Protokó o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu handlu lud mi,
ł
ź
w szczególno ci kobietami i dzie mi, uzupe niaj cy konwencj
ś
ć
ł
ą
ę
Narodów Zjednoczonych przeciwko mi dzynarodowej
ę
przest pczo ci zorganizowanej
ę
ś
Preambu a
ł
Pa stwa Strony niniejszego Protoko u,
ń
ł
O wiadczaj c,
ś
ą
i skuteczne dzia ania maj ce na celu zwalczanie handlu lud mi, w szczególno ci
ż
ł
ą
ź
ś
kobietami i dzie mi, wymagaj kompleksowego podej cia na szczeblu mi dzynarodowym w krajach
ć
ą
ś
ę
pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia, które obejmowa oby dzia ania zapobiegaj ce takiemu
ł
ł
ą
handlowi, maj ce na celu karanie sprawców oraz ochron ofiar takiego handlu, tak e poprzez
ą
ę
ż
ochron ich uznawanych na arenie mi dzynarodowej praw cz owieka,
ę
ę
ł
Bior c pod uwag fakt,
ą
ę
i pomimo istnienia szeregu mi dzynarodowych instrumentów prawnych
ż
ę
okre laj cych zasady i praktyczne dzia ania maj ce na celu zwalczanie wykorzystywania ludzi,
ś
ą
ł
ą
w szczególno ci kobiet i
ś
dzieci, nie ma dokumentu o charakterze uniwersalnym, który dotyczy by
ł
wszystkich aspektów handlu lud mi,
ź
Zaniepokojone tym, e przy braku takiego dokumentu osoby stanowi ce potencjalne ofiary takiego
ż
ą
handlu nie podlegaj wystarczaj cej ochronie,
ą
ą
Odwo uj c si
ł ą
ę
do rezolucji Zgromadzenia Ogólnego nr 53/111 z dnia 9 grudnia 1998 roku, w której
Zgromadzenie postanowi o ustanowi otwarty mi dzyrz dowy komitet ad hoc w celu opracowania
ł
ć
ę
ą
kompleksowej konwencji mi dzynarodowej przeciwko trans-granicznej przest pczo ci
ę
ę
ś
zorganizowanej, oraz w celu omówienia i opracowania mi dzy innymi mi dzynarodowego
ę
ę
instrumentu prawnego dotycz cego handlu kobietami i dzie mi,
ą
ć
Przekonane, e uzupe nienie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko mi dzynarodowej
ż
ł
ę
przest pczo ci zorganizowanej poprzez mi dzynarodowy instrument prawny maj cy na celu
ę
ś
ę
ą
zapobieganie, zwalczanie i karanie handlu lud mi, w szczególno ci kobietami i dzie mi, b dzie
ź
ś
ć
ę
po yteczne w zwalczaniu takiej przest pczo ci,
ż
ę
ś
uzgodni y co nast puje:
ł
ę
1
I. Postanowienia ogólne
Artyku 1
ł
Stosunek do Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko mi dzynarodowej j przest pczo ci
ę
ę
ś
zorganizowanej
1.
Niniejszy protokó uzupe nia Konwencj Narodów Zjednoczonych przeciwko
ł
ł
ę
mi dzynarodowej przest pczo ci zorganizowanej i powinien by interpretowany cznie z t
ę
ę
ś
ć
łą
ą
Konwencj .
ą
2.
Postanowienia Konwencji stosuj si , mutatis mutandis, do niniejszego Protoko u, chyba e
ą
ę
ł
ż
zawiera on postanowienia odmiennej tre ci.
ś
3.
Przest pstwa okre lone na podstawie artyku u 5 niniejszego Protoko u uznawane s za
ę
ś
ł
ł
ą
przest pstwa okre lone w rozumieniu Konwencji.
ę
ś
Artyku 2
ł
Okre lenie celu
ś
Celem niniejszego Protoko u jest:
ł
a.
zapobieganie i zwalczanie handlu lud mi, ze szczególnym uwzgl dnieniem handlu
ź
ę
kobietami i dzie mi;
ć
b.
ochrona i pomoc ofiarom takiego handlu, przy pe nym poszanowaniu przys uguj cych im
ł
ł
ą
praw cz owieka;
ł
c.
rozwijanie wspó pracy pa stw dla osi gni cia tych celów.
ł
ń
ą
ę
Artyku 3
ł
Wyja nienie poj
ś
ęć
Dla celów niniejszego Protoko u:
ł
a.
