podesty ruchome

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe

przy obsłudze

podestów ruchomych

Waldemar Klucha

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Spis treści

Autor
Waldemar Klucha
specjalista ds. bezpieczeństwa pracy w budownictwie

Konsultant
Artur Hennig
specjalista ds. bhp, audytor wewnętrzny
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy

Symbol 2SH0004

ISBN 978-83-269-0098-3

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,
www.wip.pl
tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10

Publikacja „Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych” chroniona jest prawem autorskim.
Przedruk materiałów bez zgody wydawcy – zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji
z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w tym poradniku wskazówki, porady i interpretacje
dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatko-
wych pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne
stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może pono-
sić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku wskazówek, przykładów,
informacji itp. do konkretnych przypadków.

Zamówienia: tel. 22 518 29 29, e -mail: cok@wip.pl

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

O czym warto przeczytać?

Podesty ruchome (wiszące, masztowe, przejezdne) służą przede wszystkim do wykonywania różnego
rodzaju prac na wysokości. Głównie wykorzystywane są w budownictwie podczas prowadzenia
np. prac dociepleniowych, montażowych, murarskich, tynkarskich, malowania, konserwacji, czysz-
czenia elewacji budynków, mostów, kominów i innych konstrukcji budowlanych. Podesty ruchome
wykorzystywane bywają też w innych gałęziach gospodarki, np. w energetyce, przemyśle stocznio-
wym, do mycia okien, konserwacji zieleni, montażu reklam.

W tym artykule podpowiadamy, jak przeprowadzić szkolenie okresowe bhp przy pracach związanych
z obsługą podestów ruchomych. Wykonywanie tych prac wiąże się bowiem z wieloma zagrożeniami
dla zdrowia i życia pracowników oraz osób postronnych. Istotne jest więc zachowanie wymogów
bezpiecznej pracy. Osoba pracująca na takim stanowisku powinna posiadać niezbędną wiedzę w zakre-
sie bezpiecznych metod wykonywania pracy oraz zagrożeń, które mogą wystąpić w jej pracy.

Podstawa prawna

Szczegółowe wymagania bhp dotyczące bezpiecznej organizacji prac związanych z eksploatacją po-
destów ruchomych regulują m.in. następujące akty prawne:

•

dział X Kodeksu pracy (dalej: kp),

•

rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 ze zm.; dalej: rozporządzenie szkoleniowe),

•

rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych prze-
pisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.; dalej: ropbhp),

•

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. nr 47, poz. 401; dalej: rozporządzenie o wyko-
nywaniu robót budowlanych),

•

rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników
podczas pracy (Dz.U. z 2002 r. nr 191, poz. 1596 ze zm., dalej: rozporządzenie o bhp w użytko-
waniu maszyn),

•

rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji
wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. nr 79, poz. 849 ze zm.;
dalej: rozporządzenie o kwalifikacjach przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych),

•

rozporządzenie Rady Ministrów z 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych
podlegających dozorowi technicznemu (Dz.U. nr 120, poz. 1021 ze zm.; dalej: rozpRM),

•

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 29 października 2003 r. w spra-
wie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń
transportu bliskiego (Dz.U. nr 193, poz. 1890; dalej: rozporządzenie w sprawie warunków tech-
nicznych dozoru technicznego).

Organizacja szkolenia

Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiedzy oraz umiejętności w szczególności z zakresu:

•

przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z wykonywaną pracą,

•

zagrożeń związanych z wykonywaną pracą oraz metod ochrony przed tymi zagrożeniami,

•

postępowania w razie wypadku i w sytuacji zagrożeń.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Szkolenie okresowe przeznaczone jest dla osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i prze-
prowadza się je w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata. Pierwsze szkolenie okresowe prze-
prowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku robotniczym (§ 15 ust. 4
rozporządzenia szkoleniowego). Pracodawca powinien ustalić, po konsultacji z pracownikami lub ich
przedstawicielami, częstotliwość i czas trwania szkolenia okresowego pracowników zatrudnionych
na stanowisku obsługi podestów ruchomych, wziąwszy pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania
pracy na tym stanowisku.

WAŻNE!

Prace przy użyciu podestów ruchomych to prace na wysokości, a więc prace szczególnie niebez-
pieczne (§ 80 ust. 1 ropbhp). Szkolenie okresowe pracowników na stanowiskach, na których wy-
konywane są prace szczególnie niebezpieczne, powinno być przeprowadzone nie rzadziej niż raz
w roku (§ 15 ust. 1 rozporządzenia szkoleniowego).

Zgodnie z ramowym programem szkolenie okresowe powinno trwać

minimum 8 godzin lekcyjnych

(§ 7 rozporządzenia szkoleniowego oraz ramowy program instruktażu stanowiskowego zawarty
w załączniku nr 1 część V do rozporządzenia szkoleniowego). Szkolenie powinno być zorganizowane
w formie instruktażu na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora
i przeprowadzone na stanowisku pracy, także w formie wykładu, pogadanki, filmu, omówienia oko-
liczności i przyczyn charakterystycznych wypadków przy pracy (dla prac wykonywanych przy obsłudze
podestów ruchomych) oraz wniosków profilaktycznych.

Każde szkolenie okresowe kończy się egzaminem sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika
szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania
pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie okresowe dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych może być orga-
nizowane i prowadzone przez pracodawców lub na ich zlecenie przez jednostki organizacyjne pro-
wadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (§ 4 ust. 1 rozporzą-
dzenia szkoleniowego).

Podstawowe wiadomości dotyczące urządzeń transportu

bliskiego – podestów ruchomych

Ze względu na zasięg stosowanych urządzeń technicznych do transportu ludzi i materiałów podesty
ruchome zalicza się do urządzeń transportu bliskiego – transportu realizowanego przede wszystkim
na terenie danego zakładu, budowy. Podesty ruchome to maszyny służące do przemieszczania na określo-
ne stanowisko pracy, zarówno w pionie, jak i poziomie, platformy roboczej z ludźmi i materiałami.

Ze względu na cechy konstrukcyjne podesty ruchome dzielą się na trzy podstawowe grupy:

•

podesty ruchome wiszące,

•

podesty ruchome masztowe,

•

podesty ruchome przejezdne.

Podesty ruchome wiszące składają się z platformy roboczej, lin nośnych i lin bezpieczeństwa, wciągarki
(zamontowanej na platformie roboczej lub konstrukcji nośnej podestu), konstrukcji nośnej podestu
(zamontowanej na dachu budynku lub specjalnym torze będącym elementem budynku). Podesty
mogą być na stałe zamontowane na obiekcie budowlanym – będą wtedy służyły do konserwacji tego

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

obiektu, lub instalowane jedynie na określony czas w celu wykonania danej pracy. Platforma robocza
zaczepiona jest do liny nośnej za pomocą wieszaka, może mieć jeden punkt zaczepienia (zawiesze-
nie jednopunktowe) lub kilka (zawieszenie dwupunktowe, wielopunktowe).

