„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Andrzej Zych
Organizowanie stanowiska pracy 731[05].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom
2006
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Strzykowski
mgr inż. Leon Zujko
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Andrzej Zych
Konsultacja:
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[05].Z2.01
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu zegarmistrz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
12
5.1. Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych
12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Maszyny i narzędzia do naprawy i wykonywania części do zegarów i zegarków
15
5.2.1. Ćwiczenia 15
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
19
7. Literatura
29
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Organizowanie stanowiska pracy”, który
będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
Zegarmistrz 731[05].
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności praktycznych,
− ewaluację osiągnięć ucznia w postaci testu wielokrotnego wyboru i testu praktycznego,
− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Poradnik zawiera materiał nauczania składający się z 2 tematów, są to: Organizacja
stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych oraz Maszyny i narzędzia do naprawy
i wykonywania części do zegarów i zegarków.
Temat: „Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych” pozwoli
uczniowi na zorganizowanie stanowiska pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne
warunki pracy oraz wyposażenia stanowiska do naprawy zegarów i zegarków.
Temat: „Maszyny i narzędzia do naprawy i wykonywania części do zegarów i zegarków”
zapozna ucznia z podstawowymi narzędziami, przyrządami i maszynami zegarmistrzowskimi.
Nauczy się on również ich rozpoznawania i rozróżniania.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:
− pokazu z objaśnieniem,
− ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 testami.
W teście wielokrotnego wyboru zamieszczono:
− plan testu w formie tabelarycznej,
− punktację zadań,
− propozycje norm wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.
W teście praktycznym zamieszczono:
− zadanie praktyczne z kryteriami,
− kartę odpowiedzi,
− kartę oceny i wymagania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
731[05].Z2
Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
731[05].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy
731[05].Z2.02
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji
mechanizmów
731[05].Z2.03
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej
pracy mechanizmów zegarowych
731[05].Z2.04
Wykonywanie napraw czasomierzy
mechanicznych
731[05].Z2.05
Wykonywanie napraw czasomierzy
elektrycznych i elektronicznych
731[05].Z2.06
Wykonywanie regulacji mechanizmów
zegarowych
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
– korzystać z różnych źródeł informacji,
– posługiwać się, dokumentacją techniczną,
– odczytywać rysunek techniczny,
– posługiwać się układem jednostek SI,
– stosować wymagania określone regulaminem pracowni,
– dobrać narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,
zasadami ergonomii,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony
środowiska.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
– skorzystać z dokumentacji technicznej,
– dobrać narzędzia i przyrządy do naprawy zegarków i zegarów i podać ich zastosowanie,
– dobrać maszyny i urządzenia do naprawy zegarków i zegarów i podać ich zastosowanie,
– dobrać przyrządy pomiarowe do naprawy zegarków i zegarów,
– dobrać materiały eksploatacyjne stosowane przy naprawie zegarów i zegarków,
– dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji zadania,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z zasadami ergonomii,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony
środowiska.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05].
Moduł: Eksploatowanie mechanizmów zegarowych 731[05].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie stanowiska pracy 731[05].Z2.01.
Temat: Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska pracy do naprawy,
czyszczenia, diagnozowania zegarów i zegarków
Cele szczegółowe:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– skorzystać z dokumentacji technicznej, katalogów,
– dobrać przyrządy pomiarowe do naprawy zegarków i zegarów,
– dobrać materiały eksploatacyjne stosowane przy naprawie zegarów i zegarków,
– dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji zadania,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z zasadami ergonomii,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony
środowiska.
Metody nauczania:
− ćwiczenie praktyczne przedmiotowe,
− pogadanka.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− dokumentacje techniczne,
− katalogi materiałów eksploatacyjnych,
− oferty producentów i dystrybutorów narzędzi i materiałów eksploatacyjnych,
− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
− literatura z punktu 7 poradnika nauczyciela.
