zegarmistrz 731[05] z2 01 u

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Andrzej Zych

Organizowanie stanowiska pracy 731[05].Z2.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom

2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Andrzej Strzykowski
mgr inż. Leon Zujko

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Andrzej Zych

Konsultacja:

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[05].Z2.01
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu zegarmistrz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 12
4.2. Maszyny i narzędzia do naprawy i wykonywania części do zegarów i zegarków

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 14
4.2.3. Ćwiczenia 15
4.2.4. Sprawdzian postępów 18
5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik, który będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o organizowaniu stanowiska do

naprawy mechanizmów zegarowych.

Poradnik zawiera materiał nauczania składający się z 2 tematów, są to: Organizacja

stanowiska pracy do naprawy mechanizmów zegarowych oraz Maszyny i narzędzia do naprawy
i wykonywania części do zegarów i zegarków.

Temat: „Organizacja stanowiska pracy do eksploatacji mechanizmów zegarowych” pozwoli

Ci poznać zasady organizowania stanowiska pracy w sposób ergonomiczny i zapewniający
bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Zapoznasz się z narzędziami, przyrządami i maszynami
stosowanymi w naprawie zegarów i zegarków. Ponadto w drugim temacie zapoznasz się z ze
stanowiskami do wykonywania i naprawy części do zegarów i zegarków.

Poradnik ten posiada następującą strukturę:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania

ćwiczeń. Materiał nauczania obejmuje:

−

Informacje dotyczące danych, opisy, tabele, rysunki z danego tematu,

−

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczeń,

−

zestaw ćwiczeń,

−

sprawdzian postępów.

4. Sprawdzian osiągnięć zawierający zestaw zadań testowych z zakresu całej jednostki

modułowej.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po
przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny

pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

731[05].Z2

Eksploatowanie mechanizmów zegarowych

731[05].Z2.01

Organizowanie stanowiska pracy

731[05].Z2.02

Wykonywanie czyszczenia i konserwacji

mechanizmów

731[05].Z2.03

Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej

pracy mechanizmów zegarowych

731[05].Z2.04

Wykonywanie napraw czasomierzy

mechanicznych

731[05].Z2.05

Wykonywanie napraw czasomierzy

elektrycznych i elektronicznych

731[05].Z2.06

Wykonywanie regulacji mechanizmów

zegarowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

– korzystać z różnych źródeł informacji,
– posługiwać się, dokumentacją techniczną,
– odczytywać rysunek techniczny,
– posługiwać się układem jednostek SI,
– stosować wymagania określone regulaminem pracowni,
– dobrać narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,

zasadami ergonomii,

– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony

środowiska.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

– skorzystać z dokumentacji technicznej,
– dobrać narzędzia i przyrządy do naprawy zegarków i zegarów i podać ich zastosowanie,
– dobrać maszyny i urządzenia do naprawy zegarków i zegarów i podać ich zastosowanie,
– dobrać przyrządy pomiarowe do naprawy zegarków i zegarów,
– dobrać materiały eksploatacyjne stosowane przy naprawie zegarów i zegarków,
– dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji zadania,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z zasadami ergonomii,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony

środowiska.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Organizacja stanowiska pracy do naprawy mechanizmów

zegarowych

4.1.1. Materiał nauczania

Organizacja stanowiska pracy do naprawy zegarów i zegarków

Stanowisko pracy do naprawy zegarów i zegarków powinno być tak zorganizowane aby

można było wykonać demontaż zegarka, diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy,
czyszczenie i smarowanie oraz montaż zegarka po naprawie. Ponadto konieczne jest
zorganizowanie stanowisk do naprawy i wykonywania części zegarów i zegarków.

Możemy wiec wyróżnić dwa typy stanowisk. Jedno do rozbierania, diagnozowania, montażu

i naprawy, drugie do wykonywania części i ich naprawy (Stanowisko do wykonywania i
naprawy części zostanie omówione w części drugiej).

Wyposażenie stanowisk pracy zależy również od typów i rodzajów zegarów i zegarków.

