1

Antychryst: wypełnienie proroctw

Zanim zidentyfikujemy instytucję symbolizowaną przez Mały Róg, Bestię z Morza i Syna
Zatracenia, chciałbym mocno podkreślić, że antychrystem nie są indywidualni ludzie. Jest
nim system religijny. Ludzie znajdujący się pod jego wpływem, a nawet służący w nim
duchowni, nie są świadomi głębi jego odstępstwa i choć brak tej świadomości nie zwalnia
z odpowiedzialności za swe przekonania, nie pozwala nam też utożsamiać ich z antychrystem.

Kościół Boży ma demaskować odstępstwo fałszywych systemów religijnych, aby ludzie
mogli podjąć świadomą decyzję, czy do nich należeć i w nich pozostać (Ap. 14:6-14; 18:1-4).
Czyniąc to w sposób taktowny i z właściwych pobudek okazujemy miłość tym, którzy kroczą
ku zgubie. Prawdziwa miłość polega na szczerym przedstawieniu prawdy (1J. 3:18; Ef.4:15),
a nie na kompromisie czy schlebianiu sobie w duchu niewłaściwie pojętego ekumenizmu.

* * *

W historii świata znajdziemy tylko jedną instytucję odpowiadającą wszystkim wymienionym
w Biblii cechom antychrysta. Chrześcijańscy interpretatorzy proroctw od najwcześniejszych
wieków identyfikowali ją z papieskim Rzymem. Już w IX wieku Arnulf, arcybiskup Orleanu
czy w XIII wieku Eberhard II, arcybiskup Salzburga uważali, że jest nim papiestwo. Także
ś

więty Bernard z Clairvaux w XII wieku, Franciszek z Asyżu w XIII wieku, dominikanin

Girolamo Savonarola w XV wieku często wypowiadali się przeciwko zaangażowaniu
papiestwa w gromadzenie dóbr i politykę, zamiast w głoszenie Ewangelii i pomoc
potrzebującym.

Pogląd, że antychrystem jest średniowieczny system papieski utrzymywała większość
wybitnych teologów na przestrzeni dziejów chrześcijaństwa. Takiego zdania był też Izaak
Newton, który spędził kilkadziesiąt lat swego życia badając proroctwa biblijne. Wszyscy oni
stosowali historyczną metodę interpretacji proroctw, według której sekwencje księgi Daniela
i Apokalipsy ukazują historię ludu Bożego od czasów tych proroków po adwent Chrystusa.

Proroctwa o antychryście stały się powszechniej znane dopiero w XVI wieku, kiedy
wynalazek Gutenberga oraz Reformacja uczyniły Pismo Święte bardziej dostępną księgą.
Argumenty reformatorów były tak przekonywujące, że liczni duchowni i zakonnicy
opuszczali kościół rzymski, przechodząc na stronę Reformacji.

Utrudniony dostęp do Biblii sprawiał, że do tej pory mało kto znał treść Apokalipsy.
Reformatorzy tłumaczyli Pismo Święte na języki narodowe, co przyczyniało się do ożywienia
religijnego na bazie wzrostu wiedzy biblijnej, w tym znajomości proroctw.

Papiestwo, aby ratować swój status, szukało alternatywnej wykładni dla tych proroctw.
Zadanie to zlecono dwom jezuickim doktorom teologii.

Pierwszy, Lois de Alcazar, posłużył się metodą preterystyczną. Według niej proroctwa
Daniela o antychryście wypełniły się w działalności mało znaczącego króla Antiocha IV
Epifanesa (175-163 p.n.e.), zaś proroctwa Apokalipsy odnosiły się do przeszłości. Pogląd ten
akceptują do dziś szczególnie ci uczeni i teolodzy, którzy kwestionują natchnienie Pisma
Ś

więtego. Powód tego wyjaśnia biblista Merrill Tenney:

2

"Eskalacja znaczenia współczesnej szkoły preterystycznej nastąpiła dopiero w rezultacie
wzrostu krytyki biblijnej. W związku z tym, że preteryzm może obejść się bez uznania
elementu przepowiedni w proroctwach, a nawet bez wiary w natchnienie Biblii, metoda ta
pozwala traktować Apokalipsę jako zwykły dokument historyczny, zawierający
eschatologiczne koncepty, które dominowały w czasie jej powstawania."