Czas trwania:
2 godziny lekcyjne – 90 min
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Przebieg zajęć:
1. Instruktaż wstępny:
– sprawdzenie obecności,
– sprawdzenie odzieży roboczej, sprawdzenie samopoczucia uczniów,
– przeprowadzenie pogadanki na temat środków ochrony osobistej, przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, właściwego zorganizowania stanowiska,
– przeprowadzenie pogadanki na temat przestrzegania przepisów ochrony środowiska,
– przedstawienie przebiegu zajęć,
– podanie kryteriów ocen.
2. Instruktaż bieżący:
Wykonanie ćwiczenia 1 z części 4.1.1 poradnika ucznia.
– Obchód I. Sprawdzenie czy uczniowie przystąpili do wykonania ćwiczenia.
– Obchód II. Nadzorowanie wykonywania ćwiczenia. Udzielanie dodatkowych wyjaśnień.
– Obchód III. Sprawdzenie poprawności wypełnienia tabeli. Ocena jakości wykonania,
wskazanie na błędy i usterki.
Wykonanie ćwiczenia 2 z części 4.1.1 poradnika ucznia
– Obchód IV. Sprawdzenie czy uczniowie przystąpili do wykonania ćwiczenia.
– Obchód V. Nadzorowanie wykonywania ćwiczenia. Udzielanie dodatkowych wyjaśnień.
– Obchód VI. Sprawdzenie poprawności wypełnienia tabeli. Ocena jakości wykonania,
wskazanie na błędy i usterki.
3. Instruktaż końcowy:
– podsumowanie zajęć,
– wskazanie na najlepiej wykonane ćwiczenia,
– zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,
– wystawienie ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05].
Moduł: Eksploatowanie mechanizmów zegarowych 731[05].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie stanowiska pracy 731[05].Z2.01
Temat: Maszyny i narzędzia do wykonywania i naprawy zegarów i zegarków
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przygotowania narzędzi, przyrządów, maszyn
i urządzeń do wykonywania części i naprawy zegarów i zegarków.
Cele szczegółowe:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– skorzystać z dokumentacji technicznej,
– dobrać narzędzia i przyrządy do naprawy zegarków i zegarów,
– określić parametry i zastosowanie narzędzi i przyrządów do naprawy zegarów i zegarków,
– dobrać maszyny i urządzenia do naprawy zegarków i zegarów,
– określić parametry i zastosowanie maszyn i urządzeń do naprawy zegarów i zegarków,
– dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji zadania,
– zorganizować stanowisko do wykonywania części na tokarce zegarmistrzowskiej zgodnie
z wymaganiami technologii,
– zorganizować stanowisko do wykonywania części na tokarce zegarmistrzowskiej zgodnie
z wymaganiami ergonomii,
– zorganizować stanowisko do wykonywania części na tokarce zegarmistrzowskiej zgodnie
z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska.
Metody nauczania – uczenia się:
− metoda przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
− tekst przewodni do ćwiczenia,
− dokumentacja techniczna tokarki zegarmistrzowskiej,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.
Czas: 4 godziny lekcyjne – 180 min.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Korzystając z dokumentacji technicznej tokarki oraz katalogów narzędzi i przyrządów
opracuj zestawienia narzędzi, przyrządów, maszyn stosowanych w zegarmistrzostwie oraz
przygotuj tokarkę zegarmistrzowską do pracy.
FAZA WSTĘPNA
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Przeprowadzenie instruktażu na temat bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska.
3. Podanie tematu lekcji.
4. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą przewodniego tekstu.
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie informacje można znaleźć w dokumentacji technicznej?
2. Jakie informacje możemy znaleźć w katalogach narzędzi i przyrządów
zegarmistrzowskich?
3. Co zawiera instrukcja obsługi?
4. Co należy sprawdzić przed podłączeniem urządzenia do źródła prądu?
5. Jakie są zasady bezpiecznej pracy na urządzeniu zasilanym energią elektryczną?
PLANOWANIE
1. Przypomnij sobie informacje zawarte w poradniku ucznia „organizowanie stanowiska
montażu mechanizmów zegarowych”, opracowanego dla jednostki modułowej
731[05]Z1.01.