Przede wszystkim od ich wielkości oraz od tego, czy są to zegary i zegarki mechaniczne,
(napędzane sprężyną), czy zegary i zegarki elektryczne i elektroniczne. Jednak podstawowe
wyposażenie tych stanowisk będzie podobne. Przykład doboru narzędzi do prac
zegarmistrzowskich podano na rysunku 1. Zastosowano w tym przypadku specjalny stojak,
w którym umieszczono najpotrzebniejsze narzędzia.

Rys. 1. Stojak narzędziowy [Źródło: B. S. Bartnik, B.S., W. A. Podwapiński: Zegarmistrzostwo, s 67].

Pomieszczenie pracy zegarmistrza wykonującego naprawy powinno być tak zorganizowane

jak zostało to opisane w poradniku „Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych 731[05].Z1.01”.

Stanowisko do rozbierania, diagnozowania, montażu i naprawy powinno być wyposażone

w następujące narzędzia i przyrządy (jest to wyposażenie podobne jak na stanowisku do
montażu i demontażu):

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– otwierak nożowy i uniwersalny – służące do otwierania kopert zegarków zwykłych oraz

zwykłych i wodoszczelnych,

– komplet wkrętaków do zegarków – służące do wkręcania i wykręcania śrub

i wkrętów. Wyróżniamy wkrętaki płaskie i krzyżowe. Mogą mieć one rożne wielkości
końcówek,

– pincety zwykłe (chwytki) – służą do chwytania i przytrzymywania części zegarków,
– pincety (chwytki do włosów) – służą do prostowania włosów, wypychania klocków włosów,

przytrzymywania wskazówek,

– przyrząd do zdejmowania wskazówek – służy do ściągania mocno osadzonych wskazówek,
– ściągacz przerzutnika – służy do ściągania przerzutnika z osi balansu,
– klucze do nakrętek – zestaw kluczy służących do odkręcania i zakręcania nakrętek

w zegarach,

– lupy zegarmistrzowskie – służą do wykonywania prac zegarmistrzowskich. Mogą

występować lupy pojedyncze (jednooczne) lub podwójne (dwuoczne),

– komplet szczypiec i służących do przytrzymywania części, wyginania,

prostowania. Wyróżniamy szczypce płaskie, półokrągłe, okrągłe i boczne (do obcinania
wałków naciągowych),

– podstawki pod mechanizmy – służące do układania na nie rożnych mechanizmów zegarków,
– przyrząd do wkładania szkiełek zegarków,
– imadło,
– imadełka ręczne,
– młotek,
– kowadełko,
– nabijaki,
– odmagneśnica,
– chronokomparator,
– aparatura do kontroli szczelności,
– grafoskop,
– wyciskarka do szkieł,
– nabijarka,
– miernik uniwersalny do pomiaru wielkości elektrycznych,
– wyważarka,
– czyszczarka mechaniczna,
– dmuchawka,
– polerownik,
– benzynierka,
– czyszczaki i nóż do czyszczaków,
– smarownice,
– pędzelki, szczotki,
– suwmiarka,
– mikrometr zegarmistrzowski,
– macki dziesiętne, i zwykłe,
– sprawdzian do czopów, szkieł, koronek, sprężyn, wskazówek.
– klucz do zakręcania kopert zegarków wodoszczelnych,
– wciskarki do panewek mineralnych,
– ustawiarki zazębień,
– inne narzędzia i przyrządy specjalistyczne zalecane przez różnych producentów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas wykonywania prac zegarmistrz powinien być ubrany w ubranie robocze wygodne

lecz przylegające do ciała. Rękawy powinny być pozapinane. Ubranie chronić będzie również
przed różnymi materiałami stosowanymi podczas prac (np. płyny czyszczące).

Przy montażu i demontażu zegarów i zegarków należy zachować ostrożność, gdyż

zegarmistrz jest narażony na skaleczenia. Konieczne jest właściwe trzymanie przedmiotów
i narzędzi, tak aby zsuniecie się ostrza nie uderzyło w dłoń).

Przy wykonywaniu prac należy również stosować sprzęt ochrony osobistej. Szczególnie

taki, który chroni oczy. Praktycznie do większości prac precyzyjnych trzeba korzystać z lupy
(nawet jeżeli nie jest to konieczne).

