Zdrowie publiczne :
organizacja ochrony
zdrowia.
dr med. Jacek PERLIC
SKI
Cele kształcenia:
- zapoznanie studentów z aktualnymi
problemami zdrowia publicznego w Polsce i
na świecie
- zapoznanie z założeniami polityki zdrowotnej
i społecznej kraju
- przedstawienie funkcjonowania systemu
opieki zdrowotnej w Polsce
- przygotowanie pielęgniarki-licencjata do
sprawnego funkcjonowania w podsystemie
pielęgniarstwa
Liczba godzin dydaktycznych:
- wykłady  15h
- ćwiczenia  15h
Metody kształcenia:
Wykład, ćwiczenia seminaryjne.
Forma i warunki zaliczenia:
Zaliczenie z ocenÄ…. PodstawÄ… zaliczenia
samodzielnie przygotowany krótki referat
problemowy z jednego z zagadnień
poruszanych na zajęciach
Treści kształcenia:
1. Systemy opieki zdrowotnej  struktura organizacyjna,
cele i zadania.
2. y
ródła finansowania opieki zdrowotnej.
3. System ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce:
- podstawowa opieka zdrowotna
- stacjonarne zakłady opieki zdrowotnej
- pomoc doraz
na
- ambulatoryjne lecznictwo specjalistyczne
- opieka nad matkÄ… i dzieckiem, uczniem, pracownikiem,
człowiekiem chorym psychicznie,
- nadzór sanitarno-epidemiologiczny
- lecznictwo uzdrowiskowo- sanatoryjne
- rehabilitacja medyczna i zawodowa
- transport sanitarny
- służba krwi
4. Polityka zdrowotna w Polsce
5. Zdrowie publiczne w strategiach wybranych
organizacji międzynarodowych (WHO, FAO,
Rada Europy)
6. Polityka zdrowotna Unii Europejskiej
7. Wybrane modele systemów opieki
zdrowotnej.
8. Rynek usług zdrowotnych.
Zalecana literatura:
Zalecana literatura:
- Czupryna A. , Poz
dzioch S.,
WÅ‚odarczyk W.C. : Zdrowie publiczne.
Wyd. Vesalius . Kraków 2001.
- Dercz M., Izdebski M. : Organizacja
ochrony zdrowia w Rzeczypospolitej
Polskiej. Pol. Wyd. Prawnicze.
Warszawa-Poznań 2001.
- Czasopisma: Zdrowie i zarzÄ…dzanie.
Antidotum. Służba zdrowia.
System zdrowotny
WHO:
.. Zawierający wszystkie aktywności, których
pierwotnym celem jest promowanie,
odtwarzanie i utrzymywanie zdrowia ...
...obejmuje wszystkie organizacje, instytucje
i zasoby, które są przeznaczone na
działania zdrowotne ...
Funkcje:
Funkcje:
" udzielanie świadczeń
" inwestycje (pozyskiwanie zasobów)
" finansowanie
" właściwe zarządzanie
Pozyskiwanie zasobów
(z
ródła finansowania):
DOBROWOLNE I PRZYMUSOWE
Dotacje
Społeczne ubezpieczenia
Prywatne ubezpieczenia
Bezpośrednie opłaty ponoszone w
momencie korzystania
Ogólne podatki
Cechy ogólne systemu:
Pre  payment (finansowanie przed
korzystaniem)
Rozkładanie ryzyka
Przymus uczestnictwa
Solidarność społeczna
Polityka zdrowotna
Uczestnicy
Pacjenci Wytwórcy usług
(konsumenci)
PÅ‚atnik  trzeciej
RzÄ…d (podmiot
strony
regulujÄ…cy)
( budżet lub
ubezpieczyciel )
Modele systemów opieki
zdrowotnej:
Bezpośrednie opłaty wnoszone przez pacjenta
Dobrowolne ubezpieczenia umożliwiające zwrot
całości/części wydatków
Przymusowe ubezpieczenie umożliwiające zwrot
wydatków
Dobrowolne ubezpieczenie oparte na kontraktach
Przymusowe ubezpieczenie oparte na kontraktach
Dobrowolne ubezpieczenie w systemie
zintegrowanym
Przymusowe (publiczne/społeczne) ubezpieczenie
w systemie zintegrowanym
Model Bismarcka Beveridge`a USA
Ubezpieczenie Uniwersalna Ubezp. Dobrow.
