Konflikty zbrojne w Europie.
Wprowadzenie
Europe obecnie uważa się za najspokojniejszą i najstabilniejszą część świata. Oczywiście
konflikty zbrojne nas nie ominęły obojętnie , mamy rejony zagrożone konfliktami
zbrojnymi. Przyczyny wybuchów są różne , raz chodzi o religie , raz o różnonarodowość
a innym razem o negatywny wpływ innych krajów. Występowanie najpoważniejszych
konfliktów i ataków terrorystycznych w Europie w latach 1990-‐2002:
konflikty zbrojne: na terenach Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii i Czarnogóry oraz
w Macedonii ataki terrorystyczne: na terenie Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii i Rosji.
Bałkany
Do państw bałkańskich zaliczamy : Albanie , Bośnica i Hercegowina, Bułgaria,
Czarnogóra ,Grecja, Kosowo, Macedonia ,Turcja (część europejska) , Serbia, Chorwacja
oraz państwa niekiedy zaliczane Rumunia i Słowenia. W tym rejonie toczyło
się mnóstwo wojn między Azjatyckimi a Europejskimi państwami , było ich
wystarczająco by doprowadzić do niestabilnych struktur państw. Tak olbrzymia
ilość działań zbrojnych przyczyniła się do określania tego rejony Kotłem Bałkańskim.
Częste walki o niepodległość doprowadziły do narodzenia się w nowo powstałych
państwach skrajnej formy nacjonalizmu.
Największą przyczyną konfliktów są poglądy Religijnej. W tym rejonie panują trzy
religie Muzumanizm , Katolicyzm i Prawosłąwie. Na Półwyspie Bałkańskim rozpoczęła
się I wojna światowa, a w II wojnie światowej, działał tam silny ruch oporu. Po II wojnie
światowej utworzono tam Jugosławię, w której zapanował spokój, lecz w 1991 r.
rozpadła się, a wchodzące w jej skład republiki uzyskały niepodległość. Następnie Serbia
i Czarnogóra utworzyły Federalną Republikę Jugosławii, a w 2003 r. Czarnogóra
uzyskała większą autonomię i zmieniono nazwę państwa na Serbia i Czarnogóra. Bardzo
skomplikowane dzieje byłej Jugosławii spowodowały powstanie różnych enklaw
wyznaniowych i narodowych w nowo powstałych państwach, z czego do
najgroźniejszych działań zbrojnych dochodziło w Kosowie (zamieszkałe w większości
przez Albańczyków region Serbii). Albańczycy walczą o autonomię tego regionu, co
doprowadziło do zamachów terrorystycznych przez Wyzwoleńczą Armię Kosowa, do
których doszło pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX w., na które Serbia odpowiedziała
represjami. Doszło do wypędzania Albańczyków z terenów spornych i masowych
egzekucji ludności, co doprowadziło do wojny domowej i interwencji NATO. Do uznania
autonomii Kosowa przez władze Serbii zmusiły bombardowania Jugosławii w 1999 r.
Konflikt baskijsko-‐hiszpański
Baskowie to naród zamieszkujący tereny na granicy Hiszpanii i Francji, nad Zatoką
Biskajską, wywodzi się z prastarego ludu pochodzenia przedindoeuropejskiego, który
kilka tysięcy lat temu przybył na Półwysep Iberyjski. Mieszkają głównie na francuskich
terenach przygranicznych z Hiszpanią, w hiszpańskiej prowincji Nawarze oraz w Kraju
Basków (hiszpański region autonomiczny). Narodowym językiem Basków jest euskara
(posługiwano się nim już w w II tysiącleciu p.n.e.), który obecnie należy do najstarszych
języków Europy i jest niepodobny do języków pozostałych narodów świata.
Po upadku cesarstwa rzymskiego (koniec IV w.) Baskonia, która nie poddała się
romanizacji, stała się niezależna do IX w., kiedy to została włączona do Nawarry, a
następnie do Kastylii, jednak zawsze posiadała swoją autonomię. Zmieniło się to dopiero
w XIX w., gdy Baskowie zaczęli ją tracić wskutek napływu Hiszpanów i ich
antybaskijskiej polityki rządu. Jednocześnie ze stopniową utratą niezależności, rodziły
się ruchy narodowe. W 1937 r., podczas wojny domowej, generał Francisco Franco
krwawo stłumił powstanie Basków, a w 1939 r. ostatecznie zniesiono ich autonomię.
Następnie zaczęto ich dyskryminować, a tereny byłej autonomii -‐ zasiedlać Hiszpanami.
Utrata autonomii i stosowane represje zmusiły Basków do utworzenia ETA (Euskadi Ta
Askatasuna – Baskijski Lud i Wolność -‐ organizacja terrorystyczna utworzona w lipcu
1985 r.), która walczy o niepodległość kraju Basków. Ze względów praktycznych, w
skład organizacji, która działa niejawnie, rzadko kiedy wchodzi 500 osób. Metody
działania ETA nie są akceptowane przez większą część społeczeństwa Basków,
ponieważ organizacja prowadzi akcje terrorystyczne. Do najkrwawszej doszło w 1987 r.
w Barcelonie, gdzie od podłożonej w supermarkecie bomby zginęło 21 osób, jednak
zamachy są skierowane przeciwko przedstawicielom władz Madrytu. Łączna liczba ofiar
zamachów dokonanych przez ETA wynosi ponad 800 osób.
Irlandia Północna
Konflikt w Irlandii jest jednym z najpoważniejszym sporów etnicznych współczesnej
Europy. Konflikt jest następstwem podbicia Anglii przez Normanów w XI w., którzy
zawładnęli także Irlandią, a obiema wyspami, z których dominowała Anglia, władał
jeden król. Za rządów Henryka VIII zaczęto stopniowo zasiedlać Ulster (prowincja w
północnej części Irlandii) angielskimi i szkockimi protestantami, a w 1801 r. Anglia
zlikwidowała parlament i autonomię Irlandii. Od tego czasu Irlandczycy starali się
uzyskać niepodległość, a dążenia do niej zakończyły się podpisaniem w 1921 r. w
Londynie. Podpisano wtedy układ powołujący niepodległą Irlandię w południowej
części wyspy i Irlandię Północną (część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i
Północnej Irlandii).
Zawarcie układu nie spowodowało zażegnania konfliktu, który natomiast przybrał na
sile. Powodem jego nasilenia stała się dyskryminacja Irlandczyków wyznania
katolickiego (43% mieszkańców Irlandii Północnej – Ulsteru – to katolicy, a pozostała
część to protestanci) oraz walka ekstremistów irlandzkich o zjednoczenie Irlandii,
którzy stworzyli Irlandzką Armię Republikańską (IRA -‐ organizacja zbrojna powstała w
1916 r., walcząca początkowo o niepodległość Irlandii, a od 1921 roku o przyłączenie
Irlandii Północnej do Republiki Irlandii), zajmującą się ataki terrorystycznymi głównie
w Ulsterze i Wielkiej Brytanii. Oddziały brytyjskie odpowiadały na te działania
brutalnymi akcjami, a ugrupowania polityczne Ulsteru oraz rządy Irlandii i Wielkiej
Brytanii próbowały dojść do porozumienia. W 1998 r. podpisano Porozumienie
Wielkiego Piątku, które zakończyło konflikt.
Mateusz Emerle kl IIa