4.1.1.3. Materiały eksploatacyjne

Przy wykonywaniu naprawy i czyszczenia zegarów i zegarków stosuje się rożne środki

i materiały konserwacyjne i czyszczące.

Do podstawowych środków i materiałów czyszczących zaliczamy:

– materiały polerskie (pasty, proszki),
– płyny do mycia i czyszczenia części (benzyna ekstrakcyjna, płyn do usuwania tłustych plam

z włosów,

– smary (smar silikonowy, pasta silikonowa do smarowania i uszczelniania),
– oleje (oliwa naturalna, syntetyczna, oliwy do specjalne),
– sprężone powietrze do wydmuchiwania zanieczyszczeń,
– płyny do czyszczarek.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Od czego zależy wyposażenie w narzędzia i przyrządy stanowiska do naprawy zegarów

i zegarków?

2. Jakie podstawowe narzędzia zegarmistrzowskie powinny znajdować się na stanowisku do

naprawy zegarów i zegarków?

3. Jakie podstawowe przyrządy powinny znajdować się na stanowisku do naprawy zegarów

i zegarków?

4. Jakie materiały eksploatacyjne powinny znajdować się na stanowisku do naprawy zegarów

i zegarków?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odszukaj narzędzia i przyrządy do naprawy zegarów i zegarków znajdujące się w pracowni

i wpisz je do tabeli. Podczas wykonywania ćwiczenia korzystaj z katalogów narzędzi
i przyrządów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nazwy i wielkości charakterystyczne

Narzędzia
zegarmistrzowskie

Przyrządy
zegarmistrzowskie

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) odszukać narzędzia zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
2) wpisać odszukane narzędzia do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
3) odszukać przyrządy zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
4) wpisać odszukane przyrządy do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− dokumentacje techniczne.

Ćwiczenie 2

Odszukaj materiały eksploatacyjne znajdujące się w pracowni i wpisz je do tabeli.

W przypadku, gdy na pracowni nie ma materiałów, lub na opakowaniu nie ma określonego
zastosowania skorzystaj z literatury, ofert producentów i dystrybutorów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rodzaj Nazwa

Zastosowanie

Materia

ły polerskie

łyny czyszcz

ące

Smary i oleje

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) odszukać materiały polerskie znajdujące się w pracowni,
2) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie),
3) odszukać płyny czyszczące znajdujące się w pracowni,
4) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie),
5) odszukać smary i oleje znajdujące się w pracowni,
6) wpisać je do tabeli (ich nazwy i zastosowanie).

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi materiałów eksploatacyjnych,
− oferty producentów i dystrybutorów (stanowisko komputerowe z dostępem do internetu),
− literatura z punktu 6 poradnika dla ucznia.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odszukać w katalogu określone narzędzie zegarmistrzowskie?

2) odszukać w katalogu określony przyrząd zegarmistrzowski?

3) rozróżnić narzędzia znajdujące się na stanowisku zegarmistrzowskim?

4) rozróżnić przyrządy znajdujące się na stanowisku zegarmistrzowskim?

5) wskazać na stanowisku różne narzędzia i przyrządy?

6) określić zastosowanie płynów czyszczących?

7) określić zastosowanie materiałów polerskich?

8) określić zastosowanie smarów i olejów?

9) dobrać określony materiał eksploatacyjny?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Maszyny i narzędzia do naprawy i wykonywania części do ze-

garów i zegarków

4.2.1. Materiał nauczania

Inną grupą stanowisk (poza stanowiskiem do rozbierania i montażu zegarków) do naprawy

zegarów i zegarków są stanowiska do wykonywania (dorabiania) części i ich naprawiania.

W pracowni zegarmistrzowskiej wykonującej naprawy zegarów i zegarków powinny się

znajdować następujące stanowiska:
– stanowisko do obróbki mechanicznej wyposażone w tokarkę zegarmistrzowską, czopiarkę,

wiertarkę do czopów, przyrządy pomiarowe,

– stanowisko do ręcznego wykonywania i naprawy części.