Dostępność
Pomoc społeczna Dodatkowe ubezp. *) Programy dla > 65
Dodatkowa
Prywatne ubezp. PodnoszÄ…ce komfort i ubogich
dostępność
Regulacja Pełna Regulacja
Odpowiedzialność
państwa
Autonomiczne kasy Struktury adm. Autonomiczny ubezp
Organizacja
chorych i wytwórcy i zakłady
państwowej
*) federalne
Składki Podatki Składki *)podatki
Skąd środki
Odpłatność wg Odpłatność wg *)
Solidarność
dochodów, dochodów,
korzystanie wg korzystanie wg
potrzeb potrzeb
Szeroka Wybór jedynie lekarza Szeroki
Swoboda pacjenta
*) ograniczony
Punkty Lekarz : kapitacja Punkty
Finansowanie
Szpital : budżet
wytwórców
negocjacje polityka Umowy *) lobbing
Decyzje
zdrowotne
Polska  z
ródła środków:
Ogólne podatki  Ministerstwo Zdrowia,
organy administracji rzÄ…dowej/ samorzÄ…dowej
Dotacje  UE - inwestycje
Społeczne ubezpieczenia : NFZ
Prywatne ubezpieczenia  np.Falck,
SwissMed, ABC, LuxMed, EnelMed,
Amplico...
Bezpośrednie opłaty ponoszone w
momencie korzystania  wizyty prywatne
Ministerstwo Zdrowia
1) Gabinet Polityczny Ministra;
2) Biuro Ministra;
3) Departament Polityki Zdrowotnej;
4) Departament Zdrowia Publicznego;
5) Departament Polityki Lekowej;
6) Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego;
7) Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
8) Departament Organizacji Ochrony Zdrowia;
9) Departament Dialogu Społecznego;
10) Departament Nadzoru i Kontroli;
11) Departament Integracji Europejskiej i Współpracy z Zagranicą;
12) Departament Budżetu, Finansów i Inwestycji;
13) Departament Prawny;
14) Departament Spraw Obronnych;
15) Biuro Akredytacji;
16) Biuro Rady Naukowej;
17) Biuro Prasy i Promocji;
18) Biuro Dyrektora Generalnego;
19) Biuro Kadr;
20) Biuro Administracyjno-Gospodarcze;
21) Samodzielny Wydział Ochrony Informacji Niejawnych;
Dział zdrowie obejmuje sprawy:
Dział zdrowie obejmuje sprawy:
1) ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej;
2) nadzoru nad produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi i
produktami biobójczymi oraz nad kosmetykami w zakresie
bezpieczeństwa zdrowia ludzi;
3) organizacji i nadzoru nad systemem Państwowe Ratownictwo
Medyczne;
4) zawodów medycznych;
5) warunków sanitarnych i nadzoru sanitarnego, z wyłączeniem nadzoru
nad żywnością objętego działem rolnictwo, koordynacji bezpieczeństwa
żywności, a w szczególności nadzoru nad jakością zdrowotną żywności w
procesie produkcji i w obrocie oraz materiałami i wyrobami
przeznaczonymi do kontaktu z żywnością;
6) organizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakresie wydawania
decyzji zezwalających na wprowadzanie do obrotu nowej żywności oraz
w zakresie wydawania zezwoleń na wprowadzanie do obrotu produktów
leczniczych;
7) lecznictwa uzdrowiskowego;
8) koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie
rzeczowych świadczeń leczniczych.
Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór nad:
Ò!Głównym Inspektorem Farmaceutycznym
Ò!Głównym Inspektorem Sanitarnym
Ò!Prezesem UrzÄ™du Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych
Działem administracji rządowej  zdrowie kieruje minister właściwy do
spraw zdrowia, który ponadto:
Ò!jest dysponentem części 46 budżetu paÅ„stwa,
Ò!koordynuje dziaÅ‚ania w zakresie zapewnienia bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ci
oraz
Ò!koordynuje dziaÅ‚ania w zakresie zapobiegania wystÄ…pieniu zagrożeÅ„
biologicznych, zwłaszcza spowodowanych działalnością o charakterze
terrorystycznym.