Lina nośna zaczepiona jest do konstrukcji nośnej podestu i przenosi obciążenia od zawieszonej na
niej platformy roboczej.

Lina bezpieczeństwa również zaczepiona jest do konstrukcji nośnej podestu

i służy wraz z aparatem chwytnym do zatrzymania opadającej platformy roboczej w sytuacji awaryjnej,
np. z powodu uszkodzenia liny nośnej. Wciągarki linowe służą do przemieszczania platformy roboczej
z ludźmi i materiałami. Najczęściej stosowane są wciągarki cierne i bębnowe. Konstrukcja nośna po-
destu może być przenośna, stała (na stałe związana z konstrukcją obiektu budowlanego) lub przejezdna.

Podesty ruchome masztowe (często też zwane samowznoszącymi się) składają się z platformy roboczej,
masztu (przeważnie zbudowanego z konstrukcji kratownicowej, po której porusza się platforma robocza,
jednomasztowe, dwumasztowe), podstawy (podwozia), na której spoczywa maszt, mechanizmu napę-
dowego służącego do przemieszczania platformy roboczej. Najczęściej stosowany bywa zębaty mecha-
nizm napędowy, zamontowany na platformie roboczej, przemieszczający platformę roboczą wzdłuż
masztu. Podwozie podestu wykonane jest w postaci wózka przystosowanego do holowania.

Podesty ruchome przejezdne zbudowane są z podwozia, platformy roboczej oraz konstrukcji nośnej
połączonej z podwoziem, na której zamontowana jest platforma robocza. Podesty ruchome prze-
jezdne mogą być zamontowane na podwoziach z własnym napędem jazdy lub podwoziach przysto-
sowanych do holowania (przyczepach, przemieszczanych z jednego miejsca pracy na inne – podesty
przewoźne). Podesty te często są również montowane na typowych podwoziach samochodowych
(samojezdne montowane na pojeździe, dopuszczone do ruchu drogowego). Podwozie z własnym
napędem może być kołowe lub gąsiennicowe (tego typu podesty nazywane bywają też często wol-
nobieżnymi, nie są dopuszczone do ruchu drogowego).

Ze względu na rodzaj konstrukcji nośnej (wysięgnika) podpierającej platformę roboczą podesty
ruchome przejezdne można podzielić na podesty:

•

teleskopowe (konstrukcja nośna wykonana jest w postaci teleskopowego masztu),

•

przegubowe (konstrukcja nośna wykonana jest w postaci łamanego przegubowo masztu),

•

nożycowe (konstrukcja nośna wykonana jest w postaci dwóch dźwigni dwuramiennych połączo-
nych w środku sworzniem pozwalającym na obrót dźwigni, składanie i rozkładanie mechanizmu
nożycowego pozwala na ruch platformy roboczej w pionie, mechanizm nożycowy może być zbu-
dowany z kilku połączonych ze sobą par),

•

przegubowo-teleskopowe.

Ze względu na rodzaj napędu podesty ruchome można także podzielić na:

•

ręczne,

•

elektryczne,

•

spalinowe.

Wymagania dozorowe

Podesty ruchome to urządzenia podlegające dozorowi technicznemu (§ 1 pkt 6 lit. h rozpRM). Dozór
techniczny nad urządzeniami jest wykonywany w formie:

•

dozoru pełnego,

•

dozoru ograniczonego,

•

dozoru uproszczonego.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Urządzenia techniczne objęte pełnym dozorem technicznym w czasie eksploatacji podlegają

bada-

niom odbiorczym (badanie urządzenia w warunkach gotowości do pracy) oraz badaniom okresowym
i

doraźnym (eksploatacyjnym, kontrolnym, powypadkowym, poawaryjnym, wynikającym z bieżą-

cych potrzeb). Urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym ograniczonym podlegają bada-
niom odbiorczym (badanie urządzenia w warunkach gotowości do pracy) oraz badaniom doraźnym.
Urządzenia techniczne objęte dozorem uproszczonym nie podlegają badaniom technicznym wyko-
nywanym przez jednostki urzędu dozoru technicznego.

Badanie odbiorcze

Pamiętaj, że przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi techniczne-
mu należy pisemnie zgłosić urządzenie do organu właściwej jednostki urzędu dozoru technicznego
w celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia.

Formy dozoru technicznego podestów ruchomych oraz terminy badań okresowych i doraźnych kon-
trolnych określono w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dozoru
technicznego.

Formy dozoru technicznego i rodzaje badań podestów ruchomych:

•

podesty ruchome przejezdne: dozór pełny, badania okresowe co jeden rok;

•

podesty ruchome wiszące: dozór pełny, badania okresowe co jeden rok;

•

podesty ruchome masztowe: dozór pełny, badania okresowe co jeden rok.

W czasie eksploatacji podesty ruchome powinny być również poddawane

przeglądom konserwa-

cyjnym nie rzadziej niż w terminach określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie wa-
runków technicznych dozoru technicznego, jeżeli tylko wytwórca urządzenia nie określi inaczej.

Terminy przeglądów konserwacyjnych:

•

podesty ruchome przejezdne co 30 dni,

•

podesty ruchome wiszące co 30 dni,

•

podesty ruchome masztowe co 30 dni.

Wymagania kwalifikacyjne do obsługi podestów ruchomych

Zgodnie z § 6 rozporządzenia o kwalifikacjach przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych
wymagane jest posiadanie kwalifikacji:

•

przy obsłudze podestów ruchomych,

•

przy konserwacji podestów ruchomych.

W tabeli 1 wskazano kategorie uprawnień do obsługi podestów ruchomych.

Tabela 1. Kategorie uprawnień do obsługi podestów ruchomych

II P

podesty ruchome: wiszące, masztowe, stacjonarne

I P

podesty ruchome przejezdne: wolnobieżne, samojezdne montowane na pojeździe, przewoźne

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Kategorie uprawnień do konserwacji podestów ruchomych

Kategorie uprawnień do konserwacji dźwignic i przenośników w zakresie wyposażenia mechanicznego
i elektrycznego uprawniają do konserwacji podestów ruchomych wiszących, masztowych i przejezd-
nych – określonej kategorii, grupy lub typu podestów wymienionych w zaświadczeniu kwalifikacyjnym
wydanym przez UDT.

Tabele 2 i 3 określają kategorie uprawnień do konserwacji dźwignic i przenośników w zakresie wypo-
sażenia mechanicznego oraz kategorie uprawnień do konserwacji suwnic i cięgników w zakresie wypo-
sażenia elektrycznego.