Tokarka zegarmistrzowska powinna posiadać różnorodne wyposażenie. Do podstawowego

wyposażenia tokarki zegarmistrzowskiej możemy zaliczyć narzędzia skrawające i uchwyty. Na
tokarce zegarmistrzowskiej można wykonywać następujące operacje: toczenie, wiercenie,
rozwiercanie, pogłębianie, frezowanie szlifowanie. Zależy to od rodzaju tokarki i jej
wyposażenia.

Do podstawowych narzędzi stosowanych do robot wykonywanych na tokarkach

zegarmistrzowskich zaliczyć możemy: noże tokarskie, wiertła, pogłębiacze, rozwiertaki, frezy,
ściernice, przystawki.

Do podstawowych przyrządów zaliczyć możemy: tarcze zabierakowe, zabieraki, tulejki

zaciskowe, uchwyty tokarskie. Tokarkę zegarmistrzowską przedstawiono na rysunku 2.

Rys. 2. Tokarka zegarmistrzowska. [Źródło: na podstawie B. S. Bartnik, B.S., W. A. Podwapiński:

Zegarmistrzostwo, s 88].

Wiertarka do czopów (czopiarka) służy do wiercenia bardzo małych otworów w wałkach

(np. otwór do wstawienia czopa). Wiertarkę do czopów przedstawiono na rysunku 3.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 3. Wiertarka do czopów: 1) wiertło, 2) wałek, w którym wiercony jest otwór [3, s180].

Stanowisko do ręcznego wykonywania i naprawy może być zorganizowane niezależnie od

stanowiska do montażu i demontażu zegarków lub obydwa stanowiska mogą być zorganizowane
na tym samym stole zegarmistrzowskim (wtedy będzie to jedno stanowisko). Tylko niektóre
prace z zakresu obróbki ręcznej będą wykonywane w innym miejscu.

Stanowisko do ręcznego wykonywania i naprawy części powinno być wyposażone przede

wszystkim w imadło stołowe, imadełka ręczne, imaki, kowadełko, młotek zegarmistrzowski,
nabijarka z kompletem nabijaków, komplet pilników igłowych (iglaków), piłka do metali
(włosienicowa), komplet kleszczy (płaskoszczypy, okrągłoszczypy, ostroszczypy, pincety,
kleszcze specjalne), gładzidła, polerowniki, gwintownica zegarmistrzowska, oprawka do
narzynek z narzynkami, gwintowniki, rysik, punktak, przebijaki, narzędzia do nitowania,
narzędzia i materiały do lutowania, palnik, zestaw narzędzi pomiarowych.

Podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej należy przestrzegać

następujących zasad:
– ubranie robocze powinno być pozapinane, rękawy przylegające do ręki, włosy przykryte

czapką,

– nie wolno usuwać wiórów gołą ręką ani zdmuchiwać. Należy to robić szczotka,
– podczas pracy na tokarce (i innych maszynach wykonujących obróbkę skrawaniem) należy

chronić oczy lupą dwuoczna lub okularami,

– przed każdym uruchomieniem maszyny należy sprawdzić jej stan techniczny.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie rodzaje stanowisk wystąpią przy pracach związanych z naprawą zegarów i zegarków?
2. Jakie prace można wykonywać na tokarce zegarmistrzowskiej?
3. Jakie narzędzia i przyrządy należą do podstawowego i dodatkowego wyposażenia tokarki

zegarmistrzowskiej?

4. Do czego służy czopiarka?
5. Jakie powinno być wyposażenie stanowiska do ręcznej naprawy i wykonywania części do

zegarów i zegarków?

6. Jakie są podstawowe zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania i naprawy części do

zegarów i zegarków?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się dokumentacją techniczna, wypisz dane techniczne tokarki

zegarmistrzowskiej.