Samorząd województwa:
Organ założycielski SPZOZ
Utrzymywanie wojewódzkiego ośrodka
medycyny pracy
Wykonywanie zadań z zakresu:
- ochrony zdrowia psychicznego
- profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych
- ochrony przed następstwami używania
tytoniu
Wojewoda:
Wykonuje politykÄ™ rzÄ…du na obszarze
województwa (zapobieganie zagrożeniu
życia i zdrowia)
Zadania z zakresu inspekcji sanitarnej
(WIS)
Prowadzi rejestr zakładów opieki
zdrowotnej i wojewódzki rejestr usług
medycznych
Powołuje konsultantów wojewódzkich
Powiat (gmina):
Organ założycielski SPZOZ
Dofinansowywanie zadań związanych z rehabilitacją
zawodową osób niepełnosprawnych
Zapewnienie usług w DPS
Tworzenie planu zabezpieczenia medycznych
działań ratowniczych
Ustalenie rozkładu godzin pracy aptek
Wykonywanie zadań z zakresu:
- ochrony zdrowia psychicznego
- profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
- ochrony przed następstwami używania tytoniu
- inspekcji sanitarnej (PIS)
Świadczenia opieki zdrowotnej przysługują wszystkim
Świadczenia opieki zdrowotnej przysługują wszystkim
obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, na zasadach
obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, na zasadach
określonych w ustawie zdrowotnej.
określonych w ustawie zdrowotnej.
KTO PA
ACI?
KTO PA
ACI?
FZ
FZ
przypadku osób ubezpieczonych
przypadku osób ubezpieczonych
osoby, za które odprowadzane są składki na ubezpieczenie zdrowotne,
osoby, za które odprowadzane są składki na ubezpieczenie zdrowotne,
same opłacające składkę,
same opłacające składkę,
osoby objęte ubezpieczeniem dobrowolnym,
osoby objęte ubezpieczeniem dobrowolnym,
Budżet państwa
Budżet państwa
w przypadku osób innych niż ubezpieczone
w przypadku osób innych niż ubezpieczone
Obywatel
Obywatel
- za orzeczenia potrzebne do uzyskania prawa jazdy i inne
- za orzeczenia potrzebne do uzyskania prawa jazdy i inne
zaświadczenia lekarskie wydawane na nasze życzenie, za wyjątkiem
zaświadczenia lekarskie wydawane na nasze życzenie, za wyjątkiem
zaświadczeń potrzebnych do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego albo
zaświadczeń potrzebnych do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego albo
świadczenia z pomocy społecznej
świadczenia z pomocy społecznej
- za świadczenia znajdujące się w wykazie stanowiącym załącznik
- za świadczenia znajdujące się w wykazie stanowiącym załącznik
do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych
ze środków publicznych
AKI DOKUMENT UBEZPIECZENIA
AKI DOKUMENT UBEZPIECZENIA
ocelowo ma to być Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
ocelowo ma to być Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
ziÅ› jest to:
ziÅ› jest to:


odcinek emerytury lub renty,
odcinek emerytury lub renty,


legitymacja studencka lub uczniowska,
legitymacja studencka lub uczniowska,


potwierdzenie przelewu składek (w przypadku osób pracujących
potwierdzenie przelewu składek (w przypadku osób pracujących
na własny rachunek i ubezpieczających się dobrowolnie, emerytów
na własny rachunek i ubezpieczających się dobrowolnie, emerytów
i rencistów)
i rencistów)
DZIE SI
LECZYĆ
DZIE SI
LECZYĆ
przychodniach, gabinetach i szpitalach, które mają podpisaną umowę
przychodniach, gabinetach i szpitalach, które mają podpisaną umowę
z Narodowym Funduszem Zdrowia. Powinno być na nich zamieszczone
z Narodowym Funduszem Zdrowia. Powinno być na nich zamieszczone
logo NFZ.
logo NFZ.
Deklaracja wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Deklaracja wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Deklaracja wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Deklaracja wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Deklaracja wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej.
Deklaracja wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej.