„Handel lud mi” oznacza werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub
ź
przyjmowanie osób, z zastosowaniem gró b lub u yciem si y, lub te z wykorzystaniem innej formy
ź
ż
ł
ż
przymusu, uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w b d, nadu ycia w adzy lub wykorzystania
łą
ż
ł
s abo ci, wr czenia lub przyj cia p atno ci lub korzy ci dla uzyskania zgody osoby maj cej kontrol
ł
ś
ę
ę
ł
ś
ś
ą
ę
nad inn osob , w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje, jako minimum, wykorzystywanie
ą
ą
prostytucji innych osób, lub inne formy wykorzystania seksualnego, prac lub us ugi o charakterze
ę
ł
2
przymusowym, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie, albo usuni cie
ę
organów;
b.
zgoda ofiary handlu lud mi na zamierzane wykorzystanie okre lone w punkcie (a)
ź
ś
niniejszego artyku u nie ma znaczenia, je eli pos u ono si któr kolwiek z metod
ł
ż
ł ż
ę
ą
wymienionych w punkcie (a);
c.
werbowanie, transport, przekazanie, przechowywanie lub przyj cie dziecka celem jego
ę
wykorzystania uznawane jest za „handel lud mi” nawet wówczas, gdy nie obejmuje adnej
ź
ż
z metod wymienionych w punkcie (a) niniejszego artyku u;
ł
d.
„dziecko” oznacza osob , która nie uko czy a osiemnastego roku ycia.
ę
ń
ł
ż
Artyku 4
ł
Zakres stosowania
Za wyj tkiem sytuacji odmiennie uregulowaych w niniejszym Protokole, stosuje si on w odniesieniu
ą
ę
do zapobiegania, dochodzenia i cigania przest pstw okre lonych zgodnie z artyku em 5 niniejszego
ś
ę
ś
ł
Protoko u, je eli przest pstwo ma charakter mi dzynarodowy i zosta o pope nione z udzia em
ł
ż
ę
ę
ł
ł
ł
zorganizowanej grupy przest pczej, jak równie w odniesieniu do ochrony ofiar takich przest pstw.
ę
ż
ę
Artyku 5
ł
Penalizacja
1.
Ka de Pa stwo Strona podejmie takie dzia ania o charakterze legislacyjnym oraz inne
ż
ń
ł
dzia ania, jakie mog by niezb dne dla uznania za przest pstwa czynów wymienionych w artykule
ł
ą
ć
ę
ę
3 niniejszego Protoko u, je eli zosta y pope nione umy lnie.
ł
ż
ł
ł
ś
2.
Ka de Pa stwo Strona podejmie równie takie dzia ania legislacyjne oraz inne dzia ania,
ż
ń
ż
ł
ł
jakie mog by niezb dne dla uznania za przest pstwa:
ą
ć
ę
ę
3.
a.
z zastrze eniem uwzgl dnienia podstawowych poj systemu prawnego Pa stwa
ż
ę
ęć
ń
Strony, usi owanie pope nienia przest pstwa okre lonego na podstawie ust pu
ł
ł
ę
ś
ę
1 niniejszego
artyku u;
ł
b.
uczestnictwo w charakterze wspó sprawcy w przest pstwie okre lonym na
ł
ę
ś
podstawie ust pu 1 niniejszego artyku u;
ę
ł
c.
organizowanie innych osób lub kierowanie innymi osobami w celu pope nienia
ł
przest pstwa okre lonego na podstawie ust pu 1 niniejszego artyku u.
ę
ś
ę
ł
3
II. Ochrona ofiar handlu lud mi
ź
Artyku 6
ł
Pomoc dla ofiar handlu lud mi i ich ochrona
ź
1.
W odpowiednich okoliczno ciach oraz w zakresie dopuszczalnym przez swoje prawo
ś
wewn trzne, ka de Pa stwo Strona b dzie chroni o prywatno i to samo ofiar handlu lud mi,
ę
ż
ń
ę
ł
ść
ż
ść
ź
mi dzy innymi poprzez utajnienie post powania prawnego dotycz cego takiego handlu.
ę
ę
ą
2.
Ka de Pa stwo Strona uwzgl dni w swym wewn trznym systemie prawnym lub
ż
ń
ę
ę
administracyjnym rodki umo liwiaj ce, odpowiednio do sytuacji, udzielanie ofiarom handlu lud mi:
ś
ż
ą
ź
3.
a.
informacji o dotycz cym ich post powaniu s dowym i administracyjnym;
ą
ę
ą
b.
pomocy maj cej na celu umo liwienie im przedstawienia swoich pogl dów
ą
ż
ą
i w tpliwo ci na odpowiednim etapie post powania karnego, w sposób nie naruszaj cy prawa do
ą
ś
ę
ą
obrony.
4.