Drugi z jezuitów, Francisco Ribera, zastosował metodę futurystyczną, odnosząc proroctwa
o antychryście do osobnika, który pojawi się w czasach końca, aby rzekomo wprowadzić
ludzkość w trzy i pół roku straszliwego ucisku. Umiejętnie manipulując tekstem dziewiątego
rozdziału księgi Daniela, który zapowiada rok wystąpienia Chrystusa, jego trzy i pół roczną
służbę oraz śmierć, Ribera odniósł ten mesjański tekst do antychrysta, twierdząc, że będzie
nim osobnik, który pojawi się na trzy i pół roku w czasach końca. Jego rozprawę rozesłano do
wielu europejskich uniwersytetów, ale nie spotkała się z zainteresowaniem Reformatorów,
którzy widzieli wypełnienie proroctw o antychryście w systemie papieskim.

W dwa wieki później Edward Irving, zafascynowany futurystyczną interpretacją Ribery,
przetłumaczył jego rozprawę na angielski. Zainteresował nią między innymi Irlandczyka
imieniem John Darby, który rozpropagował jej tezy w USA. Tak dowiedział się o nich Cyrus
Scofield, którego komentarz oparty na tej metodzie stał się w XX wieku autorytetem dla
większości protestantów. Z jednej strony tłumaczy to dlaczego wielu z nich odwróciło się od
zrozumienia proroctw o antychryście jakie mieli Reformatorzy, a z drugiej ich osobliwe
poglądy odnośnie czasów końca, włącznie z tzw. sekretnym porwaniem i nawróceniem
Izraela. Teolog George Ladd tak charakteryzuje metodę futurystyczną:

W 1590 roku Ribera opublikował komentarz do Apokalipsy, napisany przeciwko
dominującemu wśród protestantów poglądowi, że Antychrystem jest papiestwo. Ribera,
zamiast do całej historii kościoła, odniósł Apokalipsę - z wyjątkiem kilku pierwszych
rozdziałów - do czasów końca. Antychryst ma być pojedynczą złą osobą, która zostanie
przyjęta przez Żydów, odbuduje Jerozolimę, zwróci się przeciwko chrześcijaństwu, zaprze się
Chrystusa, będzie prześladował kościół i pozostanie przy władzy przez trzy i pół roku."

Obie interpretacje zawierają elementy prawdy, gdyż niektóre fragmenty Apokalipsy odnosiły
się do czasów apostolskich (do przeszłości), a inne do czasów, które są przed nami (do
przyszłości). Niestety, obie zawierają też poważne błędy, które dyskwalifikują je, jako
wiarygodne metody interpretacji Apokalipsy.

Stanowisko Ribery, że proroctwa o antychryście dotyczą wyłącznie osoby, która pojawi się
w dniach końca ( futuryzm) zaprzecza natchnionym słowom apostoła Jana: "A słyszeliście, że
ma przyjść antychryst, lecz oto już teraz wielu antychrystów powstało" (1J. 2:18). Jan nie
odnosi terminu "antychryst" do pojedynczej osoby, lecz do każdej istoty lub instytucji, która
pożąda pozycji Chrystusa. To samo napisał Paweł, mówiąc, że już w jego czasach działa moc,
która ujawni się w pełni po upadku Imperium Rzymskiego (2Tes.2:7). Zalążki odstępstwa
istniały już w I wieku toteż proroctwa o antychryście nie mogły odnosić się wyłącznie do
osobnika, który dopiero nadejdzie, ani tym bardziej do ateistycznej Rosji czy Chin, które
wówczas jeszcze nie istniały, choć i takie interpretacje pokutują dziś wśród zwolenników
futuryzmu.

Z kolei pogląd Alcazara, że proroctwa o antychryście z księgi Daniela dotyczą Antiocha IV
Epifanesa (preteryzm), ignoruje fakt, że Pan Jezus traktował Daniela jako proroka, odnosząc
jego słowa do przyszłości, a nie do przeszłości, jako wypełnione już w osobie zmarłego dwa

3

wieki wcześniej Antiocha Epifanesa. Pan Jezus powiedział: " Ujrzycie 'ohydę spustoszenia', o
której mówi prorok Daniel" (Mt.24:15). Metoda preterystyczna ignoruje też zapowiedź Jezusa
otwierającą Apokalipsę, według której proroctwa tej księgi odnoszą się także do czasów
przyszłych (Ap.1:19).

