ASPEKTY HUMANITARNE

ASPEKTY HUMANITARNE

WSPÓŁCZESNYCH

WSPÓŁCZESNYCH

KONFLIKTÓW ZBROJNYCH

KONFLIKTÓW ZBROJNYCH

Anita Siółko

Anita Siółko

Aleksander Bylica

Aleksander Bylica

Marta Bubeła

Marta Bubeła

Karolina Stanibuła

Karolina Stanibuła

Piotr Żukowski

Piotr Żukowski

"Mi

"Mi

ędzynarodowe prawo humanitarne

ędzynarodowe prawo humanitarne

konfliktów zbrojnych"

konfliktów zbrojnych"

– użycie terminu, definicja

– użycie terminu, definicja

►

-zespó

-zespó

ł norm mających na celu ochronę osób i dóbr

ł norm mających na celu ochronę osób i dóbr

przed skutkami konfliktów

przed skutkami konfliktów

►

-zespó

-zespó

ł norm odnoszących się do zachowania i

ł norm odnoszących się do zachowania i

odpowiedzialności państw oraz ich funkcjonariuszy i

odpowiedzialności państw oraz ich funkcjonariuszy i

obywateli w czasie konfliktu zbrojnego.

obywateli w czasie konfliktu zbrojnego.

►

-zbiór przepisów zaakceptowanych przez

-zbiór przepisów zaakceptowanych przez

spo

spo

łeczność międzynarodową dotyczących

łeczność międzynarodową dotyczących

sposobów prowadzenia konfliktów

sposobów prowadzenia konfliktów

zbrojnych,ochrony ich ofiar oraz uczestników

zbrojnych,ochrony ich ofiar oraz uczestników

Definicja międzynarodowego prawa

Definicja międzynarodowego prawa

humanitarnego na podstawie Konwencji

humanitarnego na podstawie Konwencji

Genewskich (1949)

Genewskich (1949)

Termin

Termin

„

„

mi

mi

ędzynarodowe prawo humanitarne

ędzynarodowe prawo humanitarne

konfliktów zbrojnych” oznacza normy

konfliktów zbrojnych” oznacza normy

międzynarodowe ustanowione przez umowy

międzynarodowe ustanowione przez umowy

międzynarodowe lub zwyczaj międzynarodowy,

międzynarodowe lub zwyczaj międzynarodowy,

których szczególnym zadaniem jest rozwiązywanie

których szczególnym zadaniem jest rozwiązywanie

problemów humanitarnych wynikających

problemów humanitarnych wynikających

bezpośrednio z międzynarodowych lub

bezpośrednio z międzynarodowych lub

niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych i które z

niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych i które z

przyczyn humanitarnych ograniczają prawo stron

przyczyn humanitarnych ograniczają prawo stron

konfliktu zbrojnego do swobodnego wyboru metod i

konfliktu zbrojnego do swobodnego wyboru metod i

środków prowadzenia działań zbrojnych lub chronią

środków prowadzenia działań zbrojnych lub chronią

osoby i dobra, które są lub mogą być dotknięte

osoby i dobra, które są lub mogą być dotknięte

skutkami konfliktu zbrojnego.

skutkami konfliktu zbrojnego.

Normy prawa humanitarnego określają:

Normy prawa humanitarnego określają:

►

sposób wszczynania i ko

sposób wszczynania i ko

ńczenia konfliktów

ńczenia konfliktów

zbrojnych;

zbrojnych;

►

wymogi stawiane cz

wymogi stawiane cz

łonkom sił zbrojnych i ich

łonkom sił zbrojnych i ich

sytuację prawną;

sytuację prawną;

►

kwestie zwi

kwestie zwi

ązane z okupacją nieprzyjacielskiego

ązane z okupacją nieprzyjacielskiego

terytorium;

terytorium;

►

ochron

ochron

ę osób cywilnych w tym ludnośći

ę osób cywilnych w tym ludnośći

nieprzyjacielskiego państwa

nieprzyjacielskiego państwa

►

formy ochrony chorych i rannych;

formy ochrony chorych i rannych;

►

środki i metody prowadzenia walki;

środki i metody prowadzenia walki;

►

prawne nast

prawne nast

ępstwa stanu wojny w sferze stosunków

ępstwa stanu wojny w sferze stosunków

międzynarodowych

międzynarodowych

Główne zasady prawa humanitarnego:

Główne zasady prawa humanitarnego:

►

Ograniczenie prawa w doborze i stosowaniu metod oraz

środków walki zbrojnej przez strony w konflikcie i członków sił

zbrojnych.