Tabela 2. Kategorie uprawnień do konserwacji dźwignic i przenośników w zakresie wyposażenia

mechanicznego

Kategoria

Typ

M IV

urządzenia wyposażone w mechanizmy z napędem ręcznym

M III

urządzenia według kategorii IV oraz urządzenia wyposażone w mechanizmy –
zespoły mechaniczne – z wyłączeniem układów hydraulicznych i pneumatycznych

M II

urządzenia według kategorii IV i III oraz urządzenia wyposażone w mechanizmy
– zespoły mechaniczne – z układami hydraulicznymi i pneumatycznymi

M I

urządzenia według kategorii IV, III i II oraz urządzenia wyposażone w mechanizmy
specjalnego przeznaczenia, np.: trawersy chwytnikowe, mechanizmy wsadowe,
kolumny, ograniczniki prędkości, urządzenia do manipulacji kontenerami przy
pracach przeładunkowych

Tabela 3. Kategorie uprawnień do konserwacji suwnic i cięgników w zakresie wyposażenia elek-

trycznego

Kategoria

Typ

E IV

urządzenia o napędzie nieelektrycznym posiadające elektryczne obwody bezpieczeń-
stwa i sygnalizacji, których wartość napięcia względem ziemi nie przekracza 60 V
prądu stałego lub 24 V prądu przemiennego

E III

urządzenia według kategorii IV i III oraz urządzenia posiadające układy napędowe
z silnikami asynchronicznymi pierścieniowymi

E II

urządzenia według kategorii IV i III oraz urządzenia wyposażone w mechanizmy
– zespoły mechaniczne – z układami hydraulicznymi i pneumatycznymi

E I

urządzenia według kategorii IV, III i II oraz urządzenia posiadające dowolne systemy
sterowania i dowolne układy napędowe

Zasady i tryb uzyskania kwalifikacji do obsługi i konserwacji

podestów ruchomych

Sprawdzenie kwalifikacji przeprowadza się na wniosek osoby zainteresowanej lub na wniosek pracodawcy
zatrudniającego taką osobę. We wniosku należy podać rodzaj i zakres kwalifikacji, imię i nazwisko,
datę i miejsce urodzenia, numer PESEL, adres stałego miejsca zamieszkania, wykształcenie, przebieg
praktyki zawodowej, miejsce pracy i adres pracodawcy, zawód wykonywany, posiadane zaświadczenia

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

kwalifikacyjne, zakład, w którym będzie możliwe przeprowadzenie egzaminu. Do wniosku należy dołą-
czyć potwierdzenie dokonania opłaty za sprawdzenie kwalifikacji. Komisja kwalifikacyjna po stwier-
dzeniu kompletności wniosku wyznacza termin egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, i powiadamia
o tym wnioskodawcę. Egzamin składa się z dwóch części: z egzaminu ustnego z wiedzy teoretycznej,
z egzaminu praktycznego polegającego na sprawdzeniu umiejętności w zakresie obsługi i konserwacji
urządzeń technicznych. Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna w zależności
od rodzaju i zakresu kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana, i podaje ją
do wiadomości na 14 dni przed terminem egzaminu. Z przebiegu egzaminu sporządzony jest protokół,
w którym stwierdza się jego wynik. Organ właściwej jednostki urzędu dozoru technicznego powia-
damia osobę zainteresowaną o wyniku egzaminu w terminie 14 dni od dnia jego przeprowadzenia. Pozy-
tywny wynik egzaminu jest podstawą do wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego.

Kandydat ubiegający się o sprawdzenie kwalifikacji powinien:
1) mieć ukończone 18 lat,
2) mieć stan zdrowia umożliwiający wykonywanie danej pracy,
3) stosownie do zakresu wniosku mieć umiejętności praktycznego wykonywania czynności obsługi

lub konserwacji urządzenia transportu bliskiego, posiadać wiedzę w zakresie warunków dozoru
technicznego, norm i przepisów prawnych,

4) spełniać dodatkowe wymagania, gdy są takie wymagane.

Podstawowe wymagania związane z eksploatacją podestów

ruchomych

Zgłaszając urządzenie transportu bliskiego (podest ruchomy) do organu właściwej jednostki dozoru
technicznego, eksploatujący dołącza dwa egzemplarze dokumentacji zawierającej w szczególności:
1) opis techniczny;
2) rysunek zestawieniowy;
3) schematy: elektryczny, hydrauliczny i pneumatyczny, jeżeli mają zastosowanie;
4) schemat układów cięgnowych w mechanizmach napędowych;
5) instrukcję eksploatacji;
6) kopie świadectw badania typu dla urządzeń zabezpieczających, jeśli ma to zastosowanie;
7) dokumentację uzupełniającą, gdy ma to zastosowanie;
8) potwierdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia w strefie zagrożonej wybuchem, jeżeli

ma to zastosowanie.

Opis techniczny podestu ruchomego powinien zawierać podstawowe dane dotyczące urządzenia
(nazwę i adres wytwórcy, określenie rodzaju urządzenia i jego przeznaczenia, typ urządzenia, numer
fabryczny, rok budowy, oznakowania) oraz jego parametry.

Podstawowe parametry i urządzenia zabezpieczające, jeśli mają zastosowanie do podestów ruchomych:
a) udźwig,
b) wysokość podnoszenia,
c) prędkości ruchów roboczych,
d) rodzaj napędu,
e) wielkość całkowitej masy urządzenia,
f) ograniczniki ruchów roboczych,
g) szczegółowe dane dotyczące urządzeń chwytających,
h) dane techniczne cięgien nośnych, z określeniem współczynników bezpieczeństwa,

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

i) urządzenia sygnalizacyjne,
j) ograniczniki obciążenia,
k) miejsce i rodzaj sterowania,
l) ograniczniki prędkości i urządzenia chwytne lub inne elementy zapobiegające nadmiernemu

wzrostowi prędkości oraz informacje o dodatkowym wyposażeniu, jeżeli jest stosowane.

Każde urządzenie transportu bliskiego powinno mieć instrukcję eksploatacji. Instrukcja ta powinna
zawierać w szczególności:
1) wskazania dotyczące bezpiecznej eksploatacji urządzenia, w zależności od jego przeznaczenia

i przewidywanych warunków pracy, a także dających się przewidzieć sytuacji anormalnych;

2) informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji osób zajmujących się obsługą i konserwacją urządzenia;
3) opis budowy, działania i regulacji mechanizmów, zespołów i elementów wyposażenia mechanicz-

nego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego;

4) opis budowy, działania i regulacji elementów bezpieczeństwa;
5) w zakresie obsługi urządzeń:

a) opis działania urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych,
b) informacje dotyczące wskazań przyrządów pomiarowo-kontrolnych wraz z rysunkami przed-

stawiającymi rozmieszczenie tych przyrządów,

c) wskazanie sposobu i zasad sterowania ruchami mechanizmów,
d) wykaz obowiązków obsługującego i niezbędnych do wykonania czynności przed pracą, w jej

trakcie i po zakończeniu;

6) w zakresie konserwacji urządzenia:

a) zasady wykonywania czynności konserwacyjnych, technologii montażu i demontażu, z określe-

niem wielkości momentów dokręcania połączeń śrubowych oraz sprawdzenia prawidłowości
wykonanych działań wraz z określeniem zakresów i terminów przeprowadzanych przeglądów,

b) wykaz czynności niezbędnych do wykonania przez konserwującego w ramach jego obowiązków;

7) wykaz podstawowych usterek lub nieprawidłowości, które mogą występować podczas eksploatacji

urządzenia, z określeniem przyczyn i sposobu ich usunięcia;

8) warunki dotyczące wykonania i eksploatacji torowiska i toru jezdnego, jeśli ma to zastosowanie.