2. Zapoznaj się z materiałem nauczania zawartym w punkcie 4.2.1 poradnika ucznia.
3. Korzystając z treści ćwiczeń 1, 2, 3 punktu 4.2.1, zaplanuj kolejność prac koniecznych do
wypełnienia tabel oraz przygotowania tokarki zegarmistrzowskiej do pracy.
UZGODNIENIE
1. Omów plan opracowany w fazie „Planowanie” z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1. Odpowiedz na poniższe pytania zawarte w punkcie 4.2.2. Poradnika ucznia. Skorzystaj
z poradnika ucznia organizowanie stanowiska pracy do montażu
Jakie rodzaje stanowisk wystąpią przy
pracach związanych z naprawą zegarów
i zegarków?
Jakie prace można wykonywać na
tokarce zegarmistrzowskiej?
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Jakie narzędzia i przyrządy należą do
podstawowego i dodatkowego
wyposażenia tokarki
zegarmistrzowskiej?
Do czego służy czopiarka?
Jakie powinno być wyposażenie
stanowiska do ręcznej naprawy
i wykonywania części do zegarów
i zegarków?
Jakie są podstawowe zasady bezpiecznej
pracy podczas wykonywania i naprawy
części do zegarów i zegarków?
2. Wykonaj ćwiczenie 1 z punktu 4.2.3. Poradnika ucznia.
3. Zgłoś nauczycielowi zakończenie ćwiczenia.
4. Wykonaj ćwiczenie 2 z punktu 4.2.3. Poradnika ucznia.
5. Zgłoś nauczycielowi zakończenie ćwiczenia.
6. Wykonaj ćwiczenie 3 z punktu 4.2.3. Poradnika ucznia.
7. Zgłoś nauczycielowi zakończenie ćwiczenia.
8. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.
SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wypełnione tabele zawarte w ćwiczeniach?
2. Czy poprawnie została przygotowana tokarka zegarmistrzowska?
ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczeń sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów
zegarowych
5.1.1. Ćwiczenia
Wskazówki do wykonania ćwiczeń:
Zaleca się, aby wszystkie ćwiczenia wykonywane były samodzielnie przez każdego ucznia.
Wszystkie ćwiczenia mogą być przeprowadzone metoda ćwiczeń praktycznych
z wykorzystaniem pogadanki. Na początku zajęć nauczyciel powinien przeprowadzić instruktaż,
w którym zwróci uwagę na przestrzeganie przepisów bhp, omowi organizację zajęć, poda
kryteria ocen. Przy każdym ćwiczeniu nauczyciel powinien obserwować działania uczniów,
udzielać dodatkowych informacji, a na końcu ocenić wykonanie ćwiczenia.
Ćwiczenie 1
Odszukaj narzędzia i przyrządy do naprawy zegarów i zegarków znajdujące się w pracowni
i wpisz je do tabeli. Podczas wykonywania ćwiczenia korzystaj z katalogów narzędzi
i przyrządów.
Nazwy i wielkości charakterystyczne
Narzędzia
zegarmistrzowskie
Przyrządy
zegarmistrzowskie
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać narzędzia zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
2) wpisać odszukane narzędzia do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
3) odszukać przyrządy zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
4) wpisać odszukane przyrządy do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda ćwiczeń praktycznych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Środki dydaktyczne:
− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− dokumentacje techniczne.
Ćwiczenie 2
Odszukaj materiały eksploatacyjne znajdujące się w pracowni i wpisz je do tabeli.
W przypadku, gdy w pracowni nie ma materiałów, lub na opakowaniu nie ma określonego
zastosowania skorzystaj z literatury, ofert producentów i dystrybutorów.
Rodzaj Nazwa
Zastosowanie
Materia
ły polerskie
P
łyny czyszcz
ące
Smary i oleje
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać materiały polerskie znajdujące się w pracowni,
2) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie),
3) odszukać płyny czyszczące znajdujące się w pracowni,
4) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie),
5) odszukać smary i oleje znajdujące się w pracowni,
6) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie).
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda ćwiczeń praktycznych.
