Muzeum Podkarpackie w
Krośnie (fot. R. Kubit)

Muzeum Podkarpackie w
Krośnie (fot. R. Kubit)

O Nas

Krótko o historii

Muzeum Podkarpackie w Krośnie należy do
najciekawszych instytucji muzealnych nie tylko na
Podkarpaciu, ale w skali całego kraju. Słynie
z największej w Europie kolekcji lamp naftowych. Jego
siedziba mieści się na terenie zabytkowego starego
miasta, w dawnym Pałacu Biskupim. Idea utworzenia tu
Muzeum sięga początków wieku, jednak plany wielu
znakomitych krośnian oraz władz miejskich
niejednokrotnie krzyżowały doświadczenia wojenne XX
w. Dopiero po II wojnie światowej powrócono do
realizacji pierwotnych zamiarów. W roku 1950 inicjatywę
utworzenia Muzeum podjął krośnieński oddział Polskiego
Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Trzy lata
później, władze miasta udostępniły na potrzeby Muzeum
pomieszczenia w Pałacu Biskupim. Oficjalną datą
powstania krośnieńskiego Muzeum jest 22 lipca 1954 r.
Od 2000 r. zmieniono nazwę na Muzeum Podkarpackie
w Krośnie.

Oddziałem Muzeum jest

Skansen Archeologiczny

Karpacka Troja w Trzcinicy

, którego otwarcie odbyło się w dniach 24-26 czerwca

2011 roku. 31 maja 2014 r. otwarto Platformę Widokową, która stanęła nad
grodziskiem Wały Królewskie w Trzcinicy. Mamy nadzieję, że podobnie jak pozostałe
atrakcje Skansenu stanie się ważnym miejscem na mapie Podkarpacia.

Serdecznie zapraszamy!

Pałac Biskupi

Choć historia powstania Muzeum nie jest bardzo odległa, to początki samego obiektu
sięgają połowy XIV w., czyli początków Królewskiego Miasta Krosna. Drewniany dwór
w Krośnie zakupił w 1379 r. Eryk z Winsen, pierwszy biskup przemyski. Cech pałacu
nabrał on po rozbudowie i przebudowie w 1. połowie XVI w., kiedy gospodarzem był
tu słynny kanonik krakowski, biskup Stanisław Tarło. Do 1626 r. był własnością
i okresową siedzibą Kanoników Przemyskich. Sprzedany później Zofii z Ligęzów
Skotnickiej, kasztelanowej połanieckiej, został zniszczony przez pożar, który w 1638
r. strawił część miasta. Zacna wdowa odbudowała go i sprzedała Kolegium
Rorantystów, dzierżącemu tą własność aż do 2. poł. XVIII w. Zakupiony przez miasto
w 1873 r., przez kilkadziesiąt lat służył różnym celom i miewał przedziwnych
mieszkańców. Mieściły się tutaj koszary i CK urzędy, warsztaty i mieszkania
prywatne, kasy oszczędności, kluby i szkoły.
W latach 1991-1995 przeprowadzono gruntowny remont zabytkowego obiektu i nad
odkrytym fragmentem średniowiecznego muru Krosna dobudowano nowe skrzydło
Muzeum.
Obecnie obiekt posiada cztery skrzydła. Jest to jedna z najokazalszych budowli
w mieście, perła architektury rezydencjonalnej na Podkarpaciu.

Muzeum

Choć Muzeum najbardziej znane jest z unikatowej kolekcji lamp naftowych, to
zabytki związane z historią oświetlenia bynajmniej nie są jedynymi skarbami

.