Ka de Pa stwo Strona rozwa y zastosowanie rodków maj cych na celu odzyskanie przez
ż
ń
ż
ś
ą
ofiary handlu lud mi fizycznej, psychicznej i spo ecznej równowagi, tak e, je li zajdzie taka potrzeba,
ź
ł
ż
ś
we wspó pracy z organizacjami pozarz dowymi, innymi stosownymi organizacjami oraz czynnikami
ł
ą
spo ecze stwa obywatelskiego, w szczególno ci za zapewnienie:
ł
ń
ś
ś
5.
a.
odpowiedniego zakwaterowania;
b.
poradnictwa i informacji, w szczególno ci dotycz cych praw przys uguj cych ofierze
ś
ą
ł
ą
handlu lud mi, w j zyku dla niej zrozumia ym;
ź
ę
ł
c.
pomocy medycznej, psychologicznej i materialnej;
d.
mo liwo ci zatrudnienia, kszta cenia i szkolenia.
ż
ś
ł
6.
Ka de Pa stwo Strona, stosuj c postanowienia niniejszego artyku u, powinno uwzgl dnia
ż
ń
ą
ł
ę
ć
wiek, p e oraz szczególne potrzeby ofiar handlu lud mi, w szczególno ci potrzeby dzieci, tak e je li
ł ć
ź
ś
ż
ś
chodzi o odpowiednie zakwaterowanie, kszta cenie i opiek .
ł
ę
7.
Ka de Pa stwo Strona podejmie wysi ki maj ce na celu zapewnienie fizycznego
ż
ń
ł
ą
bezpiecze stwa ofiarom handlu lud mi podczas ich pobytu na jego terytorium.
ń
ź
8.
Ka de Pa stwo Strona uwzgl dni w swoim wewn trznym systemie prawnym rodki daj ce
ż
ń
ę
ę
ś
ą
ofiarom handlu lud mi mo liwo uzyskania zado uczynienia za doznan krzywd .
ź
ż
ść
ść
ą
ę
4
Artyku 7
ł
Status ofiar handlu lud mi w Pa stwie przyjmuj cym
ź
ń
ą
1.
Niezale nie od dzia a okre lonych w artykule 6 niniejszego Protoko u, ka de Pa stwo
ż
ł ń
ś
ł
ż
ń
Strona rozwa y podj cie dzia a o charakterze legislacyjnym lub innych odpowiednich dzia a ,
ż
ę
ł ń
ł ń
umo liwiaj cych ofiarom handlu lud mi pozostanie na jego terytorium na pobyt czasowy lub sta y,
ż
ą
ź
ł
zale nie od okoliczno ci.
ż
ś
2.
Wykonuj c postanowienia ust pu 1 niniejszego artyku u, ka de Pa stwo Strona
ą
ę
ł
ż
ń
z odpowiedni trosk we mie pod uwag wzgl dy humanitarne oraz okoliczno ci losowe.
ą
ą
ź
ę
ę
ś
Artyku 8
ł
Repatriacja ofiar handlu lud mi
ź
1.
Pa stwo Strona, którego obywatelem jest ofiara handlu lud mi, lub te w którym osoba ta
ń
ź
ż
posiada a prawo sta ego pobytu w chwili wjazdu na terytorium Pa stwa Strony przyjmuj cego,
ł
ł
ń
ą
u atwi i przyjmie, z nale ytym uwzgl dnieniem bezpiecze stwa tej osoby, jej powrót, bez
ł
ż
ę
ń
zb dnej lub
ę
nieuzasadnionej zw oki.
ł
2.
W przypadku powrotu ofiary handlu lud mi z Pa stwa Stony do Pa stwa Strony, którego
ź
ń
ń
osoba ta jest obywatelem, albo w którym posiada a prawo sta ego pobytu w chwili wjazdu na
ł
ł
terytorium Pa stwa Strony j przyjmuj cego, powrót ten powinien nast pi z nale ytym
ń
ą
ą
ą ć
ż
uwzgl dnieniem bezpiecze stwa takiej osoby, jak równie z uwzgl dnieniem post powania
ę
ń
ż
ę
ę
prawnego zwi zanego z faktem, e osoba ta jest ofiar handlu lud mi, przy czym powrót taki
ą
ż
ą
ź
powinien by w miar mo liwo ci dobrowolny.
ć
ę
ż
ś
3.
Na wniosek Pa stwa Strony przyjmuj cego, wezwane Pa stwo Strona sprawdzi, bez zb dnej
ń
ą
ń
ę
oraz nieuzasadnionej zw oki, czy osoba b d ca ofiar handlu lud mi jest jego obywatelem lub
ł
ę ą
ą
ź
posiada a prawo sta ego pobytu na jego terytorium w chwili wjazdu na terytorium Pa stwa Strony
ł
ł
ń
przyjmuj cego.