KIEROWANIE DO LEKARZA
KIEROWANIE DO LEKARZA
mbulatoryjne świadczenia specjalistyczne są udzielane na podstawie
mbulatoryjne świadczenia specjalistyczne są udzielane na podstawie
skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Mamy prawo wybrać
skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Mamy prawo wybrać
specjalistę spośród wszystkich, mających podpisaną umowę z NFZ.
specjalistę spośród wszystkich, mających podpisaną umowę z NFZ.
kierowanie to nie jest wymagane do:
kierowanie to nie jest wymagane do:
ginekologa i położnika,
ginekologa i położnika,
dentysty,
dentysty,
dermatologa,
dermatologa,
l
kierowanie nie jest również wymagane od osób:
kierowanie nie jest również wymagane od osób:
chorych na gruz
licÄ™,
chorych na gruz
licÄ™,
zakażonych wirusem HIV,
zakażonych wirusem HIV,
inwalidów wojennych i osób represjonowanych,
inwalidów wojennych i osób represjonowanych,
uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji
uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji
psychotropowych  w zakresie lecznictwa odwykowego.
psychotropowych  w zakresie lecznictwa odwykowego.
kierowanie potrzebne jest również do szpitala (od lekarza POZ bądz

kierowanie potrzebne jest również do szpitala (od lekarza POZ bądz

lekarza specjalisty) wyjąwszy wszystkie nagłe wypadki
lekarza specjalisty) wyjąwszy wszystkie nagłe wypadki
DOKUMENTACJA MEDYCZNA
DOKUMENTACJA MEDYCZNA
Pacjent ma prawo do swojej dokumentacji medycznej prowadzonej
Pacjent ma prawo do swojej dokumentacji medycznej prowadzonej
w zakładach opieki zdrowotnej.
w zakładach opieki zdrowotnej.
Na jego wniosek, bÄ…dz
na wniosek osoby upoważnionej przez pacjenta
Na jego wniosek, bÄ…dz
na wniosek osoby upoważnionej przez pacjenta
lub jego przedstawiciela ustawowego, dokumentacja powinna być
lub jego przedstawiciela ustawowego, dokumentacja powinna być
przekazana w postaci wyciÄ…gu, odpisu lub kopii, sporzÄ…dzanych na koszt
przekazana w postaci wyciÄ…gu, odpisu lub kopii, sporzÄ…dzanych na koszt
osoby występującej o nią.
osoby występującej o nią.
LISTA OCZEKUJ
CYCH
LISTA OCZEKUJ
CYCH
Åšwiadczenia opieki zdrowotnej w szpitalach i ambulatoriach udzielane sÄ…
Åšwiadczenia opieki zdrowotnej w szpitalach i ambulatoriach udzielane sÄ…
według kolejności zgłoszenia z uwzględnieniem zasady sprawiedliwego,
według kolejności zgłoszenia z uwzględnieniem zasady sprawiedliwego,
równego, niedyskryminującego i przejrzystego dostępu do świadczeń
równego, niedyskryminującego i przejrzystego dostępu do świadczeń
opieki zdrowotnej oraz zgodnie z kryteriami medycznymi określonymi
opieki zdrowotnej oraz zgodnie z kryteriami medycznymi określonymi
przez ministra zdrowia.
przez ministra zdrowia.
Świadczeniodawca informuje pisemnie o terminie udzielenia świadczenia
Świadczeniodawca informuje pisemnie o terminie udzielenia świadczenia
oraz uzasadnia przyczyny wyboru tego terminu.
oraz uzasadnia przyczyny wyboru tego terminu.
W razie zmiany stanu zdrowia, wskazującej na potrzebę wcześniejszego
W razie zmiany stanu zdrowia, wskazującej na potrzebę wcześniejszego
niż w ustalonym terminie udzielenia świadczenia, pacjent informuje
niż w ustalonym terminie udzielenia świadczenia, pacjent informuje
o tym świadczeniodawcę, który  jeśli to wynika z kryteriów
o tym świadczeniodawcę, który  jeśli to wynika z kryteriów
medycznych  koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia.
medycznych  koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia.
W celu otrzymania jednego świadczenia opieki zdrowotnej na podstawie
W celu otrzymania jednego świadczenia opieki zdrowotnej na podstawie
skierowania, pacjent może wpisać się na jedną listę oczekujących
skierowania, pacjent może wpisać się na jedną listę oczekujących
u jednego świadczeniodawcy.
u jednego świadczeniodawcy.
Lista oczekujących na udzielenie świadczenia stanowi integralną część
Lista oczekujących na udzielenie świadczenia stanowi integralną część
dokumentacji medycznej.
dokumentacji medycznej.
LEKI
LEKI
Pacjenci mogą otrzymać refundowane leki i wyroby medyczne
Pacjenci mogą otrzymać refundowane leki i wyroby medyczne
na podstawie recepty wystawionej przez lekarza lub felczera.
na podstawie recepty wystawionej przez lekarza lub felczera.
