„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Kozłowska

Poszukiwanie pracy i podejmowanie zatrudnienia
419[01].Z3.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr Grażyna Wysocka

mgr Ewa Urbańska-Sobczak

Opracowanie redakcyjne:

mgr Barbara Kozłowska

Konsultacja:

mgr Edyta Kozieł

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 419[01].Z3.02,

,,Poszukiwanie pracy i podejmowanie zatrudnienia", zawartego w programie nauczania dla
zawodu technik prac biurowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Materiał nauczania

7

4.1. Poszukiwanie pracy

4.1.1. Materiał nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzające
4.1.3. Ćwiczenia
4.1.4. Sprawdzian postępów

7
7

13
13
15

4.2. Dokumentacja związana z poszukiwaniem pracy

4.2.1. Materiał nauczania
4.2.2. Pytania sprawdzające
4.2.3. Ćwiczenia
4.2.4. Sprawdzian postępów

16
16
23
24
26

4.3. Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu

4.3.1. Materiał nauczania
4.3.2. Pytania sprawdzające
4.3.3. Ćwiczenia
4.3.4. Sprawdzian postępów

27
37
32
33
35

4.4. Podejmowanie działalności gospodarczej

4.4.1. Materiał nauczania
4.4.2. Pytania sprawdzające
4.4.3. Ćwiczenia
4.4.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć
6. Literatura

36
36
43
44
47
48
52

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Ci pomocny w opanowaniu wiedzy z zakresu

„Poszukiwanie pracy

i podejmowanie zatrudnienia”.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia jakie w wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś
osiągnąć,

–

materiał nauczania, czyli „pigułkę” wiadomości teoretycznych niezbędnych do
opanowania w celu kształtowania odpowiednich umiejętności,

–

zestaw pytań przydatnych do sprawdzenia, czy już opanowałeś podane treści,

–

ć

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian osiągnięć, czyli przykładowy zestaw zadań testowych, których wykonanie
potwierdzi, że posiadasz wiedzę i umiejętności z zakresu tej jednostki modułowej,

–

wykaz literatury uzupełniającej.

W materiale nauczania zostały omówione zagadnienia dotyczące aktywnego poszukiwania

pracy, analizy rynku pracy, analizy SWOT pracownika biurowego, zasad opracowania
dokumentacji potrzebnej w momencie poszukiwania pracy, przygotowanie kandydata do
rozmowy kwalifikacyjnej, formy i warunki zatrudnienia, prawa i obowiązki bezrobotnego
absolwenta, instytucje wspomagające w poszukiwaniu pracy, system EURES, procedury
zakładania własnej działalności gospodarczej i przedsiębiorczość wirtualna oraz instytucje,
programy, a także programy Unii Europejskiej skierowane na rozwój przedsiębiorczości
i mikroprzedsiębiorczości w Polsce.

W podrozdziale „Pytania sprawdzające” możesz zapoznać się przed przystąpieniem do

poznawania treści materiału nauczania, poznając wymagania wynikające z potrzeb zawodu,
a po przyswojeniu wskazanych treści, odpowiadając na te pytania sprawdzisz stan swojej
gotowości do wykonania ćwiczeń.

Przykładowe ćwiczenia zawarte w każdym rozdziale pozwolą Ci zrozumieć i przyswoić

wiedzę w praktyce. W razie wątpliwości zwróć się o pomoc do nauczyciela.

Po wykonaniu ćwiczeń sprawdź poziom swoich postępów, rozwiązując test

zamieszczony po ćwiczeniach. W tym celu:

−

przeczytaj pytania i odpowiedz na nie,

−

zaznacz odpowiedź wstawiając X w podane miejsce Tak lub Nie.

Odpowiedzi Nie wskazują na luki w Twojej wiedzy, informują Cię również, jakich zagadnień
jeszcze dobrze nie opanowałeś. Oznacza to także potrzebę powrót do materiału, który nie jest
dostatecznie przyswojony.

Wiedza i nabyte umiejętności są bazą do zrozumienia treści zawartych w kolejnych

jednostkach modułowych.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

Moduł 419[01].Z3

Podstawy aktywności zawodowej

419[01].Z3.01

Planowanie kariery zawodowej

419[01].Z3.02

Poszukiwanie pracy

i podejmowanie

zatrudnienia

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozróżniać podstawowe pojęcia z dziedziny prawa,

−

rozróżniać podstawowe pojęcia ekonomiczne,

−

wyjaśnić zasady funkcjonowania rynku pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

interpretować dane statystyczne,

−

stosować technologię komputerową i informacyjną,

−

współpracować w grupie,

−

rozwiązywać problemy w sposób twórczy.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

dokonać analizy lokalnego rynku pracy w zakresie możliwości zatrudnienia,

−

dokonać oceny posiadanych kwalifikacji oraz predyspozycji do wykonywania prac
biurowych,

−

opracować pisma i dokumenty towarzyszące procesowi aktywnego poszukiwania pracy
(oferta pracy, list intencyjny, list motywacyjny, życiorys zawodowy),

−

przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej,

−

zidentyfikować instytucje wspomagające w procesie aktywnego poszukiwania pracy na
rynku lokalnym oraz przeciwdziałające bezrobociu,

−

scharakteryzować podstawowe prawa i obowiązki bezrobotnego absolwenta,

−

scharakteryzować istotę przedsiębiorczości wirtualnej (przedsiębiorcy wirtualnego),

−

wyszczególnić zasoby rzeczowe i finansowe niezbędne do uruchomienia działalności
gospodarczej,

−

zaplanować pozyskanie funduszy obcych,

−

zidentyfikować fundusze i instytucje wspomagające działalności mikroprzedsiębiorców
w środowisku lokalnym, w Polsce i w Unii Europejskiej,

−

opracować biznesplan na potrzeby planowanej działalności gospodarczej,

−

wypełnić dokumenty towarzyszące procedurze otwierania działalności gospodarczej,

−

zaplanować tok postępowania w procesie uruchamiania zaplanowanej działalności
gospodarczej.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Poszukiwanie pracy

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.1.1.Aktywne poszukiwanie pracy

Poszukiwanie pracy jest jednym z ważniejszych kroków podejmowanych przez

człowieka. W sytuacji dużego bezrobocia, aby znaleźć odpowiednią i dobrze płatną pracę,
trzeba wielkiej aktywności, a także należy opanować pewne umiejętności, które pozwolą
osiągnąć pożądany efekt (znaleźć satysfakcjonującą pracę).

Zanim zaczniesz poszukiwać ofert pracy zastanów się najpierw nad swoja przyszłą

karierą zawodową, określ profil stanowiska pracy, które odpowiada Twoim umiejętnościom,
predyspozycjom, oczekiwaniom i kwalifikacjom, dokonaj oceny swojej osoby i oceny swoich
umiejętności, przygotuj odpowiednie dokumenty potrzebne przy poszukiwaniu pracy (CV,
list motywacyjny) oraz przygotuj się do rozmowy kwalifikacyjnej, a na koniec zastanów się
gdzie znajdziesz pracodawców, którzy byliby zainteresowani Tobą jako pracownikiem.

Sposobów poszukiwania pracy jest bardzo dużo. Informacje o wolnych miejscach pracy

można uzyskać z wielu różnych źródeł. Pracy można poszukiwać samodzielnie, albo można
skorzystać z pomocy różnych instytucji i firm, które zajmują się pośrednictwem pracy.

Wśród samodzielnych sposobów poszukiwania pracy należy wymienić:

– ogłoszenia prasowe z ofertami pracy – ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników ukazują

się w prasie ogólnopolskiej np. „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita” i w prasie lokalnej
nie tylko w dziennikach, ale tez w tygodnikach, miesięcznikach, kwartalnikach oraz
w telegazecie Ponadto w pismach specjalistycznych i branżowych można znaleźć
ogłoszenia z danego sektora, który Cię interesuje.

Wysłanie swojej oferty w odpowiedzi na ogłoszenie prasowe może pozwolić na uzyskanie
zatrudnienia. Odpowiadając na ogłoszenie prasowe należy porównać wymogi stawiane
przez pracodawcę ze swoimi kwalifikacjami, umiejętnościami i doświadczeniem.

Można również samemu zamieszczać oferty pracy w prasie w rubryce „szukam pracy”.
Własna oferta powinna zawierać informacje kto i jakiej pracy poszukuje i jak należy się
z nim kontaktować. Gdy osoba poszukująca pracy nie posiada doświadczenia zawodowego
to w ofercie musi przedstawić cechy charakteru np. sumienność, dyspozycyjność, łatwość
nawiązywania kontaktów i inne atuty. Gdy osoba poszukująca pracy posiada określony
zawód to na początku oferty wymienia swój zawód, a dalej podkreśla swoje umiejętności
i kwalifikacje oraz podaje swoje oczekiwania.

– serwisy ogłoszeniowe w Internecie – ważnym źródłem ofert pracy są serwisy

internetowe. W serwisach tych udostępniane są ogłoszenia pracodawców z całego kraju
oraz z zagranicy. Ogłoszenia internetowe o poszukiwaniu pracowników można sortować
w zależnościom województwa, miejscowości, branży, zawodu, stanowisko itp.

W Internecie istnieje możliwość zamieszczenia ogłoszeń przez osoby poszukujące pracy.

Na większości serwisów można umieścić płatną ofertę pracy. Oferty pracy w serwisach
internetowych są regularnie aktualizowane.
– bezpośrednie zgłoszenia do firm – swoje dokumenty (CV i list motywacyjny) można

wysłać pocztą bezpośrednio do firm lub instytucji, które obecnie nie prowadzą naboru
pracowników. Przesyłkę należy zaadresować do działu personalnego wybranej firmy. List
motywacyjny powinien wyjaśniać motywy przesłania go do wybranej firmy (należy

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

umieścić informacje o odpowiadający nam profilu firmy, naszych kwalifikacjach oraz
możliwości rozwoju w wybranej firmie).W przypadku pojawienia się w wybranej firmie
potrzeb kadrowych aplikacje tam wysłane są brane pod uwagę.

– kontakty prywatne – są ważnym źródłem informacji w poszukiwaniu pracy. Są to

informacje uzyskane od znajomych, rodziny, i innych osób trzecich. Informacje uzyskane
od innych osób to skuteczny sposób poszukiwania pracy, a zwłaszcza, że część
pracodawców nie zgłasza wolnych etatów do urzędów pracy lub nie daje ogłoszeń
w mediach. Od znajomych można dowiedzieć się najwięcej na temat charakteru danej
pracy, zdobyć informacje o pracodawcy i o wymaganiach, jakie stawia kandydatom do
pracy. Znając specyfikę firmy łatwiej jest przygotować się do rozmowy z pracodawcą.
Znajomi i krewni mogą również pomóc w skontaktowaniu się z pracodawcą i mogą też
udzielić wstępnych referencji.

Instytucje i firmy, które zajmują się pośrednictwem pracy to:

– urzędy pracy (powiatowe i wojewódzkie) – z pomocy urzędów pracy mogą korzystać

wszystkie osoby poszukujące pracy, a zwłaszcza osoby bezrobotne. W urzędach pracy
można zapoznać się z ofertami zamieszczonymi bezpośrednio przez pracodawców lub
pośredników. Urzędy nie tylko umożliwiają zapoznanie się z ofertami pracy, a także
organizują szkolenia i warsztaty jak pisać CV, list motywacyjny, jak przygotować się i jak
zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej, prowadzą testy psychologiczne. Ponadto
urzędy pracy organizują bezpłatne kursy doszkalające i kwalifikacyjne.

– agencje doradztwa personalnego lub agencje pośrednictwa pracy – ich klientami są

firmy poszukujące pracowników. Agencje te posiadają oferty pracy, jakich aktualnie
potrzebują i poszukują pracodawcy. Pośredniczą między pracodawcą a pracobiorcą
i prowadza wstępną selekcję, a następnie rekrutację. Każda agencja posiada komputerową
bazę danych, w której mogą zarejestrować się osoby poszukujące pracy. Umieszczenie
danych w bazie komputerowej nie gwarantuje natychmiastowego zatrudnienia, ale istnieje
prawdopodobieństwo znalezienia pracy. Zgłaszając się do agencji doradztwa personalnego
mamy do wyboru kilka propozycji pracy, a rozmowa wstępna przeprowadzana przez
konsultantów przygotowuje do rozmowy kwalifikacyjnej z przyszłym pracodawcą.

– agencje pracy tymczasowej – szukają na zlecenie pracodawców pracowników na

określony czas np. praca sezonowa, zastępstwo za pracownika przebywającego na
zwolnieniu lekarskim lub na urlopie. Z ofert takiej agencji należy korzystać, jeżeli nie ma
się innej możliwości pracy lub szukasz pracy na wakacje. Dzięki pracy czasowej
zdobędziesz doświadczenie i podwyższysz poziom swoich kwalifikacji.

– giełdy i targi pracy – organizowane są w celu spotkania pracodawcy z osobami

zainteresowanymi podjęciem pracy. Na giełdach i targach pracy można zorientować się
jakich pracowników potrzebują pracodawcy, jakie stanowiska pracy oferują, jakie maja
wymagania i jak przebiega rekrutacja. Giełdy i targi pracy najczęściej organizowane są dla
studentów i młodych absolwentów.

– pozostałe instytucje – np. sklepy z pracą, biura pracy, kluby pracy – to instytucje

aktywnego wspierania poszukiwania zatrudnienia., posiadają oferty zatrudnienia
i prowadzą poradnictwo zawodowe.

Szukanie pracy wymaga wytrwałości i zaangażowania. Nie należy się zniechęcać,

zamykać w czterech ścianach i nie czekać na telefon z propozycją pracy. Należy być
wytrwałym i konsekwentnym. Cały czas sprawdzać ofert w prasie lokalnej i dziennikach,
Internecie, telegazecie, odwiedzać urzędy pracy i agencje pośrednictwa pracy oraz dzwonić
do znajomych, przyjaciół, krewnych i pytać o możliwość zatrudnienia. Można też rozesłać
swoje CV i list motywacyjny do firm, które Cię interesują, bo może akurat potrzebują takiego
pracownika. Trzeba też uzbroić się w cierpliwość i pamiętać, że znalezienie dobrej
i satysfakcjonującej Cię pracy wymaga czasu.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

4.1.1.2. Potrzeby pracodawców w zakresie prac biurowych ich oczekiwania wobec

kwalifikacji pracowników

Pracodawcy przed rozpoczęciem poszukiwań tworzą pewien idealny obraz pracownika,

którego chcieliby zatrudnić w danej firmie lub instytucji. Najczęściej stosowane kryteria przy
doborze nowych pracowników w różnych zawodach i specjalnościach to: [13g]

−

posiadane kwalifikacje (78%),

−

wykształcenie

(37%),

−

dyspozycyjność

(31%),

−

wiek pracownika

(15%),

−

staż pracy

(12%).

Najmniejszą rolę przy angażowaniu do pracy odgrywa płeć (5%).

Pracodawcy wśród cech idealnego kandydata do pracy wymieniają:

−

wykształcenie kierunkowe,

−

wiedza specjalistyczna,

−

znajomość języków obcych (co najmniej jednego w stopniu bardzo dobrym),

−

znajomość programów komputerowych (w zależności od stanowiska),

−

umiejętność korzystania z Internetu,

−

praktyczne przygotowanie do danej pracy,

−

doświadczenie zawodowe,

−

umiejętności interpersonalne i predyspozycje osobowościowe.