Dr Kenneth Strand wykazał, że preterystyczne zastosowanie apokaliptycznych proroctw,
szczególnie tych z rozdziałów 13 i 17, do pogańskiego Rzymu czy poszczególnych cesarzy
rzymskich jest w praktyce nie do utrzymania. Wcześniejsi chrześcijańscy badacze Pisma
Ś

więtego (tzw. Ojcowie Kościoła), jak Ireneusz, Tertulian czy Hieronim rozumieli, że

antychryst pojawi się dopiero po upadku Imperium Rzymskiego, toteż żaden z nich nawet nie
wspomniał o tym, żeby Neron czy inny cesarz był wypełnieniem apokaliptycznych proroctw
o antychryście, jak dziś wierzą zwolennicy metody preterystycznej.

Oprócz preteryzmu i futuryzmu wymienić można jeszcze dwie szkoły interpretacji proroctw:
idealistyczną i historyczną.

Pierwsza sugeruje, że księgi Daniela i Apokalipsy zawierają uniwersalne prawdy, które mają
znaleźć zastosowanie w życiu wierzących w każdym czasie. Jest to prawdą, dlatego czytając
je musimy dojrzeć i zastosować w swym życiu zawarte w nich ponadczasowe prawdy,
zamiast koncentrować się jedynie na znaczeniu symboli. Z drugiej strony, podejście to
ignoruje kilka klarownych wskazówek w samym tekście, które dowodzą, że pewne ich
fragmenty odnosiły się specyficznie do wczesnego okresu, inne do czasów późniejszych,
a jeszcze inne tylko do czasów końca.

Metoda historyczna sugeruje, że kolejne sekwencje księgi Daniela zapowiadają losy ludu
Bożego od czasów Daniela po czasy końca, zaś podobne sekwencje w Apokalipsie opisują
dzieje kościoła Bożego od czasów apostoła Jana aż po powtórne przyjście Chrystusa. Metodę
tę stosowali reformatorzy i wszyscy znamienitsi badacze proroctw do czasów kontrreformacji.
Jej zastosowanie, gdy idzie o proroctwa o antychryście będziemy mogli zaraz prześledzić.
Zacznijmy od uważnej lektury biblijnego tekstu podanego w lewej kolumnie poniższej tabeli.

MAŁY RÓG

(DANIEL 7)

PROROCTWO

HISTORYCZNE WYPEŁNIENIE

1. Mały Róg wyłania się
wśród dziesięciu rogów-
państw (w.8) wyrosłych na
terenie Imperium Romanum
(w. 19-20. 24).

1. Historyk Aleksander Flick napisał: "Z ruin
politycznego państwa rzymskiego wyrosło wielkie
duchowe imperium w gigantycznej postaci kościoła
rzymskiego."

Papiestwo odziedziczyło po dawnym Rzymie miasto na
siedmiu wzgórzach, Kurię Rzymską (rzymski Senat),
nazwę " kościół rzymski", łacinę, jako język liturgiczny.
Papieże przybrali purpurę i szkarłat cesarzy, a po
Konstantynie Wielkim takie tytuły, jak Pontifex Maximus
czy Vicarius Christi. Totalitarny system Imperium
Rzymskiego, w którym władza świecka sprzężona była

4

z religijną znalazł kontynuację w średniowiecznej unii
kościoła i państwa.

2. Jest inny od reszty (w.24).

2. Państwo Kościelne było inne od otaczających je
królestw Europy, mając charakter religijny, a moc
polityczną.

3. Pomimo, że pojawia się
później niż owe królestwa,
przyczynia się do upadku
trzech z nich, urastając do
większej rangi (w. 8.20.24).