ą
4.
W celu u atwienia powrotu ofierze handlu lud mi nie posiadaj cej odpowiednich
ł
ź
ą
dokumentów, Pa stwo Strona, którego obywatelem jest ta osoba, lub na terytorium którego posiada a
ń
ł
ona prawo sta ego pobytu w chwili wjazdu na terytorium Pa stwa Strony przyjmuj cego, wyrazi na
ł
ń
ą
wniosek tego Pa stwa zgod na wydanie takich dokumentów podró nych lub upowa nienia,
ż
ń
ę
ż
ż
jakie mog by niezb dne dla umo liwienia takiej osobie wielokrotnego wjazdu na terytorium tego
ą
ć
ę
ż
pa stwa.
ń
5.
Postanowienia niniejszego artyku u nie naruszaj adnych praw przys uguj cych ofiarom
ł
ą ż
ł
ą
handlu lud mi na podstawie wewn trznego prawa Pa stwa Strony przyjmuj cego.
ź
ę
ń
ą
5
6.
Postanowienia niniejszego artyku u nie naruszaj adnych obowi zuj cych dwustronnych
ł
ą ż
ą
ą
lub wielostronnych umów lub porozumie , które w ca o ci lub cz ci dotycz powrotu ofiar handlu
ń
ł ś
ęś
ą
lud mi.
ź
III. Zapobieganie, wspó praca i inne rodki
ł
ś
Artyku 9
ł
Zapobieganie handlowi lud mi
ź
1.
Pa stwa Strony ustal ogólne za o enia polityki, programy oraz inne dzia ania maj ce na
ń
ą
ł ż
ł
ą
celu:
2.
a.
zapobieganie i zwalczanie handlu lud mi;
ź
b.
ochron ofiar handlu lud mi, w szczególno ci kobiet i dzieci, przed
ę
ź
ś
ponownym ich wykorzystaniem.
3.
Pa stwa Strony b d d y y do podejmowania dzia a takich jak prowadzenie bada ,
ń
ę ą
ąż ł
ł ń
ń
kampanii informacyjnych i medialnych oraz podejmowanie inicjatyw spo ecznych i gospodarczych
ł
w celu zapobiegania i zwalczania handlu lud mi.
ź
4.
Kierunki polityki, programy oraz inne dzia ania podejmowane zgodnie z postanowieniami
ł
niniejszego artyku u obejm , zale nie od okoliczno ci, wspó prac z organizacjami pozarz dowymi,
ł
ą
ż
ś
ł
ę
ą
innymi organizacjami oraz czynnikami spo ecze stwa obywatelskiego.
ł
ń
5.
Pa stwa Strony b d podejmowa y lub nasila y, tak e poprzez wspó prac dwustronn
ń
ę ą
ł
ł
ż
ł
ę
ą
i wielostronn , dzia ania maj ce na celu eliminowanie czynników prowadz cych do nara enia osób,
ą
ł
ą
ą
ż
w szczególno ci kobiet i dzieci, na stawanie si obiektem handlu, takich jak ubóstwo, zacofanie oraz
ś
ę
brak równych mo liwo ci.
ż
ś
6.
Pa stwa Strony b d podejmowa y lub nasila y dzia ania legislacyjne lub dzia ania o innym
ń
ę ą
ł
ł
ł
ł
charakterze, takie jak dzia alno edukacyjna, spo eczna i kulturalna, tak e poprzez wspó prac
ł
ść
ł
ż
ł
ę
dwustronn i wielostronn , tak, aby przeciwdzia a powstawaniu zapotrzebowania sprzyjaj cego
ą
ą
ł ć
ą
wszelkim formom wykorzystania osób, w szczególno ci kobiet i dzieci, które prowadzi do handlu
ś
lud mi.
ź
Artyku 10
ł
Wymiana informacji i szkolenie
1.
Organy cigania, imigracyjne lub inne w a ciwe organy Pa stw Stron, zale nie od
ś
ł ś
ń
ż
okoliczno ci, b d zgodnie ze swym wewn trznym prawem wspó pracowa y w wymianie
ś
ę ą
ę
ł
ł
informacji umo liwiaj cych im ustalenie:
ż
ą
6
2.
a.
czy osoby przekraczaj ce lub usi uj ce przekroczy granic pa stwa pos uguj c si
ą
ł ą
ć
ę
ń
ł
ą
ę
dokumentami podró nymi nale cymi do innych osób, lub bez dokumentów podró nych,
ż
żą
ż
są sprawcami lub ofiarami handlu lud mi;
ź
b.
rodzajów dokumentów podró nych u ywanych przy przekraczaniu lub próbie
ż
ż
przekroczenia granicy pa stwa w celu handlu lud mi;
ń
ź
c.
rodków i metod stosowanych przez zorganizowane grupy przest pcze w celu
ś
ę
handlu lud mi, w cznie z werbowaniem i transportem ofiar, szlakami oraz powi zaniami pomi dzy
ź
łą
ą
ę
osobami i grupami uczestnicz cymi w takim handlu; oraz mo liwych sposobów ich wykrywania.