Muzeum Podkarpackie w Krośnie

INSTYTUCJA KULTURY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

O Nas - Muzeum Podkarpackie w Krośnie

http://www.muzeum.krosno.pl/o-nas/print,1.html

1 z 3

2016-06-29 13:22

ukrytymi w Pałacu Biskupim. Prezentowane tu ekspozycje zaskakują różnorodnością.
Muzeum szczyci się swoimi zbiorami archeologicznymi oraz największą w Polsce
kolekcją współczesnego szkła użytkowego i artystycznego. Gromadzone są również
zabytki dotyczące historii regionu oraz dzieła sztuki twórców związanych z Krosnem.
Muzeum prowadzi intensywną działalność edukacyjną, naukowo-badawczą
i wydawniczą.
W strukturze Muzeum funkcjonują działy merytoryczne realizujące prace naukowo-
badawcze oraz edukacyjne: Archeologiczny, Historyczny, Artystyczny, Historii
Oświetlenia, Historii Szkła i Przemysłu Szklarskiego, Oświatowo-Promocyjny, oraz
działy: Administracyjny i Finansowo-Księgowy. W Muzeum działa Biblioteka
z bogatym księgozbiorem, a także dwie pracownie konserwatorskie.
Zobaczmy, jakie skarby i tajemnice skrywają mury krośnieńskiego Pałacu
Biskupiego…

Dział Archeologiczny prowadzi od lat intensywne prace badawcze i naukowe. W ich
wyniku Muzeum pozyskuje szereg interesujących zabytków archeologicznych,
pozwalających na pełniejsze odtworzenie pradziejów Podkarpacia. Najbardziej
spektakularny finał badań wykopaliskowych Działu miał miejsce w Trzcinicy, gdzie
funkcjonuje obecnie Oddział Muzeum – Skansen Archeologiczny Karpacka Troja oraz
na Rynku w Krośnie, gdzie odkryto dom wójtowski z poł. XIV w. oraz renesansowy
ratusz. Ekspozycja „Pradzieje Podkarpacia - Przeszłość Ożywiona” odkrywa przed
nami historię osadnictwa w regionie, rozwój cywilizacji człowieka od epoki kamienia
po epokę żelaza. Można tu zobaczyć przedmioty kamienne i krzemienne, ceramikę,
przedmioty z gliny, szkła, kości i rogu oraz metali, przykłady narzędzi i broni oraz
biżuterię. Wiele z tych eksponatów, to unikatowe w skali kraju znaleziska, które
znacznie wzbogacają naszą wiedzę o Podkarpaciu i życiu jego mieszkańców, jak
chociażby zabytki z Hłomczy koło Sanoka, czy z Krosna. Plastyczne aranżacje
przenoszą nas w realia odległych epok, a spacer wzdłuż zachowanego fragmentu
średniowiecznego muru obronnego Krosna czyni wycieczkę bardzo wyjątkową.

Dział Historyczny gromadzi zabytki o charakterze regionalnym, ale nie brakuje tu
odniesień ogólnopolskich oraz eksponatów nawiązujących do kultury materialnej
Europy. W zbiorach znajdują się ciekawe przykłady militariów, numizmaty,
dokumenty, zabytki sfragistyczne i falerystyczne. Znajdziemy tu monety polskie
i zagraniczne nawet z XV wieku. Wśród najstarszych militariów na uwagę zasługują
półtoraręczny miecz z XIII w. oraz napierśniki husarskie z XVII wieku. Szczególnie
interesująca jest bogata kolekcja kart pocztowych z przełomu wieków, czy biżuterii
patriotycznej z okresu powstania styczniowego. Ogromne znaczenie ma kolekcja
dokumentów królewskich dotyczących miasta z okresu od XIV do XVIII wieku.
Wystawa „Z dziejów Krosna i regionu” prezentuje historię miasta czasów jego
założenia, przez okres galicyjski, obie wojny światowe, aż po ostatnie dekady z życia
Krosna. Uzupełniona jest wyśmienitym malarstwem portretowym, widokami miasta
i licznymi fotografiami.