3. Trzy plemiona ariańskie krępowały poczynania
papiestwa w Italii. Za sprawą jego interwencji w 493
roku upadli Herulowie, w 534 roku Wandalowie, zaś
Ostrogoci stracili znaczenie w 538 roku. Papieżem został
Wigiliusz, którego pontyfikat zaczął nową erę w dziejach
papiestwa. Jeden z historyków napisał: "Aż do VI wieku
wszyscy papieże uznawani są za świętych. Wigiliusz
rozpoczyna linię papieży, którzy nie noszą tytułu
ś

więtych, odtąd bardzo rzadko im nadawanego. Odtąd

papieże nie poświęcają się wyłącznie sprawom kościoła,
lecz coraz bardziej angażują się w sprawy świata, stając
się politykami, a wreszcie władcami państwa
kościelnego."

4. Prześladuje i wytraca
"świętych Najwyższego",
czyli ludzi wierzących (w.
25).

4. Kościół prześladował i zabijał przy pomocy
ś

wieckiego ramienia. Wielu zginęło wskutek działalności

Ś

więtej

Inkwizycji, której idea zrodziła się w IV wieku, gdy
chrześcijaństwo stało się religią sponsorowaną przez
państwo. W roku 1252 wprowadzono tortury.

Inkwizytorzy - głównie zakonnicy - posługiwali się
takimi metodami jak: biczowanie, przebijanie dłoni,
wyrywanie paznokci, miażdżenie palców, oślepianie,
miażdżenie głowy, łamanie kołem, przypiekanie
rozpalonym żelazem, wlewanie gorącego oleju w usta,
wyrywanie języka, przerzynanie piłą. Kościół miał prawo
zagrabić mienie rodziny męczennika, skazując jego
krewnych na nędzę. Miało to odstraszać ludzi od
porzucania kościoła rzymskiego.

5. Zamierza zmienić czasy
i Prawo Boże (w. 25).

5. Porównanie biblijnych Przykazań Bożych (Wj.20)
z ich wersją katechizmową ujawnia kilka istotnych różnic
(zob. Tabela 12).

Kościół rzymski w swoim katechizmowym nauczaniu
usunął przykazanie II zakazujące oddawania czci
obrazom, a X rozdzielił na dwa (Wj.20:17). Dokonał też
zmiany w IV przykazaniu, przesuwając biblijny dzień
odpoczynku i nabożeństwa z soboty (Wj.20:8-11) na
niedzielę.

6. Bluźni przeciwko Bogu
(w.25).

6. Greckie słowo blesphemia ("bluźnierstwo") obejmuje
przywłaszczanie atrybutów Bożych, co papiestwo
uczyniło uzurpując autorytet do zmiany przykazań i
odpuszczania grzechów (zob. Apendyks). Stwierdzono,

5

ż

e " Papież może zmieniać prawa Boże, gdyż jego moc

nie jest ludzka, ale boska, i działa w miejsce Boga na
ziemi..." Przykazania Boże są jednak niezmienne, jak
sam Bóg, toteż wszelka próba ich zmiany jest
bluźnierstwem. Co do odpuszczania grzechów, to Pan
Jezus powiedział, że tylko Syn Boży "ma moc
odpuszczać grzechy na ziemi" (Mk.2:10), toteż słowa
wypowiadane przez kapłanów rzymsko-katolickich: Ego
te absolvo (Odpuszczam ci grzechy) są niestosowne.

7. Posiada moc i władzę
przez
1260 proroczych dni (w. 25),
ale dotrwa aż do czasu końca
(w. 26).

7. Supremacja papiestwa w Europie rozpoczęła się w 538
roku, kiedy wojska bizantyjskie usunęły z Rzymu
Ostrogotów. Wówczas wszedł w życie wydany pięć lat
wcześniej przez cesarza Justyniana edykt, który czynił
biskupa rzymskiego zwierzchnikiem całego
chrześcijaństwa. Okres dominacji papiestwa zakończył
się dokładnie 1260 lat później. "15 lutego 1798 roku,
Francja podjęła interwencję zbrojną. Generał Berthier
zajął Rzym, pozbawiając papieża władzy świeckiej
i proklamując republikę," - sprawozdaje historyk Jean
Mathieu-Rosay. W życie wprowadzono wydany pięć lat
wcześniej dekret kładący kres politycznemu autorytetowi
Państwa Kościelnego, które zostało formalnie
zlikwidowane w 1870 roku w rezultacie Rewolucji
Włoskiej. Papiestwo przetrwało jednak ten kryzys i od
tego czasu odgrywa coraz większą rolę w świecie.