Do najważniejszych umiejętności, jakie powinien posiadać kandydat na dane stanowisko

na polskim rynku pracy, który zmienia się w bardzo szybkim tempie, pracodawca zalicza:

−

znajomość języków obcych – w tym co najmniej jednego biegle. Znając biegle
przynajmniej jeden język obcy masz kilkakrotnie większe szanse na rynku pracy niż inna
osoba poszukująca tej samej pracy bez znajomości języka obcego.

−

umiejętność wykorzystania komputera – to absolutnie nieodzowna umiejętność. Mając
do dyspozycji aplikacje biurowe i dostęp do Internetu powinieneś potrafić przygotować
w ciągu kliku godzin obszerny raport na zadany temat, wykonać potrzebne obliczenia,
sporządzić tabele i prezentacje, a także korzystać ze specjalistycznych programów
komputerowych potrzebnych przy wykonywaniu danego zawodu.

−

umiejętności interpersonalne.

Spośród licznych cech osobowości i umiejętności interpersonalnych niezbędnych lub

przydatnych w pracy można wymienić:

−

komunikatywność,

−

systematyczność,

−

kreatywność,

−

innowacyjność,

−

samodzielność,

−

zdolności analityczne,

−

chęć uczenia się,

−

dyspozycyjność,

−

motywacja,

−

entuzjazm,

−

prężność i zaradność,

−

uczciwość,

−

solidarność,

−

otwartość na doświadczenia,

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

umiejętność pracy w grupie,

−

zdolności przywódcze (umiejętność kierowania i inspirowania innych),

−

stabilność emocjonalna,

−

odporność na stres,

−

umiarkowany poziom ugodowości,

−

dynamiczność,

−

optymizm.

Wśród przedstawionych cech osobowości najbardziej pożądane są tzw. wysokie zdolności

interpersonalne, czyli:

−

łatwość nawiązywania kontaktów – to otwartość na inne osoby, wysoka kultura
osobista, komunikatywność,

−

umiejętność pracy w grupie – to nastawienie na współpracę, gotowość do
kompromisów, swobodne przekonywanie do swoich racji,

−

zdolności analityczne – to trafne wyciąganie wniosków na podstawie dostępnych
informacji,

−

zdolność szybkiego uczenia się.
Cechami bardzo przydatnymi na rynku z punktu widzenia psychologii są to: ekstrawersja,

otwartość na doświadczenia, stabilność emocjonalna, sumienność i umiarkowany poziom
ugodowości.

Pracodawcy najczęściej poszukują pracowników przez urzędy pracy, znajomych

i rodzinę, przez ogłoszenia prasowe i radiowe oraz Internet. Z ogłoszeń zamieszczonych przez
pracodawców można zbudować obraz pracownika biurowego, którego chcą zatrudnić
pracodawcy w swoich firmach na polskim rynku pracy.

Najczęściej stawiane wymagania pracownikom biurowym na polskim rynku pracy:

−

bardzo dobra znajomość języka angielskiego (znajomość drugiego języka obcego np.

niemieckiego jest dodatkowym atutem),

−

wykształcenie minimum średnie (ze wskazaniem na posiadanie wyższego wykształcenia),

−

doświadczenie w pracy,

−

biegła obsługa komputera (pakietu biurowego i Internetu),

−

umiejętność szybkiego pisania na klawiaturze,

−

umiejętność obsługi urządzeń biurowych (np. faksu, kserokopiarki, telefonu),

−

prawo jazdy,

−

bardzo dobra organizacja pracy,

−

umiejętności interpersonalne takie jak: umiejętność pracy w zespole, umiejętność
podejmowania decyzji, zaangażowanie, samodzielność, dyspozycyjność, otwartość,
umiejętność nawiązywania kontaktów i komunikatywność.
Analizując oferty pracy dla pracowników biurowych możemy stwierdzić, że rynek pracy

w naszym kraju jest rynkiem pracodawcy. W Polsce występuje duży popyt na pracę, czyli
zbyt duża ilość chętnych do objęcia pracy w stosunku do oferowanych stanowisk pracy.
Wszystko to sprowadza się nieraz do wysokich wymagań pracodawców w stosunku do
kwalifikacji i umiejętności pracownika. Dlatego należy zabiegać o dobre wykształcenie,
dobra praktykę zawodową, która pozwoli na zdobycie doświadczenia oraz bardzo dobrze znać
chociaż jeden język obcy (zwłaszcza język angielski), a także biegle obsługiwać komputer.
To wszystko pozwoli na zdobycie pracy na stanowisku pracownika biurowego.

4.1.1.3. Analiza lokalnego rynku pracy w zakresie możliwości zatrudnienia

Znajomość rynku pracy potrzebna jest zarówno osobom poszukującym pracy, jak

również pracodawcom. Potencjalni pracownicy, czyli osoby poszukujące pracy powinni

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

orientować się jak i gdzie szukać najbardziej atrakcyjnych ofert pracy, a pracodawcy powinni
przygotować jak najbardziej atrakcyjną ofertę. Znajomość rynku pracy pozwoli
poszukującym zatrudnienia na zapoznanie się z ogólnymi trendami panującymi na tym rynku,
zapoznanie się z oczekiwaniami pracodawców oraz prognozami i przewidywaniami, co do
przyszłości nowych zawodów i specjalności.

Im wcześniej zaczniesz się przygotowywać do wejścia na rynek pracy, tym lepiej. Jeśli

jesteś uczniem i myślisz, że jeszcze masz dużo czasu, aby śledzić, co dzieje się na rynku
pracy to się mylisz. Musisz wiedzieć, jakich umiejętności, kompetencji i jakiej wiedzy
wymaga rynek pracy od młodych ludzi poszukujących zatrudnienia. Musisz orientować się,
jakie zawody cieszą się zainteresowaniem, jakie firmy i instytucje powstają i jakie jest
zapotrzebowanie na pracowników wykonujących określony zawód, jakie są formy
zatrudnienia.

Im szersze są Twoje kompetencje, umiejętności i wiedza, posiadane nawet nieduże

doświadczenie zdobyte podczas praktyk zawodowych lub pracy wakacyjnej, to masz większe
szanse na znalezienie satysfakcjonującej pracy. Trzeba pamiętać, że wielozawodowość
zwiększa szanse zatrudnienia na rynku pracy, dlatego warto posiadaną wiedzę poszerzyć
o inne pokrewne dziedziny. Aby być konkurencyjnym na rynku pracy trzeba dokształcać się
i uczyć.

Należy przypatrywać się sytuacji panującej na rynku pracy, a zwłaszcza na rynku

lokalnym, gdzie zamierzamy podjąć pracę. Informacje na ten temat można czerpać ze stron
internetowych wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy. Zamieszczone są tam
zestawienia i analizy dotyczące bezrobocia w całej Polsce i w określonych regionach naszego
kraju, pokazane są prognozy, co do zawodów z przyszłością oraz wykaz zawodów
zanikających (bez przyszłości). Ponadto dodatkowych informacji o sytuacji na lokalnym
rynku pracy dostarczyć może regionalna: prasa, radio i telewizja oraz Internet.

Można też śledzić ogłoszenia, w których poszukuje się pracowników i przyjrzeć się

oczekiwaniom pracodawców na określone (interesujące nas) stanowisko pracy. Można nawet
przygotować ściągę z tego co pracodawca wymaga od osoby zatrudnionej w określonym
zawodzie (np. umiejętności, cechy osobowości, wykształcenie).

Rynek pracy ulega ciągłym zmianom, głównie pod wpływem sytuacji ekonomicznej na

danym obszarze. Jeżeli chcesz w przyszłości znaleźć odpowiednią pracę, to musisz bacznie
obserwować rynek pracy i zmiany jakie na nim zachodzą, musisz dokonywać analizy
i wyciągać wnioski oraz poszerzać swoją wiedzę i nie bać się nowych wyzwań.

4.1.1.4. Analiza SWOT w zakresie wykorzystania posiadanych kwalifikacji w pracy

biurowej.

Analiza SWOT jest jedną z podstawowych metod analizy strategicznej, może być

stosowana w działalności doradczej, jako technika diagnozy organizacji, można ją stosować
w poszczególnych sferach funkcjonowania firmy np. w marketingu, finansach, produkcji.
Analiza SWOT służy do samooceny jednostki oraz identyfikacji otoczenia w jakim ona
przebywa i w zależności od potrzeb może być stosowana w różnych momentach życia.
Analiza SWOT umożliwi poznanie siebie, swoich możliwości, cech, zdolności, a także wad.
Analizę tę można prowadzić w kontekście rynku pracy, a także w zakresie wykorzystania
posiadanych kwalifikacji w pracy biurowej.

Nazwa metody pochodzi od pierwszych liter słów angielskich strengths (mocne strony),

weaknesses (słabe strony), opportunities (możliwości, szanse), threats (zagrożenia istniejące
lub prawdopodobne), czyli analiza SWOT.

Dokonując analizy SWOT w zakresie wykorzystania posiadanych kwalifikacji w pracy

biurowej należy sklasyfikować wszystkie czynniki mające wpływ na pracę w tym zawodzie.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Przeprowadzając analizę należy dokonać diagnozy, czyli określić swoje silne i słabe strony
oraz dokonać prognozy, czyli opisać szanse i zagrożenia.

Mocne strony (to czynnik wewnętrzny pozytywny) – wszystko to, co w sposób

pozytywny wyróżnia Cię z otoczeni i spośród konkurencji.

Słabe strony (to czynnik wewnętrzny negatywny) – to wszelkie ograniczenia

i niedostateczne kwalifikacje, ale szybkie i obiektywne ich rozpoznanie pozwoli na ich
naprawę. Szanse – możliwości (to czynnik zewnętrzny pozytywny) – to zjawiska i tendencje
w otoczeniu, które odpowiednio wykorzystane będą impulsem do rozwoju.

Zagrożenia – (to czynnik zewnętrzny negatywny) – to wszystkie czynniki, które

postrzegamy jako bariery, utrudnienia, dodatkowe koszty.

Pytania stawiane w analizie SWOT w zakresie wykorzystania posiadanych kwalifikacji

w pracy biurowej.

Mocne strony [6, s. 7]:

−

na jakim stanowisku pracy chciałbym pracować?

−

jakie mam zainteresowania i pasje?

−

jakie posiadam umiejętności?

−

moje dobre cechy osobowości

−

co robię dobrze, a co wyśmienicie?

−

do jakich działań inni chętnie mnie zapraszają?

−

w jakich działaniach chętnie pomagam innym?

−

co jest dla mnie sukcesem?

Słabe strony:

−

na jakim stanowisku nie chciałbym pracować?

−

do czego nie mam predyspozycji?

−

czego nie lubię robić?

−

jakich czynności unikam?

−

moje słabe cechy osobowości

−

które ze słabości potrafię przezwyciężyć?

−

jakie słabości dostrzegają u mnie inni?

−

co jest dla mnie porażką?

Możliwości (szanse) [6, s. 8]:

−

gdzie mam największe szanse jako pracownik biurowy?

−

jakie są perspektywy kariery?

−

w jaki sposób mogą się zmienić moje perspektywy kariery w ciągu 5 lat?

−

czy wymogi stawiane w mojej ścieżki kariery ulegają zmianie na moją korzyść?

−

jakie zmiany dostrzegam na rynku pracy, które zwiększają moją szansę na zatrudnienie?

−

czy otwierają się przede mną nowe możliwości?

−

jakie zmiany dostrzegam w zachowaniach ludzkich, które zwiększą twoje możliwości na

rynku pracy?

Zagrożenia:

−

gdzie mam najmniejsze szanse jako pracownik biurowy?

−

jakie przeszkody znajdują się na mojej drodze?

−

jakiej konkurencji się spodziewam?

−

czy wymogi stawiane w mojej ścieżki kariery ulegają zmianie na moją niekorzyść?

−

jakie zmiany dostrzegam na rynku pracy, które zmniejszają moją szansę na zatrudnienie?

−

czy zmiany w polityce, technice i technologii zagrażają mojej karierze?

−

czy wybrana przeze mnie droga kariery wymaga nakładów finansowych i czasu?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

W efekcie przeprowadzonej analizy SWOT otrzymujemy cztery listy: naszych mocnych

stron, które należy wzmacniać, słabych stron, które należy eliminować, szans, które należy
jak najlepiej wykorzystać oraz zagrożeń, których należy unikać.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie znasz sposoby aktywnego poszukiwania pracy?

2.

Jakimi cechami osobowości powinien odznaczać się idealny kandydat do pracy?

3.

Jakie najważniejsze umiejętności powinna posiadać osoba poszukująca pracy w Polsce?

4.

Jakie wymogi stawiają pracodawcy pracownikom biurowym na polskim rynku pracy?

5.

Na czym polega analiza SWOT?

6.

Jakie przykładowe pytania może zadać sobie pracownik biurowy dokonując analizy
SWOT?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij tabelę informacjami pochodzącymi z ofert pracy. Wyszukaj w regionalnej

prasie lub Internecie 5 ogłoszeń z lokalnego rynku pracy, w których pracodawcy poszukują
pracowników biurowych.

Lp.

Nazwa i adres pracodawcy

Wymagania wobec

pracowników

Dodatkowe

informacje

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

przeanalizować oferty pracy,

3)

uzupełnić tabelę,

4)

porównać swoją tabelę z innymi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ogłoszenia prasowe,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 2

Napisz ogłoszenie, które można byłoby umieścić w prasie lokalnej o poszukiwaniu przez

Ciebie pracy w komórkach administracyjno-biurowych. W ogłoszeniu przedstaw informacje o
posiadanych kwalifikacjach i umiejętnościach, cechach osobowości, doświadczeniu itp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

napisać ogłoszenie do prasy,

3)

przeczytać ogłoszenie na forum klasy,

4)

zidentyfikować mocne i słabe strony proponowanych ofert.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z drukarką,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wybierz spośród przedstawionych niżej cech osobowości oraz umiejętności po 5

najbardziej potrzebnych przy podejmowaniu pracy administracyjno – biurowej.

Cechy osobowości: systematyczność, kreatywność, innowacyjność, samodzielność,

zdolności analityczne, chęć uczenia się, dyspozycyjność, motywacja, entuzjazm, prężność
i zaradność, uczciwość, solidarność, otwartość na doświadczenia, umiejętność pracy
w grupie, zdolności przywódcze, stabilność emocjonalna, odporność na stres, umiarkowany
poziom ugodowości, dynamiczność, optymizm, komunikatywność.

Umiejętności: obsługa sprzętu biurowego, obsługa nowoczesnego sprzętu biurowego,

prowadzenie sekretariatu, kreowanie pozytywnego wizerunku firmy, udzielanie pierwszej
pomocy, prawo jazdy, biegła znajomość języków obcych, sporządzanie sprawozdań, szybkie
pisanie na klawiaturze, prowadzenie korespondencji, znajomość prawa pracy, sporządzanie
systemu obiegu dokumentów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie ćwiczenie,

2)

wypisać 5 najważniejszych cech osobowości pracownika biurowego i 5 najbardziej
przydatnych umiejętności,

3)

porównać swoje odpowiedzi z innymi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ć

wiczenie,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić sposoby aktywnego poszukiwania pracy?

2)

określić, jakimi cechami osobowości powinien odznaczać się idealny
kandydat do pracy?