ą
ż
3.
Pa stwa Strony zapewni lub nasil szkolenia dla funkcjonariuszy organów cigania, s u b
ń
ą
ą
ś
ł ż
imigracyjnych oraz innych w a ciwych organów w zakresie zapobiegania handlowi lud mi.
ł ś
ź
Szkolenia powinny si koncentrowa na metodach zapobiegania takiemu handlowi, ciganiu
ę
ć
ś
handlarzy oraz ochronie praw ofiar, w tym ochronie ofiar przed handlarzami. Szkolenia powinny
równie traktowa o potrzebie uwzgl dniania praw cz owieka oraz o delikatnej naturze kwestii
ż
ć
ę
ł
zwi zanych z dzie mi i p ci , a tak e powinny zach ca do wspó pracy z organizacjami
ą
ć
ł ą
ż
ę ć
ł
pozarz dowymi, innymi organizacjami oraz czynnikami spo ecze stwa obywatelskiego.
ą
ł
ń
4.
Pa stwo Strona otrzymuj ce informacje powinno zastosowa si do wszelkich wymogów
ń
ą
ć
ę
Pa stwa Strony przekazuj cego informacje wprowadzaj cych ograniczenia dotycz ce wykorzystania
ń
ą
ą
ą
tych informacji.
Artyku 11
ł
Dzia ania podejmowane na granicy pa stwa
ł
ń
1.
Nie naruszaj c zobowi za mi dzynarodowych dotycz cych swobodnego ruchu osób,
ą
ą
ń
ę
ą
Pa stwa Strony nasil , w mo liwym zakresie, rodki kontroli granicznej, jakie mog by niezb dne
ń
ą
ż
ś
ą
ć
ę
dla zapobiegania i wykrywania handlu lud mi.
ź
2.
Ka de Pa stwo Strona podejmie, w mo liwym zakresie, dzia ania o charakterze
ż
ń
ż
ł
legislacyjnym lub inne odpowiednie dzia ania maj ce na celu zapobieganie wykorzystywaniu
ł
ą
rodków transportu nale cych do komercyjnych przewo ników w celu pope nienia przest pstw
ś
żą
ź
ł
ę
okre lonych na podstawie artyku u 3 niniejszego Protoko u.
ś
ł
ł
3.
W razie konieczno ci i nie naruszaj c obowi zuj cych konwencji mi dzynarodowych,
ś
ą
ą
ą
ę
dzia ania te obejm wprowadzenie w stosunku do przewo ników komercyjnych, takich jak firmy
ł
ą
ź
transportowe, w a ciciele lub operatorzy dowolnych rodków transportu, obowi zku upewnienia
ł ś
ś
ą
si , e wszyscy pasa erowie posiadaj dokumenty podró ne wymagane przy wje dzie do Pa stwa
ę ż
ż
ą
ż
ź
ń
przyjmuj cego.
ą
7
4.
Ka de Pa stwo Strona, zgodnie ze swoim wewn trznym prawem, podejmie niezb dne
ż
ń
ę
ę
dzia ania wprowadzaj ce sankcje za naruszenie obowi zku okre lonego w ust pie 3 niniejszego
ł
ą
ą
ś
ę
artyku u.
ł
5.
Ka de Pa stwo Strona rozwa y podj cie dzia a umo liwiaj cych, w zgodzie z jego
ż
ń
ż
ę
ł ń
ż
ą
wewn trznym prawem, odmówienie prawa wjazdu lub cofni cie wizy osobom maj cym zwi zek
ę
ę
ą
ą
z pope nieniem przest pstw okre lonych w niniejszym Protokole.
ł
ę
ś
6.
Nie naruszaj c artyku u 27 Konwencji, Pa stwa Strony rozwa rozszerzenie wspó pracy
ą
ł
ń
żą
ł
organów kontroli granicznej, mi dzy innymi poprzez ustanowienie i
ę
utrzymywanie bezpo rednich
ś
kana ów wymiany informacji.