Ogólne warunki eksploatacji podestów ruchomych

Podesty ruchome powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcją eksploatacji i użytkowane zgodnie
z przeznaczeniem. Eksploatujący powinien wyposażyć podesty ruchome w stanowiskową instrukcję
obsługi, opracowaną na podstawie instrukcji eksploatacji i dostępną dla obsługującego. Eksploatu-
jący ma obowiązek zapewnić właściwą obsługę i konserwację użytkowanego urządzenia.

Eksploatujący powinien dla każdego podestu ruchomego użytkowanego w zakładzie założyć i prze-
chowywać dziennik konserwacji prowadzony przez konserwującego, w którym odnotowuje wykony-
wane czynności.

W przypadku podestów ruchomych wyposażonych w aparaty elektryczne eksploatujący powinien za-
pewnić wykonywanie:
1) pomiarów rezystancji izolacji:

a) nie rzadziej niż raz w roku – dla urządzeń pracujących w pomieszczeniach lub strefach zagrożo-

nych wybuchem, z wyziewami żrącymi, urządzeń pracujących na otwartym powietrzu oraz dźwigów,

b) nie rzadziej niż raz na dwa lata – dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymie-

nione w lit. a;

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

2) pomiarów rezystancji uziemień roboczych, jeśli są stosowane, oraz skuteczności ochrony przeciw-

porażeniowej:
a) nie rzadziej niż raz w roku – dla urządzeń pracujących na otwartym powietrzu lub w pomiesz-

czeniach bardzo wilgotnych, gorących lub z wyziewami żrącymi,

b) nie rzadziej niż raz na dwa lata – dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymie-

nione w lit. a.

Niezależnie od pomiarów, o których mowa wyżej, powinny być wykonane także pomiary każdorazowo
po wprowadzeniu zmian lub wykonaniu prac w instalacji elektrycznej, przestawieniu i zmontowaniu
urządzenia na nowym miejscu oraz we wszystkich przypadkach, gdy możliwe jest przypuszczenie, że
stan izolacji lub ochrony przeciwporażeniowej uległ pogorszeniu lub wystąpiły uszkodzenia.

WAŻNE!

Obsługujący podesty ruchome powinien w szczególności przestrzegać postanowień instrukcji
eksploatacji w zakresie obsługi urządzenia.

Do obowiązków konserwującego należy w szczególności:
1) przestrzeganie instrukcji eksploatacji;
2) dokonywanie przeglądów konserwacyjnych urządzenia w terminach i zakresie określonych w instrukcji

eksploatacji, w tym sprawdzanie:
a) stanu technicznego mechanizmów napędowych, układów hamulcowych oraz cięgien nośnych

i ich zamocowań,

b) działania elementów bezpieczeństwa i ograniczników ruchowych,
c) działania urządzeń sterujących, sygnalizacyjnych i oświetleniowych,
d) prawidłowości obsługi urządzenia;

3) sprawdzanie przez oględziny, nie rzadziej niż co 12 miesięcy, jeżeli w instrukcji eksploatacji nie

ustalono innych terminów, stanu:
a) konstrukcji nośnej, w szczególności połączeń spawanych, nitowanych i rozłącznych,
b) instalacji ochrony przeciwporażeniowej;

4) bieżące usuwanie usterek i innych nieprawidłowości w działaniu urządzenia;
5) odnotowywanie z podaniem daty i potwierdzanie podpisem w dzienniku konserwacji wyników

przeglądów i wykonywanych czynności;

6) bezzwłoczne powiadamianie eksploatującego urządzenia o nieprawidłowościach, które spowo-

dowały konieczność wyłączenia urządzenia z eksploatacji, i dokonywanie odpowiedniego wpisu
do dziennika konserwacji.

Eksploatacja urządzenia w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych może się odbywać
pod warunkiem zachowania minimalnych odległości określonych w przepisach dotyczących linii elek-
troenergetycznych.

Eksploatacja podestów ruchomych w przypadku innego zastosowania niż przeznaczenie określone
przez wytwórcę lub w warunkach kolizyjnej lokalizacji jest dozwolona za zgodą organu właściwej
jednostki dozoru technicznego.

Po zmianie lokalizacji podestu ruchomego, związanej z jego demontażem i ponownym monta-
żem, badanie doraźne eksploatacyjne wymagane jest po pierwszym montażu na danym obiekcie.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Pamiętaj, że eksploatujący podesty ruchome ma obowiązek niezwłocznie powiadomić organ właściwej
jednostki dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśli-
wym wypadku związanym z jego eksploatacją.

Konstrukcja podestu masztowego powinna być uziemiona i mieć instalację odgromową. Skutecz-
ność uziemienia powinna być potwierdzona pomiarami elektrycznymi.

Zagrożenia występujące na stanowisku pracy przy obsłudze

podestów ruchomych

Jak zapewne wiesz, aby stosować ochronę przed zagrożeniami, najpierw należy zidentyfikować naj-
częściej występujące zagrożenia na stanowisku pracy przy obsłudze podestów ruchomych. O zagro-
żeniach trzeba poinformować szkolonych pracowników w trakcie szkolenia, są to podstawowe infor-
macje dla szkolonego pracownika, a także dla szkolącego.

Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi

Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi to:

•

uderzenie, pochwycenie przez pracujące elementy podestów ruchomych (np. w czasie obsługi co-
dziennej urządzeń, nieprzestrzeganie przepisów bhp przy pracach konserwacyjnych, eksploatacja
podestów bez osłon elementów niebezpiecznych),

•

zgniecenie, obcięcie przez mechanizm nożycowy w czasie składania (np. osób znajdujących się
w pobliżu podestu na poziomie terenu – brak osłon, brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej),

•

przygniecenie, uwięzienie (np. przez przewrócony podest na skutek utraty stateczności z powodu
przeciążenia platformy roboczej, silnego podmuchu wiatru, pracy na podeście bez rozłożonych
podpór stabilizujących, niedostatecznej wytrzymałości podłoża, uszkodzenia urządzeń zabezpieczają-
cych, braku zakotwienia masztu, zmiany wytrzymałości podłoża na skutek opadów deszczu),

•

upadek przedmiotu z wysokości (np. upadek materiałów z platformy roboczej, brak wygrodzenia
strefy niebezpiecznej, brak znaków ostrzegawczych),