Środki dydaktyczne:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi materiałów eksploatacyjnych,
− oferty producentów i dystrybutorów (stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu),
− literatura z punktu 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.2. Maszyny i narzędzia do naprawy i wykonywania części do
zegarów i zegarków
5.2.1. Ćwiczenia
Wskazówki do wykonania ćwiczeń:
Proponowany zestaw ćwiczeń służy do ukształtowania umiejętności: korzystania
z katalogów narzędzi, ich rozpoznawania, określania parametrów technicznych i zastosowania,
przygotowania stanowiska do wykonywania ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia te uczniowie
powinni wykonywać samodzielnie. Zaleca się wykorzystanie metody tekstu przewodniego.
Podczas wykonywania ćwiczeń uczeń kierowany poleceniami zawartymi w tekście przewodnim,
który umożliwia samodzielna pracę. Jednak nauczyciel powinien udzielać dodatkowych
informacji i wskazówek dla ucznia, pamiętając aby skłaniać go do samodzielnego
rozwiązywania napotkanych problemów.
Ćwiczenie 1
Posługując się dokumentacją techniczną, wypisz dane techniczne tokarki
zegarmistrzowskiej.
Nazwa i typ tokarki
Producent i rok produkcji
Wymiary i ciężar
Dane techniczne
Wyposażenie podstawowe
Wyposażenie dodatkowe
Rodzaje robót podstawowych,
które można wykonać na tokarce
Prace, które można wykonać
posiadając wyposażenie
dodatkowe
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki jej nazwę i typ, producenta, rok produkcji,
gabaryty i ciężar,
2) wpisać odszukane dane do tabeli,
3) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki dane techniczne takie jak: moc, obroty,
wielkości charakterystyczne dotyczące wymiarów toczonych części, itp.,
4) wpisać odszukane dane do tabeli,
5) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki wyposażenie podstawowe,
6) wpisać odszukane dane do tabeli,
7) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki wyposażenie dodatkowe,
8) wpisać odszukane dane do tabeli,
9) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki rodzaje robot podstawowych i dodatkowych,
10) wpisać odszukane dane do tabeli,
11) Porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda przewodniego tekstu.
Środki dydaktyczne:
− dokumentacja techniczna tokarki,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− tekst przewodni.
Ćwiczenie 2
Odszukaj w katalogu narzędzia i przyrządy zegarmistrzowskie, podaj ich zastosowanie
i wielkości charakterystyczne (producent, numer katalogowy, wielkości, itp.). Po opracowaniu
tabeli przygotuj tokarkę do toczenia wałków.
Nazwa
Producent, nr
katalogowy
Typ i wielkości charakterystyczne
Zastosowanie
Czopiarka
Noże tokarskie
Wiertła do małych
otworów
Pogłębiacze
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Rozwiertaki
Frezy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać w katalogu podane narzędzia i przyrządy,
2) wpisać nr katalogowy, producenta,
3) wpisać podstawowe dane i wielkości charakteryzujące to narzędzie,
4) wpisać zastosowanie,
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów,
6) zorganizować stanowisko tokarskie do toczenia wałków.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda przewodniego tekstu.
Środki dydaktyczne:
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− tokarka zegarmistrzowska z wyposażeniem,
− tekst przewodni.
Ćwiczenie 3
Odszukaj w katalogu podane narzędzia i przyrządy, podaj ich zastosowanie i wielkości
charakterystyczne (typ i wielkości charakterystyczne).
Nazwa
Typ i wielkości charakterystyczne
Zastosowanie
Imadełka ręczne
Imaki
Pilniki igłowe
Kleszcze
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Gładzidła
Polerowniki
Gwintowniki
i narzynki
Przebijaki
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać w katalogu podane przyrządy i narzędzia,
2) wpisać typ i wielkości charakterystyczne,
3) wpisać zastosowanie,
4) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda przewodniego tekstu.