BESTIA Z MORZA

(APOKALIPSA 13)

PROROCTWO

HISTORYCZNE WYPEŁNIENIE

1. Odbiera cześć religijną (w.
8), ale ma też moc polityczną
(w. 1-2. 7).

1. Przez kilkanaście wieków papiestwo posiadało prawie
niekwestionowany autorytet religijny nad większą
częścią Europy, wywierając wpływ na wydarzenia
polityczne, który wykraczał daleko poza granice Państwa
Kościelnego.

2. Wyrasta z gęsto
zaludnionych terenów świata
(w. 1; 17:15), dziedzicząc po
czterech imperiach (w.1_2;
Dn. 7).

2. Papiestwo pojawiło się na ludnych terenach Europy
przyjmując wiele doktryn mających korzenie
w Babilonii, Persji, Grecji, Rzymie (niektóre omówione
są w kolejnych rozdziałach, a inne w Apendyksie).
Wspólną cechą systemów reprezentowanych przez te
cztery mocarstwa była religia państwowa, która
narzucała społeczeństwu zasady wiary prześladując tych,
którzy ich nie akceptowali.

3. Ma diademy na swoich
dziesięciu rogach (w.1; por.
Ap.12:3).

3. Wskazuje to, że chodzi o okres, gdy miejsce Imperium
Rzymskiego zajęły królestwa powstałe na jego
i podporządkowane Bestii z Morza. Zauważmy, że

6

papiestwo doszło do znaczenia w wyniku upadku
Imperium Rzymskiego w 476 roku n.e., gdy przy władzy
były narody, jakie powstały na jego terytorium: Anglia,
Niemcy, Szwajcaria, Francja, Włochy, Portugalia,
Hiszpania, i inne utworzone później, które w większym
lub mniejszym stopniu podporządkowane były Rzymowi
papieży.

4. Dominuje nad
chrześcijaństwem do czasu
otrzymania rany, na pozór
ś

miertelnej (w. 3), która

zostaje uleczona, a wówczas
ta moc znów zapanuje nad
narodami ziemi (w. 7-8).

4. W XVIII wieku wojska Napoleona aresztowały
papieża
Piusa VI, który zmarł w niewoli. Jezuita Joseph Rickaby
tak skomentował to wydarzenie: "Połowa Europy
sądziła... że wraz z papieżem śmierć poniosło także
papiestwo." W kilkadziesiąt lat później w rezultacie
plebiscytu mieszkańcy Państwa Kościelnego niemal
jednogłośnie opowiedzieli się za przyłączeniem go do
Włoch. Polityczny autorytet papiestwa z ziemią
przywrócił Watykanowi dopiero konkordat podpisany
z Mussolinim 11 lutego 1929 roku. Odtąd autorytet
papiestwa wzrasta, do czego przyczynił się II sobór
watykański (1962-65), oraz międzynarodowe podróże
papieży Pawła VI i Jana Pawła II.

5. Prześladuje i niszczy
wierzących (w.7).

5. Na stosie płonęli nie tylko heretycy, ale
i rzymskokatoliccy duchowni, którzy sprzeciwiali się
korupcji i odstępstwu Rzymu, między innymi
torturowany i powieszony w 1498 roku we Florencji
dominikanin Girolamo Savonarola czy spalony podczas
soboru w Konstancji ksiądz praski Jan Hus. Kościół
prześladował i palił na stosie chrześcijan nawet za
rozprowadzanie czy przepisywanie fragmentów Pisma
Ś

więtego. Historyk William Lecky napisał takie

szokujące słowa: "Kościół rzymski przelał więcej
niewinnej krwi, niż jakakolwiek instytucja w historii
ludzkości... z pewnością nie będzie przesadą twierdzenie,
ż

e kościół rzymski zadał więcej nieuzasadnionego

cierpienia, niż jakakolwiek religia, która kiedykolwiek
istniała."

6. Bluźni i wynosi się (w. 5).

6.