•

upadek z wysokości (np. z powodu utraty stateczności przez podest, zerwania się lin nośnych podestu
wiszącego, niewłaściwego zamocowania lin nośnych podestu wiszącego, nadmiernego zużycia lin
nośnych i bezpieczeństwa podestu wiszącego, niezabezpieczenia platformy roboczej, wychylania
się poza obrys platformy, stawania na elementach platformy, nadmiernego nachylenia platformy
roboczej, silnego podmuchu wiatru, niekontrolowanego ruchu platformy roboczej, uszkodzenia
urządzeń zabezpieczających, przekroczenia wysięgu podestu wiszącego, niewłaściwej liczby obciążni-
ków przeciwwagi konstrukcji nośnej podestu wiszącego),

•

upadek na niższy poziom (np. w czasie wsiadania do platformy roboczej, w czasie prac związa-
nych z obsługą lub konserwacją podestu),

•

potknięcie się, upadek na płaszczyźnie (np. w czasie prac związanych z obsługą podestu, nierówny
teren – dojście do urządzenia, zabrudzone wejścia, podesty urządzeń, pomosty robocze związane
z obsługą urządzeń oraz stanowiące elementy ciągów komunikacyjnych, z powodu niedostatecz-
nego oświetlenia przejść i ciągów komunikacyjnych, z powodu braku porządku na pomoście robo-
czym, rozlania zaprawy, klejów stosowanych w procesach technologicznych),

•

porażenie prądem elektrycznym w przypadku uszkodzenia izolacji przewodów zasilających uży-
wane urządzenia elektryczne lub dotknięcia elementami urządzeń o przewody napowietrznej linii
elektroenergetycznej,

•

skaleczenie o ostre krawędzie (np. w czasie obsługi codziennej),

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

•

uderzenia o przedmioty (np. w czasie wsiadania do platformy, w czasie pracy na platformie),

•

uderzenie o elementy obiektów budowlanych (np. w czasie pracy na platformie o wystające ele-
menty budynku – balkony, gzymsy – z powodu niewłaściwego usytuowania podestu, wychylania
się poza obrys platformy roboczej),

•

kolizja (wypadek w czasie przemieszczania się podestu na budowie, na drogach publicznych),

•

wpadnięcie do niezabezpieczonych wykopów, otworów technologicznych na budowach,

•

poparzenia (np. na skutek dotknięcia przez operatora nieosłoniętych gorących części urządzeń
napędzanych silnikami spalinowymi),

•

poparzenia środkami chemicznymi (np. wylanie się elektrolitu z akumulatorów),

•

zagrożenia wybuchem (np. w czasie ładowania akumulatorów),

•

najechanie przez inne użytkowane urządzenia, maszyny w czasie pracy w warunkach kolizyjnych
na budowach.

Zagrożenia czynnikami szkodliwymi

Natomiast zagrożenia czynnikami szkodliwymi to:

•

zagrożenia wibracją ogólną związane z obsługą podestów (np. wywołanymi złym stanem tech-
nicznym urządzeń),

•

zagrożenia związane z niekorzystnymi warunkami klimatycznymi przy wykonywaniu prac na
otwartej przestrzeni zimą i latem (np. w budownictwie – przeziębienia, udary cieplne),

•

narażenie na hałas wywoływany przez pracujące urządzenia (np. z powodu złego stanu technicz-
nego urządzeń),

•

narażenie na hałas powstający przy pracach budowlanych (np. kucie, wiercenie, użytkowanie narzę-
dzi udarowych),

•

narażenie na zapylenie (np. powstające przy pracach budowlanych – kucie, wiercenie),

•

narażenie na rakotwórcze pyły azbestu (demontaż wyrobów zawierających azbest),

•

zagrożenia związane z wymuszoną, nienaturalną pozycją ciała (długa praca w wymuszonej pozycji
związanej z obsługą urządzeń),

•

stres związany z terminowością i tempem wykonywanych prac oraz dokładnością, odpowiedzial-
nością i precyzją wykonywania pracy,

•

zagrożenie związane z narażeniem na czynniki chemiczne (głównie drażniące, żrące) występujące
przy używaniu substancji chemicznych wykorzystywanych w procesach technologicznych,
np. wapno, kleje budowlane.

Zasady bezpiecznej obsługi podestów ruchomych

Montaż, eksploatacja i demontaż podestów ruchomych jest zabroniony:

•

jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobrą widoczność,

•

w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi,

•

w czasie burzy lub wiatru, o prędkości przekraczającej 10 m/s (poruszają się wówczas grubsze gałęzie
i cienkie pnie drzew, słychać charakterystyczny świst wiatru).

Na podeście ruchomym należy umieścić tablicę określającą:

•

wykonawcę montażu podestu roboczego z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru
telefonu,

•

dopuszczalne obciążenie pomostów i konstrukcji ruchomego podestu.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Podesty ruchome powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem, a ich eksploatacja ma
być prowadzona zgodnie z dokumentacją techniczno-eksploatacyjną (DTE; dawniej: DTR).

Zabronione jest:

•

pozostawianie na platformach podestów ruchomych materiałów i wyrobów po zakończeniu pracy,

•

zrzucanie elementów demontowanych podestów ruchomych.

Zwróć szczególną uwagę na to, aby na platformach roboczych nie były gromadzone materiały w ilości
przekraczającej dopuszczalne obciążenie użytkowe platformy ani nie były przeciążane ludźmi.

Podesty ruchome powinny być każdorazowo sprawdzane przez kierownika budowy lub uprawnioną
osobę po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników, stwarzających
zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywanych prac i przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni oraz
okresowo, nie rzadziej niż raz w miesiącu (lub częściej, jeżeli przewiduje to instrukcja producenta).

Zakres czynności objętych sprawdzaniem określa instrukcja producenta (instrukcja eksploatacji), doku-
mentacja techniczno-eksploatacyjna (DTE) podestu.

Przeglądy dzielimy na:

•

przeglądy codzienne,

•

przeglądy dekadowe (okresowe),

•

doraźne (każdorazowo po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czyn-
ników, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywanych prac, i przerwach roboczych
dłuższych niż 10 dni).

Wyniki przeglądów powinny być odnotowywane przez osoby je przeprowadzające. Dostrzeżone
usterki należy po każdym przeglądzie usunąć przed przystąpieniem do dalszego użytkowania rucho-
mego podestu.

Przeprowadzając przeglądy, należy szczególną uwagę zwrócić m.in. na to, czy:

•

podest nie został uszkodzony,

•

nie występują pęknięcia rur, spawów, płyt pomostowych,

•

podkłady pod podporami nie zostały podmyte,

•

zakotwienia, połączenia elementów, liny nie zostały uszkodzone lub zluzowane,

•

urządzenia zabezpieczające nie zostały uszkodzone,

•

nie zaszły inne zjawiska mające wpływ na wytrzymałość i stateczność podestu,

•

przewody elektryczne nie są uszkodzone,

•

urządzenia piorunochronne nie uległy uszkodzeniu.

