Strona 1
www.sgk.gofin.pl
2010-12-08 08:57:56
http://www.sgk.gofin.pl/11,2320,124198,eksport-towarow-ujecie-w-ksiegach-rachunko...
Różnice kursowe w księgach rachunkowych
Dodatek do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości
nr
10
z dnia 2010-08-01
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., www.sgk.gofin.pl
Eksport towarów - uj
ę
cie w ksi
ę
gach rachunkowych
2.1. Eksport w
ś
wietle przepisów o VAT
Podpisali
ś
my z kontrahentem z Rosji umow
ę
sprzeda
ż
y naszych towarów. Dostaw
ę
towarów b
ę
dziemy zleca
ć
firmie transportowej. Umowa przewiduje równie
ż
mo
ż
liwo
ść
odbioru towaru z naszego magazynu bezpo
ś
rednio
przez nabywc
ę
. Prosimy o omówienie sprzeda
ż
y eksportowej oraz przedstawienie ewidencji ksi
ę
gowej na
przykładach liczbowych.
W
ś
wietle art. 2 pkt 8 lit. a) i b) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze
zm.), dalej zwanej ustaw
ą
o VAT, przez eksport towarów rozumie si
ę
potwierdzony przez urz
ą
d celny okre
ś
lony
w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynno
ś
ci okre
ś
lonych
w art. 7 ustawy o VAT (czyli zarówno odpłatna dostawa towarów, jak i dostawa z ni
ą
zrównana, np. darowizna towarów),
je
ż
eli wywóz jest dokonany przez:
dostawc
ę
lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpo
ś
redni), lub
nabywc
ę
maj
ą
cego siedzib
ę
poza terytorium kraju, lub na jego rzecz (tzw. eksport po
ś
redni).
Kiedy powstaje obowi
ą
zek podatkowy przy eksporcie towarów?
W eksporcie towarów obowi
ą
zuj
ą
ogólne zasady dotycz
ą
ce momentu powstania obowi
ą
zku podatkowego. Obowi
ą
zek
podatkowy powstaje - w my
ś
l art. 19 ust. 1 ustawy o VAT - z chwil
ą
wydania towaru. Je
ż
eli jednak podatnik wysyła towar
nabywcy lub wskazanej przez niego osobie trzeciej, obowi
ą
zek podatkowy powstaje z chwil
ą
wydania towaru jednej
z tych osób. Z kolei, jak stanowi art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, gdy dostawa towaru powinna by
ć
potwierdzona faktur
ą
(a
tak jest w przypadku eksportu towarów), obowi
ą
zek podatkowy powstaje z chwil
ą
wystawienia faktury, nie pó
ź
niej
jednak ni
ż
w 7. dniu, licz
ą
c od dnia wydania towaru.
Jakie warunki musz
ą
zosta
ć
spełnione, aby wyst
ą
pił eksport towarów opodatkowany stawk
ą
0%?
Stosownie do art. 41 ust. 4 ustawy o VAT, w eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. a), tj. eksporcie
bezpo
ś
rednim, stawka podatku wynosi 0%. Jednak warunkiem jej stosowania jest, aby podatnik przed upływem terminu
do zło
ż
enia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzaj
ą
cy wywóz towaru poza
terytorium Wspólnoty (art. 41 ust. 6 ustawy o VAT). Je
ż
eli podatnik nie posiada tego potwierdzenia, mo
ż
e wykaza
ć
sprzeda
ż
eksportow
ą
z zastosowaniem stawki podatku 0% w rozliczeniu za okres nast
ę
pny, pod warunkiem jednak,
ż
e
otrzyma dokument potwierdzaj
ą
cy wywóz towaru przed zło
ż
eniem deklaracji podatkowej za ten nast
ę
pny okres (art. 41
ust. 7 ustawy o VAT). W przypadku za
ś
nieotrzymania tego dokumentu równie
ż
we wspomnianym terminie, nale
ż
y
zastosowa
ć
stawki wła
ś
ciwe dla dostawy danego towaru na terytorium kraju. Mo
ż
liwo
ść
stosowania art. 41 ust. 7 ustawy
o VAT została ograniczona przez art. 41 ust. 8 ustawy o VAT do przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny
potwierdzaj
ą
cy procedur
ę
wywozu. Zatem przesuni
ę
cie rozliczenia dostawy eksportowej do nast
ę
pnego miesi
ą
ca po
jego dostawie mo
ż
liwe jest wył
ą
cznie pod warunkiem posiadania dokumentu celnego potwierdzaj
ą
cego rozpocz
ę
cie
procedury wywozu. W przeciwnym razie podatnik nie ma mo
ż
liwo
ś
ci przesuni
ę
cia terminu rozliczenia VAT na nast
ę
pny
okres rozliczeniowy. W takiej sytuacji - przy braku potwierdzenia eksportu - musi ju
ż
w miesi
ą
cu wydania towaru b
ą
d
ź
wystawienia faktury zadeklarowa
ć
sprzeda
ż
ze stawkami krajowymi.
Strona 2
www.sgk.gofin.pl
2010-12-08 08:57:56
http://www.sgk.gofin.pl/11,2320,124198,eksport-towarow-ujecie-w-ksiegach-rachunko...
Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzaj
ą
cego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty w terminie
pó
ź
niejszym ni
ż
ww. upowa
ż
nia podatnika do dokonania korekty podatku nale
ż
nego w rozliczeniu za okres
rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument (art. 41 ust. 9 ustawy o VAT). Oznacza to, i
ż
korekty tej
dokonuje si
ę
na bie
żą
co i nie trzeba korygowa
ć
tej deklaracji, w której wykazana została ta dostawa jako sprzeda
ż
krajowa.
Przepisy art. 41 ust. 4 i 5 ustawy o VAT stosuje si
ę
odpowiednio w eksporcie po
ś
rednim, je
ż
eli podatnik przed upływem
terminu do zło
ż
enia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, posiada kopie
dokumentu, w którym urz
ą
d celny okre
ś
lony w przepisach celnych potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium
Wspólnoty (art. 41 ust. 11 ustawy o VAT). Z kopii dokumentu musi wynika
ć
to
ż
samo
ść
towaru b
ę
d
ą
cego przedmiotem
dostawy i wywozu. Przepisy art. 41 ust. 7 i 9 ustawy o VAT stosuje si
ę
odpowiednio.
Jak ustali
ć
kwot
ę
podatku w przypadku braku w okre
ś
lonym terminie dokumentów potwierdzaj
ą
cych wywóz
towarów? Czy kwota wykazana w fakturze dla klienta jest kwot
ą
brutto, czy netto?
Ustawa o VAT nie reguluje kwestii opisanej w pytaniu. Ustawodawca okre
ś
lił jednak,
ż
e w takim przypadku
zastosowanie maj
ą
stawki wła
ś
ciwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. Mo
ż
e to sugerowa
ć
,
ż
e równie
ż
podstaw
ę
opodatkowania nale
ż
y ustali
ć
zgodnie z zasadami krajowymi.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstaw
ą
opodatkowania jest obrót. Obrotem natomiast jest kwota nale
ż
na
z tytułu sprzeda
ż
y, pomniejszona o kwot
ę
nale
ż
nego podatku. Kwota nale
ż
na obejmuje cało
ść ś
wiadczenia nale
ż
nego
od nabywcy. Obrót zwi
ę
ksza si
ę
o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, maj
ą
ce
bezpo
ś
redni wpływ na cen
ę
(kwot
ę
nale
ż
n
ą
) towarów dostarczanych lub usług
ś
wiadczonych przez podatnika,
pomniejszone o kwot
ę
nale
ż
nego podatku. Stosuj
ą
c tak
ą
definicj
ę
obrotu nale
ż
ałoby przyj
ąć
,
ż
e kwota nale
ż
na z tytułu
eksportu jest kwot
ą
brutto, a podatek nale
ż
y wyliczy
ć
metod
ą
„w stu”.
2.2. Zasady wyceny przychodu z transakcji eksportowej
Jaki kurs walut zastosowa
ć
do wyceny eksportu towaru?
Dla celów VAT kwoty wykazane w walucie obcej przelicza si
ę
na złote według kursu
ś
redniego danej waluty obcej
ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzie
ń
roboczy poprzedzaj
ą
cy dzie
ń
powstania obowi
ą
zku
podatkowego (art. 31a ustawy o VAT).
Natomiast dla celów podatku dochodowego przychody w walutach obcych przelicza si
ę
na złote według kursu
ś
redniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj
ą
cego dzie
ń
uzyskania przychodów. Za
dzie
ń
uzyskania przychodów uwa
ż
a si
ę
dzie
ń
wydania rzeczy, nie pó
ź
niej ni
ż
dzie
ń
:
wystawienia faktury albo
uregulowania nale
ż
no
ś
ci.
Równie
ż
dla celów bilansowych do wyceny przychodu z tytułu sprzeda
ż
y eksportowej stosuje si
ę
kurs
ś
redni ogłoszony
przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj
ą
cego dzie
ń
uzyskania przychodu (por. art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy
o rachunkowo
ś
ci).
Je
ż
eli podatnik wystawi faktur
ę
eksportow
ą
w dniu wydania towaru, data wystawienia tego dokumentu przes
ą
dzi o powstaniu
obowi
ą
zku podatkowego w VAT oraz o powstaniu przychodu podatkowego i bilansowego (je
ż
eli do tego dnia nie otrzymano
zapłaty). Wówczas mo
ż
liwe b
ę
dzie zastosowanie jednakowego kursu walut dla celów VAT, podatku dochodowego i celów
bilansowych. B
ę
dzie to
ś
redni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj
ą
cego dzie
ń
wystawienia faktury.
2.3. Ewidencja ksi
ę
gowa eksportu towarów
Strona 3
www.sgk.gofin.pl
2010-12-08 08:57:56
http://www.sgk.gofin.pl/11,2320,124198,eksport-towarow-ujecie-w-ksiegach-rachunko...
Czy opodatkowanie eksportu b
ę
dzie miało wpływ na ewidencj
ę
ksi
ę
gow
ą
?
Tak. W tym przypadku w ewidencji analitycznej dokonuje si
ę
korekty sprzeda
ż
y eksportowej na rzecz sprzeda
ż
y
krajowej z jednoczesnym wykazaniem VAT nale
ż
nego. Korekta ta polega na wyksi
ę
gowaniu sprzeda
ż
y eksportowej
w warto
ś
ci nale
ż
nej z tytułu sprzeda
ż
y i zarachowaniu sprzeda
ż
y krajowej w wysoko
ś
ci pomniejszonej o VAT -
z równoczesnym zaksi
ę
gowaniem kwoty podatku na koncie rozlicze
ń
publicznoprawnych. Z chwil
ą
otrzymania
dokumentów wywozowych podatnik dokonuje odwrotnego przeksi
ę
gowania przychodów ze sprzeda
ż
y w ramach kont
analitycznych, jednocze
ś
nie koryguj
ą
c kwot
ę
VAT nale
ż
nego.
Uj
ę
cie w ksi
ę
gach rachunkowych transakcji eksportu mo
ż
e przebiega
ć
w sposób przedstawiony na przykładzie.
Przykład
I. Zało
ż
enia:
1. Spółka z o.o. 25 maja 2010 r. sprzedała towar firmie z Rosji. W tym te
ż
dniu wystawiła faktur
ę
na kwot
ę
:
20.000 USD. Kurs
ś
redni NBP z 24 maja 2010 r. wynosił: 3,2742 zł/USD (kurs przykładowy).
2. Dokument potwierdzaj
ą
cy wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty dotarł do spółki 27 lipca 2010 r., tj. po
terminie zło
ż
enia deklaracji za miesi
ą
c nast
ę
puj
ą
cy po miesi
ą
cu dokonania eksportu. VAT nale
ż
ny, który
spółka jest zobowi
ą
zana naliczy
ć
i odprowadzi
ć
do urz
ę
du skarbowego za czerwiec 2010 r., wynosił: [(20.000
USD × 3,2742 zł/USD) × 22/122] = 11.808,59 zł.
II. Dekretacja:
Opis operacji
Kwota
Konto
Wn
Ma
1. Faktura eksportowa: (20.000 USD × 3,2742 zł/USD) =
65.484,00 zł
20
73-0/1
2. PK - korekta sprzeda
ż
y eksportowej ze wzgl
ę
du na fakt, i
ż
spółka nie spełniła warunków do zastosowania 0% stawki VAT:
a) korekta przychodu ze sprzeda
ż
y
65.484,00 zł
73-0/1
73-0/2
b) VAT nale
ż
ny: (65.484,00 zł × 22/122) =
11.808,59 zł
73-0/2
22-2
3. PK - otrzymanie dokumentów uprawniaj
ą
cych
do zastosowania 0% stawki VAT - przywrócenie pierwotnej
kwoty sprzeda
ż
y:
a) korekta przychodów ze sprzeda
ż
y
65.484,00 zł
73-0/2
73-0/1
b) zmniejszenie podatku nale
ż
nego
11.808,59 zł
22-2
73-0/2
III. Ksi
ę
gowania: