2011-11-09
Tkanka jest to zespół komórek o wspólnym
pochodzeniu i zbliżonej budowie, wyspecjalizowane do
określonych funkcji w organizmie.
TKANKI ROÅšLINNE
Roślinami naczyniowymi określa się wszystkie
paprotniki i rośliny nasienne (okrytonasienne i
nagonasienne). Tkanki tych roślin wykazują wysoki
stopień specjalizacji i zróżnicowania. Owe zróżnicowanie
nastąpiło w wyniku konieczności przystosowania się do
lądowego trybu życia.
Podział tkanek
Ze względu na zdolność komórek do podziałów:
" Twórcze  są to różnego rodzaju merystemy, tkanki o charakterze
embrionalnym, w których odbywają się regularne podziały
komórkowe
" Stałe  tkanki dojrzałe, których komórki są niezdolne do podziałów
Ze względu na złożoność budowy:
" Jednorodne  zbudowane z podobnych komórek, tworzących
zespoły
" Niejednorodne  zespoły różnych typów komórek, które stanowią
rozwojową całość i są przystosowane do pełnienia określonych
funkcji
Ze względu na pochodzenie:
" Pierwotne  powstające bezpośrednio z komórek zarodkowych;
" Wtórne  powstające w procesie odróżnicowania tkanek stałych;
Tkanki twórcze  merystematyczne
" Tkanki utworzone z komórek zdolnych do regularnych podziałów mitotycznych;
" Komórki o cienkich, pierwotnych ścianach, z dużymi, kulistymi i centralnie położonymi
jÄ…drami;
" Zawierają dużo cytoplazmy, nie posiadają natomiast wakuoli (bądz
też mają nieduże i
nieliczne);
" Funkcją tych komórek jest dzielenie się i różnicowanie, w następstwie czego powstają
tkanki wszystkich innych typów;
Merystemy " Pierwotne  powstają przez podziały zygoty i tworzą początkowo rozwijający się wielokomórkowy
zarodek;
" Wtórne  powstają z komórek tkanek stałych, w wyniku podziałów komórkowych prowadzących do ich
wstecznego przeobrażenia się w komórki embrionalne.
1
2011-11-09
Typy wzrostu roślin
Merystemy wierzchołkowe
" Nieograniczony i zlokalizowany (punktowy) - wierzchołki łodygi, korzenia;
" Ograniczony i dyfuzyjny (rozproszony; jak u zwierząt !)  zawiązki liści, kwiatów;
owoce; MERYSTEM
" Tworzą stożki wzrostu korzenia
WIERZCHOA
KOWY
i łodygi  zlokalizowane są więc P
DU
na szczycie rosnÄ…cej Å‚odygi i
LIŚĆ
korzenia;
" Zbudowane są z komórek
wrażliwych na uszkodzenia,
wobec czego chronione sÄ… w
Przyrost na grubość
korzeniu przez wielokomórkową
" Pierwotny  u wszystkich roślin tkankowych;
czapeczkÄ™, a w Å‚odydze przez
" Wtórny  głównie u dużych, trwałych, roślin lądowych, potrzebujących dodatkowych MERYSTEM
specjalnie ukształtowane liście
tkanek przewodzÄ…cych i wzmacniajÄ…cych; WIERZCHOA
KOWY
KORZENIA
okrywajÄ…ce;
" Dzięki tej tkance możliwy jest CZAPECZKA
przyrost na długość;
Merystemy interkalarne
Merystemy wierzchołkowe
" Rozmieszczone są wzdłuż łodygi w
tak zwanych węzłach. Tworzą się u
roślin, które szybko na szczycie łodygi
wytwarzajÄ… kwiaty lub kwiatostany, co
uniemożliwia przyrost łodygi w tym
KWIATOSTAN
miejscu. Można to zaobserwować u
niektórych roślin jednoliściennych, np.
traw czy turzyc;
1
" Tkanki te powodują przyrost pędu na
długość, tworząc tkanki stałe do góry i
w dół (przypomina to rozsuwanie
anteny radia samochodowego).