W czasie eksploatacji podestów ruchomych należy pamiętać także o tym, że:

•

wchodzenie i schodzenie osób na platformę roboczą podestu ruchomego jest dozwolone, jeśli
platforma znajduje się w najniższym położeniu lub w położeniu przewidzianym do wchodzenia
oraz jest wyposażona w zabezpieczenia, zgodnie z instrukcją producenta;

•

na platformie roboczej podestu ruchomego nie powinno przebywać jednocześnie więcej osób,
niż przewiduje instrukcja producenta;

•

wykonywanie gwałtownych ruchów, przechylanie się przez poręcze, gromadzenie wyrobów, mate-
riałów i narzędzi po jednej stronie platformy roboczej oraz opieranie się o ścianę obiektu budow-
lanego przez osoby znajdujące się na platformie jest zabronione,

•

zabronione jest łączenie ze sobą dwóch sąsiednich platform roboczych oraz przechodzenie z jednej
na drugą,

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

•

w czasie burzy i przy wietrze o prędkości większej niż 10 m/s pracę na ruchomym podeście należy
przerwać, a platformę podestu opuścić do najniższego położenia i zabezpieczyć przed jego prze-
mieszczeniem,

•

w przypadku braku dopływu prądu elektrycznego przez dłuższy czas platformę znajdującą się
w górze należy opuścić za pomocą ręcznego urządzenia,

•

naprawa ruchomych podestów może być dokonywana wyłącznie w ich najniższym położeniu.

WAŻNE!

Zabronione jest używanie na platformie roboczej podestu drabin. Podczas użytkowania podestu
wszystkie balustrady platformy roboczej powinny być prawidłowo zamocowane.

Pamiętaj, przy wykonywaniu prac przy użyciu podestów ruchomych należy wyznaczyć w terenie strefę
niebezpieczną i odpowiednio ją oznakować.

Strefa niebezpieczna to miejsce, w którym występują

zagrożenia zdrowia lub życia, np. związane z upadkiem materiałów z wysokości. Taką strefę należy
wydzielić (wygrodzić) w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym i oznakować. Strefa
niebezpieczna w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny obiektu budowla-
nego (elementów podestu ruchomego)

nie może wynosić mniej niż 6 m (§ 21 rozporządzenia o wy-

konywaniu robót budowlanych).

Taką strefę należy wyznaczyć również w czasie montażu i demontażu

podestu ruchomego.

Organizacja stanowiska pracy w pobliżu urządzeń i instalacji elektrycznych

Pracownicy zatrudnienia na stanowisku obsługi podestów ruchomych powinni wiedzieć, że ich stano-
wisko pracy nie może się znajdować w strefie niebezpiecznej, tj. bezpośrednio pod napowietrznymi
liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniej-
szej niż:

•

3 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,

•

5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,

•

10 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,

•

15 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,

•

30 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV

(§ 55 rozporządzenia o wykonywaniu robót budowlanych).

Prace szczególnie niebezpieczne z użyciem podestów ruchomych

Przy prowadzeniu prac z użyciem podestów ruchomych mogą także występować prace szczególnie
niebezpieczne. Niekiedy się z nimi spotkasz przy wykonywaniu robót budowlanych, rozbiórkowych,
remontowych, montażowych prowadzonych przy użyciu podestów na terenie działającego zakładu
pracy bez wstrzymania jego ruchu lub ruchu jego części, w miejscach przebywania pracowników za-
trudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych. Pamiętaj o tym,
że prace na ruchomych podestach roboczych zaliczamy do prac na wysokości, czyli również prac
szczególnie niebezpiecznych.

Przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych (przy użyciu ruchomych podestów roboczych)
należy określić szczegółowe wymagania bhp, czyli zapewnić przede wszystkim:

•

bezpośredni nadzór nad tymi pracami;

•

odpowiednie środki zabezpieczające;

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

•

instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
– imienny podział pracy,
– kolejność wykonywania zadań,
– wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach.

Wymagania dotyczące podestów ruchomych

Przypominamy, że podesty ruchome powinny być eksploatowane zgodnie z dokumentacją techniczno-
-eksploatacyjną producenta, instrukcją bezpiecznej obsługi. Ważne jest, aby użytkować tylko maszyny
i urządzenia w pełni sprawne technicznie.

Opisy i znakowanie, elementy sterownicze i sygnalizacyjne:

Elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracowników, powinny być widoczne
i możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane. Elementy te powinny być również łatwo
dostępne. Elementy sterownicze powinny być opisane w języku polskim lub za pomocą zrozumiałych
symboli (§ 9 rozporządzenia o bhp w użytkowaniu maszyn). Każde stanowisko sterowania podestu
ruchomego powinno być wyposażone w wyłącznik zatrzymania awaryjnego. Przyciski sterownicze nie
powinny wystawać ponad obudowę kasety sterowniczej. Pulpit sterowniczy nie powinien wystawać
poza obrys platformy roboczej (aby zabezpieczyć operatora przed urazami w przypadku poruszania
się w pobliżu obiektów budowlanych). Podesty dopuszczone do ruchu na drogach publicznych po-
winny spełniać wymagania przepisów ruchu drogowego. Podesty powinny być również zabezpieczone
przed uruchomieniem przez osoby nieupoważnione, np. włącznik z kluczykiem.

Dojścia do stanowisk pracy

Pamiętaj, aby zapewnić odpowiednie dojścia do stanowisk pracy. Dojścia nie mogą być zastawione
składowanymi materiałami. W przypadku znacznej różnicy poziomów między platformą a powierzch-
nią terenu, podestu (miejscem dojścia) przekraczającej 0,5 m podest należy wyposażyć w drabinę
(schody) wejściowe oraz zapewnić odpowiednie uchwyty i poręcze.

Bariery i osłony

Elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny
być osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne (§ 55 ust. 1 ropbhp). Zastoso-
wane osłony powinny uniemożliwiać bezpośredni dostęp do strefy niebezpiecznej. Osłony niepełne
wykonane z siatek, prętów, blach perforowanych powinny znajdować się w takiej odległości od ele-
mentów niebezpiecznych, aby przy danej wielkości i kształcie otworów nie było możliwe bezpośred-
nie dotknięcie tych elementów. Bariery, osłony i pokrywy powinny zabezpieczać miejsca niebezpieczne
przed dostępem ze wszystkich stron. Urządzenia ochronne powinny mieć odpowiednią trwałość
i wytrzymałość, nie mogą być łatwo usuwane lub odłączane bez pomocy narzędzi.

Pamiętaj również

o tym, że na platformie podestu samowznoszącego powinna być zamontowana osłona masztu
i układu napędowego. Osłonięte mają być również części gorące układów napędowych podestu
(np. silnik, rura wydechowa), a wylot spalin z rury wydechowej silnika nie może być skierowany na
stanowisko operatora podestu.

