background image

Gazeta Podatkowa nr 34 • 26.04.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

10

Rachunkowość dla każdego

Porady eksperta

Kiedy sprawozdanie za 2007 r. podlega badaniu?

Po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2006 r. okazało się, że 

zostały spełnione dwa spośród trzech warunków wyszczególnionych 

w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Czy oznacza to, że będzie-

my mieli obowiązek badania sprawozdania finansowego za 2007 r.?

Kiedy roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega obowiązkowemu badaniu 

przez biegłego rewidenta – określa art. 64 ustawy o rachunkowości.

Niektóre jednostki mają obowiązek badania sprawozdania finansowego co roku. 

Dotyczy to m.in. rocznych sprawozdań finansowych jednostek powiązanych, w tym 

rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych, a także 

kontynuujących działalność spółek akcyjnych (z wyjątkiem spółek będących na dzień 

bilansowy w organizacji). Badaniu podlegają także sprawozdania finansowe spółek 

przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzane za rok obrotowy, w którym 

nastąpiło połączenie według zasad, o których mowa w rozdziale 4a ustawy o rachun-

kowości.

Natomiast w przypadku pozostałych jednostek, np. przedsiębiorstw osób fizycznych, 

spółek: cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyj-

nych, z ograniczoną odpowiedzialnością, obowiązek badania rocznego sprawozdania 

finansowego nastąpi po spełnieniu warunków wymienionych w art. 64 ust. 1 pkt 4 

ustawy o rachunkowości. Warunki te dotyczą wielkości osiągniętych w poprzednim 

roku obrotowym, dlatego po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2006 rok 

jednostki te mogą już ustalić, czy wystąpi u nich obowiązek badania sprawozdania 

finansowego za 2007 rok.

Zatem „pozostałe jednostki” będą musiały poddać sprawozdanie za 2007 r. badaniu, 

jeżeli:

-  w 2008 r. będą kontynuować działalność,

-  w poprzedzającym roku obrotowym, za które sporządzono sprawozdanie, czyli 

w 2006 r., spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a)  średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 

50 osób

,

b)  suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość 

w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro, czyli 9.578.000 zł,

c)  przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych 

za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 

5.000.000 euro, czyli 19.156.000 zł.

Kwoty wyrażone w euro przeliczono według średniego kursu NBP ustalonego 

na dzień 31 grudnia 2006 r., który zgodnie z tabelą nr 252/A/NBP/2006 z dnia 29 grud-

nia 2006 r. wynosił 3,8312 zł/euro.

Dorota Przybyszewska

K

apitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien wynosić co 

najmniej 50.000 złotych, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 

50 złotych. Kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością można 

podwyższyć przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (fun-

duszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego 

ze środków spółki). Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania tego 

zdarzenia do rejestru sądowego (art. 262 § 4 Kodeksu spółek handlowych – Dz. U. z 2000 r. 

nr 94, poz. 1037 ze zm.).

W przypadku spółek z o.o. ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń w tym 

zakresie. Natomiast w spółkach akcyjnych K.s.h. określa zasady podwyższania kapitału 

zakładowego ze środków własnych. Zgodnie z tymi przepisami walne zgromadzenie tych 

spółek może podwyższyć kapitał zakładowy przeznaczając na ten cel środki własne spół-

ki, tj. kapitał rezerwowy i zapasowy utworzone z czystego zysku. Jednak w art. 442 § 1 

uczyniono zastrzeżenie, zgodnie z którym należy pozostawić taką część kapitałów, jaka 

odpowiada niepokrytym stratom oraz akcjom własnym. Wyłączono tym samym możliwość 

podwyższania kapitału zakładowego z kapitału zapasowego przeznaczonego na pokrycie 

strat bilansowych.

W celu podwyższenia kapitału zakładowego wspólnicy spółki z o.o. obowiązani są podjąć 

uchwałę w sprawie zmiany umowy spółki wraz ze wskazaniem z jakich środków powinno 

nastąpić podwyższenie kapitału podstawowego.

Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych, np. z zysku za ostatni rok 

obrotowy bądź z kapitałów własnych, np. z rezerwowego lub zapasowego, rodzi u wspól-

ników spółki – zarówno tych, którzy są osobami fizycznymi, jak i tych, którzy są osobami 

prawnymi – obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Przekazana bowiem kwota z kapi-

tału rezerwowego na kapitał zakładowy jest dla wspólników przysporzeniem majątkowym, 

który – na mocy art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) 

oraz art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) – stanowi 

przychód z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej.

Dochody te podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym. 

Płatnikiem tego podatku jest spółka, w której dokonano podwyższenia kapitału zakłado-

wego – w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego 

o dokonaniu wpisu o podwyższeniu tego kapitału (art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o pdop oraz 

art. 41 ust. 1 i 5 ustawy o pdof).

Należy dodać, że od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległy zasady opodatkowania przycho-

dów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych uzyskiwanych przez polskie podmioty. 

Dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego oraz dochód stanowiący 

równowartość kwot przekazanych na ten kapitał z innych kapitałów spółki z o.o. może być 

zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 22 

ust. 4 ustawy o pdop.