Nazwa i typ tokarki

Producent i rok produkcji
Wymiary i ciężar
Dane techniczne

Wyposażenie podstawowe

Wyposażenie dodatkowe

Rodzaje robót
podstawowych, które
można wykonać na tokarce

Prace, które można
wykonać posiadając
wyposażenie dodatkowe

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki jej nazwę i typ, producenta, rok produkcji,

gabaryty i ciężar,

2) wpisać odszukane dane do tabeli,
3) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki dane techniczne takie jak: moc, obroty,

wielkości charakterystyczne dotyczące wymiarów toczonych części, itp.,

4) wpisać odszukane dane do tabeli,
5) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki wyposażenie podstawowe,
6) wpisać odszukane dane do tabeli,
7) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki wyposażenie dodatkowe,
8) wpisać odszukane dane do tabeli,
9) odszukać w dokumentacji technicznej tokarki rodzaje robot podstawowych i dodatkowych,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) wpisać odszukane dane do tabeli,
11) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− dokumentacja techniczna tokarki,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w katalogu narzędzia i przyrządy zegarmistrzowskie, podaj ich zastosowanie

i wielkości charakterystyczne (producent, numer katalogowy, wielkości, itp.). Po opracowaniu
tabeli przygotuj tokarkę do toczenia wałków.

Nazwa

Producent, nr

katalogowy

Typ i wielkości charakterystyczne

Zastosowanie

Czopiarka

Noże tokarskie

Wiertła do małych
otworów

Pogłębiacze

Rozwiertaki

Frezy

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) odszukać w katalogu podane narzędzia i przyrządy,
2) wpisać nr katalogowy, producenta,
3) wpisać podstawowe dane i wielkości charakteryzujące to narzędzie,
4) wpisać zastosowanie,
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów,
6) zorganizować stanowisko tokarskie do toczenia wałków.

Wyposażenie stanowiska pracy:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− tokarka zegarmistrzowska z wyposażeniem.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w katalogu podane narzędzia i przyrządy, podaj ich zastosowanie i wielkości

charakterystyczne (typ i wielkości charakterystyczne).

Nazwa

Typ i wielkości charakterystyczne

Zastosowanie

Imadełka ręczne

Imaki

Pilniki igłowe

Kleszcze

Gładzidła

Polerowniki

Gwintowniki
i narzynki

Przebijaki

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) odszukać w katalogu podane przyrządy i narzędzia,
2) wpisać typ i wielkości charakterystyczne,
3) wpisać zastosowanie,
4) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odszukać dane techniczne tokarki zegarmistrzowskiej?

2) podać rodzaje robot możliwe do wykonania na tokarce zegarmistrzowskiej

posiadającej wyposażenie podstawowe?

3) podać rodzaje robot możliwe do wykonania na tokarce zegarmistrzowskiej

posiadającej wyposażenie dodatkowe?

4) podać zastosowanie czopiarki?

5) wymienić wyposażenie stanowiska do naprawy i wykonywania części do

zegarów i zegarków?

6) podać zastosowanie narzędzi stosowanych do naprawy i wykonywania części

do zegarów i zegarków?

7) omówić podstawowe zasady bezpiecznej pracy na tokarce

zegarmistrzowskiej?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

7. Na rozwiązanie testu masz 60 min

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Spośród niżej wymienionych rodzajów prac wybierz tę, której nie wykonuje się na

stanowisku do naprawy zegarów:
a) Demontaż zegarów.
b) Montowanie zegarów z nowych części.
c) Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy.
d) Czyszczenie i smarowanie zegarów.

2. Wyposażenie stanowiska do naprawy zegarów zależy od:

a) Doświadczenia zegarmistrza.
b) Zmechanizowania pracowni zegarmistrzowskiej.
c) Rodzaju wykonywanej pracy.
d) Posiadanych narzędzi i przyrządów.

3. Szczypce boczne służą do:

a) Obcinania wałków naciągowych.
b) Przytrzymywania wskazówek.
c) Ściągania przerzutnika z osi balansu.
d) Wypychania klocków włosów.

4. Materiały polerskie mogą występować w postaci:

a) Noży polerskich.
b) Ściernic.
c) Papierów ściernych.
d) Past polerskich

5. Benzyna ekstrakcyjna może służyć do:

a) Smarowania łożysk zegarków.
b) Mycia części zegarków.
c) Odrdzewiania części zegarków.
d) Mycia rąk po naprawie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Smar silikonowy służy do:

a) Smarowania łożysk zegarków.
b) Zabezpieczania przed korozją.
c) Odrdzewiania części zegarków.
d) Uszczelniania zegarków wodoszczelnych.