MERYSTEM
2
INTERKALARNY
STOŻEK WZROSTU KORZENIA STOŻEK WZROSTU A
ODYGI
1-merystem wierzchołkowy, 2-czapeczka
" Pierwotnym merystemem bocznym jest prakambium (pramiazga)
wytwarzająca u roślin nasiennych drewno i łyko pierwotne, dzięki czemu
" Merystem zarodkowy  z nich
możliwy jest niewielki przyrost na grubość;
zbudowane są zarodki roślin
" Merystem archesporialny (zarodnikotwórczy)  jego zasadnicza
znajdujÄ…ce siÄ™ w nasionach;
funkcja polega na mejotycznym tworzeniu haploidalnych zarodników,
" Ta tkanka daje poczÄ…tek
służących do rozmnażania bezpłciowego. Jest to jedyna tkanka twórcza,
niektórym innym tkankom
której aktywność nie wiąże się ze wzrostem, ale z reprodukcją
twórczym;
organizmu. Może być pochodzenia pierwotnego lub wtórnego.
TKANKA
MATERIAA
ZAPASOWY
ZARODNIKOTWÓRCZA
(ARCHESPOR)
ZARODEK
PRZEKRÓJ PRZEZ GA
ÓWK
PR
CIKA PRZEKRÓJ PODA
UŻNY
PRZEZ ZIARNIAK PSZENICY
2
2011-11-09
Merystemy wtórne - kallus Wtórne merystemy boczne
" Kallus (tkanka przyranna)  formowana jest w miejscu uszkodzenia rośliny
przez komórki znajdujące się w strefie przylegającej do zranienia. Komórki te
odróżnicowują się i dzielą mitotycznie, transportują też do strefy przyrannej
wielocukrowce i śluzy, dzięki czemu powstaje biaława narośl zwana kallusem. Merystemy te biorą udział we wtórnym przyroście
Zabliz
nia (zatyka) ona miejsce uszkodzenia. Tkanka ta odgrywa też dużą rolę
łodyg i korzeni na grubość. Do tkanek twórczych
przy zrastaniu się fragmentów dwu roślin podczas szczepienia  zabiegu
wtórnych zaliczamy:
stosowanego powszechnie w ogrodnictwie.
" Kambium czyli miazgę twórczą;
" Fellogen czyli miazgę korkotwórczą;
" OkolnicÄ™ czyli perycykl;
Wtórne merystemy boczne
Wtórne merystemy boczne
" Kambium najczęściej tworzy się w
postaci walca wzdłuż łodygi i
" Fellogen  powstaje najczęściej z komórek miękiszowych, pod pierwotną
1
korzenia, między łykiem i drewnem
tkanką okrywającą łodygi (skórką);
pierwotnym;
" Produkuje korek (fellem) odkładany na zewnątrz organu (ku jego
2
" Komórki tego marystemu
obwodowi), oraz fellodermę produkowaną do jego wnętrza;
produkują drewno wtórne do
środka walca i łyko wtórne (na
zewnÄ…trz walca);
3
1  Å‚yko,
4
2  skórka
3  kambium
4  drewno
5
5  rdzeń
LOKALIZACJA KAMBIUM W A
ODYDZE
ROÅšLINY OKRYTONASIENNEJ
Wtórne merystemy boczne
Okolnica (perycykl) - z niej powstajÄ… zawiÄ…zki korzeni bocznych
Tkanki stałe jednorodne
SKÓRKA
KORZENIA
KORA
PIERWOTNA
OKOLNICA
(PERYCYKL)
3
2011-11-09
Tkanka okrywająca żywa (skórka)
Tkanka okrywajÄ…ca
Epiderma
" Występuje na powierzchni roślin;
" Stanowi powierzchniową, jednowarstwową powłokę łodygi, liści i organów generatywnych;
" Zbudowana z żywych komórek, ściśle do siebie przylegających, pozbawionych chloroplastów;
Do tkanek tych należą:
" Jest wysycona kutynÄ…, pokryta nieprzepuszczalnÄ… warstwÄ… kutykuli. Warstwa kutykuli nie