Środki dydaktyczne:
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− tekst przewodni.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
6. EWALUACJA OSIAGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test wyboru do jednostki modułowej
„Organizowanie stanowiska pracy”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
− zadania 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,
− zadania 1, 2, 15, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:
− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
− dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
− bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A, 4. D, 5. B, 6. A, 7. D, 8. C, 9. D, 10. B, 11. A, 12. B, 13. C,
14. D, 15. A, 16. C, 17. C, 18. B, 19. C, 20. D.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
1. Określić rodzaje prac wykonywanych na stanowisku do naprawy
zegarów i zegarków
A PP
2. Przedstawić zasady doboru wyposażenia stanowiska do naprawy
zegarków i zegarów
A PP
3. Wskazać zastosowanie narzędzi zegarmistrzowskich
B
P
4. Rozpoznać materiały polerskie
B
PP
5. Określić zastosowanie materiałów do czyszczenia zegarów
i zegarków
B P
6. Określić zastosowanie smarów stosowanych do zegarów
i zegarków
B P
7. Dobrać materiał do podanego zastosowania
B
P
8. Rozpoznać narzędzie do naprawy zegarów i zegarków
B
P
9. Rozpoznać podany przyrząd stosowany do wykonywania części
metodami obróbki ręcznej
B P
10. Rozpoznać podany przyrząd stosowany do naprawy zegarów
i zegarków
B P
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
11. Rozpoznać narzędzie do ręcznej obróbki wykańczającej części
zegarów i zegarków
B P
12. Rozpoznać narzędzia i przyrządy stosowane do smarowania
zegarów i zegarków
B P
13. Rozpoznać uchwyt stosowany w tokarce zegarmistrzowskiej
B
P
14. Rozpoznać obrabiarkę stosowaną do obróbki skrawaniem części
zegarów i zegarków
B P
15. Wskazać narzędzia i przyrządy stosowane na tokarce
zegarmistrzowskiej
B PP
16. Dobrać przyrządy stosowane na tokarce zegarmistrzowskiej
C
P
17. Wskazać zastosowanie wybranej obrabiarki stosowanej do
naprawy części zegarów i zegarków
C P
18. Dobrać narzędzia na stanowisko naprawy zegarów i zegarków
C
P
19. Określić podstawowe zasady przygotowania tokarki do
bezpiecznej pracy
C PP
20. Podać sposoby bezpiecznego wykonywania prac obsługowych
tokarki zegarmistrzowskiej
C P
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdź wyniki.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu.
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
7. Na rozwiązanie testu masz 60 min.
Materiały dla ucznia:
– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Spośród niżej wymienionych rodzajów prac wybierz tę, której nie wykonuje się na
stanowisku do naprawy zegarów:
a) Demontaż zegarów.
b) Montowanie zegarów z nowych części.
c) Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy.
d) Czyszczenie i smarowanie zegarów.
2. Wyposażenie stanowiska do naprawy zegarów zależy od:
a) Doświadczenia zegarmistrza.
b) Zmechanizowania pracowni zegarmistrzowskiej.
c) Rodzaju wykonywanej pracy.
d) Posiadanych narzędzi i przyrządów.
3. Szczypce boczne służą do:
a) Obcinania wałków naciągowych.
b) Przytrzymywania wskazówek.
c) Ściągania przerzutnika z osi balansu.
d) Wypychania klocków włosów.
4. Materiały polerskie mogą występować w postaci:
a) Noży polerskich.
b) Ściernic.
c) Papierów ściernych.
d) Past polerskich
5. Benzyna ekstrakcyjna może służyć do:
a) Smarowania łożysk zegarków.
b) Mycia części zegarków.
c) Odrdzewiania części zegarków.
d) Mycia rąk po naprawie.
6. Smar silikonowy służy do:
a) Smarowania łożysk zegarków.
b) Zabezpieczania przed korozją.
c) Odrdzewiania części zegarków.
d) Uszczelniania zegarków wodoszczelnych.
7. Do usuwania tłustych plam z włosów zastosujesz:
a) Naftę kosmetyczną.
b) Rozpuszczalnik.
c) Odoliwiacz.
d) Specjalny płyn.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
8. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Sprawdzian czopów.
b) Płyta do wałków.
c) Gwintownica zegarmistrzowska.
d) Wzornik zegarmistrzowski.