3)

wskazać, jakie wymogi stawiają pracodawcy pracownikom biurowym na
polskim rynku pracy?

4)

podać przykłady pytań, jakie może zadać sobie pracownik biurowy
dokonując analizy SWOT?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

4.2. Dokumentacja związana z poszukiwaniem pracy

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.1.1. Zasady opracowania dokumentacji towarzyszącej procesowi aktywnego

poszukiwania pracy.

Znaleźć pracę nie jest łatwo, a znaleźć wymarzoną pracę jest bardzo trudno. Pracy należy

poszukiwać aktywnie oraz należy mieć przygotowane dokumenty towarzyszące temu
procesowi. Musisz umieć przygotować życiorys zawodowy, list motywacyjny, list intencyjny
i sporządzić ofertę pracy.

Podstawowym dokumentem, który należy sporządzić przy ubieganiu się o pracę jest

życiorys, czyli curriculim vitae (określane jako CV).

Pisząc życiorys należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:

−

dokument musi być krótki i konkretny (CV powinno zmieścić się na jednej, góra dwóch
stronach formatu A4),

−

czas czytania CV powinien wynosić 30–45 sekund (tyle czasu przeciętnie pracodawca
poświęca na czytanie życiorysu),

−

ż

yciorys powinien być napisany starannie, bezbłędnie i czytelnie najlepiej za pomocą

edytora tekstu (niektóre firmy wymagają napisana CV odręcznie),

−

c.V. powinno być napisane na białym papierze oczywiście formatu A4,

−

ż

yciorys powinien mieć wyważoną treść, konsekwentne i logiczne informacje,

−

pisząc życiorys należy zachować umiar, należy podawać fakty, ale bez szczegółów
i nawiązywać do pracy, o którą się starasz.
Curriculim vitae nie jest pismem znormalizowanym, nie ma żadnego obligatoryjnego

wzorca lub schematu. Wszystko zależy od wymagań konkretnej firmy lub instytucji.
Najważniejsze jest, aby był łatwy do przeczytania, obejmował skondensowane informacje
i zawierał kwalifikacje, umiejętności i przydatność zawodową.

ś

yciorys zawodowy zawiera pewne stałe elementy:

−

dane osobowe – imię, nazwisko, dokładny adres, miejsce i datę urodzenia, numer
telefonu, e-mail, stan cywilny,

−

informacje o wykształceniu – czas trwania nauki od – do, nazwa szkoły, uzyskany
zawód, specjalność,

−

informacje o dodatkowych kwalifikacjach – kursy i szkolenia potwierdzone
ś

wiadectwami i certyfikatami,

−

informacje o doświadczeniu zawodowym – przebieg pracy z podaniem nazwy zakładu
pracy, zajmowanego stanowiska i osiągnięcia zawodowe (można wpisać praktyki
zawodowe),

−

informacje o posiadanych innych umiejętnościach – np. znajomość języków obcych,
posiadanie prawa jazdy, znajomość konkretnych programów komputerowych,
umiejętność obsługi urządzeń biurowych,

−

zainteresowania – te, które mogą zaciekawić przyszłego pracodawcę,

−

zgoda na przetwarzanie danych osobowych – należy dopisać ją mniejszą czcionką na
dole CV o treści: „Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych do celów rekrutacji,
zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych Dz.U. nr 133,
poz. 883 z późn. zm.”

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Można wyróżnić kilka sposobów redagowania życiorysu zawodowego, w zależności od

przyjętego kryterium układu informacji, w związku z czym wyróżniamy następujące rodzaje
tych życiorysów:

−

chronologiczne – w nich podajemy informacje na podstawie kolejności zdarzeń
(rozpoczynamy od aktualnych faktów, a kończymy na bardziej odległych),

−

funkcjonalne – (umiejętnościowe) – podkreśla się w nich kwalifikacje (dla osób
o niewielkim doświadczeniu, ale posiadających kwalifikacje),

−

mieszane – (chronologiczno – funkcjonalne) – w których doświadczenia zawodowe
przedstawiane są w porządku chronologicznym, ale poszeregowane wg kryterium
umiejętności.

Mimo, że występują pewne wzory CV nie należy dokładnie ich się trzymać, ale

zastanowić się co jest najważniejszym atutem kandydata ubiegającego się o przyjęcie do
pracy i atuty te umieścić na początku życiorysu, zaraz po danych personalnych.

Przykładowe CV – układ chronologiczny

Dane personalne:

Imię i nazwisko

Agnieszka Maj

Adres

ul. Biała 33

00-675 Warszawa

tel. [phone]

Data urodzenia

16 maja 1985 r. w Grójcu

Profil zawodowy:

pracownik biurowy

Wykształcenie:

2006–2007 – ukończony I rok studiów w Wyższej Szkole
Handlowej w Warszawie

2001–2005 – Technikum w zawodzie technik prac biurowych
w Zespole Szkół Zawodowych nr 5 w Warszawie

Inne kwalifikacje:

2005 – kurs szybkiego pisania na komputerze

Doświadczenia zawodowe: 2006–2007 – Spółdzielnia Pracy „Świt” – pracownik działu

kadr

2004 maj – praktyki zawodowe w urzędzie skarbowym

Inne umiejętności:

obsługa

urządzeń

biurowych,

prawo

jazdy,

łatwość

nawiązywania kontaktów, bezkonfliktowa praca w grupie

Zainteresowania:

podróże, teatr

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych do celów rekrutacji, zgodnie z ustawą z dnia
29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych Dz. U. Nr 133, poz.883 z późn. zm.

Agnieszka Maj

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ubiegając się o pracę, oprócz życiorysu należy przedstawić list motywacyjny. Jest to

podstawowy dokumentem, w którym przyszły pracownik przekazuje pracodawcy, że to
właśnie on jest osobą najodpowiedniejszą na dane stanowisko pracy z racji swoich
umiejętności, kwalifikacji i cech osobowości.

List motywacyjny umieszczamy na blankiecie formatu A4 (maksimum jedna strona). Na

samej górze kartki po lewej stronie powinno znaleźć się imię i nazwisko osoby piszącej list
motywacyjny oraz adres i telefon, a po prawej stronie na górze kartki data. Niżej po prawej
stronie należy umieścić adresata. Jeżeli jest to możliwe list motywacyjny powinien być
adresowany do konkretnej osoby. Koniecznie należy stosować formy grzecznościowe takie
jak „Pan/Pani”. W treści pisma powinien być zachowany pewien porządek.

Na początku powołujemy się na źródło, z którego zaczerpnęliśmy informacje

o poszukiwaniu pracownika np. „w związku z ogłoszeniem w prasie…” Jeżeli list
motywacyjny nie jest dopowiedzią na konkretne ogłoszenie to rozpoczynamy go od słów
„jestem zainteresowany pracą charakterze…” (i wówczas stanowi on tzw. list intencyjny).

Następnie trzeba wymienić wszystkie posiadane kwalifikacje i doświadczenia zawodowe.

Na początku trzeba wymienić te, które znajdowały się w ogłoszeniu, a potem możemy
wspomnieć o innych uzyskanych kwalifikacjach, które nie są związane z ogłoszeniem.

Potem wymieniamy swoje osobiste zalety np. sumienność, odpowiedzialność,

punktualność, dyspozycyjność. Tu należy wskazać, jakie korzyści odniesie pracodawca
zatrudniając autora listu motywacyjnego.

Na końcu pisma należy wyrazić nadzieję na otrzymanie pracy i umieścić zwrot

grzecznościowy np. z wyrazami szacunku, z poważaniem, a pod nim własnoręczny podpis.

Do listu motywacyjnego należy dołączyć inne dokumenty poza CV takie jak:

ś

wiadectwa, referencje, kwestionariusz osobowy.

W liście motywacyjnym nie należy podawać informacji zawartych w CV, lecz należy

omówić szerzej, te które są wymagane przez pracodawcę. List motywacyjny powinien być
napisany poprawnym językiem, konkretnie i zwięźle, estetycznie i bez błędów.

Dobry list motywacyjny powinien być:

−

krótki,

−

zawierać informacje istotne dla pracodawcy,

−

stwarzać pożądany wizerunek kandydata,

−

prawdziwy,

−

wzbudzać zainteresowanie,

−

wzbudzać zaufanie,

−

nakreślać ramy rozmowy kwalifikacyjnej,

−

mieć dołączone dokumenty tj. kopie świadectw, dyplomów, zaświadczeń itp.
Do napisania listu motywacyjnego najlepiej użyć układu blokowego, niż z wcięciami.

Rozmieszczenie w układzie blokowym poszczególnych grup informacji i używanie do
wyrażenia nowych myśli odstępów stwarza wrażenie ładu, porządku i przejrzystości pisma.
W liście motywacyjnym nie możemy używać wielu czcionek i różnych krojów pisma,
pogrubień, podkreśleń, itp. Jeżeli użyjemy wszystkich sposobów uwypukleń w jednym piśmie
to pismo stanie się mało przejrzyste i nieczytelne. Pismo staje się nieczytelne wówczas, gdy
użyjemy zbyt dużych odstępów – następuje tzw. rozmycie. Pismo jest sztucznie rozciągane
i najczęściej zniechęca do czytania.

Nigdy nie należy przedstawiać pracodawcy kserokopii listu motywacyjnego. Taka

praktyka jest niedopuszczalna, bo każdy pracodawca ma swoje wymagania, co do
pracowników, których chce zatrudnić.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przykład listu motywacyjnego

Agnieszka Maj

Warszawa,15.03.2007

ul. Biała 33
00-675 Warszawa

Przedsiębiorstwo Komputerowe „PC”

ul. Radość 21

00 -675 Warszaw

Szanowni Państwo

W odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w „Gazecie Wyborczej” z dn.10.03.2007 r.
chciałabym zgłosić swoją kandydaturę na stanowisko pracownika biurowego.

Jestem absolwentem Technikum w zawodzie technik prac biurowych, w którym zdobyłam
kwalifikacje i umiejętności zawodowe. Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe
zdałam z wynikiem bardzo dobrym.

Po ukończeniu Technikum podjęłam pracę w Spółdzielnia Pracy „Świt -Wit” jako pracownik
działu kadr, gdzie zdobyłam doświadczenie w pracy biurowej. Potrafię doskonale prowadzić
akta osobowe, sprawnie obsługiwać komputer, szybko piszę na klawiaturze (metodą
bezwzrokową) oraz umiem obsługiwać urządzenia biurowe (faks, kserokopiarkę). Biegle
znam język angielski w mowie i piśmie.
Jestem zaradna, otwarta, dobrze organizuję pracę dla siebie i innych. Jestem osobą
dyspozycyjną, chętnie podejmuję nowe wyzwania i chętnie się uczę. Obecnie studiuję
zaocznie w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie na kierunku administracja.

Chciałabym zweryfikować w Państwa firmie wszystkie swoje kwalifikacje i umiejętności
zawodowe.

Jeżeli moje kwalifikacje i doświadczenie okażą się wystarczające, proszę o kontakt.

Z poważaniem

Agnieszka Maj

Załączniki:
– CV
– kopia świadectwa maturalnego
– kopia dyplomu technika
– referencje

Innym rodzajem dokumentu, który występuje podczas ubiegania się o pracę jest list

intencyjny. List ten jest pismem skierowanym do pracodawcy w sprawie pracy. Powinien
zawierać szczegółowe informacje o kandydacie na pracownika, powinien podkreślać
indywidualność kandydata i przedstawiać jego zalety. List nie jest odpowiedzią na żadne
ogłoszenie, w którym poszukuje się pracowników. List intencyjny jest inicjatywą osoby
poszukującej pracy. Przed przystąpieniem do redagowania listu należy zebrać jak najwięcej
informacji o firmie lub instytucji, w której chcesz pracować.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Najczęściej popełniane błędy w liście intencyjnym: list zaadresowany do niewłaściwej

osoby, błędy ortograficzne i gramatyczne, żargon młodzieżowy, stosowanie wyrażeń
skopiowanych z CV, a niekiedy patos.

Przykład listu intencyjnego


Jan Mazur

Poznań, 24.02.2007 r.

ul. Mokra 33
61-534 Poznań
Tel. [phone]

Pani

Agata Kołacz

Kierownik Działu Kadr

Firma Handlowa „MIKS” S.A.

ul. Kalinowa 22

61-234 Poznań

Szanowna Pani

Jestem absolwentem Studium Policealnego w zawodzie technik prac biurowych i staram

się o pracę w biurze.

W czasie nauki w szkole dążyłem do opanowania wiedzy w szczególności z języka

niemieckiego oraz z przedmiotów zawodowych „praca biurowa” i „technologie
informacyjne”, co znalazło odbicie w ocenach bardzo dobrych z tych przedmiotów. Podczas
praktyki zawodowej, którą odbyłem w Agencji Reklamowej w Poznaniu oraz w Firmie
Handlowej „DURR” w Niemczech miałem możliwość zapoznać się z pracą biurową oraz
z obsługą nowoczesnych urządzeń biurowych.

Od kilku lat zawsze zwiedzam targi odbywające się w Poznaniu, gdzie wystawiane są

nowoczesne sprzęty i urządzenia biurowe oraz wyposażenie dla biur.

Szukając pracy, chciałbym znaleźć taką, w której mógłbym doskonalić swoje

umiejętności zdobyte w szkole i podczas praktyk oraz wykazać się posiadanymi cechami
osobowości tj. komunikatywnością, otwartością, łatwością nawiązywania kontaktów,
odpowiedzialnością i punktualnością. Ponieważ firma Pani posiada bardzo nowoczesny sprzęt
biurowy, uważam, że będę miał możliwość wykorzystania swoich zainteresowań i uzdolnień
w zakresie obsługi, a nawet naprawy urządzeń technicznych.

Liczę na Pani przychylność. Proszę o zapoznanie się z moim życiorysem zawodowym.

Pozwolę sobie w przyszłym tygodniu zadzwonić i poprosić o ustalenie ewentualnego
spotkania.

Z wyrazami szacunku

Jan Mazur

Załączniki:
– życiorys zawodowy
– kwestionariusz osobowy
– 2 zdjęcia

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Obecnie w zjednoczonej Europie, gdzie jest swobodny dostęp do rynku pracy i edukacji

dąży się do ujednolicenia dokumentacji wykorzystanej przy poszukiwaniu pracy. Parlament
Europejski i Rada w 2004 r. przyjęli pakiet dokumentów o nazwie Europass. Dokumenty te
umożliwiają lepsze dokumentowanie i prezentowanie swoich kwalifikacji. Na terenie całej
Europy.

W skład Europass wchodzą:

Europass – CV,
Europass – Paszport Językowy,
Europass – Mobilność,
Europass – Suplement do Dyplomu,
Europass – Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe.

Każdy z tych dokumentów funkcjonuje samodzielnie, ale kompletując je można stworzyć

pełne portfolio dokumentów związanych z karierą zawodową.

Dwa z nich tj. Europass – CV, Europass – Paszport Językowy wypełnia się samodzielnie,

a trzy pozostałe tj. Europass – Mobilność, Europass – Suplement do Dyplomu i Europass –
Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe wypełniają i wydają
uprawnione do tego instytucje.