przepuszcza powietrza i wody, aby roślina mogła przeprowadzać wymianę gazową i poprawnie
" Skórka  dzieląca się na:
fotosyntetyzować, w epidermie znajdują się aparaty szparkowe;
Øð EpidermÄ™ okrywajÄ…cÄ… pÄ™d;
" Epiderma chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz zapobiega nadmiernej utracie wody;
" Epiderma może być gładka, wtedy zazwyczaj posiada grube warstwy kutykuli lub może wytwarzać
Øð RyzodermÄ™ na korzeniu,
na swojej powierzchni rozmaite twory, takie jak: włoski i kolce;
" Hipoderma, skórnia  położona bezpośrednio pod skórką
i dodatkowo ochraniająca wnętrze pędu;
" Egzoderma, podskórnia  na starszych korzeniach
zastępuje skórkę;
" Peryderma, korkowica  na starszych łodygach zastępuje
skórkę;
" Martwica korkowa, korowina;
Tkanka okrywająca żywa (skórka)
Ryzoderma
" Jedna z tkanek okrywajÄ…cych pierwotnych;
Epiderma Ryzoderma
" Występuje w młodych partiach korzeni;
" Główną funkcją ryzodermy jest podbieranie wody i soli mineralnych z
gleby, a także w niewielkim stopniu wymiana gazowa;
" Tkanka ta jest tworzona przez jedną warstwę komórek o kształcie
prozenchymatycznym (wydłużonym), ściśle do siebie przylegających;
" Nie występują tu przestwory międzykomórkowe;
" Ściany komórkowe są pierwotne, nie pokrywa ich kutikula. Cytoplazma
silnie zwakuolizowana, pozbawiona na ogół chloroplastów;
" Niektóre komórki (trichoblasty) uwypuklają się na zewnątrz tworząc
włośniki - zwiększa to powierzchnie chłonną korzenia (pobieranie wody
wraz z solami mineralnymi);
" Ryzoderma odpowiada również za wydzielanie z korzenia do gleby
niektórych substancji. W miarę rozwoju korzenia tkanka ta zastępowana
jest przez perydermÄ™;
Epiderma liścia rośliny należącej do sukulentów ma głęboko osadzone aparaty
szparkowe i bardzo grubą ścianę zewnętrzną zawierającą lipidy (wybarwione Sudanem III
na pomarańczowo).Taka budowa skutecznie chroni przed parowaniem wody.
4
2011-11-09
Fragment epidermy dolnej liścia trzykrotki  k. szparkowe zawierają chloroplasty,
a k. właściwe - kuliste bezbarwne leukoplasty. Fioletowy kolor skórki pochodzi
od antocyjanów.
Tkanka okrywajÄ…ca martwa (korek)
" Występuje w perydermie (korkowicy);
" Jest to następny po fellodermie produkt działalności fellogenu (tkanki
korkotwórczej);
" Powstaje przez zróżnicowanie się komórek powstałych dzięki
podziałom fellogenu;
" Składa się z martwych, wielowarstwowych, ściśle przylegających do
siebie komórek wypełnionych powietrzem;
" Ściany tych komórek są zgrubiałe, czasem zdrewniałe;
" Korek chroni roślinę przed utratą wody, mrozem, bakteriami i
drobnoustrojami, jest nieprzepuszczalny dla wody i powietrza,
oddychanie odbywa siÄ™ za pomocÄ… umieszczonych w korku
przetchlinek;
Korek na przekroju poprzecznym łodygi bzu czarnego -Cienkościenne i martwe komórki
korka są wypełnione powietrzem i pełnią rolę izolatora termicznego.