Ze zmianą umowy spółki wiąże się z kolei konieczność poniesienia przez jednostkę 

dodatkowego wydatku, jakim jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Wynika to 

z treści przepisu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. nr 41, 

poz. 399 ze zm.), na mocy którego podatkowi temu podlegają umowy spółki i ich zmiany, 

jeśli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem (art. 1 ust. 1 

pkt 2 ww. ustawy). Podstawą opodatkowania jest wartość, o którą powiększa się kapitał 

zakładowy. Oprócz podatku od czynności cywilnoprawnych na spółce ciąży obowiązek 

uiszczenia dodatkowych opłat związanych ze zmianą umowy spółki. Są to opłata notarial-

na dotycząca samej zmiany umowy spółki, a także opłata sądowa związana ze złożeniem 

wniosku o wpis zmiany wysokości kapitału zakładowego w rejestrze sądowym.

Wymienione obowiązkowe opłaty oraz podatek od czynności cywilnoprawnych pod-

legają zaliczeniu do kosztów działalności operacyjnej spółki w dacie ich poniesienia, 

następującym zapisem:

Wn konto 40

 „Koszty według rodzajów” (w analityce: Podatki i opłaty) lub konto 

zespołu 5,

Ma konto 10

 „Kasa” lub konto 13 „Rachunek bieżący”.

Ewidencja w księgach rachunkowych podwyższenia kapitału zakładowego z zysku netto 

za 2006 r. oraz ze środków zgromadzonych w poprzednich latach na kapitale rezerwowym 

może przebiegać w sposób przedstawiony w poniższym przykładzie.

Przykład

Założenia

1. Zgromadzeniewspólnikówpodjęłouchwałęopodwyższeniukapitałuzakładowego

zkwoty100.000złdokwoty150.000zł,przeznaczającnatencel:

a)zysknettoza2006r.:20.000zł,

b) środkikapitałurezerwowego:30.000zł(kapitałrezerwowywynosi90.000zł).

2. Udziałowcyokreśliliwuchwale,żezryczałtowanypodatekdochodowyzostaniepo-

krytyzkapitałurezerwowego.

3. Ustaleniezryczałtowanegopodatkudochodowego:

- podstawaopodatkowania:(50.000zł×100):(100–19)=61.728zł,

- wysokośćpodatkuwynosi:61.728zł×19%=11.728zł(pozaokrągleniudopełnych

złotych).

Dekretacja

1)  PK – uchwała zgromadzenia wspólników o podwyższeniu

kapitału zakładowego:

a)  z zysku netto za 2006 r. 

20.000 zł

Wn konto 82

 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

Ma konto 24

 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Imienne konta wspólników),

b)  ze środków kapitału rezerwowego

(30.000 zł + 11.728 zł) = 

41.728 zł

Wn konto 81-2

 „Kapitał rezerwowy”,

Ma konto 24

 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Imienne konta wspólników).

2)  PK – podwyższenie kapitału zakładowego z chwilą wpisu podwyższenia

do rejestru sądowego:

a) kwota podwyższająca kapitał zakładowy 

50.000 zł

Ma konto 80

 „Kapitał zakładowy”,

b)  zryczałtowany podatek dochodowy 

11.728 zł

Ma konto 22

 „Rozrachunki publicznoprawne”

(w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym),

c)  kwota ogółem 

61.728 zł

Wn konto 24

 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Imienne konta wspólników).

3)  WB – zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego

na konto urzędu skarbowego: 

11.728 zł

Wn konto 22

 „Rozrachunki publicznoprawne”

(w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym),

Ma konto 13

 „Rachunek bieżący”.

Księgowania

Konto 13

 „Rachu-

nek bieżący”

Konto 22

 „Rozrachun-

ki publicznoprawne” 

(w analityce: Rozrachunki 

z urzędem skarbowym)

Konto 24

 „Pozo-

stałe rozrachunki” 

(w analityce: Imienne 

konta wspólników)

   S.p.)  X

  11.728  (3

  3)  11.728   11.728  (2b    2c) 61.728   20.000  (1a
 

  11.728   11.728

  41.728  (1b

 

 61.728   61.728

Konto 80

 „Kapi-

tał zakładowy” 

Konto 81-2

 „Kapi-

tał rezerwowy” 

Konto 82

 „Rozliczenie 

wyniku finansowego”

 100.000  (S.p.   1b) 41.728   90.000  (S.p.   1a) 20.000   20.000  (S.p.
  50.000  (2a

  48.272  (S.k.  

 20.000   20.000

 150.000  (S.k.

Ewa Gruchot

Podwyższenie kapitału zakładowego – 

ujęcie w księgach rachunkowych

Czy wspólnota mieszkaniowa może prowadzić 

księgę podatkową?

Wspólnota mieszkaniowa jest obowiązana prowadzić pozaksięgową 

ewidencję kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uisz-

czanych na pokrycie tych kosztów. Czy można tę ewidencję prowadzić 

w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów?

Nie

. Wspólnota mieszkaniowa jako jednostka organizacyjna nieposiadająca osobo-

wości prawnej objęta jest przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób praw-

nych. Natomiast podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą prowadzić podatnicy 

podatku dochodowego od osób fizycznych. Więcej na ten temat pisaliśmy w Gazecie 

Podatkowej nr 32 z dnia 19 kwietnia 2007 r.