Każdy, kto chciałby skorzystać z dokumentów Europass może rozpocząć od wypełnienia

Europass – CV. Dokument ten umożliwia przejrzyste zaprezentowanie swoich umiejętności
i kwalifikacji, umożliwi pełną prezentację umiejętności zdobytych w szkole i poza nią,
podkreśli mocne strony piszącego CV oraz wyrówna szanse polskich kandydatów na
europejskim rynku pracy. Europass – CV dostępne jest na stronie internetowej
www.europass.cedefop.eu.int.

Europass – Paszport Językowy. Dokument ten ułatwi samoocenę umiejętności

językowych, określi precyzyjnie poziom znajomości języków obcych, umożliwi prezentację
umiejętności językowych potwierdzonych certyfikatem, jak i nabytych poprzez własne
doświadczenie. Europass – Paszport Językowy dostępny jest na stronie internetowej
www.europass.cedefop.eu.int.

Dokument Europass – Mobilność służy do potwierdzenia okresów nauki lub szkolenia,

odbywanych w innym kraju europejskim w ramach wyjazdu zorganizowanego (określanych
mianem europejskich ścieżek kształcenia). Europejska ścieżka kształcenia to np.: praktyka
zawodowa w przedsiębiorstwie; semestr nauki na uczelni zaliczony w ramach programu
wymiany; praktyka w charakterze wolontariusza w organizacji pozarządowej. Taka ścieżka
kształcenia monitorowana jest przez dwie organizacje partnerskie – jedną w kraju
pochodzenia i drugą w kraju przyjmującym. Obaj partnerzy uzgadniają cel, zakres i czas
trwania ścieżki; określają także, kto będzie osobą odpowiedzialną za przebieg nauki czy
szkolenia w kraju przyjmującym. Partnerami mogą być uczelnie wyższe, szkoły, placówki
szkoleniowe, firmy, organizacje pozarządowe, itd. Dokument Europass – Mobilność
przeznaczony jest dla wszystkich osób, które odbyły europejską ścieżkę kształcenia,
niezależnie od ich wieku czy wykształcenia.

Europass – Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe jest

dokumentem wydawanym posiadaczom dyplomu zawodowego. Stanowi on uzupełnienie
informacji zawartych w oryginalnym dyplomie i ma za zadanie ułatwiać ich lepsze
zrozumienie, przede wszystkim przez pracodawców i instytucje zagraniczne. Informacje na
temat tego dokumentu można uzyskać od uprawnionych do tego placówek. Europass –
Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe nie zastępuje oryginału
dyplomu zawodowego; nie uprawnia automatycznie do formalnego uznania dyplomu
w innych krajach. Dokument Europass – Suplement do Dyplomu Potwierdzającego
Kwalifikacje Zawodowe wydawany jest przez instytucję, która wydała także oryginalny
dyplom zawodowy, czyli przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Dokumenty Europass – Suplement do Dyplomu otrzymują absolwenci studiów

wyższych wraz z dyplomem ukończenia studiów. Dokument ma ułatwiać zrozumienie
kwalifikacji zawodowych jego posiadacza, zwłaszcza poza krajem, w którym zostały one
zdobyte. Europass – Suplement do Dyplomu został opracowany wspólnie przez Unesco
i Radę Europy. Europass – Suplement do Dyplomu wydaje uczelnia, która wydała oryginał
dyplomu ukończenia studiów.

4.2.1.2. Rozmowa kwalifikacyjna

Złożone w firmie lub instytucji

dokumenty aplikacyjne są weryfikowane i rozpatrywane

przez pracodawcę. Osoby, których dokumenty zostały dobrze ocenione zostają zaproszone na
rozmowę kwalifikacyjną, czyli interview. Rozmowa kwalifikacyjna jest rozmową wstępną,
jest pierwszym osobistym kontaktem pomiędzy pracodawcą a potencjalnym pracownikiem.
Rozmowa kwalifikacyjna powinna mieć charakter dialogu. Osoba poszukująca pracy powinna
jak najlepiej wykorzystać rozmowę do jak najlepszego zaprezentowania siebie. Pracodawca
natomiast wykorzysta ten czas do zebrania informacji o kandydacie i spośród wielu wybierze
najlepszego.

Pracodawca i kandydat do pracy powinni się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej.
Pracodawca przygotowuje się poprzez analizę dokumentów złożonych przez osoby

starające się o pracę. Podczas analizy pracodawca tworzy własną listę pytań do
poszczególnych kandydatów.

Kandydat do pracy powinien przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej. Wysiłek
włożony w przygotowanie do rozmowy da większe szanse na uzyskanie zatrudnienia.
Przygotowując się do rozmowy kwalifikacyjnej należy odpowiedzieć na kilka pytań?

−

czy cechy określone w dokumentach nie odbiegają bardzo od rzeczywistości?

−

co wiem o firmie i potencjalnym stanowisku pracy?

−

czy pracodawca przeprowadza test sprawdzający kwalifikacje?

−

o co może zapytać pracodawca?

−

czym się mogę pochwalić (oczywiście w sprawach zawodowych)?

−

co zrobić, aby dobrze wyglądać i mieć dobre samopoczucie?

−

jak zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej?
W fazie przygotowań do rozmowy kwalifikacyjnej należy jeszcze raz przeanalizować

złożone dokumenty aplikacyjne i jeszcze raz przemyśleć wszystkie elementy zamieszczone
w dokumentach.

Należy zdobyć jak najwięcej informacji dotyczących pracodawcy i pracy, którą kandydat

ma wykonywać. Informacje powinny dotyczyć zakresu działalności jednostki gospodarczej,
wielkości oraz pozycji na rynku. Źródłem informacji mogą być publikacje w mediach,
wydawnictwa reklamowe firmy oraz informacje zdobyte od znajomych, rodziny,
pracowników firmy. Należy dowiedzieć się, czy pracodawca sprawdza kwalifikacje i prosi
o rozwiązanie testu.

Pytania zadawane na rozmowie kwalifikacyjnej mogą dotyczyć różnych dziedzin np.

wykształcenia, doświadczenia zawodowego, motywacji do pracy, cech osobowości.
Najczęściej zadawane pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej:

−

Co Pan/Pani może powiedzieć o sobie?

−

Dlaczego Pan/Pani chce pracować właśnie u nas?

−

Dlaczego jest Pan/Pani zainteresowana podjęciem pracy właśnie na tym stanowisku?

−

Ile powinna Pani/Pan zarabiać na tym stanowisku?

−

Czy ma Pan/Pani praktykę na wykonywanie czynności na konkretnym stanowisku/

−

Czy posiada Pan/Pani dodatkowe kwalifikacje?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

−

Czy kierował Pan/Pani pracą jakiegoś zespołu?

−

Jak Pan/Pani poradzi sobie z nowymi obowiązkami?

−

Jakie są Pana/Pani największe osiągnięcia, a jakie klęski?

−

Jakie są Pana/Pani mocne i słabe strony?

−

Czym się Pan/Pani interesuje?

−

Jaka rolę w Pana/Pani życiu odgrywa rodzina?

−

Czy umie Pan/Pani pracować pod presją czasu?

−

Co Pan/Pani zamierza wnieść do naszej firmy?

−

Dlaczego mam akurat Pana/Panią zatrudnić?

Część odpowiedzi na pewno będzie znajdowała się w dokumentach złożonych

u pracodawcy, ale podczas rozmowy kwalifikacyjnej należy nawiązać do tego co zawarte jest
w liście motywacyjnym i CV, a niektóre kwestie rozwinąć i wyjaśnić. Odpowiadając
pracodawcy na pytania podkreślać należy swoje mocne strony i kreować swój pozytywny
wizerunek, ale należy unikać zarozumiałości. Nigdy nie mów źle o innych, a zwłaszcza
o swoich poprzednich przełożonych

Wygląd ma również wpływ na opinię pracodawcy. Dlatego przed rozmową

kwalifikacyjną należy: wyspać się i być dobrej formie, zjeść lekkie śniadanie, włożyć
odpowiednie ubranie. Panie powinny włożyć elegancki kostium, a panowie garnitur, koszulę
i koniecznie krawat. Buty muszą dorównywać jakości ubrania. Należy unikać kolorów
jaskrawych i ciężkich perfum. Ręce powinny być czyste, a paznokcie lśniące.

Pracodawca zwraca uwagę na zasady, których należy przestrzegać nie tylko podczas

rozmowy kwalifikacyjnej ale na każdym spotkaniu i każdej rozmowie tzn.: punktualność,
kultura osobista(w tym kultura języka), inteligencja, poczucie własnej wartości.

To, co kandydat mówi podczas rozmowy kwalifikacyjnej jest bardzo ważne, ale ważne

jest też to, jak mówi i jak się zachowuje. Istotne jest to, jak osoba poszukująca pracy:

−

otwiera drzwi (należy otwierać z umiarkowaną pewnością siebie),

−

przedstawia się (podaje imię i nazwisko),

−

zajmuje wskazane miejsce (bez rozsiadania się, ale i bez siadana na brzegu krzesła),

−

zachowuje się (bez dowcipkowania i bez większego rozluźnienia),

−

mówi (nie należy zbytnio podnosić głosu),

−

przedstawia swoją sytuację życiową (nie należy podkreślać swojej trudnej sytuacji),

−

wychodzi (nie trzaska drzwiami i nie okazuje swoich emocji, gdy nie zostanie przyjęta).

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej pracodawca dowiaduje się: czy kandydat nadaje się do

danej pracy i jaką ma motywację do pracy. Natomiast kandydat przekonuje pracodawcę, że
będzie przydatny dla firmy i to właśnie jego należy zatrudnić.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie znasz rodzaje dokumentów występujących podczas poszukiwania pracy?

2.

Jakie stałe elementy powinien zawierać życiorys zawodowy?

3.

Jakie znasz rodzaje CV?

4.

Jakie części można wyróżnić w liście motywacyjnym?

5.

Jakim cechami powinien odznaczać się dobry list motywacyjny?

6.

Czym się różni list intencyjny od motywacyjnego?

7.

Jakie dokumenty składają się na Europass?

8.

Jak należy przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?

9.

Jak należy zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj uważnie poniższe stwierdzenia, prawdziwe oznacz literą P, a fałszywe literą F.

ś

yciorys zawodowy powinien zawierać

P/F

1) historię całego życia,

2) osiągnięcia zawodowe,

3) dodatkowe informacje, które nie mają związków z pracą,

4) informacje osobiste np. wzrost, waga

5) dobre cechy charakteru

6) informacje o pracy jako wolontariusz,

7) posiadane umiejętności,

8) zdobyte doświadczenia

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie podane stwierdzenia,

2)

stwierdzenie prawdziwe oznaczyć litera P, a fałszywe literą F.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia

Ćwiczenie 2

Opracuj list motywacyjny i życiorys zawodowy dla osoby ubiegającej się o pracę na

stanowisko pracownika biurowego do oferty pracy zamieszczonej poniżej.

Pracownika biurowego zatrudni firma zagraniczna działająca

w branży medycznej.

Oczekiwania:

biegła znajomość języka angielskiego w mowie i w piśmie,
umiejętność obsługi komputera w zakresie Microsoft Office,
wykształcenie minimum średnie, umiejętność obsługi urządzeń
biurowych, umiejętność pracy w zespole, zaangażowanie w realizację
powierzonych zadań.

Opis stanowiska:

- głównym zadaniem osoby zatrudnionej na tym stanowisku będzie
utrzymanie sprawnego i profesjonalnego funkcjonowania biura.

Pracodawca oferuje:

Bardzo dobre warunki pracy, możliwość rozwoju, szklenia, bogaty
pakiet socjalny, atrakcyjne wynagrodzenie

List motywacyjny wraz z c.v. prosimy przesyłać:

ul. Moniuszki 33

43-300 Bielsko – Biała

oferta nr 444555666

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

opracować z wykorzystaniem programu MS Word, list motywacyjny i życiorys
zawodowy,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

oferta pracy,

−

komputer z drukarką

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wpisz do tabeli czynności, które powinny wystąpić w poszczególnych etapach

przygotowań do rozmowy kwalifikacyjnej.

Lp.

Etapy przygotowań

Czynności

1.

Kompletowanie dokumentów

2.

Zbieranie informacji o firmie

3.

Przygotowanie pytań spodziewanych od
pracodawcy

4.

Opracowanie pytań, które można zadać
pracodawcy

5.

Zaprojektowanie własnego wyglądu

6.

Opracowanie

schematu

zachowań

podczas rozmowy kwalifikacyjnej

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie ćwiczenie,

2)

uzupełnić tabelę,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić jakie elementy powinien zawierać życiorys zawodowy?

2)

podaj z jakich części składa się list motywacyjny?

3)

przedstawić etapy przygotowań do rozmowy kwalifikacyjnej?

4)

napisać życiorys zawodowy?

5)

sporządzić list motywacyjny?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

4.3. Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.1.1. Formy i warunki zatrudnienia

Zatrudnienie następuje po etapie aktywnego poszukiwania pracy i rozpoczyna się czas

wykonywania pracy. Pracodawca zatrudniając pracownika podpisuje z nim umowę. Może to
być umowa o pracę, umowa na czas zastępstwa, umowa na czas wykonania określonej pracy
(tu stosuje się przepisy prawa pracy zawarte w kodeksie pracy) lub umowy cywilnoprawne tj.
umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o dzieło (tu stosuje się przepisy prawa cywilnego
zawarte w kodeksie cywilnym).

Umowa o pracę jest podstawą wykonywania pracy przez pracownika na rzecz

pracodawcy. Pracodawca nawiązuje z pracownikiem stosunek pracy, w wyniku którego
pracownik zobowiązuje się do wykonania określonego zadania na rzecz pracodawcy i pod
jego kierunkiem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca
zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, z określeniem rodzaju i warunków

umowy. Powinna określać rodzaj pracy (stanowisko), miejsce wykonywania, datę zawarcia
umowy, termin rozpoczęcia, wymiar czasu pracy i wynagrodzenie pracownika (ze
wskazaniem płacy zasadniczej i dodatków).

Wyróżniamy następujące umowy o pracę: umowa zawarta na czas nieokreślony

(bezterminowa) i umowa zawarta na czas określony (np. na 3 miesiące, 1 rok itp.). Każda
wymieniona umowa może być poprzedzona umową na okres próbny, który nie może być
dłuższy niż 3 miesiące.

Umowa o pracę daje dodatkowe przywileje takie jak: płatny urlop wypoczynkowy,

ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, prawo do zasiłku za czas choroby i urlopu
wychowawczego oraz do odprawy w przypadku wypowiedzenia umowy przez pracodawcę.

Umowa o pracę jest korzystna dla pracowników, ale stanowi duże obciążenie dla

pracodawców.

W razie konfliktów z pracodawcą osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę może

dochodzić swoich praw bezpłatnie przed sądem pracy.

Umowa zlecenia jest zawierana na czas określony. W umowie tej określa się

zleceniobiorcę i produkt lub usługę, którą musi wykonać. Praca zlecona nie musi być
wykonywana osobiście, mogą pomagać inne osoby. Umowa zlecenia może być
wypowiedziana w każdej chwili przez zleceniodawcę lub zleceniobiorcę.

Umowa zlecenia nie daje gwarancji stałego zatrudnienia, ani gwarancji płatnego urlopu,

nie przysługuje zwolnienie lekarskie i zasiłek chorobowy,

Umowa ta zapewnia pewne uprawnienia np. ubezpieczenie społeczne i zdrowotne jeżeli

jest to jedyna praca jaką wykonuje zleceniobiorca.