Bluźnierstwo polega na stawianiu się na równi z Bogiem.
Przykładem takiej postawy jest doktryna
o transsubstancjacji (zob. Apendyks) zgodnie z którą
rzymski kapłan ma moc, aby przeistoczyć opłatek
w prawdziwe ciało Pan Jezusa, a wino w literalną krew
Chrystusa. Podręcznik dla duchownych katolickich
stwierdza: "W ten sposób kapłan może być nazwany
stworzycielem swego Stwórcy..."

7. Ma znak, który pragnie
narzucić wszystkim

7. Papiestwo twierdzi, że znakiem jego mocy jest zmiana
przykazań Bożych. Kanclerz kardynała Gibbonsa napisał

7

mieszkańcom świata (w. 17;
Ap. 14:9).

w jego imieniu: "Oczywiście, kościół katolicki twierdzi,
ż

e zmiana sabatu na niedzielę była jego dziełem. I ten

czyn jest znakiem jego kościelnej mocy i autorytetu
w sprawach religijnych."

SYN ZATRACENIA

(2 TESALONICZAN 2)

PROROCTWO

HISTORYCZNE WYPEŁNIENIE

1. Zasiądzie w świątyni Bożej
(w. 4).

1. Greckie słowo naos, które tłumaczymy jako
"świątynia" odnosi się w Nowym Testamencie głównie
do kościoła Bożego (1Kor.3:16). Papiestwo od
wczesnych wieków uzurpowało sobie przewodnią rolę
w kościele chrześcijańskim.

2. Wynosi się i domaga się
boskiej czci, podając się za
Boga na ziemi (w.4).

2. W encyklice z 20 czerwca 1894 papież Leon XIII
zadeklarował: "Na tej ziemi zajmujemy miejsce Boga
Wszechmocnego." Ten sam papież domagał się "tak
zupełnej uległości i posłuszeństwa woli Kościoła
i papieża, jak wobec samego Boga". Według dogmatu
uchwalonego w 1870 roku, papież przemawiając ex
catedra jest nieomylny, a więc równy Bogu, bo
nieomylność to wyłączny atrybut Boga.

3. Jego pełna moc miała się
ujawnić dopiero, gdy ustąpi
miejsca siła, która
powstrzymywała go
w czasach apostoła Pawła (w.
6-7).

3. Pierwsze przykłady uzurpacji autorytetu religijnego
przez papiestwo pochodzą z II wieku (zob. rozdział 15).
Pełnię religijno-politycznej władzy biskupi Rzymu
uzyskali dopiero, gdy osłabła pozycja cesarzy. Historyk
Carl Eckhardt napisał: "Pod panowaniem Imperium
Rzymskiego papieże nie dysponowali świecką siłą, ale
kiedy Imperium rozpadło się, a jego miejsce zajęły
barbarzyńskie królestwa, wówczas kościół rzymski
uniezależnił się w sprawach religii oraz zdominował
przebieg spraw świeckich."

4. Spowoduje odstępstwo
w chrześcijaństwie (w. 3).

4. W średniowieczu kościół rzymski zaakceptował wiele
pogańskich doktryn i praktyk, np. odpusty, kult obrazów
i świętych, czyściec, limbo, nieśmiertelność
duszy, spowiedź uszna, transsubstancjacja, celibat (zob.
Apendyks).

5. Głosi "tajemnicę
nieprawości" (w. 7), zamiast
"tajemnicy pobożności", która
stanowai esencję Ewangelii.

5. Tajemnica pobożności mówi, że Bóg stał się
człowiekiem i swoją krwią zbawił każdego, kto przyjmie
Jego sprawiedliwość w miejsce swej grzesznej natury
(1Tym.3:16). Teologia rzymskokatolicka naucza zaś, że
do zbawienia, oprócz Bożej łaski, potrzebne są
sakramenty kościoła i uświęcenie, czyli wiara
z uczynkami. Katechizm mówi: "Sama wiara nie zbawia
człowieka; dobra moralność i dobre uczynki są

8

konieczne."