7. Do usuwania tłustych plam z włosów zastosujesz:

a) Naftę kosmetyczną.
b) Rozpuszczalnik.
c) Odoliwiacz.
d) Specjalny płyn.

8. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Sprawdzian czopów.
b) Płyta do wałków.
c) Gwintownica zegarmistrzowska.
d) Wzornik zegarmistrzowski.

Źródło [3, s 40]

9. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Sprawdzian czopów.
b) Trzymadełko zegarmistrzowskie.
c) Ściągacz wskazówek
d) Imak dwustronny.

Źródło [3, s 44]

10. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Zestaw gwintowników

zegarmistrzowskich.

b) Nabijak z kompletem nabijaków.
c) Sprawdzarka chodu.
d) Mikroskop zegarmistrzowski.

Źródło [3, s 78]

11. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Polerownik.
b) Pilnik iglak.
c) Czyszczak.
d) Ostrzałka

Źródło [3, s 118]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Dmuchawka.
b) Smarownik.
c) Towotnica.
d) Czyszczak łożysk.

Źródło [3, s 146]

13. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

A. Sprawdzian szkiełek.
B. Przyrząd do nitowania.
C. Tokarski uchwyt wewnętrzny.
D. Tarcza polerska

Źródło [3, s 167]

14. Przyrząd przedstawiony na poniższym rysunku nazywa się:

a) Gwinciarka.
b) Niciarka.
c) Ustawiarka zazębień.
d) Wiertarka do czopów.

Źródło [3, s 180]

15. Do podstawowego wyposażenia tokarki zegarmistrzowskiej możemy zaliczyć:

a) Narzędzia skrawające i uchwyty.
b) Noże tokarskie i frezy.
c) Suport i wrzeciono.
d) Łoże, wrzeciono, suport.

16. Do podstawowych przyrządów tokarskich możemy zaliczyć:

a) Noże tokarskie, wiertła, pogłębiacze, rozwiertaki.
b) Łoże, wrzeciono, suport.
c) Tarcze zabierakowe, zabieraki, tulejki zaciskowe, uchwyty tokarskie.
d) Przystawkę frezarska, przystawkę wiertarską, przystawkę szlifierską.

17. Czopiarka służy do:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) Toczenia czopów wałów.
b) Frezowania czopów wałów.
c) Wiercenia otworów w czopach wałów.
d) Czopowania niepotrzebnych otworów.

18. Komplet kleszczy stanowiących wyposażenie stanowiska do naprawy zegarów zawiera:

a) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, bocznoszczypy, czołoszczypy.
b) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, ostroszczypy, pincety.
c) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, pincety ręczne, pincety precyzyjne.
d) Płaskoszczypy, okrągłoszczypy, kleszcze okrągłe, kleszcze płaskie

19. Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do pracy na tokarce

zegarmistrzowskiej?
a) Zamocować materiał i narzędzia skrawające.
b) Włączyć tokarkę i poczeka aż się ustabilizują obroty.
c) Sprawdzić stan techniczny tokarki.
d) .Sprawdzić datę ostatniego przeglądu technicznego tokarki.

20. Wiórki powstające podczas toczenia na tokarce zegarmistrzowskiej usuwamy:

a) Dmuchawką.
b) Sprężonym powietrzem.
c) Ścieramy specjalna ściereczką.
d) Zmiatamy szczotką.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizowanie stanowiska pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź Punkty

A B C D

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. I –

Mechanizmy. WSiP, Warszawa 1976

2. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. II – Montaż,

konserwacja i naprawa. WSiP, Warszawa 1986

3. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Ilustrowany słownik zegarmistrzowski.

WSiP, Warszawa 1990

4. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Naprawa zegarów i zegarków

mechanicznych. WSiP, Warszawa 1970

5. Czerwiec W., Maciszewski A., Molinski T.: Zegarmistrzostwo – Technologia. Wyd. Libra,

Warszawa 1980