►

Obowiązek odróżniania uczestników walki zbrojnej od ludności

cywilnej przez strony konfliktu.

►

Zakaz zabijania lub ranienia przeciwnika poddającego się lub

wyłączonego z walki.

Prawo do poszanowania niezależności fizycznej i moralnej

osób wyłączonych z walki.

►

Prawo do poszanowania życia, godności, praw osobistych i

przekonań uczestników walki zbrojnej i osób cywilnych, które

znalazły się pod władzą strony przeciwnej.

►

Obowiązek zabierania z pola walki i leczenia rannych oraz

chorych.

►

Przysługiwanie każdej osobie podstawowych gwarancji

procesowych. Do odpowiedzialności za czyn nie zabroniony

nikt nie może być pociągnięty. Tortury fizyczne lub

psychiczne, kary cielesne oraz traktowanie w sposób okrutny

lub poniżający są niedozwolone.

Konwencje haskie z 29 sierpnia 1899 roku

Konferencja zwo

Konferencja zwo

łana z inicjatywy Rosji, przyjęto na

łana z inicjatywy Rosji, przyjęto na

niej 3 konwencje:

niej 3 konwencje:

►

I konwencja haska

I konwencja haska

-

-

p

p

okojowe rozstrzyganie

okojowe rozstrzyganie

mi

mi

ędzynarodowych sporów, jak najdalej od ludności

ędzynarodowych sporów, jak najdalej od ludności

cywilnej

cywilnej

►

II konwencja haska

II konwencja haska

– zastosowanie konwencji

– zastosowanie konwencji

genewskiej z 1864 roku do wojny na morzu,

genewskiej z 1864 roku do wojny na morzu,

ochrona okr

ochrona okr

ętów handlowych; zasada neutralizmu

ętów handlowych; zasada neutralizmu

w czasie wojny – kraje zneutralizowane są w

w czasie wojny – kraje zneutralizowane są w

konflikcie, ale na ich terytorium nie może być armii

konflikcie, ale na ich terytorium nie może być armii

►

III

III

k

k

onwencja haska

onwencja haska

- normowa

- normowa

ła zwyczaje i

ła zwyczaje i

prawa podczas wojny.

prawa podczas wojny.

►

III konwencja haska

III konwencja haska

- k

- k

onwencja dotycz

onwencja dotycz

ąca

ąca

rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich

rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich

zawierała

zawierała

zasady rozpoczynania konfliktu, wcześniejsze

zasady rozpoczynania konfliktu, wcześniejsze

zawiadamianie o zamiarze zaatakowania, które ma

zawiadamianie o zamiarze zaatakowania, które ma

mieć formę umotywowanego wypowidzenia wojny lub

mieć formę umotywowanego wypowidzenia wojny lub

ultimatum. A także zasady zachowania się wobec

ultimatum. A także zasady zachowania się wobec

państw neutralnych czyli niezwłoczne poinformowanie

państw neutralnych czyli niezwłoczne poinformowanie

ich o stanie wojny.

ich o stanie wojny.

►

IV kowencja haska

IV kowencja haska

- k

- k

onwencja dotycz

onwencja dotycz

ąca praw

ąca praw

i zwyczajów wojny lądowej

i zwyczajów wojny lądowej

rewizja praw i

rewizja praw i

zwyczajów wojennych,

zwyczajów wojennych,

ściślejsze ich określenie.

ściślejsze ich określenie.

Zawiera ona regulamin w którym znalaz

Zawiera ona regulamin w którym znalaz

ły się

ły się

regulacje dotyczące 3 rzeczy: wojujących, o krokach

regulacje dotyczące 3 rzeczy: wojujących, o krokach

nieprzyjaciela i o władzy wojennej na terytorium

nieprzyjaciela i o władzy wojennej na terytorium

państwa nieprzyjacielskiego.

państwa nieprzyjacielskiego.