Leki refundowane z listy leków podstawowych są dostępne dla
Leki refundowane z listy leków podstawowych są dostępne dla
pacjentów po wniesieniu opłaty ryczałtowej  3,20 zł oraz z listy
pacjentów po wniesieniu opłaty ryczałtowej  3,20 zł oraz z listy
uzupełniającej po wniesieniu opłaty w wysokości 30% lub 50% ceny
uzupełniającej po wniesieniu opłaty w wysokości 30% lub 50% ceny
leku. W obu przypadkach obowiązuje limit ceny leku. Wśród leków
leku. W obu przypadkach obowiązuje limit ceny leku. Wśród leków
zawierających tę samą substancję czynną jest lek, którego cena jest
zawierających tę samą substancję czynną jest lek, którego cena jest
najniższa, i właśnie ten lek pacjent otrzyma bez dodatkowych dopłat.
najniższa, i właśnie ten lek pacjent otrzyma bez dodatkowych dopłat.
Pozostałe leki z danej grupy pacjent otrzyma dopłacając w 100%
Pozostałe leki z danej grupy pacjent otrzyma dopłacając w 100%
różnicę między ceną leku a limitem.
różnicę między ceną leku a limitem.
Lekarz, wystawiajÄ…c receptÄ™ dla inwalidy wojennego, inwalidy
Lekarz, wystawiajÄ…c receptÄ™ dla inwalidy wojennego, inwalidy
wojskowego, osoby represjonowanej, będzie zobowiązany do wpisania
wojskowego, osoby represjonowanej, będzie zobowiązany do wpisania
na recepcie (pod danymi pacjenta) także jego numer PESEL.
na recepcie (pod danymi pacjenta) także jego numer PESEL.
ecepta jest ważna przez 30 dni. Wyjątek stanowią jedynie:
ecepta jest ważna przez 30 dni. Wyjątek stanowią jedynie:
recepty na antybiotyki i recepty wystawione w ramach pomocy
recepty na antybiotyki i recepty wystawione w ramach pomocy
doraz
nej  7 dni,
doraz
nej  7 dni,
recepty na preparaty immunologiczne i leki sprowadzane z zagranicy,
recepty na preparaty immunologiczne i leki sprowadzane z zagranicy,
dla indywidualnych użytkowników  60 dni.
dla indywidualnych użytkowników  60 dni.
eżeli lekarz przepisał lek, którego cena przekracza limit refundacji,
eżeli lekarz przepisał lek, którego cena przekracza limit refundacji,
a preparat ten ma tańszy odpowiednik, aptekarz ma obowiązek
a preparat ten ma tańszy odpowiednik, aptekarz ma obowiązek
poinformować nas, że możemy wykupić tańszy lek. Nie dotyczy to
poinformować nas, że możemy wykupić tańszy lek. Nie dotyczy to
sytuacji, w której na recepcie jest adnotacja, że przepisanego leku nie
sytuacji, w której na recepcie jest adnotacja, że przepisanego leku nie
można zamienić na żaden inny.
można zamienić na żaden inny.
LECZENIE UZDROWISKOWE
LECZENIE UZDROWISKOWE
Na leczenie uzdrowiskowe skierowanie wystawia lekarz ubezpieczenia
Na leczenie uzdrowiskowe skierowanie wystawia lekarz ubezpieczenia
zdrowotnego. Skierowanie musi zostać potwierdzone w oddziale
zdrowotnego. Skierowanie musi zostać potwierdzone w oddziale
wojewódzkim Funduszu, właściwym dla pacjenta ze względu na jego
wojewódzkim Funduszu, właściwym dla pacjenta ze względu na jego
miejsce zamieszkania.
miejsce zamieszkania.
Koszty przejazdu do i z uzdrowiska, oraz częściowe zakwaterowania
Koszty przejazdu do i z uzdrowiska, oraz częściowe zakwaterowania
i wyżywienia ponosi pacjent. Opłaty w uzdrowisku nie dotyczą dzieci
i wyżywienia ponosi pacjent. Opłaty w uzdrowisku nie dotyczą dzieci
do 18 roku życia, a jeżeli nadal się kształcą, do 26 roku życia. Dzieci
do 18 roku życia, a jeżeli nadal się kształcą, do 26 roku życia. Dzieci
niepełnosprawne w znacznym stopniu  bez ograniczenia wieku.
niepełnosprawne w znacznym stopniu  bez ograniczenia wieku.