Umowa zlecenia jest regulowana przepisami kodeksu cywilnego i w razie kłopotów

strony mogą jedynie odwoływać się do sądu cywilnego wnosząc odpowiednią opłatę.

Umowa o dzieło – tu wykonawca zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła tzn.

pewnego zadania np. napisanie książki, zrobienie mebli, a zamawiający do wypłaty
określonej sumy zapisanej w umowie.

Wykonawca może zlecić podwykonawcy realizację całości lub części zadania, które

może być realizowane w dogodnym czasie dla wykonującego dzieło. Wykonawca musi
dotrzymać terminu wykonania dzieła określonego w umowie, bo zamawiający ma prawo
obniżyć wynagrodzenie lub go nie wypłacić w przypadku opóźnień.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Umowa o dzieło nie daje praktycznie żadnych przywilejów. Nie ma tu obowiązku

odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych i nie przysługują tu płatne zwolnienia
lekarskie, płatne urlopy,

Umowa o dzieło jest regulowana przepisami kodeksu cywilnego i w razie kłopotów

można jedynie odwoływać się do sądu cywilnego wnosząc odpowiednią opłatę.

Umowa agencyjna – jest zawierana pomiędzy stronami, gdzie przyjmujący zlecenie

(agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego
pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy
albo do zawierania ich w jego imieniu. Agentowi za pośrednictwo przy zawieraniu umów
należy się wynagrodzenie, które może być określone w umowie. Jeśli umowa nie określa
wynagrodzenia, agentowi przysługuje wynagrodzenie w postaci prowizji, której wysokość
zależy od liczby lub wartości zawartych umów.

Umowa agencyjna nie jest umową regulowaną przez kodeks pracy a przez kodeks

cywilny. W związku z tym nie stosuje się do niej zapisów kodeksu pracy określających
nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. Rozliczanie z ZUS i US w zasadzie agent robi
samodzielnie

.

Innym rodzajem umowy jest umowa o pracę nakładczą (pracę chałupniczą). To umowa

pośrednia między umową o pracę a umową o dzieło jest to swoista umowa rezultatu.

Najkorzystniejszą dla pracownika jest umowa o pracę. Umowy cywilno-prawne nie

powodują nawiązania stosunku pracy i nie niosą szczególnych korzyści dla pracujących, ale
gwarantują wynagrodzenie i są lepszym wyjściem niż praca „na czarno”.

4.3.1.2. Prawa i obowiązki bezrobotnego absolwenta

Zgodnie z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 1995 r. Nr 1,

poz. 1 z póź. zm.) absolwentem jest osoba, która ukończyła:

−

szkołę ponadpodstawową publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach publicznej,

−

szkołę wyższą państwową lub niepaństwową dla młodzieży,

−

studia podyplomowe lub doktoranckie, podjęte w okresie 6 miesięcy od dnia ukończenia
szkoły wyższej,

−

ponadpodstawową szkołę publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach publicznych albo
wyższą szkołę państwową lub niepaństwową dla dorosłych – jeżeli w ostatnich dwunastu
miesiącach trwania nauki nie była zatrudniona,

−

co najmniej 12-miesięczne przygotowanie zawodowe odbyte w ramach OHP,

−

szkołę specjalną,

−

jako osoba niepełnosprawna uzyskała uprawnienia do wykonywania zawodu.
Absolwent zachowuje status bezrobotnego w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia
szkoły lub kursu.
Status bezrobotnego absolwenta uzyskuje osoba, która:

−

spełnia jeden z warunków wymienionych powyżej,

−

pozostaje bez pracy,

−

jest zdolna do pracy i gotowa do podjęcia w ramach stosunku pracy w pełnym wymiarze
czasu pracy (w przypadku osób niepełnosprawnych – w połowie wymiaru czasu pracy
obowiązującego w danym zawodzie),

−

nie posiada na własność gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha
przeliczeniowe,

−

nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej,

−

nie uzyskuje miesięcznie dochodu (z innych źródeł niż praca) w wysokości
przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Bezrobotny absolwent musi się zarejestrować w urzędzie pracy. Rejestracji dokonuje

się w dniu przedłożenia kompletu wymaganych dokumentów, wypełnienia karty rejestracji
oraz poświadczenie własnym podpisem prawdziwości złożonych oświadczeń.

Do rejestracji wymagane są następujące dokumenty:

−

dowód osobisty, a w przypadku osób niepełnoletnich – tymczasowy dowód osobisty lub
legitymacja szkolna,

−

dyplom, świadectwo ukończenia szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu lub
szkolenia,

−

ś

wiadectwa pracy oraz inne dokumenty niezbędne do ustalenia jej uprawnień,

−

dokument o przeciwwskazaniach do wykonywania określonej pracy,

−

fotografię.

Osoba

niepełnosprawna

oprócz

tych

dokumentów

przedkłada

orzeczenie

o niepełnosprawności.

Bezrobotny absolwent ma pewne prawa oraz obowiązki. Absolwent zarejestrowany

w powiatowym urzędzie pracy musi się do nich dostosować.
Bezrobotny absolwent ma prawo do:

−

otrzymania pomocy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia,

−

korzystania z poradnictwa zawodowego w ramach „Indywidualnego Planu Działania”,

−

ubiegania się o skierowanie na staż celem nabycia umiejętności do wykonywania pracy,

−

korzystania z kursów zawodowych organizowanych przez powiatowe urzędy pracy;

−

korzystania ze szkoleń w klubie pracy;

−

ubiegania się o pożyczkę na podjęcie działalności gospodarczej,

−

ubiegania się o skierowanie do pracy niezwiązanej z wyuczonym zawodem
w instytucjach użyteczności publicznej oraz organizacjach zajmujących się problematyką
kultury, oświaty, sportu i turystyki, opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej,

−

ś

wiadczeń zakładów opieki zdrowotnej,

−

otrzymania stypendium w okresie odbywania stażu i szkolenia.

Bezrobotny absolwent ma również obowiązki, należą do nich:

−

aktywne poszukiwanie pracy;

−

zgłaszanie się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonych terminach;

−

przyjęcie propozycji odpowiedniego zatrudnienia i szkolenia;

−

składanie co miesięcznych oświadczeń o dochodach;

−

informowanie urzędu pracy o zmianie wszelkich danych zawartych w karcie
rejestracyjnej;

−

powiadomienie urzędu pracy w ciągu 5 dni o podjęciu zatrudnienia, innej pracy
zarobkowej lub pozarolniczej działalności gospodarczej oraz zaistnieniu innych
okoliczności, powodujących utratę statusu bezrobotnego.

Na rynku pracy istnieje szereg instytucji i jednostek, które mogą pomóc bezrobotnemu

absolwentowi w problemach z poszukiwaniem i podjęciem zatrudnienia. Pomocy może
udzielić: urzędy pracy, kluby pracy, Centrum Informacji i Planowania Kariery, OHP, firmy
szkoleniowe, organizacje pracodawców np. Izby Handlowe i Izby Rzemieślnicze, prywatne
agencje doradztwa, organizacje pozarządowe zajmujące się rynkiem pracy (stowarzyszenia
i fundacje).

Absolwenci szkół, rejestrujący się w urzędzie pracy, mogą skorzystać również

z odrębnych, przewidzianych w ustawie form pracy tylko dla bezrobotnych absolwentów

Staże zawodowe.
Za zgodą absolwenta lub na jego wniosek, powiatowy urząd pracy może skierować go do

odbycia stażu. Staż polega na wykonywaniu przez stażystę w miejscu pracy określonych

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

zadań, umożliwiających nabywanie praktycznych umiejętności potrzebnych do późniejszego
samodzielnego wykonywania pracy. W czasie stażu nie dochodzi do nawiązania stosunku
pracy z pracodawcą. Staż nie może trwać krócej niż 3 miesiące i dłużej niż 12 miesięcy.
W okresie odbywania stażu absolwentowi przysługuje stypendium w wysokości zasiłku dla
bezrobotnych. Powiatowy urząd pracy opłaca też składkę na ubezpieczenie emerytalne,
rentowe i wypadkowe od stypendium wypłacanego absolwentowi. W trakcie odbywania stażu
zawodowego absolwent posiada nadal statut osoby bezrobotnej.

Umowa absolwencka.
Nazywana jest również promocyjnym zatrudnieniem absolwenta. Aby ułatwić

absolwentowi znalezienie zatrudnienia, przewidziano iż pracodawca, może skorzystać ze
zwrotu kosztów wypłaconego absolwentowi wynagrodzenia, nagród oraz składki na
ubezpieczenie społeczne w wysokości uzgodnionej pomiędzy powiatowym urzędem pracy
i pracodawcą, nie przekraczającej jednak kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Wymaganym
warunkiem jest zawarcie przez pracodawcę umowy o pracę z bezrobotnym absolwentem,
skierowanym przez powiatowy urząd pracy. Musi to być jednak umowa w pełnym wymiarze
czasu pracy. Zwrot kosztów dokonywany jest przez okres do 12 miesięcy. W przypadku
jednak, gdy pracodawca otrzymuje zwrot kosztów, w wysokości nie przekraczającej
najniższego wynagrodzenia, poniesionych za co drugi miesiąc, umowa może trwać 18
miesięcy.

Stypendia dla absolwentów kontynuujących naukę.

Dla absolwentów zamieszkujących w powiatach uznanych za zagrożone szczególnie

wysokim bezrobociem strukturalnym, którzy w okresie przed upływem 6 miesięcy od
momentu utraty statusu absolwenta podjęli dalszą naukę w systemie wieczorowym lub
zaocznym w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej albo w szkole wyższej. Na
wniosek bezrobotnego, powiatowy urząd pracy może przyznać stypendium w wysokości 60%
zasiłku. Stypendium jest wypłacane przez 12 miesięcy. Podstawą wypłaty stypendium jest
zaświadczenie wystawione przez szkołę, potwierdzające kontynuację nauki. Stypendium nie
przysługuje w przypadku przerwania nauki, podjęcia zatrudnienia lub utraty statusu
bezrobotnego.

Zatrudnienie w instytucjach użyteczności publicznej.
Daje możliwość zdobycia nowych umiejętności i doświadczenia zawodowego.

Absolwent na swój wniosek lub za swoją zgodą może zostać skierowany przez powiatowy
urząd pracy (na zasadach robót publicznych) na okres do 6 miesięcy, do wykonywania pracy
niezwiązanej z jego wyuczonym zawodem, w wymiarze nie przekraczającym połowy
wymiaru czasu pracy. Instytucjami zatrudniającymi mogą być jedynie instytucje użyteczności
publicznej oraz organizacje zajmujące się problematyką kultury, oświaty, sportu i turystyki,
opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej. W takiej sytuacji powiatowy urząd pracy zwraca
pracodawcy część poniesionych kosztów na wynagrodzenie, nagrody oraz składkę na
ubezpieczenie społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej. Wysokość refundacji nie może
przekroczyć jednak kwoty ustalonej jako iloczyn liczby zatrudnionych absolwentów i połowy
najniższego wynagrodzenia obowiązującego w ostatnim dniu zatrudnienia każdego
rozliczanego miesiąca, łącznie ze składką na ubezpieczenie społeczne od refundowanego
wynagrodzenia.

Refundowanie składek na ubezpieczenie rentowe i wypadkowe.
Uzupełnieniem programów wynikających z ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu

bezrobociu jest program wprowadzony z dniem 1 stycznia 2002 r. ustawą o ułatwieniu
zatrudnienia absolwentów szkół. (Przepisy tej ustawy nie obejmują wymienionych w definicji
na początku absolwentów studiów podyplomowych lub doktoranckich). Przewiduje ona
refundowanie pracodawcom zatrudniającym absolwentów i absolwentom, którzy we własnym
imieniu podjęli i wykonują działalność gospodarczą i zamieszkują w rejonach zagrożonych

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

bezrobociem strukturalnym, składek na ubezpieczenie rentowe i wypadkowe w części
należnej do pracodawcy. Refundacja ta przysługuje przez okres do 12 miesięcy i nie może
być wyższa niż należna od najniższego wynagrodzenia za pracę. Wypłacana jest ze środków
Funduszu Pracy. Otrzymanie refundacji następuje po złożeniu stosownego wniosku
w powiatowym urzędzie pracy. Nie jest tu wymagane wcześniejsze wydanie przez urząd
pracy skierowania dla bezrobotnego absolwenta. Innymi słowy, refundacja przysługuje
w przypadku zatrudnienia lub samozatrudnienia absolwenta, bez względu na to czy był
uprzednio zarejestrowany w urzędzie pracy, czy nie.

Pożyczki.
Urzędy pracy dysponują pieniędzmi na pożyczki przeznaczone na podjęcie działalności

gospodarczej lub rolniczej. Wysokość pożyczki nie może przekroczyć 20-krotnego
przeciętnego wynagrodzenia. Umowa o pożyczce zawiera starosta powiatu, który określa
również warunki jej udzielenia spłaty oraz oprocentowania. Można również dostać pożyczkę
na szkolenie (trwające nie dłużej niż pół roku), które pozwoliłoby na podjecie pracy
wymagającej szczególnych kwalifikacji. Pożyczka (nie oprocentowana) nie może być jednak
wyższa niż 4-krotne przeciętne wynagrodzenie i spłacona w ciągu 18 miesięcy od
zakończenia szkolenia.

4.3.1.3. System EURES jako źródło informacji o możliwościach zatrudnienia

w krajach Unii Europejskiej i innych krajach objętych tym systemem

EURES (EURopean Employment Services – Europejskie Służby Zatrudnienia), jest

siecią współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich partnerów na rynku pracy, wspierającą
mobilność w dziedzinie zatrudnienia na poziomie międzynarodowym i transgranicznym,
w krajach Unii Europejskiej oraz Norwegii, Islandii i Szwajcarii.

Sieć EURES została powołana przez Komisję Europejską aby ułatwiać swobodny

przepływ pracowników na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego poprzez:
–

międzynarodowe pośrednictwo pracy,

–

informacje na temat warunków życia i pracy w krajach członkowskich i sytuacji na

rynkach pracy tych krajów.

Do dyspozycji poszukujących pracy oraz pracodawców pozostają:

–

baza ofert pracy pracodawców zainteresowanych rekrutacją pracowników z zagranicy,

–

baza CV poszukujących pracy zainteresowanych pracą zagranicą.
W Polsce działalność EURES jest regulowana ustawą o promocji zatrudnienia

i instytucjach rynku pracy z dnia 20.04.2004 r.

Usługi EURES w Polsce świadczone są przez doradców EURES i asystentów EURES

z wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy.

Zadaniem doradców EURES jest udzielanie osobom bezrobotnym i poszukującym pracy

informacji na temat sposobów poszukiwania pracy za granicą w Unii Europejskiej oraz
w krajach EOG przez EURES. W szczególności doradztwo obejmuje takie usługi jak
udzielanie informacji na temat:
–

możliwości jakie oferuje portal EURES Komisji Europejskiej, w tym korzystanie z bazy
ofert pracy, bazy CV, bazy informacyjnej o warunkach życia i pracy w krajach EOG
(Europejskiego Obszaru Gospodarczego), bazy informacyjnej o sytuacji na rynkach pracy
krajów EOG i dotyczących dostępu do rynków pracy i procedur związanych
z uzyskaniem pozwolenia na pracę w tych krajach,

–

krajowej strony internetowej EURES pod adresem www.eures.praca.gov.pl.
Zadaniem asystentów EURES jest udzielanie podstawowych informacji na temat sieci

i usług EURES w Polsce w szczególności:
–

tworzą bazę ofert pracy sieci EURES,

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

–

udzielają informacji o warunkach życia i pracy w krajach UE.