Źródło [3, s 40]
9. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Sprawdzian czopów.
b) Trzymadełko zegarmistrzowskie.
c) Ściągacz wskazówek
d) Imak dwustronny.
Źródło [3, s 44]
10. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Zestaw gwintowników
zegarmistrzowskich.
b) Nabijak z kompletem nabijaków.
c) Sprawdzarka chodu.
d) Mikroskop zegarmistrzowski.
Źródło [3, s 78]
11. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Polerownik.
b) Pilnik iglak.
c) Czyszczak.
d) Ostrzałka
Źródło [3, s 118]
12. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Dmuchawka.
b) Smarownik.
c) Towotnica.
d) Czyszczak łożysk.
Źródło [3, s 146]
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
13. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Sprawdzian szkiełek.
b) Przyrząd do nitowania.
c) Tokarski uchwyt wewnętrzny.
d) Tarcza polerska.
Źródło [3, s 167]
14. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:
a) Gwinciarka.
b) Niciarka.
c) Ustawiarka zazębień.
d) Wiertarka do czopów.
Źródło [3, s 180]
15. Do podstawowego wyposażenia tokarki zegarmistrzowskiej możemy zaliczyć:
a) Narzędzia skrawające i uchwyty.
b) Noże tokarskie i frezy.
c) Suport i wrzeciono.
d) Łoże, wrzeciono, suport.
16. Do podstawowych przyrządów tokarskich możemy zaliczyć:
a) Noże tokarskie, wiertła, pogłębiacze, rozwiertaki.
b) Łoże, wrzeciono, suport.
c) Tarcze zabierakowe, zabieraki, tulejki zaciskowe, uchwyty tokarskie.
d) Przystawkę frezarska, przystawkę wiertarską, przystawkę szlifierską.
17. Czopiarka służy do:
a) Toczenia czopów wałów.
b) Frezowania czopów wałów.
c) Wiercenia otworów w czopach wałów.
d) Czopowania niepotrzebnych otworów.
18. Komplet kleszczy stanowiących wyposażenie stanowiska do naprawy zegarów zawiera:
a) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, bocznoszczypy, czołoszczypy.
b) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, ostroszczypy, pincety.
c) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, pincety ręczne, pincety precyzyjne.
d) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, kleszcze okrągłe, kleszcze płaskie.
19. Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do pracy na tokarce
zegarmistrzowskiej?
a) Zamocować materiał i narzędzia skrawające.
b) Włączyć tokarkę i poczeka aż się ustabilizują obroty.
c) Sprawdzić stan techniczny tokarki.
d) Sprawdzić datę ostatniego przeglądu technicznego tokarki.
20. Wiórki powstające podczas toczenia na tokarce zegarmistrzowskiej usuwamy:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
a) Dmuchawką.
b) Sprężonym powietrzem.
c) Ścieramy specjalna ściereczką.
d) Zmiatamy szczotką.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Organizowanie stanowiska pracy
Zakreśl poprawną odpowiedź
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1
A B C D
2
A B C D
3
A B C D
4
A B C D
5
A B C D
6
A B C D
7
A B C D
8
A B C D
9
A B C D
10
A B C D
11
A B C D
12
A B C D
13
A B C D
14
A B C D
15
A B C D
16
A B C D
17
A B C D
18
A B C D
19
A B C D
20
A B C D
Razem:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Test praktyczny do jednostki modułowej
„Organizowanie stanowiska pracy”
Temat zadania: Przygotowanie do pracy tokarki zegarmistrzowskiej
Przygotuj tokarkę zegarmistrzowska do toczenia osi zegarka o średnicy 1 mm i długości
20 mm. Tolerancja wykonania średnic ± 0,02 mm, wymiarów liniowych pozostałych ± 0,1 mm.
Materiałem będzie pręt Φ2. Podczas rozwiązywania testu możesz korzystać z dokumentacji
technicznej tokarki zegarmistrzowskiej.
W trakcie realizacji prac powinieneś:
− wypisać czynności konieczne do sprawdzenia stanu technicznego tokarki,
− dobrać przyrządy do toczenia i kontroli,
− dobrać narzędzia do toczenia,
− opracować plan uzbrojenia tokarki,
− uzbroić tokarkę.
