Pieczęć szkoły

kod ucznia

……………..

KONKURS HISTORYCZNY

dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego

20 marca 2009 r. – zawody III stopnia (wojewódzkie)

Witamy Cię na kolejnym etapie konkursu przedmiotowego z historii. Pamiętaj, abyś

przed rozwiązaniem zadania uważnie przeczytał polecenie

. Na wykonanie wszystkich zadań

masz 90 minut.

śyczymy powodzenia!

W pytaniach od 1. do 6. zakreśl właściwą odpowiedź.

(0-6)

1.

Unia polsko-litewska w Lublinie miała miejsce za panowania:
A.

Zygmunta Augusta.

B.

Henryka Walezego.

C.

Stefana Batorego.

D.

Jana Kazimierza.

2.

Po raz pierwszy wybór króla polskiego na drodze tzw. wolnej elekcji miał miejsce w:
A.

I połowie XVI wieku.

B.

II połowie XVI wieku.

C.

u schyłku XVI wieku.

D.

na początku XVI wieku.

3.

Autorem słów: „…będę Waszym królem prawdziwym, nie malowanym. Będę rządził
i rozkazywał” był:
A.

Zygmunt Stary.

B.

Henryk Walezy.

C.

Stefan Batory.

D.

Jan Kazimierz.

4.

Najwybitniejszy polski jezuita, Piotr Skarga (1536-1612), był spowiednikiem
i jednocześnie bliskim współpracownikiem:
A.

Jana Kazimierza.

B.

Zygmunta III Wazy.

C.

Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

D.

Władysława IV Wazy.

5.

Herb rodu Sobieskich nosił nazwę:
A.

Ciołek.

B.

Nałęcz.

C.

Janina.

D.

Leliwa.

6.

Jerzy Franciszek Kulczycki założył pierwszą w Wiedniu:
A.

piekarnię.

B.

herbaciarnię.

C.

kawiarnię.

D.

cukiernię.

Na podstawie danych z tabeli, dotyczących liczby ludności Korony w wiekach XVI-XVII, wykonaj
zadanie 7. i 8.

(0-2)

Dzielnica

Powierzchnia

tys. km²

Liczba mieszkańców w milionach w roku:

1578

1650

1660

Wielkopolska

57,9

1,2

1,5

1,0

Małopolska

55,9

1,2

1,6

1,4

Mazowsze

31,8

0,8

0,8

0,5

Prusy Królewskie

24,0

0,3

brak danych

brak danych

7.

Porównaj dane demograficzne z lat 1650 i 1660. Jakie dostrzegasz różnice po upływie zaledwie
10 lat?

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

8.

Wyjaśnij, co było przyczyną tych różnic.

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

9.

Polacy walczyli pod:

(0-3)

A.

Kłuszynem – z armią …………………………………………….

B.

Oliwą – z armią …………………………………………………..

C.

Wiedniem – z armią ………………………………………………

10.

Do podanych przydomków dopisz właściwe imię i nazwisko.

(0-3)

A.

„Lew Lechistanu” ……………………………………………………………………………

B.

„nasz Hektor” ………………………………………………………………………………...

C.

„Bruderherz” ………………………………………………………………………………….

11.

Wymień trzy uchwały podnoszące stan obronności państwa, które powziął sejm warszawski

obradujący od 12 marca do 13 kwietnia 1673 roku.

(0-3)

A.

..................................................................................................................................

B.

..................................................................................................................................

C.

..................................................................................................................................

12.

Wpisz w kolejne rubryki tabelki podane niżej nazwy miejsc, do których odnoszą się informacje.

(0-6)

A. (…) dzięki swemu korzystnemu, obronnemu położeniu,
uchodziła za „cud natury”. Stała na skalistym, stożkowatym
półwyspie, okolonym rzeką Smotrycz. Tylko wąski pas ziemi,
jakby przesmyk łączył ją z krajem. Smotrycz tworzyła więc
pewnego rodzaju naturalną fosę, jej obronność zwiększały bardzo
strome brzegi (…)

B. W takim stanie rzeczy, 16 października 1672 r., pełnomocnicy
polscy podpisali w obozie sułtańskim (…) haniebny traktat.
Rzeczpospolita nie tylko zrzekła się na rzecz Porty Ukrainy
i Podola wraz z Kamieńcem, ale zobowiązała się płacić
padyszachowi roczny haracz w wysokości 22 tysięcy czerwonych
złotych.