Każda osoba zainteresowana pracą w Unii Europejskiej oraz w innym kraju EOG może

uzyskać informacje o zagranicznych ofertach pracy skierowanych do polskich pracowników
na dwa sposoby:
–

bezpośrednio poprzez Internet na Europejskim Portalu Mobilności Zawodowej, pod
adresem

http://europa.eu.int/eures

–

od doradców i asystentów EURES w urzędach pracy.
Baza ofert pracy EURES jest aktualizowana na bieżąco a korzystanie z niej jest

bezpłatne.

Każda osoba zainteresowana podjęciem pracy w Unii Europejskiej oraz innym kraju

EOG ma możliwość umieszczenia swojego CV w bazie danych “CV on-line”, dostępnej na
portalu EURES. Podstawowym celem bazy CV jest ułatwienie kontaktu osób poszukujących
pracy z pracodawcami.

Aby zarejestrować swoje CV, wystarczy wypełnić odpowiedni formularz on-line na

stronie internetowej EURES. Każdy rejestrujący się użytkownik otrzyma login i hasło
dostępu, które umożliwi mu późniejsze modyfikacje lub aktualizowanie danych. Należy
pamiętać o stałym odwiedzaniu swojego konta. Jeżeli użytkownik nie zaloguje się na swoim
koncie przez okres 12 tygodni, wtedy pracodawca nie będzie mógł przeglądać jego CV.
W przypadku, gdy użytkownik nie odwiedzi swojego konta przez okres 1 roku, jego CV
zostanie całkowicie usunięte z systemu. Dodatkowo po zarejestrowaniu CV za pomocą
funkcji “Jobs matching my CV” można sprawdzić, czy spełnia się wymagania jakiegoś
pracodawcy oferującego pracę przez system EURES.

Pełny dostęp do bazy danych CV posiadają zarejestrowani pracodawcy. Usługa ta jest

bezpłatna zarówno dla osób poszukujących pracy, jak i dla pracodawców. Funkcja
wypełniania formularza CV i przeglądania bazy CV dostępna jest w trzech językach:
angielskim, francuskim i niemieckim.

EURES ułatwia dostęp do informacji oraz umożliwia skorzystanie z doradztwa osobom

bezrobotnym i poszukującym pracy oraz pracodawcom.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie znasz rodzaje umów związane z zatrudnianiem pracowników?
2. Na jaki czas może być zawarta umowa o pracę?
3. Jakie korzyści ma pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę?
4. Jakie korzyści ma pracodawca zatrudniając pracowników na podstawie umów

cywilnoprawnych?

5. Kogo można nazwać absolwentem?
6. Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać statut bezrobotnego absolwenta?
7. Jakie prawa przysługują bezrobotnym absolwentom?
8. Jakie obowiązki mają bezrobotni absolwenci?
9. Z jakich form pracy mogą skorzystać bezrobotni absolwenci?
10. Jakie instytucje zajmują się pomocą w aktywnym poszukiwaniu pracy?
11. Co oznacza skrót EURES?
12. Kto zajmuje się świadczeniem usług EURES?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij tabelę. Przeanalizuj różne rodzaje umów związanych ze sposobem zatrudniania

pracowników i wpisz brakujące informacje.

Umowa o pracę

Umowa
o dzieło

Umowa

zlecenia

Lp.

Informacje

o umowach

Na okres

próbny

Na czas

określony

Na czas

nieokreślony

1.

Osoba zatrudniona
zobowiązuje się
do wykonywania:

2.

Miejsce
wykonywani
pracy:

3.

Umowa
regulowana jest
przez przepisy
kodeksu:

4.

Składki
na ubezpieczenie
społeczne:

5.

Składki
na ubezpieczenie
zdrowotne:

6.

Podatek
dochodowy:

7.

Prawo do urlopu:

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie treść ćwiczenia,

2)

uzupełnić tabelę,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Ćwiczenie 2

Uzupełnij podane zdania, wybierając z zamieszczonego poniżej słownika tylko wyrazy

potrzebne i prawdziwe do wpisania w miejsce kropek.

Program EURES został utworzony na mocy decyzji ……………………….z 22 października
1993 roku realizując tym samym Rozporządzenie Rady nr 1612/68 z 15 października 1968
roku o swobodzie poruszania się pracowników we Wspólnocie.

Celem programu EURES jest umożliwienie pracy obywatelom krajów należących do tzw.
……………………………………………………....

EURES – to łatwy sposób na znalezienie informacji o …………………..i możliwościach
nauki w Europie. To zbiór informacji na temat przepisów przejściowych dotyczących
swobodnego ……………………………. z, do i pomiędzy nowymi Państwami
Członkowskimi.

Słownik wyrazów do uzupełnienia:
Unii Europejskiej, Rady Polityki Pieniężnej, UNESCO, Rady Nadzorczej,
Europejskiego Obszaru Ekonomicznego, Europejskiego Obszaru Ekologicznego,
ofertach pracy, ofertach płacy, możliwościach wypoczynku, możliwościach awansu,
przepływu pracowników, przepływu kapitału, przepływu towarów i usług.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie ćwiczenie,

2)

uzupełnić brakujące miejsca właściwymi słowami,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tekst ćwiczenia do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij planszę. Wpisz znane Ci 4 sposoby ochrony bezrobotnego absolwenta oraz

podaj własne propozycje rozwiązania problemu bezrobocia wśród absolwentów.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie ćwiczenie,

2)

uzupełnić planszę,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

rysunek do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić rodzaje umów, na podstawie, których mogą być
zatrudniani pracownicy?

2)

określić korzyści płynące z zatrudnienia na umowę o pracę?

3)

przedstawić prawa bezrobotnego absolwenta?

4)

przedstawić obowiązki bezrobotnego absolwenta?

5)

scharakteryzować system EURES?

Jak jest?

Jak być powinno?

Bezrobotny

absolwent

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

4.4. Podejmowanie działalności gospodarczej

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.1.1. Miejsce i zakres działalności gospodarczej. Wirtualna przedsiębiorczość.

Przed podjęciem działalności gospodarczej należy mieć najpierw pomysł na biznes,

a następnie należy poznać rynek, na którym ma funkcjonować nasza firma.

Najpierw należy przyjrzeć się otoczeni, w którym będzie działała firma i ocenić:

−

stan koniunktury gospodarczej,

−

zapoznać się z regulacjami prawnymi dotyczącymi rynku, na którym firma ma działać,

−

zwrócić uwagę na konkurentów (obecnych i przewidywanych w przyszłości),

−

zastanowić się skąd wziąć kapitał,

−

zastanowić się gdzie zlokalizować działalność,

−

zastanowić się jakie koszty działalności będzie ponosiła firma.
Następnie należy dokonać analizy podaży, popytu i analizy cen.
Analiza informacji o podaży pozwoli na zidentyfikowanie konkurencyjnych podmiotów

gospodarczych. Informacje o istniejącej konkurencji można zdobyć w różny sposób np.:

−

szyldy reklamowe,

−

rozmowa ze znajomymi,

−

przeglądanie książki telefonicznej,

−

sprawdzanie w ewidencji działalności gospodarczej,

−

przeglądanie ogłoszeń w prasie lokalnej,

−

Internet.

Analiza cen obejmuje zagadnienia związane z kształtowaniem się cen produktów lub

usług. W wyniku tej analizy określone zostanie czy proponowana cena sprzedaży zostanie
zaakceptowana przez klientów oraz czy osiągniemy spodziewany przychód.

O wyborze rodzaju i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej decydują

przeprowadzone badania rynku.

Należy również wiedzieć w jakiej formie można prowadzić działalność gospodarczą.

Każdy przedsiębiorca ma do wyboru kilka form swej działalności: przedsiębiorstwo
jednoosobowe, przedsiębiorstwo zorganizowane w formie – spółki, przedsiębiorstwo –
spółdzielnie.

Po podjęciu decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej należy ja zaplanować. Plan

działalności gospodarczej nazywany jest biznesplanem.

Biznesplan powianiem być opracowany w sposób klarowny, zrozumiały, jasny. Powinien

być przejrzysty i przyswajalny oraz wiarygodny.

Struktura biznesplanu może być bardzo różna, w zależności w jakim celu jest

opracowany.

Typowe elementy biznesplanu to:

−

Streszczenie
W streszczeniu należy przedstawić wszystkie kluczowe zagadnienia, które omawiane są
w biznesplanie. Streszczenie przygotowywane jest na końcu pisania biznesplanu i jego
zadaniem jest przykuć uwagę czytającego oraz przekonać go, że warto poświęcić czas na
dokładne, dalsze jego zgłębienie. Streszczenie powinno być krótkie i spójne.

−

Charakterystyka zakładanej firmy

W tym miejscu należy podać informacje o osobie podejmującej działalność gospodarczą.
Należy podać dane osobowe, wykształcenie, doświadczenie, adres i telefon. Ponadto

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

trzeba przedstawić wybraną formę prowadzenia działalności gospodarczej i formę
opodatkowania i wszystko to, co uważasz za ważne z punktu widzenia projektu.

−

Opis produktu lub usługi

Tu należy opisać produkt, którego plan dotyczy i porównując go do produktów
konkurencji. Należy wziąć pod uwagę cenę, trwałość produktu, obsługę, serwis, wygląd,
opakowanie. Wyróżnić te cechy, które sprawiają, że produkt ten będzie lepszy
w stosunku do produktów innych firm.

−

Analiza rynku

Warto opisać trendy, które charakteryzują branżę, w której będziesz działał. Szczegółowo
należy przedstawić przyszłą konkurencję, jej słabe i mocne strony. Przedstawić
lokalizację firmy, która wskaże, czy masz szansę na wielu klientów. Następnie pokazać,
w jaki sposób twoje przedsiębiorstwo odnajdzie się na rynku (segmentacja rynku) oraz
jakie będzie źródło jego przewagi konkurencyjnej.

−

Plan marketingowy

Prognozując działalność firmy należy przyjąć odpowiednie strategie: cenową,
promocyjną oraz dystrybucji. Strategia cenowa określi sposób, w jaki twoje
przedsiębiorstwo będzie ustalało ceny produktów. Strategia promocyjna skupi się na
sposobie dotarcia z informacją o produkcie do przyszłego klienta (reklama prasowa,
radiowa, telewizyjna, plakaty i

wielkoformatowe tablice reklamowe, ulotki i wiele

innych). Natomiast strategia dystrybucji skonkretyzuje kanały sprzedaży produktów
(przedstawiciele handlowi, sklepy detaliczne, itp.).

−

Plan organizacyjny

Należy tu opisać strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa i sposób zarządzania firmą.
Przedstawić obsadę kluczowych stanowisk.

−

Analiza finansowa

To jedna z najważniejszych części biznesplanu, gdzie należy przedstawić informacje
o środkach finansowych potrzebnych do rozpoczęcia działalności i sposobach ich
pozyskania. Analiza finansowa powinna zawierać informacje o przewidywanych
przychodach i wydatkach. Następnie należy przedstawić prognozę zysków i strat,
prognozę przepływów finansowych oraz prognozę bilansu. Analiza finansowa powinna
odpowiedzieć na pytanie czy przedsięwzięcie jest opłacalne, czyli czy warto ponosić
ryzyko jego realizacji.

Biznesplan wymagany jest przez banki lub inne podmioty finansowe, które zamierzają

udzielić kredytu lub pożyczki dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą.

Działalność gospodarczą można prowadzić również w cyberprzestrzeni. Można

przekształcić istniejącą firmę w firmę wirtualną lub założyć nowe wirtualne przedsiębiorstwo.
Dźwignią wirtualnej przedsiębiorczości są relatywnie małe nakłady i dosyć wysokie zyski.
Internet może też być źródłem dodatkowych zysków dla przedsiębiorstwa.

Wirtualna przedsiębiorczość:

−

eliminuje lub minimalizuje opóźnienia w dostępie do niezbędnej informacji,

−

ułatwia zrozumienie środowiska rynkowego, na którym przedsiębiorca działa lub ma
zamiar działać,

−

umożliwia szybką weryfikację pomysłów na nowe przedsięwzięcia przed ich
wdrożeniem,

−

stwarza bliższe i szybsze relacje między partnerami handlowymi,

−

usprawnia obsługę klientów i podnosi stopień ich satysfakcji,

−

zmniejsza rzeczowe nakłady na organizację przedsięwzięcia,

−

pozwala na gromadzenie i przetwarzanie danych o klientach,

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

−

umożliwia relatywnie tanią i szeroką reklamę,

−

opiera się na obrocie bezgotówkowym i podnosi bezpieczeństwo operacji finansowych.

4.4.1.2. Koszty uruchamiania działalności gospodarczej i źródła ich finansowania.

Instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości

Koszty pojawiają się już na samym początku, kiedy jeszcze nie rozpoczęto prowadzenia

działalności gospodarczej, ale są to dopiero opłaty rejestracyjne, a koszty założenia firmy
pojawią się później. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej należy oszacować
wstępne koszty jej uruchomienia. Początkowe nakłady traktowane są jako inwestycje. Drugą
grupę kosztów, na którą należy zarezerwować część posiadanego kapitału, stanowią bieżące
koszty działalności. Podczas szacowania tej grupy wydatków trzeba pamiętać, że
w zdecydowanej większości przypadków podmioty gospodarcze zaczynają przynosić zyski
dopiero po pewnym czasie. Przez pierwszych kilka miesięcy istnienia firmy konieczne będzie
pokrywanie kosztów jej funkcjonowania z własnych środków.

Do podstawowych wydatków związanych z uruchamianiem działalności gospodarczej

możemy zaliczyć: rejestrację przedsiębiorstwa, profesjonalne doradztwo, zakup lub wynajem
lokalu i jego aranżacja, nabycie niezbędnych maszyn i urządzeń oraz środków transportu,
uzyskanie pozwoleń i reklamę.

Wydatki, które musi ponieść firma, mogą być finansowane z dwóch podstawowych

ź

ródeł: kapitałów własnych i kapitałów obcych. Podstawowa różnica między nimi polega na

tym,

ż

e

kapitały

własne

pochodzą

od

samego

przedsiębiorstwa

bądź

jego

akcjonariuszy/udziałowców (np.: emisja akcji lub wpłaty od udziałowców), a kapitały obce
pozyskiwane są z zewnątrz.

Podstawowym źródłem finansowania działalności gospodarczej są własne środki

pieniężne zgromadzone przez osoby podejmujące działalność gospodarczą. Można też wnieść
własny wkład rzeczowy zwany aportem np.: samochód, budynek.

Do własnych źródeł finansowania działalności gospodarczej zalicza się też pożyczki

zaciągnięte od znajomych i rodziny.

Innym (obcym) źródłem finansowania są kredyty udzielane przez banki i pożyczki

udzielane przez inne instytucje finansowe niebędące bankami.

