowej na terenie zabudowy.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 17 z 27
• Co to jest sieć trakcyjna?
To zespół urządzeń umożliwiających dostarczanie energii elektrycznej do pojazdów poruszanych silnikami elektrycznymi.
• Wymień elementy składowe sieci trakcyjnej?
Sieć jezdna i sieć powrotnaą.
Gdzie:
Sieć jezdna - służy bezpośredniemu doprowadzeniu energii elektrycznej do pojazdu trakcyjnego za pośrednictwem odbieraków prądu.
S
kłada się z zespołu przewodów wraz z osprzętem sieciowym i konstrukcji wsporczych.
Sieć powrotna - składa się z szyn toru kolejowego oraz ich połączeń elektrycznych, przewodzących prąd trakcyjny.
• Jakim symbolem literowym oznacza się strefę zagrożoną wybuchem lub urządzenie w wykonaniu przeciwwybuchowym?
Ex
• Omów pojęcie ”trójkąt wybuchowości gazu
Pojęcie określa trzy występujące jednocześnie czynniki niezbędne do zainicjowania wybuchu gazu. Czynniki te to:
•
Atmosfera wybuchowa (odpowiednie stężenie gazu wybuchowego dla gazu ziemnego w okolicy 5-15%)
•
Tlen (może być zawarty w powietrzu)
•
Źródło zapłonu (iskra, wysoka temperatura)
• Omów pojęcie „pięciokąt wybuchowości pyłu”
Pojęcie określa pięć występujących jednocześnie czynników niezbędnych do zainicjowania wybuchu pyłu. Czynniki te to:.
✓
materiał palny (odpowiednie drobny pył ograniczy np. węgiel)
✓
ograniczona przestrzeń (w które wystąpi wybuch)
✓
mieszanina wybuchowa (obłok pyłu np. przez wzruszenie, zakurzenie)
✓
Tlen (może być zawarty w powietrzu)
✓
Źródło zapłonu (iskra, wysoka temperatura)
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 18 z 27
• Co to jest granica wybuchowości?
To zakresy stężeń czynnika palnego w mieszaninie z powietrzem, między którymi może dojść do wybuchu.
• Co to jest Dolna Granica Wybuchowości?
Jest to najniższe stężenie paliwa w mieszaninie palnej, poniżej którego nie utworzy się atmosfera wybuchowa.
• Co to jest Górna Granica Wybuchowości?
Jest to najwyższe stężenie paliwa w mieszaninie palnej, powyżej której nie jest możliwy zapłon mieszaniny
• W jaki sposób oznacza się strefy zagrożenia wybuchem gazu?
Strefa 0, Strefa 1, Strefa 2.
• W jaki sposób oznacza się strefy zagrożenia wybuchem mieszanin pyłu?
Strefa 20, Strefa 21, Strefa 22.
• W jakiej jednostce i jakim przyrządem wykonamy pomiar napięcia?
W v
oltach, mierzymy woltomierzem (równolegle do elementu, na którym mierzymy napięcie).
• W jakiej jednostce i jakim przyrządem wykonamy pomiar natężania prądu?
W a
mperach, mierzymy amperomierzem (wpinamy do układu szeregowo z elementem, przez który płynie mierzony prąd).
• Jaki jest okres pomiędzy kolejnymi pomiarami kontrolnymi instalacji elektrycznych wymagany prawem dla pomieszczeń
zagrożonych wybuchem, dla skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, a jaki dla rezystancji izolacji?
1 rok i 1 rok
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 19 z 27
• Jaki jest okres po miedzy kolejnymi pomiarami kontrolnymi instalacji elektrycznych wymagany prawem dla pomieszczeń
zagrożonych pożarem dla skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, a jaki dla rezystancji izolacji?
5 lat i 1 rok
• Czy wyłącznik nadprądowy typu S służą do zabezpieczenia człowieka przed porażeniem prądem elektrycznym?
Nie, służy do zabezpieczeniae instalacji lub urządzenia przed przeciążeniem i przegrzaniem.
• Jak nazywa się wyłącznik zabezpieczający przed porażeniem prądem poprzez odłączenie obwodu od zasilania w przypadku
wystąpienia w tym obwodzie nadmiernego prądu doziemnego (np. prądu na obudowie)?
Wyłącznik różnicowo-prądowy (RCCB)
• Jakie są dopuszczalne straty spowodowane grzaniem się przewodów elektrycznych niskiego napięcia w poprawnie dobranej
instalacji?
Nie powinny być większe niż 1%.
• Jakie wyróżniamy systemy układów sieci określające sposób podłączenia punktu neutralnego transformatora z ziemią oraz
dostępnych części przewodzących uziemienia urządzenia a ziemią do napięcia 1000 Volt - określ używając skrótów
literowych?
TN-C, TN-S, TN-C-S, TT, IT.
• Jaki jest dopuszczalny błąd pomiaru mierzonej wartości w procentach dla rezystancji izolacji (wg PN-EN 61557)?