Czas na wykonanie zadania wynosi 60 minut.
Kryteria oceniania:
− za czynności dotyczące sprawdzenie stanu technicznego – 3 punkty,
− za opracowanie wykazu narzędzi i przyrządów – 7 punktów,
− za plan uzbrojenia tokarki – 4 punkty,
− za uzbrojenie tokarki – 7 punktów.
Karta odpowiedzi
Do testu praktycznego „Organizowanie stanowiska pracy”
Temat zadania: Przygotowanie do pracy tokarki zegarmistrzowskiej
Imię i nazwisko: .............................................................
Wykaz czynności, które należy wykonać przed przystąpieniem do toczenia:
1. ...............................................................................................................................................
2. ...............................................................................................................................................
3. ...............................................................................................................................................
4. ...............................................................................................................................................
5. ...............................................................................................................................................
6. ...............................................................................................................................................
Wykaz niezbędnych narzędzi i przyrządów:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Przyrządy pomiarowe
Przyrządy i uchwyty tokarskie
Narzędzia tokarskie
Plan uzbrojenia tokarki:
1. ...............................................................................................................................................
2. ...............................................................................................................................................
3. ...............................................................................................................................................
4. ...............................................................................................................................................
5. ...............................................................................................................................................
6. ...............................................................................................................................................
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Karta oceny
Lp. Kryterium Punkty
1. Za wykaz czynności, które należy wykonać przed przystąpieniem do
toczenia (do 3 pkt)
Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– w wykazie zapisał sprawdzenie instalacji elektrycznej,
– w wykazie zapisał sprawdzenie czy tokarka pracuje poprawnie
(sprawdzenie na biegu jałowym),
– brak jest w wykazie czynności niezgodnych z bhp.
2. Za wykaz niezbędnych narzędzi i przyrządów pomiarowych (do 7 pkt).
Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– w wykazie przyrządów pomiarowych wpisał mikrometr,
– w wykazie przyrządów pomiarowych wpisał suwmiarkę,
– w wykazie przyrządów i uchwytów wpisał uchwyt tokarski lub inny
przyrząd umożliwiający zamocowanie we wrzecionie,
– w wykazie przyrządów i uchwytów wpisał kieł,
– w wykazie narzędzi wpisał nóź tokarski,
– w wykazie narzędzi wpisał wiertło lub inne narzędzie do wykonania
nakiełka,
– brak jest w wykazie narzędzi i przyrządów całkowicie zbędnych.
3. Plan uzbrojenia tokarki (do 4 pt.).
Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– w planie wpisał zamocowanie uchwytu tokarskiego (lub innego uchwytu
mocującego wałek we wrzecionie,
– w planie wpisał zamocowanie kła tokarskiego,
– w planie wpisał zamocowanie noża tokarskiego,
– brak jest w planie całkowicie zbędnych czynności.
4. Za uzbrojenie tokarki (do 7 pkt)
Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– wszystkie czynności wykonywał z zachowaniem zasad bhp,
– wszystkie czynności wykonywał stosując prawidłowe techniki i metody
pracy,
– poprawnie zamocował uchwyt,
– poprawnie zamocował kieł,
– poprawnie zamocował nóż tokarski,
– właściwie zamocował, ustawił i podłączył tokarkę,
– sprawdził tokarkę na biegu luzem.
Razem:
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne:
– dopuszczający – minimum 12 punktów
– dostateczny – minimum 14 punktów
– dobry – minimum 16 punktów
– bardzo dobry – minimum 18 punktów
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
7. LITERATURA
1. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. I –
Mechanizmy. WSiP, Warszawa 1976
2. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. II – Montaż,
konserwacja i naprawa. WSiP, Warszawa 1986
3. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Ilustrowany słownik zegarmistrzowski.
WSiP, Warszawa 1990
4. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Naprawa zegarów i zegarków
mechanicznych. WSiP, Warszawa 1970
5. Czerwiec W., Maciszewski A., Molinski T.: Zegarmistrzostwo – Technologia. Wyd. Libra,
Warszawa 1980