W Dziale Artystycznym zgromadzone są dzieła malarskie, rzeźby, grafiki
i przykłady rękodzieła artystycznego twórców związanych z regionem. Znajdziemy tu
płótna uczniów Matejki – Bergmana, Bieszczada, Daniszewskiego; wspaniałych
malarzy powojennych: Truskolaskiego, Olszewskiego, Ekierta, prezentowane
w „Galerii twórców krośnieńskich”. Jednymi z najcenniejszych są jednak eksponaty
artystów bezimiennych - pochodzą ze średniowiecza i są to: rzeźba Matki Boskiej
z Dzieciątkiem z Równego z końca XIV w., a także malowane temperą na desce
epitafium wotywne Andrzeja Momota herbu Biberstein. Prawdziwym skarbem Działu
jest unikatowy fortepian firmy Pleyel z 1862 r. Ta paryska manufaktura dostarczała
swe instrumenty samemu Fryderykowi Chopinowi. Nasz Pleyel jest jednym
z najstarszych i jednym z nielicznych w pełni sprawnych tego typu instrumentów
w Polsce, który posiada oryginalne instrumentarium strunowe i wciąż można usłyszeć
wygrywane na nim mazurki i walce…

Kolejnym niezwykle ciekawym miejscem w Muzeum Podkarpackim jest Dział
Historii Oświetlenia. Okolice Krosna słyną w całej Polsce z bogatych tradycji
naftowych. To właśnie tutaj rozpoczęto gromadzenie eksponatów związanych
z Ignacym Łukasiewiczem i przemysłem naftowym. Najcenniejszym zbiorem jest
niezwykła kolekcja zabytków dotyczących historii oświetlenia, a przede wszystkim
lamp naftowych, produkowanych w latach 1860-1920 w Austrii, Niemczech, na
Węgrzech, we Francji, Anglii, USA, ale też w Polsce. Jest to największa kolekcja
w Europie. W zabytkowych salach Pałacu, wśród wytwornych, mieszczańskich wnętrz
z przełomu wieków ukazuje się nam „Historia Oświetlenia”, od starożytności po
współczesność. Ekspozycja prezentuje bogaty zbiór świeczników, judaika, lampy
olejne, lampy elektryczne, akcesoria oraz urządzenia grzewcze. Wystawę uzupełniają

O Nas - Muzeum Podkarpackie w Krośnie

http://www.muzeum.krosno.pl/o-nas/print,1.html

2 z 3

2016-06-29 13:22

pamiątki związane z twórcą lampy naftowej.

Dział Historii Szkła i Przemysłu Szklarskiego swoją pracę badawczą poświęca
powstaniu i rozwojowi tego przemysłu w Krośnie i w najbliższych okolicach. Muzeum
Podkarpackie jest jedną z niewielu placówek w kraju, które gromadzą szkło
współczesne, użytkowe i artystyczne. Zbiory tworzą całe kolekcje i pojedyncze,
unikatowe wyroby szklane, narzędzia hutnicze, fotografie i inne archiwalia,
dokumentujące historię m.in. Krośnieńskich Hut Szkła. Oprócz nowoczesnych form
szkła współczesnego zbiory wzbogacają wyjątkowe przykłady szkła zabytkowego,
autorstwa wybitnych projektantów i plastyków.

Odwiedzając Muzeum Podkarpackie w Krośnie nie można pominąć Biblioteki.
Księgozbiór liczy ponad 25 000 woluminów i blisko 200 starodruków z XVI-XVIII
wieku. Najstarszym drukiem jest wydane w 1570 roku w Krakowie dzieło Statua
i przywileje koronne Jana Herbuta. Najcenniejszym jest jednak dzieło Graduale
Romanum de tempore et sanctis. Wydane zostało w Krakowie w 1651 roku.

Muzeum Podkarpackie w Krośnie to unikalne w skali kraju i Europy miejsce
gromadzące pamiątki przeszłości i zabytki naszej kultury. Będąc w Polsce
południowo-wschodniej, koniecznie musicie Państwo zaplanować wizytę w naszym
Muzeum.

Katarzyna Krępulec-Nowak

Dział Oświatowo-Promocyjny

O Nas - Muzeum Podkarpackie w Krośnie

http://www.muzeum.krosno.pl/o-nas/print,1.html

3 z 3

2016-06-29 13:22