Tkanki stałe jednorodne
miękiszowe
5
2011-11-09
Tkanka miękiszowa Miękisz asymilacyjny
" Jednorodna tkanka roślinna;
" Miękisz zieleniowy, (chlorenchyma);
" wypełnia znaczną część organizmów roślin;
" Wyspecjalizowany miękisz, złożony z
" Zbudowana z żywych, zwykle dużych (0,05  0,5 mm) i cienkościennych
komórek zawierających liczne
komórek, o ścianach celulozowych, rzadko drewniejących, z dużą
soczewkowate chloroplasty;
wakuolÄ… otoczonÄ… cytoplazmÄ…;
" Jest tkanką żywą;
" Protoplast jest mało wyspecjalizowany;
" Zachodzi w nim proces fotosyntezy, a
" Charakterystyczną cechą miękiszu jest występowanie przestworów
przez to odżywianie rośliny;
międzykomórkowych;
" Występuje głównie w liściach i młodych
" Komórki miękiszu zachowują zdolność do podziałów i odróżnicowania,
Å‚odygach;
dzięki czemu odgrywają istotną rolę w zjawiskach regeneracyjnych;
" W liściach występuje najbliżej jego
" Miękisz jest tkanką występującą we wszystkich częściach ciała rośliny i
powierzchni. Jego komórki nie są
wchodzi w skład wszystkich tkanek złożonych;
jednorodne;
" Tkanki miękiszowe pełnią w roślinie zasadnicze czynności fizjologiczne
Wyróżnić można w jego obrębie:
przemiany materii, uczestniczÄ… w fotosyntezie, oddychaniu, osmozie,
Øð MiÄ™kisz palisadowy;
transpiracji, gromadzą także substancje zapasowe i wodę;
Øð MiÄ™kisz gÄ…bczasty;
" Mimo że miękisz zbudowany jest z cienkościennych komórek, w stanie
turgoru peÅ‚ni jednak w roÅ›linach istotnÄ… funkcjÄ™ mechanicznÄ…; Øð MiÄ™kisz wieloramienny;
Miękisz palisadowy Miękisz gąbczasty
" Występuje w liściach roślin " Komórki luz
no ułożone, zawierają
okrytonasiennych dwuliściennych zaraz chloroplasty;
pod epidermą górną;
" Występuje w liściach roślin
" Komórki mają wydłużony kształt, które okrytonasiennych jednoliściennych i
ściśle do siebie przylegają; dwuliściennych pod miękiszem
palisadowym, który chroni go przed
" W każdej komórce jest mnóstwo
nadmiernym naświetleniem oraz u
chloroplastów (komórki przeprowadzają
paprotników;
fotosyntezę, ponieważ od strony górnej
pada najwięcej światła); " Funkcją miękiszu gąbczastego jest
prowadzenie wymiany gazowej;
" Funkcją miękiszu palisadowego jest
ochrona miękiszu gąbczastego przed
nadmiernym naświetleniem;
Miękisz wieloramienny
" Występuje u roślin nagonasiennych;
" Ściany jego komórek są pofałdowane,
aby zwiększyć powierzchnię asymilacji,
która została ograniczona przez
niewielką powierzchnię liści, które są w
kształcie igieł lub łusek;
" Ma dużą liczbę chloroplastów;
Miękisz powietrzny Miękisz spirzchowy
" Zwany przewietrzajÄ…cym, aerenchymÄ…;
" Magazynuje, gromadzi materiały
zapasowe (skrobia, tłuszcze,
" Charakteryzuje się dużymi przestworami międzykomórkowymi, wypełnionymi
białka) i wodę (miękisz wodny)
tlenem i dwutlenkiem węgla, co zwiększa wyporność rośliny i pozwala
najczęściej w wakuolach
utrzymywać się na powierzchni wody;
tworzących go komórek;
" Występuje u roślin wodnych i błotnych, w tych częściach, w których
" Skrobia gromadzona jest w
utrudniona jest wymiana gazowa; amyloplastach, białka w
proteinoplastach, a tłuszcze w
" Tworzy prawdziwy system kanałów wentylacyjnych, którymi gazy mogą się
elajoplastach;
swobodnie przemieszczać w obrębie rośliny;
" Miękisz spichrzowy występuje w
organach spichrzowych roślin, np.
bulwach, korzeniach marchwi
zwyczajnej i buraków, tkance
spichrzowej nasion;
" Występuje również w owocach.
Miękisz spichrzowy magazynuje
zwiÄ…zki organiczne potrzebne
roślinie do rozwoju;
6
2011-11-09
Miękisz wodny
Bielmo
" Tkanka miękiszowa w nasionach roślin
" Wyspecjalizowany w gromadzeniu i okrytonasiennych powstajÄ…ca w trakcie procesu
przechowywaniu wody; podwójnego zapłodnienia po połączeniu jednego z
jąder plemnikowych z wtórnym jądrem woreczka
" Zbudowany z cienkościennych
zalążkowego;
komórek zawierających duże
wakuole z zawartymi wewnątrz " U roślin jednoliściennych bielmo jest głównym z
ródłem
substancjami śluzowymi i substancji pokarmowych w dojrzałym nasieniu;
pektynami, które pęczniejąc pod
" U roślin dwuliściennych bielmo zostaje zużyte przez
wpływem wody zatrzymują dużą jej
rozwijający się zarodek, który następnie gromadzi
ilość i zmniejszają szybkość jej
substancje pokarmowe w liścieniach;
oddawania;
Może gromadzić:
" Występuje najczęściej u sukulentów,
" Węglowodany, głównie skrobię, gromadzoną w
może znajdować się w różnych
leukoplastach; komórki zawierające skrobię są u
częściach rośliny: łodygach (kaktusy
większości roślin martwe. Rzadziej gromadzone są
i niektóre wilczomlecze), liściach
hemicelulozy w ścianach komórkowych;
(Aloes, Agawa, Grubosz), rzadziej w
" Białka, gromadzone w postaci ziaren aleuronowych w
korzeniach.