IV kowencja haska, której regulamin

IV kowencja haska, której regulamin

zawiera regulacje:

zawiera regulacje:

►

o wojuj

o wojuj

ących

ących

-

-

o je

o je

ńcach wojennych

ńcach wojennych

-

-

o chorych i rannych

o chorych i rannych

►

o krokach nieprzyjaciela

o krokach nieprzyjaciela

- o

- o

sposob

sposob

ach

ach

szkodzenia nieprzyjacielowi, obl

szkodzenia nieprzyjacielowi, obl

ężenia

ężenia

i bombardowaniach

i bombardowaniach

-

-

o szpiegach

o szpiegach

-

-

o parlamentarzach

o parlamentarzach

-

-

o kapitulacjach

o kapitulacjach

-

-

o zawieszeniu broni

o zawieszeniu broni

-

-

o w

o w

ładzy wojennej na terytorium państwa

ładzy wojennej na terytorium państwa

nieprzyjacielskiego

nieprzyjacielskiego

Konwencje Genewskie

Konwencje Genewskie

Konwencje dotyczące międzynarodowego prawa

Konwencje dotyczące międzynarodowego prawa

humanitarnego konfliktów zbrojnych, zwane

humanitarnego konfliktów zbrojnych, zwane

czterema konwencjami genewskimi - dokumenty

czterema konwencjami genewskimi - dokumenty

prawa międzynarodowego bardziej powszechnie

prawa międzynarodowego bardziej powszechnie

obowiązujące niż Karta Narodów Zjednoczonych;

obowiązujące niż Karta Narodów Zjednoczonych;

stronami konwencji są aż 193 państwa.

stronami konwencji są aż 193 państwa.

Cztery konwencje zawierają w sumie 429 artykułów.

Cztery konwencje zawierają w sumie 429 artykułów.

Jest do dorobek intelektualny kilku pokoleń

Jest do dorobek intelektualny kilku pokoleń

prawników i wojskowych dotyczący postępowania w

prawników i wojskowych dotyczący postępowania w

czasie wojny wobec konkretnych kategorii

czasie wojny wobec konkretnych kategorii

osób: rannych, chorych, rozbitków,

osób: rannych, chorych, rozbitków,

personelu medycznego i duchownego,

personelu medycznego i duchownego,

jeńców oraz ludności cywilnej.

jeńców oraz ludności cywilnej.

I Konwencj

I Konwencj

a

a

Genewsk

Genewsk

a

a

Liczy

Liczy

ła zaledwie 10 artykułów.

ła zaledwie 10 artykułów.

Umowa przede wszystkim wprowadza

Umowa przede wszystkim wprowadza

ła zasady ze:

ła zasady ze:

- ca

- ca

ły personel medyczny i związana z nim

ły personel medyczny i związana z nim

infrastruktura (ambulanse, szpitale) są z

infrastruktura (ambulanse, szpitale) są z

militarnego punktu widzenia neutralne.

militarnego punktu widzenia neutralne.

- Stwierdza

- Stwierdza

ła też, że żołnierzom wrogiego państwa

ła też, że żołnierzom wrogiego państwa

należy zapewnić taką samą opiekę medyczną, jak

należy zapewnić taką samą opiekę medyczną, jak

własnym.

własnym.

- Cywile, którzy pomagaj

- Cywile, którzy pomagaj

ą rannym i chorym

ą rannym i chorym

żołnierzom powinni być szanowani, nie można ich

żołnierzom powinni być szanowani, nie można ich

atakować.

atakować.

II Konwencja Genewska

Postanowienia I Konwencji Genewskiej zosta

Postanowienia I Konwencji Genewskiej zosta

ły w

ły w

czerwcu 1906 rozszerzone na marynarzy, dodatkowo:

czerwcu 1906 rozszerzone na marynarzy, dodatkowo:

- zwi

- zwi

ększała zakres ochrony rannych i chorych żołnierzy

ększała zakres ochrony rannych i chorych żołnierzy

- wprowadza

- wprowadza

ła zasady ewidencji osób poszkodowanych

ła zasady ewidencji osób poszkodowanych

w konfliktach

w konfliktach

-

ustala

ustala

ła system wymiany informacji na temat osób

ła system wymiany informacji na temat osób

poszkodowanych w konfliktach

poszkodowanych w konfliktach

W roku 1929 konwencja zosta

W roku 1929 konwencja zosta

ła uzupełniona

ła uzupełniona

porozumieniem w sprawie traktowania jeńców

porozumieniem w sprawie traktowania jeńców

wojennych.

wojennych.