ł
Artyku 12
ł
Bezpiecze stwo i kontrola dokumentów
ń
Ka de Pa stwo Strona, odpowiednio do dost pnych rodków, podejmie takie dzia ania jakie mog
ż
ń
ę
ś
ł
ą
by niezb dne dla:
ć
ę
a.
zagwarantowania takiej jako ci wydawanych przez siebie dokumentów to samo ci, jaka
ś
ż
ś
uniemo liwia atwe ich nadu ycie, sfa szowanie, nielegalne przerobienie, skopiowanie lub wydanie;
ż
ł
ż
ł
b.
zapewnienia integralno ci i bezpiecze stwa dokumentów podró nych lub dokumentów
ś
ń
ż
to samo ci wydawanych przez Pa stwa Strony lub w ich imieniu, oraz zapobiegania ich
ż
ś
ń
nielegalnemu wytwarzaniu, wydawaniu i wykorzystywaniu.
Artyku 13
ł
Legalno i wa no dokumentów
ść
ż
ść
Na wniosek innego Pa stwa Strony, zgodnie ze swoim wewn trznym prawem Pa stwo Strona
ń
ę
ń
sprawdzi w uzasadnionym okresie czasu legalno
i wa no
dokumentów podró nych lub
ść
ż
ść
ż
dokumentów to samo ci, które
ż
ś
zosta y wydane lub rzekomo wydane w jego imieniu, a co do których
ł
istnieje podejrzenie, e s wykorzystywane dla celów handlu lud mi.
ż
ą
ź
IV. Postanowienia ko cowe
ń
Artyku 14
ł
Klauzula zastrze enia
ż
1.
adne z postanowie niniejszego Protoko u nie narusza innych praw, zobowi za ani
Ż
ń
ł
ą
ń
obowi zków Pa stw i osób wynikaj cych z prawa mi dzynarodowego, w tym mi dzynarodowego
ą
ń
ą
ę
ę
prawa humanitarnego oraz prawa mi dzynarodowego dotycz cego praw cz owieka,
ę
ą
ł
8
a w szczególno ci, tam gdzie ma to zastosowanie, Konwencji z 1951 roku1 oraz Protoko u z 1967
ś
ł
roku2 dotycz cych statusu uchod ców oraz zawartej w nich zasady nie wydalania.
ą
ź
2.
Dzia ania okre lone w niniejszym Protokole b d interpretowane oraz stosowane w sposób
ł
ś
ę ą
nie powoduj cy dyskryminacji osób z tytu u ich bycia ofiarami handlu lud mi. Interpretacja
ą
ł
ź
i podejmowanie takich dzia a powinno by zgodne z uznanymi na arenie mi dzynarodowej
ł ń
ć
ę
zasadami równego traktowania.
Artyku 15
ł
Rozstrzyganie sporów
1.
Pa stwa Strony b d d y y do rozstrzygania sporów dotycz cych interpretacji lub
ń
ę ą
ąż ł
ą
stosowania niniejszego Protoko u w drodze negocjacji.
ł
2.
Wszelkie spory dotycz ce interpretacji lub stosowania niniejszego Protoko u wynik e
ą
ł
ł
pomi dzy dwoma lub wi cej Pa stwami Stronami, których nie mo na rozstrzygn w drodze
ę
ę
ń
ż
ąć
negocjacji w uzasadnionym okresie czasu, zostanie, na wniosek jednego z tych Pa stw Stron,
ń
przekazany do arbitra u. Je li w okresie 6 miesi cy od daty wniosku o arbitra Pa stwa Strony nie
ż
ś
ę
ż
ń
b d w
ę ą
stanie uzgodni zasad przeprowadzenia arbitra u, wówczas ka de z tych Pa stw Stron mo e
ć
ż
ż
ń
ż
przedstawi spór do Mi dzynarodowego Trybuna u Sprawiedliwo ci poprzez z o enie wniosku
ć
ę
ł
ś
ł ż
zgodnie ze statutem Trybuna u.
ł
3.
Ka de Pa stwo Strona, w chwili podpisywania, ratyfikacji, przyjmowania lub zatwierdzania
ż
ń
niniejszego Protoko u, lub w chwili przyst powania do niego mo e o wiadczy , i nie uznaje si
ł
ę
ż
ś
ć ż
ę
zwi zane postanowieniami ust pu 2 niniejszego artyku u. Pozosta e Pa stwa Strony nie b d
ą
ę
ł
ł
ń
ę ą
wówczas zwi zane ust pem 2 niniejszego artyku u w stosunku do tych Pa stw Stron, które
ą
ę
ł
ń
dokona y
ł
takiego zastrze enia.
ż
4.