żywych komórkach lub w formie bezpostaciowych
glutenów;
" Tłuszcze, występujące w formie olejów;
Miękisz zasadniczy
" Budowany jest przez komórki duże, cienkościenne, kuliste, z wielkimi
wakuolami;
Tkanki stałe jednorodne
" Miękisz ten wypełnia przestrzenie między innymi tkankami w różnych
organach;
wzmacniajÄ…ce
" Występuje m.in. w rdzeniu i korze pierwotnej młodych łodyg oraz w owocach;
Tkanka wzmacniajÄ…ca Kolenchyma
" Zbudowana jest z komórek żywych, które mogą, ale nie muszą, posiadać chloroplastów;
" Stanowi szkielet rośliny, który chroni jej wnętrze przed uszkodzeniami
" Ściana komórkowa posiada wzmocnienia celulozowo  pektynowe usytuowane w zależności od
mechanicznymi;
rodzaju kolenchymy;
" Umożliwia wzrost roślin w górę oraz warunkuje elastyczność i
Wyróżniamy:
sztywność;
" Kolenchymę kontową  część kolenchymy zbudowana z komórek żywych
" Jest umiejscowiona w łodydze tuż pod skórką; (często z chloroplastami) mająca celulozowo-pektynowe wzmocnienia w narożnikach.
Nadają roślinie sztywność i elastyczność, chronią przed złamaniem i działaniem wiatru.
" Jest przystosowana do obciążeń mechanicznych występujących w
Utrzymują roślinę w pozycji pionowej;
środowisku lądowym. Jej komórki mają zgrubiałe ściany, a ich
" Kolenchymę płatową - część kolenchymy zbudowana z komórek żywych
odpowiednie rozmieszczenie w roślinie gwarantuje wytrzymałość na
(często z chloroplastami) mająca celulozowo-pektynowe wzmocnienia na stycznych
czynniki dynamiczne (np. wiatr), a także statyczne (np. masa liści czy
powierzchniach kolejnych komórek;
owoców.)
TkankÄ™ wzmacniajÄ…cÄ… dzielimy na:
" TwardzicÄ™ (sklerenchymÄ™);
" ZwarcicÄ™ (kolenchymÄ™);
7
2011-11-09
Sklerenchyma
" Zbudowana jest z komórek
martwych, po których pozostały
same, bardzo grube ściany
komórkowe, inkrustowane
ligniną (cukrem)  zdrewniałe;
" Włókna sklerenchymatyczne
mają postać wydłużoną,
natomiast komórki kamienne,
inaczej zwane sklereidami,
mogą być okrągławe (takie
graniaste komórki kamienne
występują na przykład w owocu
gruszy przy gniez
dzie
Kolenchyma Sklerenchyma nasiennym);
Komórki żywe Komórki martwe
Zróżnicowanie tkanki przewodzącej
TKANKA
PRZEWODZ
CA
TRANSPORT WODY I TRANSPORT
Tkanki stałe niejednorodne SOLI MINERALNYCH ASYMILATÓW
przewodzÄ…ce KSYLEM FLOEM
(DREWNO) (A
YKO)
CEWKI KOMÓRKI
SITOWE
NACZYNIA RURKI
SITOWE
WA
ÓKNA WA
ÓKNA
DRZEWNE A
YKOWE
MI
KISZ MI
KISZ
DRZEWNY A
YKOWY
Ksylem Cewki (tracheidy)