Warunkiem uzyskania kredytu na uruchomienie działalności gospodarczej jest złożenie

wniosku o przyznanie kredytu, posiadanie zdolności kredytowej i złożenie biznesplanu. Przed
zaciągnięciem kredytu potencjalny kredytobiorca powinien zwrócić uwagę na koszty
związane z zaciągnięciem kredytu, czyli na wielkość odsetek i prowizji. Banki udzielając
kredytu, żądają od kredytobiorcy zabezpieczenia jego spłaty. Zabezpieczeniem mogą być
budynki, maszyny, urządzenia, a także poręczenie udzielane przez inne podmioty
gospodarcze lub osoby fizyczne.

Kredyt i pożyczka często zwane są kapitałami wspomagającymi rozwój firmy.
Kolejna możliwość zdobycia środków potrzebnych na rozpoczęcie działalności

gospodarczej to leasing. Leasing w porównaniu do kredytu jest zwykle droższą, (choć nic jest
to regułą), ale za to łatwiej dostępną formą finansowania przedsięwzięć rozwojowych. Istnieją
dwa podstawowe rodzaje leasingu: leasing operacyjny będący umową podobną do dzierżawy
(to forma odpłatnego użytkowania środka trwałego z prawem końcowego wykupu) oraz
leasing finansowy w swej istocie zbliżony do kredytu. Umowy leasingowe są szczególnie
korzystne dla małych przedsiębiorstw, które rozpoczynają działalność gospodarczą i nie
posiadają jeszcze zdolności pkredytowej. Wymagają one w zasadzie jedynie jednego
zabezpieczenia, jakim jest weksel in blanco.

Następną bardzo popularną formą finansowania zewnętrznego działalności gospodarczej

jest franchising, który szczególnie ułatwia jej rozpoczęcie. Jego stosowanie pozwala na

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

ograniczenie kosztów inwestycji, reklamy i innych, nieodłącznie powiązanych z rozruchem
własnej firmy. Sam franchising, jako kapitał obcy dla przedsiębiorstw, jest długoterminową
umową zawieraną między biorcą a dawcą, który udziela pozwolenia na wykorzystywanie jego
znaku reklamowego, nazwy, znaku towarowego. Wymaga on jednak dostosowania się do
jego reguł. I tak np. może żądać, a zazwyczaj to robi, aby wnętrza lokali, stroje pracowników,
kultura pracy, zasady w niej obowiązujące pozostawały spójne z wszystkimi jego
jednostkami. Ta forma jest bardzo popularna wśród dużych korporacji, m.in. takich jak
McDonalds, Pizza Hut, Burger King i inne.

Wybierając ten rodzaj finansowania możemy spodziewać się uzyskania znacznych

ułatwień w rozpoczęciu działalności. Franchising bowiem daje możliwość uzyskiwania
pożyczek lub pomniejsza koszty inwestycyjne poprzez udział w nich samego
franchisodawcy.

Skorzystać można też z dotacji budżetowych lub preferencyjnych pożyczek. Środki

z tego tytułu można zdobyć najczęściej poprzez lokalne urzędy pracy oraz stowarzyszenia
wspierające rozwój przedsiębiorczości.

Można skorzystać z:

−

pożyczek z Funduszu Pracy,

−

preferencyjnych linii kredytowych,

−

kredytów dla małej przedsiębiorczości na terenach wiejskich,

−

Funduszu Poręczeń Kredytowych,

−

Lokalnych Funduszy Rozwoju Przedsiębiorczości,

−

Fundusze Mikro,

−

pożyczek z PARP.

W Polsce działają instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości, zajmujące się

pomocą dla małych i średnich firm. Instytucji tymi są:

−

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) została powołana w wyniku
przekształcenia Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich
Przedsiębiorstw. Celem działania Agencji jest udział w realizacji programów rozwoju
gospodarki, w szczególności w zakresie wspierania: rozwoju małych i średnich
przedsiębiorstw, eksportu, rozwoju regionalnego, a także tworzenia nowych miejsc pracy
i przeciwdziałania bezrobociu. Informacje o pożyczkach można znaleźć na stronie
internetowej www.parp.gov.pl/pozyczki

−

Business Centre Club jest jedną z największych w kraju organizacją indywidualnych,
prywatnych przedsiębiorców. Zrzesza ponad 1200, głównie prywatnych, polskich
i zagranicznych firm reprezentowanych przez blisko 2000 przedsiębiorców. Klub
promuje firmy członkowskie w kraju i za granicą, pozyskuje dla nich nowych
kontrahentów oraz prowadzi działalność szkoleniową i edukacyjną.

−

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych skupia 48 związków branżowych
i regionalnych. Należy do nich ok. 3000 firm małych, średnich i dużych, zatrudniających
w sumie ponad 500 000 pracowników. Konfederacja skupia się na zabieganiu o lepsze
warunki dla rozwoju firm i przedsiębiorczości.

−

Związek Rzemiosła Polskiego to ogólnopolska organizacja zrzeszająca izby rzemiosła
i przedsiębiorczości, a także inne organizacje (na zasadach określonych w statucie).
Podstawowym zadaniem ZRP jest zapewnienie zrzeszonym w nim organizacjom pomocy
w realizacji zadań statutowych oraz rozwijanie działalności gospodarczej i społeczno-
kulturalnej rzemiosła i małej przedsiębiorczości.

Małym i średnim przedsiębiorcom w pozyskiwaniu kapitału na działalność gospodarczą

z pomocą wychodzą programy Unii Europejskiej. W latach 2007–2013 będą wdrażane

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

fundusze, które dają możliwość pozyskania kapitału: Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).

Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) – jego celem jest zmniejszenie

różnic w rozwoju regionów UE. Środki tego funduszu wykorzystywane są na inwestycje,
rozwój infrastruktury, wsparcie inicjatyw lokalnych oraz wspieranie rozwoju małych
i średnich przedsiębiorstw.

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) – jego celem jest walka z bezrobociem. Środki

przeznaczone są dla osób wchodzących na rynek pracy.

Dystrybucja środków z funduszy realizowana jest za pomocą Programów Operacyjnych

(PO), zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Regionalnych Programów
Operacyjnych (RPO), zarządzanych przez Zarządy poszczególnych województw i projektów
współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj.:

−

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko – EFRR i FS,

−

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – EFRR,

−

Program Operacyjny Kapitał Ludzki – EFS,

−

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej – EFRR,

−

Program Operacyjny Pomoc Techniczna – EFRR,

−

Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej – EFRR.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą na małą skalę dostępne są obce źródła

finansowania od organizacji mikropożyczkowych. Organizacje mikropożyczkowe kierują
swoją ofertę do osób rozpoczynających działalność gospodarczą, którym trudno jest uzyskać
kredyt z banku. Oferują swoim klientom uproszczone procedury i minimalizują wymagania,
służą też pomocą w przygotowaniu wniosku o udzielenie pożyczki. Organizacje
mikropożyczkowe również prowadzą szkolenia i doradztwo biznesowe.

Do najbardziej znanych programów zajmujących się udzielaniem mikropożyczek

zaliczamy: mikropożyczki dla absolwentów, Fundusz Mikro, Fundacja na Rzecz Rozwoju
Polskiego Rolnictwa, Fundacja Wspomagania Wsi i inne.

Mikropożycki dla absolwentów – o otrzymanie takiej pożyczki mogą starać się:

absolwenci, którzy chcą rozpocząć własną działalność gospodarczą, grupy absolwentów,
którzy wspólnie chcą założyć firmę oraz pracodawcy, którzy chcą utworzyć nowe miejsce
pracy dla absolwenta.

Fundusz Mikro – został utworzony w 1994 r. przez Polsko-Amerykańską Fundację

Przedsiębiorczości. Pożyczki z tego Funduszu mogą uzyskać właściciele małych sklepów,
warsztatów, małych firm usługowych i produkcyjnych, a także osoby, które zamierzają
rozpocząć działalność gospodarczą, właściciele gospodarstw agroturystycznych. Pożyczki
Funduszu Mikro mogą być przeznaczone na: na remont lokalu, małą inwestycję, zwiększenie
obrotu oraz na każdy inny rozsądny cel, który spowoduje rozwój małego przedsiębiorstwa.
Wszystkie informacje o tym Funduszu można znaleźć na stronie www.funduszmikro.com.pl
Inicjatyw Mikro – udziela pożyczek osobom prowadzącym jednoosobową działalność
gospodarczą oraz rozpoczynającym działalność gospodarczą. Informacje o mikropożyczkach
można znaleźć na stronie internetowej www.inicjatywamikro.pl

4.4.1.3. Procedury uruchamiania działalności gospodarczej. Dokumentacja

towarzysząca uruchamianiu działalności gospodarczej

Aby rozpocząć działalność gospodarczą należy najpierw zarejestrować firmę. Sposób

rejestracji firmy zależeć będzie od wybranej formy organizacyjno–prawnej przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo prowadzone indywidualnie przez osobę fizyczną lub spółka cywilna

muszą być zarejestrowane w urzędzie miasta lub gminy

.

Osoby fizyczne oraz wspólnicy

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

spółek cywilnych

muszą złożyć zgłoszenie o wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

W zgłoszeniu do ewidencji należy podać następujące dane: imię i nazwisko przedsiębiorcy,
nazwę firmy (nieobowiązkowo), nr ewidencyjny PESEL, nr identyfikacji podatkowej NIP,
adres zamieszkania przedsiębiorcy, adres siedziby firmy, rodzaj działalności określony
zgodnie z symbolami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), miejsce wykonywania
działalności, datę rozpoczęcia działalności (warto pamiętać, że od tego dnia obejmują
przedsiębiorcę wszystkie procedury prawno-podatkowe i księgowe).

Spółki prawa handlowego tj. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa,

spółka z o.o. spółka akcyjna, spółka komandytowo-akcyjna muszą dokonać wpisu do
Rejestru Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym we właściwym dla danego
rejonu oddziale Sądu Gospodarczego. Należy wypełnić wniosek o rejestracje podmiotu
w rejestrze przedsiębiorców dla spółki jawnej, partnerskiej i komandytowej KRS –W1, dla
spółki z ograniczona odpowiedzialnością KRS –W3.

Kolejnym etapem związanym z podejmowaniem działalności gospodarczej jest uzyskanie

numeru statystycznego REGON. W tym celu należy udać się do delegatury Głównego
Urzędu Statystycznego i wypełnić wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego
Podmiotów Gospodarki Narodowej na formularzu RG-1.

We wniosku tym należy wskazać podstawowy rodzaj planowanej działalności.

Do wypełnienia wniosku RG-1 potrzebne będą m.in.następujące dane: nazwa i adres siedziby,
a w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – dodatkowo
nazwisko i imiona oraz miejsce zamieszkania i identyfikator systemu ewidencji ludności
PESEL, forma prawno-organizacyjna, stan aktywności prawnej i ekonomicznej, wykonywana
działalność, w tym rodzaj głównej działalności, data powstania, rozpoczęcia, zawieszenia i
zakończenia działalności, nazwa organu rejestrowego lub ewidencyjnego, nazwa rejestru
(ewidencji) i nadany przez ten organ numer.

Urząd Statystyczny wydaje zaświadczenie o nadanym numerze REGON nie później niż

w ciągu 14 dni od złożenia wniosku.

Po dokonaniu rejestracji podmiotu gospodarczego należy wyrobić pieczątkę firmową, na

której musi znaleźć się: pełna nazwa firmy, siedziba firmy, dane teleadresowe i numer
REGON.

Następnym krokiem jest założenie rachunku bankowego. Posiadanie rachunku jest

obowiązkowe za pośrednictwem którego dokonywane będą płatności m.in. na rzecz Urzędu
Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Obowiązek posiadania konta firmowego przez przedsiębiorcę reguluje m.in. ustawa

o swobodzie działalności gospodarczej. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności
związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku
bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy stroną transakcji, z której wynika
płatność jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę
wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote
wg średniego kursu walut obcych (ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji).

W wybranym przez przedsiębiorcę banku należy wypełnić odpowiednie formularze tj.

wniosek o założenie i prowadzenie rachunku bankowego, karty ze wzorami podpisów,
wniosek o wydanie karty lub czeków. Otwarcie rachunku bankowego następuje zazwyczaj
w ciągu kilku dni po podpisaniu umowy z bankiem.

Następnie należy udać się do Urzędu Skarbowego w celu uzyskania numeru NIP, wyboru

formy opodatkowania i zadeklarować,czy będziesz płatnikiem podatku VAT.

Zgodnie z ustawą z dnia 13.10.1995 „o zasadach ewidencji i identyfikacji podatkowej

płatników i podatników” podmioty gospodarcze obowiązane są do zgłoszenia

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

identyfikacyjnego w Urzędzie Skarbowym. W tym celu należy złożyć wniosek o nadanie
numeru identyfikacji podatkowej NIP na odpowiednim formularzu:

−

NIP-1 – zgłoszenie osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą,

−

NIP-2 – zgłoszenie osoby prawnej lub jednostki nie mającej osobowości prawnej.

W urzędzie Skarbowym należy złożyć zawiadomienie o wyborze formy opodatkowania

podatkiem dochodowym ( księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów,
zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa).

Należy również dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku VAT (podatku

od towarów i usług) na formularzu VAT – R.

Rozpoczynający działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom:

emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu, zdrowotnemu, dobrowolnemu ubezpieczeniu
chorobowemu, dodatkowo opłacanie składki na Fundusz Pracy.
Do ZUS przedsiębiorca musi się zgłosić w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania
działalności gospodarczej. Zgłoszenia ubezpieczenia społecznego należy dokonać we
właściwym (zgodnie a adresem zamieszkania przedsiębiorcy) Inspektoracie ZUS .

Formularze potrzebne do zgłoszenia firmy w ZUS:

−

ZUS ZFA (zgłoszenie płatnika składek – osoby fizycznej) – zgłoszenie firmy,

−

ZUS ZPA (zgłoszenie płatnika składek – spółki cywilnej),

−

ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczenia osoby ubezpieczonej) – dotyczy sytuacji,
w której poza prowadzeniem firmy podatnik nie będzie uzyskiwał dochodów w inny
sposób; dotyczy również wszystkich pracowników bez względu na to, czy uzyskują
dochody w inny sposób, czy nie,

−

ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego) – dotyczy sytuacji, gdy poza
prowadzeniem firmy przedsiębiorca uzyskuje dochody w inny sposób, np. wykonuje
pracę, za którą otrzymuje płacę w wysokości minimalnego wynagrodzenia lub wyższą;
można je uzyskać w oddziale ZUS.
W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej firmę należy zgłosić do

organów kontrolnych takich jak:

−

Państwowa Inspekcja Pracy,

−

Komenda Straży Pożarnej

−

Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna,

−

Państwowa Inspekcja Handlowa.

Takie właśnie kroki należy podjąć, aby założyć i uruchomić działalność gospodarczą.

Wszystko to zajmuje około trzech, czterech tygodni.

4.4.1.4. Analiza lokalnego rynku pracy w zakresie możliwości prowadzenia własnej
działalności gospodarczej przez technika prac biurowych.

Po skończeniu technikum i otrzymaniu tytułu technika prac biurowych można podjąć

zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, umowy – zlecenie, umowy o działo lub podjąć
decyzję o założeniu własnej działalności gospodarczej. Taka działalność gospodarcza musi
być skierowana na rynek. Dlatego na początku musisz określić, co chcesz robić na rynku i czy
będzie zapotrzebowanie na Twój produkt lub usługę. Ponieważ sukces w działalności
gospodarczej zależny jest od wielkości sprzedaży, należy zbadać popyt na Twoją usługę.