Platformy robocze

Platforma robocza powinna być zbudowana z materiałów o odpowiedniej wytrzymałości, aby za-
pewnić przeniesienie obciążeń od pracujących na niej osób i transportowanych materiałów. Platforma
powinna mieć odpowiednią powierzchnię wystarczającą dla osób wykonujących roboty oraz do skła-
dowania narzędzi i niezbędnej ilości materiałów. Platforma robocza powinna chronić pracujących

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

przed możliwością upadku z wysokości, jak również przed możliwością wypadnięcia materiałów.
Boki platformy najczęściej zbudowane są z balustrady składającej się z poręczy na wysokości 1,10 m
poręczy pośredniej, krawężnika o wysokości 0,15 m oraz pionowych słupków. Podłoga platformy powinna
być wykonana z materiałów pozwalających na jej łatwe czyszczenie, nawierzchnia podłogi powinna
mieć powierzchnię antypoślizgową oraz umożliwiać odprowadzanie wody.

Wejście na platformę roboczą powinno być zabezpieczone drzwiczkami wejściowymi zamykającymi
się automatycznie. W przypadku braku możliwości samoczynnego zamykania się drzwi powinny być
wyposażone w łącznik bezpieczeństwa uniemożliwiający uruchomienie platformy dopóty, dopóki
drzwiczki wejściowe nie zostaną zamknięte.

Platforma powinna być również wyposażona w urządzenia awaryjne do opuszczania platformy robo-
czej oraz posiadać urządzenia ograniczające nachylenie platformy w stosunku do poziomu oraz urzą-
dzenia zabezpieczające przed opadaniem platformy z nadmierną prędkością.

Maszt podestu ruchomego masztowego

Maszt podestu powinien mieć odpowiednią wytrzymałość do przeniesienia obciążeń od platformy
roboczej oraz powinien być kotwiony do konstrukcji obiektu budowlanego (w zależności od wysokości
masztu, zgodnie z zaleceniami producenta podestu).

Podwozia (podstawy) podestów roboczych

Pamiętaj, aby podłoże, na którym będzie montowany podest, miało odpowiednią wytrzymałość,
było jednorodne i poziome. W przypadku podestów przejezdnych należy zapewnić odpowiednią
drogę do poruszania się podestu, drożną, poziomą (lub o nachyleniu nie większym niż maksymalnym
nachyleniu określonym przez producenta w dokumentacji technicznej podestu) o odpowiedniej wytrzy-
małości. Szczególną uwagę należy zwrócić przy ustawianiu podstaw w pobliżu wykopów, piwnic,
aby obciążenia od podestu nie doprowadziły do osunięcia się ziemi czy naruszenia ścian. Może wtedy
dojść do utraty stateczności podestu.

Podwozie podestu masztowego i przejezdnego powinno być ustawione poziomo, teren ma być wypo-
ziomowany, obciążenia od podpór podwozia powinny być rozłożone na jak największą powierzchnię
(np. za pomocą podkładów drewnianych, płyt stalowych). Należy również pamiętać o zapewnieniu
odpływu wód opadowych od ściany budynku, gdzie ustawiony jest podest.

Podobnie w przypadku podestów wiszących również należy pamiętać o tym, aby konstrukcja dachu
miała odpowiednią wytrzymałość do przeniesienia obciążeń od podestu. W celu rozłożenia obciążeń
od konstrukcji nośnej podestu należy stosować np. belki, podkłady drewniane.

Środki ochrony indywidualnej

Zagrożenia występujące przy pracach na stanowisku operatora podestów ruchomych powodują, że
pracownikom wykonującym te prace należy zapewnić m.in.:

•

hełmy ochronne głowy, np. przy pracach w strefie niebezpiecznej związanych z zagrożeniem
upadku materiałów z wysokości, pracach na budowach, pracy na wysokości,

•

odzież ochronną (kurtki, spodnie), np. przy pracach w zimie na otwartej przestrzeni,

•

okulary przeciwsłoneczne przy pracach w lecie i związanym z tym operowaniem promieni sło-
necznych,

•

peleryny przeciwdeszczowe,

•

w zależności od narażenia na pyły środki ochrony układu oddechowego,

•

ochronniki słuchu,

•

wzmocnione obuwie ochronne przy pracach związanych z montażem i demontażem podestów,

•

środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Osoby dokonujące montażu i demontażu podestów ruchomych mają obowiązek stosować
urządzenia zabezpieczające przed upadkiem z wysokości.

Osoby korzystające z podestów ruchomych powinny być dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem
z wysokości za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezależnie od lin nośnych podestu.
Prowadnica ta powinna być naciągnięta w sposób umożliwiający przesuwanie w górę aparatu samo-
hamującego oraz powinna być zabezpieczona przed odchylaniem się większym niż o 2 m. Urządzenia
zabezpieczające przed odchylaniem się lin powinny umożliwiać przesuwanie się urządzenia samoha-
mującego. Długość linki bezpieczeństwa, łączącej szelki bezpieczeństwa z aparatem samohamują-
cym, nie powinna przekraczać 0,5 m (§ 142 rozporządzenia o wykonywaniu robót budowlanych).

Pamiętaj również, że producenci podestów ruchomych zalecają, aby osoby pracujące na platformach
roboczych podestów stosowały środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed upadkiem z wy-
sokości. Na platformach roboczych takich podestów przewidziano specjalne miejsca do zaczepienia
użytkowanych przez pracujących ochron osobistych.

Zalecane jest również, aby wszyscy pracujący na platformie roboczej podestu masztowego byli wy-
posażeni w środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed upadkiem z wysokości. W przypadku
uszkodzenia mechanizmu napędowego platformy środki te mogą być niezbędne do ewakuacji pra-
cowników np. z wykorzystaniem masztu podestu.

Odzież i obuwie robocze

Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze podestów ruchomych powinni być wyposażeni w dopasowane
ubrania robocze. W kieszeniach ubrań nie powinni nosić wystających przedmiotów i szmat. Niedo-
puszczalne jest, aby części ubrania zwisały swobodnie, zwiększając ryzyko pochwycenia przez będące
w ruchu elementy urządzenia.

Podstawowe obowiązki operatora podestu ruchomego

związane z obsługą urządzeń

Przed rozpoczęciem pracy pracownik powinien:
1) zapoznać się z zapisami w książce urządzenia dotyczącymi jego stanu technicznego,
2) przeprowadzić obsługę codzienną urządzenia (zweryfikować stan wszystkich mechanizmów podestu),
3) sprawdzić miejsce pracy podestu (czy nie zaszły zmiany mające wpływ na bezpieczeństwo pracy

podestu, czy na torze lub jezdni urządzenia nie pozostawiono przedmiotów, nie znajdują się ludzie),

4) zapoznać się z wyznaczonymi zadaniami pracy oraz przeanalizować metody bezpiecznego ich

wykonania,

5) włączyć zasilanie podestu i sprawdzić działanie układów podestu oraz urządzeń zabezpieczających,
6) ustalić ewentualne zasady porozumiewania się z pracownikami, którzy będą pracować na plat-

formie roboczej podestu.