" Nazywany również drewnem, jest to tkanka przewodząca, która " Są to komórki wydłużone, o  ślepo zakończonych i zaostrzonych
transportuje wodę i sole mineralne pobrane z gleby przez korzenie; końcach;
" U wielu drzew na wiosnę, gdy następuje wznowienie wzrostu, ksylem " Ściany komórkowe cewek są nierównomiernie zdrewniałe i w
zależności od wieku posiadają różne zgrubienia;
rozprowadza także substancje odżywcze z tkanek spichrzowych korzeni i
" Dojrzałe komórki cewek są komórkami martwymi, pozbawionymi
pni do pąków liściowych;
protoplastu, przystosowane do przewodzenia wody oraz pełnienia
" Ze względu, iż ksylem składa się z większości elementów silnie
funkcji wzmacniajÄ…cej;
zdrewniałych, pełni więc także funkcję tkanki wzmacniającej;
" Komórki te przylegają bocznymi ścianami, co pozwala na ruch wody z
cewki do cewki jamkami występującymi w tych ścianach, czyli nie w
Ksylem jest tkanką niejednorodną, w jej skład wchodzi kilka elementów:
linii prostej;
" Cewki występują jako główny składnik drewna u paprotników oraz
" Cewki;
roślin nagozalążkowych
" Naczynia;
" włókna drzewne;
" miękisz drzewny;
8
2011-11-09
Rurki sitowe
Rurki sitowe
" Rurki sitowe tworzone są przez pionowe szeregi komórek,
określanych jako człony rur sitowych;
" Są to żywe, wydłużone komórki, o celulozowych ścianach. Ich
SITO
wnętrze wypełnia duża wakuola, otoczona warstwą cytoplazmy;
" Dojrzałe człony rurek sitowych nie zawierają jądra, plastydów, oraz
części mitochondriów;
CZA
ON
" Cechą charakterystyczną są występujące na poprzecznych
RURKI
płaszczyznach ścian komórkowych zespoły perforacji, zwane sitami;
SITOWEJ
" Poprzez otwory sit przenikają grube pasma cytoplazmy, które łączą
WAKUOLA
SITO
ze sobą poszczególne człony rurki sitowej i transportują asymilaty.
Pory te wyścielone są kalozą  wielocukrem o śluzowatej
konsystencji;
" Rurki sitowe występują u roślin okrytozalążkowych.
CYTOPLAZMA
Komórki towarzyszące
Komórki sitowe
" Komórki towarzyszące zwane przyrurkowymi, są charakterystyczne dla
łyka roślin okrytozalążkowych;
" Występują u niższych roślin
" Komórki żywe, wydłużone, ściśle przylegające do rurek sitowych;
naczyniowych (paprotniki,
" Zarówno człon rurki sitowej jaki i komórka przyrurkowa mają wspólne
nagozalążkowe);
pochodzenie  powstają poprzez podłużny podział komórki macierzystej;
" Są one mniej wyspecjalizowane niż
wcześniej omówione człony rur
CZA
ON RURKI SITOWEJ
sitowych;
" W komórkach tych na całej
powierzchni występują rozsiane PLASMODESMY
skupiska prostych jamek, tworzÄ…c tzw.
pola sitowe.