30%
• Jaki jest dopuszczalny błąd pomiaru mierzonej wartości w procentach dla impedancja pętli zwarcia (wg PN-EN 61557)?
30%
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 20 z 27
• Jaki jest dopuszczalny błąd pomiaru mierzonej wartości w procentach dla prądu zadziałania RCD (wg PN-EN 61557)?
20%.
• Jaki jest dopuszczalny błąd pomiaru mierzonej wartości w procentach dla napięcia dotykowego (wg PN-EN 61557)?
10%.
• Jakie elementy zaliczamy do układów automatyki i sterowania? Podaj dwa przykłady.
Regulatory napięcia, Regulatory przepływu
• W jakich regulatorach występuje element proporcjonalny?
✓ proporcjonalno-
całkującym (PI),
✓ proporcjonalno-
różniczkującym (PD),
✓ proporcjonalno-
całkująco-różniczkującym (PID).
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 21 z 27
• Jakie są przyczyny powstawania pożaru?
✓
Niewłaściwe przechowywanie i stosowanie środków łatwopalnych
✓
Niewłaściwa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych
✓ Nieprz
estrzeganie instrukcji przeciwpożarowych
• Jakie środki techniczne zaliczamy do urządzeń przeciwpożarowych?
Gaśnice, elementy systemu sygnalizacji pożarowej, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty, przeciwpożarowe klapy odcinające,
kurtyny dymowe, przeciwpożarowe drzwi, bramy, pożarowy wyłącznik prądu, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu.
• Jakich obwodów i urządzeń nie wyłącza przeciwpożarowy wyłącznik prądu?
Nie wyłącza obwodów których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru (np. elementy systemu sygnalizacji pożarowej, instalacje
oświetlenia ewakuacyjnego, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu).
• Jaką gaśnicą można bez ryzyka porażenia prądem gasić palące się urządzenia elektroenergetyczne?
Do gaszenia urządzeń elektrycznych o napięciu nie większym jak 1kV stosujemy gaśnice śniegowe i proszkowe powyżej 1kV gaśnicami z
oznaczeniem do gaszenia powyżej 1kV.
• Czy używając większej ilości gaśnic podczas pożaru należy używać jedna po drugiej czy w inny sposób?
Jednocześnie używamy takiej liczby gaśnic jak jest niezbędna do szybkiego ugaszenia pożaru, a nie jedna po drugiej.
• Jakie jest alarmowy numer do straży pożarnej?
998 lub 112 do centrum powiadomień.
• Dlaczego podczas pożaru należy ograniczać otwieranie drzwi i okien?
Aby ograniczyć dostęp tlenu do strefy pożaru
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 22 z 27
• Scharakteryzuj oparzenia ?
1 stopień - zaczerwienienie,
2 stopień- pęcherze,
3 stopień - spalenie/martwica).
• Od czego zależy stopień i zakres porażenia prądem?
Od natężania prądu (wysoki, niskie), rodzaju prądu (stały, przemienny), czasu przepływu (krótko, długo), częstotliwości prądu (Hz), kondycji
psychofizycznej (stan zdrowia, indywidualnej odporności na prąd), drogi przepływu (kończyna, serce).
• Jakie są szanse w procentach na uratowanie rażonego prądem bez trwałego uszczerbku na zdrowiu po czasie 1 minuty, 3
minut, 8 minut?
po 1 min. - 98%, po 3 min.
– 40%, po 8 min. – 5%
• Po ilu minutach w niedotlenionym mózgu powstają nieodwracalne zmiany?
Po 4 minutach.
• Jak ratować rażonego prądem?
1.
Zadbać o własne bezpieczeństwo,
2.
Wyłączyć zasilanie,
3.
Jeżeli jest to niemożliwe stojąc na powierzchni izolowanej odciągnąć rażonego od instalacji lub używając izolatora (deska, suchy
materiał ubrania rękawice gumowe) odciągnąć rażonego od instalacji,
4.
Jeżeli jest przytomny uspokoić poszkodowanego i czekać na lekarza,
5.
Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny przystąpić do reanimacji.
• Jak wykonujemy masaż serca (częstotliwość na minutę, głębokość ugięcia mostka)?
100 do 120 razy na minutę na wysokości 1/3 mostka na głębokość około 5-6cm u dorosłego (tj. około 50kg masy)
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 23 z 27
• Co to jest aparat AED i kiedy należy z niego skorzystać?
To przenośny aparat (defibrylator) pomagający przywrócić poprawny rytm pracy serca u pacjenta z nagłym zatrzymaniem krążenia
• Jak długo trzeba reanimować poszkodowanego bez funkcji życiowych?
Do czasu aż wystąpi:
✓
Przywrócenie funkcji życiowych,
✓
Pojawienie się profesjonalnego personelu medycznego, który przejmie dalsze czynności reanimacyjne,
✓
Wyczerpanie sił własnych.
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 24 z 27
BRUDNOPIS:
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 25 z 27
BRUDNOPIS:
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 26 z 27
BRUDNOPIS:
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................
Uprawnienia Energetyczne -
materiały szkoleniowe
Strona 27 z 27