W czasie pracy powinien:
1) obsługiwać urządzenie zgodnie z jego instrukcją,
2) przestrzegać przepisów i zasad bhp,
3) nadzorować prace urządzenia i reagować na wszelkie nieprawidłowości związane z pracą urzą-

dzenia,

4) stosować sygnały ostrzegawcze,
5) uruchomić urządzenie do awaryjnego opuszczania platformy roboczej w przypadku awarii zasila-

nia lub układu elektrycznego.

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

Po zakończeniu pracy powinien:
1) sprowadzić platformę do położenia postojowego i zabezpieczyć przed uruchomieniem przez osoby

nieupoważnione,

2) wyłączyć zasilanie podestu,
3) oczyścić platformę roboczą,
4) dokonać zapisu w książce urządzenia odnośnie do jego stanu technicznego i powiadomić konser-

watora (przełożonych) o zauważonych nieprawidłowościach.

Naprawa i konserwacja podestów ruchomych

Podesty ruchome powinny być utrzymywane w sprawności i czystości, aby zminimalizować ryzyko
awarii lub wypadku. Prace konserwacyjne i naprawcze powinny być wykonywane tylko przez upo-
ważnionych pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje konserwatora. Dokonywanie napraw
urządzeń podestu dopuszczalne jest po wyłączeniu urządzenia i odłączeniu go od zasilania. Na urzą-
dzeniu należy zawiesić tablice ostrzegawcze „Naprawa – Nie włączać”.

Postępowanie w razie wypadku

Przeprowadzając szkolenie okresowe, należy również poinformować pracownika, jak ma postępować
w sytuacji wypadku przy pracy:

•

należy pouczyć szkolonego, że jeżeli sytuacja na to pozwala, musi jak najszybciej zawiadomić
przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego;

•

pracownik powinien również wiedzieć, że należy ostrzec współpracowników, a także inne osoby
znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie;

•

pracownik powinien udzielić pomocy poszkodowanemu, nie zapominając również o szybkim we-
zwaniu na miejsce wypadku wykwalifikowanych służb ratowniczych.

Wypadki przy pracy podczas użytkowania podestów ruchomych

Szkolonym pracownikom należy uświadomić, że przy wykonywaniu prac związanych z obsługą po-
destów ruchomych powinni zachowywać szczególną ostrożność i nie mogą lekceważyć występują-
cych przy tego typy pracach zagrożeń. Analiza wypadków przy pracach związanych z obsługą podestów
ruchomych wskazuje, że najczęściej do wypadków dochodzi na skutek:

•

upadku z wysokości i na płaszczyźnie roboczej,

•

uderzenia przez spadające z urządzeń materiały,

•

porażenia prądem elektrycznym,

•

uderzenia o elementy konstrukcyjne urządzeń, uderzenie przez poruszające się urządzenia,

•

pochwycenia przez nieosłonięte mechanizmy będące w ruchu.

Wypadki te najczęściej spowodowane są:

•

niestosowaniem przez pracowników środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed
upadkiem z wysokości, w szczególności w czasie montażu masztów podestów, montażu na dachach
budynków konstrukcji nośnych podestów wiszących,

•

złym stanem technicznym urządzeń, spowodowanym m.in. brakiem przeglądów i właściwej kon-
serwacji urządzeń,

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Szkolenie okresowe przy obsłudze podestów ruchomych

•

brakiem osłon i urządzeń zabezpieczających lub ich wadliwą konstrukcją albo nieprawidłowym
zamocowaniem – dochodzi wtedy najczęściej do pochwycenia przez będące w ruchu elementy
urządzenia, upadku z platform roboczych podestów. Do przypadków pochwycenia przez będące
w ruchu elementy urządzeń dochodzi również w czasie wykonywania przez pracowników prac
konserwatorskich urządzeń będących w ruchu, nieprzestrzeganie przepisów bhp podczas napraw,
konserwacji, smarowania i remontów podestów ruchomych,

•

niewłaściwym stanem technicznym przejść, dojść do stanowisk pracy, złym stanem technicznym
platform, nieutrzymywaniem dojść i platform w czystości,

•

niewłaściwym zachowaniem się pracowników, nieprzestrzeganiem instrukcji obsługi, chodze-
niem po elementach konstrukcyjnych urządzeń, pracą z niesprawnymi mechanizmami urządzeń,
lekceważeniem zasad i przepisów bhp,

•

niewłaściwym stanem technicznym instalacji elektrycznej podestów, jej uszkodzeniem w wyniku
niewłaściwej eksploatacji, nieprowadzenia przeglądów stanu technicznego tych urządzeń, wyko-
nywaniem napraw urządzeń przez osoby nieposiadające odpowiednich uprawnień – możliwość
porażenia prądem elektrycznym.

Przykład 1

W czasie montażu masztu podestu masztowego pracownik spadł z wysokości i na skutek poniesio-
nych urazów zmarł. W czasie pracy poszkodowany nie stosował środków ochrony indywidualnej za-
bezpieczających przed upadkiem z wysokości.

Przykład 2

Po podniesieniu platformy roboczej podestu nożycowego na maksymalną wysokość podest przechylił
się i z powodu utraty stateczności się przewrócił. Trzech pracowników znajdujących się na platformie
poniosło śmierć na miejscu. Nie zadziałały uszkodzone urządzenia zabezpieczające podestu, nie prze-
prowadzano przeglądów podestu.

Przykład 3

W czasie wykonywania prac związanych z ociepleniem budynku jeden z pracowników spadł z platformy
roboczej podestu masztowego i poniósł śmierć na miejscu. W celu ułatwienia dostępu do ocieplanej
ściany pracownicy zdemontowali balustrady ochronne platformy od strony ściany, nie stosowali także
środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości.

Omówienie ze szkolonymi pracownikami zdarzeń wywołujących wypadki i ich najczęstszych przyczyn
powinno uświadomić im, gdzie i jakiego rodzaju mogą wystąpić zagrożenia powodujące wypadki
przy pracy, i jak należy prawidłowo się zachować, aby uniknąć wypadków przy pracy.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podesty ruchome wiszące
Podesty ruchome załadowcze zamontowane na pojazdach
Podesty ruchome masztowe
przykładowe pytania na kurs podesty ruchome przejezdne
Rusztowania i ruchome podesty robocze, BUDOWNICTWO
Prel II 7 szyny stałe i ruchome
Instrukcja do zad proj 13 Uklad sterowania schodow ruchom
Analiza cen telefonii ruchomej marzec 2013
D W Jones RUCHOMY ZAMEK HAURU (rozdz 1 13)
rednie ruchome1, statystyka
Ćwiczenia ruchomych narządów mowy, Logopedia, Ćwiczenia logopedyczne
Lk Ruchome pojazdy i maszyny, Listy-Kontrolne-DOC
Ruchomość kręgosłupa, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
animacje ruchome koła
Pierwszy ruchomy wieżowiec na świecie
średnie ruchome
Rzeczy ruchome to wszystkie rzeczy które nie

więcej podobnych podstron