C. Zaświtał wreszcie pamiętny dzień 11 listopada 1673 r. Gdy
tylko się nieco rozwidniło, Sobieski stwierdził z zadowoleniem, że
na wałach tureckich wznosiła się wprawdzie ta sama liczba
chorągwi, ale znacznie przerzedziły się szeregi janczarów.
Wrażliwi na zimno Turcy, wyczerpani ostrym pogotowiem
trwającym całą dobę (…) nie byli w stanie wytrzymać dalszego
czuwania (…). Na taką właśnie chwilę czekał hetman.

D. Zamek wznosił się w miejscu dogodnym do obrony, bo na
samym cyplu dość wysokiego wzgórza, okolonego z dwóch stron:
od wschodu i od południa rzeczką Gniezną, z zachodu głębokim
jarem, na którego dnie płynął potok Peczernia. (…) Twierdza miała
kształt wydłużonego trójkąta. Wierzchołek jego na cyplu góry
zamykała wielka baszta, w dwu pozostałych rogach wznosiły się
również wielokątne baszty (…).

E. Jazda turecka pośród gromkich okrzyków runęła na wojska
hetmana Jabłonowskiego i Lotaryńczyka. Wkrótce gęsty ogień
piechoty austriackiej powstrzymał uderzenie w centrum. Główny
bój rozgorzał na lewym skrzydle. Coraz to nadbiegały nowe posiłki
tureckie; z uporem rzucał je Kara Mehmed przeciwko
Jabłonowskiemu, chcąc tam właśnie, od strony wzgórz, oskrzydlić
nieprzyjaciela. Nie zdawał sobie sprawy z tego, ze taki właśnie był
plan Sobieskiego.

F. Po długich naradach zawarto traktat 26 stycznia 1699 r.
Cesarzowi przyznała Turcja posiadanie terytorium królestwa
węgierskiego w granicach z 1526 r. bez Banatu; Wenecji – Moreę
i Dalmację bez Raguzy. Polska odzyskała tylko Kamieniec
Podolski. Był to owoc zwycięstw Sobieskiego, spóźniony
i niewielki, zwłaszcza gdy się zważy rozległość i znaczenie
nabytków habsburskich i weneckich.

Trembowla, Chocim, Parkany, Karłowice, Buczacz, Kamieniec Podolski

13.

Jaki „dar” otrzymał od padyszacha za przegraną kampanią wiedeńską Kara Mustafa?

(0-2)

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

14.

W

wyniku

najazdów

tureckich

język

polski

wzbogaciły

słowa

pochodzące

z mowy agresorów. Do wymienionych słów przyporządkuj niżej podane określenia, wpisując
odpowiednie cyfry od 1 do 4.

(0-4)

a) jasyr ............

b) haracz .............

c) orda .............

d) buńczuk ……….

1. Nazwa pochodzi od tureckiego słowa określającego obóz, wojsko.
2. To podatek, jaki nakładali Turcy na podbite przez siebie ludy.
3. Znak wojskowy, na który składa się ogon konia lub jaka, ujęty w misterną plecionkę z włosia
barwionego, osadzony na długim drzewcu, zwieńczony np. metalową kulą.
4. To niewola tatarska lub turecka. Nazwano tak też jeńców uprowadzonych przez Tatarów
bądź Turków dla okupu.

15.

Pamiętnikarzem wojen polsko-tureckich w XVII wieku był:

(0-1)

A.

Kara Mustafa.

B.

Henryk Sienkiewicz.

C.

Jan Chryzostom Pasek.

D.

Andrzej Morsztyn.

16.

Przeciw armiom jakich krajów Napoleon walczył pod:

(0-3)

A.

Austerlitz? …………………………………………………………

B.

Jeną? ……………………………………………………………….

C.

Borodino? ………………………………………………………….

17.

Jakie niekorzystne zmiany przyniósł Europie rozwój cywilizacji przemysłowej w XIX wieku?

Podaj dwa konkretne przykłady.

(0-2)

A.

........................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B.

..................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

18.

Wskaż miasta, w których kolejno urzędował polski rząd emigracyjny.

(0-1)

A.

Warszawa i Londyn

B.

Angers i Londyn

C.

Rzym i Londyn

D.

Berlin i Bruksela

19.

Wyjaśnij, co oznaczają pojęcia:

(0-4)

ład (porządek) jałtański. .......................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

holocaust .............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................