III Konwencja Genewska

►

je

je

ńcy znajdują się we władzy obcego państwa, nie zaś

ńcy znajdują się we władzy obcego państwa, nie zaś

jednostki lub oddziału biorącego ich do niewoli

jednostki lub oddziału biorącego ich do niewoli

►

je

je

ńcy pozostają pod ochroną prawa międzynarodowego od

ńcy pozostają pod ochroną prawa międzynarodowego od

chwili pojmania do chwili ich uwolnieniu

chwili pojmania do chwili ich uwolnieniu

►

je

je

ńcy podlegają prawu, regulaminom i zasadom

ńcy podlegają prawu, regulaminom i zasadom

obowiązującym w państwie zatrzymującym i muszą tych norm

obowiązującym w państwie zatrzymującym i muszą tych norm

przestrzegać

przestrzegać

►

humanitarne traktowanie je

humanitarne traktowanie je

ńców

ńców

►

internowanie je

internowanie je

ńców w obozach oddalonych od terenu działań

ńców w obozach oddalonych od terenu działań

wojennych i obiektów militarnych

wojennych i obiektów militarnych

►

zapewnienie je

zapewnienie je

ńcom jak najszybszego powrotu do kraju po

ńcom jak najszybszego powrotu do kraju po

zakończeniu działań wojennych

zakończeniu działań wojennych

►

zapewnienie je

zapewnienie je

ńcom żywności, pomieszczeń i ubrań

ńcom żywności, pomieszczeń i ubrań

►

je

je

ńcy wojenni mogą zostać zatrudnieni jako robotnicy

ńcy wojenni mogą zostać zatrudnieni jako robotnicy

►

oficerowie mog

oficerowie mog

ą być zatrudnieni tylko, jeśli sami zgłoszą się z

ą być zatrudnieni tylko, jeśli sami zgłoszą się z

prośbą o pracę

prośbą o pracę

►

nie zakazuje si

nie zakazuje si

ę ucieczki jeńca wojennego, który nie może być

ę ucieczki jeńca wojennego, który nie może być

za nią karany (jedynie dyscyplinarnie), a państwo

za nią karany (jedynie dyscyplinarnie), a państwo

zatrzymujące może użyć broni wobec uciekającego jeńca

zatrzymujące może użyć broni wobec uciekającego jeńca

jedynie w ostateczności.

jedynie w ostateczności.

IV Konwencja Genewska

Zabrania:

►

zmuszania, bądź nakłaniania ludności cywilnej do służby

wojskowej w siłach zbrojnych przeciwnika,

►

przymusowego przesiedlania ludności cywilnej z terytoriów

okupowanych,

►

deportacji lub przesiedlania własnej ludności cywilnej na

terytorium okupowane,

►

rabunku i brania zakładników.

Zobowiązuje do:

►

zapewnienia ludności cywilnej podstawowego minimum

warunków egzystencji (bytowania i wyżywienia),

►

traktowania jej w sposób humanitarny,

►

do otoczenia troską osób potrzebujących pomocy,

►

do poszanowania dóbr i urządzeń niezbędnych dla przetrwania

ludności cywilnej,

►

do poszanowania godności, honoru, praw rodziny, przekonań,

praktyk religijnych, zwyczajów i obyczajów ludności cywilnej.

*

*

Konwencja z 1972r

Konwencja z 1972r

o zakazie doskonalenia, produkowania i

o zakazie doskonalenia, produkowania i

przechowywania broni bakteriologicznych (biologicznych) i

przechowywania broni bakteriologicznych (biologicznych) i

toksycznych oraz o ich zniszczeniu.

toksycznych oraz o ich zniszczeniu.

*

*

Konwencja z 1980r

Konwencja z 1980r

o zakazie lub ograniczeniu u

o zakazie lub ograniczeniu u

żywania pewnych

żywania pewnych

broni k

broni k

onwencjonalnych, które mog

onwencjonalnych, które mog

ą być uważane za powodujące

ą być uważane za powodujące

nadmierne cierpienia lub za posiadające niekontrolowane skutki i

nadmierne cierpienia lub za posiadające niekontrolowane skutki i

obejmuje ona trzy protokoły. Pierwszy z nich mówi o

obejmuje ona trzy protokoły. Pierwszy z nich mówi o

niewykrywalnych odłamkach, a drugi o zakazie lub ograniczeniu

niewykrywalnych odłamkach, a drugi o zakazie lub ograniczeniu

min pułapek i innych tego typu urządzeń. Trzeci protokół traktuje

min pułapek i innych tego typu urządzeń. Trzeci protokół traktuje

natomiast o zakazie lub ograniczeniu używania broni zapalających.

natomiast o zakazie lub ograniczeniu używania broni zapalających.