SITO
KOMÓRKA
PRZYRURKOWA
(TOWARZYSZ
CA)
A
yko  przekrój podłużny
Miękisz łykowy i włókna łykowe
" Miękisz składa się z komórek występujących w postaci pasm
pośród innych elementów łyka. Może także pełnić funkcję tkanki
spichrzowej (np. w korzeniu marchwi);
MI
KISZ
WA
ÓKNA
A
YKOWY
A
YKOWE
" Włókna łykowe nie występują w łyku niższych roślin naczyniowych
 u paprotników i wielu nagozalążkowych łyko składa się tylko z
komórek sitowych i miękiszu łykowego;
KOMÓRKI
TOWARZYSZ
CE
RURKA
SITOWA
9
2011-11-09
Podział drewna i łyka ze względu na
WiÄ…zki przewodzÄ…ce
pochodzenie
" Pasma tkanki przewodzÄ…cej naczyniowej i sitowej (odpowiednio
ksylemu i floemu) zlokalizowane są w bezpośrednim lub bardzo
bliskim sąsiedztwie i biegną one wzdłuż osi ciała rośliny, od korzenia
TKANKI
poprzez łodygę do liści, tworząc system wiązek przewodzących
PRZEWODZ
CE
W zależności od położenia względem siebie elementów łyka i drewna
wyróżnia się następujące typy wiązek:
KSYLEM FLOEM
(DREWNO) (A
YKO)
Øð wiÄ…zka radialna (promienista);
Øð wiÄ…zki koncentryczne;
Øð wiÄ…zki kolateralne (obokleżne);
PIERWOTNY WTÓRNY PIERWOTNY WTÓRNY
Øð wiÄ…zki bikolateralne (dwuobokleżne);
różnicuje się różnicuje się różnicuje się różnicuje się
z prokambium z kambium z prokambium z kambium
WiÄ…zki koncentryczne
WiÄ…zka radialna
" Hadrocentryczna  floem otacza znajdujący się w części
" Pasma ksylemu i floemu nie przylegają do siebie, ułożone są centralnej wiązki ksylem. Ten typ wiązki charakterystyczny
radialnie i oddzielone komórkami miękiszowymi. Centralną cześć jest dla pędów paproci.
zajmuje miękisz, względnie obszerne naczynie. Liczba pasm łyka i
DREWNO
drewna może być różna. Ten typ wiązki jest charakterystyczny dla
korzenia o budowie pierwotnej;
A
YKO
A
YKO " Leptocentryczna  ksylem otacza znajdujący się w części
centralnej wiÄ…zki floem. Ten typ spotykany jest w Å‚odygach
DREWNO
niektórych roślin jednoliściennych (np. u konwalii majowej).
A
YKO
DREWNO
WiÄ…zki kolateralne
WiÄ…zki bikolateralne
Są to wiązki zbudowane z jednego pasma łyka i drewna leżących obok siebie
(ułożenie naprzeciwległe). Mogą być otwarte lub zamknięte.
" Pasma floemu występują po obu stronach ksylemu. W związku z tym
A
YKO
mówi się o floemie zewnętrznym i wewnętrznym takiej wiązki.
Najczęściej są to wiązki otwarte. Ten typ wiązek spotykamy np. u
" Zamknięte  występują u roślin
ziemniaka i u dyniowatych (u dyni czy ogórka);
jednoliściennych, np. u traw. W tych wiązkach
łyko graniczy bezpośrednio z drewnem,
DREWNO
kambium nie występuje  roślina nie przyrasta
na grubość.
A
YKO
KAMBIUM
A
YKO
" Otwarte  występujące u roślin
nagozalążkowych i okrytozalążkowych,
DREWNO
dwuliściennych. W takich wiązkach między
KAMBIUM
łykiem i drewnem występuje kambium, dzięki
czemu tworzone jest łyko i drewno wtórne, a
roślina przyrasta wtórnie na grubość. A
YKO
DREWNO
10
2011-11-09
KORZEC
- PRZEKRÓJ POPRZECZNY -
POA
OŻENIE WI
ZKI PRZEWODZ
CEJ
Tkanki stałe niejednorodne
wydzielnicze
Tkanka wydzielnicza
" Rodzaj tkanki roślinnej stałej;
" Komórka wydzielnicza tworzy komórki gruczołowe, które wydzielają
określone substancje;
" Elementami wydzielniczymi mogą być pojedyncze komórki lub ich
zespoły;
Za tkanki wydzielnicze uważa się :
a) Elementy powierzchniowe:
Włoski gruczołowe
Miodniki
" Włoski gruczołowe (np. włosek gruczołowy u pelargonii Pelargonium);
" Komórki gruczołowe;
" Wypotniki;
" Miodniki  grupy komórek wydzielające nektar (np. u jaskra
Ranunculus), który zwabia owady;
b) Elementy wewnętrzne:
" Przewody żywiczne (zabezpiecza roślinę przed infekcjami);
" Rurki mleczne (są wypełnione sokiem mlecznym);
" Latycyfery;
Wypotniki
Włosek wydzielniczy z liścia pelargonii. Przejrzysta część główki takiego włoska
to zbiornik olejków eterycznych okryty kutikulą
Kanał żywiczny u świerka Kanał żywiczny u sosny
Rurki mleczne [latycyfery]
11