Jan Paweł II potwierdził to stanowisko, pisząc:
"Człowiek jest usprawiedliwiony z uczynków, a nie
z samej wiary." Takie przekonanie, choć dla nie
znających Pisma Świętego może brzmieć logicznie,
Biblia nazywa "tajemnicą bezbożności", gdyż Jezus
"zbawił nas nie dla uczynków sprawiedliwości, które
spełniliśmy, lecz dla miłosierdzia swego" (Tyt.3:5);
Pismo Święte mówi: "Łaską bowiem jesteście zbawieni
przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem
Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił" (Ef. 2:8-
9); "Jeżeli zaś dzięki łasce, to już nie ze względu na
uczynki, bo inaczej łaska nie byłaby łaską" (Rz. 11:6).
Biblia mówi, że "Nikt nie jest dobry, tylko jeden Bóg"
(Mt.10:18); "Nie ma takiego, co dobrze czyni, zgoła ani
jednego... wszyscy zgrzeszyli" (Rz.3:12. 23). To, co
ludziom wydaje się dobrymi uczynkami, w oczach
Bożych jest jak "szata splugawiona" (Iz.64:6). Zbawienie
jest darem Bożym (Rz.6:23), dlatego idea
usprawiedliwienia za sprawą ludzkich uczynków jest
równoznaczna z odrzuceniem tego daru. Prawdą jest, że
jako chrześcijanie mamy wydawać dobre owoce
(1Tym.6:18; Tyt.3:8), do nich zostaliśmy powołani
(Ef.2:10), ale dobre uczynki są owocem przyjęcia
zbawienia od Jezusa, a nie środkiem do niego (Gal.5:22-
23).

6. Dotrwa do powrotu Pana
Jezusa (w. 8).

6. Papiestwo przetrwało momenty słabości na przełomie
XVIII/XIX wieku i zyskuje taki wpływ na mieszkańców
ś

wiata, jak w średniowieczu.

7. Szatan wspiera działalność
tej mocy fałszywymi znakami
i cudami (w. 9).

7. Analiza cudów towarzyszących niektórym
objawieniom wskazuje na istotne różnice w porównaniu
z cudami opisanymi w Biblii. Pan Jezus ani razu nie
sprawił, aby słońce zaczęło wirować, łańcuszki zmieniły
kolor, a na drzewach czy obrazach pojawiły się osobliwe
znaki. Biblijne cuda miały praktyczny wymiar, natomiast
powyższe mają posmak sensacji, jakby ich głównym
celem było zwrócenie uwagi na nie same. Jezus unikał
czynienia takich cudów, co sugeruje, że to nie Bóg stoi
za nimi (Mt.12:38-39). Pismo Święte przestrzega, że
Szatan "przybiera postać anioła światłości" a "słudzy
jego postać sług sprawiedliwości" (2Kor.11:14-15),
czyniąc "wielkie znaki i cuda, aby, o ile można, zwieść
i wybranych" (Mt. 24:24).

Apostoł Paweł przestrzegł, że odstępstwo wyjdzie z łona kościoła Bożego (2Kor.6:16-18;
Ef.2:19-21). Wskazał, że nastąpi to po upadku Imperium Rzymskiego, choć korzenie
odstępstwa dostrzegał już w swoich czasach. Do przywódców wczesnego kościoła
powiedział:

9

"Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym Duch Święty ustanowił was
biskupami, abyście kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią. Wiem, że po
moim odejściu wejdą między was wilki drapieżne, nie oszczędzając stada. Także spośród was
samych powstaną ludzie, którzy głosić będą przewrotne nauki, aby pociągnąć za sobą
uczniów." (Dz.20:28-30).

Może dziwić, nawet szokować, utożsamienie mocy antychrysta z instytucją, która uważa się
za następcę Chrystusa na ziemi, posiada w swoich szeregach wielu oddanych Bogu
chrześcijan. Zwróćmy jednak uwagę, że geniusz strategii Szatana polega właśnie na
podrabianiu dzieł Bożych i podszywaniu się pod Jego sługi. To pozwala skuteczniej zwodzić
wierzących: "I nic dziwnego; wszak i Szatan przybiera postać anioła światłości. Nic więc
nadzwyczajnego, jeśli i słudzy jego przybierają postać sług sprawiedliwości." (2Kor. 11:14-
15).