Ka de Pa stwo Strona, które dokona o zastrze enia zgodnie z ust pem 3 niniejszego
ż
ń
ł
ż
ę
artyku u mo e w dowolnym momencie wycofa takie zastrze enie poprzez zawiadomienie
ł
ż
ć
ż
skierowane do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Artyku 16
ł
Podpisanie, ratyfikacja, przyj cie, zatwierdzenie i przyst pienie do Protoko u
ę
ą
ł
1.
Niniejszy Protokó jest otwarty do podpisu przez wszystkie Pa stwa w terminie od 12 do 15
ł
ń
grudnia 2000 roku w Palermo (W ochy), a nast pnie w siedzibie g ównej Narodów Zjednoczonych
ł
ę
ł
w Nowym Jorku, do dnia 12 grudnia 2002 roku.
9
2.
Niniejszy Protokó jest ponadto otwarty do podpisu przez regionalne organizacje integracji
ł
gospodarczej, pod warunkiem, e przynajmniej jedno Pa stwo cz onkowskie takiej organizacji
ż
ń
ł
podpisa o niniejszy Protokó zgodnie z ust pem 1 niniejszego artyku u.
ł
ł
ę
ł
3.
Niniejszy Protokó podlega ratyfikacji, przyj ciu lub zatwierdzeniu. Dokumenty
ł
ę
ratyfikacyjne, dokumenty przyj cia lub zatwierdzenia b d sk adane na r ce Sekretarza Generalnego
ę
ę ą
ł
ę
Organizacji Narodów Zjednoczonych. Regionalna organizacja integracji gospodarczej mo e z o y
ż
ł ż ć
swój dokument ratyfikacyjny, dokument przyj cia lub zatwierdzenia, je li uczyni o to co najmniej
ę
ś
ł
jedno z jej Pa stw cz onkowskich. W takim dokumencie ratyfikacyjnym, dokumencie przyj cia lub
ń
ł
ę
zatwierdzenia organizacja ta okre la zakres swoich kompetencji w stosunku do kwestii regulowanych
ś
niniejszym Protoko em. Organizacja ta b dzie równie informowa a depozytariusza o wszelkich
ł
ę
ż
ł
odno nych zmianach zakresu swoich kompetencji.
ś
4.
Do niniejszego Protoko u mo e przyst pi ka de Pa stwo lub ka da regionalna organizacja
ł
ż
ą ć
ż
ń
ż
integracji gospodarczej, której co najmniej jedno Pa stwo cz onkowskie jest Stron niniejszego
ń
ł
ą
Protoko u. Dokumenty przyst pienia sk adane s na r ce Sekretarza Generalnego Organizacji
ł
ą
ł
ą
ę
Narodów Zjednoczonych. W chwili przyst pienia, regionalna organizacja integracji gospodarczej
ą
okre la zakres swoich kompetencji w odniesieniu do kwestii regulowanych niniejszym Protoko em.
ś
ł
Organizacja ta informuje równie depozytariusza o wszelkich odno nych zmianach zakresu swoich
ż
ś
kompetencji.
Artyku 17
ł
Wej cie w ycie
ś
ż
1.
Niniejszy Protokó wchodzi w ycie dziewi dziesi tego dnia od daty z o enia
ł
ż
ęć
ą
ł ż
czterdziestego dokumentu ratyfikacyjnego, dokumentu przyj cia, zatwierdzenia lub przyst pienia,
ę
ą
przy zastrze eniu, e Protokó nie mo e wej w ycie przed wej ciem w ycie Konwencji.
ż
ż
ł
ż
ść
ż
ś
ż
Dla potrzeb niniejszego ust pu, dokumenty z o one przez regionalne organizacje integracji
ę
ł ż
gospodarczej nie b d liczone jako dokumenty dodatkowe ponad te, które zosta y z o one przez
ę ą
ł
ł ż
Pa stwa Strony b d ce cz onkami tej organizacji.
ń
ę ą
ł
2.
Dla wszystkich Pa stw i regionalnych organizacji integracji gospodarczej ratyfikuj cych,
ń
ą
przyjmuj cych, zatwierdzaj cych niniejszy Protokó lub przyst puj cych do niego po z o eniu
ą
ą
ł
ę
ą
ł ż
czterdziestego dokumentu stwierdzaj cego tak czynno , niniejszy Protokó wchodzi w ycie
ą
ą
ść
ł
ż
trzydziestego dnia od daty z o enia przez dane Pa stwo lub organizacj odpowiedniego dokumentu,
ł ż
ń
ę
lub w dniu wej cia w ycie niniejszego Protoko u zgodnie z ust pem 1 niniejszego artyku u,
ś
ż
ł
ę
ł
w zale no ci od tego która data nast puje pó niej.
ż
ś
ę
ź
10
Artyku 18
ł
Poprawki
1.
Po up ywie 5 lat od wej cia w ycie niniejszego Protoko u, Pa stwo Strona niniejszego
ł
ś
ż
ł
ń
Protoko u mo e zaproponowa poprawk do niego i przed o y j Sekretarzowi Generalnemu
ł
ż
ć
ę
ł ż ć ą
Organizacji Narodów Zjednoczonych, który nast pnie przeka e projekt poprawki Pa stwom Stronom
ę
ż
ń
oraz Konferencji Stron Konwencji w celu rozwa enia propozycji i podj cia decyzji. Pa stwa Strony
ż
ę
ń
niniejszego Protoko u zgromadzone na Konferencji Stron podejm usilne starania w celu osi gni cia
ł
ą
ą
ę
konsensusu w sprawie ka dej poprawki. W sytuacji, gdy wszelkie mo liwo ci osi gni cia konsensusu
ż
ż
ś
ą
ę
zosta y wyczerpane, a porozumienie nie zosta o osi gni te, jako ostatnia mo liwo dla przyj cia
ł
ł
ą
ę
ż
ść
ę
poprawki wymagana b dzie wi kszo
dwóch trzecich g osów Pa stw Stron niniejszego
ę
ę
ść
ł
ń
Protoko u
ł
obecnych i oddaj cych g osy na posiedzeniu Konferencji Stron.
ą
ł
2.
Regionalnym organizacjom integracji gospodarczej, w kwestiach le cych w zakresie ich
żą
kompetencji, przy g osowaniu w ramach niniejszego artyku u przys ugiwa b dzie liczba g osów
ł
ł
ł
ć ę
ł
równa liczbie Pa stw cz onkowskich tych organizacji b d cych Stronami niniejszego Protoko u.
ń
ł
ę ą
ł
Organizacje te nie mog korzysta ze swojego prawa do g osowania je eli ich Pa stwa cz onkowskie
ą
ć
ł
ż
ń
ł
korzystaj ze swego prawa do g osowania, i vice versa.
ą
ł
3.
Poprawka przyj ta zgodnie z ust pem 1 niniejszego artyku u podlega ratyfikacji, przyj ciu
ę
ę
ł
ę
lub zatwierdzeniu przez Pa stwa Strony.
ń
4.
Poprawka przyj ta zgodnie z ust pem 1 niniejszego artyku u wchodzi w ycie w odniesieniu
ę
ę
ł
ż
do Pa stwa Strony po up ywie dziewi dziesi ciu dni od daty z o enia na r ce Sekretarza
ń
ł
ęć
ę
ł ż
ę
Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych dokumentu ratyfikacyjnego, dokumentu przyj cia
ę
lub zatwierdzenia tej poprawki.
5.
Z chwil wej cia w ycie poprawki, staje si ona wi
ca dla tych Pa stw Stron,
ą
ś
ż
ę
ążą
ń
które wyrazi y zgod na jej podleganie. Pozosta e Pa stwa Strony b d nadal zwi zane
ł
ę
ł
ń
ę ą
ą
postanowieniami niniejszego Protoko u oraz wszelkimi wcze niejszymi poprawkami, które zosta y
ł
ś
ł
przez nie ratyfikowane, przyj te lub zatwierdzone.
ę
Artyku 19
ł
Wypowiedzenie
1.
Pa stwo Strona mo e wypowiedzie niniejszy Protokó poprzez wystosowanie pisemnego
ń
ż
ć
ł
zawiadomienia do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wypowiedzenie
wchodzi w ycie po up ywie jednego roku od daty otrzymania zawiadomienia przez Sekretarza
ż
ł
Generalnego.
11
2.
Regionalna organizacja integracji gospodarczej przestaje by Stron niniejszego Protoko u
ć
ą
ł
z chwil jego wypowiedzenia przez wszystkie Pa stwa cz onkowskie tej organizacji.
ą
ń
ł
Artyku 20
ł
Depozytariusz i j zyki
ę
1.
Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych jest wyznaczonym depozytariuszem
niniejszego Protoko u.
ł
2.
Orygina niniejszego Protoko u, którego teksty w j zykach arabskim, chi skim, angielskim,
ł
ł
ę
ń
francuskim, rosyjskim i hiszpa skim s w jednakowym stopniu autentyczne - zostanie z o ony
ń
ą
ł ż
u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych.
W dowód, czego ni ej podpisani pe nomocnicy, nale ycie upe nomocnieni upowa nienie przez ich
ż
ł
ż
ł
ż
Rz dy, podpisali niniejszy Protokó .
ą
ł
12