Technik prac biurowych może na przykład podjąć jednoosobową działalność

gospodarczą. Może uruchomić punkt małej poligrafii, punkt ksero, biuro przepisywania
tekstów, biuro pisania podań, biuro pisania pism urzędowych i wypełniania druków
urzędowych, działalność handlową np. sprzedaż artykułów biurowych i szkolnych.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

Działalność gospodarczą możesz prowadzić w sposób tradycyjny lub z wykorzystaniem
Internetu.

Przed podjęciem określonej działalności gospodarczej należy dokonać analizy lokalnego

rynku pracy w zakresie prowadzenia wybranej firmy. W tym celu należy dokonać badania
rynku. Analizę rynku można przeprowadzić m.in. metodami:

−

bezpośredniego sondażu rynku (ankieta, wywiad, obserwacja, metody projekcyjne),

−

statystycznymi.

Gdy badania rynku pokażą, że twój pomysł na rozpoczęcie działalności gospodarczej jest

dobry i na lokalnym rynku występuje zapotrzebowanie na twój produkt lub usługę, możesz
rozpocząć zakładanie firmy. Na początek może być to firma jednoosobowa.

Prowadząc działalność gospodarczą w postaci przedsiębiorstwa jednoosobowego mamy

na myśli przedsiębiorstwo jednego właściciela będącego osobą fizyczną - niezależnie od
liczby pracowników, których w nim zatrudnia.

Zaletami tej aktywności gospodarczej są:

−

samodzielne działanie i zarządzanie,

−

jasny podział praw i obowiązków,

−

łatwość wprowadzania zmian związanych np. z profilem działalności;

−

niewysokie koszta rejestracji i prowadzenia firmy ( brak konieczności płacenia podatku
od czynności cywilno-prawnych tak jak w przypadku zawiązania spółki),

−

prosta forma rozliczeń księgowo-finansowych (prowadzenie podatkowej księgi
przychodów i rozchodów, korzystanie ze zryczałtowanych form opodatkowania),

−

utworzenie przedsiębiorstwa jednoosobowego nie wiąże się ze spełnieniem
jakichkolwiek wymagań kapitałowych (nie ma określonej minimalnej wielkość kapitału
potrzebnego do założenia firmy).

Wady związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa jednoosobowego:

−

pełna odpowiedzialność ciąży na właścicielu firmy,

−

uzależnienie całego rozwoju firmy od jednej osoby,

−

w przypadku braku pracowników, szef musi być stale obecny, a ponadto praca po
godzinach,

−

niemożność zbudowania dużej firmy.

Przedsiębiorstwo jednoosobowe jest prowadzone i reprezentowane przez właściciela, tj.

przedsiębiorcę, który odpowiada wyłącznie i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania swojej
firmy zarówno majątkiem przedsiębiorstwa, jak i majątkiem osobistym.

Przedsiębiorstwa jednoosobowe tworzą z reguły najliczniejszą grupę firm, działają

głównie w takich dziedzinach, jak handel, usługi, rolnictwo czy drobna produkcja.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie elementy powinien zawierać biznesplan?

2.

Co rozumiesz pod pojęciem przedsiębiorczość wirtualna?

3.

Jakie znasz źródła finansowania działalności gospodarczej?

4.

Jakie znasz instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości?

5.

Jakie znasz fundusze europejskie, które wspierają rozwój małych i średnich
przedsiębiorstw?

6.

Jakie kroki należy podjąć, aby rozpocząć działalność gospodarczą?

7.

Jakie dokumenty towarzyszą procesowi uruchamiania działalności gospodarczej?

8.

Jakie znasz metody analizy rynku?

9.

Jakie znasz zalety i wady prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj uważnie poniższe stwierdzenia, prawdziwe oznacz literą P, a fałszywe literą F.

W biznesplanie

P/F

Opis wybranej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej
powinien znajdować się w charakterystyce przedsiębiorstwa.

Informacja, kto będzie nabywcą produktu powinna znajdować się
w opisie produktu.

Informacja o liczbie i przyzwyczajeniach klientów powinna znajdować
się w planie organizacyjnym.

Przedstawienie zamierzeń w zakresie polityki cenowej i dystrybucyjnej
powinno znajdować się w planie marketingowym.

Informacje o obsadzie kluczowych stanowisk powinny znajdować się
w planie organizacyjnym.

Informacje o przewidywanych przychodach i kosztach należy umieścić
w analizie finansowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie podane stwierdzenia,

2)

stwierdzenie prawdziwe oznaczyć litera P, a fałszywe literą F.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij podane zdania, wybierając z zamieszczonego poniżej słownika tylko wyrazy

potrzebne i prawdziwe do wpisania w miejsce kropek.

1. Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga ………………………………………….

na systematyczne inwestycje.

2. Leasing jest rodzajem ………………………………………… i umożliwia nabycie

jakiejś rzeczy, gdy np.: nie można otrzymać kredytu.

3

Umowa leasingu powinna być zawarta na ………………….. pod rygorem
……………….

4. Przedsiębiorcy, w razie braku własnych środków finansowych mogą zwrócić się do

banku, aby otrzymać ………………

5. Bank udziela kredytu osobom posiadającym …………………………………………..
6. ……………. jest długoterminową umową zawieraną między biorcą a dawcą, który

udziela pozwolenia na wykorzystywanie jego znaku reklamowego, nazwy, znaku
towarowego.

7. Właściciele najmniejszych firm mogą skorzystać z Funduszu ………………

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

Słownik wyrazów do uzupełnienia: Funduszu Pracy, kredyt, pożyczka, zakupu ratalnego,

piśmie, środków pieniężnych, nieważności, zdolność kredytową, franchising, Funduszu
Mikro, ustnie, cierpliwości, leasing, środki własne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenie,

2)

uzupełnić brakujące miejsca właściwymi słowami,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tekst ćwiczenia do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij tabelę, wpisując w jakim celu należy wypełnić podany dokument i w jakiej

instytucji należy go złożyć. Następnie odszukaj na stronach internetowych druków
wymienionych dokumentów i wypełnij je (dane dobierz wg własnego uznania).

Lp.

Rodzaj dokumentu

Cel złożenia dokumentu

Instytucja, w której należy

złożyć dokument

1.

RG 1

2.

NIP 1

3.

VAT R

4.

ZFA

5.

ZUA

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

uzupełnić brakujące miejsca w tabeli,

3)

odszukać dokumenty w Internecie i wydrukować je,

4)

wypełnić dokumenty założycielskie,

5)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Uzupełnij tabelę, wpisz wady i zalety prowadzenia własnej firmy w odniesieniu do

właściciela, jego rodziny i społeczności lokalnej.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

właściciel

rodzina

społeczność lokalna

zalety

wady

zalety

wady

zalety

wady

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

uzupełnić brakujące miejsca w tabeli,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Opracuj biznesplan dla wybranej działalności gospodarczej, którą chciałbyś rozpocząć po

ukończeniu nauki i zdobyciu kwalifikacji technika prac biurowych.

I. Streszczenie biznesplanu
(opisz

po

udzieleniu

poniższych

odpowiedzi)

II. Opis zakładanej firmy
Nazwa i adres firmy, rodzaj prowadzonej
działalności.
Opis pomysłu, uzasadnienie spodziewanego
sukcesu i wielkość spodziewanego zysku.

III. Charakterystyka firmy
Forma prawna prowadzonej działalności
gospodarczej.
CV właściciela.

IV. Analiza rynku (szanse i zagrożenia)
Charakterystyka klientów firmy.
Minimalna ilość zakupów miesięcznych
(lub rocznych).
Motywy zakupu produktów twojej firmy.

V. Plan marketingowy.
Reklama,

cena,

metody

sprzedaży,

lokalizacja firmy.
Charakterystyka produktu:
asortyment, produkcja, zapasy, opakowanie.

VI. Zarządzanie firmą.
Struktura organizacyjna, metody doboru

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

pracowników,

system

motywacyjny,

szkolenia pracowników.
VII. Plan finansowy.
Wysokość niezbędnego kapitału i źródła
jego pochodzenia.
Wysokość planowanych dochodów.

VIII. Załączniki finansowe.
Bilans, Rachunek zysków i strat, inne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać uważnie opis ćwiczenia,

2)

uzupełnić brakujące miejsca w tabeli,

3)

zaprezentować pracę na forum klasy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić niezbędne elementy, z których powinien składać się
biznesplan?

2)

zidentyfikować własne i obce źródła finansowania działalności
gospodarczej?

3)

określić rodzaje dokumentów, które trzeba złożyć, aby
zarejestrować firmę?

4)

wymienić instytucje związane z rejestracją firmy?

5)

wymienić wady i zalety prowadzenia własnej działalności
gospodarczej?

6)

opracować biznesplan?

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną odpowiedź
prawidłową. W przypadku pomyłki należy błędna odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

5.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

6.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

7.

Na rozwiązanie testu pisemnego masz 35 minut.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Instytucje, które nie zajmują się pośrednictwem pracy to

a) urzędy pracy i giełdy pracy.

b) agencje pracy tymczasowej.

c) sklepy z pracą.

d) biura ogłoszeń.

2. Analiza SWOT umożliwia określenie

a) mocnych i słabych stron oraz możliwości i zagrożeń.

b) tylko mocnych i słabych stron.

c) tylko możliwości i zagrożeń.

d) tylko słabych stron i zagrożeń.

3. Można wyróżnić następujące układy C.V.

a) chronologiczny, funkcjonalny, mieszany.

b) chronologiczny, funkcjonalny, niefunkcjonalny.

c) chronologiczny i niechronologiczny.

d) funkcjonalny i niefunkcjonalny.

4. List motywacyjny umieszczamy na blankiecie

a) A 3.

b) A 4.

c) A 5.

d) dowolnym.

5. Europass to

a) Europejskie Służby Zatrudnienia.

b) dokumenty służące do prezentowani swoich umiejętności i kwalifikacji.

c) europejskie prawo jazdy.

d) dokumenty potwierdzające praktyki zawodowe w Europie.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

6. Na rozmowę kwalifikacyjną należy

a) przyjść punktualnie.

b) spóźnić się około 15 minut.

c) przyjść godzinę wcześniej.

d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa.

7. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej należy

a) dowcipkować.

b) źle mówić o swoim poprzednim szefie.

c) podkreślać swoją trudną sytuację życiową.

d) odpowiadać na zadawane pytania.

8. Umowa o pracę zobowiązuje pracownika do

a) wykonania pracy w miejscu i czasie dowolnie wybranym przez pracownika.

b) wykonania pracy w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę.

c) wykonania pracy w dowolnym miejscu.

d) wykonania pracy w dowolnym czasie.

9. Umowa o pracę może być umową

a) na czas próbny, na czas określony, na czas nieokreślony.

b) tylko na czas określony i nieokreślony.

c) tylko na czas nieokreślony.

d) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa.

10. Umowa zlecenia zapewnia ubezpieczenie społeczne, gdy jest

a) trzecią umową, na podstawie, której zatrudniony jest zleceniobiorca.

b) druga umową, na podstawie, której zatrudniony jest zleceniobiorca.

c) jedyną pracą, którą wykonuje zleceniobiorca.

d) w żadnym z wymienionych przypadków ubezpieczenia społecznego nie opłaca się.

11. Swoich praw przed sądem pracy może dochodzić osoba zatrudniona na podstawie

a) umowy – zlecenia.

b) umowy o dzieło.

c) umowy agencyjnej.

d) umowy o pracę.

12. Aktywne poszukiwanie pracy to

a) prawo bezrobotnego absolwenta.

b) obowiązek bezrobotnego absolwenta.

c) dobra wola bezrobotnego absolwenta.

d) konieczność bezrobotnego absolwenta.

13. W sieci EURES znajdują się

a) oferty pracy zagranicznych pracodawców i C.V. osób poszukujących pracy.

b) tylko ofert pracy zagranicznych pracodawców.

c) tylko C.V. osób poszukujących pracy.

d) oferty biur pracy i biur podróży.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

14. W KRS należy zarejestrować

a) indywidualną działalność gospodarczą.

b) spółkę cywilną.

c) spółkę jawną.

d) żadną z wymienionych.

15. W trakcie odbywania stażu zawodowego absolwent posiada status

a) osoby bezrobotnej.

b) pracownika.

c) ucznia.

d) stażysty.

16. Umowa agencyjna regulowana jest przez

a) Kodeks Pracy.

b) Kodeks Cywilny.

c) Kodeks Spółek Handlowych.

d) nie jest uregulowana w żadnym kodeksie.

17. Wykonawca jest jedną ze stron umowy

a) o dzieło.

b) zlecenia.

c) o pracę.

d) agencyjnej.

18. Czas czytania C.V. powinien wynosić

a) 15–20 sekund.

b) 20–30 sekund.

c) 30–45 sekund.

d) 45–55 sekund.

19. W Polsce aktualna składka na ubezpieczenie emerytalne płacona przez pracodawcę za

pracownika zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia wynosi

a) 2,45%.

b) 4,5%.

c) 6,5%.

d) 9,76%.

20. Numer identyfikacji podatkowej osoba prawna otrzyma po wypełnieniu dokumentu

a) NIP 1.

b) NIP 2.

c) NIP 3.

d) NIP 4.

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Poszukiwanie pracy i podejmowanie zatrudnienia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„

Projekt

współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

6.

LITERATURA

1.

Cisowski J., Ledwoch K., Rybarska A., Sokoła A., Sokoła D., Soswa K.: Sam prowadzę
własną firmę. Informer s.c., Tarnowskie Góry 2000

2.

Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik s.c., Warszawa 2002

3.

Metra T., Pacewicz A.: Podstawy przedsiębiorczości. Z ekonomią na ty. CEO Civitas,
Warszawa 2003

4.

Mikina A., Sepkowska Z., Sienna M.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach
gospodarki rynkowej. Cz.1. Wydawnictwo Rea, Warszawa 2003

5.

Musiałkiewicz J.: Podstawy przedsiębiorczości. Ekonomik, Warszawa 2005

6.

Neneman J., Pacholec J., Stężał A., Wawrzyniak J.: Moja przedsiębiorczość. Fundacja
Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Warszawa 2006.

7.

Pietraszewski M.: Szansa dla przedsiębiorczych. Wydawnictwo eMPi2, Poznań 2002

8.

Safin K.: Zarządzanie małą firmą. Wydawnictwo akademii Ekonomicznej, Wrocław
2003

9.

Sepkowska Z.: Przedsiębiorczość. Kreowanie ról na rynku pracy. WSiP SA, Warszawa
1999

10.

Uniszewski Z.: Jak rozmawiać szukając pracy. Prószyński i S-ka. Warszawa 1999

11.

Wasilewski A. (red.): Niezbędnik aktywnego na rynku pracy. Fundacja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Suwałki 2005

12.

Czasopisma: Gazeta Prawna, Rzeczpospolita, Businessman

13.

Strony www:
a) www.europass.cedefop.eu.int.
b) www.europa.eu.int/eures
c) www.parp.gov.pl
d) www.parp.gov.pl/pozyczki

e) www.funduszmikro.com.pl

f) www.inicjatywamikro.pl

g) www.serwisy.gazeta.pl

strony wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy.