Oparzenia termiczne - postępowanie pielęgniarskie po przyjęciu
chorego oparzonego do szpitala
Oparzenie termiczne
to uszkodzenie ciała - zmiany powłok skórnych lub tkanek
wewnętrznych, których przyczyną jest działanie wysokiej temperatury. Źródłem
oparzenia termicznego dzieci są najczęściej: gorące płyny - mleko, woda, zupa;
para wodna - czajniki, garnki; bezpośredni kontakt z rozgrzanym przedmiotem -
żelazko, grzejnik, grzałka, pogrzebacz, fajerka, pokrywka; lub rzadziej
bezpośredni
kontakt z płomieniem.
Objawy oparzenia termicznego:
•
rumień (zaczerwienienie skóry),
•
ból,
•
obrzęk,
•
pęcherze,
•
wstrząs (przy rozległych oparzeniach),
•
duszność, kaszel, trudności w oddychaniu (przy oparzeniach dróg
oddechowych),
•
utrata przytomności.
Postępowanie przy oparzeniach termicznych
•
jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce,
•
w trakcie schładzania usunąć odzież poprzez rozcięcie,
•
w trakcie schładzania usunąć pierścionki, kolczyki, itp.,
•
po zakończeniu schładzania rany oparzeniowe osłonić opatrunkiem
jałowym lub hydrożelowym, schładzającym,
•
w miarę możliwości unieruchomić i unieść oparzoną część ciała,
•
w przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu - blada spocona skóra,
szybkie tętno, pobudzenie psychoruchowe - należy chorego ułożyć w
pozycji na wznak z uniesionymi kończynami dolnymi,
•
zapewnić komfort cieplny,
•
oparzonego należy chronić przed urazami wtórnymi,
Przy lekkim oparzeniu zwykle oparzone miejsce chłodzimy powietrzem.
Najlepszą substancją nadająca się do schładzania jest woda. Zalety schładzania
wodą: działanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe, zmniejszenie się
głębokości oparzenia, usunięcie czynnika powodującego oparzenie (także w
oparzeniach chemicznych).
Schładzanie miejsc oparzonych można prowadzić polewając je strumieniem
bieżącej wody, najlepiej o temperaturze ok. 20 stopni C do około 20 minut, a
najlepiej do momentu ustąpienia bólu. W razie braku dostępu do bieżącej wody
rany schładzać można również przez zanurzenie w pojemniku z wodą lub inną
cieczą nieagresywną (mleko, piwo). W przypadku dostępności wyłącznie
płynów zimnych schładzać tylko do momentu ustąpienia bólu. W razie powrotu
dolegliwości bólowych ponownie rozpocząć schładzanie. W niskiej
temperaturze otoczenia zabezpieczyć poszkodowanego przed nadmierną utratą
ciepła. Po schłodzeniu wodą (lub przy braku dostępu do wody i posiadaniu
odpowiednio wyposażonej apteczki) można zastosować hydrożelowe opatrunki
schładzające
Zasady postępowania po przyjęciu chorego oparzonego do szpitala.
1.Badanie lekarskie.
Ocena rozległości oparzenia.
Chorego po przyjęciu w oddział umieszcza się w sali opatrunkowej lub
operacyjnej. Jeśli nie stwierdza się objawów ostrego niedotlenienia w
wyniku oparzenia
( sinica, zaburzenia oddychania, zaburzenia świadomości), należy
zebrać wywiad dotyczący rodzaju, czasu i miejsca wypadku,
charakteru oparzenia (oparzenie termiczne, chemiczne, elektryczne),
przebytych uprzednio chorób, które mogą mieć znaczenie w okresie
leczenia (cukrzyca, odczyny uczuleniowe), oraz przeprowadzić
dokładne badanie lekarskie, ocenianie rozległości oparzenia.
2.Podanie leków przeciwbólowych.
Każdy oparzony wymaga podawania leku przeciwbólowego. Należy
upewnić się, czy nie podano mu takiego leku na miejscu wypadku.
Najskuteczniej działa niewielka dawka morfiny podawana dożylnie.
Najczęstszym błędem jest podawanie leków przeciwbólowych
domięśniowo. U oparzonych w okresie wstrząsu przepływ tkankowy
jest mały co upośledza wchłanianie leku.
3.Zapewnienie stałego dostępu do układu naczyniowego
.
Rozpoczęcie leczenia płynami. W przypadku oparzeń obejmujących
ponad 20% powierzchni ciała należy wprowadzić do żyły cewnik na
stałe. Pobieramy też krew w celu oznaczenia grupy krwi, morfologii i
hematokrytu, stężenia elektrolitów i mocznika w surowicy krwi.
4.Wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego
.
We wszystkich przypadkach oparzeń przekraczających 25%
powierzchni ciała oraz zawsze w przypadku oparzenia okolicy krocza
należy wprowadzić do pęcherza moczowego cewnik, pozostawiając go
przez pewien okres. Umożliwia to pomiar ilości wydzielanego moczu
w odstępach 1-2 godzinnych, co jest najlepszym wskaźnikiem
prawidłowości postępowania w okresie wstrząsu oparzeniowego.
5.Podanie surowicy przeciwtężcowej
.
Każdy chory po oparzeniu powinien otrzymać surowicę
przeciwtężcową w dawce 3000j. oraz dawkę przypominającą
anatoksyny tężcowej.
6.Wprowadzenie do żołądka zgłębnika.
Jeżeli chory wymiotuje lub ma wzdęcia, należy wprowadzić do
żołądka zgłębnik w celu odsysania treści żołądkowej.
U chorych z rozległymi, głębokimi oparzeniami rozwija się czasem
niedrożność porażenna.
7.Leczenie miejscowe rany oparzeniowej
.
Bez względu na projektowany sposób leczenia ( leczenie metodą
otwartą lub pod opatrunkiem) powierzchnię oparzenia należy
dokładnie oczyścić. Usuwa się luźno leżące fragmenty skóry, ranę
płucze się fizjologicznym roztworem chlorku sodowego lub zwykłą
wodą . Bardzo duże pęcherze przekłuwa się nie zdejmując naskórka,
mniejsze pozostawia się nienaruszone. W niektórych przypadkach
oparzeń chemiczno- termicznych, np. lepikiem niepotrzebne jest zbyt
dokładne oczyszczanie gdyż prowadzi do większego uszkodzenia
skóry.