*

*

Konwencja z 1993r

Konwencja z 1993r

o zakazie doskonalenia, produkowania,

o zakazie doskonalenia, produkowania,

przechowywania i u

przechowywania i u

żywania broni chemicznych oraz ich

żywania broni chemicznych oraz ich

zniszczeniu.

zniszczeniu.

*Protokó

*Protokó

ł z 1995r dotyczący oślepiających broni laserowych.

ł z 1995r dotyczący oślepiających broni laserowych.

*W 1996 r nast

*W 1996 r nast

ąpiło wprowadzenie zmian do protokołu o zakazie

ąpiło wprowadzenie zmian do protokołu o zakazie

lub ograniczeniu używania min, min-pułapek i innych podobnych

lub ograniczeniu używania min, min-pułapek i innych podobnych

urządzeń

urządzeń

*

*

Konwencja z 1997r

Konwencja z 1997r

o zakazie u

o zakazie u

żywania, przechowywania,

żywania, przechowywania,

produkowania i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz ich

produkowania i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz ich

zniszczeniu.

zniszczeniu.

Protokoły dodatkowe I z 1977 r. do Konwencji

Genewskich z 12 sierpnia 1949

Protokó

Protokó

ł Dodatkowy I:

ł Dodatkowy I:

Z

Z

abrania si

abrania si

ę:

ę:

►

atakowania ludno

atakowania ludno

ści cywilnej

ści cywilnej

►

atakowania szpitali i innych urz

atakowania szpitali i innych urz

ądzeń służących

ądzeń służących

opiece nad rannymi i chorymi

opiece nad rannymi i chorymi

►

atakowania obiektów bez ich rozró

atakowania obiektów bez ich rozró

żnienia oraz

żnienia oraz

niszczenia dóbr niezbędnych do przetrwania ludności

niszczenia dóbr niezbędnych do przetrwania ludności

►

stosowania w walce metod i

stosowania w walce metod i

środków powodujących

środków powodujących

zbędne cierpienia oraz długotrwałe i poważne szkody

zbędne cierpienia oraz długotrwałe i poważne szkody

w środowisku naturalnym

w środowisku naturalnym

►

stanowi podstaw

stanowi podstaw

ę prawną do powołania i działania

ę prawną do powołania i działania

organizacji i instytucji obrony cywilnej

organizacji i instytucji obrony cywilnej

Protokół Dodatkowy II

Dokument ten jest rozwinięciem postanowień
artykułu 3, wspólnego dla czterech Konwencji
Genewskich. Protokół obowiązuje strony konfliktu
toczącego się wewnątrz jednego państwa i
upoważnia do niesienia pomocy osobom
poszkodowanym, zapewniając minimum praw
humanitarnych.

Protokół dodatkowy III z 2005 r. do Konwencji

Genewskich z 12 sierpnia 1949

►

Dokument nakazuje personelowi sanitarnemu, który nie

Dokument nakazuje personelowi sanitarnemu, który nie

u

u

żywa znaków czerwonego krzyża lub czerwonego

żywa znaków czerwonego krzyża lub czerwonego

półksiężyca używanie symbolu "czerwonego kryształu".

półksiężyca używanie symbolu "czerwonego kryształu".

►

Konwencje obowi

Konwencje obowi

ązują, gdy toczą się działania wojenne,

ązują, gdy toczą się działania wojenne,

niezależnie czy wojnę wypowiedziano, czy nie. Dotyczą też

niezależnie czy wojnę wypowiedziano, czy nie. Dotyczą też

okupacji. Obecnie większość z artykułów Konwencji ze

okupacji. Obecnie większość z artykułów Konwencji ze

względu na swoją rangę ma status zwyczajowego prawa

względu na swoją rangę ma status zwyczajowego prawa

międzynarodowego i obowiązuje wszystkie Państwa

międzynarodowego i obowiązuje wszystkie Państwa

niezależnie od tego czy są stroną Konwencji.

niezależnie od tego czy są stroną Konwencji.

Konwencje Genewskie wraz z Konwencjami Haskimi (1899,

Konwencje Genewskie wraz z Konwencjami Haskimi (1899,

1907, 1954) stworzyły podstawę międzynarodowego

1907, 1954) stworzyły podstawę międzynarodowego

prawa dotyczącego sposobu prowadzenia wojen.

prawa dotyczącego sposobu prowadzenia wojen.

Deklaracja paryska z 15 kwietnia 1856

►

„

„

Kaperstwo/korsarstwo jest i pozostanie zakazane

Kaperstwo/korsarstwo jest i pozostanie zakazane

►

Przewo

Przewo

żenie towarów należących do nieprzyjaciela

żenie towarów należących do nieprzyjaciela

pod neutralną banderą jest dozwolone, za wyjątkiem

pod neutralną banderą jest dozwolone, za wyjątkiem

kontrabandy wojennej

kontrabandy wojennej

►

Towary nale

Towary nale

żące do państw neutralnych, za

żące do państw neutralnych, za

wyjątkiem kontrabandy wojennej, nie mogą być

wyjątkiem kontrabandy wojennej, nie mogą być

rekwirowane, nawet jeśli są przewożone pod

rekwirowane, nawet jeśli są przewożone pod

nieprzyjacielską banderą

nieprzyjacielską banderą

►

Blokada, gdy zostanie za

Blokada, gdy zostanie za

łożona, musi być skuteczna,

łożona, musi być skuteczna,

co oznacza wykonywana siłami wystarczającymi do

co oznacza wykonywana siłami wystarczającymi do

odcięcia dostępu do nieprzyjacielskiego wybrzeża.

odcięcia dostępu do nieprzyjacielskiego wybrzeża.

Deklaracja Petersburska z 1868 roku

Z

Z

akazuj

akazuj

e stosowania broni powodującej niepotrzebne

e stosowania broni powodującej niepotrzebne

cierpienie żołnierzy przeciwnika i praktyk odmawiania

cierpienie żołnierzy przeciwnika i praktyk odmawiania

zakwaterowania pokonanym żołnierzom. Podpisana w

zakwaterowania pokonanym żołnierzom. Podpisana w

Sankt Petersburgu 11 grudnia 1868 roku.

Sankt Petersburgu 11 grudnia 1868 roku.

Jej pełna nazwa brzmi:

Jej pełna nazwa brzmi:

"Deklaracja w sprawie pocisków wybuchających małego

"Deklaracja w sprawie pocisków wybuchających małego

kalibru".

kalibru".

Została podpisana przez 19 państw.

Została podpisana przez 19 państw.

Protokół londyński 1936

"W akcji swojej względem statków handlowych, łodzie

podwodne winny stosować się do przepisów prawa

międzynarodowego, którym podlegają nawodne okręty

wojenne.

"W szczególności - z wyjątkiem przypadku uporczywej

odmowy zatrzymania statku, po skierowaniu do niego

przepisowego żądania, lub przypadku czynnego oporu przy

rewizji – okręt wojenny nawodny lub też podwodny, nie może

zatopić statku handlowego, względnie uczynić go niezdolnym

do dalszej żeglugi, nie umieściwszy uprzednio pasażerów,

załogi i dokumentów okrętowych w bezpiecznym miejscu. W

tym celu łodzie okrętowe nie mogą być uważane za miejsca

bezpieczne, chyba że uwzględniając stan morza i warunków

atmosferycznych, bezpieczeństwo pasażerów i załogi zostanie

zapewnione przez bliskość lądu lub obecność innego statku,

który byłby w możności zabrać ich na pokład".

Protokół genewski z 17 czerwca 1925

Główne międzynarodowe porozumienie
zabraniające prowadzenia wojny chemicznej i
bakteriologicznej. Państwa uczestniczące w
podpisaniu protokołu potwierdziły, że nie użyją
broni chemicznej i zgadzają się rozszerzyć ten
zakaz na bakteriobójcze środki prowadzenia wojny.

Regulamin haski 1907

Konwencja o prawach i zwyczajach wojny lądowej
jest powszechnie uważana za najistotniejsza z
konwencji haskich. W preambule zaznaczono
wyraźnie, że to pokój, a nie wojna jest pożądanym
stanem, do którego należy dążyć.

Odpowiedzialność za nieprzestrzeganie prawa

humanitarnego

Jednym z głównych zarzutów stawianych
międzynarodowemu prawu humanitarnemu i
skuteczności jego regulacji jest brak odpowiednich
mechanizmów, dzięki którym każdy, kto dopuści się
złamania tego prawa poniesie karę.

Nie jest to prawdą, a świadczą o tym zarówno
wydarzenia z historii jak i z ostatnich lat.

Zasady Norymberskie

1. Każdy, kto dopuszcza się zbrodni międzynarodowej,

ponosi za to odpowiedzialność i karę.

2. Jeżeli prawo krajowe nie przewiduje kary za

popełnienie zbrodni międzynarodowych, to ta

okoliczność nie zwalnia od poniesienia

odpowiedzialności osoby, która takiej zbrodni się

dopuściła.

3. Jeżeli zbrodnię międzynarodową popełniła osoba

działająca jako głowa państwa lub funkcjonariuszy

publiczny, to ta okoliczność nie zwalnia jej od

odpowiedzialności międzynarodowej i nie zmniejsza

wymiaru kary.

4. Działanie na rozkaz rządu lub przełożonego nie

zwalnia od odpowiedzialności w płaszczyźnie prawa

międzynarodowego, lecz ta okoliczność może wpłynąć

na złagodzenie kary, jeżeli wymaga tego dobro

wymiaru sprawiedliwości.

5. Oskarżony, który popełnił zbrodnię międzynarodową,

ma prawo do bezstronnego i rzetelnego procesu.

6. Zbrodniami międzynarodowymi są: zbrodnie

przeciwko pokojowi, zbrodnie przeciwko ludzkości i

brodnie wojenne, zdefiniowane w Karcie Trybunału

Norymberskiego.

7. Zbrodnię międzynarodową stanowi uczestnictwo w

dokonaniu każdej z wymienionych w punkcie 6 zbrodni.

Zasady norymberskie rozwijane były w

wielostronnych umowach międzynarodowych,

wśród których wymienia się:

- Konwencj

- Konwencj

ę w sprawie zapobiegania i karania zbrodni

ę w sprawie zapobiegania i karania zbrodni

ludobójstwa z 1948 roku.

ludobójstwa z 1948 roku.

- Cztery konwencje genewskie o ochronie ofiar wojny z 1949

- Cztery konwencje genewskie o ochronie ofiar wojny z 1949

roku.

roku.

- Konwencj

- Konwencj

ę o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni

ę o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni

wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości z 1968 roku.

wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości z 1968 roku.

- Konwencj

- Konwencj

ę o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu z

ę o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu z

1973 roku.

1973 roku.

- Protokó

- Protokó

ł dodatkowy I z 1977 roku do konwencji genewskich

ł dodatkowy I z 1977 roku do konwencji genewskich

z 1949 roku dotyczący ochrony ofiar

z 1949 roku dotyczący ochrony ofiar

mi

mi

ędzynarodowych konfliktów zbrojnych.

ędzynarodowych konfliktów zbrojnych.

- Protokó

- Protokó

ł dodatkowy II z 1977 roku do konwencji

ł dodatkowy II z 1977 roku do konwencji

genewskich z 1949 roku dotyczący ochrony ofiar

genewskich z 1949 roku dotyczący ochrony ofiar

niemi

niemi

ędzynarodowych konfliktów zbrojnych.

ędzynarodowych konfliktów zbrojnych.

Międzynarodowe organizacje i trybunały

stojace na straży prawa humanitarnego

►

Komitet Praw Człowieka w Genewie

Komitet Praw Człowieka w Genewie

►

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

W ramach ONZ:

W ramach ONZ:

►

Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii

Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii

►

Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy

Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy

Pozarządowe:

Pozarządowe:

►

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża

►

Czerwonego Półksiężyca

Czerwonego Półksiężyca

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża

powstał w Genewie w 1863 roku

►

rolę neutralnego pośrednika w międzynarodowych i

rolę neutralnego pośrednika w międzynarodowych i

wewnętrznych konfliktach zbrojnych

wewnętrznych konfliktach zbrojnych

►

prowadzi akcje humanitarne niosąc pomoc ofiarom tych

prowadzi akcje humanitarne niosąc pomoc ofiarom tych

konfliktów.

konfliktów.

►

delegaci MKCK odwiedzają jeńców wojennych i więźniów

delegaci MKCK odwiedzają jeńców wojennych i więźniów

politycznych, sprawdzają warunki przetrzymywania osób

politycznych, sprawdzają warunki przetrzymywania osób

internowanych.

internowanych.

►

pomagają w łączeniu rozdzielonych przez wojnę rodzin i

pomagają w łączeniu rozdzielonych przez wojnę rodzin i

pośredniczą w wymianie wiadomości rodzinnych.

pośredniczą w wymianie wiadomości rodzinnych.

►

organizują konwoje z pomocą humanitarną i przywracają

organizują konwoje z pomocą humanitarną i przywracają

zaopatrzenie ludności w wodę.

zaopatrzenie ludności w wodę.

►

prowadzą szpitale i wytwórnie protez.

prowadzą szpitale i wytwórnie protez.

Stowarzyszenia Krajowe Czerwonego Krzyża i

Czerwonego Półksiężyca

►

z

z

ajmuj

ajmuj

ą się promowaniem zdrowia i oświaty

ą się promowaniem zdrowia i oświaty

sanitarnej, niosą pomoc ludziom chorym, starym i

sanitarnej, niosą pomoc ludziom chorym, starym i

niepełnosprawnym łagodząc ich cierpienia

niepełnosprawnym łagodząc ich cierpienia

►

prowadzą biura poszukiwań, organizują honorowe

prowadzą biura poszukiwań, organizują honorowe

krwiodawstwo, zajmują się działalnością wśród

krwiodawstwo, zajmują się działalnością wśród

młodzieży, upowszechniają ideały Ruchu

młodzieży, upowszechniają ideały Ruchu

czerwonokrzyskiego, znajomość jego podstawowych

czerwonokrzyskiego, znajomość jego podstawowych

zasad i prawa humanitarnego

zasad i prawa humanitarnego

►

wspierają się wzajemnie, zwłaszcza podczas

wspierają się wzajemnie, zwłaszcza podczas

konfliktów zbrojnych i w wypadku klęsk

konfliktów zbrojnych i w wypadku klęsk

żywiołowych

żywiołowych

Ruch

Ruch Czerwonego

Krzy

Krzy

ża opiera się na 7

ża opiera się na 7

zasadach:

zasadach:

►

humanitaryzmu

humanitaryzmu

►

bezstronno

bezstronno

ści

ści

neutralno

neutralno

ści

ści

►

niezale

niezale

żności

żności

►

dobrowolno

dobrowolno

ści

ści

►

Jedno

Jedno

ści

ści

►

powszechno

powszechno

ści

ści

Polski Czerwony Krzyż

- dzia

- dzia

łalność opiekuńcza i pomoc potrzebującym

łalność opiekuńcza i pomoc potrzebującym

- pomoc ofiarom kl

- pomoc ofiarom kl

ęsk i katastrof

ęsk i katastrof

- propagowanie honorowego krwiodawstwa

- propagowanie honorowego krwiodawstwa

- szkolenie ludno

- szkolenie ludno

ści w zakresie udzielania pierwszej pomocy

ści w zakresie udzielania pierwszej pomocy

- organizowanie dzia

- organizowanie dzia

łalności wśród dzieci, młodzieży szkolnej i

łalności wśród dzieci, młodzieży szkolnej i

akademickiej

akademickiej

- prowadzenie Biura Informacji i Poszukiwa

- prowadzenie Biura Informacji i Poszukiwa

ń, które ewidencjonuje

ń, które ewidencjonuje

straty wojenne w ludziach i zajmuje się poszukiwaniem

straty wojenne w ludziach i zajmuje się poszukiwaniem

zaginionych

zaginionych

- upowszechnianie idea

- upowszechnianie idea

łów Czerwonego Krzyża i

łów Czerwonego Krzyża i

międzynarodowego prawa humanitarnego

międzynarodowego prawa humanitarnego

- wspó

- wspó

łpraca zagraniczna i udział w międzynarodowych akcjach

łpraca zagraniczna i udział w międzynarodowych akcjach

pomocy humanitarnej

pomocy humanitarnej

Organizacja Narodów Zjednoczonych

►

Organizacja Narodów Zjednoczonych jest największą

organizacją międzynarodową na świecie, która

obejmuje swym zasięgiem największy rejon świata

►

Członkowie zobowiązują się do pomocy humanitarnej

potrzebującym, wyrzekają się używania siły

sprzecznie z zasadami ONZ oraz przede wszystkim do

wypełniania obowiązków płynących z postanowień

Karty Narodów Zjednoczonych

►

W struktury ONZ może wejść każde państwo, które

przyjmie zobowiązania wynikające z Karty Narodów

Zjednoczonych

Karta Narodów Zjednoczonych

►

jest nazywana często konstytucją Organizacji

narodów Zjednoczonych lub też najważniejszym

dokumentem prawa międzynarodowego.

►

wielokrotnie nawiązuje także do praw człowieka i

nakazuje ich respektowanie

►

broni prawa do życia, wolności i godności każdego

człowieka.

Le Fin.

Le Fin.

Merci beaucoup.

Merci beaucoup.